ANTI DEPRESSIVA BIJ OUDERENANTI DEPRESSIVA BIJ OUDERENANTI DEPRESSIVA BIJ OUDERENANTI DEPRESSIVA BIJ OUDEREN

20/02/2014• De ene depressie is de andere niet,

• Niet alle depressies beantwoorden aan antidepressive medicatie

• Hoe meer “vitaal” hoe beter het resultaat

• Het effect van een behandeling met antidepressiva is pas na 3 à 6 weken te zien (en te voelen door patiënt en omgeving)

• Zeker bij oudere patiënten moet men rekening houden met co-morbiditeit

• Nog andere indicaties voor antidepressiva

• Slaapstoornissen

• Dwangstoornissen

• Paniekstoornissen

• Neuropathische pijnen

Algemene regel: start low, go slow

• Antidepressiva werken vooral via 2 scheikundige wegen:

– Serotonine pathway

– Noradrenaline pathway

• Bepaalde medicatie werkt selectief op één van deze scheikundige paden. Andere op beide

WERKINGSMECHANISMEWERKINGSMECHANISMEWERKINGSMECHANISMEWERKINGSMECHANISME

• ONGEWENSTE EFFECTEN - RISICO’S

• Gastro – intestinale neveneffecten

– Nausan

– Diarree

– Eetlustvermindering

– Zeldzaam : serotoninesyndroom

• Hypertensie

• Hyperreflexie

• Myocloniëen

• Convulsies

• Tachy- aritmie

• QT verlenging op ECG

• (bij citalopram en escitalopram)

• Verhoogd risico op bloeding in geval van associatie met antithrombotische geneesmiddelen: fluoxetine en fluvoxamine

• Versterking van EPS zo gecombineerd met antipsychotica

SELECTIEVE SEROTONINE SELECTIEVE SEROTONINE SELECTIEVE SEROTONINE SELECTIEVE SEROTONINE

HEROPNAME REMMERS: SSRI’SHEROPNAME REMMERS: SSRI’SHEROPNAME REMMERS: SSRI’SHEROPNAME REMMERS: SSRI’S

• Citalopram ( Cipramil en generieken)

– Tabletten van 20 mg en 40 mg

– Veelal goed verdragen

– Licht sederend

• Escitalopram (Sipralexa )

– Tabletten van 10 en 20 mg

• Fluoxetine (Prozac en generieken)

– - tabletten cf capsules van 20 mg)

– - lange halfwaarden tijd : 10 dagen !

– - Enigszins activerend

• Fluvoxamine (Floxyfral R en generieken )

– Wat in onbruik geraakt

– Cave iso-enzyme inhibitie

• Paroxetine (Seroxat en generieken )

– Licht sedatief

– Brede range 20 – 30 -40 mg tabletten

– Korte werkingsduur

• Sertraline (Serlain en generieken)

– Eerder activerend

– Ook actief bij dwangsyndromen

SSRI SSRI SSRI SSRI –––– PREPARATENPREPARATENPREPARATENPREPARATEN

• Reboxetine (Edronax)

–Activerend preparaat

–Soms toegevoegd bij andere middelen

–Tot 10 mg/dag

SELECTIEVE NORADRENALINE SELECTIEVE NORADRENALINE SELECTIEVE NORADRENALINE SELECTIEVE NORADRENALINE

HEROPNAME REMMERHEROPNAME REMMERHEROPNAME REMMERHEROPNAME REMMER

• TCA : tricyclische antidepressiva

– Werken zowel op serotomine als op noradrenaline systeem

– Reeds lang bestaande en dus goed gekende preparaten

– Neveneffecten:

– Eetlusttoename, gewicht stijging

– anticholinerge effecten (droge mond, hypertensie)

– Sedatief van aard

NIETNIETNIETNIET----SELECTIEVE HEROPNAMEREMMERSSELECTIEVE HEROPNAMEREMMERSSELECTIEVE HEROPNAMEREMMERSSELECTIEVE HEROPNAMEREMMERS

Clomipramine (Anafranil)

– Brede range van dosering

– Krachtig product

Amitriptyline (Redomex)

- Eerder sedatief

- Ook als antipijnproduct gebruikt

Dosulepine (Prothiaden)

– Zacht sedatief

– Goed doseerbaar

Doxepine (Sinequan )

– Licht sedatief

– Goed doseerbaar

Imipramine (Tofranil )

– Oudste preparaat

– Activerend

Notriptyline R (Notrilen)

– Eerder activerend

– Tot 50 mg /dag bij ouderen

TCA TCA TCA TCA –––– PREPARATENPREPARATENPREPARATENPREPARATEN

• Duloxetine Cymbalta ® )

– 1 inname per dag

– 60 mg per dag is courante dosis

– Eerder activerend

• -Venlafaxine (Efexor ® ) en generieken

– eerder activerend

– Cave omslag naar manie

– Patiënten zweten erg

– Niet plots staken: onthoudingsverschijnselen !

NORADRENALINE EN SEROTONINE NORADRENALINE EN SEROTONINE NORADRENALINE EN SEROTONINE NORADRENALINE EN SEROTONINE

HEROPNAME REMMERSHEROPNAME REMMERSHEROPNAME REMMERSHEROPNAME REMMERS

• Weinig gebruikt

• Gevaarlijke neveneffecten

• Fenelzine (Nardelzine ® en generieken)

– kan hypertensie uitlokken

• Moclobemide ( Aurorix ® en generieken)

– veiliger dan nardelzine

– kan hypertensie uitlokken

MAO MAO MAO MAO ---- REMMERS REMMERS REMMERS REMMERS MONO

AMINEACIDASE – INHIBTITOREN

• Mianserine ( Lerivon®)– licht sedatief– eetlust verhogend– breed doseerbaar

• Mirtazapine (Remergon ®)– werkt op α 2 receptoren– eerder sedatief– eetlust verhogend– goed doseerbaar

• Trazodone ( Trazolan®) en generieken– sterk sedatief– wordt als slaapmiddel gebruikt

ANTIANTIANTIANTI----DEPRESSIVA WERKEND DEPRESSIVA WERKEND DEPRESSIVA WERKEND DEPRESSIVA WERKEND

OP DE NEUROOP DE NEUROOP DE NEUROOP DE NEURO----RECEPTIONENRECEPTIONENRECEPTIONENRECEPTIONEN

• St janskruid

– onduidelijkheid over doeltreffendheid bij ernstige depressie

– gasto-interstinaal

– fotosensibilisatie

– serotoninesyndroom bij combinatie met andere geneesmiddelen

• Li-zouten

– Af te raden bij ouderen o.w.v. talrijke neveneffecten

• Agomelatine (Valdoxane ®)

– Weinig gegevens bekend wat betreft het gebruik bij ouderen

– Controle leverfuncties

• Ect

– Te overwegen voor melancholisch toestanden.

VARIAVARIAVARIAVARIA