Ultimate vermist op thuisreis - Analyse een meteorologische bom -Met een Beacuteneacuteteau naar 65 graden zuid - Antifouling - Heftige Heineken -Nieuwe J-klasser in aluminium - Keerpunt Kaap Hoorn

foto

copyGu

y Sa

lter

Eric

sson

4V

OR

nummer36 - 26 maart 2009

refle

ctie

Zilt

362009

JarigHet was een raar moment vanmorgen bij de Amstel-veense banketbakker Er viel wat te vieren dus moest ertaart komen Bij het afrekenen schoot me wat te binnenHeeft u misschien ook kaarsjes mevrouw Het was eral uit voordat ik me afvroeg of het misschien niet teflauw was Maar zij vond het een heel gewone vraagNatuurlijk hoeveel wilt u er hebben Nou eh TweegraagZe blijken geel en piepklein Alstublieft glundert zevriendelijk en van harte gefeliciteerd met de kleineIk kan de winkel net snel genoeg verlaten om mijnlachen te verbergen

Ze moest eens weten gniffel ik op weg naar de redac-tietafel Bij de tweede verjaardag van Zilt is Kleine welhet laatste woord waar we aan denken In slechts vieren-twintig maanden is Zilt groot geworden heel grootDat allereerste nummers kreeg vijfendertig opvolgers ende vijfhonderd gesprokkelde e-mailadressen die deallereerste editie ontvingen groeiden uit tot een aantaldat makkelijk een stadion vult

2

Zilt

362009

Zeilers die Zilt niet alleen lezen bekijken of beluiste-ren maar die ons ook helpen Met verhalen fotorsquosen videorsquos of met goede ideeeumln en stimulerendee-mails Enorm bedankt daarvoor en blijf ze vooralsturen

Voelen we ons na twee jaar dus al een beetje volwas-sen Nee zeker niet Zilt is nog lang niet volgroeid ofuitgeleerd en nog steeds hebben we veel meer idee-en dan we kunnen realiseren Eigenwijsheid en zelf-standigheid hebben nu eenmaal een prijs

Nog meer gedegen eigen reportages doortimmerdeproducttesten spraakmakende vaarimpressies Watzou het mooi zijn als we al binnenkort een aantalwensen van onze verlanglijstje kunnen schrappen

Vind jij eigenlijk ook dat bij een verjaardag niet alleentaart maar ook een cadeautje hoort Overweeg daneens op op de knop hieronder te klikken

3

Beeld van het vroege voorjaar Het is nog fris maar gezeild wordt er Delaatste winterwedstrijden zoals deze op de Kaag gaan naadloos over invoorjaarsklassiekers Klik op lsquodownloadrsquoen maak deze foto de achtergrondvan je computerscherm

DOWNLOAD

foto

copy M

ichi

el S

chol

tes

4

BUREAUBLAD

5

in d

eze

Zilt

Zilt

362009

2 ReflectieEen overpeinzing van de Zilt-bemanning

4 BureaubladJe zilte scherm voor de komende vier weken

8 Sprong naar het zuiden - Giebateau bereikt 65 gradenzuiderbreedte

18 Volvo Ocean Race Keerpunt Kaap Hoorn

24 Ultimate vermistSinds januari is niets meer vernomen van 62-voeter

30 Een meteorologische bom Henk Huizinga analyseert hetverloop van het weer in januari op de Atlantic

36 Agenda

38 Antifouling schoon smeren of schone schijnDe stand van zaken

46 Heftige Heineken - Een onstuimige St Maarten Regatta

6

54 In de wind - Zeilnieuws

60 Sneller dan de windDe nieuwe TH 38 is een rappe zwenkkieler

64 Zilte Spullen - Nieuws van de handel

70 Gered door het mes - Een narrow escape

72 Boeken - Leesvoer en een dvd gerecenseerd

78 Hightech Historie - Een nieuwe J in aluminium

84 Zilte Wereld - Over verwegzeilersPlus de Zilte Wereldkaart nu online

88 Weer en wind - Zilts zeilersweerbericht

90 Bemanning - Zij maken Zilt

Zilt

362009

7

Met een Beacuteneacuteteau naar 65 graden zuidCarolien Kaptein en Paul Gieb maken een bijzondere reis Ze tikten eerstSpitsbergen aan in het hoge noorden verkenden en passant Gambia enkoersten vervolgens naar Zuid-Amerika In januari doken ze naar het diepezuiden richting Antarctica Met een gewone plastic Beacuteneacuteteau

foto

copy G

ieba

teau

TEKST CAROLIEN KAPTEYN

WeervensterVier dagen liggen we in Caleta Maxwell samen met de Balena uit Nieuw-Zeeland die ook op weg is naar Antarctica We wachten op een weather-window Zodra we onze kans schoon zien hakken we snel de knoop doorgaan De rechtstreekse koers naar het waypoint is 135 graden maar desterke stroming dwingt ons 160 graden te varenKaap Hoorn doet zijn reputatie eer aan het is ruig De gribfiles gevenvijfentwintig knopen aan maar in werkelijkheid krijgen we dertig totveertig knopen om de oren We zeilen een tijdlang alleen op de stormfokHet is hollen of stilstaan Een dag later moeten we motoren omdat dewind wegvalt Vervolgens kunnen we met ruime wind onder vol tuigzeilen om tenslotte met drie reven en opgerolde fok de nacht in te zeilenWe willen namelijk vaart minderen om een depressie voor ons langs telaten gaan We verleggen zelfs ons koers ietsfo

torsquos

copy G

ieba

teau

10

AntarcticaHet loopt tegen het eind van de middag als we beginnen met de aanloopvan de Engelse Straat Er is weinig wind meer maar er staat wel een stevigedeiningWe zien witte oevers en zwarte rotsen maar de toppen van de bergen zijngehuld in de wolken zodat we het landschap niet echt kunnen bewonde-ren Rond half tien s avonds ankeren we tussen de eilanden Barrientos enCecilia Het is nog steeds licht Yes we made it We zijn in Antarctica opde Zuid-ShetlandsVeel rust is ons hier niet gegund er is weer een depressie op komst Dusvertrekken we de volgende ochtend weer met de Balena in ons kielzogRond het middaguur klaart het op en zeilen we verder de Engelse Straatdoor De omgeving is adembenemend mooi prachtige witte bergen metgletsjers tot aan de zee We moesten overstag voor twee walvissen opramkoers

11

lsquoGletsjerwanden rondompinguiumlns op de rotsige oeveren in de verte de hoge bergtoppenrsquo

foto

copy G

ieba

teau

12

13

OogverblindendWe zeilen om Greenwich Eiland richting Yankee Harbour De aanlooptussen de twee riffen door gaat goed maar de wind trekt alweer aanEenmaal in de baai waait het dertig knoop en sneeuwt het bovendienMet een Bruce- en een Delta-anker liggen we zo vast als een huis Wel zienwe hoe de wind brokken ijs onze kant op blaast Gelukkig mindert dewind s nachtsDe volgende dag hebben we een oogverblindend uitzicht over baaigletsjerwanden rondom pinguiumlns op de rotsige oever vlak naast ons enin de verte de hoge bergtoppenAl zouden we het willen we kunnen hier niet blijven Ons volgende doelis Wahlers Bay op Deception Eiland dat we in de avond bereikenDeception Eiland is een zwart kratereiland met warmwaterbronnen Het iser druk Er ligt een cruiseschip naast ons Als we het land opgaan nemenstokken mee om ons te verweren tegen aanvallende sterns en skuas Bijeen oud walvisstation komen we Spaanse onderzoekers tegen die aan dehand van gps-posities onderzoeken hoeveel het eiland verschuift Datblijkt anderhalve centimeter in een jaar te zijnfo

torsquos

copy G

ieba

teau

14

Schurend ijsWe verlaten de Zuid-Shetlands en koersen naar Trinity Eiland dat bijNoordwest-Peninsula hoort We zien er voor het eerst grote ijsbergen dieop de kust zijn vastgelopen We ankeren achter een rif zodat we beschutliggen voor ijsschotsenToch horen s nachts veel ijs langs de boot schurenDaarom besluiten we de volgende morgen weer te vertrekken ondankseen gebrek aan wind Dit gebied staat bekend om zijn windstiltes vol-doende dieselvooraad is hier een must Ten zuiden van de Zuid-Shetlandsneemt de ijsgang toeDe zeekaarten van dit gebied geven niet alles weer dus het is zaak omgoed op het oog te navigeren Binnen zitten tijdens het zeilen is er niet bijWe gooien het anker uit bij Kaap Herschel onderdeel van het Graham-land Onze eerste vaste wal in Antarctica

15

Nederlandse solozeilerEen volgende stop is Enterprice waar een groot scheepswrak ligt Daarleggen aan naast warempel een Nederlands jacht We maken kennis metBart een Nederlandse solozeiler Petje af solozeilend in Antarctica Webesluiten om samen verder te varen naar Waterboat Point waar eenChileense basis is Kruip-door-sluip-door tussen ijsblokken en -schotsenkomen we binnen We roepen de Chileense basis op dat we hier een paarnachten blijven omdat er veel wind wordt verwacht Prompt worden weuitgenodigd om het museum en de basis te komen bekijken De Balenavoegt zich de volgende bij ons en zo schuilen we met drie schepen in debaai voor de harde wind

Zuidelijkste puntOns meest zuidelijke doel is Vernadsky en om daar tekomen moeten we door het Le Maire Channel een 7kilometer lange nauwe doorgang met aan weerszijdehoge witte bergen en gletsjers Een indrukwekkendstuk vaarwater We hebben geluk er liggen niet veelijsbergen en ijsschotsen Tegen de avond bereiken we Vernadsky waareen Russische basis staat 65 14931 S-64 51135 W het zuidelijkste puntvan deze reisFoto

rsquoscopy

Gie

bate

au

16

17

Als iets deze Volvo Ocean Race onderscheidt van eerdere editiesis het dat de snelheidsverschillen tussen de boten kleiner zijn danooit In vorige races bouwde sommige teams een voorsprong opvan dagen Nu is een achterstand van enkele tientallen mijleneerder regel dan uitzondering Door dat gegeven werden al eenpaar etappes op het allerlaatste moment beslistfoto

copy G

usta

v M

orin

Eric

sson

3V

OR

Maar dat is niet het enige gevolg Ook de rol van de navigator isdoor het wedstrijdverloop veranderd Met de boten zo dicht bijelkaar wordt meer naar de tegenstanders gekeken dan ooitLang leek het erop dat niemand achter de navigatiecomputersmeer durfde te investeren in een eigen routeringsstrategie

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

refle

ctie

Zilt

362009

JarigHet was een raar moment vanmorgen bij de Amstel-veense banketbakker Er viel wat te vieren dus moest ertaart komen Bij het afrekenen schoot me wat te binnenHeeft u misschien ook kaarsjes mevrouw Het was eral uit voordat ik me afvroeg of het misschien niet teflauw was Maar zij vond het een heel gewone vraagNatuurlijk hoeveel wilt u er hebben Nou eh TweegraagZe blijken geel en piepklein Alstublieft glundert zevriendelijk en van harte gefeliciteerd met de kleineIk kan de winkel net snel genoeg verlaten om mijnlachen te verbergen

Ze moest eens weten gniffel ik op weg naar de redac-tietafel Bij de tweede verjaardag van Zilt is Kleine welhet laatste woord waar we aan denken In slechts vieren-twintig maanden is Zilt groot geworden heel grootDat allereerste nummers kreeg vijfendertig opvolgers ende vijfhonderd gesprokkelde e-mailadressen die deallereerste editie ontvingen groeiden uit tot een aantaldat makkelijk een stadion vult

2

Zilt

362009

Zeilers die Zilt niet alleen lezen bekijken of beluiste-ren maar die ons ook helpen Met verhalen fotorsquosen videorsquos of met goede ideeeumln en stimulerendee-mails Enorm bedankt daarvoor en blijf ze vooralsturen

Voelen we ons na twee jaar dus al een beetje volwas-sen Nee zeker niet Zilt is nog lang niet volgroeid ofuitgeleerd en nog steeds hebben we veel meer idee-en dan we kunnen realiseren Eigenwijsheid en zelf-standigheid hebben nu eenmaal een prijs

Nog meer gedegen eigen reportages doortimmerdeproducttesten spraakmakende vaarimpressies Watzou het mooi zijn als we al binnenkort een aantalwensen van onze verlanglijstje kunnen schrappen

Vind jij eigenlijk ook dat bij een verjaardag niet alleentaart maar ook een cadeautje hoort Overweeg daneens op op de knop hieronder te klikken

3

Beeld van het vroege voorjaar Het is nog fris maar gezeild wordt er Delaatste winterwedstrijden zoals deze op de Kaag gaan naadloos over invoorjaarsklassiekers Klik op lsquodownloadrsquoen maak deze foto de achtergrondvan je computerscherm

DOWNLOAD

foto

copy M

ichi

el S

chol

tes

4

BUREAUBLAD

5

in d

eze

Zilt

Zilt

362009

2 ReflectieEen overpeinzing van de Zilt-bemanning

4 BureaubladJe zilte scherm voor de komende vier weken

8 Sprong naar het zuiden - Giebateau bereikt 65 gradenzuiderbreedte

18 Volvo Ocean Race Keerpunt Kaap Hoorn

24 Ultimate vermistSinds januari is niets meer vernomen van 62-voeter

30 Een meteorologische bom Henk Huizinga analyseert hetverloop van het weer in januari op de Atlantic

36 Agenda

38 Antifouling schoon smeren of schone schijnDe stand van zaken

46 Heftige Heineken - Een onstuimige St Maarten Regatta

6

54 In de wind - Zeilnieuws

60 Sneller dan de windDe nieuwe TH 38 is een rappe zwenkkieler

64 Zilte Spullen - Nieuws van de handel

70 Gered door het mes - Een narrow escape

72 Boeken - Leesvoer en een dvd gerecenseerd

78 Hightech Historie - Een nieuwe J in aluminium

84 Zilte Wereld - Over verwegzeilersPlus de Zilte Wereldkaart nu online

88 Weer en wind - Zilts zeilersweerbericht

90 Bemanning - Zij maken Zilt

Zilt

362009

7

Met een Beacuteneacuteteau naar 65 graden zuidCarolien Kaptein en Paul Gieb maken een bijzondere reis Ze tikten eerstSpitsbergen aan in het hoge noorden verkenden en passant Gambia enkoersten vervolgens naar Zuid-Amerika In januari doken ze naar het diepezuiden richting Antarctica Met een gewone plastic Beacuteneacuteteau

foto

copy G

ieba

teau

TEKST CAROLIEN KAPTEYN

WeervensterVier dagen liggen we in Caleta Maxwell samen met de Balena uit Nieuw-Zeeland die ook op weg is naar Antarctica We wachten op een weather-window Zodra we onze kans schoon zien hakken we snel de knoop doorgaan De rechtstreekse koers naar het waypoint is 135 graden maar desterke stroming dwingt ons 160 graden te varenKaap Hoorn doet zijn reputatie eer aan het is ruig De gribfiles gevenvijfentwintig knopen aan maar in werkelijkheid krijgen we dertig totveertig knopen om de oren We zeilen een tijdlang alleen op de stormfokHet is hollen of stilstaan Een dag later moeten we motoren omdat dewind wegvalt Vervolgens kunnen we met ruime wind onder vol tuigzeilen om tenslotte met drie reven en opgerolde fok de nacht in te zeilenWe willen namelijk vaart minderen om een depressie voor ons langs telaten gaan We verleggen zelfs ons koers ietsfo

torsquos

copy G

ieba

teau

10

AntarcticaHet loopt tegen het eind van de middag als we beginnen met de aanloopvan de Engelse Straat Er is weinig wind meer maar er staat wel een stevigedeiningWe zien witte oevers en zwarte rotsen maar de toppen van de bergen zijngehuld in de wolken zodat we het landschap niet echt kunnen bewonde-ren Rond half tien s avonds ankeren we tussen de eilanden Barrientos enCecilia Het is nog steeds licht Yes we made it We zijn in Antarctica opde Zuid-ShetlandsVeel rust is ons hier niet gegund er is weer een depressie op komst Dusvertrekken we de volgende ochtend weer met de Balena in ons kielzogRond het middaguur klaart het op en zeilen we verder de Engelse Straatdoor De omgeving is adembenemend mooi prachtige witte bergen metgletsjers tot aan de zee We moesten overstag voor twee walvissen opramkoers

11

lsquoGletsjerwanden rondompinguiumlns op de rotsige oeveren in de verte de hoge bergtoppenrsquo

foto

copy G

ieba

teau

12

13

OogverblindendWe zeilen om Greenwich Eiland richting Yankee Harbour De aanlooptussen de twee riffen door gaat goed maar de wind trekt alweer aanEenmaal in de baai waait het dertig knoop en sneeuwt het bovendienMet een Bruce- en een Delta-anker liggen we zo vast als een huis Wel zienwe hoe de wind brokken ijs onze kant op blaast Gelukkig mindert dewind s nachtsDe volgende dag hebben we een oogverblindend uitzicht over baaigletsjerwanden rondom pinguiumlns op de rotsige oever vlak naast ons enin de verte de hoge bergtoppenAl zouden we het willen we kunnen hier niet blijven Ons volgende doelis Wahlers Bay op Deception Eiland dat we in de avond bereikenDeception Eiland is een zwart kratereiland met warmwaterbronnen Het iser druk Er ligt een cruiseschip naast ons Als we het land opgaan nemenstokken mee om ons te verweren tegen aanvallende sterns en skuas Bijeen oud walvisstation komen we Spaanse onderzoekers tegen die aan dehand van gps-posities onderzoeken hoeveel het eiland verschuift Datblijkt anderhalve centimeter in een jaar te zijnfo

torsquos

copy G

ieba

teau

14

Schurend ijsWe verlaten de Zuid-Shetlands en koersen naar Trinity Eiland dat bijNoordwest-Peninsula hoort We zien er voor het eerst grote ijsbergen dieop de kust zijn vastgelopen We ankeren achter een rif zodat we beschutliggen voor ijsschotsenToch horen s nachts veel ijs langs de boot schurenDaarom besluiten we de volgende morgen weer te vertrekken ondankseen gebrek aan wind Dit gebied staat bekend om zijn windstiltes vol-doende dieselvooraad is hier een must Ten zuiden van de Zuid-Shetlandsneemt de ijsgang toeDe zeekaarten van dit gebied geven niet alles weer dus het is zaak omgoed op het oog te navigeren Binnen zitten tijdens het zeilen is er niet bijWe gooien het anker uit bij Kaap Herschel onderdeel van het Graham-land Onze eerste vaste wal in Antarctica

15

Nederlandse solozeilerEen volgende stop is Enterprice waar een groot scheepswrak ligt Daarleggen aan naast warempel een Nederlands jacht We maken kennis metBart een Nederlandse solozeiler Petje af solozeilend in Antarctica Webesluiten om samen verder te varen naar Waterboat Point waar eenChileense basis is Kruip-door-sluip-door tussen ijsblokken en -schotsenkomen we binnen We roepen de Chileense basis op dat we hier een paarnachten blijven omdat er veel wind wordt verwacht Prompt worden weuitgenodigd om het museum en de basis te komen bekijken De Balenavoegt zich de volgende bij ons en zo schuilen we met drie schepen in debaai voor de harde wind

Zuidelijkste puntOns meest zuidelijke doel is Vernadsky en om daar tekomen moeten we door het Le Maire Channel een 7kilometer lange nauwe doorgang met aan weerszijdehoge witte bergen en gletsjers Een indrukwekkendstuk vaarwater We hebben geluk er liggen niet veelijsbergen en ijsschotsen Tegen de avond bereiken we Vernadsky waareen Russische basis staat 65 14931 S-64 51135 W het zuidelijkste puntvan deze reisFoto

rsquoscopy

Gie

bate

au

16

17

Als iets deze Volvo Ocean Race onderscheidt van eerdere editiesis het dat de snelheidsverschillen tussen de boten kleiner zijn danooit In vorige races bouwde sommige teams een voorsprong opvan dagen Nu is een achterstand van enkele tientallen mijleneerder regel dan uitzondering Door dat gegeven werden al eenpaar etappes op het allerlaatste moment beslistfoto

copy G

usta

v M

orin

Eric

sson

3V

OR

Maar dat is niet het enige gevolg Ook de rol van de navigator isdoor het wedstrijdverloop veranderd Met de boten zo dicht bijelkaar wordt meer naar de tegenstanders gekeken dan ooitLang leek het erop dat niemand achter de navigatiecomputersmeer durfde te investeren in een eigen routeringsstrategie

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Zilt

362009

Zeilers die Zilt niet alleen lezen bekijken of beluiste-ren maar die ons ook helpen Met verhalen fotorsquosen videorsquos of met goede ideeeumln en stimulerendee-mails Enorm bedankt daarvoor en blijf ze vooralsturen

Voelen we ons na twee jaar dus al een beetje volwas-sen Nee zeker niet Zilt is nog lang niet volgroeid ofuitgeleerd en nog steeds hebben we veel meer idee-en dan we kunnen realiseren Eigenwijsheid en zelf-standigheid hebben nu eenmaal een prijs

Nog meer gedegen eigen reportages doortimmerdeproducttesten spraakmakende vaarimpressies Watzou het mooi zijn als we al binnenkort een aantalwensen van onze verlanglijstje kunnen schrappen

Vind jij eigenlijk ook dat bij een verjaardag niet alleentaart maar ook een cadeautje hoort Overweeg daneens op op de knop hieronder te klikken

3

Beeld van het vroege voorjaar Het is nog fris maar gezeild wordt er Delaatste winterwedstrijden zoals deze op de Kaag gaan naadloos over invoorjaarsklassiekers Klik op lsquodownloadrsquoen maak deze foto de achtergrondvan je computerscherm

