Ter gelegenheid van het 50-jarig lidmaatschap WorldSkillsHet eerste exemplaar van dit boek is op 17 september 2012 in Den Haag aangeboden tijdens het ‘dit is mbo’-diner in Den Haag:

het officiële startschot voor het nieuwe mbo-schooljaar. Het diner wordt aangeboden door SBB in nauwe samenwerking met de

ministeries van OCW en EL&I, de MBO Raad en Skills Netherlands.

4

InhoudVoorwoord - Marja van Bijsterveldt - OCW 5Inleiding - Gaan voor Goud! 6Resultaten Team Nederland sinds 1962 40Teamleiders 72Experts 78

Historie Nederlandse deelname1962 – 1971 81972 – 1981 221982 – 1991 361992 – 2001 522002 – 2012 66

Ervaringen oud-kandidatenBen Benner stukadoren 12Willem Mensert bouwtimmeren 13Bart Jaminon ICT 18Geert Dorresteijn koudetechniek 19Bob Kramer CAD-tekenen 26Stephan Möllers koken 27Lindsay van der Velden schoonmaken 32Hayo Bethlehem webdesign 33Rudolph van Veen patisserie 42Linda Eising bloembinden 43Çilem Tekerlek schoenherstel 48Margriet van Velde en Dagmar Sluijsmans verpleegkunde 49Erwin de Groot autoschadeherstel 56Paul Dijkstra landbouwmechanisatie 57Gerard van Gessel tuinaanleg 62Arnold Ros metselen 63Remco van Haren MTC 70Jan Visser stukadoren 71Nick Bressers vliegtuigonderhoud 76Philine van den Hul etaleren 77

Supporters aan het woordElco Brinkman Bouwend Nederland 14Jan van Zijl MBO Raad 15Ineke Dezentjé Hamming-Bluemink Vereniging FME-CWM 20Michaël van Straalen SBB 21Leonard Geluk ROC Midden Nederland 28Loek Hermans Greenport Holland 29Hans Verschoor Savantis 34Alexander Rinnooy Kan SER 35Jaap Smit CNV-Vakcentrale 44Arie Slob ChristenUnie 45Henk Wijninga FNV Bondgenoten 50Medy van der Laan AOC Raad 51Egbert Roozen VHG 58Cees Beuk Erelid WorldSkills International 59Elly Verburg OTIB 64Johan van Geffen Oud-voorzitter Skills Netherlands 65

76

In dit jubileumboek van Skills Netherlands kijken oud-kandidaten,

experts en vertegenwoordigers van allerlei betrokken organisaties

terug op vijftig jaar internationale vakwedstrijden. Op deze ma-

nier worden beroepsonderwijs en vakmanschap nog eens extra in

de schijnwerper gezet. Heel belangrijk, want onze economie draait

voor een groot deel op de inzet van het beroepsonderwijs: de

bakermat van vakmensen die kunnen werken met hun hoofd én hun

handen.

Skills Netherlands: van harte proficiat met het jubileum en veel

succes voor de toekomst. En alle lezers wens ik natuurlijk heel veel

plezier met dit inspirerende boekwerk!

Marja van Bijsterveldt

Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Voorwoord In 1962 nam ons land in het Spaanse Gijón voor het eerst deel

aan de internationale vakwedstrijden, later WorldSkills genaamd.

Er deden toen tien landen mee met 156 deelnemers, van wie er

acht uit Nederland kwamen. Een bescheiden begin van een evene-

ment, dat inmiddels is uitgegroeid tot een gebeurtenis van wereld-

formaat. Zo telde WorldSkills vorig jaar in Londen bijna 1000 deel-

nemers uit ruim vijftig landen.

Tijdens mijn bezoeken aan deze vakwedstrijden valt me telkens

weer op, hoe gedreven en enthousiast deze mensen over hun vak

praten. Of het nu gaat om het bouwen van websites, het frezen

van tandwielen of het verzorgen van patiënten: wie zijn werk graag

en goed doet, straalt dit gewoon uit. Daardoor zijn deze toppers

allemaal zulke geweldige ambassadeurs voor hun vak. En ik ben

er natuurlijk heel erg trots op, dat de Nederlandse talenten altijd

zo goed presteren. Zeker in het buitenland krijg je dan een echt

‘Oranjegevoel’!

8 9

rekent daarbij op de steun van al die partners die de afgelopen vijf-

tig jaar betrokken zijn geweest of erbij betrokken willen worden.

U vindt in dit boek de geschiedenis van de Nederlandse deelname

aan WorldSkills en EuroSKills in chronologische volgorde van vijf

delen. Natuurlijk spelen de oud-kandidaten de hoofdrol. Dit boek

is tot stand gekomen met hulp van studenten van Zadkine, die een

groot deel van de interviews hebben afgenomen. Wij willen hen en

iedereen die een bijdrage heeft geleverd daarvoor hartelijk dan-

ken.

Wij wensen u veel leesplezier!

Ewald van Vliet Jos de Goey

Voorzitter bestuur Algemeen Directeur

Skills Netherlands Skills Netherlands

Het jaar 2012 staat waarschijnlijk veel Nederlanders in het geheu-

gen gegrift vanwege de uitzonderlijke prestaties van Epke Zonder-

land en vele andere Nederlandse sporters tijdens de Olympische

Spelen in Londen. Lang niet iedereen weet dat een jaar ervoor, zo’n

duizend jongeren op exact dezelfde plek hun ‘Moment of Fame’

hadden bij de WorldSkills London 2011, de Olympische Spelen

van internationale vakwedstrijden voor vakmanschap en beroeps-

onderwijs.

Vijftig jaar actief

Nederland nam voor het eerst deel in 1962 in Gijón, Spanje, de

bakermat van de internationale vakwedstrijden. In 2012 is ons land

vijftig jaar betrokken bij het nog steeds groeiende WorldSkills fe-

nomeen en sindsdien hebben zo’n 850 jonge Nederlandse vakmen-

sen aan 34 World- en/of EuroSkills evenementen deelgenomen.

76 gouden, 73 zilveren en 90 bronzen medailles

Vijftig jaar deelname heeft voor Nederland in totaal 76 gouden, 73

zilveren, 90 bronzen medailles en 168 waarderingen van excellent

vakmanschap opgeleverd. We nemen vanaf 1962 in het landenklas-

sement van WorldSkills een goede middenpositie in en bij EuroSkills

steevast een klassering bij de top-5 landen. Nederland heeft vijf

keer de verantwoordelijkheid op zich genomen voor de organisatie

van WorldSkills (1966, 1977 en 1991) of EuroSkills (1998 en 2008).

Daarbij mochten we steeds op bijzondere aandacht van het konings-

huis rekenen. Het toont de actieve rol die Nederland binnen de

internationale organisaties heeft. Zo hebben met name experts

veel inzichten en methodieken verzameld die zijn gebruikt voor de

verdere ontwikkeling van ons beroepsonderwijs. Het maakt dat we

met z’n allen trots kunnen zijn op niet alleen de deelnemers, maar

op al onze ‘Skills helden’.

Met ondersteuning van de overheid en in wisselende organisatiestruc-

turen hebben onderwijs en bedrijfsleven vanaf het begin samen-

gewerkt om de deelname aan de internationale vakwedstrijden

mogelijk te maken. Dit wordt nu alweer tien jaar gecoördineerd

door de stichting Skills Netherlands. Vanwege de vele partner-

schappen en verschillende financieringsstructuren is die taak niet

altijd even gemakkelijk gebleken. Toch hebben vakwedstrijden

zich in de afgelopen vijftig jaar bewezen. Ze worden steeds vaker

strategisch ingezet en zijn als marketing- en ontwikkelingstool niet

meer weg te denken.

Brede waardering

Om ambitieuze, vakgerichte jongeren en de positieve uitstraling te

ondersteunen, wordt de bestaande brede waardering voor vakwed-

strijden de komende jaren verankerd. Hierdoor kunnen we soort-

gelijke impact á la onze Olympische helden nastreven. Aan morele

steun ontbreekt het niet, getuige de vele bijdragen in dit boek van

bewindslieden, voorzitters en andere hoogwaardigheidsbekleders.

Dat laat zien dat vakwedstrijden een positieve plek in de samen-

leving innemen. Skills Netherlands blijft zich hiervoor inzetten en

Gaan voor Goud!

1110 1110 10 11

19631962

19651965

1966 1966 1966

1966

Nederland organiseert zijn eerste internationale vakwedstrijden

1962 - 1971Acht jonge Nederlandse vakmensen vertrekken in 1962 onvoor-

bereid maar vol verwachting naar het zonnige Spanje. Voor het

eerst doet ons land mee aan de internationale vakwedstrijden

in Gijón. Het is wennen aan de omstandigheden, maar de deel-

nemers hebben er een mooie tijd en de Spanjaarden zijn prima

gastheren. Drie Nederlandse deelnemers vallen in de prijzen.

Nederlands Comité

Voor Nederland begint het allemaal een jaar eerder als enkele

landgenoten de internationale vakwedstrijden in Duisburg be-

zoeken. Hun indrukken zijn positief en de wens ontstaat om

ons land deel te laten nemen aan deze vakwedstrijden.

Op initiatief van de Vereniging ter Veredeling van het Ambacht

(VVA) wordt in april 1962 het ‘Nederlands Comité voor Nationa-

le en Internationale Beroepenwedstrijden’ opgericht. Eén van

de betrokkenen is Jhr. mr. W.C.S. Laman Trip, die vijftien jaar

zijn stempel op de nationale en internationale vakwedstrijden

drukt. Het beleid van de VVA is gericht op de kwaliteitsverbete-

ring van het Nederlandse vakmanschap. Vakwedstrijden passen

prima in dit streven. De overheid is bereid het initiatief moreel

en financieel te steunen. Nederland wordt lid van de IVTO, de

organisatie die eind negentiger jaren WorldSkills International

gaat heten.

Spaans initiatief

Spanje houdt in 1947 voor het eerst nationale vakwedstrijden. In 1950 doen ook kandidaten uit Portugal mee. De International

Vocational Training Organisation (IVTO) wordt opgericht. Belangrijkste doel van de nieuwe organisatie is inzicht te krijgen in

de verschillende opleidingssystemen en werkmethoden. In 1953 nemen voor het eerst ook jonge vakmensen uit enkele andere

Europese landen aan de wedstrijden deel.

1312 1312 12 13

1

1

1

2

3

5

3

4

1962: Gijón, Spanje

1963: Dublin, Ierland

1964: Lissabon, Portugal

1965: Glasgow, Verenigd Koninkrijk

1966: Utrecht, Nederland

1967: Madrid, Spanje

1968: Bern, Zwitserland

1969: Brussel, België

1970: Tokio, Japan

1971: Gijón, Spanje

5

2

3

4

4

3

2

3

6

2

3

2

4

4

4

1

brief aan de deelnemers wordt gewezen op het belang van kleine

geschenken: ‘Lepeltjes, vlaggetjes, speldjes, klompjes en cho-

colade schijnen in te zijn.’ De reis gaat via Frankfurt. Met een

gecharterde DC-8 vliegen deelnemers van verschillende Europese

landen samen naar Tokio.

G Z B

Samen naar Tokio

In 1970 zijn de internationale vakwedstrijden voor het eerst

buiten Europa. De Nederlandse deelnemers vertrekken goed

voorbereid naar Japan. Er zijn bijeenkomsten vooraf en ze

krijgen een schriftelijke cursus klompendansen mee. In een

‘Ik wil hier geen overdreven lofzang op het ambacht houden, maar er zijn naar mijn mening slechts weinig beroepen, waarin de prestaties van hoofd en hand, de eisen van kennis en vaardigheid, de betekenis van woorden en daden zo evenwichtig zijn verdeeld als in het ambacht.’

B. Roolvink, minister van Sociale Zaken, Utrecht, 1969

‘De vakman is een belangrijk man in de maat-schappij; van hem mag men veel verwachten. Hij is, om het met een bekende figuur uit de litera-tuur te zeggen: een heer van stand.’

dr. J.F. de Meijer, staatsecretaris van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Utrecht, 1965

Nationale selectie

Als voorbereiding op de internationale vakwedstrijden wordt

er in 1963 voor het eerst de driedaagse Nationale Beroepen-

manifestatie in de Jaarbeurs te Utrecht georganiseerd.

Negentig jonge vakmensen doen in tien beroepen mee aan deze

selectiewedstrijden. Al in 1964 wordt besloten er een jaarlijks

evenement van te maken, waarbij ook de mogelijkheid van

regionale wedstrijden wordt bekeken. In die jaren zijn ook de

internationale vakwedstrijden nog een jaarlijks gebeuren.

In het begin komt er in Utrecht weinig publiek. Maar al snel

worden scholen uitgenodigd en dat blijkt een succes.

Promotie beroepsonderwijs

Internationale vakwedstrijden in Lissabon en Glasgow vol-

gen voordat de wedstrijden van 14 tot en met 19 juni 1966

in Nederland worden georganiseerd. Voor het eerst vinden

de wedstrijden in een evenementenhal, de Irenehal van de

Jaarbeurs in Utrecht plaats. Het is ook de eerste keer dat

vrouwen aan de wedstrijden meedoen. Er zijn 220 deelne-

mers uit elf landen. Nederland heeft met dertig deelnemers

het grootste team.

Het bedrijfsleven verleent veel medewerking. Staatssecre-

taris mr. J.E. Grosheide (OCW) opent de vakwedstrijden. Hij

zegt dat de wedstrijden belangrijk zijn voor onderling begrip

en promotie van het beroepsonderwijs. ‘Maar het is ook de

kans om het niveau van de jonge vaklieden te vergelijken,

hun methoden, materialen en technieken.’ Koningin Juliana

bezoekt met enkele familieleden de vakwedstrijden.

Wie in Delft het mooie Gereedschap Museum Mensert bezoekt,

komt een houten torentje tegen. Met dat torentje won Willem

Mensert (62) in 1970 het onderdeel bouwtimmeren bij de Nationale

Beroepenmanifestatie. Het leverde hem een ticket naar de inter-

nationale vakwedstrijden in Tokio op.

