Woon- en leefklimaat Meijhorst 2010

De situatie in:

- de wijk

- de maisonnettes

- 50-er straten e.o.

- hoogbouw

2

Datum: januari 2011

Colofon

Gemeente Nijmegen

Afdeling Onderzoek en Statistiek

contactpersoon: Henk Moeniralam

tel.: (024) 329 98 89

e-mailadres: onderzoek.statistiek@nijmegen.nl

Verkrijgbaar

Open Huis, Stadswinkel

Mariënburg 75

6611 PS Nijmegen

tel: (024) 329 24 08

of via www.nijmegen.nl

(onderdeel wonen & leven > onderzoek en cijfers)

1

Inhoudsopgave

1 Inleiding ........................................................................................................................... 3 1.1 Achtergrond en doel studie ............................................................................................. 3 1.2 Onderzoeksvragen.......................................................................................................... 6 1.3 Opzet onderzoek .............................................................................................................. 8 1.4 Opzet rapportage.............................................................................................................. 9

2 De wijk ........................................................................................................................... 10 2.1 De sociale kwaliteit van de wijk................................................................................... 10 2.2 De fysieke kwaliteit van de wijk................................................................................... 13 2.3 De veiligheid in de wijk................................................................................................. 17 2.4 Jongerenproblematiek.................................................................................................. 22 2.5 Imago en toekomstverwachtingen .............................................................................. 30

3 Aandachtsgebieden in Meijhorst .................................................................................. 36 3.1 Maisonnettes ................................................................................................................. 36 3.2 50-er straten e.o. ........................................................................................................... 40 3.3 Hoogbouw...................................................................................................................... 41 3.4 Overige plekken en straten .......................................................................................... 43

4 Conclusie ........................................................................................................................ 44 Bijlage:

Enkele statistieken van de deelgebieden in Meijhorst, de wijk Meijhorst, het stadsdeel Dukenburg en de stad 46

3

1 Inleiding

1.1 Achtergrond en doel studie

Sociaal zwakke wijk, vooral maisonnettes

Meijhorst is een van de zeven woonwijken van het stadsdeel Dukenburg, dat in totaal negen

wijken omvat (Staddijk en Vogelzang zijn geen typische woonwijken).

In sociaal opzicht wordt Meijhorst beschouwd als de meest kwetsbare wijk van Dukenburg.

De afgelopen jaren is er veel te doen geweest over het woonklimaat in Meijhorst. Niet alleen

in relatie tot de sociale en fysieke kwaliteit van de wijk, maar ook in relatie tot de

jongerenproblematiek nabij het winkelcentrum. De jongerenproblematiek speelt al wat

langer en wordt regelmatig in verband gebracht met de onveiligheidsgevoelens in de wijk.

Fig. 1.1

Er wonen ruim 3.400 inwoners van wie bijna een op de drie (31%) een niet-westerse

achtergrond heeft. Het aandeel huurwoningen (81%) is groter dan gemiddeld in Dukenburg

(67%). Het gaat hier om huurwoningen in de laagbouw, hoogbouw en maisonnettes. Een

groot deel van de bewoners heeft een lage sociaal-economische status1. Dat geldt met name

voor huishoudens in de maisonnettewoningen. Jarenlang is er in en rond dit complex sprake

geweest van een combinatie van problemen, zoals onderlinge overlast, onveiligheid, illegale

woonsituaties, criminaliteit, vervuiling, huurachterstanden en individuele sociaal-psychische

problemen bij bewoners. Daarom is in de loop der jaren getracht via convenanten de sociale

problematiek rond de maisonnettes aan te pakken. Het gaat hierbij om afspraken, vastgelegd

in overeenkomsten tussen de bewonerscommissie Meijhorst maisonnettes, woningcorporatie

Talis, Politie Nijmegen/Team Dukenburg, Tandem Welzijnsorganisatie en de Gemeente

Nijmegen. Met de overeenkomst beogen de partners via diverse maatregelen of acties het

woonklimaat stabiel te houden en waar mogelijk te verbeteren. Het uiteindelijke doel is dat

1 Op basis van gegevens over inkomen, opleiding en eigen woningbezit zijn in de Nijmeegse Stads- en

wijkmonitor 2009 vijf welstandklassen onderscheiden. In Meijhorst behoren bijna zeven op de tien

volwassen inwoners (68%) tot de laagste twee welstandsklassen.

Inleiding

4

alle maisonnettebewoners prettig kunnen wonen in een goed onderhouden, schoon en veilig

wooncomplex.

Fig. 1.2 Meijhorst, een van de wijken van stadsdeel Dukenburg

In 2004 en 2005 zijn reeds convenanten opgesteld, die in 2005 en 2006 zijn geëvalueeerd. In

de evaluatie kwam naar voren dat er in bepaalde opzichten vooruitgang is geboekt

(maisonnettecomplexen zijn schoner en veiliger geworden, samenstelling bewoners is

verbeterd vanwege toewijzingsbeleid, oprichting bewonersgroep), maar dat er daarentegen

weinig is verbeterd in het sociaal klimaat. In 2007 is een derde convenant voor de

maisonnettes Meijhorst opgesteld.

In het kielzog van de convenanten zijn er in de rest van de wijk enkele groepen opgericht of

samenwerkingsrelaties ontstaan om de wijk schoon en veilig te houden. Het gaat hier

bijvoorbeeld om het BuurtPreventieTeam Hoogbouw en 50-er straten Meijhorst (bestaat vooral

uit bewoners van de 14e, 15e, 60e , 61e en 50-er straten die samenwerken met de wijkagent en

de woningcorporatie), het VeiligWijkTeam2 (samenwerking Politie en Toezicht), Buurtrangers

(bewoners, met name jongeren die wekelijks zwerfvuil opruimen) en het Wijkveiligheidspanel

(bewoners en professionals).3

Sinds september 2010 is er een team van gemeentelijke straatcoaches actief (momenteel 9

personen) die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor de wijken Meijhorst, Neerbosch-Oost

en Heseveld. Per wijk zijn er twee straatcoaches van dit team aangesteld als contactpersoon,

de vaste gezichten voor de wijk. Maar het gehele team is in alle wijken werkzaam (een jaar

eerder waren er ook al straatcoaches, maar deze vielen toen onder Radar, een gespecialiseerd

bureau in jongerenwerk uit Enschede). Straatcoaches richten zich op het positief beïnvloeden

van gedrag van jongeren in de openbare ruimte en sturen vooral aan op het voorkomen van

2 Het VeiligWijkTeam spreekt mensen aan op gedrag (zwerfvuil, geluidsoverlast, agressie), maar maakt

soms ook gewoon een praatje om te horen wat er speelt in de wijk.

3 Naast deze groepen zijn er nog enkele andere platforms of (bewoners)groepen die zich inzetten voor de

wijk. Bijvoorbeeld Commissie Veilig Meijhorst en VORM (Verbetering Openbare Ruimte Meijhorst) die

vallen onder de Stichting Bewonersplatform Meijhorst.

Inleiding

5

hinder en overlast van groepen jongeren die rondhangen. Ze zijn 7 dagen in de week 24 uur

per dag bereikbaar en inzetbaar.

Behalve voor maisonnettes ook aandacht voor 50-er straten e.o. en hoogbouw

Na de laatste evaluatie zijn er inmiddels al enkele jaren verstreken en kan de balans opnieuw

worden opgemaakt, niet alleen voor de maisonnettes maar ook voor andere buurten in de

wijk en de wijk als geheel. De afdeling Wijkmanagment van de gemeente Nijmegen heeft de

afdeling Onderzoek en Statistiek gevraagd een bredere analyse te maken van de wijk

Meijhorst om te bezien hoe de wijk er nu voor staat. Daarbij gaat het niet alleen om de

situatie in de omgeving van de maisonnettes, maar ook om ontwikkelingen in andere

woonbuurten, zoals de laagbouw huur in de 50-er straten e.o. en de hoogbouw huur (de

complexen Boetbergen en Schuylenburg). Van de 50-er straten e.o. zijn er signalen dat de

bewonerssamenstelling verandert (steeds meer sociaal zwakkeren), de buurt verloedert en

bij bewoners gevoelens ontstaan van achterstelling ten opzichte van de maisonnettes. Ook in

de hoogbouw huur is in het verleden sprake geweest van overlast, onveiligheid, illegale

woonsituaties, verloedering, criminaliteit en andere problemen. De situatie is verbeterd,

maar er zijn aanwijzingen dat sinds kort de bewonerssamenstelling langzaam verandert en

hiervan een negatieve invloed uitgaat op de woon- en leefsituatie in de

hoogbouwcomplexen. Enkele statistieken over de deelgebieden van deze studie in relatie tot

Meijhorst, Dukenburg en de stad zijn in de bijlage te zien.

Fig. 1.3 Deelgebieden in de wijk Meijhorst

Inleiding

6

Overige buurten Meijhorst geen grote problemen

Naast de maisonnettes, de 50-er straten e.o. en de hoogbouw zijn er enkele andere buurten in

Meijhorst waar zich over het algemeen veel minder problemen voordoen. Het gaat hier met

name om de woonbuurten aan de rand van de wijk (bijvoorbeeld 61e, 62e straat,

wooncomplex de Meiberg (72e straat) in de buurt van het winkelcentrum en de 90-er straten.

In vergelijking met de maisonnettes, de 50-er straten e.o. en de hoogbouw heeft de

bewonerssamenstelling in deze buurten een sociaal sterkere achtergrond (bijvoorbeeld veel

minder uitkeringsgerechtigden). Voor een deel gaat het hier ook om koopwoningen, vooral

in de 61e en 62e straat (100% koop) en de 90-er straten (60% koop). Deze buurten worden in

deze gebiedsanalyse niet afzonderlijk beschouwd. Voor zo ver ze aan bod komen, maken ze

deel uit van uitspraken of bevindingen die betrekking hebben op de hele wijk.

Doel gebiedsstudie

De analyse van Meijhorst vindt plaats op basis van bestaande en nieuwe gegevens en

ervaringen. De studie heeft primair als doel bouwstenen te leveren voor de oplading van het

Wijkaanpakprogramma. Verder zal op basis van de onderzoeksresultaten advies worden

uitgebracht over de wijze van voortzetting van het convenant maisonnettes Meijhorst en

toepassing van maatregelen naar andere delen van de wijk4.

1.2 Onderzoeksvragen

De onderzoeksvragen zijn geordend per gebied waarop de studie betrekking heeft. Ze zijn

gehanteerd als leidraad bij de inventarisatie en analyse. In de verslaglegging worden ze niet

afzonderlijk behandeld, maar zijn de bevindingen ingepast in het algehele verhaal.

Wijk als geheel

In Meijhorst zijn er zaken of ontwikkelingen die niet zo zeer op buurtniveau spelen, maar

grotendeels betrekking hebben of een impact hebben op de wijk als geheel. Hieronder staan

per thema de onderzoeksvragen opgenomen die op wijkniveau spelen.

Sociale en fysieke kwaliteit wijk

- Wat kan op basis van objectieve en subjectieve gegevens worden gezegd over de

sociale kwaliteit van de wijk?

- Wat kan op basis van objectieve en subjectieve gegevens worden gezegd over de

fysieke kwaliteit in de wijk?

Veiligheid in wijk

- Wat kan op basis van objectieve en subjectieve gegevens gezegd worden over de

veiligheid en het veiligheidsgevoel in de wijk?

- Zijn er m.b.t. veiligheid maatregelen geweest die invloed hebben gehad op het

veiligheidsgevoel in de wijk?

4 De studie valt onder de bestuurlijke verantwoordelijkheid van de portefeuillehouder Wijken e.a. Maar

vanwege het feit dat ook andere aspecten aan de orde komen (veiligheid, jongerenoverlast) wordt de studie

ook onder de aandacht gebracht van de portefeuillehouder Veiligheid en de portefeuillehouder Jeugd.

Inleiding

7

Jongeren in de wijk

- Is er sprake van een jongerenproblematiek? Zo ja, hoe kan deze worden

getypeerd en zijn er gegevens bekend van jongerenoverlast of onveiligheid in

relatie tot jongeren in Meijhorst in vergelijking met andere wijken?

- Welke maatregelen zijn genomen om de jongerenproblematiek (jongerenoverlast)

aan te pakken en wat is te zeggen over het effect dat deze maatregelen hebben

gehad op het woon- en leefklimaat in de buurten waar deze problematiek zich

heeft voorgedaan?5

- Heeft de jongerenproblematiek invloed op het leefklimaat in de wijk en zo ja, in

welke zin?

Imago en toekomst wijk

- Wat zijn de positieve en minder positieve kanten om in Meijhorst te wonen?

- Wat zijn de toekomstverwachtingen voor de wijk Meijhorst?

- Hoe staat het met de beeldvorming van de wijk en welke rol spelen

vooroordelen hierbij?

- Welke specifieke aspecten zijn van belang voor de toekomst van de wijk, zoals

het nieuwe winkelcentrum, de culturele diversiteit en de communicatie met en

binnen de wijk?

Maisonnettecomplex

De onderzoeksvragen over het maisonnettecomplex gaan vooral over het verloop en het

effect van het convenant en luiden als volgt:

- Hoe staat het met het sociale en fysieke leefklimaat in het maisonnettecomplex?

- In welke mate zijn de doelstellingen van het convenant bereikt?

