Werkgoesting in KMO’s: op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid Werken aan Werkgoesting...
-
Upload
renee-driessen -
Category
Documents
-
view
217 -
download
0
Transcript of Werkgoesting in KMO’s: op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid Werken aan Werkgoesting...
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Werken aan Werkgoesting
VOKA – dag van de HRM9 november 2006
Prof. dr. Hilda MartensUniversiteit Hasselt
Mevr. Lut Schoofs Sr. HR.Consultant, netwerkpartner
www.werkgoesting.uhasselt.be
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Verloop
- Het Werkgoesting-project en zijn partners - Is leeftijdsbewust personeelsbeleid nodig?- Voorstelling van onze werkwijze met
voorbeelden van methodieken en aanpakken - Hoe begint u eraan? - Wat doet het project voor u?- Hoe betaalbaar is dat?
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Werkgoesting in KMO’s : 2005-2007
is een ESF-project van
- de Universiteit HasseltUniversiteit Hasselt en VLAO LimburgVLAO Limburg, het Vlaams Agentschap Ondernemen
in samenwerking met
- projectontwikkelaars diversiteit van ERSV LimburgERSV Limburg
- private adviesbureaus/consultants: Allanta vzwAllanta vzw, ItinerisItineris Advies Advies Carine Drijkoningen en Dirk Vandecruys (Itineris Advies), arine Drijkoningen en Dirk Vandecruys (Itineris Advies),
Lut Schoofs, Dirk Huysmans, Johan Goris Lut Schoofs, Dirk Huysmans, Johan Goris
= de ‘Werkgoesting’-ploeg; een lerend samenwerkingsinitiatief tussen universiteit, overheid en bedrijfswereld
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Achtergrond
2 ESF-onderzoeken met als doel overdraagbare instrumenten en processen voor leeftijdsbewust personeelsbeleid ontwikkelen:
1. Zilveren processen en producten : 2004-2006: Borealis, Umicore, Stad Hasselt, Provincie Limburg
2. Werkgoesting in KMO’s : 2005-2007
Case studies in Carrefour, NMBS, De Post, FOD Financiën, FOD P&O, bejaardenverzorging : RVT’s en Landelijke thuiszorg, T-Interim, Philips, Masterfood, AND Steel.
www.werkgoesting.uhasselt.be
ESF- project :Diversiteit op de rails : NMBS 2006-2007
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
= het domein van leeftijdsbewust of levensfasegericht personeels- en organisatiebeleid
focus is NIET zozeer leeftijd, wel het begeleiden van het
goesting- of energiepeil van alle medewerkers
ouderenbeleid: symptoombenadering, vaak enkel
curatief, focus is enkel leeftijd
Met de werkgoesting-ploeg willen we KMO’s ondersteunen bij het ontwikkelen en realiseren van een personeelsbeleid dat alle medewerkers gemotiveerd, effectief en efficiënt , lang(er) aan de slag houdt
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Waarom werk maken van werkgoesting? Duidelijke afname van de actieve bevolking door een combinatie van:
- toenemende vergrijzing (vervroegde) uitstroom ouderen - toenemende ontgroening instroom jongeren
Gevolg: dreigende tekorten op de arbeidsmarkt, slagkracht van bedrijven daalt, pensioenstelsel is niet langer betaalbaar “als”we niets doen!
“We zullen met zijn allen langer moeten blijven werken” (Generatiepact)
Kerntaak van bedrijven de komende jaren = werken aan werkgoesting
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
In de bevolkingspiramide zwelt de top en versmalt de basis => actieve bevolking neemt af
1971 2004
Vergrijzing en ontgroening zijn een feit:
• 65 jaar of ouder: van 14% in 1990 naar 20% in 2010 (De baby-boomgeneratie pensioen- gerechtigd)
• jonger dan 20 jaar: van 25% in 1990 naar 20% in 2010
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Werkzaamheidgraad 55-64 jaar
=het percentage werkenden in de bevolking t.o.v. de totale bevolking
in 1997 in 2005
• in België 57 % 61.1
• in EU 15 60.2 % 65.2
Bron: Eurostat
Streefdoel Top Lissabon 70 %
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Werkzaamheidgraad 55-64 jaar
2001 2005België 25.1 % 31.8%Euro 15 38.8 % 44.1%Verschil 14.1% 12.3%
Bron : Eurostat
Streefdoel voor 2010 : 50% van de 50-plussers of 1 op 2
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
1950 2002
Intrede op arbeidsmarkt +/- 16 21
Wettelijke pensioenleeft. 65 65
Feitelijke pensioenleeftijd 64,3 58,5 (- 5,8)
Levensverwachting 68 78,7 (+10 )
Duur vd loopbaan 48 37 (- 11)
Pensioenjaren/werkjarenActieve jaren/inactieve
4/4848/20
20/3737/41
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
• In 2004 2,5 werkenden per gepensioneerde• In 2050 1,45 werkenden per gepensioneerde
• Minder sociale bijdragen beschikbaar per gepensioneerde
• Pensioenen zouden moeten terugvallen met 42% (simpele extrapolatie)
(NIS)
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Wat is leeftijdsbewust personeelsbeleid ?