Samen met twee broers is Mensert nu directeur van het Aanne-

mersbedrijf Gebr. Mensert B.V. Hij is de vakwedstrijd niet verge-

ten. ‘Het is een geweldige periode geweest. Toen het bericht kwam

dat ik naar Tokio mocht, zat ik in militaire dienst. Ik heb er speciaal

vrij voor gekregen. Oefenen deed ik in het weekeinde onder leiding

van mijn vader.’

Eerste klaar, maar geen winst

‘Japan is een fantastisch land’, zegt Mensert. ‘We waren er enkele

weken en hebben een hele rondreis gemaakt. Ik heb tempels en

parken gezien en we waren bij mensen thuis. In de vakwedstrijd

moest ik alles aftekenen en dan kwamen de experts het werk be-

oordelen. Daarna mocht ik zagen en passen. En het paste niet!

Ik heb nieuw hout gekregen en was nog als eerste klaar. Maar win-

nen zat er natuurlijk niet meer in.’

Zijn hele leven heeft Mensert ingewikkelde kapspanten getekend

en gemaakt. ‘Timmeren fascineert me nog steeds. Ik doe het nu

met de jongens uit het bedrijf en loop er als een soort leraar tus-

sendoor. Het laat je nooit meer los.’

‘Timmeren laat je nooit meer los’WorldSkills 1970, Tokio

Willem Mensert - bouwtimmeren

Kampioenen opleiden

Terug van de wedstrijd ging Benner eerst

in militaire dienst. Daarna werd hij al snel

benaderd door stukadoorsbedrijven om het

moeilijke werk voor ze te doen, zoals lijst-

werk, ornamentenplafonds, vaak in de res-

tauratie. Later ging Benner het onderwijs in

en zo heeft hij in de afgelopen bijna dertig

jaar heel wat stukadoors en kampioenen

opgeleid. Nog altijd traint en begeleidt hij

de Nederlandse deelnemers stukadoren.

Benner weet het zeker: ‘De deelname aan

vakwedstrijden is voor mij een geweldige

springplank geweest. Dit geldt ook voor

mijn kandidaten die meededen.’

‘Waar je een potentiële kampioen stuka-

doren aan herkent?’ Ben Benner (66) hoeft

niet lang na te denken. ‘Je moet een be-

paalde drift hebben. Het materiaal kennen

waarmee je werkt. Als gips hard begint te

worden, moet je even stevig doorwerken.

Verder gemotiveerd zijn, goed inzicht heb-

ben in de volgorde van werken en een win-

naarsmentaliteit hebben.’

Goud

Benner heeft recht van spreken. In 1965

won hij bij de internationale vakwed-

strijden in Glasgow een gouden medaille.

‘De opdracht was lastig’, vertelt Benner.

‘Als ik de tekening nu bekijk, vraag ik me

af hoe ik dat ooit heb kunnen maken. De

concurrentie was sterk en het was heel

veel werk, maar we kregen vijf uur extra.’

‘De voorbereidingen waren anders dan nu.

Tijdens een weekeinde in een jeugdherberg

leerden we een paar woorden Engels,’ ver-

telt Benner, ‘maar we leerden vooral elkaar

kennen. Verder had je geen idee waar je

naar toe ging en wat voor soort werk je zou

krijgen. Maar last van spanning heb ik nooit

gehad.’

‘Je moet een bepaalde drift hebben’

‘De deelname aan wed-strijden was voor mij een geweldige springplank.’

WorldSkills 1965, Glasgow

Ben Benner – stukadoren

1514

16 17

Een van mijn eerste ‘klussen’ als voorzitter van de MBO Raad, vijf

jaar geleden, was een bezoek aan WorldSkills in Japan. Vanwege

een eerdere baan op het snijvlak van opleiding en werk, voelde

ik me al aardig op de hoogte van en thuis in het mbo. Toch wist

‘Japan’ me op een positieve manier te verrassen door de inzet

waarmee jongeren in opleiding werk maakten van hun passie.

Nu, een aantal jaren en vakwedstrijden verder, is de bewon-

dering daarvoor verder gegroeid. Samen met de wetenschap

dat dit soort vakwedstrijden niet alleen nuttig zijn, maar

ook behoorlijk nodig. Allereerst dienen ze als inspiratie voor

vmbo’ers die voor de belangrijke keuze staan welke mbo-oplei-

ding ze gaan volgen. Zien en meemaken smaakt vaak naar meer.

Daarnaast zijn ze een belangrijk visitekaartje voor het mbo.

Tijdens de Skills-evenementen laten we Nederland, Europa en de

wereld zien dat ons beroepsonderwijs staat voor serieuze profes-

sionaliteit en vakmanschap, voor geloven in jezelf en in je team.

‘We’ durven het aan daarover met anderen de strijd aan te gaan.

En dat levert niet alleen prachtige medailles in drie kleuren op,

maar ook groeiende trots en waardering. Dat heeft het mbo nodig.

Net zo hard als onze maatschappij en economie het mbo nodig

hebben.

Jan van ZijlVoorzitter MBO Raad

Wedstrijden zijn visitekaartje voor mbo

Het jaar 2000 was een sportief topjaar voor Nederland. Twaalf gouden

medailles op de Olympische Zomerspelen. Een record. Inge de Bruin,

Leontien van Moorsel en Pieter van den Hoogenband waren met z’n drieën

goed voor acht gouden medailles.

WorldSkills zijn eigenlijk ook een soort Olympische Spelen. Goed, het zijn

geen wedstrijden tussen sporters, maar tussen jonge vakmensen. Maar ook

hier worden records gebroken en verdienen de deelnemers goud. Vanuit de

bouw- en infrasector doen ze al sinds 1962 onafgebroken mee aan WorldSkills.

We zijn daarin uniek als branche, we mogen trots zijn op dat record. Maar

het meest trots zijn we natuurlijk op de deelnemers. En daarnaast op hun

leermeesters, leerbedrijf en opleidingsbedrijf. En op Fundeon. Want een

vakman kan alleen deelnemen aan WorldSkills als hij met zorg en aandacht

én liefde voor het vak is opgeleid.

In die vijftig jaar dat we meedoen, zijn er meerdere medailles gewonnen

door Nederland. Ook gouden. Maar door wie? In 1962 behaalden de jeug-

dige timmerman Derk van der Laan uit Veendam en metselaar Marinus de

Bie uit Waalre een bronzen medaille in het Spaanse Gijón.

Dat zijn namen die uit de archieven nog wel omhoog te halen zijn, maar

bekend zijn ze niet. Het heeft me verbaasd dat we niet goed meer we-

ten wie in de loop der jaren onze medaillewinnaars zijn geweest. Van de

Olympische Spelen weten we het nog wel. En dat terwijl jonge vakmensen

van nu de leermeesters, uitvoerders, projectleiders en bouwondernemers

van de toekomst zijn.

Vanaf nu nodig ik daarom alle Nederlandse WorldSkills winnaars uit voor

een nadere kennismaking en ik hang hun foto op een prominente plek in

het Bouwhuis. Ter inspiratie van alle leden van Bouwend Nederland en de

toekomstige generatie(s) vakmensen.

Elco Brinkman

Voorzitter Bouwend Nederland

Blijvende roem voor vakmensen

Het brengt avontuur en afwisseling, ik leer

veel en maak kennis met verschillende cul-

turen.’

‘Ik heb jarenlang veel tijd aan de vakwed-

strijden besteed’, vertelt Geert. ‘Via de

voorronden werd ik Nederlands kampioen

en ging ik naar EuroSkills 2010 in Lissabon.

Daar werd ik vierde.’ Via weer zo’n traject

ging hij een jaar later naar WorldSkills 2011

in Londen. ‘Daar moest ik een vrieskast in-

stalleren, een airco aansluiten en een sto-

ring zoeken. Het ging me goed af en ik won

brons.’

Beste in de koeling

Geert wil de beste in de koeling zijn en blij-

ven. ‘Ik heb het goed naar m’n zin, ik werk

hard en probeer zo goed mogelijk werk te

leveren.’ Voor nieuwe wedstrijddeelnemers

heeft hij nog een tip: ‘Doe je eigen ding en

laat je niet gek maken door alles er om-

heen.’

Avontuur

Als we Geert spreken, zit hij op een boor-

eiland. ‘Ik doe hier alle koelinstallaties zo-

als voor het eten, de schakelruimtes en de

accommodaties. Maar normaal zit ik op sche-

pen. Ik vlieg naar de stad waar het schip in

de haven ligt en dan moet ik alles regelen.

Geert Dorresteijn (22) werkt als service-

monteur koeltechniek op schepen en boor-

eilanden. Hij heeft die baan te danken

aan zijn deelname aan vakwedstrijden.

‘EuroSkills en WorldSkills lieten me zien

wat er in de wereld te koop is. Ze leverden

me ook veel mensenkennis op’, zegt Geert.

‘Ik heb veel aan de vakwedstrijden te danken’

Geert Dorresteijn - koudetechniek

WorldSkills 2011, Londen

kandidaten tegen. Zijn belangrijkste raad:

‘Ga er 100% voor. Zorg dat je later geen

spijt krijgt dat je niet beter je best hebt

gedaan. Geniet ervan, want het is zo voor-

bij. Je krijgt een bal opgegooid, maar je

moet ‘m zelf vangen.’

Omgaan met mensen

‘Het belangrijkste wat ik heb geleerd zijn

de ‘soft skills’: omgaan met mensen, plan-

nen maken. Daar heb ik nog dagelijks pro-

fijt van’, zegt Bart.

Hij werkt nu onder andere voor Skills

Netherlands. Bart komt dus veel nieuwe

Bart Jaminon (25) heeft samen met een oud-

klasgenoot een eigen ICT-bedrijf voor het

midden- en kleinbedrijf. Tijdens EuroSkills

2008 werd hij met het Nederlandse ICT-

team zevende. Belangrijker is dat hij een

prachtige tijd heeft gehad. ‘Wat vakwed-

strijden zijn, is moeilijk uit te leggen. Je

moet het meemaken. Dan weet je dat het

supergaaf is om zo met je vak bezig te zijn

en er vol voor te gaan.’

Naar Dubai

Bart deed mee aan een regionale voorron-

de en werd in de landelijke vakwedstrijd

met het ICT-team Nederlands kampioen.

Er volgden enkele trainingen bij bedrijven

met als hoogtepunt een deelname aan een

driedaagse vakwedstrijd in Dubai. ‘Een land

van uitersten. Niets is daar te gek.’

Jammer genoeg ging het tijdens EuroSkills

mis. Bart: ‘Het is een teamwedstrijd en

je bent afhankelijk van elkaar. Het eerste

onderdeel lukte niet en dan ben je kans-

loos. Nu is er een andere manier van

beoordelen.’

‘Je moet de bal zelf vangen’EuroSkills 2008, Rotterdam

Bart Jaminon - ICT

2120

22 23

Vakwedstrijden voor mbo-studenten zijn

niet meer weg te denken. Prima promotie

voor het vak en een stimulans voor ambi-

tieuze jonge mensen om de top te berei-

ken. Skills Netherlands zoekt als initiator

voortdurend naar nieuwe wegen om de

vakwedstrijden een nuttige functie te ge-

ven. Een goed voorbeeld daarvan is de ma-

nier waarop duizenden jongeren via Skills

Masters kennismaken met een scala aan

boeiende beroepen. Ze ervaren dat goed

vakmanschap iets is om trots op te zijn. En

daarmee wordt de keuze voor een vakop-

leiding gestimuleerd. Dat is hard nodig. We

zitten in sectoren als techniek en zorg nu al

te springen om vakmensen.

Alle onderzoeken naar loopbaanoriëntatie

geven aan dat jongeren het beste een wel-

overwogen beroepskeuze maken door te

zien, te proeven en te doen. Daarom zijn

wij als SBB een groot voorstander van be-

drijfsoriëntatie ter aanvulling op websites

als BeroepeninBeeld.nl. Je goed informeren

over beroep en arbeidsmarkt is belangrijk.

Maar je kunt pas echt tot een keuze komen

als je het beroep hebt ‘ervaren’. Immers,

door je in bedrijven te oriënteren proef je

de sfeer, hoor je het verhaal van de vak-

mensen zelf en door te doen ervaar je of

het beroep je aanspreekt. Het bedrijfs-

leven werkt hier actief aan mee, ook in

SBB-verband. Zo willen we jongeren ver-

leiden om te kiezen voor mooie beroepen

waar ook een goede boterham mee te ver-

dienen valt. Wie vervolgens als aankomend

vakman of vakvrouw aan wedstrijden deel-

neemt, is goed bezig met zijn of haar eigen

ontwikkeling, maar is tevens ambassadeur

en een beetje verleider.

Michaël van Straalen

Vice-voorzitter stichting Samenwerking

Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB)

Verleiding

Toen Nederland vijftig jaar geleden voor het eerst deelnam aan

internationale vakwedstrijden, was reclame maken voor technische

beroepen eigenlijk overbodig. De ontwikkelingen in techniek zorgden

voor fraaie oplossingen, die voor steeds meer mensen beschikbaar

kwamen en die bijdroegen aan de vooruitgang in ons land. Techniek

had status, technici waren helden en technische opleidingen werden

druk bezocht.

In 2012 dragen techniek en technologie, en dus ook technici, nog altijd

bij aan die vooruitgang. Het zijn de technici die steeds nieuwe oplos-

singen vinden en daarmee antwoorden geven op actuele maatschappe-

lijke vragen rond milieu, zorg, veiligheid en mobiliteit. Knappe koppen

en gouden handen waren, zijn en blijven dus nodig. En daarmee is de

keuze voor techniek ook kiezen voor de toekomst.

Internationale vakwedstrijden als WorldSkills en EuroSkills bewijzen

mijn overtuiging. De jongeren die deelnemen aan deze evenementen

zijn met veel betrokkenheid en passie bezig met hun vak. Deze jonge

mensen maken duidelijk dat eigentijds vakmanschap iets is om trots

op te zijn, waarmee je bij vrienden en familie voor de dag kunt ko-

men. Díe boodschap brengen we graag over aan jonge mensen, aan

ouders en leerkrachten. Kortom, aan iedereen die een rol speelt in de

school- en beroepskeuze.

Promotie van beroepsonderwijs en vakmanschap staat hoog op mijn

agenda, omdat techniek weer het imago moet krijgen dat het ver-

dient. Dan kiezen vanzelf meer jongeren voor de heldenrol: voor tech-

niek!

