Presentatie nieuwe concepten

Zero-emission voertuigen vragen andere aanpak Mark Bolech, Gertjan Koornneef, Robin Vermeulen, Sam van Goethem, Robert Koffrie

Uitbreiding steekproefprogramma ZE bussen.

Sluiten prestaties van nieuwe productaanbod aan bij vraag vanuit de

markt? Energiegebruik en inzetbaarheid. Hoe kunnen verschillende

zero-emission concepten succesvol ingezet worden?

Ambitie voor zero-emissie bussen en stadsdistributie in Green Deals.

Meetprogramma ZE helpt succesvolle introductie en opschaling.

Uitkomsten en inzichten uit tests met ZE bussen kunnen richting

wijzen in discussies over HD hybrids wetgeving.

03 februari 2014

Mark Bolech

Presentatie nieuwe concepten

2

Green Deal Zero Emissie Busvervoer

Stichting Zero Emissie Busvervoer: Pilots ondersteunen en evalueren.

Model geeft inzicht investeringsafwegingen en concessievoorwaarden.

Streven naar grootschalige inzet van ZE bussen in Nederland.

03 februari 2014

Mark Bolech

Presentatie nieuwe concepten

3

Green Deal 0-Emissie STADSLOGISTIEK

Doel van deze Green Deal:

schoner goederenvervoer (zo mogelijk ZE) in 2020

met minder voertuigen (bundeling op de laatste kilometers).

03 februari 2014

Mark Bolech

Presentatie nieuwe concepten

4

Wat is Zero Emissie?

Interpretatie: in elk geval in stedelijke omgeving geen emissie van

CO2 en luchtvervuilende stoffen. En wat is stedelijk dat dan? En wat

voor regionaal vervoer?

Nieuwe aandrijflijntechniek en infrastructuur komt er aan en daar is

dus kennis over nodig. Grote diversiteit uitvoeringsvormen.

Accu-elektrisch met diverse laadvoorzieningen

Waterstof brandstofcel

Hybride concepten met een zero-emissie bereik

03 februari 2014

Mark Bolech

Presentatie nieuwe concepten

5

Scope en aanpak

03 februari 2014

Mark Bolech

Presentatie nieuwe concepten

6

Nieuwe aandrijflijntechniek heeft heel andere eigenschappen en

beperkingen. Er zijn dus andere gegevens nodig dan in de rest van

het steekproefprogramma.

Er is een uitgebreid meet- en modelleerprogramma als meetlat voor

ZE bussen

Bestaande, breed gedragen automotive richtlijnen toepassen

(en zo nodig aanpassen aan ZEB)

Omzetting eigenschappen bus in schaalbare parameters

Effecten van de omgeving op inzetbaarheid kwantificeren

Bruikbaar in TCO/ inzetbaarheid modellen

Inzetbaarheidscriteria

03 februari 2014

Mark Bolech

Presentatie nieuwe concepten

7

Criterium uit te drukken in

actieradius km

rijprestaties acceleratie, helling, snelheid

effectieve

laadsnelheid kWh/min

vervoerscapaciteit massa, m2

energiegebruik kWh/km

betrouwbaarheid percentage up-time

levensduur accu capaciteitsverlies tegen tijd

reizigerscomfort vermogen en type verwarming en airco

03 februari 2014

Mark Bolech

Presentatie nieuwe concepten

8

PHEV (Ebusz NEMS ) FCEV (VDL/APTS)

HEV (MB Citaro G hybrid ) BEV (VDL Citea Electric)

Voorbeelden van mogelijke testbussen

In de praktijk

Standardised On Road Test (SORT)

op testcircuit.

Specifieke SORT protocollen voor

elektrische bussen en voor hybrides

zijn beiden nog niet definitief.

Verschillende vertragingen

meegenomen in testprotocol om

terugwinning remenergie te kunnen

meten.

03 februari 2014

Mark Bolech

Presentatie nieuwe concepten

9

SORT 1

Praktijkmeting

Bij ZE bussen hebben auxilaries

zoals verwarming of airconditioning

grote invloed op energiegebruik per

kilometer.

Metingen van die energiebehoefte

zijn niet eenvoudig en vragen

uitgebreide instrumentatie.

03 februari 2014

Mark Bolech

Presentatie nieuwe concepten

10

Voorbeeld uitkomsten meetprogramma:

Meetdata voor verbruik etc. onder bepaalde testcondities.

Modelmatige uitbreiding naar typische data voor gemiddelde en

extreme omstandigheden (zeer warm en zeer koud weer).

Actieradius als functie van temperatuur en levensduur accu.

03 februari 2014

Mark Bolech

Presentatie nieuwe concepten

11

-2

-1.5

-1

-0.5

0

0.5

1

1.5

2

2.5

0 20 40 60 80 100

Ene

rgie

ne

t[k

Wh

/km

]

Brandstofverbruik [l/100km]

SORT1

SORT2

SORT3

Europese Context

Ervaringen met testen ZE bussen zijn nuttig in Brussel bij discussies

over typegoedkeuring Heavy Duty Hybrids. Discussie in working

group: hoe kom je tot effectieve en efficiënte typegoedkeurings-

procedure.

Meetprogramma levert ook voeding voor nieuwe testprotocollen van

Union internationale des Transports publics (UITP). Zitting in

technische werkgroepen om tot nieuwe protocollen te komen.

03 februari 2014

Mark Bolech

Presentatie nieuwe concepten

12

Vooruitblik:

Programma maakt koppeling met de Nederlandse praktijk.

Bij heavy-duty hybrids en zeker die met ZE range moet er nog veel

geregeld worden voor zowel typegoedkeuringsprocedure als voor

praktisch representatieve verbruiks- en emissiecijfers.

Er komen nieuwe concepten en producten op de markt en de

prestaties sluiten niet per definitie aan bij wat de markt nu gewend is

en vraagt. Wij moeten dus in staat blijven om deze nieuwe

concepten te kunnen testen onder praktijkcondities.

Wanneer het NL bedrijfsleven dicht op deze metingen zit, kan dit

innovatie versnellen

03 februari 2014

Mark Bolech

Presentatie nieuwe concepten

13