Werkdocument Toekomstbeelden - WerkpartnersUit de eerste inventarisatie van wat we anno hebben aan...

Scenario’s Haaglanden ��

WWeerrkkddooccuummeennttTTooeekkoommssttbbeeeellddeenn

Resultaten van Workshop �gehouden op �� juni ��

Dauvellier Planadvies / Projectgroep Scenario’s RSP

IInnhhoouudd

Werkproces Scenario’s Haaglanden �

Van kwaliteitsprofielen naar �toekomstbeelden

Programma en deelnemers �

Drie scenario’s �Haaglanden mondiaal op de kaart �Netwerkstad Haaglanden ��Stadgewest van dorpen ��

Nabeschouwing ��

Bijlage � Ruimtelijke kwaliteiten genoemd ��tijdens te workshop � op �� mei

Bijlage � Kwaliteitsprofielen opgesteld tijdens ��de workshop �

Bijlage � Kwaliteitsprofielen Haaglanden: �� belang en kwetsbaarheid

WWeerrkkpprroocceess SScceennaarriioo’’ssHHaaaaggllaannddeenn

Het Stadsgewest Haaglanden werkt aan deherziening van het Regionaal StructuurplanHaaglanden In het kader hiervan wordenscenario’s voor de ruimtelijke ontwikkelingvan Haaglanden opgesteld De scenario’somvatten sterk verschillende toekomstbeelden voor de langere termijn (��) en gevenook weg aan om die toekomstbeelden tebereiken Het doel van de scenario’s is oriëntatie envorming geïntegreerde visie op de langeretermijn Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling te kiezen voor één van de scenario’s Zeverkennen de toekomst en leggen kansen endilemma’s bloot Pas daarna worden beleidsalternatieven opgesteld waaruit gekozenkan worden

Het werkproces Scenario’s Haaglanden kiesthet streven naar het verhogen van de ruimtelijke kwaliteit van het StadsgewestHaaglanden als uitgangspunt

Bij het ontwikkelen van scenario’s voor dezekwaliteitsverhoging wordt het bijgaandeschema van het planproces als denkkadergebruikt

In workshop � (��mei ��) lag het accentop het scherpstellen van het ‘kwaliteitsstreven’ voor �� Dit resulteerde in een viertalkwaliteitsprofielen (bijlagen � tm �)

In workshop � (�� juni ��) staken weover naar de visiefase Op basis van de kwaliteitsprofielen werden toekomstbeeldengeschetst Elk toekomstbeeld past in eenspecifiek scenario voor de ruimtelijke ontwikkeling van HaaglandenIn deze workshop vond al een vooruitblik

1

plaats naar de uitvoeringsfase Per scenariowerden ‘procesmotoren’ aangeduid die deontwikkeling in de richting van het geschetste toekomstbeeld kunnen stimuleren Ookis al gekeken naar de resultaten in degebruiksfase: hoe zal men de ruimtelijkekwaliteit in �� beleven? Wat zijn dan dewinstpunten� maar ook de verliezen aankwaliteit? daartoe is per scenario een ‘kwaliteitssaldo’ opgesteld

De invulling van de workshops � en � is nogniet precies bepaald Hierover zal na bespreking van de resultaten van workshop � en �een beslissing worden genomen

VVaann kkwwaalliitteeiittsspprrooffiieelleennnnaaaarr ttooeekkoommssttbbeeeellddeenn In de eerste scenarioworkshop‘Kwaliteitsprofielen’� gehouden op �� mei�bleken er veel ideeën te zijn voor de ontwikkeling van de ruimtelijke kwaliteit vanHaaglanden in �� Die ideeën zijn echtervooral in algemene termen geformuleerd(zie bijlage �� en �) De vraag die opkomt iswat in de toekomst de specifieke ruimtelijkekwaliteit van Haaglanden zal zijn? Welkekenmerken maken Haaglanden tot een herkenbare ruimtelijke eenheid?

Bij het zoeken naar antwoorden wordtdirect duidelijk dat Haaglanden zich middenin een transformatieproces bevindt Opbelangrijke punten� zoals in de economie eninfrastructuur� is een proces van schaalvergroting gaande Samen zijn we bezig ruimtelijke structuren op regionaal niveau vorm tegeven Daarmee werken we stap voor stapaan het ontstaan van een ‘netwerkstad’ Om de kenmerken de netwerkstadHaaglanden goed te bepalen is het nodig tekijken naar de ligging en functie in groterverband: Zuidvleugel� Randstad en internationaal Welke bijzondere positie en karakteristiek is daarbij te herkennen? Voor andere� vooral de sociale en culturelekwaliteiten is juist behoefte aan een verankering in de ruimtelijke diversiteit op lokaalniveau Haaglanden komt voort uit eensamenwerking van gemeenten� met daarbinnen dorpen� steden en stadsdelen met allemaal een eigen sfeer en geschiedenis Maarbevolking en voorzieningen verschuiven�mede als gevolg van de schaalvergrotingsprocessen Welke ruimtelijke kenmerken enstructuren houden we vast en gebruiken we

2

MONDIAAL

VERNIEUWENRUIMTE BIEDENFLEXIBILITEIT

BEHOUDENVERANKERENSTRUCTUUR

LOKAAL

SCENARIO 1Haaglanden mondiaal op de kaart

SCENARIO 2Netwerkstad Haaglanden

SCENARIO 3Stadsgewest van dorpen

3

Economisch profiel

Sociaal profiel

Ecologisch profiel

Cultureel profiel

Scenario 1 Haaglanden mondiaal op dekaart

Topimago

Duurzame economie

Schone, mooie, veiligeleefomgeving

Duurzaam water- enenergiesysteem

Vernieuwde historie

Scenario 2NetwerkstadHaaglanden

Complementaire net-werkeconomie

Slimme bereikbaarheid

Ecologische structuur

Landschap met maaten samenhang opregionaal niveau

Vernieuwde historie

Mozaiek

Scenario 3Stadsgewest vandorpen

Diversiteit en keuzemo-gelijkheden

Solidariteit/collectief

Schone, mooie, veiligeleefomgeving

Gezond stadsgewest Mozaiek

Ontmoeting van culturen

als raamwerk voor dat proces? Waar biedenwe ruimte aan flexibiliteit� aan veranderingvan functies en inrichting op verschillendeschaalniveau’s?

