Web viewTaal & wiskunde : taalspelen en poëzie “The meaning of a word is its use”...

30
Filosofen PLATO Rationalisme Filosofie als het schouwen vh onveranderlijke als ladder naar een hogere wereld & als levenshouding. °Kennis hoger dan realiteit. °Alles staat vast. °Plato’s cave °Stichtte academie -> Anamnesis °(zoals Socrates) zoektocht naar het goede, maar niet apart van totaalvisie ! + moest betrouwbaar zijn. Centrale rol van de kennisleer ‘hoe kunnen algemene dingen bestaan?’ Opl. : realisme ; betekenis van universele termen bestaan als DESCARTES Rationalisme -Nederland + sterft in Stockholm Filosofie als zekere kennis op basis van onbetwijfelbare uitgangspunten. Zekerheid van denken/kennis is mogelijk. (helder & evident & onafh) Discours de la methode (ik denk dus ik ben) Meditationes de prima Philos Principia Philosophiae °God °Grondlegger analytische Wiskunde °Axioma’s ARISTOTELES Empirisme Filosofie als totaalkennis en niet nutsgebonden -> einddoel in zichzelf. °Plato’s belangrijkste lln °Aanvaarde Plato’s dualisme niet (ziel = stoffelijk, kernvermogen = onstoffelijk) °Vormen zitten in de dingen besloten. °Teleologisch wereldbeeld, centrale rol van verandering en perfectionisering. °Kennis opdoen door de ervaarbare wereld te bestuderen (=doel). °Logica : belang van strikt redeneren om de ervaringsgegevens betrouwbaar te organiseren.

Transcript of Web viewTaal & wiskunde : taalspelen en poëzie “The meaning of a word is its use”...

Filosofen

PLATORationalisme

Filosofie als het schouwen vh onveranderlijke als ladder naar een hogere wereld & als levenshouding.

°Kennis hoger dan realiteit.°Alles staat vast.°Plato’s cave°Stichtte academie -> Anamnesis °(zoals Socrates) zoektocht naar het goede, maar niet apart van totaalvisie ! + moest betrouwbaar zijn.

Centrale rol van de kennisleer ‘hoe kunnen algemene dingen bestaan?’Opl. : realisme ; betekenis van universele termen bestaan als dingen los van het denken.

Kennisleer/vormentheorie Échte kennis = kennis van de volmaakte vormen. Argumenten : onbetwijfelbaarheid en stabiliteit.°Dualistische mensvisie (+ eeuwige ziel)Lich. = aardse wereld. Ziel = vormenwereld.

DESCARTESRationalisme

-Nederland + sterft in StockholmFilosofie als zekere kennis op basis van onbetwijfelbare uitgangspunten.

Zekerheid van denken/kennis is mogelijk.(helder & evident & onafh)

Discours de la methode (ik denk dus ik ben) Meditationes de prima Philos Principia Philosophiae

°God°Grondlegger analytische Wiskunde °Axioma’s °Nativisme °Dualisme

Apatheia = vrijzijn vn alleAtaraxie = rust/genotAutarkeia = behoefteloosheid

ARISTOTELESEmpirisme

Filosofie als totaalkennis en niet nutsgebonden -> einddoel in zichzelf.

°Plato’s belangrijkste lln°Aanvaarde Plato’s dualisme niet (ziel = stoffelijk, kernvermogen = onstoffelijk)°Vormen zitten in de dingen besloten. °Teleologisch wereldbeeld, centrale rol van verandering en perfectionisering. °Kennis opdoen door de ervaarbare wereld te bestuderen (=doel). °Logica : belang van strikt redeneren om de ervaringsgegevens betrouwbaar te organiseren. °Richten op het ‘ultieme goed’ voor ons.

Ethiek : geluk = ons doel

°Politiek pragmatisme Zijn + worden -> abstractieprocédé (niet de geest)

SOCRATESRationalisme

Buitenbeentje die leefde naar eigen inzichten (soldaat) + lid van de regering v Athene.

