Zes tips voor een effectieve rekenles op afstand - mbo

Bijzondere tijden vragen om bijzondere maatregelen. Nu de scholen dicht zijn, is onderwijs op afstand een noodzaak. Als

rekendocent in het mbo sta je al voor de uitdaging om goed en motiverend rekenonderwijs te geven. Daar komt nu het

lesgeven op afstand als factor bij. Met ons online leerplatform is lesgeven en het volgen van leerlingen op afstand goed

mogelijk. Daarom bieden we graag de helpende hand.  

We zetten zes tips op een rij voor een effectieve rekenles op afstand. Voor je studenten, maar ook voor jou als docent.

1. Sluit aan bij de leefwereld en toekomstige beroepspraktijk van de student.

2. Geef de ‘rekenzwakke’ student extra hints en feedback.

3. Stem af op elke student, van ‘rekenzwak’ tot ‘rekenbegaafd’.

4. Verras en bied variatie.

5. Geef elke student de aandacht die hij verdient.

6. Houd grip op het leerproces.

Studenten en docenten optimaal ondersteunen tijdens de rekenles: dat is onze uitdaging als aanbieder van een blended

rekenmethode. Uitgangspunt bij de ontwikkeling van onze rekenmethode is het Intelligent Tutoring System (ITS). Dit

onderwijsconcept zorgt voor een bewezen hoger leerrendement. Bij de zes tips vind je ook een korte omschrijving hoe

SmartRekenen dit toepast.

Veel succes en plezier in de rekenles!

PS Deel de tips gerust met je collega’s.

Zes tips voor een effectieve rekenles op afstand

Om studenten te blijven motiveren bevat SmartRekenen

gamification-elementen met een uitgebreid beloningssysteem.

Motiveren door beloning

Een goede rekenles en dat op afstand!

Het geven van een goede rekenles is niet eenvoudig en al helemaal niet als je op afstand les moet geven. Iedere docent

krijgt er mee te maken: ongemotiveerde studenten. Als docent heb je hier helaas niet altijd invloed op. Hoe harder je eraan

trekt, hoe minder zij doen. Heb jij dat idee soms ook? Uit onderzoek blijkt dat het rekenkundig zelfbeeld van studenten

vrij negatief is. Dit gaat gepaard met angst voor rekenen, weinig vertrouwen in het eigen kunnen en het vermijden van de

toepassing van rekenen. We geven je hier daarom zes tips voor een goede rekenles die ook op afstand goed inzetbaar zijn.

Uit onderzoek blijkt dat als mbo-studenten het belang van rekenen inzien, de kans groter is dat zij zich kunnen motiveren

om zich in dit vak te verdiepen en de daarbij horende vaardigheden eigen te maken. Als de leerstof direct te maken heeft

met het beoogde, toekomstige, beroepsmatige gebruik, raken mbo-studenten gemotiveerd en zien zij het belang van

rekenen in. De beroepsrelevantie van rekenen heeft dus invloed op de motivatie van de student.

Online barst het van de informatie over het motiveren van studenten. Wat vaak terugkomt is dat het hebben en geven van

vertrouwen belangrijk is. Sta bijvoorbeeld samen met de student even stil bij dat rekenonderdeel dat de student wel goed

beheerst. Of prikkel zijn nieuwsgierigheid door op zoek te gaan naar een trigger die voor verrassing zorgt.

Een voorbeeld: vraag de student naar zijn of haar hobby. Haal de vraag uit de bestaande context en plaats deze in de

context van de hobby van de student. Houdt hij van voetbal, dan is het veel interessanter om het aantal doelpunten per

uur te berekenen dan het aantal verkochte jurken per uur.

Over het algemeen ben je gemotiveerd in rekenen als je het belang van ervan inziet (1) er goed in bent (2) en de rekenles

voldoende variatie biedt (3).

1. Een rekenles krijgt relevantie als het gekoppeld wordt aan de beroepspraktijk. Laat het nut van rekenen zien door

opgaven te bieden die te maken hebben met de context van de student. Waar komen studenten dagelijks rekenen

tegen of waar komen ze in hun latere beroep rekenen tegen?

2. Haal het beste uit een student en laat hem op zijn eigen niveau werken. Door successen te boeken groeit de

student en krijgt hij meer vertrouwen in het eigen kunnen. Verhoog de motivatie eventueel met een uitgebreid

beloningssysteem.

3. Bied een gevarieerde rekenles met diverse werkvormen en een goede trigger. Blended leren zorgt ook voor variatie:

tussen boek en digitaal, tussen klassikaal en individueel.