- Welke zaken zijn positief verlopen en welke zaken minder positief?

- Zijn er nog verbeterpunten ten aanzien van het convenant en zo ja, welke?

- Zijn er indicaties dat bewoners in de maisonnettes actiever zijn geworden voor

hun buurt en meer betrokken zijn bij hun buurt?

- Hoe staat het met de veiligheid en overlast (objectief en subjectief) in de

omgeving van de maisonnettes sinds de invoering van het convenant?

- Wat zijn de effecten van het convenant op de rest van de wijk?

(waterbedeffecten)

- Wat kunnen we leren van het convenant in relatie tot de verdere aanpak van de

wijk?

5 De jongerenproblematiek speelt zich niet alleen af in bepaalde buurten, maar in de hele wijk. Er zijn

evenwel bepaalde locaties in de wijk (omgeving winkelcentrum) waar de problematiek zich heftiger heeft

voorgedaan dan elders.

Inleiding

8

De 50-er straten, hoogbouw en overige buurten

Bij de 50-er straten en de hoogbouw gaat het om vragen die een indruk moeten geven van de

huidige situatie in deze buurten en om na te gaan of er eventuele maatregelen nodig zijn om

de situatie in deze buurten te verbeteren. Het gaat hier om de volgende vragen:

- Hoe kan het woon- en leefklimaat in de 50-er straten, de hoogbouw en overige

buurten worden getypeerd en welke ontwikkeling is hierin te zien?

- Waarmee zijn ontwikkelingen in deze buurten in verband te brengen,

bijvoorbeeld met zaken die elders in de wijk spelen of bepaalde

beleidsmaatregelen?

1.3 Opzet onderzoek

De gegevens van het onderzoek zijn op diverse manieren verzameld en wel via:

- bestudering van (beleids)documenten, artikelen en publicaties

- analyse van gegevens uit de Wijkmonitor 2007 en 2009

- analyse van gegevens uit de Veiligheidsmonitor

- gesprekken met stakeholders (professionals en actieve bewoners)

Bestudering (beleids)documenten

Via diverse verslagen, memo’s en notities is informatie verkregen over convenant (incl. het

verloop hiervan), de jongerenproblematiek en het sociale en fysieke leefklimaat in Meijhorst.

Analyse Wijkmonitor

Door analyse van gegevens uit de stadspeilingen 2007 en 2009 kan een beeld worden

gegeven van de ontwikkeling van het sociale en fysieke leefklimaat in de wijk Meijhorst in de

afgelopen jaren. Het betreft hier bijvoorbeeld het oordeel over de contacten tussen bewoners,

het oordeel over de woonomgeving, de mate waarin men vindt dat de buurt verloedert. De

wijkspecifieke gegevens van de stadspeilingen zijn neergelegd in de Wijkmonitor.

Analyse Veiligheidsmonitor

Ook gegevens van de Veiligheidsmonitor zijn geanalyseerd om na te gaan hoe het staat met

de overlast en veiligheid in Meijhorst en de ontwikkeling hiervan vanaf 2005. Het gaat hier

zowel om registratiegegevens (bijvoorbeeld aangiften van diefstallen, inbraken, meldingen

van overlast, klachten openbare ruimte) als om gegevens over de beleving (bijvoorbeeld

ontwikkeling van gevoelens van onveiligheid in de wijk). Bij de analyse is ook gekeken in

hoeverre hierbij een relatie gelegd kan worden met jongeren of de jongerenproblematiek.

Gesprekken met stakeholders

Gesprekken zijn gevoerd met vertegenwoordigers van organisaties die bij het convenant

betrokken zijn geweest en personen die het woon- en leefklimaat in de wijk goed kennen dan

wel zich inzetten om het woon- en leefklimaat in de wijk te verbeteren. Het gaat hier om

medewerkers van woningcorporatie Talis, Tandem, Politie, bewonerscommissie

maisonnettes Meijhorst, teamleiding straatcoaches bureau Toezicht, het

Wijkveiligheidspanel/stichting bewonersplatform Meijhorst. De gesprekken zijn niet in

Inleiding

9

groepsverband, maar afzonderlijk gevoerd. Hierdoor kon dieper worden ingegaan op de

situatie in de wijk vanuit de eigen discipline van de gesprekspartner. Via de gesprekken is

een algemene indruk gekregen van:

- de wijze waarop uitvoering is gegeven aan het convenant

- de effecten van initiatieven op basis van het convenant

- het woon- en leefklimaat in Meijhorst

- de jongerenproblematiek in Meijhorst

- de effecten van de maatregelen om de jongerenproblematiek aan te pakken

- de toekomstverwachtingen voor de wijk en de positie van het winkelcentrum hierin.

1.4 Opzet rapportage

De rapportage van de studie is als volgt.

In hoofdstuk 2 komt allereerst de situatie in de wijk als geheel aan de orde. De situatie wordt

beschreven aan de hand van diverse thema’s, bijvoorbeeld de sociale en fysieke kwaliteit van

de wijk, de veiligheid in de wijk en de jongerenproblematiek. Verder wordt in dit hoofdstuk

ook aandacht besteed aan het imago en de toekomstverwachtingen van de wijk.

In hoofdstuk 3 komt de situatie bij de maisonnettes aan de orde in combinatie met de

ontwikkelingen rond het convenant.

Hoofdstuk 4 gaat vooral over de 50-er straten e.o. en de hoogbouw. Verder wordt in dit

hoofdstuk kort iets vermeld over enkele andere plekken of straten in de wijk waar iets

specifieks aan de hand is.

In hoofdstuk 5 worden enkele conclusies getrokken, waarbij een aantal bevindingen in

samenhang wordt bezien.

De wijk

10

2 De wijk

Typering wijk

Uit enkele statistieken blijkt dat Meijhorst een sociaal zwakke positie heeft in vergelijking

met Dukenburg en de stad. Het aandeel éénoudergezinnen is hoger dan in Dukenburg en de

stad, evenals het aandeel personen met een uitkering in de wijk6. Daarnaast is een op de drie

bewoners van niet-westerse afkomst, hetgeen veel meer is dan gemiddeld in Dukenburg en

de stad.

Tabel 4.1 Typering Meijhorst (situatie per 1-1-2010)

Meijhorst Dukenburg Stad

aantal bewoners 3.431 22.816 163.036

aantal huishoudens 1.558 10.541 67.797

% huurwoningen 81% 66% 55%

% < 25 jaar 30% 28% 32%

% 50 + 35% 39% 31%

% niet-westerse bevolking 32% 19% 13%

% éénoudergezinnen 11% 8% 7%

% uitkeringen 8,8% 6,6% 4,3%

Bron: Wijkdeelgetallen 2010

2.1 De sociale kwaliteit van de wijk

Sociale klimaat laat gunstige ontwikkeling zien volgens burgeronderzoek en professionals

Het sociale klimaat in Meijhorst (de manier waarop mensen met elkaar omgaan) laat een

gunstige ontwikkeling zien. Dat komt zowel uit gegevens van burgeronderzoek (Stads- en

Wijkmonitor 2007 en 2009) als uit de interviews met professionals naar voren. Ook het

samenleven tussen etnische groepen is naar het oordeel van bewoners in Meijhorst sterk

verbeterd, terwijl het oordeel hierover in Dukenburg er niet beter op geworden is. In

Meijhorst bezoekt men, meer dan in Dukenburg het geval is, een wijkcentrum in de eigen

buurt. En professionals hebben de indruk dat bewoners steeds meer open staan voor elkaar.

Gegevens bevolkingsonderzoek wijzen op gunstige tendens in sociaal klimaat

6 In Meijhorst is ook het Wijkteam Dukenburg actief. Het Wijkteam is een samenwerkingsverband van

verschillende partijen (Politie, woningcorporatie, NIM, Meldpunt Bijzondere Zorg, gemeente) die de situatie

van multi-probleem gezinnen bespreekt en hulp of zorg biedt aan deze gezinnen. Signalen om welke

gezinnen het gaat, krijgt het Wijkteam van diverse organisaties of groepen (woningcorporatie,

VeiligWijkTeam, bewoners, scholen, etc.). De multi-probleem gezinnen in Meijhorst zijn allemaal bewoners

in een huurwoning met een uitkering. De korte lijnen in de hulp aan deze gezinnen (dwang en drang)

zorgen er volgens het Wijkteam voor dat de hulp werkt.

De wijk

11

Via burgeronderzoek worden periodiek diverse vragen aan Nijmegenaren gesteld hoe ze

met anderen in de buurt omgaan, hoe men over anderen in de buurt denkt of wat men ervan

vindt om met anderen in de buurt te wonen. Op basis van de antwoorden op deze vragen

wordt een schaal van sociale kwaliteit gemaakt. Hoe hoger men scoort op de schaal hoe

gunstiger men oordeelt over de sociale verhoudingen in de buurt oftewel de sociale kwaliteit

in de buurt.

In Meijhorst is de sociale kwaliteit weliswaar wat minder gunstig dan in Dukenburg en in de

stad, maar in 2009 is de sociale kwaliteit in Meijhorst ten opzichte van 2007 wel verbeterd

(Stads- en wijkmonitor 2009, deel Wijk).

Fig.2.1 Schaalscore sociale kwaliteit

6,2

5,9

5,5

6,3

6,2

5,7

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

2007 2009

Bron: Stadspeiling 2007, 2009

Het beeld dat bewoners in Meijhorst hebben over het samenleven tussen Nederlandse en

niet-westerse bewoners was voorheen niet zo best, maar heeft zich de laatste jaren positief

ontwikkeld. Dit in tegenstelling tot Dukenburg waar wat dit betreft sprake is van een

verslechtering in 2009 ten opzichte van 2007. In de stad is het oordeel over het samenleven

tussen etnische groepen ook gunstiger geworden in 2009 in vergelijking met 2007, maar deze

positieve tendens is in Meijhorst sterker dan in de stad. In figuur 2.2. is te zien dat zeker de

helft van de bewoners in Meijhorst in 2009 een gunstig oordeel heeft over de sociale

verhoudingen tussen niet-westerse en Nederlandse groepen in de wijk, terwijl dat in 2007

veel minder was (40%).

Verder komt uit het bevolkingsonderzoek in 2009 naar voren dat het percentage bewoners

dat positieve kanten noemt over de aanwezigheid van etnische groepen in de buurt in

Meijhorst (48%) hoger is dan in Dukenburg (41%) en in de stad (45%).

De wijk

12

Fig. 2.2 Percentage bewoners dat gunstig oordeelt over het samenleven tussen

niet-westerse en Nederlandse groepen in de buurt

52

54

40

58

48

51

0 10 20 30 40 50 60 70

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

2007 2009

Bron: Stadspeiling 2007, 2009

De mate waarin men in Meijhorst sociale contacten zegt te hebben wijkt niet veel af van het

beeld hierover in de stad en ligt zelfs op een iets hoger niveau dan in Dukenburg. In 2009 zei

84% van de bewoners in Meijhorst voldoende sociale contacten te hebben. In Dukenburg en

de stad was dat resp. 82% en 85%. Ook het aandeel bewoners dat meedoet aan

vrijwilligerswerk is in Meijhorst (29%) in 2009 op ongeveer hetzelfde niveau als in

Dukenburg (28%) en de stad (30%). De deelname aan buurtactiviteiten is in Meijhorst (27%)

enerzijds wat meer dan in Dukenburg (23%), maar andserzijds wat minder dan in de stad

(31%).

Ook professionals zien over het algemeen gunstige ontwikkeling in sociaal klimaat

De gegevens uit bevolkingsonderzoek over het sociaal klimaat ijn Meijhorst worden

grotendeels ondersteund door de informatie uit de gesprekken met professionals. Volgens de

ondervraagden wonen veel mensen met plezier in de wijk en volgens sommigen zijn ze

betrokken en actief voor hun buurt. Professionals zeggen die signalen te krijgen door de

contacten die ze met bewoners hebben. Volgens sommigen ligt de tolerantiegrens in

Meijhorst ook hoger dan in andere wijken van Dukenburg en belt men niet zo snel voor

kleine dingen die zich voordoen.

Van de andere kant zijn er enkele professionals die wat het sociale klimaat betreft wat

minder positieve signalen afgeven. Sommigen zijn van mening dat bewoners nog te weinig

doen voor hun woonomgeving, de bereidheid om deel te nemen aan bewonerscommissies

laag is (zowel onder niet-westerse als onder Nederlandse bewoners), niet-westerse bewoners

nog te weinig te zien zijn op bewonersbijeenkomsten en er over het algemeen nog te weinig

communicatie is.

Maar al met al vindt men dat het woonklimaat in sociaal opzicht langzaam aan het

verbeteren is, en dat het convenant inzake de maisonnettes mede hiertoe heeft bijgedragen

(positieve uitstraling op de wijk). Door wijziging van het toewijzingsbeleid van de

De wijk

13

woningcorporatie zijn er ook sociaal sterkere bewoners in de wijk komen wonen. En hoewel

nog niet alle minpunten overwonnen zijn (bijvoorbeeld illegale woonsituaties) komen deze

steeds minder voor. Mensen staan steeds meer open voor elkaar en dat was vroeger minder

het geval. En het blad De Dukenburger draagt niet alleen elders in Dukenburg maar ook in

Meijhorst bij tot het saamhorigheidsgevoel in de buurt.