Een leeftijdsbewust personeelsbeleid is gericht op het ontwikkelen, benutten en behouden van capaciteiten, kennis en ervaring
- op korte en op lange termijn, - van alle individuele werknemers in alle leeftijdscategorieën - waarbij rekening wordt gehouden met veranderende mogelijkheden en behoeften.
Wij’ focussen op ‘pro-actieve bijdrage’ van organisaties
door werk te maken van “werkgoesting”
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
CONCREET…HOE BEGINT U ERAAN?
Werken aan WERKGOESTING is werken aan condities zodat mensen met
energie, inzet en goesting willen en kunnen werken gedurende hun ganse
loopbaan, op een manier….
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
• dat mensen zichzelf en mekaar naar waarde blijven schatten
• dat mensen op hun interesses, talenten en kwaliteiten worden aangesproken
• dat rekening gehouden wordt met leeftijd en leeftijdsfasen
• zoekend naar werkbaar evenwicht tussen de noden van het bedrijf en het individu
• dat zowel “werkgever” als “werknemer” hiertoe actief hun verantwoordelijkheid nemen
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Hoe de noden van de medewerkers in evenwicht brengen met de noden van
het bedrijf?
Stap 1:reflecteer en luister!
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Een greep uit vragen van bedrijfsleiders:
- Hoe samenwerking optimaliseren tussen ‘jongere’ en meer ervaren ‘oudere’ medewerkers?
- Hoe optimaal gebruik maken van de verschillende kwaliteiten,ervaring en kennis van mijn personeel?
- Hoe kan ik mijn menselijk potentieel, en dus mijn organisatiepotentieel, hogerop tillen?
- Hoe kan ik mijn personeel blijvend gemotiveerd, betrokken en ‘in beweging’ houden?
- Hoe kan ik als KMO aantrekkelijk blijven voor sollicitanten en vroegtijdige uitstroom voorkomen?
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Wat zijn de vragen/behoeften van medewerkers?
Opdracht: bespreek per 3:
1. Wat geeft u goesting om te werken in uw bedrijf?
2. Wat zou één doorbraak-actie kunnen zijn om in uw bedrijf mensen langer en met meer goesting te doen werken?
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
DOORBRAAKACTIES:
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Uit ons e.a. onderzoek blijkt : dat mensen langer met “goesting” aan de slag blijven en/of meer en meer blijvend voor bedrijven kiezen indien:
- de jobinhoud en werkomgeving als voldoende uitdagend en betekenisvol wordt ervaren
- er voldoende aandacht is voor een goede balans tussen werk en privé
- er voldoende kansen zijn om te werken aan persoonlijke ontwikkeling
- de relatie met collega’s, en vooral de relatie met de rechtstreekse leidinggevende, goed zit
Dit is verschillend naargelang de levensfase optimale ‘fit’ zoeken!
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Waarom werk maken van werkgoesting?
