Webinar Koepel Wmo-raden Eigen Bijdragen 19 april 2017

WEBINAR voor Wmo Raden over het thema Eigen Bijdragen 2015

Webinar Koepel Wmo-raden Eigen Bijdragen 19 april 2017

Waarom dit webinar over eigen bijdragen?

Op 1 januari 2015 is de grootste en meest ingrijpende hervorming in de geschiedenis van het Nederlands

zorgstelsel doorgevoerd.

Gemeenten verantwoordelijk voor een groot deel van de zorg en ondersteuning aan inwoners.

Gemeente geeft beleid op lokaal niveau binnen de wettelijke kaders vorm.

Opdracht:

Zelfredzaamheid en Participatie van kwetsbare inwoners ondersteunen en versterken.

Inwoners zoeken meer dan voorheen zelf naar oplossingen.

Meer in het eigen netwerk en een groter deel van de kosten voor eigen rekening.

De zorg moet voor iedereen toegankelijk, van goede kwaliteit en betaalbaar zijn.

Een onderdeel hiervan is het Eigen Bijdrage verhaal. Ook op dit punt stellen gemeenten voor een deel zelf het beleid

op. Het is van belang dat Wmo-raden worden betrokken bij het eigen bijdrage beleid.

Financieel maatwerk is van groot belang met het oog op

zelfredzaamheid en participatie van kwetsbare inwoners.

Opstellen van goede compensatieregelingen voor inwoners

Webinar Koepel Wmo-raden Eigen Bijdragen 19 april 2017

Welke kosten betalen wij als inwoner voor zorg en ondersteuning:

Premies voor de Wlz en de Ziektekostenverzekering

Eigen risico voor de Zorgverzekeringswet

Alle kosten die niet door Ziektekostenverzekering worden gedekt. Bijv. bepaalde medicijnen of behandelingen die

gedeeltelijk of geheel niet meer worden vergoed. Reiskosten voor bezoek aan specialisten, speciale voeding,

verbandmiddelen etc.

Eigen bijdragen voor voorzieningen Wmo, Wlz, Jeudwet en Participatiewet

Waar bestaan de premies uit:

Iemand met een modaal inkomen betaalt ongeveer 7.000 euro premie per jaar

Premie ZVW: basisverzekering ca. 12 x 90 euro 1.080 euro

aanvullende verzekering 12 x 20 euro 240 euro

Premie Wlz: 9,65% van 33.589 euro (alle leeftijden) 3.242 euro (wordt ingehouden op salaris/uitkering etc.)

Inkomensafhankelijke Bijdrage: 6,95% van 33.589 2.335 euro (door werkgever afgedragen)

Totaal premie 6.897 euro per jaar

voor Zelfstandigen en gepensioneerden is het tarief inkomensafhankelijke bijdrage 4,85%

Webinar Koepel Wmo-raden Eigen Bijdragen 19 april 2017

Eigen Bijdragen

Eigen Bijdragen voor:

Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015

Jeugdwet

Zorgverzekeringwet

Wet Langdurige Zorg (voormalig AWBZ)

Participatiewet

Soorten Eigen Bijdragen:

Eigen Bijdragen voor individuele maatwerkvoorzieningen Wmo (18+)

Eigen Bijdragen voor algemene voorzieningen Wmo (18+)

Eigen Bijdragen voor PGB (18+)

De ouderbijdrage voor kinderen die “uit huis” zijn geplaatst

Eigen risico zorgverzekeringswet (€ 375,00) is ook een vorm van eigen bijdrage in de zorgkosten.

Eigen bijdragen Wlz: voor geheel of gedeeltelijke “zorg thuis” en “verblijf in een instelling”

Eigen bijdrage voor voorzieningen aan niet uitkeringsgerechtigden onder de Participatiewet

Webinar Koepel Wmo-raden Eigen Bijdragen 19 april 2017

Informatie

In de Wmo 2015 is de eigen bijdrage regeling vastgelegd in: Besluit van 27 oktober 2014, houdende regels ter uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015

met nota van toelichting (Uitvoeringsbesluit Wmo 2015 nr. 420 van 27 oktober 2014)

zie hoofdstuk 3

Wmo en Wlz:

Alle informatie over Eigen Bijdragen Wmo2015 en Wet Langdurige Zorg (Wlz) 2015: www.hetcak.nl

Jeugdzorg:

Factsheet: Ouderbijdrage in de Jeugdhulp 2015 van het Nederlands Jeugdinstituut (NJI)

Participatiewet:

Artikel 3.4 “Het college kan besluiten dat en op welke wijze en onder welke voorwaarden de niet-

uitkeringsgerechtigde of de Anw-gerechtigde (algemene nabestaanden wet) aan wie een voorziening wordt

aangeboden, een eigen bijdrage verschuldigd is”.