2.2 De fysieke kwaliteit van de wijk

Fysieke leefklimaat wordt langzaam beter

Het fysieke leefklimaat in Meijhorst laat in verschillende opzichten een gunstige

ontwikkeling zien. Dat komt niet alleen tot uitdrukking in de politiecijfers over vernielingen

en vandalisme en in de cijfers van de Bel- en herstellijn, maar ook uit onderzoek waarin

bewoners zijn ondervraagd over hun buurt. De mate van verloedering neemt licht af en het

algemene oordeel van bewoners in Meijhorst over hun eigen buurt is in 2009 wat gunstiger

dan in 2007.

Incidenten over vernielingen en vandalisme worden minder

Uit de cijfers van de politie vanaf 2006 tot en met 2010 is te zien dat er over het geheel

genomen een afnemende tendens is in het aantal incidenten met betrekking tot vandalisme

en vernielingen. Dat geldt niet alleen voor de stad sinds 2006, maar ook voor Dukenburg en

Meijhorst (fig. 2.3).

Fig. 2.3 Aantal incidenten vernielingen en vandalisme 2006-2010 (absoluut)

2112

272131173202

3025

175268

404 413 377

14367085 68

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

2006 2007 2008 2009 2010

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

Bron: Politie Gelderland-Zuid 2006-2010

De afnemende tendens van het aantal incidenten vernielingen en vandalisme in Meijhorst

komt ook tot uitdrukking in het gunstigere oordeel van bewoners in Meijhorst over hun

woonomgeving in 2009 in vergelijking met 2007. In 2007 gaf men in Meijhorst een 6,7 als

rapportcijfer voor de eigen woonomgeving. In 2009 was dat opgelopen naar een 6,9.

Daarnaast is het percentage in Meijhorst dat zijn buurt schoon vindt in 2009 (69%) hoger dan

De wijk

14

in 2007 (65%). Verder blijft het aantal bewoners in Meijhorst dat tevreden is over het groen in

hun buurt op peil en in vergelijking met Dukenburg en de stad hoog. In 2009 was 86% van

de bewoners in Meijhorst tevreden over het groen in hun buurt. In Dukenburg en de stad

was dat resp. 78% en 75%.

Klachten bij de Bel- en Herstellijn vertonen geen grote schommelingen

Het aantal klachten van bewoners in Meijhorst die zij melden bij de Bel- en Herstellijn over

de openbare ruimte bedraagt jaarlijks tussen de 300 en 350. In 2009 is het aantal klachten ten

opzichte van 2007 niet veel veranderd. In Dukenburg en de stad is er een afnemende trend

in deze klachten te zien.

Fig.2.4 Klachten openbare ruimte in Meijhorst, Dukenburg en Nijmegen (absoluut)

(2007, 2008 en 20097)

12386

337

1253612829

221422672492

312340

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

2007 2008 2009

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

Bron: Bel- en Herstellijn 2007-2009

Mate van ervaren verloedering neemt licht af

De mate waarin men vindt dat de buurt verloedert is in Meijhorst in vergelijking met

Dukenburg en de stad wat hoog.8 In 2009 is de mate van ervaren verloedering in Meijhorst

7 Bij klachten over de openbare ruimte moet o.a. gedacht worden aan klachten over huisvuil,

straatonderhoud (straatmeubilair, bestrating, verkeersborden), groen, speeltuinen, wrakken en illegale stort.

Een toename van de klachten wil niet direct zeggen dat het fysieke leefklimaat ongunstiger is geworden,

maar kan ook inhouden dat sommige bewoners sneller klagen over hun omgeving of alerter zijn op hun

omgeving dan elders het geval is.

8 De mate van de ervaren verloedering wordt gemeten via verschillende vragen die aan burgers worden

voorgelegd. Het gaat hier om vragen over rommel of hondenpoep op straat, bekladding van muren of

gebouwen in de buurt en vernielingen van bushokjes en telefooncellen in de buurt. Hoe hoger de

verloederingsscore, hoe slechter de fysieke leefsituatie wordt ervaren.

De wijk

15

ten opzichte van 2007 licht afgenomen, terwijl deze in Dukenburg licht was toegenomen (fig.

2.5).

De lichte afname van de ervaren verloedering in Meijhorst is o.a. terug te zien in de mate

waarin men vindt dat er veel wordt vernield in de buurt. Het percentage bewoners dat vindt

dat er veel wordt vernield in de buurt is in Meijhorst in 2009 namelijk minder dan in 2007.

Dit aandeel is teruggelopen van 35% in 2007 naar 30% in 2009.

Verder is het percentage bewoners in Meijhorst dat de eigen buurt schoon vindt in 2009

groter dan in 2007. In 2007 vond 65% de eigen buurt schoon.In 2009 was dat inmiddels 69%

(Stads- en Wijkmonitor 2009, deel Wijk).

Fig. 2.5 Mate van ervaren verloedering

4,1

4,7

3,6

4,2

4,6

3,7

0,0 2,0 4,0 6,0

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

2007 2009

Bron: Stadspeiling 2007, 2009

Rapportcijfer buurt relatief laag, maar stijgt

Het rapportcijfer dat bewoners in Meijhorst geven voor hun eigen woonomgeving is

weliswaar voldoende, maar in vergelijking met Dukenburg en de stad aan de ietwat lage

kant. De waardering is sinds 2007 wel gestegen. De hogere waardering is een algemene

trend, want ook in de stad en in Dukenburg is er sprake van een stijging in 2009 ten opzichte

vaan 2007.

De wijk

16

Fig. 2.6 rapportcijfer buurt

7,1

6,7

7,5

7,4

6,9

7,3

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

2007 2009

Bron: Stadspeiling 2007, 2009

Ook professionals zien verbetering in fysieke leefomgeving

De fysieke leefomgeving is volgens de ondervraagde professionals verbeterd. Dat leiden ze

mede af van signalen die ze van bewoners hebben gekregen. Over het algemeen is men van

mening dat het buiten overal schoner is geworden. Tegelijk wordt er op gewezen dat zodra

de aandacht verslapt het fysieke leefklimaat gauw kan verslechteren. Wanneer de

wijkbeheerder of de DAR een tijdje afwezig is, bijvoorbeeld vanwege vakantie, er weer snel

rommel te zien is op openbare plaatsen. Gepleit wordt derhalve voor continue aandacht.

Een keer per week lopen er verschillende z-teams in de wijk. Naast een z-team van jongeren

voor de maisonnettes is er een z-team van jongeren voor de laagbouw. Daarnaast is er een z-

team van volwassenen voor de hoogbouw. Verder is er een Buurtpreventieteam hoogbouw

(14e, 15e, 60e en 61e straat) en een Buurtpreventieteam laagbouw (50-er straten, 11e en 12e

straat) geweest. Beide teams werken nu samen en zijn opgegaan in de nieuwe naam

Buurtpreventieteam hoogbouw en 50-er straten dat niet alleen preventief optreedt in relatie

tot de veiligheid in de wijk, maar ook in relatie tot het behoud van een schone

woonomgeving. Het team loopt met gele hesjes in koppeltjes van minimaal twee personen

om op te vallen. Opvallende gebeurtenissen geven ze door aan de woningcorporatie of de

Politie. Indien nodig spreken ze ook zelf de mensen aan.

Verder is het Veilig Wijk Team actief in de wijk. Leden van dit team (wijkagent, twee

politieagenten en twee toezichthouders) zijn zichtbaar en herkenbaar aanwezig en spreken

bewoners niet alleen aan op overlastgevende stuaties, maar ook op bijvoorbeeld zwerfvuil.

De inzet van de z-teams, het Buurtpreventieteam hoogbouw en 50-er straten en het Veilger

Wijk Team draagt volgens de professionals zeker bij tot verbetering van de kwaliteit van het

openbaar gebied in Meijhorst.

Al met al vinden de ondervraagden dat de wijk schoner is geworden en dat de inzet van

verschillende teams en organisaties hieraan een positieve impuls heeft gegeven. Maar men

moet volgens de ondervraagden wel alert blijven op verleoderingsprocessen. Het risico

De wijk

17

bestaat bijvoorbeeld dat vormen van graffiti langzaam weer de kop opsteken na een

opknapbeurt van woningen als je er er niet alert op blijft.

2.3 De veiligheid in de wijk

Meijhorst wordt veiliger en onveiligheidsgevoelens nemen af

Uit aangiftecijfers van de politie komt naar voren dat het in Meijhorst over het algemeen

veiliger wordt. Het aantal winkel-, auto-, en fietsdiefstallen is afgenomen, evenals het aantal

auto-inbraken. Een uitzondering hierop zijn de woninginbraken. En afnemende trend hierin

is niet duidelijk zichtbaar.

Uit de gegevens over de beleving van bewoners in Meijhorst blijkt verder dat men zich

zowel in het algemeen als in de buurt veiliger begint te voelen.

Aangifte diefstallen neemt af

Het aantal aangiften van winkeldiefstallen in Meijhorst vertoont sinds 2006 een wisselend

beeld, maar is over het algemeen beperkt. In de stad en in Dukenburg is hierin sinds 2006

een afnemende trend te zien. Het aantal aangiften van autodiefstallen is sinds 2006 zowel in

de stad, Dukenburg als Meijhorst afgenomen. In 2010 is ten opzichte van 2006 verder ook een

afname te zien in het aantal fietsdiefstallen, zowel in de stad, Dukenburg als Meijhorst (fig.

2.7 tot en met fig. 2.9).

Fig. 2.7 Aantal aangiften winkeldiefstallen 2006-2010 (absoluut)

567

497

64 78

6

669617 554

94141

98

133 1 40

100

200

300

400

500

600

700

800

2006 2007 2008 2009 2010

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

Bron: Politie Gelderland-Zuid 2006-2010

De wijk

18

Fig. 2.8 Aantal aangiften autodiefstallen 2006-2010 (absoluut)

355393

342

390

659

457

54

88 8856

9722 160

100

200

300

400

500

600

700

2006 2007 2008 2009 2010

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

Bron: Politie Gelderland-Zuid 2006-2010

Fig. 2.9 Aantal aangiften fietsdiefstallen 2006-2010 (absoluut)

2155

3

2089

29862548

3336

60260

131188

1891432 14 100

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

2006 2007 2008 2009 2010

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

Bron: Politie Gelderland-Zuid 2006-2010

Auto-inbraken dalen, woninginbraken dalen na 2009

De aangiften over auto-inbraken nemen in Meijhorst de laatste jaren af. Deze afnemende

trend is ook in Dukenburg en in zekere zin in de stad te zien. Na 2009 nemen in Meijhorst

ook de aangiften over woninginbraken af (fig. 2.10 en fig. 2.11).

De wijk

19

Fig. 2.10 Aantal aangiften autoinbraken 2006-2010 (absoluut)

2144

1814

2140

3031

2420

96208

306246 297

8243359 460

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

2006 2007 2008 2009 2010

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

Bron: Politie Gelderland-Zuid 2006-2010

Fig. 2.11 Aantal aangiften woninginbraken 2006-2010 (absoluut)

143 129

1031 998

930

1135

1326

147122 132

22392521 200

200

400

600

800

1000

1200

1400

2006 2007 2008 2009 2010

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

Bron: Politie Gelderland-Zuid 2006-2010

Incidenten drugsoverlast wisselvallig

Uit de politiecijfers komt een wisselvallig beeld naar voren wat betreft het aantal incidenten

drugsoverast in Meijhorst in de periode 2006-2010. Datzelfde geldt ook voor Dukenburg en

de stad. In 2007 was het aantal incidenten drugsoverlast in de stad het laagst. In datzelfde

jaar was ongeveer de helft van het aantal incidenten uit Dukenburg afkomstig vanuit

Meijhorst. Na 2007 zijn de incidenten over drugsoverlast in Meijhorst over het algemeen

afgenomen (fig. 2.12) .

De wijk

20

Fig. 2.12 Aantal incidenten drugsoverlast 2006-2010 (absoluut)

306332

262

396

253

1629

11 178

5214 8

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

2006 2007 2008 2009 2010

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

Bron: Politie Gelderland-Zuid 2006-2010

Onveiligheidsgevoelens in Meijhorst naar verhouding hoog, maar neemt af

Het algemene onveiligheidsgevoel in Meijhorst is hoger dan in Dukenburg en de stad, maar

is in 2009 afgenomen ten opzichte van 2007. Ook in Dukenburg en de stad is het

onveiligheidsgevoel in ongeveer dezelfde mate afgenomen (fig. 2.13).

Fig.2.13 % dat zich in het algemeen onveilig voelt

32

30

30

30

27

28

0 10 20 30 40

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

2007 2009

Bron: Stadspeiling 2007, 2009

Behalve het algemene onveiligheidsgevoel is ook het onveiligheidsgevoel in de buurt in

Meijhorst hoger dan in Dukenburg en de stad. De verschillen tussen Meijhorst en

Dukenburg, resp. de stad zijn hier wat groter dan bij de algemene onveiligheidsgevoelens.

Maar evenals bij het algemene onveiligheidsgevoel is ook het onveiligheidsgevoel in de

buurt zowel in Meijhorst, Dukenburg als in de stad afgenomen.

De wijk

21

De afname van de onveiligheidsgevoelens in de buurt is in Meijhorst echter groter geweest

dan in de stad. (fig. 2.14).