• Niet ‘zomaar’ langer werken (“enkele jaartjes meer”) MAAR een streven naar meer en meer KWALITEIT van leven en werken
• Levensstijlen en waardenpatronen veranderen en verschillen van generatie tot generatie, naargelang de levensfase worden andere accenten gelegd
Uitdaging voor een levensfasegericht personeelsbeleid:
Deze verschillende accenten van het aanwezige menselijke potentieel voortdurend afstemmen
(1) op elkaar (naar meer synergie) en (2) op de behoeften en doelen van het evoluerend bedrijf
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Hefbomen om te werken aan werkgoesting
W erkondersteuning (intervisie, supervisie, individuele coaching, groepscoaching,...) E rkenning (respect, waardering, opnemen van verantwoordelijkheid, beloning,…)
R egelruimte (zelfsturing, autonomie, routinematige én creatieve opdrachten,...) K ennis laten (door)stromen (kennis en ervaring ‘doorgeven’, leren, borgen,…) G ezondheid en welzijn (arbeidsveiligheid, ergonomie, stress, burn-out,…) O rganisatie commitment (betrokkenheid, eigenaarschap, intrapreneurship, ‘fit’,…) E venwicht werk-privé (aandacht verhouding werk-privé naargelang de levensfase,…) S amenwerking (verbetering groepswerking ‘jong’ en ‘oud’,…) T alentontwikkeling (ontwikkeling van competenties en kwaliteiten,…) I nspirerend leiderschap (naar een meer coachend rol, aandacht voor levensfasen,…) N etwerken (intern en extern contacten leggen en koesteren,…) G roeikansen (stimuleren van leren en hiertoe mee de nodige condities scheppen,…)
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
• WAT DOET HET PROJECT?
• Met het project willen we u ondersteunen en begeleiden bij het uitwerken van een leeftijdsfase bewust personeelsbeleid en bij het verhogen van de WERKGOESTING in uw bedrijf.
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Meer concreet…projectactiviteiten
• sensibilisering en stimulering (verspreiding resultaten via kanalen UHasselt, Voka, VKW, Unizo, VLAO, HR-tijdschriften, post-academische opleiding HRM)
• daadwerkelijke begeleiding in de praktijk: procesadvisering en actie-onderzoek; maatwerk
• documenteren en zichtbaar maken van inspirerende praktijkervaringen (referenties)
• ontwikkelen en verspreiden van pragmatische methodieken/aanpakken
• organiseren van leeractiviteiten via het leertraject “werken aan werkgoesting”
• organiseren van een ruimer HR-evenement op het einde van 2007
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Hoe haalbaar, hoe betaalbaar is dit voor u?
De nood aan leeftijdsbewust personeelsbeleid is « an inconvenient truth »!
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Belangrijkste subsidiemogelijkheden
- VLAO: Vlaams Agentschap Ondernemen (www.vlao.be)
- Het Ervaringsfonds (www.ervaringsfonds.be)
- ERSV: Erkend Regionaal Samenwerkingsverband (het vroegere STC) (www.ersv.be )
- BEA (Budget voor Economisch Advies) of ondernemerschapsportefeuille (www.bea.be )
- Opleidingschecks werknemers (www.vdab.be)
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Dank u voor uw aandacht ! Ruimte voor verduidelijkende vragen
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Leertraject “Werken aan Werkgoesting”1) ActieActieleergroepenleergroepen in gastbedrijven
– Werkgoesting-ploeg, collega-bedrijfleiders/HRM’ers & externe deskundigen op gebied van HRM
– Rond specifieke vraagstellingen/uitdagingen van het gastbedrijf
– Het gastbedrijf is als systeem aanwezig: niet alléén HR of bedrijfsleiding maar ook andere invalshoeken (‘staf’, ‘de vloer’)
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
1) ActieActieleergroepenleergroepen in gastbedrijven (2)
– FocusFocus: ervaringsuitwisseling, onderlinge advisering en leren van elkaar
– UitkomstUitkomst: pragmatische verbeteradviezen, verruiming mogelijke actiepistes en werkvormen (leervermogen
vergroot)…
– Gerichte voorbereiding met deel van de werkgoesting-ploeg
– In principe met een vaste groep uit de deelnemers van vandaag
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
1) ActieActieleergroepenleergroepen in gastbedrijven (3)
Voordelen actieleergroepen
– diversiteit van invalshoeken rond een specifieke vraagstelling = uniek
‘rijke’ inzichten, adviezen en actiepistes ACTIEGERICHT
– het werken met een vaste groep geeft meer kwaliteit qua leren en resultaat
– kans om vruchtbare relaties te ontwikkelen voor de toekomst
– gerichte voorbereiding is meerwaarde op zich
– diverse invalshoeken van het gastbedrijf werken samen in de actieleergroep
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
2) LeermodulesLeermodules rond relevante thema’s
ondersteunend aan de actieleergroepen
wisselwerking tussen ervaringsuitwisseling, leren uit ervaring ter plekke, onderlinge advisering en methodieken/theorie als kapstok
Interessante en relevante thema’s:
Erkenning en motivatie
Kennisoverdracht en –borging (Mathieu Weggeman)
Levensfasebewust leidinggeven en coachen
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Thema 1. Erkenning en motivatie
Erkenning en betrokkenheid (commitment) bij de organisatie zijn twee
hefbomen om werkgoesting te verhogen… (onlosmakelijk met elkaar
verbonden).