Ineke Dezentjé Hamming-Bluemink

Voorzitter Vereniging FME-CWM

Helden

2524 2524 24 25

1972 - 1981Azië grote winnaar vakwedstrijden in UtrechtHet is gebruikelijk dat het organiserende land alle kosten be-

taalt, behalve de reiskosten. Omdat er steeds meer deelne-

mers komen, wordt het moeilijker om landen te vinden die de

internationale vakwedstrijden willen organiseren. In 1973 in

München komt daar verandering in. Voor het eerst betalen de

deelnemende landen de verblijfskosten van hun experts. Twee

jaar later geldt dat ook voor de kandidaten.

Nationale Beroepenmanifestaties

Halverwege de zeventiger jaren trekken de jaarlijkse Nationale

Beroepenmanifestaties in Utrecht veel bezoekers. De combina-

tie van vakwedstrijden en voorlichting blijft uniek, maar geeft

ook problemen. Voorlichting vereist een openheid naar het

publiek, die de vakwedstrijden niet kunnen bieden. Er moet

een keuze worden gemaakt en heel wat selectiewedstrijden

verdwijnen. Begin jaren tachtig zorgt de sterk toenemende

jeugdwerkloosheid ervoor dat de animo voor beroepenvoor-

lichting verdwijnt. Het betekent het einde van de Nationale

Beroepenmanifestaties. Diverse regionale manifestaties blij-

ven nog wel bestaan.

2726 2726 26 27

31973: München, Duitsland

1975: Madrid, Spanje

1977: Utrecht, Nederland

1978: Busan, Zuid-Korea

1979: Cork, Ierland

1981: Atlanta, Verenigde Staten

2

2

1

3

2

1

1

3

1

3

G Z B

Koninklijk bezoek

In 1977 organiseert Nederland voor de tweede keer de interna-

tionale vakwedstrijden. Bijna honderd bedrijven en organisa-

ties leveren een bijdrage. De vakwedstrijden worden op 4 juli

in Utrecht geopend door dr. J.A. van Kemenade, minister van

Onderwijs en Wetenschappen. Driehonderd jeugdige deelne-

mers uit zeventien landen nemen in 33 beroepen aan de vak-

wedstrijden deel. Op 5 juli brengt prins Bernhard een bezoek.

Rond de vakwedstrijden wordt onderling veel kennis uitgewis-

seld. De verschillende beroepen blijken steeds meer specialis-

tisch te worden.

Drs. J. Boersma, minister van Sociale Zaken, reikt op 11 juli

de prijzen uit. Azië wordt de grote winnaar. Japan, Taiwan en

Zuid-Korea gaan met de helft van de meer dan veertig gouden

medailles naar huis. H. Bertelsmann, voorzitter van het

Nederlandse Comité, heeft wel een verklaring voor het

Aziatische overwicht: ‘Hun opleiding is veel sterker praktijk-

gericht dan in het westen. De Aziaten kunnen de theorie die ze

hebben geleerd beter en sneller in de praktijk toepassen dan

de West-Europeanen.’

Koreaanse overmacht

Al een jaar later zijn de volgende internationale vakwed-

strijden in de havenplaats Busan in Zuid-Korea. Er is weinig

tijd voor een goede voorbereiding. De vakwedstrijden zelf

zijn strak georganiseerd. En de overmacht van Zuid-Korea is

enorm. Ze winnen 22 van de 35 gouden medailles. De econo-

mische achteruitgang zorgt ervoor dat eind jaren zeventig het

Nederlandse team sterk is ingekrompen.

Ervaren wedstrijdkok

Stephan heeft veel wedstrijdervaring.

‘In 2004 deed ik mee aan het Nederlands

kampioenschap voor Jonge Koks. Ik won en

mocht naar het Europees kampioenschap

waar ik de derde plaats behaalde.’

Stephan Möllers (28) is chef-kok. ‘Ik begon

elf jaar geleden met koken en heb mijn op-

leiding tot chef-kok gedaan bij ROC Leiden.

Daarna volgde ik de sterklas van het gilde

van Nederlandse meesterkoks.’

Koken voor een MichelinsterIn 2005 ging Stephan naar WorldSkills in

Helsinki. ‘We kwamen aan in de grote hal

waar alle 45 vakwedstrijden werden gehou-

den. Dat was reuze indrukwekkend. Ik werd

er elfde. Een jaar later werd ik uitgenodigd

om een demonstratie te koken bij de natio-

nale vakwedstrijden in Brazilië. Ze hebben

daar een hele andere kooktraditie en wer-

ken veel met vis.’

Droom

Stephan heeft op wereldniveau gekookt en

is veel ervaringen rijker. Dat heeft zich uit-

betaald in zijn carrière. ‘Toen ik 23 was,

werd ik sous-chef bij Lambermon’s eigen-

wijze kooktheater in Haarlem. Twee jaar

later was ik chef-kok bij restaurant At Sea

in Scheveningen. En al 2,5 jaar ben ik nu

chef-kok bij Paul van Waarden in Rijswijk.

We hebben al tien jaar een Michelinster. Er

is hier altijd wel een stagiair in de keuken.

Mijn ultieme droom is om samen met mijn

vrouw een eigen restaurant te beginnen in

mijn woonplaats Roelofarendsveen.’

WorldSkills 2005, Helsinki

Stephan Möllers - kokenBob Kramer – CAD-tekenen

Bob Kramer (25) studeert autotechniek aan de Hogeschool van

Arnhem en Nijmegen. Daarnaast is hij CAD-tekenaar. In de be-

roepstak waar Bob werkzaam is, worden machines ontworpen met

behulp van een CAD-programma. CAD staat voor Computer Aided

Design. Die machines zijn geschikt voor het maken van bijvoor-

beeld auto’s. ‘Ik heb altijd al interesse gehad in metaaltechnie-

ken. Dingen verzinnen en maken is het leukste wat er is. Ik vind

het prachtig om een machine te ontwikkelen die daarna wordt

gemaakt en doet waarvoor hij is bedoeld’, zegt Bob.

Goud

In 2008 deed Bob mee aan EuroSkills, waar hij goud won. Een jaar

later ging Bob naar Calgary voor de WorldSkills competitie. Na twee

jaar hard trainen haalde hij daar de bronzen medaille. Bij WorldSkills

2013 gaat Bob waarschijnlijk mee als coach van de nieuwe kandi-

daat. ‘Om ver te komen bij vakwedstrijden moet je veel trainen en

plezier hebben in je vak’, zegt Bob. ‘Discipline is heel belangrijk.

Als je hebt gepland om te trainen, moet je dit ook doen.’

Groot netwerk

Bob heeft veel gehad aan zijn deelname aan de vakwedstrijden.

Zijn cv is in twee jaar uitgebreid met trainingen, certificaten en

diploma’s. Daarnaast heeft hij een groot netwerk opgebouwd op

nationaal en internationaal niveau en een eigen bedrijf opgezet.

‘Deelname aan WorldSkills is een garantie op een goede baan.’

‘Garantie op een goede baan’

‘Veel trainen en plezier hebben in je vak.’

WorldSkills 2009, Calgary

2928

30 31

Als voorzitter van Greenport Holland, een samenwerking van alle

private partijen in de tuinbouw, ben ik nog steeds intensief betrok-

ken bij vakmanschap. Een van onze kernpunten is de Human Capital

Agenda, waar we samen met de agrarische opleidingscentra wer-

ken aan een moderne, toekomstgerichte en aantrekkelijke groene

sector. We willen ons imago en het beroepsperspectief verbeteren.

Misschien kan Skills Netherlands daar ook een bijdrage aan leveren.

Loek Hermans

Voorzitter Greenport Holland

Lid Eerste Kamer

Ik was een paar weken minister van Onderwijs toen ik in oktober

1998 EuroSkills in Groningen bezocht. Daar maakte ik kennis met

de vakwedstrijden. Ik raakte er onder de indruk door het enorme

enthousiasme, de kwaliteit en gedrevenheid waarmee de kandida-

ten werkten.

Vier jaar later, ik was inmiddels voorzitter van MKB Nederland,

vroeg Skills Netherlands mij als officieel gedelegeerde. Zo kreeg

ik de kans om WorldSkills van nabij mee te maken. Graag heb ik zo

bijgedragen aan de promotie van beroepsonderwijs en jong vak-

manschap. Beroepsonderwijs heeft altijd in m’n hart gezeten en is

verschrikkelijk belangrijk. Sommige jongeren willen dolgraag een

vak uitoefenen. En zonder mbo’ers komt er weinig tot stand!

De behoefte aan vakmensen is nu nog groter dan destijds. In feite

is het stilte voor de storm. We moeten jongeren inspireren tot een

toekomst als vakman of vakvrouw. Vakwedstrijden en de andere

activiteiten van Skills Netherlands zijn daarbij reuze belangrijk.

Vakmanschap, gecombineerd met over de grenzen kijken. Daarvoor

bieden de internationale vakwedstrijden unieke mogelijkheden.

Beroepsonderwijs zit in m’n hart

Het is belangrijk dat beroepen op een positieve manier onder

de aandacht worden gebracht. Wie een goede lasser, manage-

mentassistente of verpleegkundige is, beschikt over mooie vaar-

digheden waar je trots op kunt zijn. Daarom ben ik supporter

van Skills. In een vakwedstrijd laat je anderen zien hoe mooi je

beroep is.

Skills Netherlands en ik werken al bijna tien jaar samen. Onze

eerste contacten dateren uit m’n Rotterdamse tijd. Ik was daar

toen wethouder Onderwijs. Eerst hebben we Skills Masters in

Ahoy mogelijk gemaakt. Daarna heb ik me persoonlijk ingezet

om in 2008 EuroSkills naar Rotterdam te halen. Het leverde een

prachtige manifestatie op.

Onze school is lid van Skills Netherlands om vakwedstrijden te on-

dersteunen. Deze vakwedstrijden zijn belangrijk voor onze con-

tacten met het vmbo. Jaarlijks sponsoren we een team vmbo’ers

dat namens de provincie Utrecht meedoet aan Skills Talents.

De manier waarop Skills Netherlands vakwedstrijden organiseert,

wil ik graag op onze school introduceren. Het zou mooi zijn als

we binnen onze opleidingen al deelnemers voor EuroSkills en

WorldSkills kunnen selecteren. We voorkomen dan ook een kloof

tussen wat er alle dagen op school gebeurt en de vakwedstrijden.

De vakwedstrijden zijn klein begonnen en worden groter en groter.

Steeds meer landen en branches doen mee. Nederland bekleedt

een leidende positie en daar moeten we mee doorgaan. Scholen

moeten Skills dragen en helpen het imago van het beroepson-

derwijs te versterken. De vakwedstrijden zijn ook goed voor de

internationale oriëntatie van onze studenten. We kunnen van an-

dere landen nog heel wat leren.

Leonard Geluk

Voorzitter College van Bestuur ROC Midden Nederland

Supporter van vakwedstrijden

19812009

2010

2008

1988

1991

1983

2005

Hayo kijkt met een goed gevoel op z’n deel-

name terug. ‘Het vergt veel discipline en

motivatie, maar het was ontzettend leuk

om te doen. Als je dan naar huis gaat met

een medaille, besef je dat het alle stress

waard was.’

Hayo Bethlehem (30) is webdesigner. In

2003 deed hij mee aan WorldSkills in Zwit-

serland en kwam hij met een bronzen

medaille naar huis. Dat ging niet zomaar.

‘Bij WorldSkills word je flink in het diepe

gegooid, vertelt Hayo. ‘Vooral als web-

designer is het moeilijk om je te focussen

in een drukke omgeving. Er was geen airco.

En ik mocht geen aantekeningen meenemen

gedurende de wedstrijd, waardoor ik veel

uit mijn hoofd moest leren.’

Goede PR

Na zijn deelname zette Hayo een eigen be-

drijf op. De publiciteit rondom WordSkills

heeft hem binnen zijn bestaande netwerk

goede PR opgeleverd. ‘Toen de werkdruk te

hoog werd, heb ik er een punt achter gezet.

Ik kon me niet meer bezighouden met wat

ik het liefste doe: webdesign. Nu werk ik

samen met een groot team op de afdeling

ICT van de ANWB.’

‘Veel discipline nodig’

Hayo Bethlehem - webdesign

WorldSkills 2003, St. Gallen

Lindsay van der Velden (25) deed in een schoonmaakteam mee

aan EuroSkills 2010 in Lissabon. En ze kwam thuis met goud!

‘In de schoonmaak is altijd werk genoeg en geen dag is hetzelfde’,

legt Lindsay uit. ‘Ik werk in een ziekenhuis. Er gebeurt veel en je

werkt er met een groot team. De contacten met verpleegsters en

patiënten vind ik heel plezierig.’

Gedreven

Voor EuroSkills kreeg iedereen bij Hago/SenS de opdracht om jong

talent aan te dragen. ‘Ze zoeken gedreven kandidaten, dat is echt

iets voor jou’, zei haar objectleider tegen Lindsay. Hij kreeg gelijk.

De winnaars van de onderlinge vakwedstrijden vormden met z’n

vieren een team.

Lindsay heeft veel geleerd van de vakwedstrijden. ‘Ik ben zeker-

der geworden. Je doet het werk al jaren en nu krijg je de be-

vestiging dat je het goed doet. Opeens ben je bekend. Ik heb

wel veertig bossen bloemen gekregen en we waren te gast bij

Paul de Leeuw. Ik heb ook meegewerkt aan De Smaakpolitie.’

Leuk

‘Schoonmaken is zo leuk’, zegt Lindsay, ‘daar wil ik tot m’n pensi-

oen mee doorgaan. Ik ben nu teamleider en kan nog doorgroeien,

maar dan krijg ik een kantoorbaan en dat wil ik niet. Ik heb graag

contact met de mensen op de vloer. Het zijn fijne collega’s die ik

niet graag achterlaat.’

‘Schoonmaken tot m’n pensioen’

‘Ik heb wel veertig bossen bloemen gekregen en we waren te gast bij Paul de Leeuw’.

Lindsay van der Velden - schoonmaken

EuroSkills 2010, Lissabon

3534

36 37

goed begrepen, toen ze in 1947 de eerste

vakwedstrijden hielden. Van één land naar

een internationale vakcompetitie waaraan

nu meer dan zestig landen meedoen. ‘Great

ideas come from the heart’, zo zegt de slo-

gan van WorldSkills.