Fig. 2.14 % dat zich onveilig voelt in de buurt

22

25

33

21

22

29

0 10 20 30 40

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

2007 2009

Bron: Stadspeiling 2007, 2009

Afname bedreigingen sinds 2007

In hoeverre bedreigingen op straat invloed hebben op het onveiligheidsgevoel in het

algemeen of in de buurt is moeilijk te zeggen. Maar wanneer feitelijke en subjectieve

gegevens tegen elkaar worden afgezet, blijkt afname van de onveiligheidsgevoelens (in het

algemeen en in de buurt) sinds 2007 samen te gaan met een afname van het aantal aangiften

over bedreigingen.

Fig. 2.15 Aantal aangiften bedreigingen 2006-2010 (absoluut)

313

355

399416

429

395565 77

59

5161310 190

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

2006 2007 2008 2009 2010

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

Bron: Politie Gelderland-Zuid 2006-2010

De wijk

22

Professionals wijzen ook op grotere veiligheid in wijk

Niet alleen uit de politiecijfers en het burgeronderzoek komt naar voren dat het op diverse

terreinen in Meijhorst veiliger is geworden. Ook de ondervraagde professionals zijn van

mening dat het veiligheidsgevoel in de wijk aanmerkelijk is verbeterd. Pak weg een jaar

geleden was er nog sprake van jongerenoverlast in de buurt van het winkelcentrum

(agressie, geweld, drugs, bedreiging, etc.). Het veiligheidsgevoel in de wijk werd hierdoor

sterk beïnvloed. Maar daar is in positieve zin verandering in gekomen. Factoren die hierbij

een rol gespeeld kunnen hebben zijn de oprichting van het Veilig Wijk Team (politie en

toezicht) en de frequentere aanwezigheid van de politie in de wijk.

Na de crisisinterventie van B&W is meer politie ingezet, hetgeen volgens de ondervraagden

heeft geleid tot meer veiligheid in objectieve zin én een groter veiligheidsgevoel.

Er wordt vaker een praatje gemaakt met bewoners, niet alleen om de communicatie te

verbeteren maar ook om signalen op te vangen over wat er speelt in de wijk. Door meer

contact onstaat er een betere relatie met bewoners en krijgen zij ook meer vertrouwen in

politie en Toezicht, hetgeen positief doorwerkt op het veiligheidsgevoel van bewoners.

Ook het Buurtpreventieteam Hoogbouw en 50-er straten draagt bij aan een groter

veiligheidsgevoel. Het team bestaat uit ongeveer 20 personen die bij toerbeurt in de wijk

patrouilleren in koppeltjes van twee met gele hesjes. De strategie is er op gericht om zo

zichtbaar mogelijk aanwezig te zijn. Het team loopt regelmatig door de wijk, ook ’s avonds.

Er zijn twee vaste mensen thuis die in verbinding staan met de mensen die buiten lopen

zodat altijd bekend is waar de buitenwacht zich bevindt. Opvallende gebeurtenissen die te

maken hebben met het sociale en fysieke leefklimaat in de wijk of die de veiligheid in de wijk

in gevaar dreigen te brengen, geeft het team door aan een bepaalde instantie

(woningcorporatie, DAR, Politie, bureau Toezicht, Bel- en herstellijn) die de melding

vervolgens probeert af te handelen. Het team heeft overwegend een signalerende functie,

maar spreekt ook af en toe bewoners aan op gedrag, bijvoorbeeld als ze ’s nachts

geluidsoverlast veroorzaken. Verder komt het voor dat bewoners zaken melden bij het

Buurtpreventieteam dat vervolgens bekijkt of ze er zelf op afstapt dan wel de melding

doorgeeft aan een instantie. Het team houdt de hele wijk in de gaten en kijkt of alles

fatsoenlijk verloopt. Uit de gesprekken komt naar voren dat het Buurtpreventieteam een

positieve invloed heeft gehad op het veiligheidsgevoel in de wijk.

2.4 Jongerenproblematiek

Inleiding

De jongerenoverlast in Meijhorst is een probleem dat al wat langer speelt in de wijk.

Geruime tijd ging het om rondhangende jongeren bij de boerderij (het voormalige

jongerencentrum), het winkelcentrum en het wijkcentrum, voorzieningen die niet ver van

elkaar liggen. Jongeren reden met scooters door het winkelcentrum, veroorzaakten

geluidsoverlast op het plein bij het wijkcentrum of elders op schoolpleintjes en zorgden voor

vervuiling in de omgeving van het wijkcentrum of andere plekken. Vernielingen, diefstal,

drugs, inbraak, agressie, bedreiging, beroving, brandstichtingen, intimidatie of represailles in

de wijk deden zich vaak voor in de omgeving van het winkelcentrum/het wijkcentrum waar

De wijk

23

jongeren zich ophielden. Gevoelens van onveiligheid, vooral bij ouderen, werden dan ook

vaak in verband gebracht met de aanwezigheid van jongeren. De indruk bestond dat de wat

oudere groep (18 +) de jongere groep (18 -) meetrok en de situatie verslechterde geleidelijk.

De situatie escaleerde in 2007 toen de boerderij afbrandde. In 2008 werd de boerderij voor de

tweede keer aangestoken en werd van hogerhand ingegrepen, waarna 56 personen een

gebiedsverbod kregen. Hierna zijn de jongeren gesplitst. De jongere groep (18-) ging naar de

Horizon in de 20e straat en de oudere groep (18+) naar het jongerencentrum in Staddijk.

Als reactie hierop zijn er in 2009 onlusten geweest met autobranden. Langzamerhand zijn de

gemoederen daarna wat bedaard, maar in de beleving van veel bewoners is de problematiek

kennelijk nog niet helemaal verdwenen. In de notitie Intake Projectplan Wijkveiligheid

Meijhorst (27 mei, 2010) staat bovendien dat jongeren opnieuw het gebied opzoeken waar de

onlusten zijn geweest en dat er in dit gebied gedeald wordt.

Incidenten jongerenoverlast na 2009 duidelijk afgenomen

Uit politiecijfers en gegevens van het bevolkingsonderzoek komt naar voren dat de

jongerenoverlast in Meijhorst in de periode 2006-2009 was toegenomen. Ook in de eerste

helft van 2009 (periode waarin bewonersenquête is afgenomen) werd jongerenoverlast nog

in toenemende mate ervaren door de bewoners van Meijhorst. Tot die tijd kan dan ook

gezegd worden dat de jongerenproblematiek in de ogen van bewoners van Meijhorst zeker

nog aanwezig was. Maar na de maatregelen in het najaar van 2009, is het aantal incidenten

jongerenoverlast in Meijhorst flink gedaald. Dat komt naar voren uit de cijfers van de politie

Gelderland-Zuid over incidenten met betrekking tot jongerenoverlast. Uit deze registraties

blijkt dat het aantal incidenten met betrekking tot jongerenoverlast in Meijhorst van 2006 tot

en met 2009 is gestegen9, maar in 2010 aanmerkelijk is gedaald. Deze daling heeft zich na

2009 ook voorgedaan in de stad en Dukenburg, maar is in Meijhorst sterker geweest. In de

stad is het aantal incidenten jongerenoverlast in 2010 ten opzichte van 2009 afgenomen met

21%. In Dukenburg was dit aantal met 50% afgenomen en in Meijhorst met 75%.

9 Een stijging van de incidenten jongerenoverlast wil nog niet direct zeggen dat de overlast door jongeren

ook werkelijk is toegenomen. De toename kan ook te maken hebben met een grotere gevoeligheid voor alles

wat met jongeren te maken heeft of een lagere tolerantiegrens versus jongeren. Veranderingen hierin hebben

invloed op het meldingsgedrag. Anderzijds kunnen de meldingen ook een onderschatting zijn, namelijk

wanneer mensen geen melding of aangifte meer doen, omdat ze denken dat het toch niet helpt. De

incidenten hebben niet alleen betrekking op meldingen van burgers, maar bevatten ook meldingen van

politieagenten en toezichthouders.

De wijk

24

Fig. 2.16 Aantal incidenten jongerenoverlast in 2006-2010 (absoluut)

1784

240119

1348

1707

1408

1575

262 299235

271087941 50

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

2006 2007 2008 2009 2010

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

Bron: Politie Gelderland-Zuid 2006-2010

Uit bevolkingsonderzoek in 2007 en 2009 blijkt dat in sommige wijken een daling van de

ervaren overlast is te zien en in andere wijken een stijging (Integrale Veiligheidsmonitor

Nijmegen 2010; Stads- en Wijkmonitor 2009, deel Wijk).

Meijhorst behoort tot de wijken waar sprake is van een stijging van de ervaren overlast door

jongeren in 2009 ten opzichte van 2007. In 2009 zei 25% van de volwassen bewoners in

Meijhorst vaak overlast van jongeren te hebben, terwijl dat gemiddeld in Nijmegen 9% is.

Daarmee behoorde Meijhorst samen met het Stadsentrum (24%) tot de wijken in Nijmegen

waar de meeste overlast van jongeren wordt ervaren. De ervaren overlast in Dukenburg en

de stad is in 2009 ten opzichte van 2007 afgenomen, met resp. 3% en 1%, terwijl deze

overlast in Meijhorst is gestegen met 7%. Zoals gezegd dateren de gegevens over de ervaren

overlast door jongeren in 2009 uit de eerste helft van dat jaar. Later in het jaar zijn er

maatregelen genomen. De eventuele effecten hiervan zijn dus niet in het onderzoek van 2009

(stadspeiling 2009) meegenomen.

De wijk

25

Fig. 2.17 Ervaren overlast door jongeren in 2007 en 2009 (in %)

10%

14%

18%

9%

11%

25%

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

2007 2009

Bron: Stadspeiling 2007, 2009

Op basis van de vragen over jongeren in bevolkingsonderzoek blijkt Meijhorst ook wat

minder goed te scoren op de schaal over de houding van jongeren in de buurt dan

gemiddeld in Nijmegen en Dukenburg. Het gaat hier ondermeer om vragen of men vindt dat

er voldoende activiteiten of voorzieningen zijn voor jongeren in de buurt, of men veel

overlast ondervindt van jongeren in de buurt en in hoeverre men vindt dat jong en oud goed

met elkaar omgaan in de buurt. Hoe hoger de score op de schaal, hoe gunstiger men oordeelt

over de jongeren in de buurt. In figuur 2.18 is te zien dat het oordeel over jongeren in de

buurt in Meijhorst wat minder gunstig ligt dan in Dukenburg en de stad, maar dat het

oordeel in Meijhorst in 2009 in vergelijking met 2007 wel licht is verbeterd. En ook bij de

interpretatie van deze cijfers moet beseft worden dat de gegevens uit 2009 zijn verzameld in

de eerste helft van dat jaar, een periode waarin de maatregelen nog niet waren genomen.

Fig. 2.18 Schaalscore houding ten opzichte van jongeren in buurt

6,6

6,2

5,4

6,6

6,4

5,5

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

2007 2009

Bron: Stadspeiling 2007, 2009

De wijk

26

Meijhorst op goede weg door aanpak jongerenproblematiek, maar aandacht blijft nodig volgens

professionals

De ondervraagden in het onderzoek zijn van mening dat er nog steeds sprake is van een

jongerenproblematiek in Meijhorst. Volgens sommigen is er deels sprake van feitelijke

overlast veroorzaakt door jongeren, maar deels ook van beleefde overlast door jongeren. Het

feit dat jongeren samen op bepaalde plekken staan wordt vaak aangedikt of beleefd als een

vorm van overlast, terwijl er in veel gevallen weinig aan de hand is. Daarom is het volgens

de ondervaagden goed om steeds onderscheid te maken tussen vermeende overlast en

daadwerkelijke overlast.

Bovendien zijn bepaalde overlastsituaties ook afhankelijk van de manier waarop bewoners

met jongeren en groepen jongeren omgaan.

In ieder geval vinden de informanten dat er ook daadwerkelijke overlast door jongeren is

geweest, maar dat deze op een goede manier is aangepakt, mede door interventie van de

burgemeester. De 18-minners zijn naar de Horizon gegaan en de 18-plussers naar

Jongerencentrum Staddijk. Dat heeft in het begin tot onlusten geleid toen de 18+ groep

gereageerd had op deze scheiding met autobranden, maar de situatie lijkt nu redelijk rustig.

Door de aanpak is Meijhorst volgens velen op de goede weg en de professionals krijgen ook

van bewoners bemoedigende reacties naar aanleiding van de aanpak. Maar bij tijd en wijle is

er toch wat jongerenoverlast bij basisschool de Meiboom in de buurt van de Horizon (notitie

Intake Projectplan Wijkveiligheid Meijhorst, 27 mei 2010).

Toch broeit er volgens enkelen zo nu en dan nog iets onder jongeren en de Commissie Veilig

Meijhorst heeft er dan ook voor gepleit om de scheiding van 18- en 18+ te handhaven. Alle

ondervraagden zijn van mening dat de aandacht voor de jongeren niet moet verslappen en

dat ze zeker nog enkele jaren aandacht nodig hebben. Als de aandacht verslapt of wegvalt,

kan de situatie van voorheen naar het oordeel van enkele professionals snel weer terugkeren.

