Wetenschap en praktijk:

door co-creatie verbonden

Petri Embregts

11 april 2013

Kwaliteit van zorg- en hulpverlening vindt in de meest wezenlijke vorm

plaats in een betekenisvolle relatie tussen de cliënt en de hulpverlener.

De waarde van praktijkonderzoek krijgt vorm in een betekenisvolle

relatie tussen de cliënt , de hulpverlener en de onderzoeker

Verbinding :

hulpverleners, cliënten en cliëntsystemen

praktijk, opleiden en onderzoek

Menslievendheid

Een betekenisvolle relatie tussen de cliënt en de hulpverlener

Menslievendheid:

betrokkenheid en bereidheid om kennis en kunde iedere dag opnieuw

aan te wenden voor wie dan ook (A. Van Heyst)

Onderscheid

aandacht (om zorg te ‘zien’)

verantwoordelijkheid (om zich aangesproken te voelen

en bewogen te worden)

competentie (om in beweging te kunnen komen als professional)

Onderzoek

Een betekenisvolle relatie tussen de cliënt, de hulpverlener en de

onderzoeker

1. Kennisontwikkeling

2. Kennisdeling

3. Vanuit verschillende perspectieven:

praktijk

onderzoek

Kennis ontwikkelen en delen: overwegingen vooraf

In de praktijk is vaak onbekend of interventies effectief zijn, soms

onderzocht, vaak helemaal niet

Nieuwe kennis wordt niet autmatisch in de praktijk gebruikt

Effecten kunnen uiteenlopen in verschillende culturele en situationele

omstandigheden

Verwachtingen: evidence omzetten in bruikbare informatie kost heel

veel tijd

Verhoogd risico op psychopathologie: Biologische factoren

Omgevingsfactoren

bv ouderlijk dysfunctioneren, ingrijpende levensgebeurtenissen,

invloed van begeleiders

Begeleiders Kunnen gedragsproblemen in stand houden door:

Tekort aan kennis over de oorzaak

Negatieve emoties

Ervaren stress en gebrek aan zelfvertrouwen

Kennis ontwikkelen en delen: voorbeeld

Afgrijzen, angst, verdriet vermijden

Emotionele reacties hangen samen met verklaring voor gedrag:

gedrag buiten controle van client (bv medische reden)

+ hulp

gedrag binnen controle van client (bv intimidatie)

- hulp

Enorm appel op de begeleider

Training en coaching heeft resultaat

Meta-analyse: combinatie klassikaal en coaching

Kennis ontwikkelen en delen: voorbeeld

Kennis ontwikkelen en delen: overwegingen vooraf

In de praktijk is vaak onbekend of interventies effectief zijn, soms

onderzocht, vaak helemaal niet

Nieuwe kennis wordt niet autmatisch in de praktijk gebruikt

Effecten kunnen uiteenlopen in verschillende culturele en situationele

omstandigheden

Verwachtingen: evidence omzetten in bruikbare informatie kost heel

veel tijd

Kennisontwikkeling

Probleemanalyse

Onderzoeksdesign

Dataverzameling

Data-analyse

Rapportage

Perspectief:

onderzoek

Kennisdeling

Onderzoeksagenda

Ontwikkelen

Bewerken

Overdragen

Toepassen

Evalueren

Perspectief:

praktijk J.W. Schuurman

ontwikkelen

onderzoeksagenda

evalueren toepassen

overdragen= leren

bewerken

Kloof tussen wetenschap en praktijk

• Wetenschap vooral kennisontwikkeling, praktijk vooral kennis delen

• Ieder een eigen taal, code en cyclus

• Onvoldoende kennis van de praktijksituatie en contextvariabelen

• Informatie niet op een gebruikersvriendelijke manier aanbieden

• Missen incentives om resultaten te vertalen naar de praktijk

Kloof tussen wetenschap en praktijk

Zijn daarvoor niet gemotiveerd: publiceren in “high impact

journals” en begeleiden van promotieonderzoek heeft

prioriteit (kloof in output)

Bewust van soorten kennis?

Kennis

meer dan “science based kennis”: 3 soorten kennis van belang

1. Kennis zorgvrager

2. Professionele kennis

3. Onderzoekskennis

Hoe professionele en ervaringskennis te ontsluiten?

Hoe toepassing wetenschappelijke kennis stimuleren?