Nederlandse jongeren hebben de smaak

te pakken gekregen en doen volop en met

succes mee aan nationale en internationale

vakwedstrijden. Dat juich ik van harte toe.

In een tijd waarin de concurrentie tussen

landen groter wordt, zijn internationale

ontmoetingen enorm belangrijk. Gezonde

competitie is een groot goed, waar jongeren

veel van kunnen leren. Maar minstens zo be-

langrijk is het om elkaars taal te leren ver-

staan. Letterlijk uiteraard, maar zeker ook

figuurlijk. Om van vakmanschap meester-

schap te maken, vraagt bereidheid je te blij-

ven ontwikkelen en te investeren in jezelf.

Alexander Rinnooy Kan

Voorzitter Sociaal-Economische Raad

Regelmatig hoor ik mooie woorden over de

waarde van de kenniseconomie voor onze

welvaart. We willen graag dat onze econo-

mie zich kan meten met die van de beste

ter wereld, zoals bijvoorbeeld Japan of de

Verenigde Staten. En we maken ons zorgen

dat we straks de concurrentie niet meer

aankunnen met opkomende economieën

zoals India of Brazilië.

Dat woord kenniseconomie zet ons eigenlijk

op het verkeerde been. Kennis associëren

we met ons hoofd, met ideeën. Maar wat

hebben we aan ideeën als ze geen toe-

passing krijgen? We danken onze welvaart

vooral aan al die mensen die met hart en

ziel hun vak beoefenen. Van loodgieter tot

CAD-tekenaar, van etaleur tot hovenier.

Veel van wat we om ons heen zien, is door

mensenhanden gemaakt.

Zonder vakmanschap geen kenniseconomie.

Het beroepsonderwijs timmert enorm aan

de weg om deze boodschap te laten door-

dringen. Wie een vak beheerst, kan trots

zijn op zichzelf. Dat hebben ze in Spanje

Vakmanschap is meesterschap

Bij Skills gaat het om vakmanschap en vaardigheid, die je toont in vakwedstrijden. Kijk je naar de omvang, de bezoekersstromen en de enorme variëteit binnen de vakken, dan zijn deze vakwed-strijden boeiend voor een groot publiek. Maar het gaat vaak om jurysporten die de toeschouwer niet kan volgen. Een streepje gemist door de chocolatier, een micrometer afwijking bij de draai-bank. U ziet het niet. De jury wel. En daar waar meten belangrijk is, is het (bijna) nooit goed zichtbaar voor de toeschouwers wie beter is en wie minder. Maar de vakwedstrijden zijn ongelofelijk boeiend voor de deelnemers en de experts, die bezig zijn met hun vak.

Vakmanschap was vroeger gereglementeerd in de hiërarchie leerling, gezel en meester. De besten onder de meesters waren de kampioe-nen in het vak, die het gilde bestuurden en de kwalificatiestructuur maakten en bewaakten. Zonder vakmanschap stort de wereld in. Zonder vaklui geen eten, geen dijken, geen elektriciteit, geen drink-water.

Het belang van vakwedstrijden groeit. De concurrentie is Europees en mondiaal geworden. Europa en de wereld worden ook de standaard voor het onderwijs, voor de kwalificatiestructuur waarvan we met de uitwerking zijn begonnen. Beoordelingscriteria van de vakwedstrij-den moeten we gebruiken in het reguliere onderwijs. Deze criteria hebben bewezen robuust te zijn en binnen het reguliere onderwijs is het een welkom praktisch experiment in didactiek, opleiding en exa-minering.

De toekomst voor vakmanschap en vaardigheid en de Nederlandse organisatie Skills Netherlands is steviger gefundeerd en maatschap-pelijk meer noodzakelijk dan ooit. Deze organisatie en de honderden kandidaten en experts die ze hebben begeleid en gefaciliteerd, felici-teer ik van harte met dit gouden jubileum.

Hans VerschoorVoorzitter Raad van Toezicht Skills Netherlands

Algemeen directeur Savantis, Kenniscentrum voor Beroepsonderwijs Bedrijfsleven

Skills in the past, now and forever

3938 3938 38 39

Nieuw beoordelingssysteem

Geen jurybesluiten zonder discussies. Cees Beuk, in die tijd

vice-voorzitter van het internationale technisch comité, be-

denkt een objectiever beoordelingssysteem waarbij de be-

roepen onderling beter vergelijkbaar zijn. De experts blijven

punten geven op een schaal van 1 tot 10 / 100. De persoon-

lijke puntenschaal wordt in een computerprogramma omge-

zet in een 500-punten schaal die voor iedereen gelijk is. Zo

worden (on)bedoelde effecten op de ranglijst uitgesloten. In

1985 wordt het systeem voor het eerst gebruikt en in 1991

in Amsterdam definitief ingezet. Dankzij het nieuwe systeem

kan in Japan voor het eerst ook de ‘Best of Nation’ prijs wor-

den uitgereikt.

Het gaat allang niet meer alleen om de vakwedstrijden. Er

komt meer aandacht voor het vergelijken van Europese vak-

diploma’s. De internationale vakwedstrijden vormen ook een

uitstekende gelegenheid om informatie uit te wisselen. Soms

bezoeken Nederlandse deelnemers andere landen om te kij-

ken wat daar op hun beroepsgebied gaande is.

Overheid helpt mee

Ook de overheid ziet het belang van vakwedstrijden. Staats-

secretaris Nel Ginjaar-Maas maakt bekend dat het ministerie van

Onderwijs en Wetenschappen financiële steun gaat verlenen voor

het op grote schaal organiseren van nationale vakwedstrijden.

Deze wedstrijden dragen bij aan ‘het groeiende maatschappelijke

besef van de waarde van echte vakkundigheid. Dat is van grote

betekenis voor de internationale positie van Nederland’, aldus

Ginjaar-Maas.

Een slechte organisatie en pech bij de Nederlandse deelnemers ken-

merken de internationale vakwedstrijden in 1989 in Birmingham,

Engeland. Materiaal ontbreekt en machines zijn incompleet. Dank-

zij de inzet van alle juryleden komt het toch nog goed.

1982 - 1991Amsterdam zet de toon voor de toekomstDe internationale vakwedstrijden in 1983 in Linz vormen een

keerpunt. Nederland neemt deel met een klein team en de

resultaten zijn niet geweldig. Gelukkig trekt de economie wat

aan en er komt meer belangstelling voor vakwedstrijden. Dat

is vooral zichtbaar in 1988. Australië bestaat tweehonderd jaar

en de internationale vakwedstrijden worden in Sydney gehou-

den. Er worden veel medailles gewonnen. In een bekend be-

roep als bouwtimmeren, maar ook in demonstratieberoepen als

broodbakken, slager en tegelzetter. Nederland doet ook mee in

het demonstratieberoep patissier.

4140 4140 40 41

2

4

3

1983: Linz, Oostenrijk

1985: Osaka, Japan

1988: Sydney, Australië

1989: Birmingham, Verenigd Koninkrijk

1991: Amsterdam, Nederland

1

3

2

3

3

3

3

G Z B

‘Een fantastische vent’

Van 29 juni tot en met 2 juli 1991 doen in Amsterdam kandida-

ten uit 21 landen in 36 wedstrijdberoepen mee aan de inter-

nationale vakwedstrijden. Deze worden georganiseerd door de

stichting Internationale Beroepenwedstrijden 1991 (IBW’91).

In het bestuur zitten vertegenwoordigers van bedrijfsleven en

overheid. Voorzitter van het bestuur is Nel Ginjaar-Maas, oud-

staatssecretaris van Onderwijs en Wetenschappen. Prins Claus

is beschermheer. ‘We hadden een halfuur om hem te overtui-

gen. We bleven de hele ochtend. Hij werd enthousiast, een fan-

tastische vent’, herinnert Cees Beuk zich.

Succes

Behalve de vakwedstrijden zijn er ook demonstraties in zo’n

zestig beroepen. Voor het eerst wordt een driedaags congres

georganiseerd. De wedstrijden zijn een groot succes. 70.000

mensen bezoeken de RAI.

In Amsterdam wordt de toon gezet voor de toekomst. De bran-

ches hebben zich allemaal reuze ingezet voor wedstrijden en

beroependemonstraties. Nederland heeft als demonstratie-

beroep het vak mechatronica ontwikkeld, dat twee jaar later

een wedstrijdberoep wordt.

1998

: G

roni

ngen

1998

: G

roni

ngen

Actuele wedstrijdonderdelen:

Totaal 29 41 22

Creative Arts & Fashion

Bloembinden (2)Etaleren (2)Haarstylist

Modeontwerp & produktie (2)Natuursteenbewerken

Information & Communication Technology

Entreprise ICT-team (3)Webdesign

Grafisch vormgevenOffsetdrukken

Manufacturing & Engineering Technology

CNC-Techniek CAD-tekenen

Industriele automatisering Lassen

Robotica (2)Mechatronica (2)

Elektrotechniek (2)

Construction & Building

Tuinontwerp Tuinaanleg (2)

Sanitaire & verwarmingstechniek Elektrotechniek gebouwen

Koude- & luchtbehandelingstechniek Bouwtimmeren (2)

Stukadoren & systeemwand montage (2)Schilderen en decoreren

Straatmaken (2)Montage timmerindustrie

Meubelmaken Machinaal houtbewerken

Metselen Tegelzetten

Metalen dakdekken Vloerenleggen

Transportation & Logistics

Transport & logistiek Autotechniek

Motorfietstechniek Landbouwmachinetechniek

Social, Personal & Hospitality Services

Verpleegkunde (2)Hoefsmid

Onderhoudstechniek Schoonmaaktechniek

Koken Restaurantservice

Hotelreceptie Entrepreneur challenge (3)

Multiskills Teamwedstrijden

Team Cross Media Publishing (3)Team Construction & Building (4)

Team Manufacturing & Engineering (2)Team Installation Technology (3)

Team Cleaning Services (2)Team Woodcraft Technology (3)

Team Landscape Gardening & Design (3)Team Cook & Serve (2)

Niet actuele wedstrijdonderdelen:GoudZilverBrons

2008

: R

otte

rdam

2008

: R

otte

rdam

2010

: L

issa

bon

2010

: L

issa

bon

Medailles en diploma’sDe winnaar van een internationale vakwedstrijd ontvangt een gouden medaille: Nummer twee krijgt zilver: De derde plaats is goed voor een bronzen medaille: Iedereen die boven het gemiddelde is geëindigd ontvangt een ‘Medallion for Excellence’:

Uitslagen komende vakwedstrijdenKijk voor de uitslagen van komende edities op www.skills-netherlands.nl.

Euro

Skill

s Te

am N

eder

land

Medaillespiegel Team Nederland 1962 - 2011 Medaille WorldSkills EuroSkills Totaal Goud Zilver Brons Medallion for Excellence Overige deelnames

Totaal

374873157360

675

3925171135

127

767390168395

802

1962

: G

ijón

PolymechanicaInformatie & communicatietechnologie

Manufacturing Team Challenge (3)Mechatronica (2)

CAD-tekenenCNC-draaienCNC-frezen

NatuursteenbewerkenLassen

OffsetdrukkenTegelzetten

AutoschadeherstelVliegtuigonderhoud

Sanitaire & verwarmingstechniekElektronicaWebdesign

ElektrotechniekIndustriële Automatisering

MetselenStukadoren en systeemwand plaatsen

Schilderen & decorerenRobotica (2)

Meubelmaken Machinaal houtbewerken

BouwtimmerenEdelsmeden

BloembindenHaarstylist

ModeontwerpenPatisserie

AutotechniekKoken

RestaurantserviceAutospuiten

Tuinaanleg (2)Koudetechniek

ICT netwerkbeheerGrafisch vormgeven

VerpleegkundeConstructiebankwerken

PlaatwerkenEtaleren

Industriële modelbouw

Niet actuele wedstrijdonderdelen:GoudZilverBrons

Medallion for Excellence

Totaal

Actuele wedstrijdonderdelen: 1963

: D

ublin

1964

: L

issa

bon

1965

: G

lasg

ow

1966

: U

trec

ht

1967

: M

adrid

1968

: B

ern

1969

: B

russ

el

1970

: T

okio

1971

: G

ijón

1973

: M

ünch

en

1975

: M

adrid

1977

: U

trec

ht

1978

: B

usan

1979

: C

ork

1981

: A

tlan

ta

1983

: L

inz

1985

: O

saka

1988

: S

ydne

y

1989

: B

irmin

gham

1991

: A

mst

erda

m

2003

: S

t. G

alle

n

1993

: T

aipe

i

2005

: H

elsi

nki

1995

: L

yon

2007

: S

hizu

oka

1997

: S

t. G

alle

n

2009

: C

alga

ry

1999

: M

ontr

eal

2011

: L

onde

n

2001

: S

eoul

Wor

ldSk

ills

Team

Ned

erla

nd

Resultaten Team Nederland

sinds 1962

3 6 8 9 13 12 7 10 12 12 12 2 11 3 4 1 3 7 17 16 19 15 14 13 11 10 15 15 12 12 11

3 4

3 1

2

1 1 1 1 1 12 2 23 3 31 1 112 2

2 2 3 3 3 3 51 1 1 1 1 1 2

1 1 2 1 1 1 1 2 2 1 1 1 12 3 2

Unieke beleving

De WorldSkills wedstrijden waren voor Linda een unieke beleving:

‘Het zijn de Olympische Spelen van de beroepen.’ Als voorberei-

ding heeft Linda een coachingstraject gevolgd, stage gelopen bij

nationale en internationale bloembinders en oud-kandidaten be-

zocht. ‘Je moet leergierig zijn en plezier en enthousiasme hebben

in je vak om mee te kunnen doen aan WorldSkills.’

Na het behalen van haar mbo-diploma ging Linda studeren aan de

STOAS Hogeschool. Ze wilde doorgroeien en zich verder verdiepen

in het vak. Nu werkt ze als freelancer binnen haar eigen bedrijf

Flora Projects en als docent Bloem&Design bij TerraNext in Eelde,

wat haar erg veel voldoening geeft.