Via scenario’s kunnen we de mogelijke antwoorden verkennen Er tekenen zich drieverschillende toekomstbeelden af Alle driezoeken zij naar een manier om het veranderingsproces vorm te geven: behouden envernieuwen� verankering en loslaten� versterken en transformeren De verschillen zitten in het schaalniveau van waaruit men deruimtelijke ontwikkeling benadert Het eerste scenario kijkt naar de ontwikkeling vande regio in mondiaal verband Het tweedescenario zoekt naar de structuur van denieuwe netwerkstad op regionaal niveauHet derde scenario bekijkt de veranderingenvanuit de samenstellende ruimtelijke eenheden Door die verschillen in benadering richt iederscenario zich op het ontwikkelen van eenaantal specifieke ‘kwaliteitsthema’s met prio-riteit’. Per scenario zijn er duidelijke accen-ten, maar is ook enige overlap.

De opgave tijdens de tweede workshop‘Toekomstbeelden’, gehouden op 20 juni wasde ruimtelijke ontwikkeling naar 2030 zo testuren dat voor de prioritaire kwaliteiten eenmaximale ontwikkelkans ontstaat.

Dit werkdocument geeft een overzicht van deresultaten van deze workshop.

Prioritaire kwaliteitthema’s per scenario

PPrrooggrraammmmaa WWoorrkksshhoopp ��TTooeekkoommssttbbeeeellddeenn �� jjuunnii ��

�� Inloop

��Welkom en koffieStand van zaken� werkwijze en beoogderesultaten

�� stap � Huidige kwaliteiten karteren

�� stap �Ontwikkelperspectief opstellen

�� stap � Toekomstbeeld(en) �� schetsen

��Lunch

�� stap � 'Procesmotoren' benoemen

�� stap � a Inzoomenb Kwaliteitssaldo bepalen c Presentatie voorbereiden

�� stap � Presentatie en discussie

� ��Afsluiting en borrel

DDeeeellnneemmeerrss WWoorrkksshhoopp ��

Wim Eijkelenburg� Delft Dinie Tubbing� Delft Gielijn Blom� Den Haag Daniëlle Mourits� Den Haag Hester van Gent� LeidschendamVoorburg Peter van de Laar� Rijswijk Frank Gosens� Rijswijk Sau Lan van Golberdinge� Wassenaar Geert Reitsma� Westland Arie van Blanken� Westland Ad ten Ham� Zoetermeer Tamar Leene� provincie Zuid Holland Piet Houtenbos� RO Haaglanden Egbert Visser� VV Haaglanden Jan Termorshuizen� VV Haaglanden Dorien van Stiphout� glas / EZ Haaglanden Victorine Lafeber� milieu Haaglanden Bert Ettekoven� Wonen Haaglanden Arno Lammers� RO Haaglanden – RSP Corrie van Eldik� VV Haaglanden – RSP Peter Dauvellier – Dauvellier Planadvies –

begeleiding workshop

4

DDrriiee SScceennaarriioo’’ss

5

Scenario �

HHaaaaggllaannddeenn mmoonnddiiaaaall oopp ddee kkaaaarrtt Haaglanden kiest in de Nota vanUitgangspunten voor een internationalepositie in de Randstad� in Europa en wereldwijd op het gebied van bestuur� internationaal recht� kennis� greenport/glas en toerisme Uit de eerste inventarisatie van wat we anno�� hebben aan ruimtelijke kwaliteiten enthema’s� die appelleren aan dit mondiaalimago� constateerden we dat een flinkeinzet nodig is om in �� daadwerkelijkmondiaal op de kaart te komen Haaglandenheeft nu een mager mondiaal profiel!

6

EECCOONNOOMMIISSCCHH PPRROOFFIIEELL

SSOOCCIIAAAALL PPRROOFFIIEELL

EECCOOLLOOGGIISSCCHH PPRROOFFIIEELL

CCUULLTTUURREEEELL PPRROOFFIIEELL

KKwwaalliitteeiittsstthheemmaa’’ssWWoorrkksshhoopp ��

TTooppiimmaaggoo

DDuuuurrzzaammee eeccoonnoommiiee

SScchhoonnee�� mmooooiiee�� vveeiilliiggee lleeeeffoommggeevviinngg

DDuuuurrzzaaaamm wwaatteerreenn eenneerrggiieessyysstteeeemm

VVeerrnniieeuuwwddee hhiissttoorriiee

Kwaliteiten Nota Uitgangspunten

GreenportWestland/oostland

Hoogwaardige spoorverbindingen met hetbuitenland

Internationale stad vanrecht en vrede

Hoogstaande kenniscultuur Delft

Sterk vestigingsklimaatvoor hoogwaardige eninternationaal gerichtebedrijvigheid

Winkelvoorzieningenvan allure

Nieuwe groen woonmilieu’s

Grotere menging vanfuncties

Zuinig ruimtegebruik

Kustzone als kwaliteitsdrager

Topvoorzieningen enaansprekende culturelevoorzieningen

Concentratie van culturele voorzieningen

Groene en cultuurhistorische gebieden: Midden Delfland Omgeving Pijnacker Wijk en Wouden

Historische steden

Kwaliteitsprofiel scenario �: Haaglanden mondiaal op de kaart

Belangrijke versterkende elementen voor demondiale positie van Haaglanden zijn: de kust: de regio beter verbinden

met de kust de groene landschappen :

verstedelijking verbinden met het groen

het water: voor recreatie� transport� energie� kennisontwikkeling

Als rriicchhttiinnggggeevveennddee pprriinncciippeess voorHaaglanden �� in gekozen voor: Toerisme booming vanwege oa

de snelle ontwikkeling van China� India Kennis – universiteiten�

hogescholen� techniek� ICT� water� energie; (as Leiden – Den Haag – Delft – Rotterdam)

Greenport – hoe verder het glas in ��?

7

Duurzaam drinkwater

Topwoonmilieu

Oude stads/dorpscentra

Topwerkmilieu

Universiteiten/HogescholenInternationale scholen

Internationale bereikbaarheidautoweg

Internationale bereikbaarheidspoor

SScceennaarriioo �� HHaaaaggllaannddeenn MMoonnddiiaaaall oopp ddee kkaaaarrtt

Ruimtelijke Kwaliteit

��

TTooeerriissmmee

�� WWaatteerriinnssttiittuuuutt aaaann ZZeeee – bij Scheveningen�gecombineerd met hoog niveau cultureleattractie en congresfaciliteit (‘Guggenheimaan Zee’)

�� ‘‘BBeeeellddeennddee kkuusstt’’ van Scheveningen(Beelden aan Zee) tot aan Hoek van Hollandmet sculpturen ea

�� DDeessiiggnn –– lliijjnn �� (tramlijn Delft – Den Haag) architectuur en design route met nieuwebeeldbepalende elementen van woningbouw� voorzieningen

�� HHoollllaannddssee wweeiiddeellaannddsscchhaappppeenn andersexploiteren met toegankelijke biologischeveeteelt� cursussen ‘landschappen schilderen’� kaas maken�)