In 399 ter dood veroordeeld wegens goddeloosheid. Ervan beschuldigd de jeugd op het verkeerde pad te brengen. Hij ontkende maar aanvaarde de doodstraf (gif) omdat hij dan ontdaan werd van zijn bedriegelijke zintuigen.

Sofisten <-> Socrates Socrates kon relativisme van Sofisten niet aanvaarden. De waarheid bestaat en het goede kan gekend worden. Het is de belang van de zoektocht en niet zozeer het antwoord. °Zorg voor de ziel°Plato als belangrijkste bron°Beschuldiging onvroomheid (Eutyphro) -> discussie. °Socratische ironie : hij weet niets en leert van anderen maar anderen weten ook niets. + geeft Eutyphro gelijk.

°Socrates methode : in discussie gaan en op de proef stellen van de tegenstander. Zoektocht naar morele waarheden : Skeptisch, Converstioneel, Empiritsch(inductief) en Deductief.

HUMEEmpirisme/Sceptisisme

Kennis -> sceptische twijfel °Geen metafysica mogelijk °Onafh schrijver

Scepticus en tegenstander gevestigde religies : ‘Infidel’

Perceptions impressions Ideas (verschilt in kracht en

levendigheid) Sensation (zintuigen)Reflection (denken)

°Enkelvoudige ideeën (passief + 1 zintuig) door impressie. °Complexe ideeën (actief + verschillende zintuigen)°Samengestelde ideeën (verschillende impressies maar niet voorkomen)

Géén aangeboren zonder impressies/ideeën.

°Causaliteit

ADORNONegatieve dialectiek

Negatieve dialectiek : rationaliteitsidee heeft haar eigen negatie in zich.

°Kritiek op bestaande systemen. Tegen de repressieve kapitalistische mpp.

°Sociaal filosoof

°Dialektik der Aufklarung -> De mens kan door zijn rede tot bevrijding komen.

°Frankfurter Schule ; denken dat zich tegen zichzelf keert (kritiek)

°Heerschappij

SPENCERPositivisme

‘Survival of the fittest’ ‘Principles of biology

Sociaal Darwinisme

2e grondlegger sociologie

Maximale individuele vrijheid

Welvaart voor iedereen

Wet van de evolutie

SPINOZARationalisme

°Geboren in Amsterdam Als ketter uitgesloten uit Joodse gemeenschap.°Sterft in den Haag.

Veel belang in God, + de rede brengt ons het dichtste bij God (alleen door de rede!).

Substantie = God = Natuur (ethisch ideaal om dichter bij God te komen).

*Monisme (1 substantie!) Lichaam = externeZiel = interne

*Pantheïsme (God = Natuur)

*Parallelisme (denken & materie)

God = vertrekpunt van ons denken.Slechts 1 substantie ! Vrijheid als autonomie

STIRNERNihilisme/existentialisme

Het eigen ik = de laatste waarde. Alles wat men tot nu toe aan de mens heeft voorgesteld als ideaal is steeds iets wat enkel voor zichzelf staat.

Niet enkel God, ook de mens moet overwonnen worden opdat het ‘ik’ als waarde zou overblijven.

De 1e zaak dat de mens moet poneren = zijn eigen 1e zaak.

Zelfvervreemding van de mens afbreken.

Ontkennen van de objectieve waarheid.

Nergens in geloven.

Jong-Hegeliaan die de traditionele waarde afbreekt.

THALES VAN MILETEWiskunde/dialectiek & argumentatie

Wat ligt aan de basis van het veranderlijke? Dat wat zelf onveranderlijk is (archè).

Oorsprong van alles is water.

Water is niet louter passief. Ook de universele levenskracht en alles is ‘bezield’ (Goden).

Methode van Wiskunde ontwikkeld.

