Wereldschoolmelkdag Persconferentie, 24 september 2013

Agenda

► Tetra Pak en schoolmelk Magda Buelens, Public Affairs & Environment Director, Tetra Pak Benelux − Wereldschoolmelkdag

− Voorstelling onderzoeksresultaten − Vlerick studie over de evolutie van schoolmelkbedeling − melk-enquête bij kinderen

− Lancering schoolmelk sensibiliseringscampagne

► Plaats van melk in een gezonde voeding Inge Coene, Voedingsdeskundige NICE

► Rol van het onderwijs mbt gezondheidseducatie Frank Smits, Directeur De Kattensprong

/ 2

Wereldschoolmelkdag

/ 3

Initiatief FAO (VN), sinds 2000

Tetra Pak, ‘beschermt wat goed is’ Ontwikkelt en verkoopt processing- en verpakkingsystemen voor de voedingsindustrie

Voeding Processing

Verpakkingsmateriaal Vulmachines Melkkarton

Diensten

/ 4

Onze Visie

Wij zetten ons in voor het veilig beschikbaar maken van

voedsel, overal ter wereld

/ 5

Vlerick Studie 2011 Trends en evoluties schoolmelk

Vlerick studie – schoolmelk dec 2011

Duidelijk dalende trend in schoolmelkbedeling

/ 7

/ 8

Gesubsidieerde schoolmelk gehalveerd in 8 jaar tijd

1994-1995 1996-1997 1998-1999 1999-2000 2000-2001 2001-2002 2002-2003

Subsidized amount (mlo L)

9,81 8,18 6,96 6,88 6,00 5,52 4,39

Subsidy (mio €)

2,48 1,99 1,68 1,63 1,29 1,00 0,80

Number of schools that receive subsidized milk

? ? 2291 2207 2228 1953 1944

Schoolmilk suppliers

? ? 106 95 91 75 74

Vlerick studie – schoolmelk dec 2011

In 1 op 4 basisscholen is geen melk beschikbaar

Vlerick studie – schoolmelk dec 2011 / 9

Leerlingen vinden melk minder lekker (vooral niet-gekoelde melk) Nutritionele waarde en gezondheidsaspecten worden in vraag

gesteld Geen verplichting of druk om melk op school te drinken, scholen

bieden alternatieven aan Werkdruk en praktische problemen om melkbedeling te

organiseren

EU subsidiesysteem voor schoolmelk is complex en heeft nog weinig impact

‘Trend’ van herbruikbare verpakkingen, vooroordelen t.o.v. andere verpakkingen

Kosten afval

Complexiteit, milieu en voorkeur leerlingen belangrijkste oorzaken daling schoolmelk

/ 10

Consumptie melk op school en thuis & ontbijtgewoonten Enquête GoodPlanet 2013

/ 12

Slechts 7 op 10 kinderen ontbijten dagelijks 1 op 10 nooit of enkel in het weekend

1 op 2 heeft geen honger of te weinig tijd om te ontbijten 1 op 4 ontbijt alleen aan tafel 1 op 5 ontbijt voor TV of computer

71%

18%

7% 4%

Elke dag

Maar enkele keren per week

Alleen in het weekend

Nooit

Vraag: Hoeveel keer per week ontbijt je?

/ 13

Slechts 17% eet ‘s morgens fruit

Voorkeur voor zoet ontbijt

4%

9%

10%

17%

20%

21%

24%

27%

35%

47%

49%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

Niets

Pap of pudding

Koekjes of ander snoep

Fruit of fruitsla

Ei

Yoghurt

Koffiekoeken

Sandwiches, Pistolets of stokbrood

Boterham met vlees of kaas

Cornflakes, muesli, chocopops, etc

Boterham met choco of confituur

Vraag: Wat eet je meestal bij je ontbijt?

/ 14

Veel zoete dranken bij het ontbijt

Naast melk verkiest 1 op 3 fruitsap en 1 op 3 chocolademelk

6%

9%

9%

14%

15%

26%

30%

31%

49%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

Sojamelk

Limonade, cola of een andere frisdrank

Fruitmelk drankje

Thee

Koffie

Water

Fruitsap

Chocomelk

Melk

Vraag: Wat drink je bij je ontbijt?

/ 15

1 op 4 kinderen drinkt geen melk meer, noch thuis, noch op school

Geen melk 106

Melk 294

22%

27%

52%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

Melk niet goed is voor de gezondheid

Ik geen melk moet drinken van mijn ouders

Ik het niet lekker vind

Vraag: ik drink geen melk omdat:

Van de ‘niet-melkdrinkers’, stopte een derde al met melk drinken tussen 5 en 8 jaar

/ 17

44%

31%

25% gesuikerde dranken

Slechts een kwart van de kinderen drinkt regelmatig melk buiten de school Vraag: Wat drink je vooral thuis en buiten de school?

melk

water

/ 18

De school heeft een gevarieerd aanbod

Volgens 1 op 2 biedt school melk aan

8%

17%

20%

21%

43%

53%

56%

59%

60%

74%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Snoep

Frisdrank

Broodjes

Koekjes

Fruit

Warm middageten

Melk, melkdrankje met fruitsmaak

Soep

Fruitsap

Water

Vraag: Wat kun je op school krijgen?