DOWNLOAD

foto

copy M

ichi

el S

chol

tes

4

BUREAUBLAD

5

in d

eze

Zilt

Zilt

362009

2 ReflectieEen overpeinzing van de Zilt-bemanning

4 BureaubladJe zilte scherm voor de komende vier weken

8 Sprong naar het zuiden - Giebateau bereikt 65 gradenzuiderbreedte

18 Volvo Ocean Race Keerpunt Kaap Hoorn

24 Ultimate vermistSinds januari is niets meer vernomen van 62-voeter

30 Een meteorologische bom Henk Huizinga analyseert hetverloop van het weer in januari op de Atlantic

36 Agenda

38 Antifouling schoon smeren of schone schijnDe stand van zaken

46 Heftige Heineken - Een onstuimige St Maarten Regatta

6

54 In de wind - Zeilnieuws

60 Sneller dan de windDe nieuwe TH 38 is een rappe zwenkkieler

64 Zilte Spullen - Nieuws van de handel

70 Gered door het mes - Een narrow escape

72 Boeken - Leesvoer en een dvd gerecenseerd

78 Hightech Historie - Een nieuwe J in aluminium

84 Zilte Wereld - Over verwegzeilersPlus de Zilte Wereldkaart nu online

88 Weer en wind - Zilts zeilersweerbericht

90 Bemanning - Zij maken Zilt

Zilt

362009

7

Met een Beacuteneacuteteau naar 65 graden zuidCarolien Kaptein en Paul Gieb maken een bijzondere reis Ze tikten eerstSpitsbergen aan in het hoge noorden verkenden en passant Gambia enkoersten vervolgens naar Zuid-Amerika In januari doken ze naar het diepezuiden richting Antarctica Met een gewone plastic Beacuteneacuteteau

foto

copy G

ieba

teau

TEKST CAROLIEN KAPTEYN

WeervensterVier dagen liggen we in Caleta Maxwell samen met de Balena uit Nieuw-Zeeland die ook op weg is naar Antarctica We wachten op een weather-window Zodra we onze kans schoon zien hakken we snel de knoop doorgaan De rechtstreekse koers naar het waypoint is 135 graden maar desterke stroming dwingt ons 160 graden te varenKaap Hoorn doet zijn reputatie eer aan het is ruig De gribfiles gevenvijfentwintig knopen aan maar in werkelijkheid krijgen we dertig totveertig knopen om de oren We zeilen een tijdlang alleen op de stormfokHet is hollen of stilstaan Een dag later moeten we motoren omdat dewind wegvalt Vervolgens kunnen we met ruime wind onder vol tuigzeilen om tenslotte met drie reven en opgerolde fok de nacht in te zeilenWe willen namelijk vaart minderen om een depressie voor ons langs telaten gaan We verleggen zelfs ons koers ietsfo

torsquos

copy G

ieba

teau

10

AntarcticaHet loopt tegen het eind van de middag als we beginnen met de aanloopvan de Engelse Straat Er is weinig wind meer maar er staat wel een stevigedeiningWe zien witte oevers en zwarte rotsen maar de toppen van de bergen zijngehuld in de wolken zodat we het landschap niet echt kunnen bewonde-ren Rond half tien s avonds ankeren we tussen de eilanden Barrientos enCecilia Het is nog steeds licht Yes we made it We zijn in Antarctica opde Zuid-ShetlandsVeel rust is ons hier niet gegund er is weer een depressie op komst Dusvertrekken we de volgende ochtend weer met de Balena in ons kielzogRond het middaguur klaart het op en zeilen we verder de Engelse Straatdoor De omgeving is adembenemend mooi prachtige witte bergen metgletsjers tot aan de zee We moesten overstag voor twee walvissen opramkoers

11

lsquoGletsjerwanden rondompinguiumlns op de rotsige oeveren in de verte de hoge bergtoppenrsquo

foto

copy G

ieba

teau

12

13

OogverblindendWe zeilen om Greenwich Eiland richting Yankee Harbour De aanlooptussen de twee riffen door gaat goed maar de wind trekt alweer aanEenmaal in de baai waait het dertig knoop en sneeuwt het bovendienMet een Bruce- en een Delta-anker liggen we zo vast als een huis Wel zienwe hoe de wind brokken ijs onze kant op blaast Gelukkig mindert dewind s nachtsDe volgende dag hebben we een oogverblindend uitzicht over baaigletsjerwanden rondom pinguiumlns op de rotsige oever vlak naast ons enin de verte de hoge bergtoppenAl zouden we het willen we kunnen hier niet blijven Ons volgende doelis Wahlers Bay op Deception Eiland dat we in de avond bereikenDeception Eiland is een zwart kratereiland met warmwaterbronnen Het iser druk Er ligt een cruiseschip naast ons Als we het land opgaan nemenstokken mee om ons te verweren tegen aanvallende sterns en skuas Bijeen oud walvisstation komen we Spaanse onderzoekers tegen die aan dehand van gps-posities onderzoeken hoeveel het eiland verschuift Datblijkt anderhalve centimeter in een jaar te zijnfo

torsquos

copy G

ieba

teau

14

Schurend ijsWe verlaten de Zuid-Shetlands en koersen naar Trinity Eiland dat bijNoordwest-Peninsula hoort We zien er voor het eerst grote ijsbergen dieop de kust zijn vastgelopen We ankeren achter een rif zodat we beschutliggen voor ijsschotsenToch horen s nachts veel ijs langs de boot schurenDaarom besluiten we de volgende morgen weer te vertrekken ondankseen gebrek aan wind Dit gebied staat bekend om zijn windstiltes vol-doende dieselvooraad is hier een must Ten zuiden van de Zuid-Shetlandsneemt de ijsgang toeDe zeekaarten van dit gebied geven niet alles weer dus het is zaak omgoed op het oog te navigeren Binnen zitten tijdens het zeilen is er niet bijWe gooien het anker uit bij Kaap Herschel onderdeel van het Graham-land Onze eerste vaste wal in Antarctica

15

Nederlandse solozeilerEen volgende stop is Enterprice waar een groot scheepswrak ligt Daarleggen aan naast warempel een Nederlands jacht We maken kennis metBart een Nederlandse solozeiler Petje af solozeilend in Antarctica Webesluiten om samen verder te varen naar Waterboat Point waar eenChileense basis is Kruip-door-sluip-door tussen ijsblokken en -schotsenkomen we binnen We roepen de Chileense basis op dat we hier een paarnachten blijven omdat er veel wind wordt verwacht Prompt worden weuitgenodigd om het museum en de basis te komen bekijken De Balenavoegt zich de volgende bij ons en zo schuilen we met drie schepen in debaai voor de harde wind

Zuidelijkste puntOns meest zuidelijke doel is Vernadsky en om daar tekomen moeten we door het Le Maire Channel een 7kilometer lange nauwe doorgang met aan weerszijdehoge witte bergen en gletsjers Een indrukwekkendstuk vaarwater We hebben geluk er liggen niet veelijsbergen en ijsschotsen Tegen de avond bereiken we Vernadsky waareen Russische basis staat 65 14931 S-64 51135 W het zuidelijkste puntvan deze reisFoto

rsquoscopy

Gie

bate

au

16

17

Als iets deze Volvo Ocean Race onderscheidt van eerdere editiesis het dat de snelheidsverschillen tussen de boten kleiner zijn danooit In vorige races bouwde sommige teams een voorsprong opvan dagen Nu is een achterstand van enkele tientallen mijleneerder regel dan uitzondering Door dat gegeven werden al eenpaar etappes op het allerlaatste moment beslistfoto

copy G

usta

v M

orin

Eric

sson

3V

OR

Maar dat is niet het enige gevolg Ook de rol van de navigator isdoor het wedstrijdverloop veranderd Met de boten zo dicht bijelkaar wordt meer naar de tegenstanders gekeken dan ooitLang leek het erop dat niemand achter de navigatiecomputersmeer durfde te investeren in een eigen routeringsstrategie

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Beeld van het vroege voorjaar Het is nog fris maar gezeild wordt er Delaatste winterwedstrijden zoals deze op de Kaag gaan naadloos over invoorjaarsklassiekers Klik op lsquodownloadrsquoen maak deze foto de achtergrondvan je computerscherm

DOWNLOAD

foto

copy M

ichi

el S

chol

tes

4

BUREAUBLAD

5

in d

eze

Zilt

Zilt

362009

2 ReflectieEen overpeinzing van de Zilt-bemanning

4 BureaubladJe zilte scherm voor de komende vier weken

8 Sprong naar het zuiden - Giebateau bereikt 65 gradenzuiderbreedte

18 Volvo Ocean Race Keerpunt Kaap Hoorn

24 Ultimate vermistSinds januari is niets meer vernomen van 62-voeter

30 Een meteorologische bom Henk Huizinga analyseert hetverloop van het weer in januari op de Atlantic

36 Agenda

38 Antifouling schoon smeren of schone schijnDe stand van zaken

46 Heftige Heineken - Een onstuimige St Maarten Regatta

6

54 In de wind - Zeilnieuws

60 Sneller dan de windDe nieuwe TH 38 is een rappe zwenkkieler

64 Zilte Spullen - Nieuws van de handel

70 Gered door het mes - Een narrow escape

72 Boeken - Leesvoer en een dvd gerecenseerd

78 Hightech Historie - Een nieuwe J in aluminium

84 Zilte Wereld - Over verwegzeilersPlus de Zilte Wereldkaart nu online

88 Weer en wind - Zilts zeilersweerbericht

90 Bemanning - Zij maken Zilt

Zilt

362009

7

Met een Beacuteneacuteteau naar 65 graden zuidCarolien Kaptein en Paul Gieb maken een bijzondere reis Ze tikten eerstSpitsbergen aan in het hoge noorden verkenden en passant Gambia enkoersten vervolgens naar Zuid-Amerika In januari doken ze naar het diepezuiden richting Antarctica Met een gewone plastic Beacuteneacuteteau

foto

copy G

ieba

teau

TEKST CAROLIEN KAPTEYN

WeervensterVier dagen liggen we in Caleta Maxwell samen met de Balena uit Nieuw-Zeeland die ook op weg is naar Antarctica We wachten op een weather-window Zodra we onze kans schoon zien hakken we snel de knoop doorgaan De rechtstreekse koers naar het waypoint is 135 graden maar desterke stroming dwingt ons 160 graden te varenKaap Hoorn doet zijn reputatie eer aan het is ruig De gribfiles gevenvijfentwintig knopen aan maar in werkelijkheid krijgen we dertig totveertig knopen om de oren We zeilen een tijdlang alleen op de stormfokHet is hollen of stilstaan Een dag later moeten we motoren omdat dewind wegvalt Vervolgens kunnen we met ruime wind onder vol tuigzeilen om tenslotte met drie reven en opgerolde fok de nacht in te zeilenWe willen namelijk vaart minderen om een depressie voor ons langs telaten gaan We verleggen zelfs ons koers ietsfo

torsquos

copy G

ieba

teau

10

AntarcticaHet loopt tegen het eind van de middag als we beginnen met de aanloopvan de Engelse Straat Er is weinig wind meer maar er staat wel een stevigedeiningWe zien witte oevers en zwarte rotsen maar de toppen van de bergen zijngehuld in de wolken zodat we het landschap niet echt kunnen bewonde-ren Rond half tien s avonds ankeren we tussen de eilanden Barrientos enCecilia Het is nog steeds licht Yes we made it We zijn in Antarctica opde Zuid-ShetlandsVeel rust is ons hier niet gegund er is weer een depressie op komst Dusvertrekken we de volgende ochtend weer met de Balena in ons kielzogRond het middaguur klaart het op en zeilen we verder de Engelse Straatdoor De omgeving is adembenemend mooi prachtige witte bergen metgletsjers tot aan de zee We moesten overstag voor twee walvissen opramkoers

11

lsquoGletsjerwanden rondompinguiumlns op de rotsige oeveren in de verte de hoge bergtoppenrsquo

foto

copy G

ieba

teau

12

13

OogverblindendWe zeilen om Greenwich Eiland richting Yankee Harbour De aanlooptussen de twee riffen door gaat goed maar de wind trekt alweer aanEenmaal in de baai waait het dertig knoop en sneeuwt het bovendienMet een Bruce- en een Delta-anker liggen we zo vast als een huis Wel zienwe hoe de wind brokken ijs onze kant op blaast Gelukkig mindert dewind s nachtsDe volgende dag hebben we een oogverblindend uitzicht over baaigletsjerwanden rondom pinguiumlns op de rotsige oever vlak naast ons enin de verte de hoge bergtoppenAl zouden we het willen we kunnen hier niet blijven Ons volgende doelis Wahlers Bay op Deception Eiland dat we in de avond bereikenDeception Eiland is een zwart kratereiland met warmwaterbronnen Het iser druk Er ligt een cruiseschip naast ons Als we het land opgaan nemenstokken mee om ons te verweren tegen aanvallende sterns en skuas Bijeen oud walvisstation komen we Spaanse onderzoekers tegen die aan dehand van gps-posities onderzoeken hoeveel het eiland verschuift Datblijkt anderhalve centimeter in een jaar te zijnfo

torsquos

copy G

ieba

teau

14

Schurend ijsWe verlaten de Zuid-Shetlands en koersen naar Trinity Eiland dat bijNoordwest-Peninsula hoort We zien er voor het eerst grote ijsbergen dieop de kust zijn vastgelopen We ankeren achter een rif zodat we beschutliggen voor ijsschotsenToch horen s nachts veel ijs langs de boot schurenDaarom besluiten we de volgende morgen weer te vertrekken ondankseen gebrek aan wind Dit gebied staat bekend om zijn windstiltes vol-doende dieselvooraad is hier een must Ten zuiden van de Zuid-Shetlandsneemt de ijsgang toeDe zeekaarten van dit gebied geven niet alles weer dus het is zaak omgoed op het oog te navigeren Binnen zitten tijdens het zeilen is er niet bijWe gooien het anker uit bij Kaap Herschel onderdeel van het Graham-land Onze eerste vaste wal in Antarctica

15

Nederlandse solozeilerEen volgende stop is Enterprice waar een groot scheepswrak ligt Daarleggen aan naast warempel een Nederlands jacht We maken kennis metBart een Nederlandse solozeiler Petje af solozeilend in Antarctica Webesluiten om samen verder te varen naar Waterboat Point waar eenChileense basis is Kruip-door-sluip-door tussen ijsblokken en -schotsenkomen we binnen We roepen de Chileense basis op dat we hier een paarnachten blijven omdat er veel wind wordt verwacht Prompt worden weuitgenodigd om het museum en de basis te komen bekijken De Balenavoegt zich de volgende bij ons en zo schuilen we met drie schepen in debaai voor de harde wind

Zuidelijkste puntOns meest zuidelijke doel is Vernadsky en om daar tekomen moeten we door het Le Maire Channel een 7kilometer lange nauwe doorgang met aan weerszijdehoge witte bergen en gletsjers Een indrukwekkendstuk vaarwater We hebben geluk er liggen niet veelijsbergen en ijsschotsen Tegen de avond bereiken we Vernadsky waareen Russische basis staat 65 14931 S-64 51135 W het zuidelijkste puntvan deze reisFoto

rsquoscopy

Gie

bate

au

16

17

Als iets deze Volvo Ocean Race onderscheidt van eerdere editiesis het dat de snelheidsverschillen tussen de boten kleiner zijn danooit In vorige races bouwde sommige teams een voorsprong opvan dagen Nu is een achterstand van enkele tientallen mijleneerder regel dan uitzondering Door dat gegeven werden al eenpaar etappes op het allerlaatste moment beslistfoto

copy G

usta

v M

orin

Eric

sson

3V

OR

Maar dat is niet het enige gevolg Ook de rol van de navigator isdoor het wedstrijdverloop veranderd Met de boten zo dicht bijelkaar wordt meer naar de tegenstanders gekeken dan ooitLang leek het erop dat niemand achter de navigatiecomputersmeer durfde te investeren in een eigen routeringsstrategie

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

BUREAUBLAD

5

in d

eze

Zilt

Zilt

362009

2 ReflectieEen overpeinzing van de Zilt-bemanning

4 BureaubladJe zilte scherm voor de komende vier weken

8 Sprong naar het zuiden - Giebateau bereikt 65 gradenzuiderbreedte

18 Volvo Ocean Race Keerpunt Kaap Hoorn

24 Ultimate vermistSinds januari is niets meer vernomen van 62-voeter

30 Een meteorologische bom Henk Huizinga analyseert hetverloop van het weer in januari op de Atlantic

36 Agenda

38 Antifouling schoon smeren of schone schijnDe stand van zaken

46 Heftige Heineken - Een onstuimige St Maarten Regatta

6

54 In de wind - Zeilnieuws

60 Sneller dan de windDe nieuwe TH 38 is een rappe zwenkkieler

64 Zilte Spullen - Nieuws van de handel

70 Gered door het mes - Een narrow escape

72 Boeken - Leesvoer en een dvd gerecenseerd

78 Hightech Historie - Een nieuwe J in aluminium

84 Zilte Wereld - Over verwegzeilersPlus de Zilte Wereldkaart nu online

88 Weer en wind - Zilts zeilersweerbericht

90 Bemanning - Zij maken Zilt

Zilt

362009

7

Met een Beacuteneacuteteau naar 65 graden zuidCarolien Kaptein en Paul Gieb maken een bijzondere reis Ze tikten eerstSpitsbergen aan in het hoge noorden verkenden en passant Gambia enkoersten vervolgens naar Zuid-Amerika In januari doken ze naar het diepezuiden richting Antarctica Met een gewone plastic Beacuteneacuteteau

foto

copy G

ieba

teau

TEKST CAROLIEN KAPTEYN

WeervensterVier dagen liggen we in Caleta Maxwell samen met de Balena uit Nieuw-Zeeland die ook op weg is naar Antarctica We wachten op een weather-window Zodra we onze kans schoon zien hakken we snel de knoop doorgaan De rechtstreekse koers naar het waypoint is 135 graden maar desterke stroming dwingt ons 160 graden te varenKaap Hoorn doet zijn reputatie eer aan het is ruig De gribfiles gevenvijfentwintig knopen aan maar in werkelijkheid krijgen we dertig totveertig knopen om de oren We zeilen een tijdlang alleen op de stormfokHet is hollen of stilstaan Een dag later moeten we motoren omdat dewind wegvalt Vervolgens kunnen we met ruime wind onder vol tuigzeilen om tenslotte met drie reven en opgerolde fok de nacht in te zeilenWe willen namelijk vaart minderen om een depressie voor ons langs telaten gaan We verleggen zelfs ons koers ietsfo

torsquos

copy G

ieba

teau

10

AntarcticaHet loopt tegen het eind van de middag als we beginnen met de aanloopvan de Engelse Straat Er is weinig wind meer maar er staat wel een stevigedeiningWe zien witte oevers en zwarte rotsen maar de toppen van de bergen zijngehuld in de wolken zodat we het landschap niet echt kunnen bewonde-ren Rond half tien s avonds ankeren we tussen de eilanden Barrientos enCecilia Het is nog steeds licht Yes we made it We zijn in Antarctica opde Zuid-ShetlandsVeel rust is ons hier niet gegund er is weer een depressie op komst Dusvertrekken we de volgende ochtend weer met de Balena in ons kielzogRond het middaguur klaart het op en zeilen we verder de Engelse Straatdoor De omgeving is adembenemend mooi prachtige witte bergen metgletsjers tot aan de zee We moesten overstag voor twee walvissen opramkoers

11

lsquoGletsjerwanden rondompinguiumlns op de rotsige oeveren in de verte de hoge bergtoppenrsquo

foto

copy G

ieba

teau

12

13

OogverblindendWe zeilen om Greenwich Eiland richting Yankee Harbour De aanlooptussen de twee riffen door gaat goed maar de wind trekt alweer aanEenmaal in de baai waait het dertig knoop en sneeuwt het bovendienMet een Bruce- en een Delta-anker liggen we zo vast als een huis Wel zienwe hoe de wind brokken ijs onze kant op blaast Gelukkig mindert dewind s nachtsDe volgende dag hebben we een oogverblindend uitzicht over baaigletsjerwanden rondom pinguiumlns op de rotsige oever vlak naast ons enin de verte de hoge bergtoppenAl zouden we het willen we kunnen hier niet blijven Ons volgende doelis Wahlers Bay op Deception Eiland dat we in de avond bereikenDeception Eiland is een zwart kratereiland met warmwaterbronnen Het iser druk Er ligt een cruiseschip naast ons Als we het land opgaan nemenstokken mee om ons te verweren tegen aanvallende sterns en skuas Bijeen oud walvisstation komen we Spaanse onderzoekers tegen die aan dehand van gps-posities onderzoeken hoeveel het eiland verschuift Datblijkt anderhalve centimeter in een jaar te zijnfo

torsquos

copy G

ieba

teau

14

Schurend ijsWe verlaten de Zuid-Shetlands en koersen naar Trinity Eiland dat bijNoordwest-Peninsula hoort We zien er voor het eerst grote ijsbergen dieop de kust zijn vastgelopen We ankeren achter een rif zodat we beschutliggen voor ijsschotsenToch horen s nachts veel ijs langs de boot schurenDaarom besluiten we de volgende morgen weer te vertrekken ondankseen gebrek aan wind Dit gebied staat bekend om zijn windstiltes vol-doende dieselvooraad is hier een must Ten zuiden van de Zuid-Shetlandsneemt de ijsgang toeDe zeekaarten van dit gebied geven niet alles weer dus het is zaak omgoed op het oog te navigeren Binnen zitten tijdens het zeilen is er niet bijWe gooien het anker uit bij Kaap Herschel onderdeel van het Graham-land Onze eerste vaste wal in Antarctica

15

Nederlandse solozeilerEen volgende stop is Enterprice waar een groot scheepswrak ligt Daarleggen aan naast warempel een Nederlands jacht We maken kennis metBart een Nederlandse solozeiler Petje af solozeilend in Antarctica Webesluiten om samen verder te varen naar Waterboat Point waar eenChileense basis is Kruip-door-sluip-door tussen ijsblokken en -schotsenkomen we binnen We roepen de Chileense basis op dat we hier een paarnachten blijven omdat er veel wind wordt verwacht Prompt worden weuitgenodigd om het museum en de basis te komen bekijken De Balenavoegt zich de volgende bij ons en zo schuilen we met drie schepen in debaai voor de harde wind

Zuidelijkste puntOns meest zuidelijke doel is Vernadsky en om daar tekomen moeten we door het Le Maire Channel een 7kilometer lange nauwe doorgang met aan weerszijdehoge witte bergen en gletsjers Een indrukwekkendstuk vaarwater We hebben geluk er liggen niet veelijsbergen en ijsschotsen Tegen de avond bereiken we Vernadsky waareen Russische basis staat 65 14931 S-64 51135 W het zuidelijkste puntvan deze reisFoto

rsquoscopy

Gie

bate

au

16

17

Als iets deze Volvo Ocean Race onderscheidt van eerdere editiesis het dat de snelheidsverschillen tussen de boten kleiner zijn danooit In vorige races bouwde sommige teams een voorsprong opvan dagen Nu is een achterstand van enkele tientallen mijleneerder regel dan uitzondering Door dat gegeven werden al eenpaar etappes op het allerlaatste moment beslistfoto

copy G

usta

v M

orin

Eric

sson

3V

OR

Maar dat is niet het enige gevolg Ook de rol van de navigator isdoor het wedstrijdverloop veranderd Met de boten zo dicht bijelkaar wordt meer naar de tegenstanders gekeken dan ooitLang leek het erop dat niemand achter de navigatiecomputersmeer durfde te investeren in een eigen routeringsstrategie

