Xenophon - Wikipedia

http://nl.wikipedia.org/wiki/Xenophon[13/12/2008 11:49:15]

navigatie

HoofdpaginaArtikelindexCategorieënRecente wijzigingenNieuwe artikelenWillekeurige pagina

informatie

GebruikersportaalIn het nieuwsEtalageHulp en contactDonaties

hulpmiddelen

Links naar deze paginaVerwante wijzigingenSpeciale pagina'sPrintervriendelijke versiePermanente verwijzingDeze pagina citeren

in andere projecten

CommonsWikisource

overleg bewerk geschiedenisNiet aangemeld overlegpagina ip-adres bijdragen ip-adres aanmelden / registreren

$3.638.758

[Verbergen]

[bewerk]

Wikipedia is een project zonder winstoogmerk: doneeralstublieft vandaag nog.

Doel: $6.000.000

Nu doneren »

Deze Wikipedia telt sinds vandaag meer dan een half miljoen artikelen, zie het persbericht en het 500.000ste artikel.

Xenophon

Dit artikel gaat over de schrijver Xenophon van Athene. Voor een andere schrijver met dezelfde naam, zie Xenophon van Efese.

Xenophon van Athene, Grieks: Ξενοφῶν (Erchia, ca. 430 v.Chr. -Korinthe, 355 v.Chr.) was een Griekse schrijver en auteur van onder anderede Anabasis.

BiografieXenophon werd rond 430 v.Chr. (434? / 427?) geboren in de Attische demeErchia, in de buurt van Athene. Omdat hij stamde uit een welgesteldearistocratische familie, werd zijn intellectuele vorming afgewerkt metonderricht bij de sofisten. Zijn afkomst leidde ertoe dat hij zich steedsonwennig heeft gevoeld in het democratische Athene, en er zich enigszinsals dissident gedroeg.

De twee gebeurtenissen die zijn schrijversleven hebben bepaald, zijnenerzijds het contact met de wijze Socrates, tot wiens vriendenkring hijtoetrad en die hij levenslang bewonderde - via Xenophon kunnen we overSocrates heel wat informatie vergaren, omdat hij zelf nooit iets opschreef -,en anderzijds de Peloponnesische oorlog (431 tot 403 v.Chr.). In dezeverscheurende oorlog stond de jonge Xenophon, omdat hij een aristocraatwas en dus voorstander van een oligarchische staatsvorm, eerder aan dekant van de Spartaansgezinden.

Toen er in 403 v.Chr. een einde kwam aan de Peloponnesische oorlog, enAthene na een vernederend vredesakkoord ingenomen en bezet werd doorde Spartanen, kwam er een Spartaans gezinde oligarchie aan de macht, de "Dertig", die een antidemocratisch schrikbewindvoerden. Xenophon kreeg een baan als administratief medewerker. Het was ook in deze periode dat hij terechtkwam in defilosofische vrienden-leerlingenkring rond Socrates.

Rond de eeuwwisseling ondernam de Perzische prins Cyrus een poging tot staatsgreep om zijn broer koning Artaxerxes IIvan de troon te stoten. Tijdens de Peloponnesische oorlog had deze Cyrus de Spartanen financieel gesteund, en dusrekende hij voor zijn onderneming op een wederdienst vanwege Sparta. Ook een zekere Thebaan, Proxenus genaamd, namdeel aan deze Tocht van de tienduizend. Deze wist zijn vriend Xenophon er toe te overhalen om, na het herstel van dedemocratie, als "waarnemer" deel te nemen aan de expeditie. Dat gaf Xenophon de gelegenheid om voor enkele jaren uitAthene te verdwijnen en een reis te maken door het Perzische binnenland. De veldtocht is uiteindelijk op niets uitgedraaid.Nadat Cyrus in de strijd gesneuveld was, nam Xenophon op algemeen verzoek de leiding van de ver van huis aan hun lotovergelaten Griekse huurlingen op zich, en bracht hen na jarenlange omzwervingen behouden terug in Griekenland. Dememoires van deze expeditie (401-399 v.Chr.) zou hij later neerschrijven in zijn beroemde boek "Anábasis".

In Athene had men Xenophons optreden met lede ogen aangezien: hij werd dan ook door een verbanningsdecreetgetroffen. Maar dat bleek niets eens nodig: bij zijn terugkeer in Griekenland, besloot Xenophon, diep ontgoocheld door degebeurtenissen tijdens zijn afwezigheid (o.a. het doodvonnis van Socrates en zijn eigen verbanning), voorgoed met zijnvaderstad te breken en liep over naar de Spartanen, die hem gastvrij onthaalden. Hij bracht het tot persoonlijke vriend enraadsman van koning Agesilaüs II, die hij op diens militaire campagnes begeleidde, en voor wie hij nog een lijkrede zouschrijven.

Voor bewezen diensten kreeg hij van Sparta een landgoed te Scillus (Grieks Σκιλλούς, nu Σκιλλουντία, nabij Olympia, in de

Xenophon van Athene

artikel

zoeken

in andere talen

БългарскиCatalàČeskyCymraegDanskDeutschΕλληνικάEnglishEsperantoEspañolEestiSuomiFrançaisGaeilgeGalegoעבריתMagyarÍslenskaItaliano日本語

Latina

Xenophon - Wikipedia

http://nl.wikipedia.org/wiki/Xenophon[13/12/2008 11:49:15]

[bewerk]

[bewerk]

landstreek Elis), waar hij zich in 390 v.Chr. terugtrok, en er leefde als herenboer en schrijver. Daar beleefde hij samen metzijn vrouw en zijn twee zonen de twintig gelukkigste jaren van zijn leven. Bijna al zijn boeken kwamen dáár tot stand. Maarhet noodlot sloeg toe... Toen Sparta in 371 v.Chr. tegen de Thebanen een zware nederlaag leed in de slag bij Leuctra,werd Xenophon door de politieke gevolgen van de nederlaag gedwongen Scillus weer te ontruimen. Zijn oudste zoonGryllos zou in dienst van Athene sneuvelen in de Slag bij Mantinea. Ondanks de amnestie die hij intussen in Athene hadgekregen, wenste hij er nooit meer terug te keren. Hij vestigde zich te Korinthe waar hij in 355 v.Chr. ook overleed.