In Jongerencentrum Staddijk hebben de 18-plussers een thuisbasis die ze zelf hebben

ingericht als theecafé. De ruimte is drie keer per week open in de avond van 19.00 uur tot

00.00 uur. Er komen jongeren uit Dukenburg (vooral Malvert, Aldenhof en Meijhorst), maar

ook uit Hatert. De jongeren kennen elkaar en de doelgroep bestaat uit jongeren vanaf 18 jaar,

vooral niet-westerse jongeren. Er is een vaste kern van 30 tot 40 jongeren. De totale groep

bestaat uit ongeveer 70 personen. De groep bestaat vooral uit jongeren van Marokkaanse

afkomst, maar er komen ook jongeren van andere culturen. Er komen jongeren die deels

werken en deels een opleiding volgen, maar ook jongeren die werkloos zijn. Er worden

spelletjes gedaan, maar ook bijvoorbeeld informatieavonden georganiseerd over werk,

scholing en wonen. De meerwaarde van het jongerencentrum Staddijk ligt volgens

jongerenwerkers voornamelijk in het feit dat jongeren drie avonden in de week zinvol bezig

worden gehouden en van de straat worden afgehouden.

Project Op Jezelf

Via het welzijnswerk wordt ook geïnvesteerd in jongeren van het Jongerencentrum Staddijk ,

o.a. in jongeren die destijds betrokken zijn geweest bij de overlast in Meijhorst.

De wijk

27

Ze worden via het project “Op jezelf” (samenwerking tussen IrisZorg, Het Interlokaal en

Tandem) maatschappelijk weer actief gemaakt.

Het Project Op Jezelf ging op 1 januari 2009 van start met een looptijd t/m 2011. Het doel van

het project is om oudere (18+) jongeren met complexe problemen en een zwakke positie op

de arbeidsmarkt, door middel van een intensief programma, toe te leiden naar arbeid en

scholing en naar hulp op verschillende leefgebieden. De doelgroep bestaat uit zorgmijdende

jongeren van 18 jaar en ouder, uit Dukenburg en Lindenholt, met weinig tot geen perspectief

op de arbeidsmarkt.

Het project wordt gecoördineerd door Het Inter-lokaal en is gehuisvest in Jongerencentrum

Staddijk. Het Op Jezelf team bestaat uit een casemanager van Iriszorg, een jongerenwerker

van Tandem en een jobcoach van Het Inter-lokaal. In 2010 waren er 46 jongeren in traject.

Het gaat vooral om jongeren uit Dukenburg, behorend tot de (voorheen) overlastgevende

groep. Via cursussen en begeleiding (individuele hulp) wordt getracht te zorgen dat ze weer

een normaal levensritme krijgen in de hoop dat ze dit kunnen voortzetten.

De Horizon

Jongerencentrum De Horizon is gevestigd in de 20e straat in Meijhorst en is alleen bestemd

voor de groep 18-. Deze regel is ingevoerd om de invloed van de 18+ groep op de 18- groep

tegen te gaan. Er worden verschillende activiteiten voor jongeren georganiseerd. Er staan

computers, ze kunnen tafeltennissen, er is een playstation, tafelvoetval, een televisie en er

zijn ook sportactiviteiten als kickboksen en zaalvoetbal. Er is een aparte plek voor meiden en

buiten is er een voetbalkooi, waar onder toezicht gevoetbald kan worden.

Tevens is er veel aandacht voor educatieve en maatschappelijke ontwikkeling van jongeren.

Zo wordt er huiswerkbegeleiding gegeven ism Futsal Chabbab en zijn er regelmatig

voorlichtingsbijeenkomsten en trainingen. Jongeren en wijkbewoners krijgen hier kansen om

laagdrempelig werkervaring op te doen of op andere wijze te participeren. De verbinding

maken met de buurt is een belangrijke secundaire doelstelling. Jongeren van De Horizon

worden betrokken bij allerlei wijkactiviteiten en er wordt intensief samengewerkt met hulp-

en dienstverlenende organisaties.

Volgens de ondervraagde professionals heeft De Horizon zeker een functie en loopt het

goed. De bezoekers van de Horizon hebben een diverse afkomst. Het jongerencentrum richt

zich vooral op de zgn. kwetsbare jongeren, die moeilijk bereikt worden door andere

reguliere voorzieningen.

Het Interlokaal, locatie Dukenburg

In het wijkcentrum bevindt zich een wijkvoorziening, die gecoördineerd wordt door Het

Interlokaal en waar bewoners met al hun vragen en problemen terecht kunnen.

Verschillende hulp- en dienstverleners hebben een werkplek op deze ‘beursvloer’. Zo is het

maatschappelijk werk van de NIM hier aanwezig en medewerkers van het Tulaproject van

Iriszorg. Het Tula project is gericht op jongeren van Antilliaanse afkomst met complexe

problemen. Ook het buurtcontactteam (voorheen buurtbemiddeling), werkt vanuit deze

locatie.

De wijk

28

Straatcoaches dragen bij aan positief leefklimaat

De gemeentelijke straatcoaches die sinds september 2010 actief zijn in Meijhorst hebben

volgens diverse professionals en bewonersgroepen bijgedragen aan verbetering van het

sociale leefklimaat in Meijhorst. De straatcoaches richten zich niet alleen op jongeren, maar

ook op de omgeving (bewoners, winkeliers). Ze zoeken contact met jongeren op tijdstippen

waarop jongeren in de wijk rondhangen en het risico op overlast het grootst is. Zij proberen

het gedrag van jongeren in positieve zin te beïnvloeden om te voorkomen dat hinder of

overlast ontstaat voor de buurt. Daarbij houden ze ook rekening met signalen van

buurtbewoners en winkeliers.

Door verbinding te zoeken met de jongeren kunnen ze jongeren bij positief gedrag helpen

waar dat kan en bij negatief gedrag er direct boven op zitten en normerend optreden.

De straatcoaches maken deel uit van een werkersoverleg waarin behalve de coaches ook

jongerenwerkers en handhavers (Politie/Toezicht) zitten. Via dit overleg vindt

informatieuitwisseling plaats en wordt voor bepaalde situaties een gezamenlijke aanpak

besproken. Deze aanpak leidt ertoe dat jongeren begeleid worden naar activiteiten, minder

rondhangen en dus ook minder overlast veroorzaken. Deze ontwikkeling is terug te zien in

de politiecijfers over aantal incidenten jongerenoverlast in Meijhorst in 2010 ten opzichte van

2008 en 2009. In 2010 waren er 27 van deze incidenten in Meijhorst, hetgeen aanmerkelijk

minder is geweest dan in 2008 (79) en in 2009 (108)10.

Veiligheidsgevoel na maatregelen in 2009 volgens commissie Veilig Meijhorst verbeterd

Omdat de laatste cijfers uit de stadspeiling dateren van voorjaar 2009, maar daarna veel is

gebeurd in de wijk, is er begin 2011 een aanvullend gesprek gevoerd met leden van de

commissie Veilig Meijhorst. Het doel hiervan is geweest na te gaan hoe het

veiligheidsgevoel zich volgens de commissie na voorjaar 2009 heeft ontwikkeld in relatie tot

de jongerenoverlast.

In de ogen van de commissie was de situatie begin 2009 vanwege een aantal incidenten

inderdaad niet zo best en ook in mei / juni 2009 was het onrustig vanwege de autobranden.

In het najaar 2009 zijn er volgens de commissie zichtbare maatregelen genomen

(videocamera’s, de Kooi, meer toezicht/handhaving, mosquito, begeleiding jongeren,

straatcoaches, etc.) die de ontwikkeling gunstig hebben beïnvloed. De druk bezochte

evaluatiebijeenkomst op 7 december 2009 met burgemeester, wethouders en professionals

heeft bovendien bijgedragen aan een gunstiger leefklimaat. Het vertrouwen van de

bewoners is sindsdien in de ogen van de commissie duidelijk toegenomen en een doorkijk

van de afgelopen zomer in 2010 wijst uit dat er over het algemeen sprake is van een zeer

positieve ontwikkeling.

Uitgaande van de uitspraken van de commissie Veilig Meijhorst kan de ontwikkeling van

het veiligheidsgevoel in relatie tot de jongerenoverlast in Meijhorst vanaf voorjaar 2009 tot

heden als volgt worden weergegeven:

10 De cijfers over incidenten jongerenoverlast in Meijhorst zijn afzonderlijk opgevraagd en eind

2010 door de Politie gegeven.

De wijk

29

Fig. 2.19 Ontwikkeling veiligheidsgevoel in relatie tot jongerenoverlast, zoals

verwoord op gesprek met commissie Veilig Meijhorst in januari 2011

tijd

Meting O&S

voorjaar 2009

Zomer 2009

autobranden

Najaar 2009

maatregelen

December 2009

bijeenkomst

Zomer 2010

weinig overlast

Najaar 2010

weinig overlast

veiligheidsgevoel hoog

veiligheidsgevoel laag

Groeiende generatie met dubbele invloeden

Volgens een van de informanten is er een groeiende groep jongeren die zowel Nederlandse

als Marokkaanse invloeden ondergaat. Deze generatie met dubbele invloeden en een groep

oudere Nederlandse bewoners die meer in zich zelf zijn gekeerd (een groep vergrijzende

geïndividualiseerde Nederlanders) zullen steeds meer het gezicht van de wijk gaan bepalen.

Beleid zal in de toekomst met deze ontwikkeling rekening moeten houden.

De wijk

30

2.5 Imago en toekomstverwachtingen

Inleiding

Het beeld dat bewoners, professionals en anderen hebben van een wijk geeft een indruk van

de kwaliteit van de wijk en in het verlengde hiervan de aantrekkingskracht van een wijk. Om

te weten hoe Meijhorst er in dit opzicht voor staat is aan professionals in de wijk gevraagd

hoe zij de wijk zien. Uit hun typeringen over de wijk komen in grote lijnen zaken naar voren

die te maken hebben met de bevolking, voorzieningen, de sociale en fysieke leefomgeving.

Naast typeringen van de professionals in de wijk is uit burgeronderzoek informatie

verzameld over de algemene waardering van bewoners in Meijhorst over hun buurt11, hun

oordeel over winkel- en jongerenvoorzieningen en over de mate waarin zij vinden dat hun

buurt vooruit is gegaan.

Grote culturele diversiteit, maar betrokken bewoners

Meijhorst heeft volgens de professionals duidelijk het stempel van een multiculturele wijk.

Er is een grote diversiteit aan culturen, maar er zijn ook verschillen in andere opzichten,

bijvoorbeeld wat leeftijd betreft (jongeren en ouderen).

Professionals merken verder op dat de wijk zich onderscheidt door de aanwezigheid van

relatief veel jeugd die aandacht behoeft en meer dan elders is er nog sprake van illegale

bewoning.

De wijk wordt daarnaast gezien als een sociaal zwakke wijk, waar naar verhouding veel

bewoners moeite hebben om voor zich zelf op te komen en nog ondersteuning nodig hebben.

Daarentegen zijn professionals over het algemeen van mening dat bewoners betrokken zijn

bij hun buurt of de wijk.

Wijk met goede voorzieningen

Meijhorst wordt door professionals gezien als een wijk met goede voorzieningen. Er zijn

winkels, speeltuinen, basisscholen, jongerenvoorzieningen en een wijkcentrum.

Uit burgeronderzoek blijkt dat de tevredenheid over winkelvoorzieningen in Meijhorst in

2009 op het niveau zit van de stad. In Meijhorst is 87% hierover tevreden in 2009 en in de

stad 88%.

Ook de gemiddelde afstand in de wijk naar een supermarkt is in Meijhorst (384 meter)

aanmerkelijk gunstiger dan in Dukenburg (465 meter) of in Nijmegen (417 meter).

Verder blijkt dat de voorzieningen voor jongeren hoger gewaardeerd worden dan in

Dukenburg en de stad, getuige de schaalscore voor deze voorzieningen in Meijhorst in

vergelijking met die voor Dukenburg en de stad in 2009 (fig. 2.20).

11 Het gaat hier om de schaal evaluatie buurt. Hierin zitten verschillende aspecten over het wonen

en leven in de buurt waarop bewoners hun buurt beoordelen (bijvoorbeeld de contacten tussen

de mensen in de buurt, het plezier om te wonen in de buurt, de eventuele wens om te verhuizen

uit de buurt, de gehechtheid aan de buurt). Hoe hoger de score, hoe gunstiger het oordeel over de

buurt.

De wijk

31

Fig. 2.20 Schaalscore voorzieningen jongeren

3,0

4,3

3,8

3,2

4,3

3,6

0,0 2,0 4,0 6,0

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

2007 2009

Bron: Stadspeiling 2007, 2009

Wijk met veel activiteiten, maar mening over inzet bewoners verschilt

De wijk is in de ogen van een groot deel van de professionals een actieve wijk. Er wordt veel

georganiseerd, maar over de inzet van bewoners voor hun eigen woonomgeving verschillen

de meningen. Een deel vindt dat bewoners actief zijn en zich meer dan in andere wijken van

Dukenburg inzetten voor de wijk. Een ander deel is van mening dat bewoners moeilijk warm

zijn te maken om mee te doen aan acties voor de wijk en dit soort zaken maar op zich laat

afkomen.