�� GGeessllootteenn eenneerrggiieehhuuiisshhoouuddiinngg (fase �) alstoeristisch marketing profiel van de regio(Kassen� geothermiek� wind� golgslag etc) Infase � wordt regio een netto energieexporteur

KKeennnniiss

�� iinntteerrnnaattiioonnaaaall RR&&DD ttooppiinnssttiittuuuutt (uit deVS) naar Delft halen� gericht op duurzameenergie / water / glas

�� HHooggeesscchhooooll vvoooorr TTooeerriissmmee bbiijj ZZooeetteerrmmeeeerr–– vveerrsstteerrkkeenn leisure / toerisme

�� HHaaaaggssee vveessttiiggiinngg UUnniivveerrssiitteeiitt LLeeiiddeenn –internationaal recht – ‘opblazen’

�� KKeennnniissiinnnnoovvaattiiee ggrreeeennppoorrtt // eenneerrggiiee ––vveerrsstteerrkkeenn TTUU DDeellfftt

�� PPeeooppllee mmoovveerr DDeellfftt –– RRootttteerrddaammNNoooorrddter versterking van de kennisas Delft Rotterdam

8

SScceennaarriioo �� HHaaaaggllaannddeenn MMoonnddiiaaaall oopp ddee kkaaaarrtt

Procesmotoren Toerisme en Kennis

��

GGrreeeennppoorrtt WestlandOostlandmaakt een kwaliteitslag door:

�� VVeerrsscchhuuiivviinngg vvaann pprroodduuccttiiee nnaaaarr iinnnnoovvaattiieeeenn kkeennnniiss

�� ‘‘BBrraaiinnss’’ vvaann ddee ggrreeeennppoorrtt ppoossiittiioonneerreenn bbiijjZZooeetteerrmmeeeerrOOoosstt (nieuw knooppunt)

�� NNiieeuuwwee ggrrooeennee ssuubbuurrbbaannee wwoooonnmmiilliieeuuss�aantrekkelijk voor kenniswerkers� ontstaanin Westland en rond Pijnacker door verdwijnen van productieglas

�� GGrrooeennee rriinngg HHaaaaggllaannddeenn sluiten

�� Nodig: is : sterke uitbouw van het rreeggiioonnaaaall ooppeennbbaaaarr vveerrvvooeerr

9

SScceennaarriioo �� HHaaaaggllaannddeenn MMoonnddiiaaaall oopp ddee kkaaaarrtt Procesmotoren Greenport

��

SScceennaarriioo �� HHaaaaggllaannddeenn MMoonnddiiaaaall oopp ddee kkaaaarrtt Procesmotoren Greenport

��

Kwaliteitssaldo Scenario �:HHAAAAGGLLAANNDDEENN MMOONNDDIIAAAALL OOPPDDEE KKAAAARRTT

�� / winst / verlies

EE CC OO NN OO MM II SS CC HH PP RR OO FF II EE LL

Complementaire netwerkeconomie Hogeschool Toerisme/leisure Zoetermeer Werkgelegenheid in de kassen

Slimme bereikbaarheid Uitbouw regionaal openbaar vervoer Peoplemover DelftRotterdam Airport

Top imago Brains kenniscentrum greenpoort/tuinbouw in de wereld Waterinstituut aan zee R en D instituut � delta in Delft (duurzame energie Haagse vestiging Leidse universiteit opblazen

Veiling is weg

Duurzame economie Bereikbare werkgelegenheid (uitbouw tramnet)

SS OO CC II AA AA LL PP RR OO FF II EE LL

Diversiteit en keuzemogelijkheden Ruimte voor groene woonmilieus (gestapeld)

Solidariteit / collectief

Schone� mooie en veilige omgeving

EE CC OO LL OO GG II SS CC HH PP RR OO FF II EE LL

Ecologische structuur Hollandse weidegebieden Sluiten van de groene ring Haaglanden

Duurzaam water en energiesysteem Groene energiehuishouding

Gezond stadsgewest

Landschap met maat en samenhang op regionaal niveau

Transformatie van productie glas wonen en groen

CC UU LL TT UU RR EE EE LL PP RR OO FF II EE LL

Vernieuwde historie Glas Honselersdijk Design lijn �

Mozaïek Beeldende kust

Ontmoeting der culturen

10

Scenario �

NNeettwweerrkkssttaaddHHaaaaggllaannddeenn

Het tweede scenario zoekt naar de structuurvan de netwerkstad Haaglanden op regionaal schaalniveau Dit sluit ook aan bij deNota van Uitgangspunten waarin de regioHaaglanden is gepositioneerd als groenenetwerkstad in de Zuidvleugel

Deze werkgroep heeft zich verdeeld in �subgroepjes: Subgroep gericht op ecologie� groen en

cultuur Subgroep gericht op economie en

bereikbaarheid

De netwerkstad Haaglanden is verbondenmet andere mondiale centra� bijvoorbeeldvoor de glastuinbouw is sterke relatie aanwezig met de LU Wageningen Vraag iswaar de dynamiek van het glas zit voor delangere termijn Er is nog veel onbekend hoehet met de glastuinbouw op termijn zalgaan; veel innovatie zit in WageningenOok de kenniscorridor tussen Leiden enDordrecht heeft potenties voor vedere ontwikkeling van de internationale betekenis

11






CCoommpplleemmeennttaaiirreenneettwweerrkkeeccoonnoommiiee

SSlliimmmmee bbeerreeiikkbbaaaarrhheeiidd

EEccoollooggiisscchhee ssttrruuccttuuuurr

LLaannddsscchhaapp mmeettmmaaaatt eenn ssaammeennhhaanngg oopp rreeggiioonnaaaallnniivveeaauu

VVeerrnniieeuuwwddee hhiissttoorriiee

MMoozzaaiieekk


Bereikbaarheid opRandstadniveau

Goede wegverbindingen netwerkZuidvleugel (oa RR enonderlingend wegennet)

Vervoersverbindingenkennisas en glasas

Verbreding toeristischen leisureaanbod

Recreatieve waarden


Woonmilieus die aansluiten op doelgroepen

Bedrijfseconomischperspectief veehouderij

Zuinig ruimtegebruik

Wateropgave

EHSDuingebied

Groenblauwe Slingerals kwaliteitsdrager

Landschappelijke verbetering MiddenDelfland/WestlandseZoom en DuivenvoordeCorridor

Waterhuishouding oporde

Uitbouw hoogwaardigopenbaar vervoer

Warmtenet

Groene en cultuurhistorische gebieden: Midden Delfland Omgeving Pijnacker (Wijk en Wouden)

Kwaliteitsprofiel scenario �: Netwerkstad Haaglanden

BBeellaannggrriijjkkee eelleemmeenntteenn van de netwerkstadHaaglanden zijn: Bereikbaarheid Aanwezigheid van groen/blauw Differentiatie en variatie in woonmilieus Kennisas Leiden – Den Haag – Delft –