Linda Eising (30) heeft ‘groene’ vingers. Tijdens haar mbo-oplei-

ding bloembinden vertegenwoordigde ze Nederland in 2003 bij

WorldSkills in Zwitserland. Ook werd ze meerdere malen Neder-

lands kampioen bij de junioren.

Passie

‘Door mijn deelname aan WorldSkills heb ik nog meer passie ont-

wikkeld voor het bloembinden. Zo ben ik regelmatig betrokken bij

vakwedstrijden als jurylid, wedstrijdschrijver en in de organisa-

tie. Daarnaast heb ik Nederland vertegenwoordigd tijdens kam-

pioenschappen in Duitsland, Zwitserland en Hongarije.’ De kroon

op haar werk was het maken van het bloemwerk voor de uitvaart

van prinses Juliana.

Linda houdt van bloemen en bloemen houden van Linda

‘Je moet leergierig zijn en plezier en enthousiasme hebben’

WorldSkills 2003, St, Gallen

Linda Eising – bloembinden

Erkenning

Rudolph maakt zich sterk voor de erken-

ning van vakmensen en de meestertitel,

de hoogste graad van vakmanschap, die hij

zelf ook bezit. ‘Zo kun je een professoren-

titel in je beroep halen. Het is onze taak

om jonge mensen te motiveren het beste

uit zichzelf te halen.’ Rudolph is nu te zien

op het digitale televisiekanaal 24Kitchen.

‘Alles heeft met alles te maken, maar het

begon met WorldSkills.’

lijkse wereldkampioenschap voor profes-

sionele patissiers, eerst als jurylid, nu als

presentator. ‘Het publiek hoort van mij wat

er gebeurt. De stap naar TV-kok is dan snel

gemaakt.’

Rudolph van Veen kennen we van televisie

en boeken. Patisserie is zijn passie. Zijn car-

rière begon in 1988, als deelnemer aan de

vakwedstrijden in Australië. Patisserie was

een demonstratieberoep en Rudolph liet er

samen met drie Australiërs iets moois zien.

Hij werkte toen als leerling-kok bij Cas

Spijkers. ‘Patisserie vond ik altijd al prach-

tig. Je voelt je een soort Casanova in de

keuken. Mensen verleiden, het nagerecht

zo presenteren dat niemand het kan weer-

staan. Het moet mooi zijn en natuurlijk ook

lekker.’ Toch had Rudolph er van tevoren

nooit over nagedacht om zich professioneel

te presenteren als patissier. ‘Steeds verder

verfijnen, daar heb ik als een gek op ge-

traind. En eenmaal terug uit Australië was

ik opeens de jonge aanstormende patissier.’

Kansen zelf grijpen

WorldSkills was de vliegende start van zijn

loopbaan. ‘Zo’n evenement is een kans die

je moet grijpen. Daarna moet je zelf verder

gaan. Ik kon gaan werken bij Huize van Wely,

de beste banketbakkerij van Nederland en

heb me stap voor stap verder ontwikkeld.’

Rudolph is al twintig jaar betrokken bij in-

ternationale vakwedstrijden. Zoals het jaar-

‘Als je ja zegt tegen WorldSkills,

zeg je ook ja tegen de rest van

je leven.’

Na WorldSkills begint het pas

Rudolph van Veen - patisserie

WorldSkills 1988, Sydney

4544

4746

In Nederland lopen we het risico dat we te

weinig vakmensen krijgen. Soms is er nu al

een schreeuwend tekort. Dat is slecht voor

onze economie. We moeten laten zien dat

het beroepsonderwijs wat voorstelt. We

dienen de harten van jongeren te veroveren

zodat ze ermee aan de slag gaan. In heel

Nederland moeten jongeren met die be-

roepstrots kennis kunnen maken. Het werk

begint van onderaf, samen met de roc’s en

de branches, met de uitzending naar inter-

nationale vakwedstrijden als climax.

We zullen nooit achterover kunnen leunen.

Het belang van goede vakmensen blijft on-

verminderd aanwezig. Daarom kan Skills

Netherlands als het nodig is altijd een be-

roep op me doen.

Arie Slob

Fractievoorzitter ChristenUnie

in de Tweede Kamer

Foto: Ruben Timman / Nowords.nl

Vakmanschap is reuze belangrijk, dat geldt

meer dan ooit. Skills Netherlands geeft

jonge vakmensen een podium, het compe-

titie-element maakt het spannend. Die for-

mule werkt. Als onderwijsman geloof ik in

vakwedstrijden, al ben ik zelf niet handig.

De vakwedstrijden prikkelen andere jonge

mensen om ook een opleiding te kiezen die

tot vakmanschap leidt.

In 2003 zorgde een motie van onze par-

tij ervoor dat er een bijdrage van het

ministerie van OCW kwam voor de Skills

activiteiten. De gehele Tweede Kamer

was het erover eens dat vakwedstrijden

een prima middel zijn om vakmanschap

te promoten en jongeren enthousiast te

krijgen. Mijn betrokkenheid nam alleen

maar toe toen ik in 2005 WorldSkills in

Helsinki bezocht. Ik heb er met mijn eigen

ogen gezien hoe gemotiveerd jongeren zijn

als ze worden uitgezonden.

Vakmensen doen dingen die ik niet kan

Een bezoek aan Ahoy Rotterdam in 2011 was voor mij de eer-

ste kennismaking met Skills Netherlands. Een hele hal vol met

enthousiaste jonge mensen die in competitieverband lieten

zien wat zij kunnen. Zij trots op hun vak, ik met enige jaloezie

kijkend naar hun vaardigheden en vakmanschap. Jonge mensen

die iets ‘maken’ en produceren waar anderen hun voordeel mee

kunnen doen. Vakmanschap wordt te vaak ondergewaardeerd

in deze tijd. Werken met je handen wordt te vaak gezien als

laatste optie wanneer ‘doorleren en studeren’ er niet in lijkt

te zitten.

Onlangs vroeg een moeder advies aan mij. Haar puberzoon had

geen zin om te leren uit de boeken, maar wilde graag timmer-

man worden... Wat moest zij doen? Ik heb haar gefeliciteerd

met haar zoon en haar verzekerd dat wanneer hij dat wil en een

goede timmerman wordt, er een mooie toekomst voor hem zal

zijn! We komen juist vaklieden tekort en dat wordt in de nabije

toekomst alleen maar erger. De crisis van nu duurt niet eeuwig

en wanneer de economie weer opleeft, ontstaat er een gebrek

aan goede vaklui.

Onderwijs is investeren in de toekomst. Juist daarom moeten

we ervoor zorgen dat vakonderwijs goed onder de aandacht van

jongeren wordt gebracht, zodat zij zich niet louter blindstaren

op fancy studies waarvan er zoveel bestaan. Het is niet voor

niets dat vragen worden gesteld bij vele modieuze en ‘sexy’

opleidingen waar weinig of geen brood mee te verdienen valt.

Leer een vak, dan bouw je aan een goede toekomst, zou ik zeg-

gen.

Jaap Smit

Voorzitter CNV-Vakcentrale

Laat zien wat je kunt!

Verpleegkundige Margriet van Velde (25)

viel tijdens de voorronde van Skills Masters

in voor een vriendin. Ze won en ging door

naar de finale in Rotterdam, die ze ook won.

Ze werd zorgtopper 2006 en leerde Dagmar

Sluijsmans kennen. Samen vertegenwoor-

digden ze Nederland tijdens WorldSkills

2007 in Japan.

Voordat het team vertrok, namen ze deel

aan informatiebijeenkomsten en mentale

trainingen voor alle Nederlandse deelne-

mers. ‘Er waren strenge gedragsregels en

alles werd heel serieus benaderd’, vertelt

Dagmar (26). ‘En je leert jezelf ook beter

kennen. Ik wist gelijk dat het zou klikken

met Margriet, want wij waren de enigen die

wijn bij ons hadden.’

Japan

Aangekomen in Tokio hadden ze vier dagen

de tijd om te acclimatiseren. Margriet: ‘In

de ochtend kregen we mental coaching en

’s middags mochten we de stad in. Hierna

gingen we naar Shizuoka. Hier maakten we

de gekste dingen mee: van buigende men-

sen en super-de-luxe service tot verwarmde

wc-brillen!’

Op avontuur in Japan

‘Door WorldSkills zijn we meer in onszelf gaan geloven en we weten nu dat we ergens in uit kunnen blinken.’

Margriet van Velde en Dagmar Sluijsmans – verpleegkunde

WorldSkills 2007, Shizuoka

In jezelf geloven

Maar het ging natuurlijk om de vakwed-

strijden, die live werden uitgezonden op

tv. Dagmar: ‘Hoe verder we kwamen, hoe

fanatieker we werden. Uiteindelijk werden

we derde. Het was een unieke ervaring die

we niet hadden willen missen!’

‘Door WorldSkills zijn we meer in onszelf

gaan geloven en we weten nu dat we ergens

in uit kunnen blinken,’ zegt Margriet. ‘Ik

werk als verpleegkundige in de psychiatrie

voor mensen met ingewikkelde problemen

en ga zeker doorleren in deze richting.’

Margriet van Velde (links) en Dagmar Sluijsmans – verpleegkunde

Çilem Tekerlek - schoenherstel

Çilem Tekerlek (26) is schoenmaker van beroep. Toen Çilem net

klaar was met zijn opleiding, besloot hij in 2010 mee te doen aan

het Nederlands kampioenschap schoenmakerij. Hij werd eerste en

mocht deelnemen aan EuroSkills 2010 in Lissabon. Hier won Çilem

de zilveren medaille.

Spanning

‘Vooral op de eerste dag was er veel spanning’, zegt Çilem. ‘Alle

apparaten moesten nog worden ingesteld, maar daarna ging alles

gelukkig goed’. Tijdens EuroSkills was er een sterk teamgevoel en

Çilem kon goed opschieten met de rest van het Nederlandse team.

‘Door mijn deelname aan EuroSkills heb ik meer waardering voor

het vak gekregen.’

Eigen schoenmakerszaak

Na EuroSkills heeft Çilem in Doetinchem zijn eigen schoenmakers-

zaak geopend, waar hij samen met zijn broer werkt. Mede door

zijn bekendheid is de schoenmakerszaak nu al een groot succes.

Çilem heeft meerdere prijzen in de wacht gesleept en is nog op

TMF geweest. ‘EuroSkills heeft mijn hele leven veranderd’, vertelt

hij. In de toekomst wil Çilem het schoenmakersvak overbrengen op

de jeugd, dat lijkt hem een leuke, interessante uitdaging. En als

alles goed blijft gaan, opent hij misschien een tweede zaak.

‘EuroSkills heeft mijn leven veranderd’

‘Door mijn deelname aan EuroSkills heb ik meer waardering voor het vak gekregen.’

EuroSkills 2010, Lissabon

Çilem Tekerlek - schoenherstel

5150

5352

Daarbij dragen de vakwedstrijden en de

bijbehorende drukbezochte evenementen

bij aan een grotere bekendheid van groene

beroepen. In onze sector is dat nodig, want

veel jongeren weten nog half niet wat er

allemaal mogelijk is.

Voor de toekomst zal het groene domein

zich alleen nog maar verder verbinden met

maatschappelijke vraagstukken. De groei

van de wereldbevolking, de toenemende

schaarste aan grondstoffen, biobased eco-

nomy, voeding en gezondheid en behoefte

aan werken en recreëren in een groene om-

geving; dit alles zorgt ervoor dat er nieuwe

beroepen ontstaan en veel gemotiveerde

vakmensen nodig zijn. Daar kan niet genoeg

aandacht voor zijn. Wat ons betreft is de

toekomst groen!

Medy van der Laan

Voorzitter AOC Raad

Branchevereniging van alle AOC’s

en de Vereniging Buitengewoon Groen

In het groene onderwijs zijn wij erg blij met

onze studenten. Ze zijn heel gemotiveerd,

werken hard en zijn trots op hun vak. Maar

ze schreeuwen dit meestal niet van de da-

ken. Bescheidenheid hoort ook een beetje

bij het groene domein.

Ontzettend trots waren we dan ook op onze

WorldSkills kandidaten Tuinaanleg, die in

2009 in het Canadese Calgary de zilveren

medaille behaalden. De twee winnaars wa-

ren na weken van interviews en huldigingen

aardig bedreven in het te woord staan van

de media en zorgden zo voor heel wat extra

aandacht voor hun vak.

Internationale vakwedstrijden zijn goed

voor het uitdragen van vakmanschap en

trots. Daarbij is het een geweldige ervaring

voor mbo-studenten. De AOC’s stimuleren

hun studenten om een buitenlandse stage

te doen. In de internationale groene sec-

tor is dat gelukkig vaak te realiseren. Je

meten aan (internationale) collega-studen-

ten is dan natuurlijk helemaal geweldig.

Een groen vak, wie wil dat nou niet?

Vakwedstrijden bieden inspiratie voor meer instroom

Vaktrots, vakmanschap, enthousiasme en doorzettingsvermogen. Het zijn

belangrijke eigenschappen voor deelnemers aan internationale vakwedstrij-

den. Deze wedstrijden vormen een belangrijk promotiemiddel om het tekort

aan goed opgeleide jonge vakmensen terug te dringen. Daarom vind ik het

een goede zaak dat Skills Netherlands samen met branches en roc’s steeds

meer werk maakt van de vakwedstrijden.

Als metaal en metalektro zijn we nu zo’n tien jaar gestructureerd bezig

met onze VakkanjerWedstrijden. In deze campagne werken werknemers en

werkgevers in de metaal en metalektro binnen Bureau TOP samen aan meer

instroom en het imago van de branche. Iedere twee jaar doen ruim 300

jonge talenten mee aan de VakkanjerWedstrijden, in vakken als vliegtuig-

onderhoud, CAD-tekenen en mechatronica. De nationale kampioenen kun-

nen zich vervolgens kwalificeren voor EuroSkills en/of WorldSkills. Dat leidde

tot een wereldtitel in de Manufacturing Team Challenge (MTC), een bronzen

medaille bij het CAD-tekenen, vele diploma’s voor Excellent Vakmanschap

en heel wat media-aandacht.

Internationale vakwedstrijden zijn de ultieme uitdaging voor de Vakkanjers

én geven hun vakmanschap een aansprekend podium – in Nederland en ver

daarbuiten. Als deelnemer word je uitgedaagd nog meer uit je loopbaan en

jezelf te halen. Je hebt de ervaring van je leven. Het geeft je een voor-

sprong op anderen die je in je werk en daarbuiten verder kunt uitbouwen.