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

in d

eze

Zilt

Zilt

362009

2 ReflectieEen overpeinzing van de Zilt-bemanning

4 BureaubladJe zilte scherm voor de komende vier weken

8 Sprong naar het zuiden - Giebateau bereikt 65 gradenzuiderbreedte

18 Volvo Ocean Race Keerpunt Kaap Hoorn

24 Ultimate vermistSinds januari is niets meer vernomen van 62-voeter

30 Een meteorologische bom Henk Huizinga analyseert hetverloop van het weer in januari op de Atlantic

36 Agenda

38 Antifouling schoon smeren of schone schijnDe stand van zaken

46 Heftige Heineken - Een onstuimige St Maarten Regatta

6

54 In de wind - Zeilnieuws

60 Sneller dan de windDe nieuwe TH 38 is een rappe zwenkkieler

64 Zilte Spullen - Nieuws van de handel

70 Gered door het mes - Een narrow escape

72 Boeken - Leesvoer en een dvd gerecenseerd

78 Hightech Historie - Een nieuwe J in aluminium

84 Zilte Wereld - Over verwegzeilersPlus de Zilte Wereldkaart nu online

88 Weer en wind - Zilts zeilersweerbericht

90 Bemanning - Zij maken Zilt

Zilt

362009

7

Met een Beacuteneacuteteau naar 65 graden zuidCarolien Kaptein en Paul Gieb maken een bijzondere reis Ze tikten eerstSpitsbergen aan in het hoge noorden verkenden en passant Gambia enkoersten vervolgens naar Zuid-Amerika In januari doken ze naar het diepezuiden richting Antarctica Met een gewone plastic Beacuteneacuteteau

foto

copy G

ieba

teau

TEKST CAROLIEN KAPTEYN

WeervensterVier dagen liggen we in Caleta Maxwell samen met de Balena uit Nieuw-Zeeland die ook op weg is naar Antarctica We wachten op een weather-window Zodra we onze kans schoon zien hakken we snel de knoop doorgaan De rechtstreekse koers naar het waypoint is 135 graden maar desterke stroming dwingt ons 160 graden te varenKaap Hoorn doet zijn reputatie eer aan het is ruig De gribfiles gevenvijfentwintig knopen aan maar in werkelijkheid krijgen we dertig totveertig knopen om de oren We zeilen een tijdlang alleen op de stormfokHet is hollen of stilstaan Een dag later moeten we motoren omdat dewind wegvalt Vervolgens kunnen we met ruime wind onder vol tuigzeilen om tenslotte met drie reven en opgerolde fok de nacht in te zeilenWe willen namelijk vaart minderen om een depressie voor ons langs telaten gaan We verleggen zelfs ons koers ietsfo

torsquos

copy G

ieba

teau

10

AntarcticaHet loopt tegen het eind van de middag als we beginnen met de aanloopvan de Engelse Straat Er is weinig wind meer maar er staat wel een stevigedeiningWe zien witte oevers en zwarte rotsen maar de toppen van de bergen zijngehuld in de wolken zodat we het landschap niet echt kunnen bewonde-ren Rond half tien s avonds ankeren we tussen de eilanden Barrientos enCecilia Het is nog steeds licht Yes we made it We zijn in Antarctica opde Zuid-ShetlandsVeel rust is ons hier niet gegund er is weer een depressie op komst Dusvertrekken we de volgende ochtend weer met de Balena in ons kielzogRond het middaguur klaart het op en zeilen we verder de Engelse Straatdoor De omgeving is adembenemend mooi prachtige witte bergen metgletsjers tot aan de zee We moesten overstag voor twee walvissen opramkoers

11

lsquoGletsjerwanden rondompinguiumlns op de rotsige oeveren in de verte de hoge bergtoppenrsquo

foto

copy G

ieba

teau

12

13

OogverblindendWe zeilen om Greenwich Eiland richting Yankee Harbour De aanlooptussen de twee riffen door gaat goed maar de wind trekt alweer aanEenmaal in de baai waait het dertig knoop en sneeuwt het bovendienMet een Bruce- en een Delta-anker liggen we zo vast als een huis Wel zienwe hoe de wind brokken ijs onze kant op blaast Gelukkig mindert dewind s nachtsDe volgende dag hebben we een oogverblindend uitzicht over baaigletsjerwanden rondom pinguiumlns op de rotsige oever vlak naast ons enin de verte de hoge bergtoppenAl zouden we het willen we kunnen hier niet blijven Ons volgende doelis Wahlers Bay op Deception Eiland dat we in de avond bereikenDeception Eiland is een zwart kratereiland met warmwaterbronnen Het iser druk Er ligt een cruiseschip naast ons Als we het land opgaan nemenstokken mee om ons te verweren tegen aanvallende sterns en skuas Bijeen oud walvisstation komen we Spaanse onderzoekers tegen die aan dehand van gps-posities onderzoeken hoeveel het eiland verschuift Datblijkt anderhalve centimeter in een jaar te zijnfo

torsquos

copy G

ieba

teau

14

Schurend ijsWe verlaten de Zuid-Shetlands en koersen naar Trinity Eiland dat bijNoordwest-Peninsula hoort We zien er voor het eerst grote ijsbergen dieop de kust zijn vastgelopen We ankeren achter een rif zodat we beschutliggen voor ijsschotsenToch horen s nachts veel ijs langs de boot schurenDaarom besluiten we de volgende morgen weer te vertrekken ondankseen gebrek aan wind Dit gebied staat bekend om zijn windstiltes vol-doende dieselvooraad is hier een must Ten zuiden van de Zuid-Shetlandsneemt de ijsgang toeDe zeekaarten van dit gebied geven niet alles weer dus het is zaak omgoed op het oog te navigeren Binnen zitten tijdens het zeilen is er niet bijWe gooien het anker uit bij Kaap Herschel onderdeel van het Graham-land Onze eerste vaste wal in Antarctica

15

Nederlandse solozeilerEen volgende stop is Enterprice waar een groot scheepswrak ligt Daarleggen aan naast warempel een Nederlands jacht We maken kennis metBart een Nederlandse solozeiler Petje af solozeilend in Antarctica Webesluiten om samen verder te varen naar Waterboat Point waar eenChileense basis is Kruip-door-sluip-door tussen ijsblokken en -schotsenkomen we binnen We roepen de Chileense basis op dat we hier een paarnachten blijven omdat er veel wind wordt verwacht Prompt worden weuitgenodigd om het museum en de basis te komen bekijken De Balenavoegt zich de volgende bij ons en zo schuilen we met drie schepen in debaai voor de harde wind

Zuidelijkste puntOns meest zuidelijke doel is Vernadsky en om daar tekomen moeten we door het Le Maire Channel een 7kilometer lange nauwe doorgang met aan weerszijdehoge witte bergen en gletsjers Een indrukwekkendstuk vaarwater We hebben geluk er liggen niet veelijsbergen en ijsschotsen Tegen de avond bereiken we Vernadsky waareen Russische basis staat 65 14931 S-64 51135 W het zuidelijkste puntvan deze reisFoto

rsquoscopy

Gie

bate

au

16

17

Als iets deze Volvo Ocean Race onderscheidt van eerdere editiesis het dat de snelheidsverschillen tussen de boten kleiner zijn danooit In vorige races bouwde sommige teams een voorsprong opvan dagen Nu is een achterstand van enkele tientallen mijleneerder regel dan uitzondering Door dat gegeven werden al eenpaar etappes op het allerlaatste moment beslistfoto

copy G

usta

v M

orin

Eric

sson

3V

OR

Maar dat is niet het enige gevolg Ook de rol van de navigator isdoor het wedstrijdverloop veranderd Met de boten zo dicht bijelkaar wordt meer naar de tegenstanders gekeken dan ooitLang leek het erop dat niemand achter de navigatiecomputersmeer durfde te investeren in een eigen routeringsstrategie

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

54 In de wind - Zeilnieuws

60 Sneller dan de windDe nieuwe TH 38 is een rappe zwenkkieler

64 Zilte Spullen - Nieuws van de handel

70 Gered door het mes - Een narrow escape

72 Boeken - Leesvoer en een dvd gerecenseerd

78 Hightech Historie - Een nieuwe J in aluminium

84 Zilte Wereld - Over verwegzeilersPlus de Zilte Wereldkaart nu online

88 Weer en wind - Zilts zeilersweerbericht

90 Bemanning - Zij maken Zilt

Zilt

362009

7

Met een Beacuteneacuteteau naar 65 graden zuidCarolien Kaptein en Paul Gieb maken een bijzondere reis Ze tikten eerstSpitsbergen aan in het hoge noorden verkenden en passant Gambia enkoersten vervolgens naar Zuid-Amerika In januari doken ze naar het diepezuiden richting Antarctica Met een gewone plastic Beacuteneacuteteau

foto

copy G

ieba

teau

TEKST CAROLIEN KAPTEYN

WeervensterVier dagen liggen we in Caleta Maxwell samen met de Balena uit Nieuw-Zeeland die ook op weg is naar Antarctica We wachten op een weather-window Zodra we onze kans schoon zien hakken we snel de knoop doorgaan De rechtstreekse koers naar het waypoint is 135 graden maar desterke stroming dwingt ons 160 graden te varenKaap Hoorn doet zijn reputatie eer aan het is ruig De gribfiles gevenvijfentwintig knopen aan maar in werkelijkheid krijgen we dertig totveertig knopen om de oren We zeilen een tijdlang alleen op de stormfokHet is hollen of stilstaan Een dag later moeten we motoren omdat dewind wegvalt Vervolgens kunnen we met ruime wind onder vol tuigzeilen om tenslotte met drie reven en opgerolde fok de nacht in te zeilenWe willen namelijk vaart minderen om een depressie voor ons langs telaten gaan We verleggen zelfs ons koers ietsfo

torsquos

copy G

ieba

teau

10

AntarcticaHet loopt tegen het eind van de middag als we beginnen met de aanloopvan de Engelse Straat Er is weinig wind meer maar er staat wel een stevigedeiningWe zien witte oevers en zwarte rotsen maar de toppen van de bergen zijngehuld in de wolken zodat we het landschap niet echt kunnen bewonde-ren Rond half tien s avonds ankeren we tussen de eilanden Barrientos enCecilia Het is nog steeds licht Yes we made it We zijn in Antarctica opde Zuid-ShetlandsVeel rust is ons hier niet gegund er is weer een depressie op komst Dusvertrekken we de volgende ochtend weer met de Balena in ons kielzogRond het middaguur klaart het op en zeilen we verder de Engelse Straatdoor De omgeving is adembenemend mooi prachtige witte bergen metgletsjers tot aan de zee We moesten overstag voor twee walvissen opramkoers

11

lsquoGletsjerwanden rondompinguiumlns op de rotsige oeveren in de verte de hoge bergtoppenrsquo

foto

copy G

ieba

teau

12

13

OogverblindendWe zeilen om Greenwich Eiland richting Yankee Harbour De aanlooptussen de twee riffen door gaat goed maar de wind trekt alweer aanEenmaal in de baai waait het dertig knoop en sneeuwt het bovendienMet een Bruce- en een Delta-anker liggen we zo vast als een huis Wel zienwe hoe de wind brokken ijs onze kant op blaast Gelukkig mindert dewind s nachtsDe volgende dag hebben we een oogverblindend uitzicht over baaigletsjerwanden rondom pinguiumlns op de rotsige oever vlak naast ons enin de verte de hoge bergtoppenAl zouden we het willen we kunnen hier niet blijven Ons volgende doelis Wahlers Bay op Deception Eiland dat we in de avond bereikenDeception Eiland is een zwart kratereiland met warmwaterbronnen Het iser druk Er ligt een cruiseschip naast ons Als we het land opgaan nemenstokken mee om ons te verweren tegen aanvallende sterns en skuas Bijeen oud walvisstation komen we Spaanse onderzoekers tegen die aan dehand van gps-posities onderzoeken hoeveel het eiland verschuift Datblijkt anderhalve centimeter in een jaar te zijnfo

torsquos

copy G

ieba

teau

14

Schurend ijsWe verlaten de Zuid-Shetlands en koersen naar Trinity Eiland dat bijNoordwest-Peninsula hoort We zien er voor het eerst grote ijsbergen dieop de kust zijn vastgelopen We ankeren achter een rif zodat we beschutliggen voor ijsschotsenToch horen s nachts veel ijs langs de boot schurenDaarom besluiten we de volgende morgen weer te vertrekken ondankseen gebrek aan wind Dit gebied staat bekend om zijn windstiltes vol-doende dieselvooraad is hier een must Ten zuiden van de Zuid-Shetlandsneemt de ijsgang toeDe zeekaarten van dit gebied geven niet alles weer dus het is zaak omgoed op het oog te navigeren Binnen zitten tijdens het zeilen is er niet bijWe gooien het anker uit bij Kaap Herschel onderdeel van het Graham-land Onze eerste vaste wal in Antarctica

15

Nederlandse solozeilerEen volgende stop is Enterprice waar een groot scheepswrak ligt Daarleggen aan naast warempel een Nederlands jacht We maken kennis metBart een Nederlandse solozeiler Petje af solozeilend in Antarctica Webesluiten om samen verder te varen naar Waterboat Point waar eenChileense basis is Kruip-door-sluip-door tussen ijsblokken en -schotsenkomen we binnen We roepen de Chileense basis op dat we hier een paarnachten blijven omdat er veel wind wordt verwacht Prompt worden weuitgenodigd om het museum en de basis te komen bekijken De Balenavoegt zich de volgende bij ons en zo schuilen we met drie schepen in debaai voor de harde wind

Zuidelijkste puntOns meest zuidelijke doel is Vernadsky en om daar tekomen moeten we door het Le Maire Channel een 7kilometer lange nauwe doorgang met aan weerszijdehoge witte bergen en gletsjers Een indrukwekkendstuk vaarwater We hebben geluk er liggen niet veelijsbergen en ijsschotsen Tegen de avond bereiken we Vernadsky waareen Russische basis staat 65 14931 S-64 51135 W het zuidelijkste puntvan deze reisFoto

rsquoscopy

Gie

bate

au

16

17

Als iets deze Volvo Ocean Race onderscheidt van eerdere editiesis het dat de snelheidsverschillen tussen de boten kleiner zijn danooit In vorige races bouwde sommige teams een voorsprong opvan dagen Nu is een achterstand van enkele tientallen mijleneerder regel dan uitzondering Door dat gegeven werden al eenpaar etappes op het allerlaatste moment beslistfoto

copy G

usta

v M

orin

Eric

sson

3V

OR

Maar dat is niet het enige gevolg Ook de rol van de navigator isdoor het wedstrijdverloop veranderd Met de boten zo dicht bijelkaar wordt meer naar de tegenstanders gekeken dan ooitLang leek het erop dat niemand achter de navigatiecomputersmeer durfde te investeren in een eigen routeringsstrategie

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Met een Beacuteneacuteteau naar 65 graden zuidCarolien Kaptein en Paul Gieb maken een bijzondere reis Ze tikten eerstSpitsbergen aan in het hoge noorden verkenden en passant Gambia enkoersten vervolgens naar Zuid-Amerika In januari doken ze naar het diepezuiden richting Antarctica Met een gewone plastic Beacuteneacuteteau

foto

copy G

ieba

teau

TEKST CAROLIEN KAPTEYN

WeervensterVier dagen liggen we in Caleta Maxwell samen met de Balena uit Nieuw-Zeeland die ook op weg is naar Antarctica We wachten op een weather-window Zodra we onze kans schoon zien hakken we snel de knoop doorgaan De rechtstreekse koers naar het waypoint is 135 graden maar desterke stroming dwingt ons 160 graden te varenKaap Hoorn doet zijn reputatie eer aan het is ruig De gribfiles gevenvijfentwintig knopen aan maar in werkelijkheid krijgen we dertig totveertig knopen om de oren We zeilen een tijdlang alleen op de stormfokHet is hollen of stilstaan Een dag later moeten we motoren omdat dewind wegvalt Vervolgens kunnen we met ruime wind onder vol tuigzeilen om tenslotte met drie reven en opgerolde fok de nacht in te zeilenWe willen namelijk vaart minderen om een depressie voor ons langs telaten gaan We verleggen zelfs ons koers ietsfo

torsquos

copy G

ieba

teau

10

AntarcticaHet loopt tegen het eind van de middag als we beginnen met de aanloopvan de Engelse Straat Er is weinig wind meer maar er staat wel een stevigedeiningWe zien witte oevers en zwarte rotsen maar de toppen van de bergen zijngehuld in de wolken zodat we het landschap niet echt kunnen bewonde-ren Rond half tien s avonds ankeren we tussen de eilanden Barrientos enCecilia Het is nog steeds licht Yes we made it We zijn in Antarctica opde Zuid-ShetlandsVeel rust is ons hier niet gegund er is weer een depressie op komst Dusvertrekken we de volgende ochtend weer met de Balena in ons kielzogRond het middaguur klaart het op en zeilen we verder de Engelse Straatdoor De omgeving is adembenemend mooi prachtige witte bergen metgletsjers tot aan de zee We moesten overstag voor twee walvissen opramkoers

11

lsquoGletsjerwanden rondompinguiumlns op de rotsige oeveren in de verte de hoge bergtoppenrsquo

foto

copy G

ieba

teau

12

13

OogverblindendWe zeilen om Greenwich Eiland richting Yankee Harbour De aanlooptussen de twee riffen door gaat goed maar de wind trekt alweer aanEenmaal in de baai waait het dertig knoop en sneeuwt het bovendienMet een Bruce- en een Delta-anker liggen we zo vast als een huis Wel zienwe hoe de wind brokken ijs onze kant op blaast Gelukkig mindert dewind s nachtsDe volgende dag hebben we een oogverblindend uitzicht over baaigletsjerwanden rondom pinguiumlns op de rotsige oever vlak naast ons enin de verte de hoge bergtoppenAl zouden we het willen we kunnen hier niet blijven Ons volgende doelis Wahlers Bay op Deception Eiland dat we in de avond bereikenDeception Eiland is een zwart kratereiland met warmwaterbronnen Het iser druk Er ligt een cruiseschip naast ons Als we het land opgaan nemenstokken mee om ons te verweren tegen aanvallende sterns en skuas Bijeen oud walvisstation komen we Spaanse onderzoekers tegen die aan dehand van gps-posities onderzoeken hoeveel het eiland verschuift Datblijkt anderhalve centimeter in een jaar te zijnfo

torsquos

copy G

ieba

teau

14

Schurend ijsWe verlaten de Zuid-Shetlands en koersen naar Trinity Eiland dat bijNoordwest-Peninsula hoort We zien er voor het eerst grote ijsbergen dieop de kust zijn vastgelopen We ankeren achter een rif zodat we beschutliggen voor ijsschotsenToch horen s nachts veel ijs langs de boot schurenDaarom besluiten we de volgende morgen weer te vertrekken ondankseen gebrek aan wind Dit gebied staat bekend om zijn windstiltes vol-doende dieselvooraad is hier een must Ten zuiden van de Zuid-Shetlandsneemt de ijsgang toeDe zeekaarten van dit gebied geven niet alles weer dus het is zaak omgoed op het oog te navigeren Binnen zitten tijdens het zeilen is er niet bijWe gooien het anker uit bij Kaap Herschel onderdeel van het Graham-land Onze eerste vaste wal in Antarctica

15

Nederlandse solozeilerEen volgende stop is Enterprice waar een groot scheepswrak ligt Daarleggen aan naast warempel een Nederlands jacht We maken kennis metBart een Nederlandse solozeiler Petje af solozeilend in Antarctica Webesluiten om samen verder te varen naar Waterboat Point waar eenChileense basis is Kruip-door-sluip-door tussen ijsblokken en -schotsenkomen we binnen We roepen de Chileense basis op dat we hier een paarnachten blijven omdat er veel wind wordt verwacht Prompt worden weuitgenodigd om het museum en de basis te komen bekijken De Balenavoegt zich de volgende bij ons en zo schuilen we met drie schepen in debaai voor de harde wind

Zuidelijkste puntOns meest zuidelijke doel is Vernadsky en om daar tekomen moeten we door het Le Maire Channel een 7kilometer lange nauwe doorgang met aan weerszijdehoge witte bergen en gletsjers Een indrukwekkendstuk vaarwater We hebben geluk er liggen niet veelijsbergen en ijsschotsen Tegen de avond bereiken we Vernadsky waareen Russische basis staat 65 14931 S-64 51135 W het zuidelijkste puntvan deze reisFoto

rsquoscopy

Gie

bate

au

16

17

Als iets deze Volvo Ocean Race onderscheidt van eerdere editiesis het dat de snelheidsverschillen tussen de boten kleiner zijn danooit In vorige races bouwde sommige teams een voorsprong opvan dagen Nu is een achterstand van enkele tientallen mijleneerder regel dan uitzondering Door dat gegeven werden al eenpaar etappes op het allerlaatste moment beslistfoto

copy G

usta

v M

orin

Eric

sson

3V

OR

Maar dat is niet het enige gevolg Ook de rol van de navigator isdoor het wedstrijdverloop veranderd Met de boten zo dicht bijelkaar wordt meer naar de tegenstanders gekeken dan ooitLang leek het erop dat niemand achter de navigatiecomputersmeer durfde te investeren in een eigen routeringsstrategie

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

TEKST CAROLIEN KAPTEYN

WeervensterVier dagen liggen we in Caleta Maxwell samen met de Balena uit Nieuw-Zeeland die ook op weg is naar Antarctica We wachten op een weather-window Zodra we onze kans schoon zien hakken we snel de knoop doorgaan De rechtstreekse koers naar het waypoint is 135 graden maar desterke stroming dwingt ons 160 graden te varenKaap Hoorn doet zijn reputatie eer aan het is ruig De gribfiles gevenvijfentwintig knopen aan maar in werkelijkheid krijgen we dertig totveertig knopen om de oren We zeilen een tijdlang alleen op de stormfokHet is hollen of stilstaan Een dag later moeten we motoren omdat dewind wegvalt Vervolgens kunnen we met ruime wind onder vol tuigzeilen om tenslotte met drie reven en opgerolde fok de nacht in te zeilenWe willen namelijk vaart minderen om een depressie voor ons langs telaten gaan We verleggen zelfs ons koers ietsfo

torsquos

copy G

ieba

teau

10

AntarcticaHet loopt tegen het eind van de middag als we beginnen met de aanloopvan de Engelse Straat Er is weinig wind meer maar er staat wel een stevigedeiningWe zien witte oevers en zwarte rotsen maar de toppen van de bergen zijngehuld in de wolken zodat we het landschap niet echt kunnen bewonde-ren Rond half tien s avonds ankeren we tussen de eilanden Barrientos enCecilia Het is nog steeds licht Yes we made it We zijn in Antarctica opde Zuid-ShetlandsVeel rust is ons hier niet gegund er is weer een depressie op komst Dusvertrekken we de volgende ochtend weer met de Balena in ons kielzogRond het middaguur klaart het op en zeilen we verder de Engelse Straatdoor De omgeving is adembenemend mooi prachtige witte bergen metgletsjers tot aan de zee We moesten overstag voor twee walvissen opramkoers

