1

‘Letselschade is mensenwerk’Een (eerste) kennismaking met het schaderegelingstraject

13 juni 2007 Rini WithagenVeluwse Assurantie Club Georgette Kuntz

2

Programma

17.30 uur Het letselschadetraject nader toegelicht, mede aan de hand van een casus

mr. Georgette Kuntz, Register-Expert

18.15 uur Voordeelstoerekening en de invloed vanongevallenverzekeringen

Rini Withagen, Register-Expert

18.45 uur Vragen

19.00 uur Einde

3

Een ongeluk zit in een klein hoekje

Verkeersongeval Bedrijfsongeval Medische fout Beroepsziekte Gebrekkig product

4

Betrokken partijen

Veroorzaker/aansprakelijke partij

versus

Slachtoffer/benadeelde Loopt letsel op (overlijden?) Emotioneel Machteloos Kwetsbaar Toekomst: onzeker?

5

Behoefte slachtoffer

Professionele voortvarende behandeling Luisterend oor / steun Informatie en inzicht Zekerheid

Belangrijk: belangenbehartiger!

6

Belangenbehartiger

Advocaat Letselschadebureau Rechtsbijstandverzekeraar Slachtofferhulp Vakbond

7

Groot Expertisebureau b.v.

Onafhankelijk letselschadebureau Komt uitsluitend op voor de belangen van

(buitenlandse) slachtoffers en/of hun nabestaanden (belangenbehartiger)

12 letselschade-experts

8

Diensten Groot Expertisebureau

Integrale belangenbehartiging Schadevaststelling in opdracht van derden Schadeberekeningen (letsel en overlijden) Schuldvraagonderzoek Verhaal loonschade werkgevers Second opinion Mediation (Reken)opleidingen, cursussen, lezingen Arbeidsdeskundig werk

9

Schaderegeling

Beoordelen aansprakelijkheid

Toedrachts- / schuldvraagonderzoek Opvragen Proces-Verbaal Getuigenverklaringen

Aansprakelijk stellen aansprakelijke partij of verzekeraar

10

Contact met benadeelde(n) Eerste inventarisatie gevolgen Inwinnen medische informatie door medisch

adviseur Volgen genezingsproces Verzorgen voorschotten Begeleiden reïntegratietraject

(arbeidsdeskundige)

Schaderegeling

11

Vaststellen medische eindsituatie

Medische expertise Bepaling percentage blijvende invaliditeit Resterende klachten en beperkingen

Bepalen uitgangspunten schaderegeling Schadeberekening (zo concreet mogelijk) Bespreking eindregeling verzekeraar Minnelijke regeling vs prcoedure Afwikkeling schade d.m.v. vaststellingsovereenkomst:

voorbehoud?

Kan, afhankelijk van het herstel, een langdurig proces zijn!

Schaderegeling

12

Letselschade

Concrete schadevaststelling,

afhankelijk van:

Soort letsel Persoon

kind, oudere, student, werknemer, topsporter, huisvrouw/ -man

13

Schade

Onderscheid:

Materiële schade Immateriële schade

14

Materiële schade, o.a.

Voertuigschade Schade aan persoonlijke

eigendommen Medische kosten Reiskosten Kosten tijdens

ziekenhuisopname Extra kosten vakanties Extra porto-/ telefoonkosten Verlies van arbeidsvermogen Huishoudelijke hulp

Verzorgingskosten Kosten aanpassingen

woning/ werkplek Verlies van

zelfwerkzaamheid Extra verzekeringspremies Kosten

reïntegratie/omscholing Studievertraging Wettelijke rente Buitengerechtelijke kosten Etc.

15

Immateriële schade

Vergoeding voor:

Pijn Ongemak Gederfde levensvreugde

Afhankelijk van:

Aard, ernst, duur en omvang letsel Mate van invaliditeit Mate van bewustzijn Predispositie

16

Casus

Cas Hendriks, 20 jaar oud

Motorongeval op 1 februari 2004 Partiële dwarslaesie 60% invaliditeit Voor ongeval: timmerman (in opleiding) 40 uur p/w Na ongeval: maximaal 20 uur p/w inzetbaar als

taxichauffeur

17

Schadeposten

Materiële schade, o.a.: Ziekenhuisopname: NPP Reiskosten: NPP Eigen bijdragen behandelingen: concreet Orthopedisch schoeisel: concreet/abstract Aangepaste auto Verzorgingskosten echtgenote Verlies van zelfwerkzaamheid: NPP/concreet Verlies van arbeidsvermogen Buitengerechtelijke kosten

18

Schadeposten

Immateriële schade 60% blijvende invaliditeit Incontinentieproblemen Potentieproblemen Gedeeltelijk arbeidsongeschikt

Vgl. o.a. uitspraken Smartengeldbundel

19

Verlies van arbeidsvermogen

Het verschil tussen het netto inkomen vóór ongeval minus het netto inkomen na ongeval is schade.

Werkgever moet in Nederland tijdens arbeidsongeschiktheid het basisloon doorbetalen. Maximum: 104 weken, totaal 170%. Veelal eerste ziektejaar: 100%, tweede ziektejaar 70%.

20

Rekening houden met: Carrière- en inkomensontwikkeling zonder ongeval Inkomen na ongeval na gedeeltelijke re-integratie Pensioenregelingen Vervroegde uittreding?