Het begint met ambitie, daarna komt de prestatie. Je wilt de beste zijn. Je

gaat door, bent innovatief en wilt winnen. Dat geldt voor iedere deelnemer,

maar ook voor alle organisaties die samen met Skills Netherlands de vakwed-

strijden steeds verder willen professionaliseren.

Henk Wijninga

FNV Bondgenoten

5554 5554 54 55

1992 - 2001Eerste EuroSkills is een succesNa het succes van 1991 krijgt de organisatie van de vakwed-

strijden in Nederland per 1 januari 1992 een nieuwe struc-

tuur. Cees Beuk, dan hoofdinspecteur BVE, en Hans Blankert,

voorzitter FME, richten de stichting Beroepenwedstrijden

Nederland (sBN) op. Later wordt de naam stichting

Beroepenpromotie Nederland gebruikt. Voorzitter is Alexander

Rinnooy Kan. Na het vertrek van Hans Blankert wordt Cees

Beuk secretaris/coördinator. Belangrijkste activiteiten zijn

projecten voor regionale vakwedstrijden, nationale vakcom-

petities en internationale vakwedstrijden. Ook wil men een

begin maken met Europese vakwedstrijden.

Cees Beuk wordt in 1992 gekozen tot president van WorldSkills

International. In 1995 leidt hij tijdens de opening van de

internationale vakwedstrijden in Lyon de Franse president

Chirac rond. Deze wedstrijden worden door meer dan 250.000

mensen bezocht.

Goede promotie beroepsonderwijs

Met Nederland als gastland worden van 27 tot en met 31 ok-

tober 1998 in de Martinihal in Groningen de eerste Europese

vakwedstrijden EuroSkills georganiseerd. Kroonprins Willem

Alexander opent de vakwedstrijden. Voor sommige landen is

het de eerste keer dat wordt deelgenomen aan een dergelijk

internationaal evenement. Gebroederlijk wordt gereedschap

uitgeleend en zelfs geschonken aan concurrenten die niet het

juiste bij zich hebben.

EuroSkills 98 wordt een succes. Er zijn 160 deelnemers uit

twintig landen, waarbij ook deelnemers uit Midden- en Oost-

Europa. Naast de 26 wedstrijdberoepen zijn er demonstraties

in 25 andere beroepen. In drie dagen komen er vijftienduizend

bezoekers. Nog nooit is er zoveel belangstelling van radio, te-

levisie en kranten geweest. Een betere promotie voor het be-

roepsonderwijs is niet denkbaar. Al snel zijn er plannen voor

een volgende EuroSkills, maar het duurt tien jaar voordat er

een nieuwe editie kan worden georganiseerd.

5756 5756 56 57

2

1

12

1993: Taipei, Taiwan

1995: Lyon, Frankrijk

1997: St. Gallen, Zwitserland

1998: Groningen, Nederland

1999: Montreal, Canada

2001: Seoul, Zuid-Korea

1

2

1

1

11

2

6

3

3

1

6

‘Het mooiste is het ontmoeten van leeftijdgenoten met hetzelfde vak, maar met een totaal andere achtergrond en cultuur.’

Christy van der Sman, kandidaat grafisch vormgeven, 2001

G Z BTijdens de vakwedstrijden in 1999 in Montreal neemt Cees

Beuk afscheid als president van WorldSkills International.

Hij wordt opgevolgd door Jack Dusseldorp uit Australië.

Officiële ontvangsten

Al sinds 1985 in Japan is er een mooie traditie: Team Nederland

wordt tijdens hun verblijf in het buitenland ontvangen door

een vertegenwoordiger van het Koninkrijk der Nederlanden. Zo

is er rond de vakwedstrijden in Canada in 1999 een ontvangst

op de residentie van André C. Brouwer, Consul Generaal voor

Nederland in Montreal. Na terugkeer wordt Team Nederland

vaak ontvangen door een vertegenwoordiger van de Nederland-

se regering. In de loop der jaren zijn er ontvangsten bij Ruud

Lubbers, Wim Kok en Jan Peter Balkenende.

Nieuw kwaliteitssysteem

Tijdens WorldSkills 2001 in Seoul is veel aandacht voor het nieu-

we Quality Assurance Management System (QUAMS). Onder-

delen van de wedstrijden worden geregistreerd en gecontro-

leerd, waaronder de juryprocedures en de invoer van beoorde-

lingen. Nederland neemt in 2001 deel aan de presentatie van

een nieuw onderdeel: Manufacturing Team Challange (MTC), een

teamcompetitie in de metaal- en elektrobranche. Het wordt een

succes en het Nederlandse team haalt een zilveren medaille.

‘Een van de meest effectieve wapens tegen de werkloosheid is de beroepsopleiding. Zowel jongeren als hun ouders moeten dat inzien. Het geeft toch te denken dat in Taiwan, werkloosheid nihil, de eerste keus van jongeren het leren van een vak is en dat bij ons, werkloosheid acht procent, het de laatste keus is.’

Minister-president Ruud Lubbers tijdens een ontmoeting met Team Nederland, 1993

‘Als in ons land wat betreft de waardering voor een vak geen cultuuromslag plaatsvindt, kunnen we de internationale economische competitie wel vergeten, met alle gevolgen voor onze wel-vaart van dien.’

Alexander Rinnooy Kan, voorzitter sBN, 1993

WorldSkills 1993, Taipei

De passie van Paul Dijkstra (39) is land-

bouwmechanisatie. ‘Dat is het inspecteren,

onderhouden en repareren van trekkers’,

zegt Dijkstra. In 1993 deed hij mee aan

WorldSkills in Taiwan. ‘Hier heb ik een

zilveren medaille gewonnen. Individueel

moest ik een aantal opdrachten uitvoeren,

waarbij ik hulp kreeg van mijn persoonlijke

coach. Het was een hele belevenis om deel

te nemen en ik ben er veel ervaringen rijker

geworden.’

Van hobby je beroep maken

Opleiding

Dijkstra heeft de opleiding met veel plezier

gevolgd. ‘Vooral de combinatie van leren en

werken sprak me heel erg aan. Aangezien ik

uit een agrarische familie kom, werkte ik al

veel met trekkers. Het is een echte hobby

van me. En als je van je hobby je beroep

kunt maken, ga je met veel meer plezier

naar je werk.’

Carrière

Dijkstra werkt tegenwoordig als opleidings-

adviseur bij Kenteq en is daarnaast nog

veel bezig met het vak. ‘Dankzij WorldSkills

heb ik veel publiciteit gekregen, wat er

mede voor heeft gezorgd dat ik zo ver ben

gekomen in het vak. Momenteel leid ik leer-

lingen op tot monteur en ben ik coach en

expert bij EuroSkills 2012.

Paul Dijkstra - landbouwmechanisatie

deelname aan WorldSkills nog bekender ge-

worden. De Groot is tegenwoordig een suc-

cesvolle ondernemer met meerdere zaken

en heeft in totaal ruim tachtig mensen in

dienst.

Eigen autoschadeherstelbedrijf

Na WorldSkills wilde De Groot een eigen

autoschadebedrijf beginnen. Zijn vader be-

sloot dat hij de zaak mocht overnemen. Het

bedrijf van De Groot in Lisse is door zijn

Erwin de Groot (40) is autoschadehersteller

van beroep. Hij was een jongen die vroeger

graag op de achtergrond bleef. De Groot

werkte van jongs af aan bij zijn vader John

de Groot in de garage. Het herstellen van

auto’s is er bij De Groot met de paplepel

ingegoten.

Naar Taiwan

De Groot deed mee aan WorldSkills 1993 in

Taiwan. ‘Ik had er een beetje last van de

Hollandse mentaliteit’, vertelt hij. In het

begin verging het hem uitstekend. Hij lag

ver voor en dat werd zijn ‘ondergang’. De

Groot: ‘Op dat moment dacht ik dat het wel

goed zou komen. Ik had gemakkelijk eer-

ste kunnen worden, maar door mijn relaxte

mentaliteit ging ik de fout in. Ik pakte in

een onbezonnen moment een verkeerd stuk

gereedschap, dat kostte me de overwin-

ning.’ Hij werd derde, wat natuurlijk toch

een geweldige prestatie is.

Op je gezicht vallen om weer verder te gaan

Erwin de Groot - autoschadeherstel

WorldSkills 1993, Taipei

58 59

60 61

blikt Beuk terug. ‘Meer aandacht voor in-

novatie met vernieuwende beroepen. En

het aantal landen dat lid is van WorldSkills

is belangrijk uitgebreid. Als je wereldwijd

wilt werken, moet ook de hele wereld mee-

doen. Tenslotte hebben we hard gewerkt

aan nieuwe regelgeving. Toen ik vertrok

was er een bedrijfsmatige structuur met

een stevige financiële basis. We konden ons

wat permitteren.’

president van het internationale techni-

sche comité ontwikkelde hij een nieuw

beoordelingssysteem. En in 1992 werd hij de

eerste democratische gekozen president

van WorldSkills International. Beuk was

president tot 1999.

Nieuwe beroepen

‘Tijdens mijn presidentschap heb ik een

paar belangrijke zaken kunnen realiseren’,

‘In 1983 was ik bij de vakwedstrijden

in het Oostenrijkse Linz. Ik had er nog

nooit van gehoord, maar raakte bijzonder

geïmponeerd. Niet eerder had ik jonge vak-

mensen zo enthousiast gezien.’ Dat zegt

Cees Beuk, die als hoofdinspecteur bij het

ministerie van OCW het beroepsonderwijs

onder z’n hoede had. ‘Het was een open-

baring voor mij. Een enorme promotie voor

het beroepsonderwijs en dat stond mij in

Nederland ook voor ogen.’

Geweldig

Terug in Nederland adviseerde hij Nel

Ginjaar-Maas, staatssecretaris van Onder-

wijs, meer steun te geven aan het be-

roepsonderwijs. De vooruitzichten voor

vakwedstrijden waren somber. De meeste

branches waren terughoudend. Zeker ook

omdat de volgende wedstrijden in Japan

waren. Maar Ginjaar-Maas was enthousiast:

‘Cees, dat is geweldig, dat moeten we

doen. Huur alvast een vliegtuig, we gaan

met dertig kandi-daten naar Tokio.’ Beuk

raakte steeds meer betrokken bij de

organisatie van vakwedstrijden. Als vice-

‘Enthousiasme van jonge mensen is geweldig’

Cees Beuk (rechts) - erelid WorldSkills International

Ik begin net aan mijn eerste baan en heb meteen al een fantas-

tisch project om aan te werken; de internationale vakwedstrij-

den. Het is 1991 en Amsterdam is de stad waar alle ogen vanuit

de hele wereld op zijn gericht. Ik werk voor de landelijke vakop-

leiding van schilders en stukadoors en mag de wedstrijden voor

deze beroepen mee organiseren. Een immens atelier in de RAI

en een groot aantal deelnemers uit alle hoeken van de wereld.

Communiceren met woorden was niet altijd mogelijk, maar door

het vak verstonden we elkaar allemaal. Ik bewaar er een mooie

herinnering aan.

Nog steeds heb ik met de vakwedstrijden te maken. Nu vanuit

het groene vakgebied: tuinaanleg. Ik vind het prachtig onze helden

uit te zwaaien, te zien hoe familie en vrienden meeleven en

er zowaar een ‘oranjegevoel’ ontstaat. Bij terugkomst behan-

gen met goud, zilver, brons of eeuwige roem. Gegroeid in hun

vak door stevige competitie en veranderd als mens door een

onvergetelijke ervaring. Dat maakt onze helden tot aanspre-

kende ambassadeurs voor het vak. Een vak met vele moge-

lijkheden dat aanzien verdient en toekomst biedt. Dat jon-

ge mensen trekt, omdat we altijd goede vakmensen nodig

blijven houden. Dat is wat de vakwedstrijden voor mij betekenen.

Uitstraling geven aan het beste dat jonge mensen kennen en kun-

nen. Net als in de sport, maar dan tijdens onze eigen prestigieuze

Olympische Spelen van het Vak.

Egbert Roozen

Directeur Branchevereniging VHG,

de branchevereniging van ondernemers in het groen

Olympische Spelen van het Vak

‘One School, One Country’

Sinds 2007 wordt ieder deelnemend land aan WorldSkills

geadopteerd door een of meer basisscholen in het land waar

de vakwedstrijden plaatsvinden. Deze scholen houden een

educatief project over het gekozen land. Hoogtepunt van het

project is de ontvangst van de landenteams op de scholen.

Arnold Ros (28) uit Sprundel is een siermetselaar die zich steeds

meer is gaan interesseren in het opknappen van oude panden. Hij

houdt ervan iets te herstellen dat in vervallen staat is.

Wereldkampioen

Op school blonk Arnold al uit. Na zijn deelname aan verschillen-

de regionale en nationale vakwedstrijden won hij goud tijdens

WorldSkills 2003 in Sankt Gallen. ‘Het moment dat ik tot winnaar

werd uitgeroepen, was onbeschrijfelijk.’ Een van de opdrachten

was het nametselen van de berg Matterhorn. Hij bereidde zich

twee jaar voor op WorldSkills. ‘Op school leerde ik vooral de

theorie achter het metselen en op het werk bracht ik het in de

praktijk.’

Jurylid

Arnold heeft genoten van zijn deelname: ‘Meedoen was voor mij

belangrijker dan winnen. Ik doe zelf nog steeds mee aan wedstrij-

den, maar nu als jurylid voor de regionale en nationale vakwed-

strijden.’ Op de vraag waarom hij werd gekozen als jurylid, ant-

woordt hij lachend: ‘Ze konden geen betere kandidaat vinden.’

Door de deelname aan WorldSkills heeft Arnold Ros zich kunnen

ontwikkelen tot wie hij nu is en kan hij op hoger niveau metselen.

Carrière

‘Ik ben nu zelfstandig ondernemer in restauratie en bijzonder met-

selwerk. Ze kunnen aan mijn cv zien wat ik allemaal heb bereikt en

weten dat ik goede kwaliteit lever. Het winnen van goud heeft mij

eeuwige roem opgeleverd.’