/ 19

Op school drinken kinderen vooral water en gesuikerde dranken

44%

39%

17% water

Vraag: Wat drink je vooral op school?

melk

gesuikerde dranken

Slechts 17% verkiest om melk te drinken op school

/ 20

De helft van de kinderen drinkt liever gekoelde melk Vraag: Is het voor jou belangrijk dat je melk, chocomelk of melkdrankje koel genoeg is?

Ja

43%

Neen

7%

Maakt niet uit

50%

/ 21

De school speelt ook een belangrijke rol in gezonde voeding Vraag: Van wie krijg je soms uitleg over gezond eten?

65%

52%

40%

30% 25%

19%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Ouders Meester/juf Dokter Tandarts TV Internet

/ 22

►Kinderen ontbijten vaak niet of ongezond ►Kinderen drinken weinig melk ►Ook op school drinken kinderen steeds minder

melk ►Scholen spelen naast ouders een belangrijke rol

in het stimuleren van gezonde voeding/dranken

Nood aan sensibilisatie over gezonde voeding en dranken!

Conclusies

/ 24

Duidelijke voorkeur voor drank in drinkbus en glazen fles op school

Vraag: Als je school melk, chocomelk of een melkdrankje aanbiedt, is dat dan in

1%

6%

10%

36%

53%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

een blik

een plastieken flesje

een drankkarton

een glazen flesje

een drinkbus

/ 25

Op school hebben ‘eenmalige’ verpakkingen nog steeds een slecht milieu-imago

8%

12%

48%

48%

63%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

Drinkbus

Glazen fles

Drankkarton

Blik

Plastic Fles

Vraag: Welke verpakking vindt jouw leerkracht slecht voor het milieu

/ 26

Vergelijkende milieu-analyse toont lage milieu-impact drankkartons aan Studie in opdracht van IVC door RDC, 2012

/ 27

Drankkartons hebben een beperkte milieu-impact

/ 28

►Scholen, ouders en kinderen informeren en sensibiliseren rond het belang van melk voor een gezonde ontwikkeling en drankkartons als milieuvriendelijke, hygiënische en veilige verpakking

►Scholen motiveren om schoolmelk laagdrempelig aan te bieden

Tetra Pak sensibiliseringscampagne

/ 29

Kindvriendelijke website www.melkopschool.be

/ 30

Alle kleuter- en basisscholen in Vlaanderen ontvangen op Wereld Schoolmelk Dag (25/9/13) een uitnodiging via e-mail om deel te nemen aan de wedstrijd − Kinderen maken een originele foto of filmpje waarin ze

tonen hoe melk hen meer energie geeft of hun weerstand vergroot

− Stemming via Facebook: www.facebook.com/superschoolmelkkids

− Winnende lagere school krijgt smartboard

− Winnende kleuterschool krijgt fietsjes voor op de speelplaats

Super Schoolmelk Kids wedstrijd

/ 31

► I.s.m. Inex en Inza (belangrijkste leveranciers van schoolmelk in Vlaanderen)

►Scholen kunnen sparen voor educatief spelmateriaal voor op de speelplaats

►Sinds 1 september nemen al 500 scholen deel

Schoolmelk spaaractie

Plaats van melk in een gezonde voeding? Inge Coene - NICE

/ 33

Melk en melkproducten in de aanbevolen hoeveelheid passen prima in een gezonde

voeding

/ 34

Melk en melkproducten in de aanbevolen hoeveelheid passen prima in een gezonde voeding

Wat en hoeveel heb je elke dag gemiddeld nodig om gezond en energiek te blijven? (vanaf 6 jaar)

Aanbevelingen voedingsstoffen Hoge

Gezondheidsraad

Aanbevelingen voedingsmiddelen

VIGeZ

/ 35

Melk en melkproducten in de aanbevolen hoeveelheid passen prima in een gezonde voeding

Melk en melkproducten en

calciumverrijkte sojaproducten bij voorkeur magere en halfvolle

zonder toegevoegde suiker

Kaas bij voorkeur magere

(< 20 g vet/ 100 g kaas)

/ 36

Melk en melkproducten in de aanbevolen hoeveelheid passen prima in een gezonde voeding

melk, karnemelk, yoghurt, platte kaas zonder toegevoegde suiker

melkproducten met toegevoegde suiker, (bv. chocolademelk, gezoete yoghurt)

vla, pudding, rijstpap, flan

magere kaas (20+)

light kaas (30+)

kaas > 20 g vet/100 g kaas

Behoren niet tot de groep van melk en melkproducten ijsroom, tiramisu, chocomousse boter, room dranken op plantaardige basis, uitgezonderd calciumverrijkte sojaproducten (te beperkte voedingswaarde, ook al zijn ze verrijkt, om melk en melkproducten te vervangen)

/ 37

Drinken en eten we genoeg melk en melkproducten ?