11

lsquoGletsjerwanden rondompinguiumlns op de rotsige oeveren in de verte de hoge bergtoppenrsquo

foto

copy G

ieba

teau

12

13

OogverblindendWe zeilen om Greenwich Eiland richting Yankee Harbour De aanlooptussen de twee riffen door gaat goed maar de wind trekt alweer aanEenmaal in de baai waait het dertig knoop en sneeuwt het bovendienMet een Bruce- en een Delta-anker liggen we zo vast als een huis Wel zienwe hoe de wind brokken ijs onze kant op blaast Gelukkig mindert dewind s nachtsDe volgende dag hebben we een oogverblindend uitzicht over baaigletsjerwanden rondom pinguiumlns op de rotsige oever vlak naast ons enin de verte de hoge bergtoppenAl zouden we het willen we kunnen hier niet blijven Ons volgende doelis Wahlers Bay op Deception Eiland dat we in de avond bereikenDeception Eiland is een zwart kratereiland met warmwaterbronnen Het iser druk Er ligt een cruiseschip naast ons Als we het land opgaan nemenstokken mee om ons te verweren tegen aanvallende sterns en skuas Bijeen oud walvisstation komen we Spaanse onderzoekers tegen die aan dehand van gps-posities onderzoeken hoeveel het eiland verschuift Datblijkt anderhalve centimeter in een jaar te zijnfo

torsquos

copy G

ieba

teau

14

Schurend ijsWe verlaten de Zuid-Shetlands en koersen naar Trinity Eiland dat bijNoordwest-Peninsula hoort We zien er voor het eerst grote ijsbergen dieop de kust zijn vastgelopen We ankeren achter een rif zodat we beschutliggen voor ijsschotsenToch horen s nachts veel ijs langs de boot schurenDaarom besluiten we de volgende morgen weer te vertrekken ondankseen gebrek aan wind Dit gebied staat bekend om zijn windstiltes vol-doende dieselvooraad is hier een must Ten zuiden van de Zuid-Shetlandsneemt de ijsgang toeDe zeekaarten van dit gebied geven niet alles weer dus het is zaak omgoed op het oog te navigeren Binnen zitten tijdens het zeilen is er niet bijWe gooien het anker uit bij Kaap Herschel onderdeel van het Graham-land Onze eerste vaste wal in Antarctica

15

Nederlandse solozeilerEen volgende stop is Enterprice waar een groot scheepswrak ligt Daarleggen aan naast warempel een Nederlands jacht We maken kennis metBart een Nederlandse solozeiler Petje af solozeilend in Antarctica Webesluiten om samen verder te varen naar Waterboat Point waar eenChileense basis is Kruip-door-sluip-door tussen ijsblokken en -schotsenkomen we binnen We roepen de Chileense basis op dat we hier een paarnachten blijven omdat er veel wind wordt verwacht Prompt worden weuitgenodigd om het museum en de basis te komen bekijken De Balenavoegt zich de volgende bij ons en zo schuilen we met drie schepen in debaai voor de harde wind

Zuidelijkste puntOns meest zuidelijke doel is Vernadsky en om daar tekomen moeten we door het Le Maire Channel een 7kilometer lange nauwe doorgang met aan weerszijdehoge witte bergen en gletsjers Een indrukwekkendstuk vaarwater We hebben geluk er liggen niet veelijsbergen en ijsschotsen Tegen de avond bereiken we Vernadsky waareen Russische basis staat 65 14931 S-64 51135 W het zuidelijkste puntvan deze reisFoto

rsquoscopy

Gie

bate

au

16

17

Als iets deze Volvo Ocean Race onderscheidt van eerdere editiesis het dat de snelheidsverschillen tussen de boten kleiner zijn danooit In vorige races bouwde sommige teams een voorsprong opvan dagen Nu is een achterstand van enkele tientallen mijleneerder regel dan uitzondering Door dat gegeven werden al eenpaar etappes op het allerlaatste moment beslistfoto

copy G

usta

v M

orin

Eric

sson

3V

OR

Maar dat is niet het enige gevolg Ook de rol van de navigator isdoor het wedstrijdverloop veranderd Met de boten zo dicht bijelkaar wordt meer naar de tegenstanders gekeken dan ooitLang leek het erop dat niemand achter de navigatiecomputersmeer durfde te investeren in een eigen routeringsstrategie

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

WeervensterVier dagen liggen we in Caleta Maxwell samen met de Balena uit Nieuw-Zeeland die ook op weg is naar Antarctica We wachten op een weather-window Zodra we onze kans schoon zien hakken we snel de knoop doorgaan De rechtstreekse koers naar het waypoint is 135 graden maar desterke stroming dwingt ons 160 graden te varenKaap Hoorn doet zijn reputatie eer aan het is ruig De gribfiles gevenvijfentwintig knopen aan maar in werkelijkheid krijgen we dertig totveertig knopen om de oren We zeilen een tijdlang alleen op de stormfokHet is hollen of stilstaan Een dag later moeten we motoren omdat dewind wegvalt Vervolgens kunnen we met ruime wind onder vol tuigzeilen om tenslotte met drie reven en opgerolde fok de nacht in te zeilenWe willen namelijk vaart minderen om een depressie voor ons langs telaten gaan We verleggen zelfs ons koers ietsfo

torsquos

copy G

ieba

teau

10

AntarcticaHet loopt tegen het eind van de middag als we beginnen met de aanloopvan de Engelse Straat Er is weinig wind meer maar er staat wel een stevigedeiningWe zien witte oevers en zwarte rotsen maar de toppen van de bergen zijngehuld in de wolken zodat we het landschap niet echt kunnen bewonde-ren Rond half tien s avonds ankeren we tussen de eilanden Barrientos enCecilia Het is nog steeds licht Yes we made it We zijn in Antarctica opde Zuid-ShetlandsVeel rust is ons hier niet gegund er is weer een depressie op komst Dusvertrekken we de volgende ochtend weer met de Balena in ons kielzogRond het middaguur klaart het op en zeilen we verder de Engelse Straatdoor De omgeving is adembenemend mooi prachtige witte bergen metgletsjers tot aan de zee We moesten overstag voor twee walvissen opramkoers

11

lsquoGletsjerwanden rondompinguiumlns op de rotsige oeveren in de verte de hoge bergtoppenrsquo

foto

copy G

ieba

teau

12

13

OogverblindendWe zeilen om Greenwich Eiland richting Yankee Harbour De aanlooptussen de twee riffen door gaat goed maar de wind trekt alweer aanEenmaal in de baai waait het dertig knoop en sneeuwt het bovendienMet een Bruce- en een Delta-anker liggen we zo vast als een huis Wel zienwe hoe de wind brokken ijs onze kant op blaast Gelukkig mindert dewind s nachtsDe volgende dag hebben we een oogverblindend uitzicht over baaigletsjerwanden rondom pinguiumlns op de rotsige oever vlak naast ons enin de verte de hoge bergtoppenAl zouden we het willen we kunnen hier niet blijven Ons volgende doelis Wahlers Bay op Deception Eiland dat we in de avond bereikenDeception Eiland is een zwart kratereiland met warmwaterbronnen Het iser druk Er ligt een cruiseschip naast ons Als we het land opgaan nemenstokken mee om ons te verweren tegen aanvallende sterns en skuas Bijeen oud walvisstation komen we Spaanse onderzoekers tegen die aan dehand van gps-posities onderzoeken hoeveel het eiland verschuift Datblijkt anderhalve centimeter in een jaar te zijnfo

torsquos

copy G

ieba

teau

14

Schurend ijsWe verlaten de Zuid-Shetlands en koersen naar Trinity Eiland dat bijNoordwest-Peninsula hoort We zien er voor het eerst grote ijsbergen dieop de kust zijn vastgelopen We ankeren achter een rif zodat we beschutliggen voor ijsschotsenToch horen s nachts veel ijs langs de boot schurenDaarom besluiten we de volgende morgen weer te vertrekken ondankseen gebrek aan wind Dit gebied staat bekend om zijn windstiltes vol-doende dieselvooraad is hier een must Ten zuiden van de Zuid-Shetlandsneemt de ijsgang toeDe zeekaarten van dit gebied geven niet alles weer dus het is zaak omgoed op het oog te navigeren Binnen zitten tijdens het zeilen is er niet bijWe gooien het anker uit bij Kaap Herschel onderdeel van het Graham-land Onze eerste vaste wal in Antarctica

15

Nederlandse solozeilerEen volgende stop is Enterprice waar een groot scheepswrak ligt Daarleggen aan naast warempel een Nederlands jacht We maken kennis metBart een Nederlandse solozeiler Petje af solozeilend in Antarctica Webesluiten om samen verder te varen naar Waterboat Point waar eenChileense basis is Kruip-door-sluip-door tussen ijsblokken en -schotsenkomen we binnen We roepen de Chileense basis op dat we hier een paarnachten blijven omdat er veel wind wordt verwacht Prompt worden weuitgenodigd om het museum en de basis te komen bekijken De Balenavoegt zich de volgende bij ons en zo schuilen we met drie schepen in debaai voor de harde wind

Zuidelijkste puntOns meest zuidelijke doel is Vernadsky en om daar tekomen moeten we door het Le Maire Channel een 7kilometer lange nauwe doorgang met aan weerszijdehoge witte bergen en gletsjers Een indrukwekkendstuk vaarwater We hebben geluk er liggen niet veelijsbergen en ijsschotsen Tegen de avond bereiken we Vernadsky waareen Russische basis staat 65 14931 S-64 51135 W het zuidelijkste puntvan deze reisFoto

rsquoscopy

Gie

bate

au

16

17

Als iets deze Volvo Ocean Race onderscheidt van eerdere editiesis het dat de snelheidsverschillen tussen de boten kleiner zijn danooit In vorige races bouwde sommige teams een voorsprong opvan dagen Nu is een achterstand van enkele tientallen mijleneerder regel dan uitzondering Door dat gegeven werden al eenpaar etappes op het allerlaatste moment beslistfoto

copy G

usta

v M

orin

Eric

sson

3V

OR

Maar dat is niet het enige gevolg Ook de rol van de navigator isdoor het wedstrijdverloop veranderd Met de boten zo dicht bijelkaar wordt meer naar de tegenstanders gekeken dan ooitLang leek het erop dat niemand achter de navigatiecomputersmeer durfde te investeren in een eigen routeringsstrategie

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

AntarcticaHet loopt tegen het eind van de middag als we beginnen met de aanloopvan de Engelse Straat Er is weinig wind meer maar er staat wel een stevigedeiningWe zien witte oevers en zwarte rotsen maar de toppen van de bergen zijngehuld in de wolken zodat we het landschap niet echt kunnen bewonde-ren Rond half tien s avonds ankeren we tussen de eilanden Barrientos enCecilia Het is nog steeds licht Yes we made it We zijn in Antarctica opde Zuid-ShetlandsVeel rust is ons hier niet gegund er is weer een depressie op komst Dusvertrekken we de volgende ochtend weer met de Balena in ons kielzogRond het middaguur klaart het op en zeilen we verder de Engelse Straatdoor De omgeving is adembenemend mooi prachtige witte bergen metgletsjers tot aan de zee We moesten overstag voor twee walvissen opramkoers

11

lsquoGletsjerwanden rondompinguiumlns op de rotsige oeveren in de verte de hoge bergtoppenrsquo

foto

copy G

ieba

teau

12

13

OogverblindendWe zeilen om Greenwich Eiland richting Yankee Harbour De aanlooptussen de twee riffen door gaat goed maar de wind trekt alweer aanEenmaal in de baai waait het dertig knoop en sneeuwt het bovendienMet een Bruce- en een Delta-anker liggen we zo vast als een huis Wel zienwe hoe de wind brokken ijs onze kant op blaast Gelukkig mindert dewind s nachtsDe volgende dag hebben we een oogverblindend uitzicht over baaigletsjerwanden rondom pinguiumlns op de rotsige oever vlak naast ons enin de verte de hoge bergtoppenAl zouden we het willen we kunnen hier niet blijven Ons volgende doelis Wahlers Bay op Deception Eiland dat we in de avond bereikenDeception Eiland is een zwart kratereiland met warmwaterbronnen Het iser druk Er ligt een cruiseschip naast ons Als we het land opgaan nemenstokken mee om ons te verweren tegen aanvallende sterns en skuas Bijeen oud walvisstation komen we Spaanse onderzoekers tegen die aan dehand van gps-posities onderzoeken hoeveel het eiland verschuift Datblijkt anderhalve centimeter in een jaar te zijnfo

torsquos

copy G

ieba

teau

14

Schurend ijsWe verlaten de Zuid-Shetlands en koersen naar Trinity Eiland dat bijNoordwest-Peninsula hoort We zien er voor het eerst grote ijsbergen dieop de kust zijn vastgelopen We ankeren achter een rif zodat we beschutliggen voor ijsschotsenToch horen s nachts veel ijs langs de boot schurenDaarom besluiten we de volgende morgen weer te vertrekken ondankseen gebrek aan wind Dit gebied staat bekend om zijn windstiltes vol-doende dieselvooraad is hier een must Ten zuiden van de Zuid-Shetlandsneemt de ijsgang toeDe zeekaarten van dit gebied geven niet alles weer dus het is zaak omgoed op het oog te navigeren Binnen zitten tijdens het zeilen is er niet bijWe gooien het anker uit bij Kaap Herschel onderdeel van het Graham-land Onze eerste vaste wal in Antarctica

15

Nederlandse solozeilerEen volgende stop is Enterprice waar een groot scheepswrak ligt Daarleggen aan naast warempel een Nederlands jacht We maken kennis metBart een Nederlandse solozeiler Petje af solozeilend in Antarctica Webesluiten om samen verder te varen naar Waterboat Point waar eenChileense basis is Kruip-door-sluip-door tussen ijsblokken en -schotsenkomen we binnen We roepen de Chileense basis op dat we hier een paarnachten blijven omdat er veel wind wordt verwacht Prompt worden weuitgenodigd om het museum en de basis te komen bekijken De Balenavoegt zich de volgende bij ons en zo schuilen we met drie schepen in debaai voor de harde wind

Zuidelijkste puntOns meest zuidelijke doel is Vernadsky en om daar tekomen moeten we door het Le Maire Channel een 7kilometer lange nauwe doorgang met aan weerszijdehoge witte bergen en gletsjers Een indrukwekkendstuk vaarwater We hebben geluk er liggen niet veelijsbergen en ijsschotsen Tegen de avond bereiken we Vernadsky waareen Russische basis staat 65 14931 S-64 51135 W het zuidelijkste puntvan deze reisFoto

rsquoscopy

Gie

bate

au

16

17

Als iets deze Volvo Ocean Race onderscheidt van eerdere editiesis het dat de snelheidsverschillen tussen de boten kleiner zijn danooit In vorige races bouwde sommige teams een voorsprong opvan dagen Nu is een achterstand van enkele tientallen mijleneerder regel dan uitzondering Door dat gegeven werden al eenpaar etappes op het allerlaatste moment beslistfoto

copy G

usta

v M

orin

Eric

sson

3V

OR

Maar dat is niet het enige gevolg Ook de rol van de navigator isdoor het wedstrijdverloop veranderd Met de boten zo dicht bijelkaar wordt meer naar de tegenstanders gekeken dan ooitLang leek het erop dat niemand achter de navigatiecomputersmeer durfde te investeren in een eigen routeringsstrategie

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

lsquoGletsjerwanden rondompinguiumlns op de rotsige oeveren in de verte de hoge bergtoppenrsquo

foto

copy G

ieba

teau

12

13

OogverblindendWe zeilen om Greenwich Eiland richting Yankee Harbour De aanlooptussen de twee riffen door gaat goed maar de wind trekt alweer aanEenmaal in de baai waait het dertig knoop en sneeuwt het bovendienMet een Bruce- en een Delta-anker liggen we zo vast als een huis Wel zienwe hoe de wind brokken ijs onze kant op blaast Gelukkig mindert dewind s nachtsDe volgende dag hebben we een oogverblindend uitzicht over baaigletsjerwanden rondom pinguiumlns op de rotsige oever vlak naast ons enin de verte de hoge bergtoppenAl zouden we het willen we kunnen hier niet blijven Ons volgende doelis Wahlers Bay op Deception Eiland dat we in de avond bereikenDeception Eiland is een zwart kratereiland met warmwaterbronnen Het iser druk Er ligt een cruiseschip naast ons Als we het land opgaan nemenstokken mee om ons te verweren tegen aanvallende sterns en skuas Bijeen oud walvisstation komen we Spaanse onderzoekers tegen die aan dehand van gps-posities onderzoeken hoeveel het eiland verschuift Datblijkt anderhalve centimeter in een jaar te zijnfo

torsquos

copy G

ieba

teau

14

Schurend ijsWe verlaten de Zuid-Shetlands en koersen naar Trinity Eiland dat bijNoordwest-Peninsula hoort We zien er voor het eerst grote ijsbergen dieop de kust zijn vastgelopen We ankeren achter een rif zodat we beschutliggen voor ijsschotsenToch horen s nachts veel ijs langs de boot schurenDaarom besluiten we de volgende morgen weer te vertrekken ondankseen gebrek aan wind Dit gebied staat bekend om zijn windstiltes vol-doende dieselvooraad is hier een must Ten zuiden van de Zuid-Shetlandsneemt de ijsgang toeDe zeekaarten van dit gebied geven niet alles weer dus het is zaak omgoed op het oog te navigeren Binnen zitten tijdens het zeilen is er niet bijWe gooien het anker uit bij Kaap Herschel onderdeel van het Graham-land Onze eerste vaste wal in Antarctica

15

Nederlandse solozeilerEen volgende stop is Enterprice waar een groot scheepswrak ligt Daarleggen aan naast warempel een Nederlands jacht We maken kennis metBart een Nederlandse solozeiler Petje af solozeilend in Antarctica Webesluiten om samen verder te varen naar Waterboat Point waar eenChileense basis is Kruip-door-sluip-door tussen ijsblokken en -schotsenkomen we binnen We roepen de Chileense basis op dat we hier een paarnachten blijven omdat er veel wind wordt verwacht Prompt worden weuitgenodigd om het museum en de basis te komen bekijken De Balenavoegt zich de volgende bij ons en zo schuilen we met drie schepen in debaai voor de harde wind

Zuidelijkste puntOns meest zuidelijke doel is Vernadsky en om daar tekomen moeten we door het Le Maire Channel een 7kilometer lange nauwe doorgang met aan weerszijdehoge witte bergen en gletsjers Een indrukwekkendstuk vaarwater We hebben geluk er liggen niet veelijsbergen en ijsschotsen Tegen de avond bereiken we Vernadsky waareen Russische basis staat 65 14931 S-64 51135 W het zuidelijkste puntvan deze reisFoto

rsquoscopy

Gie

bate

au

16

17

Als iets deze Volvo Ocean Race onderscheidt van eerdere editiesis het dat de snelheidsverschillen tussen de boten kleiner zijn danooit In vorige races bouwde sommige teams een voorsprong opvan dagen Nu is een achterstand van enkele tientallen mijleneerder regel dan uitzondering Door dat gegeven werden al eenpaar etappes op het allerlaatste moment beslistfoto

copy G

usta

v M

orin

Eric

sson

3V

OR

Maar dat is niet het enige gevolg Ook de rol van de navigator isdoor het wedstrijdverloop veranderd Met de boten zo dicht bijelkaar wordt meer naar de tegenstanders gekeken dan ooitLang leek het erop dat niemand achter de navigatiecomputersmeer durfde te investeren in een eigen routeringsstrategie

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

13

OogverblindendWe zeilen om Greenwich Eiland richting Yankee Harbour De aanlooptussen de twee riffen door gaat goed maar de wind trekt alweer aanEenmaal in de baai waait het dertig knoop en sneeuwt het bovendienMet een Bruce- en een Delta-anker liggen we zo vast als een huis Wel zienwe hoe de wind brokken ijs onze kant op blaast Gelukkig mindert dewind s nachtsDe volgende dag hebben we een oogverblindend uitzicht over baaigletsjerwanden rondom pinguiumlns op de rotsige oever vlak naast ons enin de verte de hoge bergtoppenAl zouden we het willen we kunnen hier niet blijven Ons volgende doelis Wahlers Bay op Deception Eiland dat we in de avond bereikenDeception Eiland is een zwart kratereiland met warmwaterbronnen Het iser druk Er ligt een cruiseschip naast ons Als we het land opgaan nemenstokken mee om ons te verweren tegen aanvallende sterns en skuas Bijeen oud walvisstation komen we Spaanse onderzoekers tegen die aan dehand van gps-posities onderzoeken hoeveel het eiland verschuift Datblijkt anderhalve centimeter in een jaar te zijnfo

torsquos

copy G

ieba

teau

14

Schurend ijsWe verlaten de Zuid-Shetlands en koersen naar Trinity Eiland dat bijNoordwest-Peninsula hoort We zien er voor het eerst grote ijsbergen dieop de kust zijn vastgelopen We ankeren achter een rif zodat we beschutliggen voor ijsschotsenToch horen s nachts veel ijs langs de boot schurenDaarom besluiten we de volgende morgen weer te vertrekken ondankseen gebrek aan wind Dit gebied staat bekend om zijn windstiltes vol-doende dieselvooraad is hier een must Ten zuiden van de Zuid-Shetlandsneemt de ijsgang toeDe zeekaarten van dit gebied geven niet alles weer dus het is zaak omgoed op het oog te navigeren Binnen zitten tijdens het zeilen is er niet bijWe gooien het anker uit bij Kaap Herschel onderdeel van het Graham-land Onze eerste vaste wal in Antarctica

15

Nederlandse solozeilerEen volgende stop is Enterprice waar een groot scheepswrak ligt Daarleggen aan naast warempel een Nederlands jacht We maken kennis metBart een Nederlandse solozeiler Petje af solozeilend in Antarctica Webesluiten om samen verder te varen naar Waterboat Point waar eenChileense basis is Kruip-door-sluip-door tussen ijsblokken en -schotsenkomen we binnen We roepen de Chileense basis op dat we hier een paarnachten blijven omdat er veel wind wordt verwacht Prompt worden weuitgenodigd om het museum en de basis te komen bekijken De Balenavoegt zich de volgende bij ons en zo schuilen we met drie schepen in debaai voor de harde wind

Zuidelijkste puntOns meest zuidelijke doel is Vernadsky en om daar tekomen moeten we door het Le Maire Channel een 7kilometer lange nauwe doorgang met aan weerszijdehoge witte bergen en gletsjers Een indrukwekkendstuk vaarwater We hebben geluk er liggen niet veelijsbergen en ijsschotsen Tegen de avond bereiken we Vernadsky waareen Russische basis staat 65 14931 S-64 51135 W het zuidelijkste puntvan deze reisFoto

rsquoscopy

Gie

bate

au

16

17

Als iets deze Volvo Ocean Race onderscheidt van eerdere editiesis het dat de snelheidsverschillen tussen de boten kleiner zijn danooit In vorige races bouwde sommige teams een voorsprong opvan dagen Nu is een achterstand van enkele tientallen mijleneerder regel dan uitzondering Door dat gegeven werden al eenpaar etappes op het allerlaatste moment beslistfoto

copy G

usta

v M

orin

Eric

sson

3V

OR

Maar dat is niet het enige gevolg Ook de rol van de navigator isdoor het wedstrijdverloop veranderd Met de boten zo dicht bijelkaar wordt meer naar de tegenstanders gekeken dan ooitLang leek het erop dat niemand achter de navigatiecomputersmeer durfde te investeren in een eigen routeringsstrategie