Arnold Ros leeft in eeuwige roem

‘Het moment dat ik tot winnaar werd uitgeroepen, was onbeschrijfelijk.’

WorldSkills 2003, St. Gallen

Arnold Ros - metselen

opdrachtgevers, maar voeren nu ook op-

drachten uit voor bedrijven, instellingen en

recreatieparken. Ik verwacht over twintig

jaar nog steeds dit beroep uit te oefenen en

wil doorgroeien in waar ik mee bezig ben.’

Eigen bedrijf

Gerard is nog een deeltijd agrarische

hbo-opleiding gaan volgen aan het CAH

in Dronten. Begin 2003 startte hij samen

met zijn vader een hoveniersbedrijf. ‘We

zijn begonnen voor met name particuliere

Gerard van Gessel (29) heeft de mbo-oplei-

ding tuinaanleg gevolgd. ‘Ik houd van alles

wat met het buitenleven te maken heeft,

daarom trok de opleiding mij’, vertelt

Gerard. ‘De groenvoorziening is heel breed

en het biologische aspect spreekt me aan.

In de opleiding moet je jezelf doelen

stellen en ijverig zijn; de goede resultaten

komen niet vanzelf.’

Naar Zuid-Korea

Samen met medeleerling Henri Methorst

werd Gerard geselecteerd voor WorldSkills.

Een complete verrassing. Gerard: ‘De eerste

voorronde was op school, het nationale kam-

pioenschap tijdens TuinIdee in Den Bosch.

Vervolgens mochten we naar WorldSkills

2001; tweeënhalve week naar Zuid-Korea

en dat was echt fantastisch. We werden

tweede en wonnen zilver. De vakwedstrij-

den waren in Seoul. Maar daarbuiten heb ik

ook veel mooie dingen gezien, zoals Hong

Kong. Het is een prachtig opstapje geweest,

waarmee ik een hoop ervaring heb opge-

daan.’

‘Ik houd van het buitenleven’WorldSkills 2001, Seoul

Gerard van Gessel - tuinaanleg

6564

6766

‘Promotie en instroom blijven belangrijk’, zegt Van Geffen. ‘Ik vind

het fantastisch als oud-kampioenen van WorldSkills en EuroSkills

worden ingezet als ambassadeurs voor beroepspromotie. Succes-

volle jonge mensen die andere jonge mensen informeren over hun

beroep. Want jong naar jong communiceert nu eenmaal beter’.

‘Vakwedstrijden zijn een goed instrument om aan jonge mensen,

die op de drempel staan van een beroepskeuze, te laten zien hoe

mooi de ‘maak en zorg’ vakken zijn.’ Die overtuiging heeft Johan

van Geffen ertoe gebracht zich nu al bijna vijftien jaar in te zet-

ten voor vakwedstrijden. Van Geffen maakte in 1997 kennis met

WorldSkills en was direct betrokken bij de ontwikkeling van het

wedstrijdonderdeel Tuinaanleg bij WorldSkills 1999 en EuroSkills

2008.

Oprichting Skills Netherlands

Onder de naam ‘WorldSkills Innovators’ kwam een aantal branche-

vertegenwoordigers samen, waaronder Van Geffen, met een

plan voor een nieuwe, innovatieve secretariaatsstructuur voor

WorldSkills. Er was waardering voor het plan en het secretariaat

werd in Nederland gevestigd. Maar er was geen stichting Beroe-

penpromotie Nederland (sBN) meer, die tot dan de coördinatie

van Team Nederland verzorgde. Enthousiast over de samenwerking

vroeg het ministerie van OCW aan de ‘WorldSkills Innovators’ een

nieuwe organisatie op te richten met ondersteuning van branches

en onderwijs. Met hulp van velen is dat gelukt en was de stichting

Skills Netherlands in oktober 2002 een feit. Van Geffen was zes jaar

bestuursvoorzitter. De mouwen werden opgestroopt om de deel-

name van Nederland aan WorldSkills in 2003 te organiseren. Vervol-

gens werden met branchebijdragen, sponsoring en subsidie steeds

meer activiteiten ontplooid. Uitgangspunt was altijd de promotie

van het beroepsonderwijs.

‘Trots op de vakwedstrijden’

Johan van Geffen - oud-voorzitter Skills Netherlands

Je vakmanschap meten met de rest van de wereld is een uitda-

ging op zich. WorldSkills en EuroSkills zijn unieke evenementen waar

top vakmanschap wordt tentoongesteld en waar trotse jonge kan-

didaten uit de gehele wereld zich presenteren. Omdat de techniek

nooit stilstaat, is het voor de branche van belang om de kennis en

kunde up-to-date te houden. Op de internationale vakwedstrijden

meten we waar we als Nederland staan. Conclusie: we doen het

goed! Dat bewijst ook de laatste medaille die Geert Dorresteijn in

het onderdeel Koude & Luchtbehandelingstechniek behaalde tijdens

WorldSkills 2011 in Londen.

Maar ook als er geen medailles mee naar huis gaan: de vakwedstrij-

den bieden een unieke ervaring die we jonge, startende werknemers

in onze branche meegeven voor de rest van hun loopbaan. Ook zien

we oud-kandidaten weer een rol vervullen tijdens onze nationale

kampioenschappen.

Vakwedstrijden boeien en binden jonge vaktalenten aan de branche.

Dat is voor een technische branche van groot belang, zeker met de

aankomende tekorten die we verwachten. Inmiddels hebben we kan-

didaten in verschillende vakgebieden afgevaardigd voor vakwedstrij-

den in Finland, Japan, Nederland, Canada, Portugal en Engeland.

Dit jaar in België en volgend jaar in Duitsland zijn we er zeker weer

bij. Eenmaal betrokken bij EuroSkills en WorldSkills laat zo’n evene-

ment je nooit meer los!

Elly Verburg

Directeur OTIB, Opleidings- en

ontwikkelingsfonds voor het Technisch InstallatieBedrijf

Unieke ervaring voor de rest van je loopbaan

6968 6968 68 69

Vakwedstrijden voor het vmbo

Vanaf WorldSkills in 2005 zijn alle deelnemers aan een

internationale vakwedstrijd winnaar van een nationale

competitie in hun branche die door bedrijfstakken, ken-

niscentra of scholen wordt georganiseerd. Meer en meer

coördineert Skills Netherlands de vakwedstrijden in Ne-

derland waarbij de winnaars Nederland vertegenwoordi-

gen tijdens EuroSkills en WorldSkills competities. In 2006

wordt succesvol een vakwedstrijdencyclus voor vmbo-

leerlingen opgezet, genaamd Skills Talents.

Europese organisatie

Op verzoek van de Europese Commissie richt Skills Netherlands,

met ondersteuning van OCW, een Europese organisatie op waarin

dertig landen participeren. De Goey wordt voorzitter van het in-

ternationale bestuur van de organisatie, die later wordt omge-

doopt in WorldSkills Europe.

Van 18 tot en met 20 september 2008 organiseert Skills Netherlands

de tweede editie van EuroSkills. In Ahoy Rotterdam strijden

ruim vierhonderd kandidaten om de Europese titel in één van

de 49 beroepen. De wedstrijden, voornamelijk in teamverband,

geven een goed en aantrekkelijk beeld van vakmanschap en het

Europese beroepsonderwijs. Reden voor prinses Maxima, de EU

commissaris Ján Figel’ en staatssecretaris Marja van Bijsterveldt

om Team Nederland aan te komen moedigen. EuroSkills is een suc-

ces en wordt in 2010 in Lissabon en in 2012 in Spa-Francorchamps

herhaald. Wedstrijden in 2014 in Lille en 2016 in Gothenburg staan

al gepland, waarbij nauw met de mondiale WorldSkills organisatie

wordt samengewerkt.

‘Jullie hebben mijn hart voor het beroepsonderwijs gestolen met jullie passie en betrokkenheid. Nederland mag trots op jullie zijn.’

Annette Nijs, staatssecretaris van OCW, bij terugkeer van Team Nederland in 2003

2002 - 2012Skills Netherlands gaat van startDe stichting Beroepenpromotie Nederland (sBN) houdt op te be-

staan. Op verzoek van OCW wordt een nieuwe organisatie opge-

richt die als eerste taak krijgt het coördineren van de deelname

van Nederland aan internationale vakwedstrijden. Een bestuur

wordt gevormd onder voorzitterschap van Johan van Geffen

en met steun van verschillende branche- en onderwijsorganisa-

ties wordt in oktober 2002 de stichting Skills Netherlands een

feit. Het coördineren van de deelname aan WorldSkills 2003 is

de eerste opgave voor de nieuwe organisatie met Jos de Goey

als technisch gedelegeerde. De deelnemers vertrekken daar-

na steeds beter voorbereid naar de WorldSkills wedstrijden.

Nieuw nationaal evenement

Eind 2003 onderzoekt Skills Netherlands de haalbaarheid van

WorldSkills wedstrijden in Nederland. Er wordt een ‘bidbook’

opgesteld, maar uiteindelijk wordt besloten zich te richten op

een tweede editie van EuroSkills wedstrijd in Nederland. Een

meerjarenplan wordt ontwikkeld met daarin ook de opzet voor

een nationaal evenement. Met grote steun van de gemeente

Rotterdam en in samenwerking met Ahoy Rotterdam wordt in

2005 voor het eerst Skills Masters georganiseerd. Het wordt een

jaarlijks gebeuren. Steeds meer branches organiseren tijdens

dit beroepenevenement hun nationale vakwedstrijden.

7170 7170 70 71

Huidige bestuursleden Skills NetherlandsEwald van Vliet voorzitter Henk Wijninga secretarisHerman van den Heuvel penningmeester André Timmermans bestuurslid Vacature bestuurslid

Oud-bestuursleden Skills NetherlandsJohan van Geffen voorzitter 2002 – 2008André van der Leest secretaris 2002 – 2004Anton van Wezep penningmeester 2002 – 2004 secretaris 2004 – 2008Henk Bieshaar bestuurslid 2002 – 2008 secretaris 2008 – 2011Jan Reijmers bestuurslid 2002 - 2007Peter van den Berg penningmeester 2004 – 2008Piet Tolsma bestuurslid 2008 – 2011Hans Schutte bestuurslid 2011 - 2012

Official delegate WorldSkills en EuroSkillsJos de Goey

Technical delegate WorldSkills en EuroSkillsPeter van den Berg

9

2

18

2003: St. Gallen, Zwiterland

2005: Helsinki, Finland

2007: Shizuoka, Japan

2008: Rotterdam, Nederland

2009: Calgary, Canada

2010: Lissabon, Portugal

2011: Londen, Verenigd Koninkrijk

1

1

2

4

1

1

11

2

4

1

1

7

1

1

‘Deelnemen aan WorldSkills is topsport!’Robin van Galen, oud-bondscoach dames water-

polo met goud op de Olympische Spelen 2008

Samen investeren in prestaties

Investeren in vakwedstrijden loont. Die overtuiging hebben

onderwijs, bedrijfsleven, overheid en Skills Netherlands

ertoe gebracht zich samen in te zetten voor een gedegen

structuur voor vakwedstrijden. Het selecteren en presente-

ren van excellente beroepsbeoefenaren en daarmee het pro-

moten van vakmanschap en beroepsonderwijs staat centraal.

Dat leidt internationaal tot steeds betere resultaten. Op de

medaillespiegel van WorldSkills 2011 neemt Nederland de

zeventiende plaats in. En met gemiddeld 502,45 heeft Team

Nederland de magische 500 puntengrens doorbroken.

Gezamenlijke doelstelling voor de komende internationale

vakwedstrijden is die stijgende prestatiecurve verder door

te trekken.

G Z B

‘Dit heeft toch wel heel veel weg van topsport. Het is een beetje als de Olympische Spelen, alleen krijgen deze jongens en meisjes maar één keer de kans om het hoogste podium te bereiken.’

Dennis van der Geest, oud-wereldkampioen judo, 2005

‘EuroSkills heeft de potentie om een belangrijk

evenement te worden op de onderwijs- en

trainingskalender.’

Ján Figel’, EU commissaris voor onderwijs, cultuur en jeugdzaken, 2008

International Abilympics

Nederland neemt in 2011 voor het eerst deel aan de

International Abilympics. Deze wereldkampioenschappen

voor mensen met een beperking worden dan voor de achtste

keer gehouden. In Seoul, Zuid-Korea, doen meer dan vijf-

honderd deelnemers uit 59 landen mee. De drie Nederlandse

deelnemers komen uit in de vakgebieden CAD-tekenen en

patisserie. Sophie van Velzen verdient bij ‘cake decora-

tion’ een eervolle vermelding voor veelbelovend jong ta-

lent. De International Abilympics worden iedere vier jaar

georganiseerd.

Jan Visser (23) begon in de metaal, maar kwam erachter dat hij

niet de hele dag in een werkplaats wilde staan. Hij ging kijken bij

de open dag van de stukadoorsopleiding en dit beviel hem wel.

De school benaderde Jan om mee te doen aan de vakwedstrijden.

Hij heeft veel getraind. ‘Elke dinsdagavond ging ik ervoor naar

school en op zaterdag liep ik mee met de opleiding restauratie.

Zo heb ik me twee jaar kunnen voorbereiden op de Europese vak-

wedstrijden.’

Beter worden

EuroSkills 2010 was een leuke en leerzame ervaring. ‘Door de vak-

wedstrijden ben ik mijn vak beter gaan beheersen en heb ik meer

snelheid in mijn werk gekregen. Ik won een gouden medaille, maar

dat vond ik niet het belangrijkste. Ik deed mee om beter te worden

in mijn vak.’

Eigen bedrijf

Jan is anderhalf jaar geleden een eigen bedrijf begonnen. ‘In tij-

den van economische crisis is dit een groot risico, maar ik vind

mijn werk zó leuk dat ik de gok durfde te wagen. Een stukadoor is

niet alleen bezig een muurtje glad te trekken, ook het contact met

klanten is belangrijk. Daarbij doe ik ook sier- en lijstwerk. Door het

winnen van de vakwedstrijden ben ik bekend geworden en heeft de

klant meer vertrouwen in me gekregen. Dat is mooi meegenomen

als je een eigen bedrijf hebt.’