Kleuters (2,5-6,5 jaar) 513 ml/dag < 4 j. - 447 ml/dag > 4 j. ~/< aanbeveling van 500 ml • 50-63 % < ADH 14 g kaas/dag < 4 j. - 13 g/dag > 4 j. ~ aanbeveling van 10-20 g • 39-41 % < ADH Huybrechts. Dietary habits in preschool children as a basis for the development of a methodological framework for future dietary surveillance. PhD thesis Ghent University 2008. ISBN 9789078344087

Lagereschoolkinderen (6-12 jaar) weinig recente onderzoeksgegevens beschikbaar

Adolescenten (15-18 jaar) 206 ml/dag < aanbeveling van 600 ml • 1,7 % haalt ADH 28 g kaas/dag ~ aanbeveling van 20-40 g • 47 % haalt ADH Food Consumption Survey, Belgium 2004. Cox B et al. Food Consumption Survey Interactive Analysis (NUTRIA). Unit of Epidemiology, Scientific Institute of Public Health, Brussels, Belgium

Volwassenen (19-59 jaar) 164 ml/dag < aanbeveling van 450 ml • 3,3 % haalt ADH 32 g kaas/dag > aanbeveling van 20 g • 44 % haalt ADH Food Consumption Survey, Belgium 2004. Cox B et al. Food Consumption Survey Interactive Analysis (NUTRIA). Unit of Epidemiology, Scientific Institute of Public Health, Brussels, Belgium

Ouders hebben een belangrijke

voorbeeldfunctie

Volgens GoodPlanet enquête drinkt 1 op 3

dagelijks 2 glazen melk

/ 38

Melk is van nature nutriëntrijk Melk is calcium PLUS

(aanbevolen dagelijkse hoeveelheid)

/ 39 39

/ 40

Melkproducten en kinderen

► bieden veel toegevoegde voedingswaarde en variatie ► dragen bij tot gezonde groei en ontwikkeling van kinderen

o.m. voor goede BOTGEZONDHEID

Zuivel is goede bron van CALCIUM , EIWITTEN , ook van fosfor, kalium, zink

Te weinig melk en melkproducten > meer kans op te weinig calcium en andere voedingsstoffen > lagere botdensiteit > meer risico op osteoporose op latere leeftijd

Goed beschikbaar in melk Aanbevolen inname levert 75% ADH Actuele inname is ontoereikend

Hoge biologische waarde, dwz rijk aan essentiële aminozuren in een goede verhouding

/ 41

Melk en melkproducten vervangen? ► Mogelijk in theorie, niet evident in de praktijk

Bijzondere aandachtspunten CALCIUM, EIWITTEN, VITAMINE B12, calorie-inname o doorgaans minder calcium in plantaardige producten o doorgaans minder biobeschikbaar o meer eten > mogelijk meer calorieën

verrijkt met calcium, mogelijk ook

met vit B2 en B12

weinig eiwitten, lage biologische

waarde

Vitamine B12 alleen in dierlijke producten – verrijkte producten

/ 42

weinig eiwitten, lage biologische

waarde

42

/ 43

Hoe melk en melkproducten vervangen?

► 100 g waterkers ~ bussel waterkers

► 16 g geroosterd sesamzaad ~ 1 grote eetlepel

► 27 g sesampasta ~ 2 eetlepels

► 71 g amandelen ~ 3 handjes ( in een gezonde voeding wordt aangeraden om niet meer dan een handje per dag te nemen)

► 111 g gedroogde vijgen ~ 5 stuks

► 180 g zonnebloempitten ~ 12 eetlepels

► 340 g gedroogde rozijnen ~ 17 handjes

► 429 g volkorenbrood ~ 14 sneetjes

/ 44

Schoolmelk en schoolfruit helpen kinderen gezonder te eten

► kinderen brengen veel tijd door op school

► te weinig eetmomenten thuis

► thuis gezond eten is niet altijd evident

► gezonde tussendoortjes moeten de maaltijden aanvullen

► voedingseducatie moet samengaan met een gezond voedingsaanbod

/ 45

Melk en melkproducten ► hebben positieve voedingsaspecten ► hebben als onderdeel van een gezonde voeding positieve gezondheidseffecten

o dragen bij tot een betere botgezondheid, vooral bij kinderen en adolescenten

o vooral magere en halfvolle zuivel is geassocieerd met − een lagere bloeddruk, − een verlaagd risico op hart- en vaatziekten, metabool

syndroom, diabetes type 2 en colonkanker − een gezond lichaamsgewicht

/ 46

Meer weten? www.nice-info.be

> Nutrinews EXTRA melk en melkproducten – september 2013

> thema voedingsmiddelen > melk en melkproducten

> thema gezond eten en bewegen > kinderen en jongeren

inge.coene@nice-info.be

Visie onderwijs mbt schoolmelk Directeur Bassischool De KATtensprong Frank Smits

/ 48

Live the Tetra Pak Brand