Dialectische argumentatie

WINDELBANDAnti-positivisme

Historicus filosofie Systematische filosofie

‘Geschichte und Naturwissenschaft’

2 soorten wetenschap :Geesteswetenschap : psychologie & sociologie

WITTGENSTEINLogisch empirisme / linguïstiek

Taal, waarheid & (on)zinvolheid. °JoodsFilosofie als betekenisanalyse naast wetenschap als meest betrouwbare bron.Cognitie, Linguïstische filosofie , Analytische filosofie

Taal & wiskunde : taalspelen en poëzie “The meaning of a word is its use” Taal dat met vakantie gaat. Taal : oppervlakte structuur (alledaags) vs dieptestructuur.

Volzinnen (herleiden) vs elementaire proposities (bouwstenen van ons denken & spreken, gedachte dat we willen overbrengen)

Zinledig : oordelen die altijd waar zijn.Zinvol : (analytisch & synthetisch) oordelen met een betekenis. -> zelf oordelen of ze waar zijn of niet.

Contact met Wiener Kreis bij Russell & Moore

‘Philosophische Untersuchungen”

NIETZSCHEVitalisme / Existentialisme

Filosofie als ontmaskerende kritiek‘Filosoof met de hamer’

God = dood, en de mens heeft hem vermoord.Herbekeek vaak zijn eigen standpunten.“Het leven is een strijd waar ieder probeert de anderen te onderwerpen.” Gebruikt géén argumenten, wél retorisch geweld.°Logica -> retoriek

Theologie, taalOnterecht geassocieerd met Nazisme

Wereldbeschouwlijke implicaties van de wetenschappelijke ontdekkingen van de 19e eeuw.

Einde Godsgeloof Wil tot macht

Geen God, enkel lichaam + Nihilisme

PARMENIDES v. ELEARationalisme / Natuurfilosoof

Pogingen om de ‘verborgen’ of ‘ware werkelijkheid’ achter diversiteit in de realiteit die we waarnemen te denken via een basisprincipe.

Reageerde op Heraclitus opvatting door het ontkennen van alle verandering.Het zijnde moet 1 en onveranderlijk zijn, anders zou er iets van zijn naar niet-zijn gaan, maar dat kan niet want het niet-zijnde bestaat niet.

Vervreemding van verandering moet vanuit filosofisch oogpunt ‘ontkend’ worden : zij berust louter op mening.

Geen verandering betekent ook dat er geen tijd bestaat. worden = een illusie Niets kan tot stand komen of vergaan + bedrieglijke zintuigen. *Zeno : lln (geen beweging)

POPPER

Wetenschappelijke theorie -> oordelen afleiden.

Theorie moet weerlegbaar zijn om wetenschappelijk te zijn (door feiten worden weerlegd).

Inductie bestaat niet, er is geen enkele procedure die toelaat een algemene bewering te bevestigen.

ROUSSEAU Natuur

Mens leeft het beste in natuurtoestand. Door de rede en ontwikkeling -> ontaard wezen.

Pleit voor meer natuurlijke vorm van leven met aandacht voor de gevoelsmatige aspecten.

De mens is van nature goed, maar de samenleving corrumpeert hem.

Had grote invloed op Kant

Franse revolutie

RUSSELLLogisch empirisme/analytische filosofie/empirist/rationalist

°Wiskundige °Vervolgde familietraditie van politiek activisme °Verschillende boeken over Logica°Niet gelovig, betoog “Why I Am Not A Christ” -> vrijdenker

Russellparadox : ‘Alle verzamelingen hun verzameling die zichzelf niet bevatten. Bevat nu wel of niet ?’

Trichotomie : waar, vals en zinledig

‘verklaren’ = herleiden tot het bekende

SCHOPENHAUERIdealisme

Transcendentaal idealisme : noumenale verschillen van het fenomenale.°Anti-Hegel ! Enkel het fenomenale is kenbaar.De werkelijkheid is onkenbaar. °Ding an sich = onkenbaar°Pessimist (geen doel -> lijden), de wereld is de hel met de medemens als duivel.

Werkelijkheid : alles wat bestaat op 2 manieren bekijken ; -> Wil (mentaal) tot leven-> Voorstelling (fysiek)Zuiver zintuiglijkTheorie van het onbewuste : Wil opereert onafh van het bewustzijn en de mens wordt gedreven door zijn onbewuste gevoelens, doelen. De rede is gericht op leven en wordt beïnvloed door onbewuste gevoelens en motieven.