Hogere tolerantiegrens burenoverlast

Volgens professionals zijn er nog steeds situaties dat bewoners een beetje gevoelig zijn voor

overlast met name omdat ze op sommige plekken dicht bij elkaar wonen. In garageboxen

wordt er veel geklust en niet zo zeer geparkeerd. Hierdoor ontstaat overlast (benzinelucht en

motorgeluiden). Daarentegen is er in Meijhorst naar het oordeel van een aantal

professioanals sprake van een hogere tolerantiegrens. Voor kleine dingen belt men niet meer

zo snel.

Een ruime en groene wijk, centraal gelegen in Dukenburg en goed bereikbaar

Meijhorst wordt ook gezien als een stedenbouwkundig ruim opgezette, rustige en groene

wijk, centraal gelegen in Dukenburg en goed bereikbaar.

Uit burgeronderzoek komt naar voren dat de tevredenheid over het groen in de wijk veel

hoger ligt dan in Dukenburg en in de stad. In 2009 was 86% van de bewoners in Meijhorst

tevreden over het groen in de wijk. In Dukenburg en de stad was dat resp. 78% en 75%.

Totaaloordeel buurt niet hoog, maar verbeterd

Het oordeel van bewoners over hun buurt waarin zij diverse aspecten over het wonen en

leven in de buurt meenemen is weliswaar minder gunstig dan in Dukenburg en de stad,

maar dit oordeel is in 2009 wel verbeterd ten opzichte van 2007 (fig. 2.21).

De wijk

32

Fig.2.21 Schaalscore evaluatie buurt

6,9

6,1

7,6

7,4

6,5

7,4

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

2007 2009

Bron: Stadspeiling 2007, 2009

Optimisme overheerst bij bewoners en ondervraagden

De verwachtingen over de toekomst van Meijhorst zijn verschillend. Bewoners zelf zien de

toekomst met vertrouwen tegemoet. Want uit burgeronderzoek blijkt dat zij meer dan elders

in de stad in 2009 vinden dat hun buurt vooruit is gegaan. Bovendien blijkt dat Meijhorst de

enige wijk in Dukenburg is waar men in 2009 vindt dat de wijk vooruit is gegaan. Het

optimistiche beeld komt ook naar voren bij de professionals met wie in het kader van de

onderhavige studie is gesproken. Zij zien vooral de voorzieningen als een pluspunt en de

plannen die momenteel gemaakt worden voor Dukenburg, incl. de komst van het nieuwe

winkelcentrum in Meijhorst. Toch zijn er ook veel wijkwerkers die in het kader van

burgeronderzoek zijn ondervraagd en minder optimistisch zijn en vinden dat de wijk

hetzelfde is gebleven of achteruit is gegaan (Stads- en Wijkmonitor 2009).

Fig.2.22 % dat vindt dat de buurt vooruit is gegaan

23

25

26

21

21

32

0 10 20 30 40

Nijmegen

Dukenburg

Meijhorst

2007 2009

Bron: Stadspeiling 2007, 2009

De wijk

33

Nieuwe winkelcentrum met goede afstemming jongerencentrum belangrijk voor toekomst

Een grote rol wordt toegekend aan de komst van het nieuwe winkelcentrum wat de

toekomst van de wijk betreft. Het heeft een belangrijke functie voor de wijk als

ontmoetingsplaats voor bewoners in de wijk en de levendigheid in de wijk. Mensen komen

elkaar daar tegen, maken een praatje en de wijk bloedt op die manier niet dood. Daarbij

moet er volgens de professionals wel voor gezorgd worden dat het leefklimaat rond het

winkelcentrum gunstig blijft. In dit verband wordt gewezen op de relatie van het nieuwe

winkelcentrum met jongerenactiviteiten en het nieuwe jongerencentrum. De professionals

zijn over het algemeen geen voorstander om het jongerencentrum onder te brengen in het

winkelcentrum. Anders hangen ze binnen de kortste keren weer buiten waardoor de kans op

overlast groter wordt. Vanwege de kennelijk beperkte ruimte die eventueel beschikbaar is

voor jongerenactiviteiten in het nieuwe winkelcentrum, zullen ze niet voortdurend blijven in

die ruimte, maar ook naar buiten gaan.

Van de andere kant vinden sommige professionals dat het jongerencentrum ook niet te ver

van de bewoonde wereld gevestigd moet worden, anders zonder je de jongeren af hetgeen

eveneens nadelige gevolgen kan hebben. Wat dit betreft wordt ervoor gepleit om de

jongeren in beeld te houden en met hen in gesprek te blijven. Maar wel in gesprek met een

visie, waarbij een zekere afstand in acht wordt genomen. Als jongeren trammelant of rotzooi

maken, zo is de redenering van een aantal professionals, moet worden opgetreden en

moeten ze worden aangepakt door de handhaver. Want de verblijfskwaliteit van het

winkelcentrum moet goed zijn. Hiervoor kunnen goede afspraken in de vorm van huisregels

met jongeren worden gemaakt. Het gevaar bestaat namelijk dat als de jongeren worden

afgezonderd, er een “wij-tegen-jullie” situatie ontstaat. Jongeren moeten zo veel mogelijk het

gevoel krijgen dat ze deel zijn van het geheel. Dat werkt beter, aldus enkelen van de

ondervraagde professionals.

De wijk

34

Communicatie en samenwerking belangrijk voor wijk

Door een aantal professionals wordt het blad De Dukenburger genoemd als instrument in de

communicatie naar bewoners. Het blad draagt bij aan informatie over wijkactiviteiten en

ontwikkelingen in alle wijken, waardoor ook een positieve impuls wordt gegeven aan het

saamhorigheidsgevoel in buurten. Dit heeft weer een versterkende werking op de identiteit

en de leefbaarheid van de wijk zodat de wijk aantrekkelijk blijft.12

De inspanningen van de laatste jaren hebben volgens alle professionals geleid tot

verbeteringen op diverse terreinen in de wijk. Daarbij is de samenwerking tussen de

professionele partijen heel belangrijk gebleken. Deze samenwerking is inmiddels uitgegroeid

tot een professionaliteit met een zekere vanzelfsprekendheid. Men weet elkaar sneller dan

voorheen te vinden en de samenwerking levert ook sneller resultaten op. Er is veel

vooruitgang geboekt. Maar partners, zo is de mening van de professionals, moeten

vooralsnog blijven samenwerken om alert te blijven. En als in combinatie hiermee de

voorzieningen op peil blijven, blijft Meijhorst een mooie wijk.

12 Tijdens de presentatie van de voorlopige uitkomsten van het onderhavige onderzoek op een

bewonersbijeenkomst in september 2010 is kenbaar gemaakt dat de informatie over de

nieuwbouw(plannen) onvoldoende is geweest en dat dit wrevel heeft opgeroepen bij bewoners.

De wijk

35

Aandachtsgebieden in Meijhorst

36

3 Aandachtsgebieden in Meijhorst

3.1 Maisonnettes

Typering maisonnettes

Het maisonnettecomplex in Meijhorst is gelegen in de 20-er straten in de wijk en omvat 192

woningen met in totaal ongeveer 500 personen en bijna 190 huishoudens. De bewoners in het

complex zijn naar verhouding jong, het aantal niet-westerse Nederlanders is hoog en het

aantal éénoudergezinnen is relatief hoog, evenals het aantal uitkeringsgerechtigden (tabel

3.1).

Tabel 3.1 Typering maisonnettecomplex (situatie per 1-1-2010)

Maisonnettes Meijhorst Dukenburg

aantal bewoners 503 3.431 22.861

aantal huishoudens 189 1.558 10.541

% huurwoningen 100% 81% 66%

% < 25 jaar 39% 30% 28%

% 50 + 7% 35% 39%

% niet-westerse bevolking 68% 32% 19%

% éénoudergezinnen 20% 11% 8%

% uitkeringen 11,4% 8,8% 6,6%

Bron: Wijkdeelgetallen 2010

Convenanten maisonnettes

In oktober 2007 is het derde convenant maisonnettes Meijhorst gesloten tussen

maatschappelijke partners om het woonklimaat in en rond de maisonnettes te verbeteren. Al

eerder, namelijk in maart 2001 en in februari 2004 zijn convenanten voor de maisonnettes

gesloten. Bij het convenant gaat het om een samenwerkingsovereenkomst tussen de

gemeente Nijmegen, de woningbouwcorporatie Talis, de Politie Gelderland-Zuid, Tandem

Welzijnsorganisatie en de Bewonerscommissie Meijhorst Maisonnettes. De partijen

verplichten zich de afspraken die zijn gemaakt gedurende de duur van het convenant na te

komen. De looptijd van het derde convenant is officieel tot 2010. Maar afgesproken is dat het

convenant van kracht blijft zolang er geen duidelijkheid is over het vervolg.

Evaluatie eerdere convenanten

Bij de evaluatie van deze twee eerdere convenanten is gebleken dat de convenantsaanpak

door de partners zinvol wordt geacht en dat er in een aantal opzichten verbetering is

opgetreden. Maar ook is geconcludeerd dat er in een aantal andere opzichten weinig

vooruitgang is geboekt. Positief is dat het zowel in de gebouwen als in de omgeving ervan in

vergelijking met de periode voordat het eerste convenant was gesloten schoner, heler en

veiliger is geworden. Verder is er minder overlast en door het toewijzingsbeleid is de

Aandachtsgebieden in Meijhorst

37

bewonerssamenstelling in de complexen evenwichtiger13 geworden. Bewoners voelen zich

ook meer dan voorheen betrokken bij hun omgeving . Minder positief is dat er geen of

weinig vooruitgang is geboekt in het sociaal klimaat. Bewoners zijn moeilijk te betrekken bij

activiteiten, ze leven nogal gescheiden, hebben weinig contacten onderling en kunnen elkaar

op die manier dan ook weinig aanspreken op elkaars gedrag. Het sociaal klimaat in de buurt

werd destijds dan ook veel lager gewaardeerd (4,5) dan gemiddeld in Nijmegen (6,2). Dat

was zowel bij de eerste als bij de tweede meting van de evaluatie het geval.

Trend zet zich grotendeels door in huidige situatie

Anno 2010 zet de trend die de afgelopen jaren bij de maisonnettes te zien was zich

grotendeels door. Nog steeds zijn er volgens de convenantpartners die zijn ondervraagd

positieve ontwikkelingen te zien, maar ook zijn er volgens hen zaken die weinig vooruit zijn

gegaan. Betrokkenen vinden dat de fysieke leefomgeving in en rond de maisonnettes over

het algemeen redelijk stabiel is gebleven, hetgeen volgens hen ook de mening is van

bewoners die ze spreken. Daarentegen vinden de meeste partners dat er geen grote

doorbraak in positieve zin is gerealiseerd in het sociale klimaat, vooral waar het gaat om

bewonersbetrokkenheid en bewonersparticipatie, hoewel er ten aanzien hiervan af en toe

wel wat lichtpuntjes worden gemeld.

Positieve ontwikkelingen

Over het algemeen zijn alle convenantpartners van mening dat het convenant sinds de

invoering ervan het fysieke woonklimaat in en rond de maisonnettes heeft verbeterd. Er is

een betere infrastructuur: het groen, de omgeving en de speeltuinen worden goed

onderhouden. Her en der is er soms nog wel wat zwerfafval te zien, maar dat wordt dan

direct doorgegeven aan de Bel- en herstellijn en gaat er een afschrift naar het Veilig Wijk

Team, waar o.a. de Politie in zit. Een indicatie voor deze gunstige ontwikkeling blijkt ook uit

het totale oordeel over de buurt van bewoners in het maisonettecomplex. Het gaat hier om

de schaalscore voor de evaluatie van de buurt. Deze is toegenomen van 4,5 in 2007 naar een 5

in 2009

Talis zorgt ervoor dat de woningen goed onderhouden blijven. De huismeester controleert of

de algemene ruimten schoon zijn en waar nodig geeft hij klachten door aan de

onderhoudsdienst. Er zijn wekelijks zwerfvuilteams (buurtrangers) actief die de buurt

schoon schouden. En hoewel er in de ogen van de ondervraagden nog steeds te weinig

initiatieven zijn vanuit de bewoners voor hun eigen woonomgeving, zijn er volgens

sommige professionals kleine lichtpuntjes te bespeuren in het sociale leefklimaat. Mensen

staan meer dan vroeger open voor een gesprek en niet-westerse bewoners doen -hoewel ze

nog steeds veel te weinig te zien zijn op bewonersbijeenkomsten- langzamerhand steeds

meer mee aan acties in de wijk, bijvoorbeeld niet-westerse jongeren die meewerken in de z-

teams. De indruk bestaat ook dat bewoners van het maisonnettecomplex veel meer

betrokken zijn bij hun buurt dan elders in de wijk.

13 Alleen na een verklaring van “geen bezwaar” van de politie én wanneer huishoudens beschikken over een

bewijs waaruit blijkt dat zij inkomen hebben uit arbeid, kunnen ze een woning in het complex huren. Deze

uitwerking van het toewijzingsbeleid wordt toegepast in enkele gebieden in de stad met

bewoningsproblemen, waaronder de maisonnettes in Meijhorst.

Aandachtsgebieden in Meijhorst

38

In huis- aan huisgesprekken die enkele professionals hebben gevoerd komt naar voren dat

het veiligheidsgevoel bij de maisonnettebewoners gunstiger is geworden. Ook in andere

delen van de wijk is het veiligheidsgevoel verbeterd, hetgeen volgens sommigen niet

helemaal los gezien kan worden van het convenant. Ook in de “betere” straten van de wijk

zegt men zich veiliger te voelen dan voorheen. Waarschijnlijk heeft dat te maken met de

frequentere surveillance van de Politie en het Veilig Wijk Team overal in de wijk.