Rotterdam

12

SScceennaarriioo �� NNeettwweerrkkssttaadd HHaaaaggllaannddeennRuimtelijke kwaliteitenecologie/groen/blauw/cultuur

��

Groene cultuurlandschappen

Grote landschappelijke eenheden

Duingebied

De zee

Cultuurhistorische stads/dorpscentra

Glascultuurlandschap

Bevaarbaar water

Groene woonmilieus

CCoommpplleemmeennttaaiirree nneettwweerrkkeeccoonnoommiiee

Autowegen

Bestaande kantoren enbedrijventerreinen

Woon/werkgebieden voorde toekomst

Kenniscorridor A�A��

Glasas (deelgebieden)

Duinrand

Historische stadscentra

Dorpskernen

Strandwallen/lintstructuur

Landgoederen

Randstadrail

Spoor

Transferium

SSlliimmmmee bbeerreeiikkbbaaaarrhheeiidd

CCuullttuurreeeell mmoozzaaiieekk

SScceennaarriioo �� NNeettwweerrkkssttaadd HHaaaaggllaannddeennRuimtelijke kwaliteiten economie / cultuur

��

13

14

RRiicchhttiinnggggeevveennddee pprriinncciippeess voor de netwerkstad Haaglanden �� zijn:

Bereikbaarheid van de landschappelijkeeenheden versterken – Midden Delfland�Groene hart; stadgroen en groengroenbeter koppelen: groen verbinden en ontsluiten voor gebruik; randen tussen stad en landkwaliteitsimpuls geven

Zoeken naar ‘meer beleven van / meer tebeleven in’ het groen

Meer bevaarbaar water (schaatsen in dewinter) in combinatie met de wateropgave�oa recreatief varen versterken (staandemastroute): kassenlandschap bevaarbaarmaken

Cultuurhistorie meer en beter benutten bijrecreatieve routes / voorzieningen� bv agrarische ‘cultuur’

Groenblauwe slinger handhaven; combinaties van functies zoeken

Gradiënten van de kustzone (droognat):strandwallen benutten; stepping stones:stadland verbinden

Combinatie van cultuurhistorie� recreatieen ecologie versterken en verbinden;

Duivenvoorde corridor ‘behouden’

Bereikbaarheid van de regio van buitenafwaarborgen: zowel voor OV als over de wegbeter aanhaken op nationale en internationale verbindingen:

Regio verbinden met de kust en met hetgroen: RandstadRail �e fase; verdichtenlangs OV en op knooppunten (Stedenbaan)�recreatief transferium Binckhorst

Volume van autoverkeersstromen verminderen: modal split beleid; uitbouwenRandstadRail

Inzetten op autovervoersarme� cq OV enfietsgerelateerde werkgelegenheid; ‘juistebedrijf op de juist plek’;

Minder goederentransport voor glastuinbouw;

Productieglas uitbreiden richting Zeeuwseen Zuidhollandse eilanden� evt Zuidplas;handhaven bij Pijnacker ???

Versterken / doortrekken Awegen

Benutten vliegvelden

Benutten HSL (halte Z’meer of Den Haag)

Verdubbelen spoor

Verdichten rond stations

Verdichten rond stationsRandstadrail

Randstadrail �de fase

Wonen/werken/voorzieningen langs autoinfra

idem langs OVinfra

Randen groen beter benutten� maar karakter behouden

Verbinden grote groengebieden

Groen combineren met rood(ontwerpopgave)

Lokale recreatieve langzaamverkeers verbindingen

Glas intensiveren

Groen transferium

Blauw transferium

Bevaarbaar water

BBeerreeiikkbbaaaarrgghheeiidd rreeggiioo vvaann bbuuiitteennaaff

OOnnttwwiikkkkeelleenn iinntteerrnnee nneettwweerrkk

SScceennaarriioo �� NNeettwweerrkkssttaadd HHaaaaggllaannddeenn

Toekomstbeeld

��

15

PPrroocceessmmoottoorreenn die deze ontwikkelingen opgang brengen� zijn:

�� SStteerrkkee ggrrooeennggrrooeenn vveerrbbiinnddiinnggeenn: cultuurhistorie – water – ecologie recreatieBijzondere ontwerpopgave!�� RReellaattiiee ttuusssseenn iinnffrraassttrruuccttuuuurr eenn bbeeddrriijjvveenntteerrrreeiinneenn aallss uuiittggaannggssppuunntt nneemmeenn: zonesaanwijzen; kwaliteitseisen stellen en handhaven; sturen op wat echt nodig is – evtnader onderzoek doen�� SSttaaddssrraannddppaacctt rreeaalliisseerreenn:: publiekprivatestructuur nodig waarin op basis van gezamenlijke verantwoordelijkheid afsprakengemaakt kunnen worden met als uitgangspunt versterken van de landschappelijkekwaliteiten�� VVeerrbbiinnddeenn kkuusstt eenn MMiiddddeenn DDeellffllaanndd::strand Monster – oude centra ’sGravenzande – en Naaldwijk – Honselersdijk(bakermat van glastuinbouw) –Staelduinsebos – Schipluiden – Maasland:strand (geel) – groen – rood en cultuurhistorische elementen verbinden en promoten insamenhang met ecologie�� IInnffrraanneettwweerrkk ccoommpplleetteerreennGezamenlijk inzetten voor belangrijkstesleutelprojecten: A� DelftSchiedam /RandstadRail �e fase / spoorverdubbelingOudelijn en Goudselijn; benutten HSL�OranjetraceHSLzuid en oost – halte bijZoetermeer (?)� in Den Haag (?); Rotterdamairport en Schiphol beter verbinden met DenHaag; onderliggend wegennet verbeteren metparallelstructuur PrinsClausplein; Haagseruit afronden barrières A�� en A�� opheffen – groenetransferia bij DelftZuid� Schiedam�Ypenburg (ontwerpopgave) Binckhorst als recreatief knooppunt / transferium verbinden met het strand; kust enregio verbinden A� / A�� opwaarderen ; A�� metOranjetrace

SScceennaarriioo �� NNeettwweerrkkssttaadd HHaaaaggllaannddeenn

Procesmotoren

��

16

DDiissccuussssiiee

In de discussie gaat het ondermeer over devraag in hoeverre er spanning en overeenstemming zit tussen de ecologische� groeneuitwerking enerzijds en de uitwerking vanhet economisch en bereikbaarheidsprofielanderzijds Conclusie is dat er veel overeenstemming bestaat tussen beide kaartbeelden Wel moeten er keuzes worden gemaakt� bijvoorbeeld mbt voorang voor groen ofinfra (A�� A��) en wel/niet behoud van glasrondom Pijnacker