Webinar Koepel Wmo-raden Eigen Bijdragen 19 april 2017

WEBINAR voor Wmo Raden over het thema Eigen Bijdragen 2015

Individuele Maatwerkvoorzieningen Wmo 2015:

“Een op de persoon en zijn specifieke behoeften afgestemd maatwerkpakket”

Eigen Bijdragen:

Regeling wordt landelijk bepaald

Voor inwoners 18 jaar en ouder

Maximaal de kostprijs van de voorziening als basis voor de berekening

Hulpmiddelen en woningaanpassingen: eigen bijdrage mag doorlopen tot de kostprijs is afbetaald

Voor rolstoelen is geen eigen bijdrage verschuldigd

PGB: de eigen bijdrage mag niet uit het PGB budget worden betaald

Het CAK berekent en int de eigen bijdrage

Afhankelijk van inkomen en vermogen, leeftijd en gezinssamenstelling

Eigen woning telt niet mee voor het vermogen

Wmo 2015 en Wlz samen gemaximeerd (per gezin)

Korting Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) 33% op eigen bijdrage is vervallen

Tot 31-12-2015 of eerder: overgangsrecht. Tarieven zoals vóór 1-1-2015.

Heldere informatie in de folders van het CAK

Webinar Koepel Wmo-raden Eigen Bijdragen 19 april 2017

Algemene Voorzieningen Wmo 2015:

“Voorzieningen waarvan alle inwoners met en zonder beperking gebruik kunnen maken”.

(voorbeelden: vervoer, ontmoeting, huishoudelijke hulp, dagbestedingsactiviteiten etc.)

Alle individuele voorzieningen mogen ook als algemene voorziening worden aangeboden, met uitzondering van

Beschermd Wonen.

Voldoen aan de voorwaarden: beschikbaar, toegankelijk, bereikbaar én betaalbaar

Eigen Bijdragen:

Elke gemeente bepaalt zelf de regels

Maximaal de kostprijs van de voorziening

Inwoner betaalt doorgaans zelf aan instelling of voorziening

Inkomens en vermogenstoets is niet toegestaan

I.v.m. cumulatie kán gemeente eigen bijdragen algemene voorzieningen laten registreren door CAK

Onafhankelijke Clientondersteuning is gratis (geldt voor álle wetten!)

Groepen inwoners kunnen worden benoemd voor een korting op de eigen bijdrage

Webinar Koepel Wmo-raden Eigen Bijdragen 19 april 2017

Jeugdwet 2015:

Géén eigen bijdrage voor voorzieningen gemeente

Met uitzondering van: de gemeente kan een eigen bijdrage vragen in de kosten voor een woningaanpassing die

valt onder Wmo2015. (aanpassingen vóór 1-1-2015; geen eigen bijdrage)

Bijdrage voor jeugdigen die buiten het gezin opgroeien: Ouderbijdrage van max. 132 euro per kind per maand.

(heffing die van rechtswege wordt opgelegd. Gemeente is verantwoordelijk voor incasso via het CAK).

Zorgverzekeringswet: Verpleging en verzorging thuis 2015

Eigen risico van 375 euro per jaar per volwassen verzekerde voor medische kosten en behandeling

Voor verpleging en verzorging thuis: gaat niet ten koste van het eigen risico en er is ook geen eigen bijdrage

De compensatieregeling (CER) bestaat niet meer

Zorgtoeslag blijft bestaan

Webinar Koepel Wmo-raden Eigen Bijdragen 19 april 2017

Wet langdurige Zorg 2015 (voorheen AWBZ)

Criterium: 24 uur toezicht noodzakelijk

Eigen bijdragen:

Voor verblijf in een instelling of zorg thuis “volledig pakket thuis”

Hoge eigen bijdrage max. 2285 euro per maand

Lage eigen bijdrage minimaal 159 euro en maximaal 833 euro per maand

Voor PGB zorg met verblijf

Voor Modulair pakket thuis (deel zorg in instelling en deel thuis)

Het Cak berekent en incasseert de eigen bijdragen

Wmo2015 en Wlz samen gemaximeerd (per gezin)

Heldere informatie in de folders van het CAK

Webinar Koepel Wmo-raden Eigen Bijdragen 19 april 2017

Participatiewet

De kostendelersnorm en invloed op het netto besteedbaar inkomen:

Wanneer een inwoner een uitkering heeft, wordt ook gekeken naar het inkomen van andere huisgenoten van 21 jaar

en ouder. Dit kan gevolgen hebben voor mensen die in een begeleid wonen of andere woonvoorziening verblijven.