‘Beter geworden in m’n vak’EuroSkills 2010, Lissabon

Jan Visser – stukadoren

Winnaarsmentaliteit

‘Meedoen aan WorldSkills doe je niet zo-

maar’, zegt Remco. ‘Er is veel training,

training en nog eens training voor nodig.

Maar met trainen alleen kom je er niet; ook

een winnaarsmentaliteit is noodzakelijk.

Als je al geen vertrouwen hebt in jezelf,

hoe kunnen je teamgenoten dat dan wel

hebben?’

De deelname aan WorldSkills leverde Remco

veel vakkennis op en hij is in mentaal op-

zicht sterk gegroeid. Zo kan Remco zijn

nieuwe functie als technologiemanager bij

een bedrijf dat elektronica produceert,

goed bekleden.

Tijdens WorldSkills 2003 in Zwitserland

deed Remco van Haren (30) mee met het

Manufacturing Team Challange (MTC). Hier-

bij voert een team van vier personen een

ingewikkelde opdracht uit. Remco heeft

zijn deelname aan WorldSkills als een

mooie tijd ervaren die erg leerzaam was.

Maar het mooiste was dat hij en z’n team-

genoten met een gouden plak terugkwamen

naar Nederland.

Teamspirit

Een MTC-team bestaat uit verschillende dis-

ciplines, zoals CAD-tekenen, constructie,

draaien, frezen, lassen, elektro en elek-

tronica. Voorbeeld van een opdracht is het

maken van een waterpomp die op zonne-

energie kan werken. ‘Groot voordeel van

deelnemen aan het MTC-traject is de team-

spirit. We hebben heel goed samengewerkt

tijdens de opdrachten’, vertelt Remco.

Gouden teamverbandWorldSkills 2003, St. Gallen

Het gouden MTC-team met Remco van Haren (tweede van links)

7372

7574

echte ervaringsdeskundigen en daar maakt

Skills Netherlands graag gebruik van. Som-

migen zijn nu bijvoorbeeld jurylid bij de

Skills Masters wedstrijden.’

voel te geven dat ze hebben gewonnen.’

Die winst wordt niet altijd in medailles uit-

gedrukt. Ronald: ‘Je ziet de kandidaten in

een halfjaar geweldig groeien. Het worden

hele andere mensen. Met sommige oud-

kandidaten houden we contact. Dat zijn de

Iedereen wint

Bij de prijsuitreiking liggen vreugde en ver-

driet dicht bij elkaar. Natasja: ‘Soms gaat

iemand er blindelings vanuit dat hij of zij

een medaille wint en dan is dat niet zo. Als

teamleiders proberen we iedereen het ge-

Het Nederlandse leeuwenpak is legendarisch

Natasja Bosvelt en Ronald van Es zijn de laatste jaren de teamlei-

ders namens Skills Netherlands. Ze maken samen met de leden van

Team Nederland het hele traject mee. Natasja: ‘We trekken alle

dagen met ze op en nemen al hun zorgen weg. Als ze een slechte

dag hebben, proberen we ze de volgende dag weer met een glim-

lach de vloer op te laten gaan.’

Samen een team

In de voorbereiding worden teambuilding en mentale training

steeds belangrijker. ‘We beginnen met allemaal individuen’, zegt

Natasja. ‘Ons doel is om als team te vertrekken en als team weer

terug te keren. We leren de kandidaten om te gaan met tegen-

slagen. Kleine dingen kunnen het verschil maken tussen winnen

of verliezen.’ Ronald vult aan: ‘Wij moeten alle kandidaten goed

leren kennen en zij ons. We zijn er om de jongens en de meisjes

optimaal te laten presteren en ze zo goed mogelijke herinneringen

mee te geven. Je moet weten wat voor persoonlijkheden het zijn.

Alleen dan kunnen we zien of ze tijdens de wedstrijden goed in

hun vel zitten. We willen allemaal het onderste uit de kan halen en

daar helpen we elkaar bij.’

De ochtenden beginnen altijd met een gezamenlijk ontbijt. Samen

reizen de kandidaten naar de wedstrijden, een yell en dan naar de

wedstrijdvloer. Overdag maken de teamleiders hun rondjes door

de wedstrijdhallen, langs de kandidaten en de experts. Dagelijks is

er overleg met de teamleiders van alle landen. Tussen de middag

ontmoeten de kandidaten en de teamleiders elkaar weer. En na de

wedstrijden komt iedereen weer samen en wordt besproken wat er

die dag is gebeurd.

Vertrouwen

Emmy van Montfoort en Dick van der Hak waren teamleiders in

2003 en 2005. Dick: ‘Je bent verantwoordelijk voor de kandidaten.

Ze moeten weten dat ze op je kunnen vertrouwen. We gaven van

uur tot uur aan wat er moest gebeuren. De kandidaten mogen maar

één zorg hebben: optimaal presteren.’

Emmy: ‘We lieten iedereen zoveel mogelijk in z’n waarde. De een

wil meer als individu worden behandeld en de ander is meer een

groepsmens. Daar passen we ons gedrag op aan. Je moet een in-

ternationale vakwedstrijd hebben meegemaakt om te weten wat

het betekent om deel te nemen. Een enkele kandidaat moet na

de eerste dag al worden opgepept. Maar voor de meesten is de

derde wedstrijddag het lastigst. Dan doen een luisterend oor en

een kleine wandeling wonderen. Ze noemen ons wel de papa en

mama van het team.’

‘Met elkaar het onderste uit de kan halen’

Philine droomt van een internationale

carrière als styliste. ‘Ik volg alle trends in

mode, styling en kunst. Er komt veel bij

kijken als je niet oubollig wilt zijn.’

De etalage van Philine viel ook op doordat

de figuren strikjes op hun mond hadden. ‘Ik

had Bow Ties bedacht, grote voor op het

hoofd. Maar ik had geen tijd meer om ze te

maken. Toen heb ik ze kleiner uitgevoerd

en op de monden geplakt.’

Philine van den Hul (21) wilde ooit onder-

waterlasser worden. En nu zit ze in de sty-

ling. Philine: ‘Ik kwam op de Nimeto vak-

school in Utrecht, bleek talent te hebben

en vond het reuze leuk. En toen mocht

ik naar WorldSkills in Londen, een unieke

kans.’

‘Eerst moest ik een etalage voor een sou-

venirshop ontwerpen en presenteren’, ver-

telt Philine. De tweede dag maakte ik de

etalage: zagen, boren en verven. Stressen!

De boor deed het niet, de verf was nog niet

droog en ik moest alles nog etaleren ook.’

Rode onderbroek

Spannend werd het ook bij de tweede eta-

lage, thema ‘Winter Party 2012’. ‘De broek

van de mannelijke pop paste niet. Ik kwam

in tijdnood, dus ik heb hem maar zo laten

staan. Een vent in een rode glimmende on-

derbroek. Het zag er niet uit! Gelukkig vond

de jury hem origineel, een echte party ani-

mal!

Philine wint zilver met echte party animalWorldSkills 2011, Londen

Philine van den Hul - etaleren

vakwedstrijd in Canada geweest. Tijdens

WorldSkills werd hij zesde.

Toekomst

Met zijn diploma mag Nick bij verschillende

bedrijven gaan werken. Hij is nu aangeno-

men bij een bedrijf in Antwerpen. ‘Binnen-

kort hoop ik mijn vliegbrevet te halen. Over

twintig jaar zie ik mezelf nog steeds in de

vliegtuigbranche werken. Ik vind het nu erg

leuk en hoop dat ik er in de toekomst nog

zo over denk.’

is mijn taak om die scheuren op te sporen

en te herstellen. Ook los ik de klachten op

die bijvoorbeeld door de piloten worden

gemeld.’

Vakkanjers

‘Samen met een klasgenoot werd ik ge-

vraagd deel te nemen aan de Vakkanjer-

wedstrijden’, zegt Nick. Daar kwalificeerde

hij zich voor WorldSkills 2011 in Londen.

‘Als voorbereiding waren er workshops. In

drie maanden heb ik veel geleerd en het

was gezellig met het hele Nederlandse

team.’ Nick is ook naar een nationale

Nick Bressers (20) heeft de opleiding vlieg-

tuigonderhoud gedaan. Hij koos voor deze

opleiding omdat het hem leuk leek om iets

met zijn handen te doen. Nick woonde

vlakbij Eindhoven Airport en zag elke dag

vliegtuigen voorbijkomen. Zo werd zijn in-

teresse gewekt.

‘Een vliegtuigonderhoudsmonteur zorgt er-

voor dat vliegtuigen veilig blijven vliegen’,

vertelt Nick. ‘Ik doe veel inspecties en houd

de belangrijke punten van een vliegtuig in

de gaten. Bij starts en landingen kunnen

er scheurtjes in het toestel ontstaan. Het

Nick laat vliegtuigen veilig vliegenWorldSkills 2011, Londen

Nick Bressers - vliegtuigonderhoud

7978

80 81

Innovatie

Experts wisselen onderling veel kennis uit. ‘Daar maken we bewust

tijd voor’, zegt Van Wezep. ‘Ik heb veel geleerd van de sterke pun-

ten van opleidingen in andere landen. En ook nieuwe technieken,

die we in cursussen voor Nederlandse schilders hebben geïntrodu-

ceerd. Daar profiteert vooral de eigen bedrijfstak van.’ Van den

Berg beaamt dat. ‘De deelname aan grafisch vormgeven en webde-

sign heeft invloed gehad op onze manier van onderwijs geven. Van

andere landen leer je nieuwe technieken. Dat brengt de innovatie

op gang.’ Er wordt hard gewerkt aan verdere professionalisering

van de experts. Steeds meer worden ook oud-kandidaten ingescha-

keld als expert. Dat kan er mede voor zorgen dat Nederland, nu

qua prestaties een goede middenmotor, één van de meer toonaan-

gevende landen wordt.

voor trainingen en examens.’ Tegenwoordig zijn de werkstukken

opgenomen in een databank. Van tevoren is bekend welk werk-

stuk wordt gemaakt. Alle kandidaten kunnen daarop oefenen,

maar vooraf veranderen bij WorldSkills de experts zo’n 30% van

het werkstuk.

Je kunt je dus als kandidaat beter voorbereiden dan vroeger. Kan-

didaten die vooraf heel veel trainen lijken dan soms in het voor-

deel. Bekend is dat de Aziatische deelnemers soms twee jaar

trainen. Anton van Wezep, jarenlang chief expert bij schilderen,

herkent het verschil. ‘Kandidaten uit met name Engelstalige en

Aziatische landen zitten vaak nog op school. Die trainen intensief.

Onze kandidaten hebben vaak al een baan en dan is veelvuldig trai-

nen moeilijker. Maar als er moet worden geïmproviseerd kunnen zij

zich beter redden dankzij hun grote praktijkervaring.’

komen. En tijdens de wedstrijd kun je meer doen dan vroeger.

Voorheen mochten kandidaat en expert tijdens de wedstrijddagen

geen woord met elkaar wisselen. Nu is er aan het begin en einde

van iedere wedstrijddag tijd voor overleg en een nabespreking.

Praktijkkennis

‘Een goede expert is onafhankelijk, kan goed samenwerken en

beheerst redelijk zijn talen’, zegt Peter van Swol. Hij was achttien

jaar chief expert bij het vak instrumentmaken. ‘En verder moet je

van de werkvloer komen en je in kunnen leven in jonge mensen.’

Van Swol hecht veel waarde aan een goede praktijkkennis. ‘Vroe-

ger moest iedere expert een voorstel voor een werkstuk meenemen

naar de wedstrijden. Ik ging er met één werkstuk heen en kwam

er met tien terug. Met wat aanpassingen gebruikten we die dan

‘We moeten zorgen voor goede kandidaten en goede experts’, zegt

Peter van den Berg, operationeel directeur van Skills Netherlands.

Voorheen was hij expert namens de grafische sector en introdu-

ceerde hij het beroep webdesign bij WorldSkills. ‘Experts leveren

een belangrijke bijdrage aan een goed resultaat. Dat mogen we

best eens meer waarderen.’ Volgens Van den Berg is een expert

een goede coach, een goed vakman, maar ook politicus. ‘Je moet

doorhebben wat er speelt. De eisen voor experts staan nu op papier

en internationaal is er een test die een expert moet maken voor de

wedstrijd begint.’

Iedere kandidaat wordt begeleid door een expert. In de wedstrijd

staan de experts per beroep onder leiding van een chief expert en

de taken worden onderling verdeeld. Als expert doe je er vooraf

alles aan om jouw kandidaat zo goed mogelijk voor de dag te laten

Waardering voor de experts

Colofon

Uitgave van de stichting Skills Netherlands

te Hazerswoude-Dorp ter gelegenheid van

vijftig jaar Nederlandse deelname aan

internationale vakwedstrijden

September 2012

Teksten

Studenten van de opleiding Marketing en

Communicatie van Zadkine, Rotterdam

Skills Netherlands

Ed Zeelt Tekst&Communicatie

Redactie

Muriel Mariman, Peter van den Berg,

Jos de Goey, Ed Zeelt

Illustraties

Archief WorldSkills

Bureau Top

Nationaal Archief

Skills Netherlands

Oud-kandidaten en -experts

Vormgeving

Niels van Dijk Multimedia Design

Druk

Printvisie Rotterdam

Frankrijklaan 8a

2391 PX

Hazerswoude-Dorp

Facebook

Sponsors en partners

YouTube

twitter

www.facebook.com/skillsnl

www.youtube.com/skillsnl

www.twitter.com/skillsnl

T +31 (0)172 211 120

info@skills-netherlands.nl

www.skills-netherlands.nl

Sinds 1962 neemt Nederland deel aan de internationale vakwedstrijden, WorldSkills en EuroSkills.

WorldSkills zijn de wereldkampioenschappen voor beroepen, EuroSkills is de Europese variant. Deze vakwedstrijden

en de voorafgaande selectiewedstrijden zorgen voor een bijzondere promotie voor het beroepsonderwijs en vak-

manschap. Stichting Skills Netherlands is de Nederlandse organisatie die zorgt voor de voorbereiding, uitzending en

begeleiding van Team Nederland.

In deze jubileumuitgave vertellen twintig oud-kandidaten wat de vakwedstrijden voor hen hebben betekend.

Vertegenwoordigers van organisaties komen aan het woord en we blikken terug op vijftig jaar Nederlandse deelname.