Cultuurhistorische as

Langzaam verkeer

Groene verbinding

Groengebied

Nieuw wonen

Nieuw groen

GGllaass//ggrrooeenn WWeessttllaanndd• verbreden van groen/recreatieve structuur• promoten cultuurhistorische elementen

GGrrooeenn ttrraannssffeerriiuumm iinn MMiiddddeennDDeellffllaanndd:: uit de auto en op de fiets of dekano het gebied in

OOnnttwweerrppooppggaavvee GGrrooeenn//iinnffrraa

SScceennaarriioo �� NNeettwweerrkkssttaadd HHaaaaggllaannddeenn // UUiittwweerrkkiinngg ddeeeellggeebbiieeddeenn

17

Kwaliteitssaldo Scenario �:NNEETTWWEERRKKSSTTAADD HHAAAAGGLLAANNDDEENN �� / winst / verliesEE CC OO NN OO MM II SS CC HH PP RR OO FF II EE LL

Complementaire netwerkeconomie Bereikbaarheid� externe ontsluiting Marktontwikkelcombinaties (pr �) Stedelijke corridors

puur bulk productie gerichte bedrijven bouwlocaties beperkt door groenstructuur

Slimme bereikbaarheid Randstadrail fase � Transferia Verbindingen via water Benutten HSL

Top imago Representatieve locaties wonen/werken Groene gebieden/verbindingen externe (uit) ontsluiting

Druk op de groene ruimte

Duurzame economie Investeren in bestaand stedelijk gebied Duurzame bedrijfsterreinen (marktwerking)


Diversiteit en keuzemogelijkheden Compact stads en groen wonen Regionale aanpak

Solidariteit / collectief Gevaar groen wonen aan de rand alleen toegankelijk voor"happy few"

Schone� mooie en veilige omgeving Verdichten en herontwerpen Toegankelijkheid groengebieden en woonwerkgebieden en kust

Voortdurend bouwput idee


Ecologische structuur Barrières opheffen Regionale opgave (pact) Nieuwe dragers/functie Combi recreatie/cultuur historie

Duurzaam water en energiesysteem Doorgaande waterstructuur Combi water/groen (verbreden)

Gezond stadsgewest Bevorderen fietsroutesLandschap met maat en samenhang op regionaal niveau

Grote groene ruiten "afgeschermd" Zicht langs de snelweg


Vernieuwde historie Promoten wat je hebt (cultuur historie) verbeteren Mozaïek Mix van steden/groen landschappen Grotere lijnen/eenhedenOntmoeting der culturen

18

Scenario �

SSttaaddssggeewweesstt vvaann ddoorrppeenn�� in een mozaiek van stedelijk landschap

Dit scenario bekijkt de veranderingen vanuitde samenstellende eenheden� die binnenHaaglanden veel variatie hebben De huidige dorpen hebben goede socialekwaliteiten en groen in de nabijheid Bij eengroot aantal stadswijken is dit niet het gevalen moet dus ingezet worden op verdorpingDit sluit aan bij de Nota van uitgangspunten� waar het gaat het over het behoud enversterken van de variaties in woonmilieusen werkgelegenheid in de regio – passend bijde diversiteit aan doelgroepen en culturen

19






DDiivveerrssiitteeiitt eenn kkeeuuzzeemmooggeelliijjkkhheeddeenn

SSoolliiddaarriitteeiitt//ccoolllleeccttiieeff

GGeezzoonndd ssttaaddssggeewweesstt

MMoozzaaiieekk

OOnnttmmooeettiinngg vvaann ccuullttuurreenn


Laaggeschoolde werkegelegenheid en huisvesting


Verkeersveilige infra

Aantrekkelijke variatievan wonen en goedonderhouden openbareruimten

Woonmilieus die aansluiten op doelgroepen

Schone lucht

Wateropgave

Uitbouw hoogwaardigopenbaar vervoer

Groene en cultuurhistorische gebieden: Midden Delfland Omgeving Pijnacker Wijk en Wouden

Historische steden

Kwaliteitsprofiel scenario �: Stadsgewest van dorpen

De dorpen: Kwaliteitsthema A�B�E

Stadswijken: Kwaliteitsthema A�C�E

Topwoonmilieus: Kwaliteitsthema A�C�E

Bedrijventerreinen: Kwaliteitsthema C

Glastuinbouw: Kwaliteitsthema C�E

Groen�parken: Kwaliteitsthema D

Groene verbindingen: Kwaliteitsthema D

Openbaar vervoer: Kwaliteitsthema C

Rijkswegen

Hoe zijn de kwaliteitsthema’s nu in de regioaanwezig voor dit scenario:

AA Diversiteit en keuzemogelijkheden: intopwoonmilieus van dun en dicht wonen inmodale woonmilieus Laagbouw en gestapeld in (oude) achterstandswijken BB Solidariteit: dorpsgevoel goed; wijkgevoelis onvoldoende in een aantal (nieuwe) stadswijken!CC Schone en veilige leefomgeving: goed om te werken in nieuwe wijken / menging functies� kleinschalig groen in directe omgeving woning Centraal bereikbaarheid via fiets en OV DD Gezond stadsgewest: groen� zee en ecologische zones staan centraalEE Mozaiek: kerkdorpen Westland� Haagse bos� Wassenaar� etcFF Ontmoeting van culturen: historische binnensteden

Voor scenario � is een uitsnede van de regiouitgewerkt op een kaart met daarin de huidige verschillende woonmilieus en bedrijvigheid Er ontstaat zo een mozaiek van dorpenen stadswijken met veel variatie en eenredelijk goede ontsluiting met OV Voor hettoekomstperspectief �� is het uitgewerktin verdichting van de dorpen en verdorpingvan de stadswijken� die geherstructureerdmoeten worden Veel aandacht is er voorgroen om de dorpen en de verbindingen metde fiets tussen de dorpen en het groenScheidende groenzones tussen de dorpenmoeten vanuit de dorpen verder ontwikkeldworden

Welke rriicchhttiinnggggeevveennddee pprriinncciippeess zijn er voor‘een regio van dorpen’ in ��: dorpsraden en wijkraden instellen wooncarriere in de eigen woonomgeving

faciliteren – sociale binding blijft ontwikkelingen vanuit de eigen kwaliteiten

SScceennaarriioo �� SSttaaddssggeewweesstt vvaann ddoorrppeenn // RRuuiimmtteelliijjkkee KKwwaalliitteeiitteenn