Het netto gezinsinkomen kan daardoor behoorlijk dalen.

Jonggehandicapten vallen niet meer automatisch onder de Wajong. Alleen wanneer er sprake is van 100% duurzaam

arbeidsongeschiktheid, volgt instroom in de Wajong. Wanneer er sprake is van arbeidsvermogen, vallen zij op 18

jarige leeftijd onder de Participatiewet. Wanneer de jongere nog bij de ouders woont, komt hij meestal niet in

aanmerking voor een bijstandsuitkering en is dan een “niet uitkerings gerechtigde”

Heldere uitleg in de video over de kostendelersnorm en brochure LCR “nieuwe doelgroepen onder de

Participatiewet”.

Eigen Bijdragen:

Het college kan besluiten dat en op welke wijze en onder welke voorwaarden de niet-uitkeringsgerechtigde of de

Anw-gerechtigde aan wie een voorziening wordt aangeboden, een eigen bijdrage verschuldigd is. bijvoorbeeld:

ondersteuning leer-werktraject, sollicitatietraining, scholing en opleiding etc.

Webinar Koepel Wmo-raden Eigen Bijdragen 19 april 2017

Wat betekent dit voor mensen?

Voor mensen met een laag inkomen is het effect van het vervallen van de Wtcg korting van 33% minder groot dan voor mensen

met een gemiddeld en hoger inkomen. De laagste eigen bijdrage was ca. 12 Euro per 4 weken en wordt nu ca. 19 Euro per 4

weken

Op basis van 30.000 euro bedraagt de max. eigen bijdrage voor een alleenstaande 65+: in 2015 173 euro (in 2014 was dit € 117

euro) per 4 weken

Op basis van 60.000 euro bedraagt de max. eigen bijdrage voor een alleenstaande 65+: in 2015 454 euro (in 2014 was dit € 304

euro) per 4 weken

Stel dat in bovenstaand voorbeeld in 2014 de Huishoudelijke Hulp ook was inbegrepen: wanneer de Huishoudelijke Hulp nu niet

meer als maatwerkvoorziening beschikbaar is en de totale kosten HH zelf moeten worden betaald naast de eigen bijdrage voor het

pakket maatwerkvoorzieningen dan kan dit een kostenstijging van enkele honderden euro’s per maand betekenen. (bijv. 4 uur HH

per week à 15 euro = ca. 240 euro per 4 wk. + 150,00 stijging EB = stijging kosten totaal 390 euro per 4 weken. (304 euro

in 2014 / (454 euro EB+ 240 euro HH) = 694 euro in 2015)

Gemeenten bepalen zelf het PGB beleid: Wanneer de mantelzorger (die vanwege zorgtaken minder buitenshuis is gaan werken)

niet meer uit het PGB betaald mag worden dan betekent dit een achteruitgang van het gezinsinkomen.

Voorbeeld: mw. met lichamelijke en psychische beperkingen heeft zich de afgelopen jaren goed weten te redden met relatief lichte

vormen van ondersteuning. De gemeente heeft nu haar PGB gehalveerd. De partner is inmiddels met lichamelijke klachten de

ziektewet ingegaan. De zorgkosten voor eigen rekening zijn inmiddels zo hoog dat men het PGB heeft opgezegd. Mw. heeft t.g.v.

de situatie een terugval gemaakt en maakt nu noodgedwongen aanspraak op dure en zware GGZ zorg. (Het eigen risico was toch

al verbruikt dus dit kost niets extra).

Stijging van de eigen bijdragen en het niet meer vergoeden van noodzakelijke voorzieningen/ drastisch korten op PGB kan er toe

leiden dat men om financiële redenen wordt gedwongen om partner of kind in een instelling te laten opnemen.

Webinar Koepel Wmo-raden Eigen Bijdragen 19 april 2017

WEBINAR voor Wmo Raden over het thema Eigen Bijdragen 2015

Welke ontwikkelingen zijn er?

Verschuiving van individuele voorzieningen naar algemene voorzieningen. Bijvoorbeeld huishoudelijke hulp en

dagbesteding. Hogere kosten voor de inwoner. Meer opbrengsten voor gemeenten.