Parallellisme : waarneembare (voorstelling) & diepere (de wil). GEEN VRIJE WIL !Phenomena = voorstelling (verschijnende)Noumena = wil (dieper)

LOCKEEmpirisme

°Epistemologische vragen (kennis) °Oxofrd + Engelse burgeroorlogen & revolutie°Lijfarts‘Essay concering Human Understanding’‘Two treatises of Government’Enorme invloed op de politieke praktijk. Geest bevat ideas, voorstellingen. Alle dingen waarvan we ons bewust zijn.-> Reflection (denken)-> Sensation (zintuigen)Tabula Rasa : geen aangeboren intuïties, geen nativisme (onbeschreven blad).

‘Al onze kennis van de wereld moet uiteindelijk terug te voeren zijn tot de info die we opdoen via de zintuigen.’ Probleem : Hoe kan men van ideas of sensation leiden tot een begrip van objectief bestaande dingen? Hoe kan je weten dat er iets achter die sensatie zit? Probleem tussen relatie secundaire en primaire kenmerken.

Primaire kwaliteit : rust, vorm, beweging, ...

Secundaire kwaliteit : geur, kleur,

LYOTARDPostmodernisme

De grote verhalen die een richting gaven -> tot hun einde gekomen.

Taalspelen : waarheid is lokaal. Grote waarheden bestaan niet meer.

Er is geen universele kennis meer, alles is plaatsgebonden.

‘La condition postmoderne : rapport sur le savoir’

Grote verhalen -> taalspelen -> klein verhaal -> waarheden

MACHIAVELLIPolitiek

°Diplomaat°Internationaal°Tijdje bevelhebber van troepen : pleit voor leger uit burgers ipv huurlingen. °Wordt gearresteerd en gefolterd, dan verbannen.

‘Il principe’ De vorst is een handboek voor nieuwe machthebbers. Het doel heiligt de middelen als het doel goed is.

Machiavellisme

VORST + EFFICIËNTIE (imorele daden?)

smaak, ...

MARCUSERepressie

Repressie zit in de psychologische structuur van de mens. Paradox mpp : elke ration. Bijdrage resulteert in een verhoogde irrationaliteit van het geheel.Reliteitsbeginsel, nu : presentatiebeginsel : mensen moeten niet alleen op een realistische manier samenleven, ook op prestaties (door performantiebeginsel).

Repressieve tolerantie = het tolereren van meningen die repressief of objectief onjuist zijn (irrelevant nieuws).

Wetenschap en techniek -> natuur en mens uitbuiten. Fundamentele revolutie‘one-dimentional man’

Gelukkig bewustzijn (vrede toestand nemen)Manipuleren en conditioneren via consumptiegedrag : gelukkig bew.°Frankfurter Schule

MARXMaterialisme

°ParijsWereld = onderworpen aan dialectische ontwikkelings wetten waar het individu geen greep op heeft. De werkelijkheid kent geen continue ontw, wél discontinue overgangen -> conflict. (dialectisch materialisme)

*Productieverhoudingen*Economische stuctuur *Mens onderscheidt zich van het dier door : voorzien in eigen bestaandsmiddelen. *Mpp : productieve krachten -> uitbuiting. *Goederen : menselijke behoefte bevredigen*Vervreemding : product wordt vreemd wezen*Arbeid = vervreemd (= Aliënatie) *Godsdienst = opium voor het volk voor troost in ellendige toestand.

Jong-Hegeliaan (mpp hervormen) °Historisch materialisme, Arbeidswaardetheorie, Antropocentrisme.

J. Stuart MILLUtilitarisme / Positivisme

Onderscheid tussen verschillende soorten genot.

‘On Liberty’ (over vrijheid), meest invloedrijke boek.

Beginsel van causaliteit -> psychologisme

Psychologie als basiswetenschapPolitiek liberalismeFeminismeEthiek : UtilitarismeAfwijzen paternalisme

‘Misère de la Philosophie’ Mens = lid van de mpp.