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

OogverblindendWe zeilen om Greenwich Eiland richting Yankee Harbour De aanlooptussen de twee riffen door gaat goed maar de wind trekt alweer aanEenmaal in de baai waait het dertig knoop en sneeuwt het bovendienMet een Bruce- en een Delta-anker liggen we zo vast als een huis Wel zienwe hoe de wind brokken ijs onze kant op blaast Gelukkig mindert dewind s nachtsDe volgende dag hebben we een oogverblindend uitzicht over baaigletsjerwanden rondom pinguiumlns op de rotsige oever vlak naast ons enin de verte de hoge bergtoppenAl zouden we het willen we kunnen hier niet blijven Ons volgende doelis Wahlers Bay op Deception Eiland dat we in de avond bereikenDeception Eiland is een zwart kratereiland met warmwaterbronnen Het iser druk Er ligt een cruiseschip naast ons Als we het land opgaan nemenstokken mee om ons te verweren tegen aanvallende sterns en skuas Bijeen oud walvisstation komen we Spaanse onderzoekers tegen die aan dehand van gps-posities onderzoeken hoeveel het eiland verschuift Datblijkt anderhalve centimeter in een jaar te zijnfo

torsquos

copy G

ieba

teau

14

Schurend ijsWe verlaten de Zuid-Shetlands en koersen naar Trinity Eiland dat bijNoordwest-Peninsula hoort We zien er voor het eerst grote ijsbergen dieop de kust zijn vastgelopen We ankeren achter een rif zodat we beschutliggen voor ijsschotsenToch horen s nachts veel ijs langs de boot schurenDaarom besluiten we de volgende morgen weer te vertrekken ondankseen gebrek aan wind Dit gebied staat bekend om zijn windstiltes vol-doende dieselvooraad is hier een must Ten zuiden van de Zuid-Shetlandsneemt de ijsgang toeDe zeekaarten van dit gebied geven niet alles weer dus het is zaak omgoed op het oog te navigeren Binnen zitten tijdens het zeilen is er niet bijWe gooien het anker uit bij Kaap Herschel onderdeel van het Graham-land Onze eerste vaste wal in Antarctica

15

Nederlandse solozeilerEen volgende stop is Enterprice waar een groot scheepswrak ligt Daarleggen aan naast warempel een Nederlands jacht We maken kennis metBart een Nederlandse solozeiler Petje af solozeilend in Antarctica Webesluiten om samen verder te varen naar Waterboat Point waar eenChileense basis is Kruip-door-sluip-door tussen ijsblokken en -schotsenkomen we binnen We roepen de Chileense basis op dat we hier een paarnachten blijven omdat er veel wind wordt verwacht Prompt worden weuitgenodigd om het museum en de basis te komen bekijken De Balenavoegt zich de volgende bij ons en zo schuilen we met drie schepen in debaai voor de harde wind

Zuidelijkste puntOns meest zuidelijke doel is Vernadsky en om daar tekomen moeten we door het Le Maire Channel een 7kilometer lange nauwe doorgang met aan weerszijdehoge witte bergen en gletsjers Een indrukwekkendstuk vaarwater We hebben geluk er liggen niet veelijsbergen en ijsschotsen Tegen de avond bereiken we Vernadsky waareen Russische basis staat 65 14931 S-64 51135 W het zuidelijkste puntvan deze reisFoto

rsquoscopy

Gie

bate

au

16

17

Als iets deze Volvo Ocean Race onderscheidt van eerdere editiesis het dat de snelheidsverschillen tussen de boten kleiner zijn danooit In vorige races bouwde sommige teams een voorsprong opvan dagen Nu is een achterstand van enkele tientallen mijleneerder regel dan uitzondering Door dat gegeven werden al eenpaar etappes op het allerlaatste moment beslistfoto

copy G

usta

v M

orin

Eric

sson

3V

OR

Maar dat is niet het enige gevolg Ook de rol van de navigator isdoor het wedstrijdverloop veranderd Met de boten zo dicht bijelkaar wordt meer naar de tegenstanders gekeken dan ooitLang leek het erop dat niemand achter de navigatiecomputersmeer durfde te investeren in een eigen routeringsstrategie

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Schurend ijsWe verlaten de Zuid-Shetlands en koersen naar Trinity Eiland dat bijNoordwest-Peninsula hoort We zien er voor het eerst grote ijsbergen dieop de kust zijn vastgelopen We ankeren achter een rif zodat we beschutliggen voor ijsschotsenToch horen s nachts veel ijs langs de boot schurenDaarom besluiten we de volgende morgen weer te vertrekken ondankseen gebrek aan wind Dit gebied staat bekend om zijn windstiltes vol-doende dieselvooraad is hier een must Ten zuiden van de Zuid-Shetlandsneemt de ijsgang toeDe zeekaarten van dit gebied geven niet alles weer dus het is zaak omgoed op het oog te navigeren Binnen zitten tijdens het zeilen is er niet bijWe gooien het anker uit bij Kaap Herschel onderdeel van het Graham-land Onze eerste vaste wal in Antarctica

15

Nederlandse solozeilerEen volgende stop is Enterprice waar een groot scheepswrak ligt Daarleggen aan naast warempel een Nederlands jacht We maken kennis metBart een Nederlandse solozeiler Petje af solozeilend in Antarctica Webesluiten om samen verder te varen naar Waterboat Point waar eenChileense basis is Kruip-door-sluip-door tussen ijsblokken en -schotsenkomen we binnen We roepen de Chileense basis op dat we hier een paarnachten blijven omdat er veel wind wordt verwacht Prompt worden weuitgenodigd om het museum en de basis te komen bekijken De Balenavoegt zich de volgende bij ons en zo schuilen we met drie schepen in debaai voor de harde wind

Zuidelijkste puntOns meest zuidelijke doel is Vernadsky en om daar tekomen moeten we door het Le Maire Channel een 7kilometer lange nauwe doorgang met aan weerszijdehoge witte bergen en gletsjers Een indrukwekkendstuk vaarwater We hebben geluk er liggen niet veelijsbergen en ijsschotsen Tegen de avond bereiken we Vernadsky waareen Russische basis staat 65 14931 S-64 51135 W het zuidelijkste puntvan deze reisFoto

rsquoscopy

Gie

bate

au

16

17

Als iets deze Volvo Ocean Race onderscheidt van eerdere editiesis het dat de snelheidsverschillen tussen de boten kleiner zijn danooit In vorige races bouwde sommige teams een voorsprong opvan dagen Nu is een achterstand van enkele tientallen mijleneerder regel dan uitzondering Door dat gegeven werden al eenpaar etappes op het allerlaatste moment beslistfoto

copy G

usta

v M

orin

Eric

sson

3V

OR

Maar dat is niet het enige gevolg Ook de rol van de navigator isdoor het wedstrijdverloop veranderd Met de boten zo dicht bijelkaar wordt meer naar de tegenstanders gekeken dan ooitLang leek het erop dat niemand achter de navigatiecomputersmeer durfde te investeren in een eigen routeringsstrategie

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Nederlandse solozeilerEen volgende stop is Enterprice waar een groot scheepswrak ligt Daarleggen aan naast warempel een Nederlands jacht We maken kennis metBart een Nederlandse solozeiler Petje af solozeilend in Antarctica Webesluiten om samen verder te varen naar Waterboat Point waar eenChileense basis is Kruip-door-sluip-door tussen ijsblokken en -schotsenkomen we binnen We roepen de Chileense basis op dat we hier een paarnachten blijven omdat er veel wind wordt verwacht Prompt worden weuitgenodigd om het museum en de basis te komen bekijken De Balenavoegt zich de volgende bij ons en zo schuilen we met drie schepen in debaai voor de harde wind

Zuidelijkste puntOns meest zuidelijke doel is Vernadsky en om daar tekomen moeten we door het Le Maire Channel een 7kilometer lange nauwe doorgang met aan weerszijdehoge witte bergen en gletsjers Een indrukwekkendstuk vaarwater We hebben geluk er liggen niet veelijsbergen en ijsschotsen Tegen de avond bereiken we Vernadsky waareen Russische basis staat 65 14931 S-64 51135 W het zuidelijkste puntvan deze reisFoto

rsquoscopy

Gie

bate

au

16

17

Als iets deze Volvo Ocean Race onderscheidt van eerdere editiesis het dat de snelheidsverschillen tussen de boten kleiner zijn danooit In vorige races bouwde sommige teams een voorsprong opvan dagen Nu is een achterstand van enkele tientallen mijleneerder regel dan uitzondering Door dat gegeven werden al eenpaar etappes op het allerlaatste moment beslistfoto

copy G

usta

v M

orin

Eric

sson

3V

OR

Maar dat is niet het enige gevolg Ook de rol van de navigator isdoor het wedstrijdverloop veranderd Met de boten zo dicht bijelkaar wordt meer naar de tegenstanders gekeken dan ooitLang leek het erop dat niemand achter de navigatiecomputersmeer durfde te investeren in een eigen routeringsstrategie

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

17

Als iets deze Volvo Ocean Race onderscheidt van eerdere editiesis het dat de snelheidsverschillen tussen de boten kleiner zijn danooit In vorige races bouwde sommige teams een voorsprong opvan dagen Nu is een achterstand van enkele tientallen mijleneerder regel dan uitzondering Door dat gegeven werden al eenpaar etappes op het allerlaatste moment beslistfoto

copy G

usta

v M

orin

Eric

sson

3V

OR

Maar dat is niet het enige gevolg Ook de rol van de navigator isdoor het wedstrijdverloop veranderd Met de boten zo dicht bijelkaar wordt meer naar de tegenstanders gekeken dan ooitLang leek het erop dat niemand achter de navigatiecomputersmeer durfde te investeren in een eigen routeringsstrategie

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Als iets deze Volvo Ocean Race onderscheidt van eerdere editiesis het dat de snelheidsverschillen tussen de boten kleiner zijn danooit In vorige races bouwde sommige teams een voorsprong opvan dagen Nu is een achterstand van enkele tientallen mijleneerder regel dan uitzondering Door dat gegeven werden al eenpaar etappes op het allerlaatste moment beslistfoto

copy G

usta

v M

orin

Eric

sson

3V

OR

Maar dat is niet het enige gevolg Ook de rol van de navigator isdoor het wedstrijdverloop veranderd Met de boten zo dicht bijelkaar wordt meer naar de tegenstanders gekeken dan ooitLang leek het erop dat niemand achter de navigatiecomputersmeer durfde te investeren in een eigen routeringsstrategie

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Maar dat is niet het enige gevolg Ook de rol van de navigator isdoor het wedstrijdverloop veranderd Met de boten zo dicht bijelkaar wordt meer naar de tegenstanders gekeken dan ooitLang leek het erop dat niemand achter de navigatiecomputersmeer durfde te investeren in een eigen routeringsstrategie

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

MeesterzetHet risicovermijdende gedrag veranderde op hetmoment dat Ericsson 3 de scoringsgate ten oostenvan Nieuw- Zeeland passeerde Direct na het incas-seren van de punten maakten de Scandinavieumlrsrechtsomkeert De vreemde koerswijziging zorgdeeven voor grote verwarring bij de volgers van derace Maar al snel bleek dat raceveteraan MagnusOlssen en rookie-navigator Aksel Magdahl eenmeesterzet hadden bedacht om van een naderendlagedruksysteem te kunnen profiteren Die agressie-ve tactiek levert Ericsson 3 een voorsprong op diehet verloop van de race de resterende 5000 mijl zoubepalenBouwe Bekkings Telefonica Blue kan daarbij geenbelangrijke rol meer spelen Bij het binnenvaren vande Zuidelijke Oceaan breekt de centimeterdikkevoorstagspanner Bouwe besluit niet uit te wijkennaar het nabij gelegen Nieuw-Zeeland maar be-denkt een noodoplossing en zeilt zonder voor-sprong door

ValkuilenDoor de positie van een tweetal verplichte IceGates wordt de vloot noorderlijker gedwongen dande gebruikelijke route Een garantie om volledig vrijte blijven van het gevaar van ijsbergen en schotsenblijkt de ingreep van de organisatie overigens nietDe weg naar Kaap Hoorn zit vol valkuilen hetgebruikelijke dagenlange meeliften op een laagkomt maar weinig voor Maar onveranderlijk vergende weercondities op het traject het uiterste vanboten en bemanningen Desondanks blijft groteschade uitfo

to copy

Gus

tav

Mor

inE

ricss

on 3

VO

R

20

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

21

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

RantsoenNa de onvoorspelbare Pacific en de on-stuimige Zuidelijke Oceaan gaat de etap-pe na het passeren van Kaap Hoorn eennieuwe fase in De kortste weg naar Riode Janeiro wordt gemarkeerd door mete-orologische hindernissen met weinigwind Daardoor duurt de etappe langerdan de deelnemers verwachtten Voorvertrek circuleert het 40-dagen scenariomaar in werkelijkheid blijken maar weinigteams voor een race van die lengte tehebben bevoorraad Op sommige botengaat de ratsoenering al in met nog ruim1000 mijl te gaanEricsson 3 weet zijn voorsprong tot op deeindstreep vast te houden en finisht opdezelfde dag dat deze Zilt uitkomt Veer-tig dagen na vertrek uit China Zuster-schip Ericsson 4 is de voornaamstekandidaat voor de tweede plaats Eenresultaat dat Torben Graels leidende po-sitie in het algemeen klassement verderzal versterken

Met zeven boten verderDe 7e etappe van de Volvo Ocean Racestart op 11 april en voert de vloot naarBoston in de Verenigde Staten Een etap-pe met twee boten meer dan in de 6ewant ook Telefonica Black en Delta Lloydzijn voldoende opgelapt om de race weerte kunnen vervolgen

foto

copy R

ick

Dep

peP

uma

VOR

22

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

ADVERTENTIE

INFO INFO

INFO INFO INFO

23

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Een zonnige zeehaven Twee oceaanzeilers bereiden hun vertrek voor be-

studeren weerkaarten en zitten gebogen over net binnengehaalde gribfiles

Ze speuren naar tekenen in de lucht ruiken aan de wind Is er iets dat nog

toevoegt aan hun begrip van de situatie Nee Het zal onderweg ongemak-

kelijk zijn maar het vertrouwen in schip en eigen kunnen is groot De

beslissing om te gaan is genomen

Zo zeker voelen Tom Bouter (1959) en Thecla Franssen (1960) zich vlak voor

hun afvaart op 19 januari Ze liggen dan na tien jaar cruisen met hun

zeiljacht Ultimate tussen andere jachten in Horta op de Azoren Die andere

blijven liggen zij vertrekken naar Nederland Waarom Waarom doen ze dat

ondanks de slechte reputatie van de winterse Noord-Atlantische Oceaan

De Ultimate vermistfo

tocopy

Isto

ckph

oto

24

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

TEKST MICHIEL SCHOLTES

25

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Waarom kiezen zeilers bewust voor een tocht over de Noord-AtlantischeOceaan in een lastig seizoenVoor we die vraag beantwoorden gaan we terug naar de zomer van 1999Tom wiens handen kunnen maken wat zijn ogen zien en zijn geliefdeThecla biologe en verpleegkundige stappen aan boord van Ultimate vooreen wereldreis Hebben zij de loterij gewonnen Nee ze hebben hardgewerkt op hun werf en deze goed verkocht Ze hebben Ultimate eenstalen kottergetuigde Koopmans 62 zelf afgebouwd en volgen een nuch-ter plan onderweg bijverdienen met Toms draaibank in Ultimate werkenwaar het leven goed is wegblijven zolang ze willen Ze moeten snel naarNieuw-Zeeland anders krijgen ze daar vanwege hun leeftijd geen werkver-gunning meer

Tom Thecla en Ultimate vormen al gauw een gelukkige driehoeksverhou-ding die alle beproevingen doorstaat Via de Canarische en de Kaapverdi-sche Eilanden bereiken ze de Caribbean In maart 2000 gaan ze door hetPanamakanaal In de Stille Oceaan krijgen ze een paar keer te maken metzwaar weer Een week na Bora-Bora schrijft Thecla Om acht uur s avondshebben we voor het eerst het derde rif in het grootzeil gezet Welkom to thefriendly twenties met onze eerste echte storm De wind blies 9 beaufort metuitschieters tot 50 knopen maar Ultimate gaf geen krimp

Het is niet hun enige heftige ervaring tussen Panama en Nieuw-ZeelandThecla mailt Het begon inderdaad met 8 Beaufort en daarna een dikkenegen Via een kleine dip ging het vervolgens naar 42 knopen wind continuen uitschieters tot 52 knopen Om vervolgens op een 10 Beaufort continumet uitschieters naar 11 uit te komen Hoogst gemeten windsnelheid 72knopen Op stormfok en motor denderden we door meer dan 5 meter hogegolven Met zulke ervaringen bouw je een solide zelfvertrouwen opTom en Thecla prijzen hun schip terecht de hemel in Tom noemt Ultimateliefkozend zwaantje en Thecla schrijft Deze laatste trip heeft toch welbewezen dat ook bij zwaar weer de Ultimate een uitstekend schip is Tussende 60 en 80 graden en tussen de 100-170 graden is ze goed zeilbaar tehouden Hoge deining en halve wind liggen is wat oncomfortabel Aan

26

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

bijliggen of voor de wind weglopen hebben we geen moment hoevendenken Hooguit moesten we iets de koers verleggen om goed over degolven te lopen Met een paar aanpassingen kunnen we voortaan elkeslecht weer route bevarenDe toon is gezet De prettige zekerheid dat ze zwaar weer aankunnen enop Ultimate veilig zijn nestelt zich aan boord Een zekerheid die in dejaren daarna met het toenemen van hun ervaring alleen maar wordtbevestigd Vier jaar lang wisselen ze werk in Nieuw-Zeeland af metzeiltochten langs de kust In 2004 en 2005 zwerven ze langs eilandengroe-pen in de Pacific en varen via Japan door naar Alaska Werk vinden ze weerin Vancouver Canada waar ze twee jaar blijven Dan bevaren ze opnieuwde ruige kusten van Alaska

In 2008 kantelt hun perspectief Nog steeds is Ultimate het best denkbareschip onderhouden ze zichzelf en de boot met tijdelijk werk en hoeven zenog niet terug naar Nederland Maar ze worden wat ouder en beginnen

De Ultimate is een Koopmans 62 met ophaalbare kiel

foto

copy L

ex B

oute

r

27

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

zichzelf vragen te stellen Hoe lang zullen we dit leven en het onderhoud vanUltimate nog aankunnen Zoals zo vaak bij dit soort dilemmas dient hetantwoord zich vanzelf aan Ze ontmoeten een groot Nederlands luxe motor-jacht de Alumercia dat vanaf maart 2009 een technisch onderlegd captainscouple nodig heeft De baan past Tom en Thecla als een handschoenUltimate moet snel terug naar Nederland en daar gestald of verkocht

De terugreis is een weinig bevredigende epiloog Om de Azoren tebereiken moeten ze eindeloos motoren door een windstil hogedrukge-bied Eenmaal in Horta wegen ze het weer Het Azorenhoog zal zich tochniet naar het noorden uitbreiden Ze hebben haast de thuishaven trekten maart komt rap naderbij Wachten op extra bemanning Nee ze willenna zoveel mijlen samen het schip ook samen naar huis varen Het zal hardwaaien stormen misschien maar zij en het schip kunnen het aan zehebben tot dan toe immers alles aangekund Tom scheert alvast desmeerreep in van het vierde rif Ze nemen afscheid van een bevriend jachtde Palustris en gooien Ultimate lsquos trossen los

De 22e verzenden ze hun laatste mail lsquoHelaas moesten we al snel weer oppad omdat er een nieuw Horta hoog aan zat te komen (hellip) Ondertussen zithet derde rif in het grootzeil en stormen we nog steeds met een snelheid vanruim 7 knopen naar het noorden (hellip) De stormachtige gebieden zitten nogsteeds ten noorden van ons maar de verwachting is dat we er waarschijnlijknog wel een over ons heen krijgen Tot zover is alles nog redelijk comfortabelrsquo

Normaal gesproken verzendt Thecla elke drie dagen met de kortegolfzendervia Winlink een positiebericht Maar na de 22e blijft het stil De 25e beginnenKick en Hil vrienden van Tom en Thecla en Toms broer Lex ndash allemaalbevaren zeezeilers - zich ongerust te maken De gribfiles zijn alarmerend Inde dagen daarna vliegen de scenariorsquos over en weer Er is maar een gevolg-trekking mogelijk Ultimate is door zeer zwaar weer overvallen Ze ontstekenkaarsjes als uiting van hoop Ze betrekken andere ervaren kapiteins enzeezeilers waaronder Gerard Dijkstra bij hun giswerk en hangen uren overzee- en weerkaarten Van die weerkaarten worden ze stil

28

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Zorg wordt angst De 31e waarschuwen ze de Engelse Coast Guard teFalmouth Deze verwittigt de Nederlandse Spaanse Franse en AzoriaanseKustwacht Dezelfde dag verzoekt de Nederlandse Kustwacht de Azoria-nen de cooumlrdinatie van de zoekactie op zich te nemen Er gaat een berichtuit naar alle scheepvaart tussen Horta en Breskens om uit te kijken naarUltimate Dit bericht wordt dagelijks herhaald Lex verspreidt bovendieneen oproep om uit te kijken via het International Boat Watch Network

Lex maakt ook e-mailcontact met Jorrit de Boer van de Palustris in HortaPalustris mailtlsquoIk vond het natuurlijk niet het beste moment om te vertrekken Ik sugge-reerde nog om zuidelijk van het slechte weer te blijven en eerst naar Spanjete gaan Maar Tom vond terecht dat de gribfiles ook heel anders kondenuitpakken en dat schip en bemanning een storm moesten kunnen door-staan Ze waren immers beide in uitstekende conditie en een goed momentvoor deze oversteek is er is voor april toch niet te vinden Tom had wel zijnstormtuig klaargemaakt (hellip) Er was voor zover ik weet niets aan het schipdat niet deugde (hellip) Ik onderschrijf Toms overwegingen en zou zelf ook zijnvertrokken

Het is stil geblevenEind februari heeft de Kustwacht het zoeken naar Ultimate stopgezet

foto

copy L

ex B

oute

r

29

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

De satellietfoto toont de situatie op 23 januari 2009 om 12 uur Bron copy NOAA

30

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Wat er precies met de Ultimate gebeurde zullen we misschien wel nooitweten Maar dat het weer een grote rol speelde lijkt nauwelijks een specu-latie Meteoroloog Henk Huizinga analyseert wat er zich in die januari-dagen in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan afspeelde en komt totopmerkelijke conclusies