Kosten van algemene voorzieningen worden doorgaans niet geregistreerd. Geen beeld van stapeling van kosten.

Geen maximum eigen bijdrage aan algemene voorzieningen.

Burgers worden niet of onvoldoende geïnformeerd over de situatie ná het overgangsrecht en wat dit betekent

voor de eigen bijdragen.

Totaal van de zorgkosten en eigen bijdragen is geen of onvoldoende onderdeel van het keukentafelgesprek.

(laatste monitor AVI: 54% van de inwoners wordt niet geïnformeerd over kosten en eigen bijdragen)

Een aantal gemeenten weigert de door het Rijk opgelegde ouderbijdrage Jeugdwet te incasseren bij ouders en

geeft geen gegevens meer door aan het CAK waardoor incasso onmogelijk wordt.

Burgers die in financiële problemen komen door stapeling van kosten.

Inwoners die geen financiële ruimte meer hebben om “mee te doen” in de samenleving.

Webinar Koepel Wmo-raden Eigen Bijdragen 19 april 2017

Welke signalen ontvangen wij?

1. Cumulatie van kosten en eigen bijdragen voor individuele- en maatwerkvoorzieningen leiden in sommige

gevallen tot opzeggen of mijden van zorg

2. Cumulatie van kosten leidt noodgedwongen tot overstap naar zwaardere vormen van zorg. (bijvoorbeeld GGZ

onder de ziektekostenverzekering)

3. Cumulatie van kosten kan ervoor zorgen dat inwoners in financiële problemen komen en onder het

bestaansminimum zakken (netto 1375 euro per maand/ gezin).

4. Toename eigen bijdragen kan zelfredzaamheid en participatie in de weg staan.

5. Problemen met declaratiesystemen van zorgaanbieders en gemeenten. Deze “matchen” niet altijd waardoor er

geen eigen bijdrage individuele voorzieningen kan worden geheven. Hoge rekeningen achteraf.

6. I.v.m. Eigen risico Zorgverzekeringswet: neiging om zorg uit te stellen of onderzoeken uit te stellen.

Zorgbalans 2014 RIVM: 16% respondenten heeft afgezien van aanbevolen onderzoek en behandeling (t.o.v.

3% in 2011). Dit betreft medisch onderzoek en behandeling onder de ZKV i.v.m. eigen risico.(bron: VK opinie

18 juni 2015)

7. Health Policy Survey: 22% van de volwassen Nederlanders heeft in 2013 één keer of vaker afgezien van

medische zorg vanwege de kosten. (t.o.v. 6% in 2010) (bron: VK opinie 18 juni 2015)

8. Uit de meest recente Avi monitor (april – juni) “Zorg naar gemeenten” blijkt dat

niet voldoende bekend is over kosten en eigen bijdragen. 54% van de zorgvragers wordt nu niet geïnformeerd

over eigen betalingen en/of eigen bijdrage

Webinar Koepel Wmo-raden Eigen Bijdragen 19 april 2017

WEBINAR voor Wmo Raden over het thema Eigen Bijdragen 2015

Compensatie Zorgkosten:

Individuele tegemoetkomingen zoals Compensatie Eigen Risico en Wet tegmoetkoming Chronisch zieken en

gehandicapten zijn vervallen

Fiscale aftrekbaarheid van zorgkosten beperkt

Hoe kan de gemeente (hoge) zorgkosten compenseren?

Gemeenten krijgen in 2015 extra geld (o.a. de middelen uit de CER en Wtcg) om chronisch zieken en

gehandicapten met meerkosten financieel te ondersteunen.

De gemeente kan zelf nieuwe regelingen vaststellen, naast de al bestaande regeling zoals bijzondere bijstand.

Deze financiële ondersteuning kan per gemeente sterk verschillen.

Groepen benoemen die geen eigen bijdrage hoeven te betalen voor voorzieningen (bijv. laag inkomen)

(geldt ook voor maatwerkvoorzieningen/ worden dan niet door CAK geind).

Regeling bijzondere bijstand : gemeente bepaalt zelf de voorwaarden m.b.t. inkomen en vermogen

De website “meerkosten” biedt goede informatie. Klik hier voor meer informatie

Webinar Koepel Wmo-raden Eigen Bijdragen 19 april 2017

Welke vragen kunnen Wmo raden stellen aan hun gemeente

Welke visie heeft de gemeente in het algemeen over eigen bijdragen

Zijn de (zorg)onkosten en eigen bijdragen onderdeel van het keukentafelgesprek

Worden inwoners geïnformeerd over tarieven van voorzieningen en eigen bijdragen (o.a. op website)

Zijn de effecten van eigen bijdragen onderdeel van het keukentafelgesprek: welke invloed heeft het totale kostenplaatje

op zelfredzaamheid en participatie. Wordt besproken met de cliënt of het voorgestelde plan wel financieel haalbaar is?