STOA – EPICTETUS Stoïcisme

Stoa = zuilengangFilosofie als zelfkennis en controle

Geluk maak je zelf. Andere mensen de schuld geven.

Onderwees de filosofie van de Stoa in zijn school, eerst was hij een slaaf.

T. v. AQUINOEpistemologie

Filosofie en geloof zijn verschillend, maar convergent.

Beïnvloed door Aristoteles

Goddelijke tussenkomst -> zekere kennis

2 bronnen van kennis : rede & geloof

Naturalistische epistemologie

W. v. OCKHAMOntologie

Scheermes van OckhamOntologie

Moderne filosofie

God = enige entiteit die niet bewezen moet worden

Realisme

H. GROTIUS

Leefde tijdens de 80j oorlogGeboren in DelftSlim -> 11j unief + advocaat

Wegens godsdiensttwisten levenslang gevangen gezet, maar ontsnapt.

Goddelijk recht Menselijk recht -burgelijk -natuur

HEGELDuits idealisme / Dialectiek / Rationalisme °KANTElke fundamentele denkcategorie -> contradicties (geen beperking). Common sense : de reële contradictie = normaal. Alles wat gebeurt -> ontw Geist

De werkelijkheid = Geist, is de werkelijkheid die tot inzicht komt in zichzelf.

Dialectiek (contradicties): *gesteld *ontkent *hogere waarheidNiets zeggen zonder de rede. ‘Opheffen’ = ‘Aufhebung’‘Aufklärung’ door een dynamisch rationeel totaalsysteem.-> zelfbewustworden geest (fenomenologie)

Speculatief metafysisch denken Wereld ontplooit zichzelf, Rationeel totaalsysteem, waarheid als wetenschappelijk systeem.

BENTHAMUtilitarisme

RechtsfilosoofUtilitarisme & Liberalisme Oxford

Pleiten voor vrijheid

Bevordering van het geluk.

°Uil van Minerva (reflectie)

BERGSONVitalisme

2 manieren om naar de wereld te kijken : Analytisch

Metafyfisch

‘L’evolution créatrice’

GIORDANOHeliocentrisme

Aanhanger heliocentrische theorie van CopernicusOneindig heelal

Docetisme en pantheïsme brandstapelMartelaar voor vrije gedachte.

CARNAPLogisch positivisme

Empirist : kennis -> zintuiglijke ervaring

DERRIDAPoststructuralisme / Deconstructie

Grondlegger deconstructie

Alvleesklierkanker

Derridiaanse school van de psychoanalyse

DILTHEYAnti-positivisme

Hermeneutiek en levensfilosofie

Subject en object laten zich niet scheiden.

Belevingen vormen een samenhang + zijn inherent verbonden aan verleden, heden en toekomst + dynamische structuur.

Verstaan = nabeleven van een beleving -> reconstructie van een betekenis.

Geesteswetenschaps filosofie

NW : verklarenGEESTES : verstaan

HABERMASKritisch neomarxisme

Theorie over publieke sfeer

Vertegenwoordiger van de Frankfurter Schule

Mpp kritiek (op Marx)

Pragmatisme

Herrschaftsfreie

COMTE A.Positivisme

Wetenschaps filosoofSociologieReligie van de mensheid

Cours de philosophie positive :*theologisch stadium*metafysisch stadium*positieve stadium

Psychologie is overbodig, want je kan het niet waarnemen. Psychologie = sociologie en biologie.

Classificatie van de wetenschap.

(<-> anti-positivisme : werkelijkheid niet enkel via 1 wetenschappelijke methode)

DIOGENESAscetisme

Behoefteloosheid, ‘aan het zichzelf genoeg hebben’ = atarkeia

AscetismeCynisme

Sloot zich aan bij Antisthenes.

Zelfbevrediging in het openbaar = toppunt van atarkeia en wijsheid.

Alexander de Grootte : veel interesse in Diogenes

School der cynici

EPICURUSAtomisme

Grondlegger EpicurismePersoonlijk geluk en genot, vermijden van pijn en verdriet.