1. Visie

2. Verbinden

Perspectief:

praktijk in verbinding met onderzoek

Onderzoek en praktijk: Visie

Professionele en ervaringskennis te ontsluiten

Bij alle onderzoeksfasen betrekken, incl. de start van

probleemanalyse Participatie

Erkenning kennis is „halffabrikaat‟

Vertaling van kennis naar de praktijk is noodzakelijk

Denk in termen van „co-creatie‟ in plaats van „implementatie‟

Meer aandacht voor context nodig

„rijkere‟ beschrijvingen van interventies

Klinische praktijk

Academ.

Werkpl/

Uit onderzoek van Clarkson (2009) en Roeleveld, Embregts, Hendriks & vd

Bogaard (2010) blijkt dat cliënten zelf in staat zijn om hun behoeftes en wensen te

formuleren t.a.v. de begeleiding die zij wensen om te komen tot een betekenisvolle relatie.

Wat vindt u belangrijk aan een hulpverlener?

Mensen met een verstandelijke beperking:

interesse tonen, complimenten geven, grenzen accepteren, aandachtig luisteren, cliënt

vertrouwen geven en cliënt accepteren en respecteren

“Zij doet het op de manier zoals wij dat willen. Ze accepteert ons zoals wij zijn. Ze laat ons

in onze waarde. Ze ziet ons niet als de verstandelijk gehandicapten, of de idioten. Laat ik

het maar cru zeggen. Ze ziet ons als mens.”

Ervaringskennis

Ervaringskennis Opleiden tot ervaringsdeskundigen

1. Eigen ervaringen: inzicht in eigen ervaringen

2. Ervaringen delen: ervaringskennis

3. Ervaringsdeskundigheid: ervaringskennis inzetten

Werk:

interviews door mensen met een verstandelijke (dataverzameling)

co-docent op de UvT

• Onderzoeksagenda: state of the art wetenschap, maatschappelijke

ontwikkelingen,/beleid, behoefte vanuit de praktijk (gezamenlijk)

• Ontwikkelen van kennis:

– Probleemanalyse

– Onderzoeksdesign (Effectladder Veerman & van Yperen))

– Dataverzameling (incl. voortgangsinformatie)

– Data-analyse

– Rapportage (artikel maar ook workshops, discussiebijeenkomsten

• Delen van kennis: bewerken, gebruiken en evalueren

Onderzoek en praktijk: Visie

Delen van kennis: bewerken, gebruiken en evalueren

• wie is de afnemer van de kennis

• hoe ziet zijn of haar werk eruit

• bij welke andere kennis kan worden aangesloten

• gebruiken is toepassen en borgen in de dagelijkse processen

Welke steun is nodig tijdens toepassen nieuwe kennis (coaching)

In alle onderzoeksfasen gebruik makend van wetenschappelijke kennis,

ervaringskennis en professionele kennis

Onderzoek en praktijk: Visie

Samenwerken met de praktijk via meerdere sporen:

• Onderzoeksprogrammering

• Uitwisselen informatie, opzetten kennisinfrastructuur

• Langdurige samenwerking, volledige gelijkwaardigheid

• Win-win situatie

• Structurele, persoonlijke contacten op meerdere niveaus

• Science practitioners

In alle gevallen een volwaardige interactie nastreven tussen wetenschap, praktijk EN zorgvraag, op basis van gelijkwaardigheid

Onderzoek en praktijk: verbinden

In alle gevallen een volwaardige interactie nastreven tussen

wetenschap, praktijk en zorgvraag, op basis van gelijkwaardigheid

Voorbeeld: Academische Werkplaats

Een duurzaam samenwerkingsverband

met als doel academisering van de sector

Onderzoek en praktijk: verbinden

Lunetzorg

Koraal

S&L

Zuid wester

AW Leven met een

verstandelijke

beperking Dichterbij

UvT (Tranzo)

LFB

HAN

CZ Fontys

MEE Zuid-NL

Academische Werkplaats

Leven met een verstandelijke beperking

Structuur stuurgroep (bestuurders, LFB, Universiteit)

coordinerende werkgroep (managers, directeuren, kennismakelaars)

teamoverleg (promovendi, science practitioners)

Onderzoeksprogramma:

• Versterking van eigen kracht van medewerkers in het primaire proces

• Effectieve interventies voor mensen met een VB

• Versterken van eigen kracht van mensen met een VB

• Zorgethiek en menslievende professionalisering

• Ondersteuning en de impact van maatschappelijke veranderingen

Academische Werkplaats

Leven met een verstandelijke beperking

In alle gevallen een volwaardige interactie nastreven

tussen wetenschap, praktijk en zorgvraag:

Op basis van gelijkwaardigheid

in co-creatie

Co-creatie:

Het beste van jezelf delen met de

ander

Dank voor uw aandacht

&

Veel inspiratie gewenst!