Door het toewijzingsbeleid is de huurderspopulatie in de complexen zijn niet meer zo

eenzijdig samengesteld en is het aantal illegale woonsituaties drastisch verminderd. Er

wonen nu ook sociaal sterkere bewoners die hun weg weten te vinden. Sommigen vinden

dat het toewijzingsbeleid de beste resultaten heeft opgeleverd. Zoals letterlijk gezegd is:

“Kijken wie je toelaat heeft zeer positief gewerkt”.

De samenwerking tussen de bewonerscommissie maisonnettes Meijhorst, de stichting

Bewonersplatform Meijhorst en het wijkveiligheidspanel is goed te noemen. Mede naar

aanleiding van het convenant kennen de groepen elkaar beter en worden ook meer

activiteiten georganiseerd. In de loop der tijd hebben de convenantpartners elkaar ook beter

leren kennen, waardoor ze elkaar veel sneller weten te vinden en problemen eerder

aangepakt kunnen worden.

Sociaal klimaat verandert weinig

Hoewel er op een aantal vlakken vooruitgang is geboekt (o.a. evenwichtigere samenstelling

bewoners door toewijzingsbeleid), zien de professionals nog weinig aanwijzingen dat het

sociale klimaat in en rond de maisonnettes met grote sprongen vooruit is gegaan ten

opzichte van de voorgaande jaren.14

Er is nog steeds te weinig communicatie onderling. In dit verband is in de gesprekken o.a.

gewezen op een uitstapje dat georganiseerd was door de bewonerscommissie waarbij

ongeveer 150 bewoners mee zijn gereisd in drie bussen. Hoewel het uitstapje misschien wel

leuk is geweest voor de afzonderlijke personen, hebben bewoners weinig met elkaar

gesproken en volgens sommigen komt dat mede door de grote (culturele) diversiteit

waardoor het kennelijk lastig is mensen met elkaar in contact te brengen. Ook daarna zijn de

contacten volgens de professionals niet toegenomen. Het bevorderen van communicatie

tussen verschillende groepen is volgens betrokkenen alleen mogelijk door ze persoonlijk te

benaderen.

Volgens enkelen heerst er bij bewoners een sterke consumptieve houding ten aanzien van de

eigen leefomgeving. Ze willen liever geen actieve rol spelen om hun omgeving te

beïnvloeden, maar laten veel op zich afkomen (hoewel ze wel betrokken zijn). Dat geldt

zowel voor de van oorsprong Nederlandse als voor de niet-westerse maisonnettebewoners.

De belangstelling om plaats te nemen in de bewonerscommissie is over het algemeen gering,

maar met name onder niet-westerse bewoners. Nederlandse en niet-westerse bewoners

14 Uit analyse van gegevens uit de stadspeilingen van 2007 en 2009 blijken er evenwel indicaties te bestaan

dat het sociale klimaat is verbeterd. Op de schaal van cohesie is de score van het maisonnettecomplex

namelijk gestegen van 5,1 in 2007 naar 5,6 in 2009.

Aandachtsgebieden in Meijhorst

39

groeien ook niet echt naar elkaar toe. Ze zijn moeilijk bij elkaar te brengen, zo is de ervaring.

De vraag die door enkelen in dit verband gesteld wordt is tot hoever je het toegroeien naar

elkaar moet stimuleren of moet afdwingen. Want naast elkaar leven zonder al veel

bemoeienis hoeft immers volgens sommigen helemaal geen problemen op te leveren.

Drugsprobematiek veel minder, maar nog aanwezig

Een ander punt dat volgens enkele ondervraagden vermeld mag worden is het feit dat de

drugsproblematiek nog aanwezig is in en rond de maisonnettes, hoewel deze problematiek

wel stukken minder is geworden dan vroeger. Het gaat dan niet zo zeer om het gebruik van

drugs in het openbaar en de overlast die hiervan wordt ondervonden, maar meer om het

dealen in drugs via auto’s die af en toe aan- en afrijden in de omgeving van de maisonnettes.

In het convenant was afgesproken dat hiertegen zou worden opgetreden, maar van de

aanpak is volgens betrokkenen niet echt veel terecht gekomen. Anderzijds is er ook wel

begrip voor situaties dat (orde)handhavers niet achter elk autootje kunnen rijden, omdat het

immers meer om de grotere zaken gaat.

Alert blijven

Hoewel kanttekeningen geplaatst kunnen worden bij de vraag of het convenant effect heeft

gehad op het sociale klimaat (i.e. onderlinge communicatie, bewonersparticipatie), oordelen

de ondervraagde convenantpartners over het geheel genomen gunstig over het convenant

(schonere woonomgeving, veiliger). Toch zijn alle ondervraagden zonder uitzondering van

mening dat verslapping van de aandacht weer een terugval kan veroorzaken. De vinger

moet kennelijk voortdurend aan de pols gehouden worden. Enkele stakeholders wijzen er

bijvoorbeeld op dat je alert moet blijven op verloederingsprocessen. Het risico bestaat

volgens hen namelijk dat grafitti zo weer de kop opsteekt na een opknapbeurt van een

woning als je niet alert blijft op de situatie.

Aanspreken op gedrag is belangrijk, maar blijft moeilijk

Veel afspraken in het convenant (bijvoorbeeld aanspreken, melden en versterking sociale

samenhang) zijn gemaakt om problemen aan te pakken die voortkomen uit gedrag of te

maken hebben met gedrag. Maar volgens enkele convenantpartners is gedrag soms moeilijk

te beïnvloeden. Als een bewoner regelmatig zijn omgeving vervuilt, zou je hem/haar daar

volgens betrokkenen op moeten en kunnen aanspreken, daar er weinig andere middelen zijn.

Maar convenantpartners die dat kunnen doen (woningcorporatie, toezicht) komen daar niet

altijd aan toe. Op zulke momenten vraag je je af welke meerwaarde het convenant heeft,

aldus een van de stakeholders. Maar van de andere kant vindt betrokkene dat partners

elkaar nu sneller weten te vinden en problemen hierdoor sneller en beter worden aangepakt.

Aandachtsgebieden in Meijhorst

40

3.2 50-er straten e.o.

Typering 50-er straten

De 50-er straten e.o. is een gebied met in totaal 750 inwoners, bestaande uit 290

huishoudens. Bijna driekwart van de woningen bestaat uit corporatiewoningen laagbouw

huur en een kwart uit laagbouw koop. Evenals in het maisonnettecomplex wonen er relatief

veel sociaal kwetsbare groepen (tabel 3.2)

Tabel 3.2 Typering 50-er straten e.o. (situatie per 1-1-2010)

50-er straten e.o. Meijhorst Dukenburg

aantal bewoners 750 3.431 22.816

aantal huishoudens 290 1.558 10.541

% huurwoningen 75% 81% 66%

% < 25 jaar 36% 30% 28%

% 50 + 36% 35% 39%

% niet-westerse bevolking 40% 32% 19%

% éénoudergezinnen 12% 11% 8%

% uitkeringen 9,7% 8,8% 6,6%

Bron: Wijkdeelgetallen 2010

Sociale verhoudingen en openbare ruimte aandachtspunten 50-er straten e.o.

De sociale relaties in de 50-er straten e.o. laten volgens sommige professionals af en toe te

wensen over. Het opbouwwerk is inmiddels ook gedeeltelijk ingezet in dit deel van de wijk.

Enkele bewoners in het gebied wonen er al ongeveer 40 jaar. Zij gaan volgens enkele

geïnterviewden beter om met hun directe woonomgeving dan anderen die pas komen en

bijvoorbeeld hun tuin verwaarlozen. Deze situatie (verslonzing van de tuinen bij de nieuwe

bewoners) is volgens betrokkenen niet bevorderlijk voor een goede verstandhouding tussen

degenen die er al langer wonen en de nieuwelingen.

Bovendien dreigt de infrastructuur volgens sommigen in de 50-er straten te verslechteren. Er

zijn verwaarloosde garageboxen, het groen wordt slecht onderhouden en er zijn kapotte

tegels in het openbaar gebied. Aan het groen en grijs in dit deel van de wijk kan dus zeker

wat verbeterd worden volgens betrokkenen. Ook in de Stads- en Wijkmonitor 2009 (deel

Wijk) wordt door wijkwerkers gewezen op het verwilderde groen in de 50-er straten in

Meijhorst dat leidt tot gevoelens van onveiligheid en veel klachten.15

Bewoners in 50-er straten e.o. ervaren achterstand ten opzichte van maisonnettes

Volgens diverse convenantpartners wordt er te weinig stil gestaan bij de effecten van het

convenant op andere delen van de wijk. Het betreft hier ontwikkelingen in andere buurten

15 Deze signalen hoeven nog niet in te houden dat bewoners in het gebied ook een slecht oordeel hebben

over hun buurt. Uit gegevens van de stadspeilingen van 2007 en 2009 zijn er namelijk indicaties dat het

totaal oordeel van bewoners in de 50-er straten e.o. over hun buurt is verbeterd (schaalscore evaluatie buurt

is gestegen van 5,6 in 2007 naar 6,4 in 2009).

Aandachtsgebieden in Meijhorst

41

van de wijk die naar het oordeel van de ondervraagden ook aandacht behoeven. In dit

verband wordt o.a. gewezen op de situatie in de laagbouw-huur in de 50-er straten en

omgeving. Bewoners in dit gebied vinden dat zij worden achtergesteld ten opzichte van de

maisonnettes 16. Volgens sommige informanten bestaat in bepaalde delen van de 50-er

straten e.o. een zekere afgunst ten opzichte van de maisonnettes in de zin van: “Waarom

worden zij wel geholpen en wij niet?” In de gesprekken wordt gewezen op gevoelens van

bewoners die vinden dat de maisonnettebewoners vooruit geholpen of bevoordeeld worden

en zij niet17, terwijl zij eveneens in een sociaal zwakkere positie verkeren. Door te veel

aandacht elders dreigt hun eigen situatie te verslechteren (waterbedeffect)18. Hoe langer het

convenant duurt, hoe meer een “wij-zij gevoel” ontstaat, aldus een van de stakeholders.

Sommige bewoners in de 50-er straten e.o. vinden volgens de ondervraagden dat veel geld

naar de maisonnettes gaat, terwijl er voor hen normale aandacht is. Het gaat hier dan

bijvoorbeeld om zaken als het onderhoud van de openbare ruimte en inspanningen ter

verbetering van het sociale klimaat. Van een opeenstapeling van problematieken zoals het

geval is (geweest) bij de maisonnettes is weliswaar niet het geval, maar onverschillig staan

ten opzichte hiervan of de problemen laten voor wat ze zijn kan volgens sommigen leiden tot

verergering van de problemen in deze buurten.

3.3 Hoogbouw

Typering hoogbouw

In de hoogbouw (de complexen Boetbergen en Schuylenburg) wonen in totaal 578 bewoners,

verdeeld over 334 huishoudens. Evenals bij de maisonnettes en de 50-er straten e.o gaat het

hier overwegend om corporatiewoningen (etage huur). Het aantal 50-plussers is relatief

hoog, evenals het percentage uitkeringen. Het aandeel van de bewoners met een niet-

westerse achtergrond is daarentegen laag in vergelijking met het beeld in de wijk.

Tabel 3.3 Typering hoogbouw (situatie per 1-1-2010)

Hoogbouw Meijhorst Dukenburg

aantal bewoners 578 3.431 22.816

aantal huishoudens 334 1.558 10.541

% huurwoningen 98% 81% 66%

% < 25 jaar 18% 30% 28%

% 50 + 45% 35% 39%

% niet-westerse bevolking 18% 32% 19%

% éénoudergezinnen 9% 11% 8%

% uitkeringen 9,6% 8,8% 6,6%

Bron: Wijkdeelgetallen 2010

16 In zekere zin geldt het gevoel van achterstelling ook voor bewoners in de 28e en 29e straat. 17 Bij de hoogbouw loopt iedere zaterdagmorgen overigens wel een z-team van volwassenen. 18 Maatregelen in een bepaald deel van de wijk ter verbetering van de leefbaarheid, kunnen onbedoeld

leiden tot verslechtering van de situatie in een ander deel of andere delen van de wijk. Hiervoor wordt wel

eens de term waterbedeffect gebruikt. In hoeverre hiervan sprake is bij de 50-er straten e.o. is moeilijk hard

te maken.

Aandachtsgebieden in Meijhorst

42

Bewoners in hoogbouw huur ervaren eveneens achterstand ten opzichte van maisonnettes

Wat geldt voor de 50-er straten e.o. geldt ook in zekere zin voor de hoogbouw huur in de 14e,

15e , 63e en 64e straat (de complexen Boetbergen en Schuylenburg). Ook hier kijken de

bewoners volgens sommige informanten met een zekere afgunst naar de relatief grote

aandacht die de maisonnettes krijgen en ontstaat de vraag “Waarom zij wel en wij niet?”

Deze geluiden krijgen de informanten van enkele bewoners in de hoogbouw.

Situatie in hoogbouw rustig, ondanks signalen

Bij de gemeente (afd. Wijkmanagement) zijn er signalen van bewoners binnen gekomen dat

de samenstelling van de huurders in de hoogbouw huur langzaam aan het veranderen is.