Verlies van arbeidsvermogen

21

Verlies van arbeidsvermogen

Cas Hendriks:

Inkomen zonder ongeval: doorgroei naar uitvoerder Inkomen na ongeval: WIA-uitkering plus een inkomen als

taxichauffeur

Verschil in netto inkomen = schade Berekenen tot pensioengerechtigde leeftijd, maar ook lager

pensioen na ongeval: pensioenschade

Mogelijk nog vergoeding zwart werk, na bewijs

22

Verlies van zelfwerkzaamheid

Definitie zelfwerkzaamheid: het arbeidsvermogen dat wordt benut in de privé-sfeer voor het verrichten van werkzaamheden in, aan of rond de woning.

Reguliere onderhoudswerkzaamheden, zoals:

Reparaties Schilderwerk binnen en buiten, behangen Tuinonderhoud

23

Toekomstige schade

Afwikkeling toekomstige schade door uitkering som ineens

Rekening houden met: rendement, inflatie, sterftekanscorrectie (= kapitaliseren)

Mogelijk voorbehoud

24

Claim is niet (altijd) het resultaat

Bezwaren tegen schadeposten

Toekomst: hoe lang door te rekenen en welke factoren spelen daarbij dan een rol?

Onderhandelingen

25

De bezwaren bij de schadeposten

Materiële schade, o.a.: Eigen bijdragen behandelingen, denk aan no-claim:

echter welke andere behandelingen buiten ongeval? Orthopedisch schoeisel: besparing normaal schoeisel Aangepaste auto: welke auto? Verzorgingskosten echtgenote: mantelzorg? Hoe lang? Verlies van zelfwerkzaamheid: Ja, NPP maar concreet ligt

dit vaak anders. Alternatieven? Elk jaar schilderen of kunststof kozijnen? Tuin onderhoudsvriendelijk maken?

Verlies van arbeidsvermogen: toekomst altijd discutabel. Buitengerechtelijke kosten: wat is nu eigenlijk redelijk?

26

Immateriële schade

60% blijvende invaliditeit, maar welke beperkingen? Gedeeltelijk arbeidsongeschikt, maar wat wel en wat

niet? Leeftijd: hoe lang nog (vgl. HIV-arrest)? Smartengeld: geleden en nog te lijden

De bezwaren bij de schadeposten

27

Onderscheid tussen man en vrouw Onderscheid tussen kind en volwassene Reeds bestaande afwijkingen Leeftijd bij overlijdensschade (bijv. hertrouwkans) Is verwachte beperkte levensduur reden tot matiging?

(HIV-arrest) Mag je eisen dat toekomstplannen worden bijgesteld?

Toekomst: hoe lang is dat dan?

28

Verloop vaak afhankelijk van deskundigheid en communicatief vermogen onderhandelaars

Is wisselend per opponent, zelfs wanneer deze dezelfde maatschappij vertegenwoordigt

Overeenstemming over schadeposten betekent nog niet altijd overeenkomst

Zijn er voorbehouden? Moet er rekening worden gehouden met opkomende

voordelen?

Onderhandelingen

29

Onderscheid tussen letsel- en overlijdensschade Onderscheid tussen particuliere en collectieve

verzekeringen Onderscheid tussen sommen- en schadeverzekeringen,

maar is niet altijd even duidelijk Ongevallenverzekering: is dit een sommen- of een

schadeverzekering?

Opkomende voordelen

30

Onderscheid tussen particuliere en collectieve verzekeringen

Particulier: geen voordeel: hooguit saldomethode, maar is achterhaald

Collectief: veelal grondslag vanuit CAO-onderhandeling, dus al uitgewisseld

De ongevallenverzekering: wel of geen opkomend voordeel?

31

Hoe denkt de rechtspraak hierover?

Vanuit CAO: Voordeel kan alleen verrekend worden als verzekering overwegend het karakter heeft van een schadeverzekering. Dat is niet het geval. Derhalve geen grond voor verrekening als opkomend voordeel. Rechtbank Breda d.d. 01-11-1994.

De ongevallenverzekering: wel of geen opkomend voordeel?

32

Hoe denkt de rechtspraak hierover?

Uitspraak van de Rechtbank te Amsterdam d.d. 30 december 1998 inzake een verkeersongeval, waarbij het slachtoffer een hoge dwarslaesie oploopt. Een smartengeld van DFL 200.000,00 wordt als redelijk en billijk geacht. De uitkering uit de ongevallenverzekering wordt niet als opkomend voordeel beschouwd en vormt geen reden voor matiging.

De ongevallenverzekering: wel of geen opkomend voordeel?

33

Voor wie is de uitkering?

Ingeval van CAO is uitkering ook voor slachtoffer Verzekerd bedrag volgens CAO doorgaans verplicht

2x jaarsalaris Werkgever verzekert echter 5x jaarsalaris Mag werkgever 3/5 deel behouden?

De ongevallenverzekering: wel of geen opkomend voordeel?

34

Algemene regel: uitkeringen uit hoofde van een ongevallenverzekering mogen (in tegenstelling tot een uitkering uit arbeidsongeschiktheidsverzekering - AOV) niet worden verrekend. Daarnaast is het karakter van een sommenverzekering van belang. Zolang de sommenverzekering niet het karakter heeft van een schadeverzekering, kan veelal geen verrekening plaatsvinden.

De ongevallenverzekering: algemene regel