Een meteorologische bom

Als de Ultimate op maandag 19 januari de haven van Horta verlaat zijn deweerkaarten van het Britse MetOffice voor de periode tot vrijdag 23januari 12 uur beschikbaar Dat geldt eveneens voor de kaarten van deDeutsche Wetterdienst en die van de Amerikaanse weerdienstWaarschijnlijk heeft de bemanning die prognoses gezien en hebben zeook de dan beschikbare gribfiles geraadpleegdAlle bronnen zijn het er op dat moment over eens dat gedurende deverwachtingsperiode de rol van het Azorenhoog dat voor een rustig beginvan de tocht zorgt verandert doordat het centrum ten zuiden van deroute komt te liggen Door het uitzakken van koude lucht uit het noordengaat de strijd tussen kou en warmte zich tussen 40degN en 50degN afspelenOp dat polaire front ontstaan geregeld storingen die zorgen voor eenaantrekkende wind

PrognosesVoor de eerste dagen op zee berekenen de prognoses een gemiddeldewind van 35 knopen uit het west-zuidwesten Voor woensdagnacht 22januari wordt verwacht dat de wind na een koufrontpassage tijdelijkafneemt naar 25 knopen om vervolgens bij daglicht weer op te lopen naar35 knopen Tot die woensdagochtend zijn de gribfiles en alle weerkaartenhet volkomen eensMaar dan ontstaan er verschillen Op de Europese weerkaarten stroomtde koude lucht steeds verder naar het zuiden waarbij het polaire frontover de koerslijn zakt Op die prognosekaarten trekt tussen donderdag envrijdag de wind aan tot ruim 50 knopen Bovendien passeert in dieperiode ook nog eens een koufront Het computermodel dat de gribfiles

ANALYSE HENK HUIZINGA

31

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

en de Amerikaanse weerkaarten produceert mist dat fenomeenDat model verwacht aan de voorzijde van het front maximaal 40 knopenwind De 50 knopengrens ligt in die berekeningen zon 500 mijl boven dekoerslijn van de Ultimate

OnderwegTom en Thecla zijn ervaren zeilers die ook onderweg weersinformatiebinnenhaalden Daarvoor gebruikten ze kortegolfapparatuur waarmee zeweerkaarten en gribfiles per e-mail konden aanvragen Het verzenden enontvangen van e-mails via de radio is betrouwbaar maar onvergelijkbaarmet het gemak en de snelheid van een internetaansluiting aan de wal Dete ontvangen bestanden moeten vooral zo klein en efficient mogelijkblijven Het ligt voor de hand dat zij zich om die reden hebben beperkttot alleen gribfiles voor een klein gebied rond hun positieDe gribfiles die zij de eerste drie dagen na vertrek binnenhalen vertelleneen eensluidend verhaal Het zal een pittige tocht zijn waarbij de windzelden onder de 30 knopen komt en er zeker periodes met meer windvoorkomen Voor zeilers die in januari de Atlantische Oceaan trotserenkan dat weerbericht nauwelijks een verrassing zijn Bovendien garandeertde windrichting een ruim bezeilde koers en zijn er geen aanwijzingen vooreen allesverwoestende stormDie zijn er ook niet als ze op 22 januari hun laatste e-mail naar hetthuisfront versturen Omdat ze toen verbinding maakten met het e-mailsysteem hebben ze zonder twijfel ook actuele gribfiles opgehaaldOok uit dat bestand kunnen zij niets anders concluderen dan dat ze eenpaar dagen van erg harde wind te wachten staat Meer van hetzelfde enongemakkelijk zo lijkt het Pas in de Amerikaanse prognoses die een daglater verschijnen - het laag ligt dan al voor de Franse kust - zien wewindsnelheden tot 75 knopen verschijnen

Wat gebeurde erDe analysekaarten van het MetOffice laten achteraf precies zien wat dewerkelijke ontwikkeling van het weer was Op donderdag 22 januariontwikkelt om 18 uur op 40degN45degW opnieuw een golf op het front

32

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Maar anders dan alle voorgaande groeit deze wel uit tot een volwassendepressie Zes uur later om vrijdag middernacht ligt het systeem al op35degW met een kerndruk van 1001 hPa De volgende ochtend is de positie45degN30degW In nauwelijks 12 uur is het systeem niet alleen ontstaan maarheeft het zich ook 700 mijl verplaatst De luchtdruk is gezakt naar 991 hPaen daalt nog steeds pijlsnel Ten zuiden van de kern is de windaangetrokken naar 65-70 knopen (12 Bft) Rond het middaguur ligt hetcentrum op 23degW en is de druk gedaald naar 973 hPa 18 hPa in 6 uurHoewel de depressie op een heel andere manier ontstond ziet hij eruit alseen afschrikwekkende tropische storm De Duitse weerdienst heeft hetlaag de naam Klaus gegeven en promoveert het officieel tot orkaanTerecht want inmiddels ligt de windsnelheid al boven de 80 knopenEn het wordt nog erger In de analyse van 18 uur ligt de kern al op46degN15degW waarbij de luchtdruk is uitgekomen op 969 hPa In 24 uur isde depressie 32 hPA uitgediept en heeft hij 1350 mijl in oostelijke richtingafgelegdDe kern en het bijbehorende koufront moet in die periode de Ultimatezijn gepasseerd Op het koufront is de wind gaan ruimen van west-zuidwest naar noordwest Klaus trekt vervolgens via de Golf van Biskajenaar Frankrijk om daar een spoor van vernieling aan te richten

foto

copy Is

tock

phot

o

33

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

ConclusiesDe weerkaarten die voor vertrek beschikbaar waren laten na een aantaldagen een windtoename naar +50 knopen zien Om de windsnelheden inde weerkaart te kunnen vaststellen moet echter nauwkeurig de afstandtussen de isobaren worden gemeten Mogelijk is dat achterwege gelatenomdat de gribfiles ogenschijnlijk de uitkomst al gaven Ook daarin waaidehet immers al heel erg hard Dat de werkelijke windsnelheid aanzienlijkhoger zou kunnen zijn werd daardoor mogelijk niet opgemerkt

De dagelijkse gribfiles na vertrek bevestigen het beeld van een pittigetocht maar er is geen aanleiding om van de kortste route naar Het Kanaalaf te wijken Op de Azoren is een omweg via Noord-Spanje wel besprokenmaar gribfiles noch weerkaarten zijn een reden om die optie onderweg teoverwegen

anim

atie

copy Z

ilt M

agaz

ine

Klik in de weerkaart voor een animatie

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

De ontwikkeling van de fatale golf in het front wordt pas kort tevorendoor alle modellen uitgerekend Dat is inherent aan het fenomeen Kleinerimpels in een polair front kunnen in no-time uitgroeiend tot een stevigestorm Oorzaak is de straalstroom die op ruim 10 km hoogte op descheidingslijn tussen kou en warmte ontstaat Door het meanderen van deluchtstroom in de straalstroom ontstaat een zuigende werking op deluchtdruk aan de grond De lucht wordt daar als het ware weggezogen

De vraag is of de weermodellen dit hadden kunnen of moeten voorzienOver het algemeen worden ook weersontwikkelingen op grote hoogte weldegelijk bijtijds door modellen gesignaleerd Lastig is echter dat ookslechts een zeer kleine verandering in het stromingspatroon van dejetstream aanleiding kan geven tot een ontwikkeling zoals we die in ditgeval zien Ik heb in mijn meteoleven vele weerkaarten zien passeren enook regelmatig snelle ontwikkelingen meegemaakt Meestal leverden diegeen extreem weer op Maar er zijn er ook die in je geheugen blijvenplakken En daar is er nu weer een aan toegevoegd

Tom en Thecla hadden de pech in de buurt te zijn van de kraamkamer vaneen uitzonderlijk zware depressie Een systeem dat zich niet aankondigdeen dat bovendien met een verplaatsingssnelheid van 50 knopen in hunrichting bewoog Zelfs als ze over een onbeperkte stroom weersinformatiehadden beschikt hadden ze dat systeem onmogelijk kunnen ontwijken

De tijdstippen in deze analyse zijn allemaal in UTC De windsnelheid in knopen is de gemiddelde wind In de beschreven situatie kunnen uitschieters daar af en toe makkelijk zon 10 -15 knopen boven zitten Het benoemen van druksystemen is bij de Duitse weerdienst een standaardgebruik en staat los van de naamgeving van tropische stormen

35

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

April 20094 april Volvo Ocean Race inport Race Rio www volvooceanracecom4 april Winterwedstrijden Hoorn scherpe jachten www wsvhoornnl4-5 april Tulpenrace Star Finn Loosdrecht wwwwsv-hetwittehuisnl4-5 april United 4 Medemblik wwwunited4sailingorg4-5 april 25e Pieperrace Opening platbodem seizoen wwwpieperracenl4-10 april Sophia Trophy (ISAF World Cup) Palma de Majorca wwwsailingorg5 april IJspegelafsluiter Lente Teamwedstrijd Scheveningen wwwijspegelnl5 april Winterwedstrijd wwwflevomarenl11 april Paaskaag Open eenheidsklassen wwwkwvdekaagnl11 april Start 6e VOR-etappe Rio-Boston 4900 mijl wwwvolvooceanorg11-13 april Paasei Loosdrecht Open eenheidsklassen wwwkwvlnl11-13 april Paaswedstrijden Sneek Open een- heidsklassen wwwsneekweeknl11-13 april Paashaas wedstrijden wwwelfhoevennl10-13 april Magic Marine Easter Regatta Optimist wvbraassemermeernl13 april 21e Race of the Classics wwwrotcnl17-18 april Primus Inter Paris Loosdrecht wwwgwvdevrijbuiternl18-24 april Semaine Olympique (ISAF World Cup) Hyegraveres wwwsailingorg23 april 1e Zomeravondwedstrijd Enkhuizen wwwwv-almerenl

36

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

ZEILAGENDA

25-26 april Van Uden Reco Regatta Stellendam wwwvanudenreconl25 april 50 mijl Doublehanded wwwshorthandednl25 april Voorkaag Open eenheidsklassen wwwkwvlnl25 april Lenco Regatta IJsselmeer www lencoeuregatta26 april Oranje Regatta Paterswoldse Meer open eenheidsklassen wwwvwdtpnl

Tentoonstellingen beurzen open dagen5 april Van Marconi tot Bill Gates Rotterdam wwwcorrectcommuseum4-5 april Open dag Dekker Watersport www dekkerwatersportnl4-5 april Open dag Zeezeilschool Wijde Water IJmuiden wwwwijdewaternl4-5 april Open dag Zeezeilschool Scheveningen wwwzeezeilschoolnl10-13 april For Sail Paas boatshow Ouddorp wwwforsailyachtbrokersnl11 april Open dag KampM Yachtbuilders

Makkum wwwkmynl11 april Boot Expo Harderwijk gebruikte boten show wwwbootexponl2 mei Nationale Reddingbootdag wwwknrmnl

Evenement opgeven Mail naar agendaziltmagazinenl

Niet werkende link Klik hier

37

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

foto

copy R

uud

Katt

enbe

rg

38

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Milieuorganisaties en overheden ergerenzich al jaren aan de watersporters die lsquomaardoenrsquo Ieder jaar smeren ze tienduizendenliters aangroeiwerende verf op hun botenom te voorkomend dat ze een beetje langza-mer gaan Helemaal ongelijk hebben diecritici niet maar geen enkele zeiler voelt zichhappy op een boot met lsquoeen baardrsquoDe discussie over antifouling hoort evenzeerbij het voorjaar als krokussen en kievits-eieren Toch stimuleert het jaarlijks terugke-rende ritueel ook de ontwikkeling van alter-natieven Het zou zomaar kunnen dat deklassieke aangroeiwerende verven hun lang-ste tijd hebben gehad Misschien rollen weover een paar jaar ons onderwaterschip welmet producten gebaseerd op heel anderetechnieken Zilt kijkt naar de middelen dienu al beschikbaar zijn De stand van zaken

TEKST HANS MARTENS

39

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Vet en wasAls je het onderwaterschip insmeert met een vettige zachtblijvendesubstantie zal die mogelijk aangroeien maar de aangroei verdwijnt ookweer makkelijk De werking van uierzalf of Melkfett is daarop gebaseerdOver het algemeen zijn de ervaringen op zoet water gunstig er bouwt zichwel een slijmlaag op maar die is ook zo weer weg De ervaringen op zoutwater verschillen van weinig aangroei tot zwaar Vaargedrag en lang stilliggen zijn daar mogelijke oorzaken van Een groot onderzoek is er helaasnog nooit naar verricht Melkfett heeft twee voordelen het is goedkoopongeveer 15 euro voor 10sup2 m en als het niet bevalt stap je volgend jaarmoeiteloos over op een andere soort Hetzelfde geldt voor SafeBoatskineen wasachtig product met een aanmerkelijk hogere prijs 5950 euro voor525 gram ook voor 10msup2 (vier lagen volgens aanbeveling van de fabri-kant) Daarover zijn weinig praktijkonderzoeken bekend uitgezonderd delovende woorden van de fabrikant

Pokken laten schrikkenTwintig jaar geleden werd lsquohetrsquo alternatief voor aangroeiwerende verfgeiumlntroduceerd Barnacalclean een lsquosonic antifouling systemrsquo zoals deAmerikaanse fabrikant het omschrijft Het principe werkt als volgt aan debinnenkant van de huid plak je op regelmatige afstand kleine zenders dieresoneren met een hoge frequentie Daardoor trilt de romp ter plekke enontstaat er aan de buitenzijde van de romp een dunne laag trillend waterdat aangroei voorkomt De fabrikant raadt wel aan om ook een goedeantifouling te gebruiken maar die blijft dan ook vijf jaar goed werkenNiet geschikt voor boten met een dikke polyester huid en stevige metalenschepen Het stroomverbruik is laag ongeveer 60 mA Voor een boot van34 voet komt het systeem op ongeveer 2000 dollar

40

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

De fabrikant van het Ultrasonic Antifouling System spreekt zich watresoluter uit over zijn systeem dat veel wegheeft van Barnacalclean Er zijneen paar grote verschillen het signaal is digitaalrsquo () er is geen antifoulingnodig en voor een boot tot tien meter volstaat slechts eacuteeacuten zender dieverkrijgbaar is voor 12-24 V gelijkstroom of 230 V wisselstroom Prijs 799pond De zender bevestig je op de huid door de moer er met epoxy op telijmen Na drogen de zender vastschroeven draden aansluiten schakelaarom en weg blijven de plantjes en beestjes Althans volgens de fabrikantwant het systeem is te kort op de markt om ons op praktijkervaringen tekunnen baseren

Epoxy met en zonder koperZorg voor een heel glad en hard oppervlak er zal weinig aan hechten enhet is makkelijk te reinigen Met dat idee werden een paar jaar geledeneen aantal producten gelanceerd op basis van epoxyhars Samen metborstelbanen zouden die de conventionele antifoulings overbodig makenDe praktijk bleek weerbarstiger want een borstelbaan die veel soortenonderwaterschepen schoon krijgt kost heel veel geld en de zeilers zijnniet massaal overgegaan op de epoxies sec De Ecosolid die LankhorstTaselaar verkoopt heeft de volgende gebruiksaanwijzinglsquoAfhankelijk van het aantal zon- en vaaruren en watertype is de aangroeivan algen te verwijderen met een borstel of een hogedrukreiniger Voor eenoptimaal resultaat nabehandelen met een schuurspons Na een reinigings-beurt hoeft geen nieuwe laag aangebracht te worden Geschikt voor eenkort verblijf op zeewater (2 weken) in verband met mogelijke aangroei vanzeewaterorganismenrsquo Daarmee is de werking voldoende omschreven

41

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Zodra je voldoende koper door epoxy roert krijg je en een glad oppervlaken aangroeiwerende werking Ze besloegen de houten schepen vroegerniet voor niets met koperen platen Een aantal fabrikanten levert eendergelijk systeem waarvan Coppercoat de bekendste is Er varen inmiddelsal meer dan tien jaar schepen rond met Coppercoat waarvan de eigenaarszeer tevreden zijn over de werking Te koop bij importeur African Cats eneen aantal bedrijven in Nederland Voor een unit van 1 liter epoxy en tweekilogram koper betaal je 119 euroEen soortgelijk maar Nederlands product is Econautic van de fabrikantEcoline Coatings vijf liter voor 391 euro Na verwerken niet opschuren

ZelfmengersNatuurlijk zijn er ook zeilers die zelf aan het mengen en roeren slaan hetrecept vind je bij Coppercoat en op internet ongeveer een kilo koper optwee liter hars Drie lagen opbrengen en vlak voor het te water laten heellicht opschuren De ervaringen uit de omgeving zijn goed na langdurigverblijf op zoet water bouwt zich een slijmerige laag op die op zout waterweer verdwijnt Na twee maanden Oostzee en Noordzee her en der eenkleine verdwaalde pok De eigenaar heeft daarvoor wel het onderwater-schip kaal gehaald en behoorlijk geiumlnvesteerd in hars en koperpoedermaar hoeft de komende jaren niet meer te smeren Voorlopig alleenafspuiten heel licht opschuren met papier 200 of fijner en het water inKoperpoeder is te koop bij West EpoxyOfficieel hebben alle antifoulings die in Nederland worden verkocht eentoelatingsnummer nodig van het CTB Centraal Orgaan Toelating Bestrij-dingsmiddelen De epoxyrsquos met koper beschikken daar niet over Defabrikant van Econautic claimt dat zijn product wel is toegestaan inNederland omdat het geen antifouling is maar een onderwaterverf die

42

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

lsquotoevalligrsquo niet aangroeit Er loogt ook geen koper uit De fabrikant vanCoppercoat claimt ook dat zijn product niet uitloogt in Engeland is hetmiddel toegestaan als antifouling Zelfmengers behandelen het onderwa-terschip dus met een harde dampdichte laag die een aangename neven-werking vertoont

SiliconenAl meer dan tien jaar geleden ontwikkelde verffabriek InternationalIntersleek een drie componenten siliconen onderwaterverf Niet geschiktvoor de doe-het-zelver niet goedkoop maar zeer effectief Een Aloa 27van OCC-Yachting heeft er jaren mee rondgevaren Er bouwde zich weleen slijmlaag op maar meer ook niet Alleen een spons erover en hetonderwaterschip was weer schoon International heeft het echter nooitvoor de watersportmarkt gepropageerdVorig jaar verscheen Neosil op de markt een tweecomponenten siliconen-systeem die volgens de leverancier Age de Boer een geoefende doe-het-zelver kan aanbrengen als de boot in een geconditioneerde loods staatDe ervaringen met dit product zijn positief Het wordt aangebracht op eenepoxy primer en de kosten bedragen 60 euro per msup2 exclusief aanbren-gen en voorbehandelen ondergrond Maar dan kan je jaren vooruitSiliconen hebben wel een paar nadelen ze zijn mechanisch niet sterk enhet verwijderen is niet eenvoudig voor bijvoorbeeld een reparatie onder-water

HaaienhuidHaaien bezoeken geen borstelbanen smeren geen antifouling en tochgroeien ze niet aan Dat intrigeerde onderzoekers van de HochschuleBremen vakrichting Bionik een samentrekking van biologie en techniek

43

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Onder leiding van prof dr Antonia Kessel werd uitgezocht waarom haaienniet aangroeien In het kort komt het er op neer dat een haaienhuid zeerelastisch is en toch bedekt is met microscopisch kleine tanden van eenzeer hard materiaal Deze tanden bewegen ten opzichte van elkaar zodater niets op hecht Daarbij ondervindt de haaienhuid een zeer geringeweerstand in het water Na enkele jaren experimenteren werd de juistereceptuur voor een verf ontwikkeld waarvoor Vosschemie de licentieskocht De basis van de onderwaterverf bestaat uit siliconen met eentoeslag van kleine harde deeltjes met een tandachtige structuur Als wealle lovende verhalen mogen geloven is dit een zeer veel belovendeantifouling Volgens de fabrikant kun je het zelf aanbrengen en is de prijsredelijk 50 euro voor een verpakking van 750 ml

PraktijkervaringenNatuurlijk hebben de meeste zeilers zorg voor het milieu Toch is hetook begrijpelijk dat ze zich niet op grote schaal tot schonere aangroei-werende middelen bekeren De alternatieven hebben immers tweeeigenschappen gemeen je geeft er al snel een paar honderd euro aanuit en of het echt werkt op jouw boot in jouw vaarwater weet je pasnadat je het zelf hebt geprobeerdOm die vicieuze cirkel te doorbreken is Zilt geiumlnteresseerd in zeilers dieminimaal een vaarseizoen ervaring hebben met andere dan conventio-nele onderwaterverfen Bij voldoende reacties kunnen we dan eenoverzicht krijgen van wat onder welke omstandigheden werktStuur je ervaringen naar antifoulingziltmagazinenl

44

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

ADVERTENTIE

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Een relaxte wedstrijd met zon blauw water en een lekkerepassaatwind zo ziet de Heineken Sint Maarten Regatta erdoorgaans uit Niet verwonderlijk dat deze wedstrijd in degrijze Nederlandse winter veel zeilers de plas over lokt Maarde 29e editie van deze populaire regatta was niet voor ieder-een even ontspannen Voor sommige deelnemers was destevige wind en hoge deining net wat teveel van het goede

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

46

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

TEKST SJORS VAN DER WOERD

47

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

De eerste wedstrijddag volgt het parcours een rondje om SintMaarten Harde wind maakt het direct bij de start al extra spannendDe eerste aanvaringen worden gemeld Eenmaal voorbij de westpuntvan het eiland komt de vloot in het Anguilla Channel waar de wind istoegenomen tot 30 knopen De passaatdeining perst zich in het smallekanaal en zorgt daar voor hoge golven Aan de wind maken de maxisde Swans en en volbemande racers zich op een voor rondje inrecordtijd Met deze wind komen de boten in de snelle klassen goeduit de verf Anders gaat het bij de bareboat klassen met de huurbotenvan de bekende chartermaatschappijen

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

48

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

In deze klasse zeilt het overgrote deel van de Nederlandse deelne-mers Grote Beacuteneacuteteaursquos en Jeanneaus maken hier de dienst uit Hetzijn toerboten die door de fanatiekere teams stevig aan de tandworden gevoeld Te stevig soms Zeilen scheuren schoten breken ende eerste mast gaat overboord Eenmaal aan de loefzijde van heteiland kunnen de zeilen worden gevierd maar de wind neemt daartoe tot 35 knopen Normaal gaan op veel boten de groene blikjes alopen op het laatste voordewindse rak maar die blijven met dezeoncomfortabele golven onaangeroerd Ook zonder dat blikje komenveel zeilers groen aan de finish

