Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen...

25
Wegwijs in de Bijbel avond 7: ‘Paulus, een ontijdig geboren apostel’

Transcript of Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen...

Page 1: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Wegwijs in de Bijbel

avond 7:

‘Paulus, een ontijdig geboren

apostel’

Page 2: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Ontijdig geboren …

• Kader: opstanding, ‘ook aan mij verschenen

als (…) ontijdig geborene’ (I Kor 15:8).

• Letterlijk: ‘als het ware de misgeboorte’.

• Reden: ‘Want ik ben de geringste der

apostelen, niet waard een apostel te heten’ (I

Kor 15: 9a).

• Mogelijk scheldnaam van anderen, maar

voor Paulus zelf ook een geuzennaam.

• Paulus: de ‘dertiende’ discipel (=leerling) of

apostel (=gezondene), vgl. Hnd 1:26.

Page 3: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Het Nieuwe Testament

• De evangeliën

• De Handelingen der apostelen

• De brieven van Paulus

• De overige brieven (Jakobus, Petrus,

Johannes, Judas)

• De Openbaring van Johannes

Page 4: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Het leven van Paulus (1)

• Joodse ouders, verbannen uit Galilea (?)

• Geboren in Tarsus

• Getogen in Jeruzalem

• Studie bij gematigde rabbi Gamaliël

• Fanatieke vervolger van christenen (7:58

– 8:3)

• Romeins staatsburger (met privileges,

zoals bepaalde procesrechten)

Page 5: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Het leven van Paulus (2)

• Op weg naar Damascus: ‘licht uit de

hemel’ (9:3), ‘een fel licht’ (22:6), ‘een

licht, schitterender dan de glans der

zon, van de hemel’ (26:13)

• Gelovigen als mensen van ‘de weg’ (9:

2), vgl. ‘deze weg ten dode toe’ (22:4),

‘de weg’ als secte (24:14)

• Christenen in Antiochië (11: 26)

Page 6: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Het leven van Paulus (3)

• Twee namen: Joodse én Romeinse.

• Voorheen Saulus (OT: Saul) (= ‘hij om

wie gebeden is’).

• Vanaf Hnd 13:9 consequent Paulus (=

‘kleine’, latijn), begin van zijn

verkondiging aan niet-Joden.

• Reden: a) overal goed verstaanbaar, b)

niet te verwarren met saulos (verwijfd).

Page 7: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Het leven van Paulus (4)

• Op reis

– Impressie van de reizen: II Kor 11: 23b-28

– 1e zendingsreis (46-49 nChr): Hnd 13-14

– 2e zendingsreis (50-52 nChr): Hnd 15-18

– 3e zendingsreis (54-58 nChr): Hnd 18-20

– gevangenneming, naar Rome: Hnd 21-28

– volgens overlevering: naar Spanje, terug

naar Rome, † 67 nChr (keizer Nero)

Page 8: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Paulus’ 1e zendingsreis (46-49)

Antiochië

Salamis-Pafos

Attalia-Perge

Antiochië (Pisidië!)

Ikonium

Lystra

Derbe

Page 9: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Perge - stadspoort

Page 10: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Perge – agora/markt

Page 11: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Perge – agora/markt: winkels

Page 12: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Perge – agora/markt: winkels

Page 13: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Paulus’ 2e zendingsreis (50-52)

Antiochië

Derbe-Lystra-Ikonium

Filippi

Tessalonica

Berea

Athene

Korinthe

Efese

Page 14: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Athene - Acropolis

Page 15: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Athene – Areopagus (Hnd 17:19)

Page 16: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Epicureeërs en Stoïcijnen

• Epicurus (4e-3e eeuw vChr): alles bestaat

uit materie, persoon houdt bij sterven op te

bestaan. In Paulus’ tijd: ‘Eet, drink en

geniet, want morgen sterven we.’

• Stoïcijnen (Zeno, tijdgenoot Epicurus):

eeuwige ziel, leven nu bepaalt leven

straks. Doel: leven in toewijding goden,

land en familie.

Page 17: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Paulus’ 3e zendingsreis (54-58)

Antiochië

Derbe-Lystra-Ikon.

Efese

Filippi

Korinthe

en terug

Page 18: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Efese - Artemistempel

Page 19: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Efese - Artemis

Page 20: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Efese - theater

Page 21: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Paulus vrouwenhater?

• ‘Vrouwen, weest aan uw man onderdanig’ (Ef

5:22, NBG)

• Maar ook: Febe, Prisca, Tryfena, Tryfosa

(Rom 16:1,3,12)

• En: ‘in Christus (…) geen sprake van (…)

mannelijk en vrouwelijk’ (Gal 3:27,28, NBG)

• Toch: ‘moeten de vrouwen in de gemeente

zwijgen’ (I Kor 14: 34, NBG)

• Maar lees ook: I Kor 7: 4a én 4b

Page 22: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Enkele highlights (1)

• Rom 1:16, ‘ik schaam mij het evangelie niet’

• Rom 6: dopen is met Christus sterven en

opstaan

• Rom 8:18-30, het lijden nu, Gods heerlijke

toekomst straks

• Rom 8:31-39, niets kan ons scheiden van de

liefde van Christus

• Rom 9-11: verhouding tot Israël

• Rom 13:1-7, houding t.o.v. de overheid

Page 23: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Enkele highlights (2)

• 1 Kor 1:18-25, de wijsheid Gods

• 1 Kor 10 en 11: het Avondmaal

• 1 Kor 12: vele gaven

• 1 Kor 13: het hooglied van de liefde

• 1 Kor 14: onderscheiden

• 1 Kor 15: de opstanding van Christus, onze

opstanding

• Gal 3:6 gerechtvaardigd uit geloof (Rom 4:3)

• Efese: opbouw van de gemeente

Page 24: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Enkele highlights (3)

• Ef 6:10-20, de geestelijke wapenrusting

• Fil 2:6-11, de gezindheid van Christus

• Tim, Tit, Fil: pastorale brieven

Page 25: Wegwijs in de Bijbel · Het Nieuwe Testament •De evangeliën •De Handelingen der apostelen •De brieven van Paulus •De overige brieven (Jakobus, Petrus, Johannes, Judas)

Tot ziens

op maandag 3 april

over:

'Marcion, Michelangelo en Mulisch‘,

de invloed van de Bijbel

op onze cultuur

én evaluatie