Ataraxia : geestelijk ‘genot’ en onverstoorbaarheid.

Moto : Leef in het verborgene

Theologie : Goden die een zorgeloos leven leidenGoddeloze filosofie

Atomisme : alles kan mechanistisch verklaren worden.

Geluk : *noodzakelijke *luxe *macht/rijkdom

Epicurus heeft mensen van bijgeloof en vrees voor de goden bevrijdt.

ANAXIMANDER & ANAXIMENESKosmologie

Anaximander : De ‘arche’ = onzichtbare oerstof to apeiron = het onbegrensde, onbepaalde. Het 1e van alles wat bestaat is tijdloos en eeuwig en bevat alle wereld. Binnen de wereld is niet afhoudende strijd of oorlog tussen de tegengestelde krachten.°Kosmologie : geocentrisch ; hemellichamen in 3 ‘étages’ zon, maan, aarde -> sterren. Zuilentrommel -> aarde rust op niets.

Anaximenes : Lucht = de oerstof van alles, alles = lucht. Mechanisme op basis waarvan alle bestaande en verschillende dingen tot stand komen. De concrete objecten zijn dan het resultaat van verdunning of verdichting van lucht als neutrale stof.

1e : observatie als bron

AUGUSTINUS

Weten en wijsheid door geloof.

Filosofie : geloof & godsdienst

Filosofie onderschikt aan theologie

Dualisme

Relatie met vrije wil en ethiek

‘Goed zingen = dubbel bidden’

Geen verleden en toekomst.

AUSTIN J.Taalfilosofie

‘How to do things with words’

Taaldaden ‘Ik beloof je dat ik je dat geld zal teruggeven’

Lucutionaire act (inhoud)Illocutionair (realisatie)Perlocutionair (wat willen we realiseren/doel)

FEUERBACHAntropologie

Mens staat centraal in godsdienst + de zintuigen. Religie = opvolging van noodzakelijke stadia in de groei van de mens tot zelfkennis.

Mens leert zich kennen in een geprojecteerd wezen, erna : kenmerken van God aan zichzelf toeschrijven.

‘Das wesen des Christentums’

Verderzetting van Hegels’ denken (Kritiek)

Godsdienst = antropologie ipv theologie

Religie = bevrediging van de mens

Godsdienst = een illusie (God als projectie van de mens)

°Jong-Hegeliaan

FOUCAULT

*waarheid*macht*lust*het zelf

Archeologische methode : -geschiedenis ontwikkeld discontinu-waarheid is tijdelijke contructie -> effect-zelfbewustzijn mens -> verdwenen

HEIDEGGERFenomenologie / Ontologie

Zoektocht ‘het zijn van het zijnde’‘Sein en Zeit’ (zijn en tijd) Fundamentele rol van de tijdelijkheid van het menselijk bestaan.

Zelfbedachte Duitse woorden en begrippen.

Wat is metafysica?

Aandacht voor de intentionaliteitsrelatie

Daseinanalyse van het in-der-welt-seinAls ontologie.

Meer nadruk op het zijn.Bestaan van de mens onderzoekenAanval op de wetenschap

Fenomenologie‘hermeneutiek’ interpreteren.

HERAKLEITOS Ontstaan wijsbegeerte uit de Griekse visie op mens en natuur.°Duits°120 fragmenten bekendDe zoektocht naar het duurzame en het onveranderlijke als basis voor het veranderlijke = een hopeloze onderneming.ALLES is veranderlijk = zekerheid (alles vloeit)De ware wereld of kosmos, werd geconstrueerd als een autonomisch, zichzelf regelend organisme -> altijd levend.Kosmos : vuur : altijd levend, ontvlammen in maten en uitdoven in maten.Men kan géén 2 keer in dezelfde rivier stappen. (Rivier van Herakleitos)

Oorlog = vader van alles. Geen chaos : alles is doordrongen van een logos : structuur van wereld. Vuur (archè + concreet element) Alles is inwisselbaar met vuur. Hogere organisate van het zelf -> ‘psuché’°Filosofisch zelfbewustzijn (onderz zichzelf)

HOBBES T.Materialisme

°Oxford°Bezocht Galileo

MechanismeMenselijke geest = machine (mechanisch denk en mens/wereld beeld)

‘De corpore’, ‘De Homine’, ‘De Cive’.