49

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Op dag 2 wordt er weer stevige wind verwacht Een aantal minderfanatieke zeilers besluit niet te uit te varen Kort voor de start makenSunsail en Moorings de grootste charterbedrijven bekend dat hunboten verplicht met minimaal 1 rif moeten varen Een begrijpelijke eisvan de verhuurders maar een vreemde regel voor een wedstrijd Debanen zijn aangepast aan de heftige condities De haven van Marigotwordt geschrapt als finishplaats door de te hoge deining in de baaidaar Uiteindelijk valt de wind iets mee en de schade dus ook EenMooringsboot verliest zijn mast voor de rest is het een onvergetelijkmooie wedstrijddagRelaxte Caribische condities op dag 3 maken de strijd om detopplaatsen extra spannend Met een derde eerste plaats stelt team

foto

copy H

eine

kenr

egat

tac

om

50

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Neerlands Glorie van schipper Ron Gessel zijn podiumplaats veilig inde bareboatklasse 1 Spannender is de strijd in de bareboat 3 waarhet Amerikaanse team Golden Dog al jaren onoverwinnelijk is Hetwordt de Amerikanen nu enorm moeilijk gemaakt door het Neder-landse vrouwenteam Something Hot De lsquoHeineken Meiden zeilen elkjaar mee maar schipper Marieke Pouli drijft haar team nu totuitersten De Golden Dog zeilers blijken uiteindelijk onverslaanbaarmaar het is ze nog nooit zo moeilijk gemaakt De Something Hotmeiden gaan met de tweede prijs naar huis Eerste plaatsen zijn erverder nog voor schippers Kriek Baartmans Mossman Van de Bergen Deegenaars Met recht een Hollands feestje deze heftige editievan de Heineken Regatta

51

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

In het zicht van de havenOyster Pond is de basis van charterbedrijven Sunsail en MooringsVoor zon 70 door Nederlanders bemande huurboten begint eneindigt hier de Caribische zeilweek De baai is goed beschut maarde ingang is geen plek waar je als minder ervaren zeiler graag wiltzijn Zeker niet als de deining na een paar dagen forse wind aanbeide zijden van het kanaal oorverdovend op het rif kapot slaatOp de maandag na de race varen tientallen huurboten terug naarOyster Pond De meeste krijgen begeleiding van een pilotboot van

de charteraars De Amerikaanse huurders van de Anita eenBeacuteneacuteteau 343 hebben geen pilot maar volgen de boot voor henEen vijf meter hoge breker wordt de boot fataal De Anitakapseist verliest haar mast en belandt op het rif Sunsail-baasJohn Sinke is als eerste ter plaatse en haalt in een spectaculaireactie de vier bemanningsleden van boord Een half uur later is vande boot niets meer over Snippers polyester en wat aangespoeldekleding getuigen de volgende ochtend op het strand van dekracht van de brekers Na het zinken van de Anita gaat voorlopiggeen huurboot meer zonder pilot de baai in of uit

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

52

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

ADVERTENTIE

53

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

50 Jaar ContestContest Yachts bestaat 50jaar In 1959 begon Ed Conijnmet de bouw van de FlyingDutchman kort daarop ge-volgd door het eerste ka-juitjacht de Contest 25 In dejaren zestig en zeventigbracht de werf de Contest 2729 en 31 HT uit De Contest33 en de 36 waren een nieu-we stap in het bestaan van de

werf Op de 36 kon je onderdeks de achterkajuit bereiken destijds eennoviteit Contest paste ook de vleugelkiel toe die in de Americas Cup van1983 opzien baardeContest wist al vroeg ook de buitenlandse markt te bereiken en heeftdaarvoor een passende logo in het zeil de tulp Voorlopig vlaggenschipvan de werf is de vorig jaar gelanceerde 60CSHet 10e lustrum wordt onder meer gevierd tijdens de Sevenstar ContestCup van 5 tot en met 7 juni 2009

Van Marconi tot Bill GatesOnder deze titel start op 5 april start een tentoonstellingin het Maritiem Elektronica Museum aan deCeintuurbaan 125 in RotterdamDe tentoonstelling laat meer dan honderdjaar communicatie op zee zien en wordtgeorganiseerd in samenwerking met deStichting Historisch Materiaal Radio Hollanden de HCC afdeling watersportEr is een ruilbeurs en er zijn lezingen

54

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

INDEWIND

Op herhalingVeel zeilers van nu zijn surfers van toenEr was een tijd dat planken lang waren enje wetsuit veel ruimer zat dan nu Herkenje je in dit profiel Dan moet je 19 sep-tember maar vrijhouden voor de OudeDeuren Surfcup in AalsmeerAls je alvast in training gaat kun je straksop herhaling Aanmelden kan op

Nieuwe programmaonderdelen DeltaweekDe Deltaweek bestaat al 38 jaar en biedt wedstrijden voor zeilers inscherpe jachten rond- en platbodems eenheidsklassen en ongemetenschepen Zij varen in het eerste weekend baanraces op de Oosterschelde

voor Zierikzee Dan volgteen week met dagraces diesteeds in een andere havenfinishen Op vrijdag is eenzeewedstrijd voor deZeeuwse kust en hetslotweekend is inColijnsplaat Het programmawordt dit jaar uitgebreid meteen Business Race op deeerste vrijdag en de Zeeland

Regatta op zaterdag De Business Race is voor bedrijventeams deZeeland is een familie-evenementDe firma Delta is de nieuwe hoofdsponsor

55

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Texelse catweekHoofdsponsor Zwitserleven bouwt de Ronde om Texel uit tot een comple-te zeilweek Er worden jaarlijks kosten noch moeite gespaard om bij Paal17 een fantastisch evenemententerrein op te tuigenrdquo legt RondevoorzitterSidney van Zon uit ldquo Het is zonde om dat voor een paar dagen zeilplezier

te doen Daarom bouwen we het concept uit Met de Zwitserleven Zeil-week willen we juist de minder conventionele en vooral spectaculairezeildisciplines bundelen tot heacutet high-performance evenement op de jaar-lijkse zeilkalender Van 8 tot en met 13 juni is er een compleet programmavoor zeilers surfers en publiek De wedstrijdzeilers zeilen de Texel DutchOpen het Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen bestaande uit drieracedagen en het Rondje Texel op zaterdag 13 juni Van woensdag tot enmet vrijdag zijn er shorttrack races Voor recreanten is er de traditioneleHorstocht en de nieuwe Vuurtorenrace Op de wal zijn er de pitstraatclinics presentaties en demonstratiesporten en wordt er gestrandzeild metBlokarts Ondertussen leven kitesurfers en zeilers zich uit in de brandingTraditiegetrouw wordt de Zeilweek s avonds opgeluisterd door swingendemuziekbands Het is de bedoeling dat de Zwitserleven Zeilweek in 2012verder uitbreidt met ondermeer het WK Nacra en de 49ers 29ers enExtreme 40s

56

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

INDEWIND

Sailcenter sponsort bondLaser- en Dartim-porteur Sailcen-ter heeft eensponsorovereen-komst met hetWatersportver-bond geslotenDe samenwerkingloopt tot en met2012Sailcenter steltboten en kennister beschikking aan de bond De bond gebruikt Lasers voor het Talen-tenplan de Sportstimulering en het Ready to Sail-project

Delta SpettersSchoolkinderen in Zeeland krijgen de kans kennis te maken met ver-schillende watersportenDankzij het nieuwe watersportprogramma Delta Spetters kunnen zij eenschooldag zeilen surfen kanoeumln en roeien Dit schooljaar nog wordenenkele dagen georgani-seerd met een finaledagtijdens de Deltaweek op27 juni in ZierikzeeIn het schooljaar20092010 worden deDelta Spetters uitgebreidVanaf begin april vind jemeer informatie op

57

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

INDEWIND

Spannend slot Berenburg CupDe tiende Beren-burg Cup zit er-op Afgelopenweekend zeildende deelnemersde finale Diewas spannendwant verscheide-ne teams warenin de race voorde eindoverwin-ning Zaterdag-

morgen begon met ijs op dek en met een 3 Beaufort werden werdenvier wedstrijden verzeild Zondag was het weer voor een rif en veelhangen Winnaar van het evenement werd het team van Nik PetersenDe ploeg van Roderik Vromans werd tweede en Rinze Vallinga cs werdderde

Rondjes AtlanticOp 1 maart zette de Italiaanse tanker Indian Point twee Britse zeilers af inAmsterdam Stuart Armstrong en Andrea Davies waren van hun jacht Saraopgepikt nadat ze al veertig dagen op de Atlantische Oceaan in cirkelsvoeren Volgens Armstrong was het roer van hun schip vastgeslagen enbleef het muurvast zitten De zeilers waren op weg van de Kaapverdennaar Antigua en ongeveer halverwege de ruim 2000 mijl lange oversteekNa tien dagen viel de elektriciteit uit Op ruim 300 mijl van Bermudaverslechterde het weer en besloot Armstrong een mayday uit te zendenDe tanker Indian Point voer op zon 70 mijl en redde de onfortuinlijkezeilers Het jacht werd opgegeven

58

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

ADVERTENTIE

59

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Een samenwerking tussen ontwerper Juan Kouyoumdian en wedstrijdzeilerRoy Heiner is al eerder succesvol gebleken De VO-70 Black Betty was eenschot in de roos De Team Heiner 38 is door hen ontworpen als kleinerzusje van de huidige VO-70 generatie Roy Heiner ldquoMet de TH 38 willenwij de snelheid en kennis beschikbaar stellen aan particulieren om hetzelf-de gevoel te ervaren als op een VO-70rdquoDe boot moet tot 8 knopen sneller zeilen dan de wind en en haalt bij 20knopen wind bijna de windsnelheid Dankzij dubbele roeren en een mastzonder achterstag moeten manoeuvres toch makkelijk uitvoerbaar blijvenldquoWe wilden het niet laten bij gesprekken tekeningen en mooie praatjesmaar daadwerkelijk een spannende boot bouwen een echte racer waarhet plezier aan dek te beleven isrdquo aldus Roy Heiner

Sneller dan de wind

foto

copy T

eam

Hei

ner

60

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

De eerste bij Schaap Shipcare gebouwde TH38 vaart inmiddels en lijkt dehoge verwachtingen waar te maken In de koolstof romp herkennen wede hoge knik van de VO-70s Een hydraulische zwenkkiel zorgt voorstabiliteit maar de dubbele steekzwaarden van de VO-70 zijn bij dekleiner zus vervangen door een canting canard om meer dek- eninterieur ruimte te creeumlrenDe TH38 kreeg de CE categorie A norm toegekend waardoor de bootzowel met wedstrijden in de kustwateren als op de oceaan mee magdoen Bijzonder is dat de racer is voorzien van een een elektrische motordie via walstroom wind- en zonne-energie opgeladen kan wordenDe prijs van deze spectaculaire eenheidsklasseboot is 395000 euro(ex btw en zeilen)

61

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

ADVERTENTIE

62

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

ZILTE KLIKS

K L I K v o o r m e e r i n f o r m a t i eMarine Communication Specialists

Wonen met priveacutehavenaan open vaarwater

wwwhamptoncourtnl

INFOKLIK

voor

River Orwell

OCEANPEOPLE

7-daagse training 9 tm 15 mei 2009La nge a fs ta nd Ze e z e i l t r a in ing

wwwoceanpeoplenl

NAZHARLINGEN

bouwers van deWanderer 34-37

KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED

bouwers van deWanderer 34-37

NAZHARLINGEN

63

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

WerfbezoekKampM Yachtbuilders houdt opzaterdag 11 april een opendag Deze Friese werf gespe-cialiseerd in de bouw vancustom-built aluminium zeil-jachten en onder andere be-kend als bouwer vanBestevaer en Stadtship geeftiedereen de mogelijkheid omop de werkvloer te komenkijken Er zijn zeven Bestevaers en vier Stadtships te bezichtigen waaron-der Gerard Dijkstras eigen schip de Bestevaer 2 Vier zeiljachten zijn inaanbouw De cascobouwers werken aan een Stadtship 54 en 56 In deafbouwhal worden een Bestevaer 49ST en een Axonite 69 onder handengenomen Ontwerper Gerard Dijkstra geeft om 12 uur een lezing en om14 uur staat Kees van de Stadt achter de microfoon Behalve KampM openenook andere watersportbedrijven in Makkum op 11 april hun deuren

Nieuwe versie QuickTideVan het vooral bij Wadvaarders po-pulaire Quicktide is een nieuwe ver-sie beschikbaar Het gratisgetijdenprogramma van Wim Blan-kenstijn heeft een nieuwe dieptestaat(RWS 13 feb 2009) kent meer loka-ties en ondieptes en bovendien zijndiverse referentie-lokaties bij de

dieptegegevens gecorrigeerd Het tabblad lsquoOndiepte passerenrsquo heeft nuook een duidelijke scheiding tussen lsquoBerekenenrsquo en lsquoBeheren van gegevensrsquoHet programma is gratis te downloaden op

64

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

ZILTE SPULLEN

Zelf zeilen metenNiet alleen voor een nieuwe koelkast ofplatte tv is met een beetje graven op internetvaak prijsvoordeel te behalen Ook nieuwezeilen worden tegenwoordig makkelijker opinternet gekocht Veel goedkope zeilen wor-den gemaakt in Zuid-Afrika China of TurkijeMaar een zeil is geen standaardproduct enwe kennen legio verhalen waarbij het gele-verde product niet voldoet Soms komt datomdat het zeil slecht is gemaakt of eengoedkope doeksoort wordt gebruikt Vaakligt het echter aan de koper die fouten heeftgemaakt bij het opmeten van het zeil

Erick Veldhuis met NLsailing deagent voor het Turkse Qsails konnergens op internet een goedehandleiding vinden voor het goedopmeten van een zeil Hij beslootdaarom deze handleiding zelf te ma-ken In de brochure Zo meet ik mijnzeilen wordt in 23 paginas stapvoor stap uitgelegd hoe je de juistemeetgegevens van grootzeil of ge-nua verzamelt

Al bladerend door de handleiding zie je dat er inderdaad veel bij komtkijken als je het werk van de vakman wilt overnemenWat Erick betreft hoef je geen klant van Qsails te zijn om het boekje gratiste kunnen downloaden

65

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Digitale kaartenDe 2009 editie van de populaire DKW1800-serie kaarten is verkrijgbaar bij StentecCompleet met eenvoudige setup enWinGPS Lite op cd-rom of als voordeligedownloadversie Bij aanschaf kunt u zichopgeven voor de tweewekelijkse gratis BaZUpdate Service die loopt tot maart 2010 Ermaken al enkele duizenden watersportersvan gebruik Bezitters van de 2008 kaarten-set kunnen gebruik maken van een 2009

Upgrade Special Helemaal nieuw is de digitale set van de Duitse Bocht(afb) die goed aansluit op de DKW1812 Waddenzee Oost Binnenkortverwacht Stentec ook de DKW Engelse Oostkust en de Oostzee combipackin huis te hebben

Verhuur voor je verkooptJe boot die te koop staat kun je ookverhuren Dat concept heeftVrijvarennl gelanceerd De voordelenzijn duidelijk de boot brengt wat opvoor de eigenaar en de huurder kanhet schip beter leren kennen Hetbrengt de tweedehandsmarkt weer inbeweging aldus initiatiefnemer GuusAulbers ldquoDoordat de eigenaar al be-sloten heeft tot verkoop van zijn bootis de stap om hem te gaan verhuren een stuk lagerrsquorsquo licht Aulbers toe Alleschepen worden door Vrijvarennl verzekerd bij Unigarant Booteigenarenbetalen Vrijvarennl een jaarlijkse bijdrage voor de diensten Bij verkoopwordt een courtage van 1 berekend met een maximumbedrag van 799euro

66

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

ZILTE SPULLEN

lsquoEigenrsquo zeiljacht bereikbaarFractional Sailing noemt FlexYachts het concept waarmee je kan zeilen opeen lsquoeigenrsquo boot voor een fractie van de kosten van werkelijk bezit Jedeelt dan een nieuwe Dufour Grandrsquo Large met maximaal zeven andere

zeilers Daarvan is eacuteeacuten deeigenaar Hierdoor zijn dekosten voor alle gebruikersveel lager dan bij een jachtin eigen bezit VolgensFlexYachts valt alleen-ei-gendom ruim vijf keerduurder uit en kost hurenbijna drie keer zoveelDe deelnemers sluiten een

abonnement af voor een jaar Per maand kun je zeven dagdelen gebruikmaken van de boot Daarmee kom je op meer dagen uit dan de gemiddel-de 28 dagen per jaar die een booteigenaar gebruik maakt van zrsquon bezitVoor de reservering raadpleeg je het online boekingssysteem Niet ge-bruikte vaarblokken kunnen worden meegenomen naar een volgendemaand en bij last-minute gebruik kan gratis worden uitgevaren FlexYachtszorgt voor het onderhoud van de Dufour Uitvaren kan vanuit dejachthavens van Bruinisse Stellendam en Volendam

Gratis digitale almanakDat digitale producties de toekomst hebben weten we bij Zilt natuurlijk allang We zijn daarom extra benieuwd naar de digitale Wiley Almanac dievanaf 11 mei gratis te downloaden is De almanak beslaat de wateren vande Theems het Engelse Kanaal en de kust van Lowestof tot Padstow envan Vlissingen tot L Aber-Wrach Dat is een groot en populair stukvakantiewater voor zeilers uit de Lage Landen Er komt geen gedrukteversie van deze nieuwe uitgave Je kunt je nu al aanmelden voor eendownload in mei op

67

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Open dagen bij Het Wijde WaterOp 4 en 5 april houdt Zeezeilschool HetWijde Water open dagen Je kunt in eenminicursus van twee uur ontdekken water allemaal komt kijken bij zeilen op zeeDe cursussen worden gevaren vanuitSeaport Marina in IJmuidenDeelname is gratis

Afsluiter met verklikkerAfsluiters hebben twee ongemakkelijke eigenschappen Ze huizen overhet algemeen diep in de ingewanden van de boot en er is geen anderemanier om te weten of ze open of dicht staan dan te kijken naar destand van de hendelDe ontwerpers van Trudesign bedachten daar een oplossing voor Hunhoogwaardige kunststof kogelafsluiters zijn voorzien van sensoren om

via controlepaneel de open of dicht standte kunnen aflezen Je kunt op het paneel

meerdere afsluiters controleren Slimis ook dat de verklikker eenvoudig

met de startschakelaar kan wor-den verbonden De motor isdan alleen nog te starten alsde koelwaterinlaat open staatDe jury van de Hiswa innova-tieprijs vond de Trudesignafsluiter het meest vernieu-wende product van de afgelo-

pen tentoonstelling Importeur Ruud Rosch ging met de trofee naar huis

68

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

ZILTE SPULLEN

Sweden Yachts valt omOpnieuw heeft een gerenommeerde jachtbouwer het eind van de krediet-crisis niet kunnen uitzingen Het Zweedse Sweden Yachts is failliet Ookeen recent afgesloten reorganisatie kon niet voorkomen dat de 60werknemers op straat kwamen te staan Sinds zijn oprichting in 1976 stondde Zweedse werf bekend om zijn typische Scandinavische toerjachten vanhoge kwaliteit

Digitale Pilot NoorwegenHet staat mooi boven de kaartentafel zorsquonrijtje almakken en vaargidsen Maar of hetanno 2009 nog altijd de meest handige ma-nier is om je te informeren is de vraag Deauteurs van de Norwegian Cruising Guidedenken dat het ook op de Zilt-manier kanHun prachtige vaargids voor de hele Noorsekust en een flink deel van de Zweedse West-kust verschijnt alleen digitaal Om hem tekunnen downloaden betaal je 20 euroMaar weet je dan wel wat je koopt Ja wantook voor het doorbladeren in de winkelhebben de auteurs een oplossing gevondenVan de 650 paginarsquos van hun pilot hebben ze

er 70 kosteloos online gezet Wij waren behoorlijk onder de indruk vandat voorbeeld Het boek is speciaal voor gebruik op computers vormgege-ven en maakt een erg complete indruk Kopers kunnen bovendien allewaypoints uit het digitale boek als afzonderlijk bestand downloaden en dievervolgens in elektronische kaartprogrammarsquos gebruiken Een echte aan-rader dus

69

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

foto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

70

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Gered door een mesHet dragen van een scherp geslepen mes aan boord was invroeger jaren heel normaal Dat het ook vandaag de dag bitterenoodzaak kan zijn illustreert een voorval in de baai van hetPortugese CascaisIk drink s morgens een kopje thee in de kuip en zie mijn vriendenop de Misty Moon steeds maar rondjes varen in de baai Dichter-bij gekomen schreeuwen zij dat er iets zwaars aan hun ankerhangt Ze krijgen het niet aan boord ondanks hun zware anker-lier Ik roei met mijn bijboot naar hen toe en stel vast dat hunankerketting verward zit om een zwaar begroeid stokankerGezamenlijk zetten we een val met een stuk touw aan datstokanker hijsen het op waarna ik de ankerketting ontwar

Wij besluiten een boeitje op het stokanker te zetten zodatduikers het van de ankerplaats kunnen weghalen Boris deschipper van de Misty Moon geeft mij een kleine jerrycan meteen lange nylon lijn Ik knoop de jerrycan aan het stokanker ensnijdt daarna het touw door waarmee wij het anker hebbenopgehesen Uiteraard verdwijnt het anker pijlsnel onder waterOp dat onzalige moment kronkelt de nylon lijn door de luchten wikkelt zich in een oogwenk om mijn linkerpols Het ankertrekt mij voor een groot deel uit mijn bijboot De lijn loswikke-len lukt niet Gelukkig heb ik de tegenwoordigheid van geest ommijn mes te grijpen en bliksemsnel snijd ik de nylon lijn door dieal diep in mijn pols is gesnedenHet duurt nog maanden voor de zenuwen in mijn linkerduim ende spieren in mijn linkerschouder weer normaal functionerenMaar zonder mes had ik het niet naverteld

TEKST CARL STRATER

71

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

De kaartentafel ontstegenDe serie Vaarwijzers van uitgeverij Hollandia is een groot succes Decombinatie van reisverslag haven- en toeristische informatie en vaaraan-wijzingen heeft al heel wat zeilers geiumlnspireerd om nieuwe vaargebiedente verkennen In de meest recente uitgave beschrijft Reneacute Vleut eenzomerlange tocht door de oostelijke Oostzee Een gebied dat de onbeken-de kust van Polen en de Baltische staten omvat maar ook de zuidpunt vanFinland de Alland archipel en de Zweedse kust tot aan Stockholm

In alle Vaarwijzers is de rol van de auteur eengrotere dan in traditionele pilots Ook ReneacuteVleut vertelt vooral het verhaal van zijn eigenreis zijn eigen ontmoetingen en soms zijn eigenblunders De nautische informatie geiumlllustreerddoor fraaie kaartjes is compacter dan je in eenvaargids zou verwachten De aanwijzingen lijkenenigszins op de goedbedoelde opmerkingenvan een meer ervaren zeilvriend Even lezenwat Vleut ervan zegt noemt de auteur dat inzijn opdracht aan de lezers