20

in het gebied aanpakken wijkgebonden voorzieningen realiseren fiets heeft prioriteit in de bereikbaarheid;

bus en tram is leidend voor het OV groen ontwikkelen in en vanuit de directe

woonomgeving landschappelijk groen rond de kernen /

dorpen / wijken realiseren dorpse uitbreiding gericht toestaan (bv

Noukoop� Sion ’t Haantje� B driehoek) bedrijventerreinen dichtbij het wonen

Welke ssttrraatteeggiisscchhee iinniittiiaattiieevveenn zijn nodigom dit scenario te realiseren op weg naar��: verdichten bestaande dorpen met huidige

en nieuwe inwoners samen grote wijken opsplitsen en herstructureren

samen met de inwoners wooncarrierewinkel per dorp groenblauwe zones ontwikkelen met

nieuwe woningen na bepalen van prioriteiten in het groene netwerk

slimme zonering / menging tussen bedrijventerreinen en glastuinbouw enerzijds en wonen anderzijds

glas herstructureren; kassen als leverancier van energie en ingepast in groen en water

verdichting koppelen aan OV lijnen� samen aan de slag in projecten

ontsluiting dorpen primair op de fietsgericht;

nieuwe OVlijnen in samenhang met bouwlocaties ontwikkelen (fasering ZoRo na ��)

Verdichte dorpen

Dorpen in stadswijken

Topwoonmilieus

Verdichte bedrijventerreinen

Hergestructureerde glasgebieden

Groene gebieden /parken

Groene verbindingen

Openbaar vervoer

Rijkswegen

21

SScceennaarriioo �� SSttaaddssggeewweesstt vvaann ddoorrppeenn // ttooeekkoommssttbbeeeelldd

Tot slot is door deze werkgroep nog eenontwerp gemaakt van een nieuw dorp met groenblauwe zone tussen de dorpen beperkte ontsluiting voor de auto� vooral

gekoppeld aan bedrijventerreinen

In de discussie bleek enige zorg voor hetontslaan van teveel nieuwe dorpen en daarmee het opslokken van het (nog) bestaandegroene netwerk Dit bleek een heel duidelijkmisverstand; verdichten is leidend met eentoegankelijke verbinding met het groen vanuit de dorpen en de wijken Hoe meer wemet z’n allen de kwaliteit van het groen kunnen gaan ervaren� des te minder komt hetnog ter discussie

22

MMooddeell vvoooorr nniieeuuww ((ssttaaddss))ddoorrpp

Kwaliteitssaldo Scenario �:SSTTAADDSSGGEEWWEESSTT VVAANN DDOORRPPEENN �� / winst / verliesEE CC OO NN OO MM II SS CC HH PP RR OO FF II EE LL

Complementaire netwerkeconomie Meer kansen voor lokale economie Minder efficiënt

Slimme bereikbaarheid Fiets en bus meer gebruiken Auto bereikbaarheid minder

Top imago Hoge woonkwaliteit en variatie Verlies van herkenbaarheid

Duurzame economie Mogelijkheid tot kleinschaligheid


Diversiteit en keuzemogelijkheden Zeer goed

Solidariteit / collectief In dorp goed Geen gezamenlijk gevoel tussen wijken en dorpen

Schone� mooie en veilige omgeving Sociaal veilig en sociale controle verkeersveilig

Minder variatie architectuur


Ecologische structuur Gewaarborgd en verbeteren Meer recreatieve druk

Duurzaam water en energiesysteem Voldoende mogelijkheden� kassen benutten� kleinschaligeenergie

Gezond stadsgewest Meer fiets minder auto� meer groen� meer recreatie en water

Landschap met maat en samenhang op regionaal niveau

Door verdichten handhaven grote groengebieden


Vernieuwde historie Benutten lokale historie Oude structuren benutten/inspireren

Verandering huidig beeld dorpen

Mozaïek Zeer goed

Ontmoeting der culturen Door schaalverkleining makkelijker onderlinge contacten Geen ontmoetingsplekken voor verschillende culturen

23

NNaabbeesscchhoouuwwiinngg

In de nabeschouwing / slotdiscussie komende volgende vervolgacties aan de orde:

Per scenario inzoomen op cruciale opgaves/ plekken� bv recreatief transferium; verdorping van de regio

Extra ontwerpsessie in de zomer om descenario’s scherper tegen elkaar af te zetten;verschillen duidelijker zichtbaar te maken –vooral ook voor bestuurders

Resultaten linken met het programma��; waar gaat uiteindelijk wat neerdalenen hoe past het bij de verschillende scenario’s

Wat zijn de nieuwe elementen ten opzichte van het huidige RSP� oa water� energie�cultuurhistorie?

Waar hebben we als regionale overheideen (kern)taak in en waar moeten we dusop sturen in de herziening RSP� bv meer oprecreatie� toerisme� cultuur� cultuurhistorieen minder op economie of juist wel op economie� kennis� bereikbaarheid? Hiermee samenhangend: waar wordt nuwelke beslissing genomen: Randstad –Zuidvleugel provincie – regio – gemeenten

Is het RSP een ruimtelijk strategisch investeringsprogramma (RSI)� waarin we de initiatieven van gemeenten richten en stimuleren of is het nieuwe RSP ook een hardeafsprakenset van partijen� die het komendejaren samen gaan uitvoeren?

24

Ruimtelijke kwaliteit is een verantwoordelijkheid van alle partijen; het is belangrijk ommaatschappelijke organisaties en projectontwikkelaars er vroegtijdig bij te betrekken;voorbeeld: Pact van Teilingen: overheden enmaatschappelijke organisaties hebben harderandvoorwaarden benoemd; marktpartijengeven daaraan invulling in de projectontwikkelingen

Conflicten tussen de scenario’s heldermaken: open ruimte is kwetsbaar; kwaliteitwinnen aan de stadsranden

Rol / positie van Den Haag goed linken:Structuurvisie Den Haag en RSP moetenresoneren

Randen van de regio meer belichten

De opdracht voor de zomer zoeken we in: het aanscherpen van de scenario’s keuzes accentueren; vooral ook ‘wat we

niet doen’ uitwerken in ontwerpen van interessante

ideeën� opgaves� plekken; inspiratiekracht gebruiken

communicatief interessante kansen / eyeopeners definiëren

BBiijjllaaggee ��

Ruimtelijke kwaliteiten genoemd tijdens te workshop op �� mei

25

WorkshopHaaglanden

3 1 / 0 5 / 2 0 0 6

Economischbelang

%Sociaalbelang

%Ecologisch

belang%

Cultureelbelang

% %

Gebruiks-waarde 31 13 17 7 19 8 14 6 81 35

Belevings-waarde 19 8 16 7 19 8 19 8 73 31

Toekomst-waarde 22 9 15 6 22 9 20 9 79 34

totaal/% 72 31 48 21 60 26 53 23 233 100

Ter vergelijking detotaalscore van10soortgelijkeworkshops

Economischbelang

% Sociaal belang %Ecologisch

belang% Cultureel belang % totaal %

Gebruikswaarde 179 13 116 9 142 10 88 6 525 38

Belevingswaarde 130 10 98 7 110 8 123 9 461 34

Toekomstwaarde 121 9 71 5 97 7 89 7 378 28

totaal/% 430 32 285 21 349 26 300 22 1364 100

26

Economisch profiel

gebruikswaarde belevingswaarde toekomstwaarde

Top imago: Internationale allure van wonen en werken in de kustzone

Sterke knooppunten –gecombineerd gebruik, belevingenz )

Uitstraling / herkenbaarheideigenheid

Eisenhowerplein e.a. Rijswijk

Sterke bedrijvigheid – clusterherkenbaar in de wereld – nu glasen straks ….?