Blasfemiewet (tegen Hobbes)

Oxford verbrandt De Cive en Leviathan

KANTKritische filosofie

Verlichting !Filosofie als kennis van de voorwaarden van kennis. Macht tot waarheid -> mens in de greep houden. Causaliteit! (denken)Autonoom moraal, plichtsmoraal. Schatplichting aan Rousseau

Copernicaanse omwenteling (subject)!Kenleer : Kritik Der Reinen Vernuft (herkennende ik) Kritik Der Urteilskraft (beoordelingsvermogen)Kennis = Phenomena (verschijnselen) en Noumena = de gekende dingen. A priori (zintuiglijkheid en verstand) Kritiek : *zuivere reden *praktische reden (moraal) *oordeelskracht

Metafysica = onmogelijk ! (geen kennis mogelijk -> zelfde denkwijze als Hume)

Aufklarung -> filosofische eeuwTranscendentaal (voorwaarde kennis) NW kennis ten grondslag Kants’ oplossing : fenomenen door de wereld worden veroorzaakt ; 3 verschillende oordelen *Analytische/synthetische en synthetische a priori *Hypothetisch vs categor. Imperatief (moreel)

Handel zoals je zelf behandeld wil worden.

RORTYPragmatisme

Sceptisch ten aanzien van de mogelijkheid om van de filosofie dmv taalkundige analyses een exacte wetenschap te maken.

Analytische filosofie2 soorten problemen : echte filosofische problemen (logische opl)

Pseudo-filosofische problemen (niet logische opl)

Argumentatie

RYLE Linguïstische filosofie

‘The concept of mind’

Taalfilosofie Behaviorisme

Cartesiaans dualisme moet verworpen worden.Geest onafh van lichaam = fout !

Category mistake

SARTREExistentialisme

Nobelprijs literatuur : weigerde deze uit angst om van zijn vrijheid te worden beroofd.

Pessimist?

Anti-communisme

SCHLICKLogisch positivisme

Kennistheorie en ethiek

Vermoord door student door zijn kritische blik op nazi’s

‘Een oordeel heeft alleen betekenis als het een observeerbaar verschil uitmaakt of het al dan niet waar is.’

HUSSERLFenomenologie

Ervaringen in het subject als uitgangspunt voo verheldering -> methode.

Intentionaliteit : wereld als geheel van fenomenen & wereld als geheel van objecten.

Anti-relativismeAnti-positivisme

Bewustzijn onderzoeken -> in verschillende soorten intentionaliteit

‘Logische Untersuchungen’‘Die krisis der europäischen’

Subject-object relatie

Ontologie

RICKERTAnti-positivisme

Methodologisch fundamenteel onder de geesteswetenschap leggen.

Bekritiseerd Dilthey en zegt dat cultuur een wezenlijk kenmerk van de mens is en niet als natuurlijk en innerlijk verschijnsel.

Werkelijkheid is 1 empirisch verschijnsel

KIERKEGAARD S.Existentialisme

Antifilosoof (volgens zichzelf)Taal vervreemdt ons van de levende ervaring

°Jong-Hegeliaan

Bestaan moet niet gedacht worden, wel geleefd.

2 soorten denken : Objectief

Subjectief

Werkelijkheid bestaat, maar is niet uit te drukken.ReligieusGod zou zijn gezin vervloekt hebben. Zijn filosofie is een poging om in contact te komen met het echte, concrete menselijke en werkelijke.

Werkelijkheidservaring als strikt individueel.

Existentiële (subjectief) vs objectieve denken (Efterskrift).

Mens niet in staat om ethisch te leven. *esthetisch stadium*ethisch stadium

*religieus stadium