Wordt er verwezen naar de rekenmodule van het CAK voor een proefberekening

Zijn de algemene voorzieningen toegankelijk, laagdrempelig en betaalbaar

Vormen de tarieven van de algemene voorzieningen een belemmering om aan voorzieningen deel te nemen of om zorg af

te nemen

Heeft de gemeente een registratiesysteem voor het totaal aan eigen bijdragen van inwoners

Is het registratie en declaratiesysteem van de gemeente en aanbieders op orde. Is er sprake van afstemmingsproblemen

waardoor inwoners achteraf hoge rekeningen voor eigen bijdragen krijgen gepresenteerd.

Welke compensatiemaatregelen voor (hoge) zorgkosten? Hoe zet de gemeente de gelden CER en Wtcg in.

Als er een compensatieregeling is opgesteld. Hoe ziet deze compensatieregeling er uit. Wie kunnen er gebruik van maken.

Worden er voorwaarden gesteld m.b.t. inkomen en vermogen. Zo ja welke en met name de voorwaarden m.b.t.

“vermogen”.

Heeft gemeente in beeld welke inwoners t.g.v. de kostendelersnorm bij voorbaat al een groot risico op financiële

problemen lopen? Wordt er preventief een budgetcoach ingeschakeld?

Informeert de gemeente cliënten over het overgangsrecht en wat dit betekent in hun situatie. (Tijdig nieuwe indicatie –

waar melden - eventueel andere bedragen voor eigen bijdragen – eventueel korting op PGB)

Webinar Koepel Wmo-raden Eigen Bijdragen 19 april 2017

Informatie

Meer informatie over dit onderwerp

Factsheet Ouderbijdrage in de Jeugdwet Geactualiseerde ledenbrief VNG modelverordening en modelbesluit Wmo 2015 Uitvoeringsbesluit Wmo 2015 (nr 420) en toelichting: (zie hoofdstuk 3)

Wmo 2015: modelverordening Artikel 12. Regels voor bijdrage in de kosten van maatwerkvoorzieningen en algemene voorzieningen Video: De kostendelersnorm "hoe werkt het" Persona’s Movisie Website CAK Folder zorg thuis Wmo 2015 CAK Folder zorg met verblijf: hoge en lage eigen bijdrage 2015 CAK Regelingen voor meerkosten op de website meerkosten: www.meerkosten.nl Wat zijn de veranderingen in 2015 in het basispakket van de Ziektekostenverzekering Ministerie VWS: Commissiebrief Tweede Kamer stand van zaken Eigen Bijdragen in de Langdurige Zorg 29 april 2015 Artikel Sociaal Bestek juni 2015: “Toename eigen bijdragen kan zelfredzaamheid en participatie dwarsbomen” (opvragen Koepel Wmo-raden)

Op de website van www.iederin.nl kan de belasting brochure 2014 worden gedownload. Deze brochure bevat duidelijke informatie voor mensen met een ziekte of een beperking. Op www.meerkosten.nl kan men bepalen of iemand in 2014 nog in aanmerking komt voor de aftrek van specifieke zorgkosten.

Voorbeelden Website gemeente Amsterdam: veel gestelde vragen en antwoorden en tarievenlijst voorzieningen. Algemene informatie eigen bijdragen Vragen en antwoorden, prijslijst en verwijzing naar de berekeningsmodule CAK Prijslijst individuele voorzieningen Amsterdam Regeling tegemoetkoming meerkosten: voor mensen met zorgkosten en een laag inkomen Website gemeente Enschede: Voorbeeld Informatiekaarten Veelgestelde vragen over de veranderingen in de Eigen Bijdrage.

Webinar Koepel Wmo-raden Eigen Bijdragen 19 april 2017

Wmo raden helpen elkaar. Niet iedereen hoeft het wiel opnieuw uit te vinden.

Het Meldpunt van de Koepel Wmo-raden voor

Stellen van vragen

Melden van goede voorbeelden

Melden van trends, ontwikkelingen, signalen, knelpunten

Delen van kennis, delen van adviezen etc.

Tips en suggesties voor collega Wmo-raden.