Functioneel, maar aandacht voorindeling en uitstraling

Glastuinbouw is uit

Cultureel erfgoed Goed ingerichte en verzorgdeopenbare ruimte

Toekomst glastuinbouw ???

Economische motor is drijfveervoor verwevening

Kustzone met internationale allure– toegankelijk!

Scheveningen de beste badplaatsvan Europa

Onderscheidend t.o.v. andereregio’s

Organiseren Olympische spelen Internationale uitstraling – logovoor de regio

Kennisclusters Imago/uitstraling

Beheer en onderhoud openbareruimte als kerntaak overheid

Geen rokende schoorstenen endesolate maasvlaktes

Slimme bereikbaarheid: multimodale vervoersoplossingen op maat

Bereikbaarheid / ketenmobiliteit Niet meer de auto maar de woningals statussymbool (woning alsmaatpak

Vernuft

Optimaal hoogwaardig openbaarvervoer – internationaal – nationaal– regionaal

Bereikbaarheid

Automobiliteit gericht faciliteren –alleen waar nodig

Flexibel gebruik + bereikbaarheid

Randstadmetro

Fijnmazige bereikbaarheid vergrootdat m,ensen dichtbij inkopen,wonen

Optimale lokale en regionalefietsvoorzieningen

Bereikbaar wonen – werken

Aangesloten verkeers- envervoersnetwerken ontsluitend


Complementaire netwerk economie: solide en flexibel raamwerk voor bedrijvigheid

Meervoudig ruimtegebruik Tegelijk concurrentie ensamenwerken

Schaalgroote van plannen enafspraken

Gecombineerd gebruik Mooi en dicht stedelijk bouwen Integratie

Meervoudig gebruik (iin ruimte enin tijd) win-win

Identiteit / herkenbaarheid/onderscheidend vermogen/openbare ruimte

Voldoende werkgelegenheid

Voldoende werkgelegenheid Werkgelegenheid in alle soorten Verdichting

Netwerkeconomie – synergie Voldoende werkgelegenheid vanlaag tot hoog opgeleid

Samenwerking op (boven)regionaal schaalniveau (samensterk (te)

Gecombineerd gebruik wonen –werken – vervoer

Minder eenheidsworst Keuzes bepalen op het hjuisteschaalniveau (wat doe je alsgemeente individueel / wat samenmet de regio of Zuidvleugel

Ruimte – nabijheid – synergie –bereikbaarheid

Complementaire economie

Locatiekeuze: juiste bedrijf op dejuiste plek

Milieu differentiatie

Onderdeel van de Randstad Flexibiliteit structuren / casco-principe

Allocatie-efficientie (netwerken) Cersterken structuren – solideraamwerk

Goede menging van functies:wonen / werken / recreatiea; allenefficiënt veel door elkaar – kleineeenheden

Flexibiliteit / multi-functionaliteit

ICT-as Westland – Delft -zoetermeer

Experimenteerzones opagglomeratieniveau

Stimulerende effecten - dynamiek Reservering ónbekende’ functie

Gebundelde aantrekkelijkheid"gespecialiseerde kernen’

Specifieke krachten / kwaliteitenvan kernen uitnutten

Minder regels

Versterken bestuur recht kennis

Duurzame economie

Voorraadstrategie Ecologische voorraden Hergebruik

Duurzaam karakter

BBiijjllaaggee ��Kwaliteitsprofielen opgesteld tijdens te workshop op �� mei

27

Sociaal profielgebruikswaarde belevingswaarde toekomstwaarde

Diversiteit en Keuzemogelijkheden: cultuur, educatie, voorzieningen, werk

Diversiteit Culturen met elkaar samen Bewegingsvrijheid

Voor iedereen passende scholing Culturele en sociale diversiteit Leefomstandigheden totalebevolking (onderwijs/integratie

Kwaliteit + toegankelijkheidonderwijs

Ruimte voor anders denken,creatieven en starters

Voor iedereen werk op maat Functionele segregatie soms zinvol

Keuzemogelijkheid blijven biedenSurinaams woordenboek' vanelkaar lerenKeuzemogelijkheid bepaalt deeigenheid en identiteit

Ondersteunen zwakkeren

Sociale ondergrens + vangnetvaststellen

Leeftijdsfasen door elkaar heen

Solidariteit/collectief: cohesie en draagvlak op verschillende schaalniveaus

Gezonde balans tussen 'arm enrijk'.

Collectief Samenhang Verbondenheid

Gelijke kansen Gelijkwaardigheid Leefbare maatschappij

Beheersbaarheid Samen leven/Leefbaarheid

Eerlijke verdeling Iedereen aan boord

Solidariteit Multiculti samenleving

Sociaal draagvlak (2x) Goed functionerendegemeenschappen op diverseschaalniveaus

Vrijheid voor lokale initiatieven(bottum-up)

Sociale cohesie ipv iedereen voorzich

Sociaal draagvlak met bewustekeuze

Sociaal draagvlak (2x)


Schone, mooie en veilige leefomgeving: openbare ruimte op trots op te zijn

Grote stad van vele dorpen(interessant beeld)

Schoon, veilig, heel Prettige leefomgeving, diversiteit

Openbare ruimte toegankelijk enaantrekkelijk

Publiek domein: schoon, heel,veilig, mooi!

Optimaal OV infra-netwerkfijnmazig, hoog frequent,betaalbaar

Veilige en prettige/schoneleefomgeving

Wonen zonder last van elkaar:geluidsisolatie.