Het is goed om je bewust te zijn van die aanpak van de Vaarwijzers Maareen reden voor kritiek is het wat ons betreft zeker niet Het is juist dieenigszins afwijkende vorm die ook van deze vaarwijzer weer een smakelijkleesboek maakt dat de kaartentafel ontstijgt

Jammer is wel dat alleen de oplettende lezer er en passant achterkomtdat de beschreven reis al in 2005 plaatsvond Zonder twijfel is bijna vierjaar later een deel van de informatie over de zich snel ontwikkelendePoolse en Baltische kust al weer aan een update toe RK

Uitgeverij Hollandia Auteur Reneacute Vleut ISBN 978 90 6410 474 9304 blz 17 x 24 cm gebonden Prijs 45 euro

72

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Meer dan een zeilreisVandaag is onze laatste dag samen De intrige-rende openingszin van Rondom Afrika trekt jedirect in het verhaal van de zeilreis van de SallyLightfoot Met zijn vrouw Joanne en de tweepeuters Borris en Esther vaart Edo Ankum een nietallerdaagse route van Suez zuidwaarts langs deAfrikaanse oostkust Met stops in onder andereSoedan Eritrea Aden Tanzania en Madagaskar ishet niet verwonderlijk dat het jonge gezin onder-weg veel lezenswaardigs meemaakt Maar zonbijzondere reis levert niet altijd een goed boek opEdo lukt het echter wel om zijn reisverhaal hetniveau van een logboek te laten ontstijgenRondom Afrika begint in Kaapstad als de boot net is verkocht en Edo deSally Lightfoot terugzeilt naar Nederland terwijl Joanne en de kinderenterugvliegen naar Amsterdam De delivery-trip heeft een totaal anderkarakter dan de reis die Edo met zijn gezin maakte De schrijver maakt vandit verschil gebruik door de langere hoofdstukken over de reis af tewisselen met korte beschrijvingen van de acht weken op zee waarin hij deboot naar de nieuwe eigenaar zeiltDoor deze wisselingen in tijd plaats en sfeer krijgt de saaiheid die in veelreisverhalen sluipt in dit boek geen kans Ook de eerlijke bespiegelingenover veranderingen in de planning geven het verhaal een extra dimensieEen sterfgeval in Holland malaria een zwerende wond en een opkomendgevoel van nutteloosheid bij Joanne leiden ertoe dat de reis in Kaapstadeindigt Al lezend begrijp je dat besluit al is de reis die de Sally Lightfootmaakt nog zo mooi We lopen tegen de grenzen aan die de vrijheid devertrekker voor onbepaalde tijd biedtRondom Afrika is een bijzonder zeilboek omdat het over meer gaat danalleen een prachtige zeilreis SvdW

Uitgeverij Hollandia Auteur Edo Ankum Paperback 336 pag Metkleurenfotorsquos ISBN 978 90 6410 471 8 Prijs 1995 euro

73

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

De Velde-dvd een uniek document

Genieten van lange dagen op zeeIn september 2007 vertrok Henk de Velde voor een oneindige reis (zie ookZilt nr 10) Hij wilde zichzelf uitgummen zoals hij het formuleerde Nu luktdat niet gemakkelijk als je Henk de Velde heet De zeilende zeeman isbijkans een merknaam geworden Op het moment van dit schrijven koersthij met zijn trimaran Juniper richting Australieuml Veel later dan geplandopgehouden als hij is door pech in het eerste deel van zijn tochtVan die periode verscheen afgelopen winter een dvd getiteld The neverending voyage 1

Het materiaal op de dvd beslaat het ver-trek in IJmuiden tot De Veldes gedwongenverblijf in Argentinieuml tot eind 2008De dvd bevat verschillende onderdelen deproloog gesprekken met Henk en fotosmaar verreweg het mooiste deel is De FilmDaarin zijn we aan boord van de Juniper enzeilen we zuidwaartsLijders aan De Velde-allergie wenden zichonpasselijk af maar de nuchtere kijker ende ware zeilliefhebber krijgt veel mooisvoorgeschoteld Om te beginnen is hetcamerastandpunt op de Juniper lekkerlaag Je zit dicht op zee dat maakt hetbeeld indringender

Naast veel prikkelende zeilbeelden zien we veel Henk Henk vist eetscheert zich klust trimt zeilt of tuurt over de einder En daarbij hij praatin de camera Dat moet je wel kunnen maar het is De Velde toevertrouwdhij heeft steevast een verhaal Slechts weinig zeilers kunnen zo bevlogenvertellen als Henk de Velde Hij grijpt je bij de kuif en laat je niet meer los

74

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Doordringend in de camera ogend stelt hij hardop een vraag Wie benik laat een stilte vallen en gaat verder met overpeinzingen en ontboeze-mingen soms wat te hoogdravend Ik kijk naar de vogels in de luchtEn Het is geen toeval Er wordt voor mij gezorgdDat laatste zegt hij als hij in Biskaje is geconfronteerd met uitgescheurdeleuvers Op volle zee vertrouwt hij de camera toeGenieten van mijn lange dagen op zee dat doe ik het liefst alleen Henkten voeten uit

Ronduit indrukwekkend zijn de beelden van de Petrus en Paulus Eilandenen het onbekende Martin Vaz middenin die desolate Atlantische OceaanDe rotsformatie doemen grimmig op uit die onmetelijke zee Je voelt jeals toeschouwer een beetje ontdekkingsreiziger in het kielzog van DeVelde terwijl je met hem langzaam op de eilanden afkoerst Alleen al omdeze beelden is de dvd de moeite waardSpannend wordt het bij Trindade waar De Velde daadwerkelijk aan landgaat En terwijl hij bovenop een berg zit verschijnt er op zee een vissers-boot die koers zet naar zijn eenzaam voor anker dobberende Juniper

De Velde is nooit te beroerd zijn eigen ellende te filmen Als zijn mastoverboord is gegaan en ook nog eens zijn schroefas is afgebroken blijfthij het woord voeren in de camera - Ik zeg niet dat er geen zorgen zijn- zijn teleurstelling verbijtend Dat is knap en maakt de film compleetKortom een uniek document met authentiek materiaal dat met kundigehand is gemonteerd Helaas is de muziek af en toe wat pompeus Maareen kniesoor die daar op let LvZ

Hoe je The Never Ending Voyage deel 1 in huis krijgt lees je opwwwsailorsforsailorscom

TEKST LAURENS VAN ZIJP

75

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Vader en zoon naar Spitsbergen heet het jongste boek van zeezeiler BenHoekendijk Die titel dekt de lading niet helemaal Zo zeilt Ben deels alleendeels met andere opstappers Op de uitreis als Ben solozeilt gaat het bijna misIn de nacht gebeurt er iets wat ik nog aan bijna niemand heb durven vertellen

() Het had wel tot gevolg dat ik vanaf datmoment probeerde bemanning te vinden voor deterugtocht over de Noordzee Hij beschrijft ver-volgens hoe hij wakker schrikt uit een scheepsedommel en pal voor hem een zwarte muur zietde romp van een tanker Pijlsnel weet Ben dewindvaan los te koppelen en achter het vracht-schip langs te sturen Nadat hij is bijgekomenvan de schrik zit Ben met de vraag wie hem ophet cruciale moment wakker heeft gemaakt Hetkan een engel zijn geweest Daar komt deevangelist in Ben weer boven Dat gebeurt vakerin het boek Daar moet je als lezer wel tegenkunnen Storend is het niet want deze uitgave is

veel meer dan alleen een zeilboek Ben gunt ons een openhartige blik in zijnbelevingswereld Soms een tikkie te opsommend We aten en dronken enintussen draaide de wasmachine mijn was en we genoten van het uitzicht overde kleine baai omringd door rotswanden Soms ietsiepietsie te gedetailleerdPlassen doe ik in een Domo-melkfles in de kuip (Okeacute Ben dat weten we danook weer -red) Gelukkig verliest Ben nimmer het zeilgevoel uit het oog enblijft het verhaal lsquoonder hellingrsquoDe tocht naar Spitsbergen is niet zomaar een zeilreis het is zoals Benomschrijft het hoogtepunt van een vader-zoon relatie Vader Ben en zoonDanny komen door hun queeste naar ijsberenland nader tot elkaarOp de terugreis gaat het wederom bijna mis als ter hoogte van de shipping lanede motor uitvalt Ben neemt het zekere voor het onzekere en roept hulp in vande KNRM Het siert de auteur dat hij dergelijke tegenslag gewoon beschrijft enniet uit zijn verhaal heeft gefilterd Mooie reis goed boek LvZ

Uitgeverij De Alk Heijen 128 paginas met een katern kleurenfotosISBN 978 90 5961 072 9 Prijs 1490 euro

Hoogtepunt van een vader-zoon relatie

76

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Boordboek voor op de werkbankFabrikanten van buitenboordmotoren zijn eringeslaagd voor vrijwel elk vermogen een viertaktversie te ontwikkelen Dat betekent minderherrie minder uitstoot minder verbruik Ookzijn er machines met brandstofinjectie ontwik-keld Allemaal pluspunten Het nadeel van dievoortschrijdende techniek is dat je er zelf nietzo gemakkelijk meer de sleutel op zet zoals jedat ooit met je bromfietsmotortje deed Niette-min kun je met de uitgave Boordboek buitenboordmotoren je aanhangmotorde nodige zorg geven Het boek geeft doe-het-zelf onderhoudstips en sto-ringsanalyses De uitgave is gedrukt op papier dat bestand is tegen vocht envette vingers Door de ringband blijven de paginas goed open liggen Kortomeen boek voor op de werkbank in plaats van in de boekenkast LvZUitgeverij De Alk Heijen 25 paginas met duidelijke illustratiesISBN 978 90 5961 074 3 Prijs 1490 euro

DSQDe internationele wedstrijdregels zijn aangepast en datvraagt om nieuwe uitleg Het van oorsprong EngelstaligeHandboek Zeilwedstrijdregels 2009-2012 slaagt daar echternauwelijks in De fraaie illustraties kunnen niet verhullendat de uitleg de situaties eerder ingewikkelder dan inzich-telijk maakt Wat te denken van Een aanroep is een woordmet betekenis dat gehoord kan worden in de heersendeomstandigheden door de inzittenden van de boot aan wiehet is gericht Of Wanneer je niet langer veilig naar deoever toe kunt varen mag je langs die oever blijven varen (of om preciezer tezijn langs die lijn te varen die je veilig langs de oever kunt varen) Omdat hetboek werkelijk vol staat met zulke kromtaal schiet het zijn doel volledigvoorbij Gelukkig zijn de laatste 57 paginaacutes gereserveerd voor de letterlijketekst van het reglement Na alle eerdere hoofdstukken blijkt die plotselingduidelijker en beter leesbaar dan ooit Heeft het boek toch nog zin RKUitgeverij De Alk Heijnen Auteur Bryan Willis ISBN 978 90 5961 077 4Prijs 2290 euro

77

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

J-klassers zijn misschien wel de mooiste zeiljachten die ooit zijn getekendZe werden gebruikt voor de Americarsquos Cup wedstrijden in de periode1930-1937 Ze werden gebouwd volgens een formule waarin waterver-plaatsing zeiloppervlak en stabiliteit waren verdisconteerd en waarvan deuitkomst 76 voet bedroegHet leverde slanke schepen op met een fraaie zeeg en ellenlange overgan-gen ldquoDoor die overhangen krijg je onder helling en in golven een veellangere waterlijn wat gunstig is voor de snelheidrdquo legt Thijs Nikkels vanhet ontwerpbureau Dijkstra en Partners uit

Er zijn van die werven waar scheepsbouw nog echt een kunst is Zoals bij dekoninklijke Huisman in Vollenhove Begin maart ging daar andermaal eenjuweel te water de J-klasser Hanuman Nieuw gebouwd in aluminiumEen unicum

Royal Huisman bouwt J-klasser in aluminiumHightech Historie

foto

copyHa

ns W

estr

ink

Roya

l Hui

sman

78

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

ldquoDe formule nam die overhangen niet mee dus konden ze zo langmogelijk worden gemaaktrdquoHet Amsterdamse jachtarchitechtenbureau Dijkstra en Partners geldt alsexpert op het gebied van Jrsquos sinds Gerard Dijkstra eind jaren tachtigsamen met Huisman de oude J Endeavour nieuw leven in bliesDat schip werd getransformeerd tot cruiser waarmee ook wedstrijdenkonden worden gezeild Hetzelfde concept is toegepast op de nu nieuwgebouwde Hanuman ldquoWij zijn geen historici die elk detail exact naar hetorigineel restaurerenrdquo legt Nikkels uit ldquoWe voeren de wensen van deeigenaar uit en proberen het schip te optimaliseren naar performancerdquo

Nieuwe regelsDat heeft ook te maken met de vernieuwde klasseregels die sinds 2008voor de J-klassers gelden Eigenaren van Jrsquos wilden met hun schepen

FOTOrsquoS HANS WESTERINK - TEKST LAURENS VAN ZIJP

79

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

eerlijker tegen elkaar kunnen zeilen en in andere wedstrijden kunnenuitkomen Daarom is er een handicapsysteem ontwikkeld met een band-breedte een limiet op de prestatie onder handicap vergelijkbaar met deILC de level rating klassen van enkele jaren geledenDijkstra heeft daarin geadviseerd Thijs Nikkels ldquoOp basis van een VPP(Velocity Prediction Program) wordt de performance van een J uitgere-kend Elementen als lijnenplan stabiliteit waterverplaatsing zeiloppervlaken dergelijke worden erin meegenomen We hebben een limiet vastge-steld voor een bepaalde windrange de prestatie mag niet over de curveheen komenrdquo

In aluminiumDe nieuwe klasseregels maken het mogelijk om J-klassers nu ook inaluminium te bouwenNikkels ldquoEr geldt wel dat je moet bouwen naar een origineel lijnenplanVoor de Hanuman hebben we het lijnenplan van de Endeavour II geno-men Een ontwerp van Charles Nicholson dat uitkwam in de laatsteAmericarsquos Cup voor de oorlog Het is een zogenaamde super-J want deontwerpen werden in de loop der jaren steeds iets langer Aluminium isvoor one-offrsquos als deze een goede keuze Kunststof is niet toegestaanwant als je daarin gaat bouwen verandert de karakteristiek van de bootte veel De verschillen worden dan dusdanig groot dat je ze met hethuidige VPP niet meer in kaart kan brengenrdquo

WaterlijnNikkels vervolgt ldquoAls je een pure restauratie uitvoert gebruik je dezelfdematerialen en ga je uit van dezelfde afmetingen Dan drijft zorsquon schip opzijn originele waterlijnWij kiezen voor een andere aanpak Bij de Hanuman hebben we de sfeerde uitstraling bewaard maar wel alle moderne mogelijkheden toegepastMotor generatoren airco maar ook 3DL zeilen een carbon mast hydrau-lische lieren et cetera En er zit een volledig interieur in Het geeft eennieuw plaatje voor de architect Omdat je systemen toevoegt wordt schipzwaarder Het nadeel daarvan is dat hij verder inzinkt dus minder vrij-

80

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

81

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

boord heeft en daarom natter zeilt Ter compensatie is het dek iets hogergelegd Het vrijboord dat je nu ziet is gelijk aan het origineelrdquo

SommetjeDe nieuwe ratinglimiet maakt het mogelijk dat eigenaren van bestaandeJrsquos hun schip kunnen optimaliseren met bijvoorbeeld een koolstof masten verstaging ThijsNikkels ldquoBij hetontwerp speel jemet de factorenwaterverplaatsingstabiliteit en zeilop-pervlak want datzijn de grootstemaatgevende waar-den in het VPP Uitdat sommetje komtde performanceHet is ook niet zodat de nieuwere Jrsquos per definitie onder de nieuwe formule sneller zijndan de oudere schepen Dat maakt het leukerrdquo

Meer uitdagingenEr waren meer uitdagingen voor de ontwerpers Thijs Nikkels ldquoOnsuitgangspunt was een zo schoon mogelijk dek We wilden niet het heledek volzetten met luchthappers Maar er is wel aanvoer van lucht nodigvoor de ventilatie van het interieur en voor de motoren We hebben datopgelost met luchtroosters in de opbouw afneembare luchthappers enonderdekse doradebakken met afvoeren Om dat allemaal te verbergenwas een uitdagingrdquoHet resultaat een strak bloedmooi schip met minimale opbouwEen juweel

Lengte 4209 mWaterlijn 2768 mBreedte 660 mDiepgang 472 mWaterverpl 183 tonMasthoogte 5285 m

Grootzeil 534 m2Genua 461 m2

Hanuman in cijfers

82

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Foto

rsquos copy

Hans

Wes

trin

kRo

yal H

uism

an

83

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

foto

rsquoscopy

bem

anni

ng R

ajac

Warderick WellsWachten op een weatherwindow hoort bij het leven van wereldzeilersDe Rajac van Femke en Rolf Hendriksma wacht op deze onwaarschijnlijkmooie ankerplek op goed weer voor de oversteek van de Bahamas naarPuerto Rico We hopen voor ze dat het gewenste weer nog even op zichlaat wachten

84

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

ZILTE WERELD

85

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Van clubwedstrijd naar wereldreisVoor een clubwedstrijd in Lemmerstapte Femke zon 14 jaar geledenaan boord van de rode halftonnervan Rolf Drie boten en veel geza-melijke zeilmijlen verder vertrekkenFemke en Rolf Hendriksma vanuithetzelfde Lemmer voor een reismet hun stevige tweemaster Rajaceen 44 voets Dick Zaal ontwerp Dewereld rond via Panama en Kaapde Goede Hoop dat is het doel

De reis van het stel verloopt soepel De stoere boot voldoet prima en naeen probleemloze Atlantische oversteek is de Pacific dichtbij Na Curaccedilaois Cartagena het volgende waypoint op weg naar Panama Rolf ldquoMetuitstekende weersvooruitzichten en een boot en bemanning zo goed alsklaar voor het komende jaar op de Grote Oceaan staat niets ons meer inde weg denken we Totdat we kort voor vertrek tot onze grote verbazingontdekken dat er een extra bemanningslid op komst is Onze koers draaitletterlijk en figuurlijk 180 gradenrdquo

De Rajac blijft in Curaccedilao Na 9 maanden pakt Femke de marifoon vooreen bericht aan het lokale cruising net ldquoGood morning net this is sailingyacht Rajac Were leaving today with our newborn crewmember SilrdquoIn plaats van westwaarts koerst de Rajac naar het noorden Femke en Rolfwillen voorlopig met Sil blijven zeilen maar rond de wereld is niet meerhet plan Via de Intra Coastal Waterway (ICW) toert het drietal naar NewYork en Maine Na een lange stop in Chesapeake Bay vaart de Rajac in dewintermaanden gewoon door weer zuidwaarst op een verlaten ICW

In de zon op de Bahamas hangt Femke met peuter Sil in de hangmat Hijheeft er geen idee van dat hij zijn derde kerst waarschijnlijk aan boord vande Rajac in de donkere haven van Terschelling zal liggen

86

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

ZILTE WERELD

Zilte Wereldkaart onlineAnkerplaats voor thuisblijvers dromers en zeilers onderweg

De wereldkaart met posities van Nederlandse en Belgische langeafstands-zeilers was het hart van de rubriek Zilte Wereld Tot nu toe opende dekaart in Google Earth en was de update maandelijks Maar zeilers blijvenzelden een maand lang op een plek

Meer tussentijdse updates waren wenselijk en daarom heeft de ZilteWereldkaart nu een eigen plek online Op de nieuwe website volgen weop dit moment maar liefst 130 boten en dat aantal groeit nog steeds

In een oogopslag zie je waar de zeilers voor anker liggen en met eenmuisklik ga je door naar de website van de vertrekkers om de laatstelogboekbijdragen te lezen en de jaloersmakende fotos te zien

wwwziltewereldnl87

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Wekelijks vertelt Zilt huismeteoroloog Henk Huizinga hoe het zeilweer voorhet komende weekend wordt Kijk en luister naar zijn verhaal en klik daarnaop je eigen vaarwater in de kaart hieronder

Zaterdag

Noordzee kust

Waddenzee

IJsselmeer

Zeeuwse Delta

Klik op een zeilgebied voor eengedetailleerde 3-daagse prognose

ZondagVrijdag

88

Het Zilt weerbericht wordt verzorgd door NIMOS Meteotraining www nimosmeteonl

Weerbericht voor 27 en 28 en 29 maart 2009

WEERampWIND

Maartse herfstJe raakt er bijna aan gewend alweer regeert lagedruk over ons weer Maarvanaf zondag gloort er enige hoop aan de horizonVrijdagmiddag +36 opnieuw ligt een lagedrukgebied op de Noordzee datvoor onaangenaam weer zorgt De wind komt met 25-30 knopen uit hetwest-zuidwesten en er zullen regelmatig buien vallenZaterdagmiddag +60 het laag is ten noorden van ons aangekomenwaarbij een occlusie op het punt staat met regen te passeren Voor hetfront uit komt de wind met 10-15 knopen uit het westen erachter ruimthij naar het noordwesten en trekt hij aan naar 30-35 knopen Op deoceaan bouwt het Azorenhoog zich op Een uitloper van hoog ligt tenwesten van IerlandZondagmiddag +84 de uitloper ligt inmiddels voor onze deur en zorgtvoor een aangename weersverbetering De wind komt met 10-15 knopenuit het west-noordwesten en zal in de vroege avond gaan krimpen naarhet zuidwesten

Dit keer is er geen video-weerbericht maarhebben we Henk Huizinga aan de telefoon

vanaf zijn verre vakantieadres klik

bem

anni

ng

Aan de kajuittafelOnze manier van werken is even onconventioneel als Zilt zelfVerwacht ons daarom niet in een spectaculair kantoor We zijnhet liefst aan boord op het water of onderweg naar een goedverhaalDe redactievergadering houden we aan wisselende kajuit- enkeukentafels en verder zijn we uitgerust met e-mail chat enSkypeDe beste manier om ons te bereiken is een e-mail te sturen aanredactieziltmagazinenl

De inhoud van Zilt Magazine mag op geen enkele wijze worden overgenomenzonder schriftelijke toestemming van de makers De uitgever kan niet aansprakelijkworden gesteld voor fouten in deze publicatie

De bemanning van Zilt Magazine bestaat uit

RuudKattenberg

Sjorsvan der Woerd

Laurensvan Zijp

MichielScholtes

HenkHuizinga

JimmyLengkeek

PieterNijdeken

Robertvan der Weerdt

en veleopstappers

Zilt

362009

HansMartens

90

Zilt Zoekt ZeilersAbonneer je nu en ontvang gratis-elke week het zeilersweerbericht-elke maand Zilt Magazine

Surf naar wwwziltmagazinenlen vul je e-mailadres in

of klik hier om Zilt naar een zeilvriend te sturenfoto

copy S

jors

van

der

Woe

rd

91