Dus eenvoudig gezegd: sluit aan bij de leefwereld en beroepspraktijk,

laat de student op zijn eigen niveau werken en bied een gevarieerde rekenles.

Hoe kun je dit doorbreken?

TIP1

In SmartRekenen werk je digitaal in stappen en krijg je directe

hints en feedback per stap en niet alleen op het eindantwoord.

Het systeem analyseert de stappen tot dusver en bepaalt op

basis daarvan welke specifieke hint nodig is om de student een

stap verder te helpen.

Hints en feedback

Als een student moeite heeft met rekenen, wordt hij daar best onzeker van. Je gebruikt rekenvaardigheden namelijk in veel

dagelijkse situaties, bijvoorbeeld bij een contante betaling of het splitsen van een rekening na een etentje met vrienden.

Studenten met rekenproblemen kunnen zelfs terechtkomen in een neerwaartse spiraal en rekenangst ontwikkelen.

Niet behept zijn met rekengenen of weinig stimulans uit je directe omgeving, kunnen oorzaken van rekenproblemen

zijn. Maar een andere oorzaak is dat het rekenonderwijs soms ondermaats is. Rekenonderwijs dat is afgestemd op de

individuele onderwijsbehoefte van de student heeft juist een positieve invloed.

Geef de ‘rekenzwakke’ student extra hints en feedback

1. Bied afgestemde instructie op niveau en meer oefentijd. Hiermee is een groot deel van ‘rekenzwakke’ studenten al

geholpen.

2. Maak gebruik van een digitale (of blended) rekenmethode die via een overzichtelijk docentendashboard inzicht

geeft in de vorderingen en pijnpunten van elke student. Zo stem je af op de individuele onderwijsbehoefte van elke

student. SmartRekenen is zo’n rekenmethode.

3. Laat studenten opgaven in stappen uitwerken (met SmartRekenen kan dit digitaal, net als in een schrift!) waarbij ze

hun eigen strategie kiezen om tot het eindantwoord te komen.

4. Bied de student de optie (specifieke) hints op te vragen als hij een opgave niet begrijpt of te lastig vindt. Zo kan

hij zijn fouten direct herstellen of extra uitleg oproepen. Dit kan in de digitale leeromgeving van SmartRekenen.

Door de gelaagdheid in de hints wordt de opgave stap voor stap uitgelegd. Zo kunnen studenten zelfstandig verder

werken en bied je als docent altijd gerichte ondersteuning.

Onderzoek toont aan dat als je ondersteuning krijg door directe hints en feedback per stap, dit positief bijdraagt aan

het leerrendement. Deze manier van werken registreert en beoordeelt niet alleen de uitkomst, maar juist ook het

proces en alle tussenstappen. Zo weet de student altijd waar hij aan toe is.

Hoe begeleid je de ‘rekenzwakke’ student? Vier tips:

TIP2

De adaptiviteit in onze rekenmethode SmartRekenen zorgt

ervoor dat het lesmateriaal continu is afgestemd op het niveau

van elke student. Naast de moeilijkheid is ook de opbouw in

het lesmateriaal en de didactiek afgestemd op de behoefte van

iedere student.

Adaptiviteit

Stem af op elke student, van ‘rekenzwak’ tot ‘rekenbegaafd’

Het verschil in rekenniveau tussen mbo-studenten is groot. Het afschaffen van de rekentoets in het voortgezet onderwijs

droeg hier zeker aan bij. Het afstemmen van je rekenles op die verschillen is voor veel docenten een lastige opgave.

Tip twee behandelde de rekenzwakke student. Je hebt ze ongetwijfeld ook in jouw klas, maar er zijn ook studenten die juist

rekenbegaafd zijn. Hoe zorg je ervoor dat zij zich niet vervelen in de rekenles?

Een goede rekenles start met:

• een diagnose van de behoefte van elke student

• een inschatting van elk individueel niveau

• het vaststellen van de leerstof van elke student.

Adaptiviteit in een rekenmethode zorgt ervoor dat het lesmateriaal continu is afgestemd op het niveau van elke

student. Ze remt een snelle student niet af als hij de lesstof al beheerst. Naast de moeilijkheid kan ook de opbouw in het

lesmateriaal en de didactiek afgestemd zijn op de behoefte van de student. Zo werkt elke student zelfstandig verder en

kun je als docent gerichte ondersteuning bieden.

Voor de rekenbegaafde student is het frustrerend om aan opgaven te werken die ze al beheersen, de adaptiviteit zorgt

ervoor dat hij alvast verder of een niveau hoger kan werken. Als het hoogste niveau behaald is, kan een student eventueel

klasgenoten helpen of aan een ander vak werken.