Sociale veiligheid

Groen aantrekkelijk, goedlangzaam verkeer bereikbaarnetwerk

Sociale veiligheid, buurtgevoel Wijipv ik

Iedereen toegang tot openbareruimte

Toegankelijkheid, een veilige openomgeving bieden

Compact bouwen, om zo ruimte'leeg' te houden

28

Ecologisch profielgebruikswaarde belevingswaarde toekomstwaarde

Ecologische structuur: netwerk van verbindingen (was:'Gelaagd stadsgewest')

Groene netwerk handhaven Regionale structuur Ecologische waarde vanverbindingen: niet alleenrecreatieve fietsroute met groenrandje

Ecologische structuur op alleniveaus

In stedelijke gebieden voldoendegebruiksgroen: parken. In landelijkegebieden grote groen zones enverbindingen

Veel ecologische milieus, alsheggen en randen, verbindingen.Duivenvoorde tussen Duinen enroene Hart

Ecologische structuur.Instandhouding natuurwaarden

Natuur ook toegankelijk (extensief) Ecologische hoofdstructuurgeimplementeerd

Diversiteit verbonden =ecologische structuur

Maak structuren + mental maps

Ecologische structuur gebaseerdop doelgroepn

Idee van ecologische diversiteit

Ecologische reserveringenvasthouden: ruimte claimen,netwerk.

Duidelijk typeren van groenzones:verblijfsfunctie, kijkgroen, buffer

Zeer waardevolle gebiedenontoegankelijk maken

Veiligstellen ecologische waarden

Duurzaam water- en energiesysteem

Water in balans: confrontatie water-stenen geeft Haaglanden dekwaliteit

Waterkwaliteit in sloten in Middendelfland, grachten, en sloten inwoonwijken = natuur.

Duurzaam

Water in balans Duurzaamheid

Keuze voor milieu + natuurlijkeenergiebronnen

Energiesysteem duurzaam

Duurzame regio, flexibelruimtegebruik door de tijd

Cyclus: groei, consolidatie, afbraak


Gezond stadsgewest: schone, natuurlijke en aantrekkelijke leefomgeving

Zelfreinigend Mooie, schone openbare ruimte Samen werken aan gezond milieu:individuele keuzen en landelijkewetgeving.

Scone lucht, verkeer, geluidhinden'aanvaardbaar'

Schone lucht Gezonde ecosystemen, diversiteit

Groen dicht bij huis Gezonde én aantrekkelijke,verzorgde leefomgeving

Gezonde ecosystemen

Schone leefomgeving Gezonde leefomgeving (2x) Binnenstedelijk geen auto's

Leefbaarheid van de regio Gezonde leefomgeving, natuur ligtelders, buiten de regio

Loslaten traditionele stadsbeeld

Wonen aan het water Edutsief: iets leren uit de omgeving

Water als woon- enrecreatiekwaliteit voor de deur

Aantrekkelijke regio

Ook voor andere functies, dus:mltifunctionaliteit

Snelwegen overkappen,stimulerende effecten: katalysator

Landschap met maat en samenhang op regionaal niveau: recreatieve beleving

Zuinig zijn met grotegroengebieden. Behouden vanspeciale kwaliteit

Groene verbindingen van kust totachterland

Open landschap (horizon kunnenzien)

Recreatie Strand, weide , bos Regioparken als groene longen

Noordzee, duinen Koeien in de wei

Regioparken

Afwisselende leefomgeving

Ruis + ruimte: parken, strand enzeeNatuur beleven en leren

Stiltegebieden

29

Cultureel profiel


Vernieuwde historie: erfgoed met toekomst (was: 'Paleis achter de duinen')

Behoud, restauratie,hergebruik

Ruimte voor cultuur Monumenten van de toekomst

Cultureel erfgoed Cultureel erfgoed Erfgoed, landgoederen o.a.

Cultuurclusters Landschapsversterking Behoud cultureel erfgoed

2e kamer, vredespaleis Ontwikkeling nieuw erfgoed

Cultureel erfgoed als levenddecor

Innovatie Erfgoed

Erfgoed, benutting best.Positie den haag en

link met midden- en hogereinkomens en creatieve klasse

Historisch besef, behouderfgoed, hergebruik erfgoed

Mozaiek: contrastrijke en verrassende omgeving

Versterkingkeuzemogelijkheden

Diversiteit + toegankelijkheid Meer vrije tijd dus meer

Diversiteit + afstemming opgewenste doelgroepen

Bereikbaarheid Mogelijkheden creeren

Keuzevrijheid & mobiliteit Contrastrijke omgeving maaktinteressant

Contrastrijke omgeving

Bruikbaar/bereikbaar vooriedereen

Variatie onderscheidendvermogen

Oude en nieuwe culturensamen

Inrichting openbare ruimte alsontwerpopgave regiobreed

Eigenheid van plekken enideeen

Uitwisseling + beinvloedenmaakt sterker

Verscheidenheid woonmilieus, "Verrassing " niet allesplannen""

De regio vernieuwtvoortdurend, parels maken hetbijzonder (parken, gebouwen)

Kleine vrijstaandehuizen]naast de vele

t t

Kunst in de openbare ruimte(metro moskou)

Culturele voorzieningendichtbij huis handhaven

Verblijfskwaliteit Culturele voorzieningentoegankelijk voor iedereen opmaat

Cultuur beleven: open,gebruiken, tonen

Binnenstad Delft = super,duurzaam, altijd van waarde,geen sloop

Gevarieerdheid

Eigen(aardig)heid

Toegankelijkheid

Link met onderwijs

Gugenheim aan Zee

Eigenheid (geen klootschietenop hei)

Noordzee


Ontmoeting van culturen:

Variatie in cultureel aanbodvoor ieder toegankelijk

Multiculturele samenleving Integratie

Ontmoeting, educatie Internatioinale culturelefestivals

Culturele verscheidenheid

(Multi)culturle diversiteit

Culturele verscheidenheid (2x)als kans

Complementaire netwerkeconomie

Slimme bereikbaarheid

Top imago

Duurzame economie

Belangrijkheid KwetsbaarheidE c o n o m i s c h k w a l i t e i t s p r o f i e l

Solidariteit/collectief

Schone, mooie en veilige leefomgeving

Diversiteit, Keuzemogelijkheden

Belangrijkheid KwetsbaarheidS o c i a a l k w a l i t e i t s p r o f i e l

Gelaagd stadsgewest (Ecologische structuur)

Landschap met maat en samenhang

Gezond stadsgewest

Duurzaam

Leefbaarheid

Belangrijkheid KwetsbaarheidE c o l o g i s c h k w a l i t e i t s p r o f i e l

Paleis achter de duinen (Vernieuwde historie)

Mozaïek

Ontmoeting van culturen

Belangrijkheid KwetsbaarheidC u l t u r e e l k w a l i t e i t s p r o f i e l

BBiijjllaaggee ��Kwaliteitsprofielen Haaglanden: belang en kwetsbaarheid

30

Werkdocument Toekomstbeelden - WerkpartnersUit de eerste inventarisatie van wat we anno hebben aan...

Documents

Transcript of Werkdocument Toekomstbeelden - WerkpartnersUit de eerste inventarisatie van wat we anno hebben aan...