Literaire betekenisOverzicht van Xenophons belangrijkste werken:

de Anábasis (Grieks Ανάβασις, correcte uitspraak met klemtoon op de tweede –a-)In dit verslag van de Tocht der Tienduizend beschrijft hij uitvoerig alle avonturen, de "ups en downs", die hij zelf heeftbeleefd samen met het huurlingenleger op tocht tot ver in het binnenland van Azië (de tocht leidde tot bij het huidigeBagdad!). Letterlijk betekent Anabasis Tocht naar het binnenland, maar in de 7 boeken van dit werk wordt ook defeitelijke katabasis (of terugkeer) verhaald.de Hellenica (Grieks Ελληνικά, correcte uitspraak met klemtoon op de -a-)Dit werk is de voortzetting van het (afgebroken!) historische werk van de schrijver Thucydides; het behandelt degebeurtenissen in Griekenland tussen de jaren 411 en 362 v.Chr., dus voor Xenophon eigentijdse geschiedenis,uiteengezet in een aantal dramatische taferelen.de "Memorabilia of Herinneringen aan Socrates (Grieks Απομνημονεύματα Σωκρατούς)Uit deze herinneringen aan Socrates blijkt Xenophons verregaande bewondering voor de grote wijze. In een aantalfictieve dialogen confronteert de auteur Socrates met vrienden en tegenstanders. Op die manier kan hij Socrates eerbewijzen en hem postuum verdedigen, en tevens Socrates’ opvattingen in verband met politiek en openbaar levenuiteenzetten.de Cyropaedia (Grieks Κύρου Παιδεία)Deze "historische roman" beschrijft de opvoeding en het (grotendeels fictieve) levensverhaal van Cyrus de Oudere, destichter van het Perzische Rijk en van de Perzische dynastie, die leefde in de 6e eeuw v.Chr. [Zie ook : Lijst vankoningen van Perzië]. Xenophon typeert Cyrus (niet dezelfde persoon als de gelijknamige hoofdfiguur in de Anábasis!)als de ideale vorst, en gebruikt hem om zijn eigen opvattingen over opvoeding, politieke en militaire aangelegenhedenaan de man te brengen.

"Kleinere" werken van Xenophon:

de AgesilaüsDit werk schreef Xenophon naar aanleiding van het overlijden van zijn vriend koning Agesilaüs; het is een lofrede op deSpartaanse koninghet SymposionIn dit werk speelt, net zoals in de veel befaamdere gelijknamige dialoog van Plato, Socrates een hoofdrol. Het is eenweergave van gesprekken naar aanleiding van een in 422 gehouden feestje waarbij Socrates aanwezig was.de Oeconomicus of Leiding van het huishouden (Grieks Οικονομικός)In dit werk spreekt Socrates met een zekere Ischomachus over het beheer van diens bezit.dat Xenophon een verwoed paardenliefhebber was blijkt o.m. uit zijn theoretische werkjes de Hipparchicus (GrieksΙππαρχικός), dat raadgevingen bevat voor een cavalerie-aanvoerder, en de Περί Ιππικής, een technisch werkje over hethouden en verzorgen van paarden.de 'Poroi'Dit werk, over de Atheense staatsinkomsten, suggereert een hervorming van het Atheense belastingsstelsel.in de verhandeling Staat van de Spartanen (Grieks Λακεδαιμονίων Πολιτεία) wordt betoogd dat de wetgeving vanLycurgus de basis van de Spartaanse machtspositie uitmaakten. Momenteel zijn deskundigen van oordeel dat het werkwellicht niet van de hand van Xenophon is.

Vaak wordt zijn literatuur - vooral de technische werken - als saai beschreven, maar desondanks is hij nu nog steeds evenvermaard als in de Oudheid vanwege de elegantie van zijn dialogen en de levendige schildering van de gebeurtenissen inde Anabasis - voor vele generaties gymnasiasten de eerste introductie tot het Attische Grieks.

VertalingenDe Spartaanse maatschappij vert. Gerard Janssen, Leeuwarden 2000

LietuviųNorsk (bokmål)PolskiPortuguêsRomânăРусскийSrpskohrvatski /СрпскохрватскиSlovenčinaSlovenščinaСрпски / SrpskiSvenskaTürkçeУкраїнська中文

Xenophon - Wikipedia

http://nl.wikipedia.org/wiki/Xenophon[13/12/2008 11:49:15]

Deze pagina is het laatst bewerkt op 14 nov 2008 om 17:37. De tekst op Wikipedia is zonder enige vorm van garantie beschikbaaronder de GNU Free Documentation License.

Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een in de Verenigde Staten geregistreerde organisatie zonder winstoogmerk.Privacybeleid Over Wikipedia Voorbehoud

Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Xenophon op Wikimedia Commons.

Bronnen die bij dit onderwerp horen, kan men vinden op de pagina Xenophon op Wikisource

Zie ook

Portaal Oudheid · Athene · Geschiedenis van Griekenland · Geschiedenis van Athene

Categorieën: Oud-Grieks politicus | Oud-Grieks schrijver | Geschiedenis van Attika