De input uit het adaptieve systeem geeft je zicht op het leerproces van de student. Jij houdt vinger aan de pols door

rekengesprekken te voeren, instructies te herhalen of verlengde instructie te geven als dat nodig is.

Je daagt deze student ook uit door hem zélf verantwoordelijk te maken. Geef hem een extra opdracht en vraag om eigen

inbreng. Laat hem bijvoorbeeld een examensom aanleveren of presenteren.

TIP3

Dit klinkt vanzelfsprekend, maar het gebeurt regelmatig dat studenten bij binnenkomst hun computer of boek openen

en verdergaan waar ze gebleven zijn. Op zich geen probleem, maar de student weet dit al bij binnenkomst en gaat zitten

werken. Studenten hebben een beperkte spanningsboog. Verras ze daarom af en toe. Vooral nu je lesgeeft op afstand.

Onderwijs op afstand vraagt om andere werkvormen. Probeer daarom eens een actievere werkvorm waarbij je de

studenten aan het werk zet en zelf een begeleidende rol aanneemt.

Geef je les op een beveiligingsopleiding? Laat elk student onderzoeken hoeveel het kost om de stad waar ze hun studie

volgen, te beveiligen tijdens een avondje stappen. Hoe lang mag een beveiliger werken?

Wat zijn de openingstijden in de betreffende stad? Hoeveel kroegen zijn er? Hoeveel beveiligers zijn er nodig?

Wat verdient een beveiliger gemiddeld? Laat de studenten dit vervolgens aan elkaar presenteren. Zijn ze op dezelfde

kosten uitgekomen? Waarom wel of waarom niet?

Geef je les op een retailopleiding? Laat je studenten op funda een bedrijfspand in de buurt opzoeken en laat ze

een minibedrijfsplan binnen een of twee lessen schrijven. Wat kost het om er een eigen winkel te vestigen? Welke

opstartkosten zijn er? Gaan ze er zelf werken of nemen ze personeel in dienst?

Een ander geschikt voorbeeld van een verrassende les komt uit de lespraktijk van een van onze pilotscholen:

Daag als docent de studenten uit met de volgende vraag: Wat is meer waard? Een kilo 1- of een kilo 2-euromunten?

De studenten moeten nu zelf op zoek naar informatie en deze verwerken. Ze doen aan informatieverwerking, moeten

omrekenen met gewichtseenheden én met geld rekenen.

De studenten moeten nu met beperkte communicatiemiddelen samenwerken. Ze moeten via chat en videobellen

overleggen en afspraken maken. Ze moeten berekeningen met elkaar delen en hier samen goed over nadenken. Ze zitten

immers niet meer bij elkaar in de buurt.

Wanneer ze klaar zijn, kunnen ze hun bevindingen naar jou als docent opsturen of kort aan elkaar presenteren (Laat in dat

laatste geval de luisteraars hun audio uitzetten.) Voeg hier eventueel een competitie- of beloningselement aan toe. Welk

team het juiste antwoord heeft en dit goed onderbouwt, wint.

Er zijn tal van voorbeelden te bedenken, maar het belangrijkste is dat je de studenten af en toe op deze manier verrast

om ze scherp te houden. Confronteer de studenten met het belang van goed kunnen rekenen binnen hun eigen

belevingswereld.

Verras en bied variatie

In SmartRekenen heb je de mogelijkheid om het bestaande

lesmateriaal met eigen materiaal te verrijken. Denk

bijvoorbeeld aan YouTube-filmpjes, presentaties etc.

Naar wens verrijken van lesmateriaal

TIP4

Hoe houd je op afstand controle over je groep? Eigenlijk is dit niets anders dan zoals je het in de klas zou doen, al vraagt

het om iets meer discipline. Niet van jou als docent, maar van de student. Laat de student met een vraag zijn vinger via de

webcam opsteken. Of eenvoudiger nog, laat hem in het chatscherm typen: “Meneer ik heb een vraag.” Jij kunt de vragen

een voor een behandelen in een privéscherm of klassikaal, waarbij alleen de student de vraag mag stellen via de audio en

jij als docent antwoordt.

Naast controle wil je ook graag recht doen aan de verschillen tussen je studenten. Wij merken dat veel docenten graag

willen differentiëren, maar simpelweg niet weten waar ze moeten beginnen of dat het te veel extra werk oplevert.

Het goede nieuws is dat dat niet nodig is!

Geef elke student de aandacht die hij verdient

Differentiëren begint bij het bepalen van het startniveau van de student. Digitaal kan dit heel eenvoudig. Zo ook met

SmartRekenen. De niveaus binnen één klas lopen uiteen van 1F tot 3F.