Betrokkenheid van de medewerkers bij de organisatie verkrijgt men
maar als ‘de baas’ en de collega’s erkenning geven. En omgekeerd.
“Als mensen betrokken zijn bij de organisatie, bewegen ze ook maar
de mate en aard van betrokkenheid verschuift naargelang de
levensfase”.
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Erkenning en motivatie (vervolg)
Vragen die we tegenkomen:
- Wat maakt dat medewerkers zich betrokken voelen bij de organisatie, zich verbinden met de organisatie om een collectieve betrachting te realiseren?
- Hoe hangt deze betrokkenheid samen met de levensfase waarin iemand zit?
- Hoe mensen blijvend gemotiveerd en ‘in beweging’ houden? Hoe continu werken aan het op peil houden van betrokkenheid?
- Respect tonen, waardering geven en belonen zijn verschillende vormen van erkenning. Hoe deze samen inzetten om de betrokkenheid en werkgoesting van medewerkers te verhogen?
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Thema 2. Kennisoverdracht en –borging (Mathieu Weggeman)
Citaat Weggeman: “als we organisaties beschouwen als ‘een verzameling mensen waarvan de meesten er voor gekozen hebben om met elkaar eenzelfde ideaal of doel na te streven’, dan kan er in een organisatie geleerd worden: individueel en collectief.
Als het grootste deel van die mensen professionals zijn, dan moeten zij vooral leren om de bij hen aanwezige kennis voortdurend te verrijken zodat daardoor het nagestreefde doel of ideaal beter bereikt kan worden (d.w.z. sneller, goedkoper, makkelijker, aangenamer of vollediger)”
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Kennisoverdracht en –borging (vervolg)
Vragen die we tegenkomen:
- Hoe optimaal gebruik maken van de kwaliteiten, ervaring en kennis van medewerkers?
- Hoe professionals ondersteunen om de bij hen aanwezige kennis voortdurend te ontwikkelen? Individueel en in groep
- Hoe het delen van kennis tussen ‘jong’ en ‘oud’ aanmoedigen en ondersteunen? Hoe werken met ervaringskennis? Hoe (ervarings-) kennis borgen en tot ‘organisatiekennis’ maken?
- Hoe zorgen dat kunde, ervaring en kennis niet vroegtijdig weggaan?
- Hoe kennis in kaart brengen, ontwikkelen, delen, benutten en evalueren?
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Thema 3. Levensfasebewust leidinggeven en coachen
Waarden/drijfveren/ambities/wensen/verwachtingen… schuiven naargelang de ‘levensfase’.
Iemand van 20 staat anders in het leven dan iemand van 53; andere accenten worden gelegd.
Dit maakt dat een leidinggevende geconfronteerd wordt met heel wat verschillen tussen mensen.
Werkgoesting in KMO’s:Werkgoesting in KMO’s:op weg naar een leeftijdsbewust personeelsbeleid
Levensfasebewust leidinggeven en coachen (vervolg)
Vragen die we tegenkomen:
- Hebt u als leidinggevende zicht op deze verschillen?
- Hoe gaat u als leidinggevende met deze verschillen om?
- Hoe kan u als leidinggevende deze verschillen waarderen en benutten ten dienste van de organisatie?
- Hoe werkt u aan een ‘verschilvriendelijke’ cultuur?
Dit is een cultuur waarin: - verschil gewaardeerd wordt ‘als rijkdom’ (versus verschil ‘als last’ of ‘op te lossen probleem’);
- leren van en met elkaar wordt gezien als een gedragen basiswaarde
- ‘jong’ en ‘oud’ worden gestimuleerd om samen te werken/te leren