Men is bevreesd dat het leefklimaat in en rond de hoogbouwcomplexen hierdoor langzaam

verslechtert, terwijl de situatie lange tijd naar verhouding redelijk rustig is geweest19.

Volgens een van de ondervraagden die de situatie ter plekke kent, zijn er de laatste tijd nogal

wat mutaties of verhuizingen geweest in de hoogbouw. In enkele gevallen gaat het om

huurders die het leefklimaat negatief beïnvloeden, d.w.z. het complex of de omgeving

vervuilen. Dat is vooral het geval in Schuylenburg. Hierover is contact opgenomen met de

woningcorporatie, maar volgens de woningcorporatie is het vrij normaal voor dit type

woningen dat er wel eens wat gebeurt en dat is volgens de ondervraagde dan ook de reden

waarom de woningcorporatie er weinig aan doet.

De geïnterviewde zegt verder dat de kans niet zo groot is dat sociaal sterkere

woningzoekenden voor een woning zullen kiezen in de hoogbouw in Meijhorst, omdat de

flats in Nijmegen niet zo goed bekend staan.

Van de andere kant is de situatie volgens de ondervraagde ook weer niet alarmerend. De

situatie is weliswaar leefbaar, maar nog niet ideaal.

Effecten van toewijzingsbeleid voor maisonnettes moeilijk hard te maken

Bij enkele ondervraagden, vooral van de kant van de bewonersgroepen, bestaan vermoedens

dat het toewijzingsbeleid van de woningcorporatie voor de maisonnettes langzaam leidt tot

verandering van de bewonerssamenstelling in de hoogbouw. Zij hebben namelijk de indruk

dat er steeds meer sociaal zwakkere huurders in de hoogbouw komen als gevolg van het

toewijzingsbeleid van de woningcorporatie voor de maisonnettes. In hoeverre deze

veronderstelling juist is, is moeilijk hard te maken. Uit navraag bij de betreffende

woningcorporatie blijkt dat de toewijzing van een woning aan woningzoekenden meer te

maken heeft met de wachttijd van de woningzoekende en vrijwel niet met afwijzingen bij

andere lokaties waar men graag had willen wonen. In geval er een relatie zou zijn tussen de

afwijzing bij de maisonnettes en toewijzing bij de hoogbouw zou dat bovendien inhouden

dat men per sé in Meijhorst zou willen wonen. Volgens de corporatie is het maar zeer de

vraag of er veel woningzoekenden zijn in Nijmegen die dat zouden willen. Bovendien laat de

corporatie weten dat er de laatste tijd bij de hoogbouw in Meijhorst zeker ook

sleuteluitreikingen zijn geweest aan sociaal sterkere woningzoekenden.

19

Ook uit analyse van gegevens van de stadspeilingen in 2007 en 2009 zijn er aanwijzingen dat het totaal

oordeel van bewoners in de hoogbouw over hun buurt wat minder positief is geworden. De schaalscore

evaluatie buurt is namelijk afgenomen van 6,3 in 2007 naar 5,8 in 2009.

Aandachtsgebieden in Meijhorst

43

3.4 Overige plekken en straten

Naast de situatie rond de maisonnettes, de 50-er straten e.o en de hoogbouw zijn er volgens

de ondervraagde professionals nog enkele straten, plekken of situaties die aandacht

behoeven. Het gaat hier om de illegale stort aan de achterkant van de 20e straat, het

onderhoud van wijkpark Meijhorst en de overlast van geluid en stof die in de hoogbouw

wordt ondervonden als gevolg van verkeer .

Achterkant 20e straat: illegale stort

Hoewel de struiken aan de achterkant van de garageboxen bij de 20e straat zijn weggehaald,

worden er toch nog zakken met vuil en ander vuil daar gestort om te besparen op de groene

vuilniszak. Wanneer leden van de bewonerscommissie of andere groepen in de wijk dit zien,

wordt overigens direct gebeld naar de Bel- en herstellijn. Van de melding gaat tevens een

afschrift naar het Veilger Wijk Team Meijhorst (Politie en Toezicht).

Wijkpark Meijhorst onvoldoende onderhouden

Leden van het Bewonersplatform Meijhorst zijn van oordeel dat het groen op sommige

plekken in de wijk er af en toe onverzorgd uit ziet. Het gaat hier bijvoorbeeld om het groen

in Wijkpark Meijhorst dat achter het winkelcentrum ligt.

Overlast van geluid en stof in 60e, 14e en 16e straat door toename verkeer

Het verkeer op en naar de Streekweg neemt toe. Dat geldt ook voor het sluipverkeer dat hier

naar toe gaat via de 60e, de 14e en de 16e straat. De toename van dit sluipverkeer veroorzaakt

bij bewoners in de hoogbouw stofoverlast en geluidsoverlast. Deze klachten zijn geuit door

bewoners op vergaderingen. In deze omgeving zijn nog geen geluid- en luchtmetingen

gedaan. De afdeling Openbare Ruimte van de gemeente Nijmegen heeft geadviseerd

drempels te plaatsen op de straten, maar er wordt betwijfeld of dat wel de beste oplossing is.

Het gedeeltelijk afsluiten van het verkeer in deze straten wordt een beter alternatief

gevonden.

Conclusie

44

4 Conclusie

De studie over het huidige woon- en leefklimaat in de wijk Meijhorst, de maisonnettes , de

50-er straten e.o. en de hoogbouw heeft een aantal resultaten opgeleverd die hieronder in

enkele kernpunten zijn samengevat.

Deze kernpunten zijn:

- Het fysieke leefklimaat in Meijhorst laat een gunstige ontwikkeling zien. Over een

langere periode bezien is het aantal incidenten over vernielingen en vandalisme

afgenomen. De mate van ervaren verloedering is tevens licht afgenomen. Het

percentage bewoners dat de buurt schoon vindt is gegroeid van 65% in 2007 naar

69% in 2009. Het percentage dat tevreden is over het groen in de buurt is in Meijhorst

hoger dan in de stad of in Dukenburg. Voor behoud van de kwaliteit van de

openbare ruimte blijft aandacht nodig, want verslapping van aandacht kan al gauw

leiden tot processen van verloedering.

- Meijhorst is te typeren als een multiculturele wijk met goede voorzieningen, veel

groen en goed bereikbaar. Maar ook een sociaal zwakke wijk (laag inkomen, lage

opleiding, relatief veel uitkeringsgerechtigden, eigen woningbezit relatief laag) en

een wijk waarin de sociale cohesie weliswaar iets lager ligt dan gemiddeld in de stad,

maar zich wel enigszins heeft verbeterd.

- De veiligheid is over het algemeen verbeterd (het aantal diefstallen is afgenomen

evenals het aantal auto-inbraken en het aantal bedreigingen) en gevoelens van

onveiligheid, ook in de buurt, zijn minder geworden.

- De aanpak van de jongerenproblematiek door scheiding van de groepen 18+ en 18-

werkt volgens de ondervraagden in het onderzoek goed, maar aandacht voor de

problematiek moet vastgehouden worden, mede gezien vermoedens dat jongeren

elkaar weer opzoeken en de naar verhouding grote mate waarin jongerenoverlast

zowel in objectieve als in subjectieve zin voorkomt20.

- Het convenant van de maisonnettes heeft positief gewerkt op de openbare ruimte en

het veiligheidsgevoel, maar weinig waar het gaat om participatie. Daarnaast is het

sociale klimaat in de maisonnettes volgens de professionals weinig veranderd. Nog

steeds is er te weinig communicatie tussen bewoners onderling in de maisonnettes.

Niettemin zijn door het toewijzingsbeleid van de corporatie de illegale woonsituaties

in de maisonnettes teruggedrongen en wonen er nu ook sociaal sterkere bewoners.

Dit heeft het woon- en leefklimaat in en rond de maisonnettes verbeterd.

20 Ook op de presentatie van enkele onderzoeksresultaten van de studie over Meijhorst op een

bewonersbijeenkomst in september 2010 is er door bewoners op gewezen dat het toezicht op het

jongerencentrum niet moet verslappen.

Conclusie

45

- Een aantal informanten wijst erop dat er vormen van verloedering merkbaar zijn in

de 50-er straten e.o. Het gaat hier om verslonzing van de tuinen van vooral nieuwe

bewoners, verwaarloosde garageboxen , slecht onderhoud van het openbaar groen

en kapotte tegels in de openbare ruimte. Te weinig aandacht voor deze zaken kan op

termijn een negatief effect hebben op het fysieke leefklimaat in dit deel van de wijk.

- Hoewel de situatie in de hoogbouw over het algemeen rustig is, zijn er wat signalen

vanuit bewoners(groepen) dat de samenstelling van bewoners geleidelijk aan het

veranderen is en dat het aantal sociaal zwakkere huurders toeneemt (vooral in

Schuylenburg). Het vermoeden bestaat dat dit samenhangt met het toewijzingsbeleid

voor de maisonnettes. De corporatie daarentegen is deze mening niet toegedaan. Zij

maakt kenbaar dat er juist de laatste tijd ook sociaal sterkere huurders een woning

hebben gekregen in de hoogbouw21.

- In de overige buurten van Meijhorst, meer gelegen aan de rand van de wijk is er

weinig aan de hand. De bewoners in deze buurten hebben ook een sociaal sterker

profiel dan de aandachtsgebieden in deze studie (minder uitkeringsgerechtigden en

meer koopwoningen).

- Het nieuwe winkelcentrum zal een belangrijke functie voor de wijk hebben. Aan de

afstemming van de plannen hiervan met het jongerencentrum of jongerenactiviteiten

wordt veel waarde gehecht. Er moet enerzijds naar een oplossing worden gezocht

waarbij jongeren niet het gevoel krijgen dat ze worden buiten gesloten. Anderzijds

mag de situatie er niet toe leiden dat zij in de omgeving van het nieuwe

winkelcentrum voor overlast kunnen zorgen.

- Samenwerking tussen de professionele partijen in Meijhorst heeft de laatste jaren

vruchten afgeworpen. Deze samenwerking moet volgens de werkers in het veld

gekoesterd worden en de voorzieningen moeten op peil blijven.

- De inzet van gemeentelijke straatcoaches sinds september 2009 heeft volgens

professionals en bewonersgroepen vruchten afgeworpen. Door verbinding te zoeken

met jongeren dragen ze op een positieve manier bij aan het leefklimaat in Meijhorst.

Dat komt ook tot uitdrukking in de politiecijfers over het aantal incidenten

jongerenoverlast in Meijhorst. Deze incidenten zijn in 2010 aanmerkelijk minder

geweest dan de jaren ervoor.

- Leden van de commissie Veilig Meijhorst vinden dat het veiligheidsgevoel in relatie

tot jongerenoverlast sinds de maatregelen eind 2009 is verbeterd. De zichtbaarheid

van deze maatregelen (o.a. plaatsing video-camera’s, meer toezicht/handhaving, de

Kooi, begeleiding jongeren, straatcoaches) heeft hier sterk aan bijgedragen.

21 Bij de presentatie van enkele onderzoeksresultaten op de bewonersbijeenkomst in september

2010 is er opgemerkt dat het bouwen van dure woningen in de nieuwbouw kan leiden tot

afvloeiing van sociaal zwakkeren naar de hoogbouw.

Conclusie

46

Bijlage: Enkele statistieken van de deelgebieden in Meijhorst,

de wijk Meijhorst, het stadsdeel Dukenburg en de stad

Tabel 1 Aantal bewoners en huishoudens per 1-1-2010

Bewoners Huishoudens

Maisonnettes 503 189

50-er straten e.o. 750 290

Hoogbouw 578 334

Rest Meijhorst 1.600 745

Meijhorst 3.431 1.558

Dukenburg 22.816 10.541

Stad 163.036 67.797

Tabel 2 % < 25 jaar en % 50 jaar of ouder per 1-1-2010

% < 25 jaar % 50 +

Maisonnettes 39% 7%

50-er straten e.o. 36% 36%

Hoogbouw 18% 45%

Rest Meijhorst 29% 40%

Meijhorst 30% 35%

Dukenburg 28% 39%

Stad 32% 31%

Tabel 3 % niet-westerse bevolking per 1-1-2010

Maisonnettes 68%

50-er straten e.o. 40%

Hoogbouw 18%

Rest Meijhorst 25%

Meijhorst 32%

Dukenburg 19%

Stad 13%

Conclusie

47

Tabel 4 % één-oudergezinnen per 1-1-2010

Maisonnettes 20%

50-er straten e.o. 12%

Hoogbouw 9%

Rest Meijhorst 8,6%

Meijhorst 11%

Dukenburg 8%

Stad 7%

Tabel 5 % uitkeringen (in % van 15-65 jaar) per 1-1-2010

Maisonnettes 11,4%

50-er straten e.o. 9,7%

Hoogbouw 9,6%

Rest Meijhorst 6,9%

Meijhorst 8,8%

Dukenburg 6,6%

Stad 4,3%

Tabel 6 % huur- en koopwoningen per 1-1-2010

% huurwoningen % koopwoningen

Maisonnettes 100% -

50-er straten e.o. 75% 25%

Hoogbouw 98% 2%

Rest Meijhorst 72% 28%

Meijhorst 81% 19%

Dukenburg 66% 34%

Stad 55% 45%