Is dit erg? Nee zeker niet. Laat elke student werken op zijn eigen niveau.

Een adaptieve leeromgeving zorgt ervoor dat elke student geheel automatisch en op maat de juiste lesstof aangeboden

krijgt. Zo kun je optimaal differentiëren en doe je écht recht aan de verschillen in je klas.

Omdat dit geheel automatisch verloopt en je niet per student zelf een leerlijn hoeft uit te werken, houd je tijd over voor

dingen die echt belangrijk zijn: lesgeven en de student de tijd en aandacht geven die hij verdient.

Hoe kun je differentiëren?

In SmartRekenen beginnen studenten met een diagnostische

toets per hoofdstuk. Deze toets activeert en meet

de voorkennis. Iedere student krijgt vervolgens een

gepersonaliseerde leerlijn, die aansluit bij de probleemgebieden

van de betreffende student.

Bekijk hier de opbouw van SmartRekenen.

Differentiëren

TIP5

SmartRekenen maakt gebruik van attenties. Attenties geven in één

oogopslag weer op welke onderdelen een student uitvalt. Deze attenties

worden voor de docent gebundeld waardoor je eenvoudig een geclusterd overzicht

krijgt van de probleemgebieden van je studenten.

Door deze attenties word je ontzorgd, zodat je niet zelf per student hoeft uit te zoeken wat zijn probleemgebieden zijn.

Vervolgens kun je tot in detail de uitwerkingen van de studenten inzien, zodat je gericht je expertise als docent kunt

inzetten. Klik hier voor een demo van SmartRekenen.

SmartRekenen ontzorgt door attenties

Houd grip op het leerproces

Grote klassen zijn voor veel docenten een probleem. Hoe geef ik iedere student de aandacht die hij verdient?

Het is als docent een hele opgave om je aandacht goed te verdelen. Tijdig signaleren van hiaten in het leerproces van

een student is essentieel. Door een leerprobleem tijdig vast te stellen kun je er adequaat op inspelen. Voor veel moeilijke

rekenaars geldt dat zij bijvoorbeeld problemen hebben met de algemene basisbewerkingen. Het automatiseren van deze

basisbewerkingen is nooit ingesleten en de student ondervindt dan veel problemen met relatief eenvoudige bewerkingen.

Stel je zo’n probleem niet tijdig vast, dan loopt een student constant vast op iets dat hij nog niet voldoende beheerst en

treedt er snel een achterstand op. Bovendien werkt het niet goed mee kunnen komen, demotiverend.

Het grote voordeel van een digitale methode is dat ze zowel de docent als de student hierin ondersteunt.

SmartRekenen voorziet de student van een digitaal uitwerkingsblad. De student vraagt in SmartRekenen hints op die hem

helpen bij het uitvoeren van de berekening. Het digitale uitwerkingsblad gebruikt hij om zijn berekening uit te werken. Hij

ontvangt direct feedback op deze tussenstappen. De docent op zijn beurt kan precies inzien welke feedback een student

ontving en wat goed en minder goed verliep. Als docent kun je gemakkelijk verdiepende stof of juist eenvoudiger lesstof

klaarzetten.

Omdat je in het platform ziet op welke onderdelen een student uitvalt, kun je hier met één klik op reageren. Zo kun je

bijvoorbeeld:

• dezelfde lesstof op een lager rekenniveau aanbieden

• extra stof aanbieden

• de theorie klassikaal bespreken

• de oefenstof opnieuw laten maken.

TIP6

Meer weten over SmartRekenen?

Bekijk voor meer informatie onze website www.smartrekenen.nl. of de online demo.

Een update over ontwikkelingen met betrekking tot het coronavirus vind je op:

https://www.smartrekenen.nl/eduhintovd-en-het-coronavirus/

Neem contact met ons op voor een presentatie jou op school. Je kunt ook een proeflicentie aanvragen

of een gratis pilot met je klas starten!

Laat je gegevens achter op www.smartrekenen.nl/aanvragen en we nemen snel contact met je op.

I. www.smartrekenen.nl

E. info@smartrekenen.nl

T. 0513 65 71 90

© Copyright 2020

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd ge-

gevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm, hetzij elektronisch, mechanisch, door middel van fotokopieën, opnamen

of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van EduHint bv handelend onder de handel-

snaam EduHintOVD.

Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912

jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de

Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een

rechtstreekse regeling in de zin van art.16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.

Meer weten over SmartRekenen?

De kracht van SmartRekenen zelf ervaren?

De volgende stap in lerenEduHintOVD