Web viewOntwerpstatuten maken en publiceren in bijlage van het BS, inclusief naam van de notaris...
68
Vennootschapsrecht lesnotities 2016-2017 1
Transcript of Web viewOntwerpstatuten maken en publiceren in bijlage van het BS, inclusief naam van de notaris...
Vennootschapsrecht lesnotities2016-2017
1
Inhoud1. WAAROM EEN VENNOOTSCHAP OPRICHTEN?...................................................................................5
2. BRONNEN VAN HET VENNOOTSCHAPSRECHT....................................................................................6
2.1. Nationale niveau..........................................................................................................................6
2.2. Europese niveau..........................................................................................................................6
2.3. Internationale verdragen.............................................................................................................6
3. MOGELIJKHEDEN TOT OPRICHTING....................................................................................................6
4. WAT IS EEN VENNOOTSCHAP?...........................................................................................................7
5. VERSCHIL MET ANDERE RECHTSFIGUREN..........................................................................................7
5.1. Verenigingen...............................................................................................................................7
5.2. Stichtingen...................................................................................................................................8
5.3. Onverdeeldheid...........................................................................................................................8
5.4. Overeenkomst.............................................................................................................................8
6. SOORTEN VENNOOTSCHAPPEN..........................................................................................................8
6.1. Burgerlijke vennootschappen......................................................................................................9
6.1.1. Burgerlijke maatschap..........................................................................................................9
6.1.2. Landbouwvennootschap......................................................................................................9
6.2. Handelsvennootschappen.........................................................................................................10
6.3. Burgerlijke vennootschappen in de vorm van een handelsvennootschap, Art. 3 §4.................11
7. CRITERIA BIJ DE KEUZE VAN EEN VENNOOTSCHAPSTYPE.................................................................12
7.1. Rechtspersoonlijkheid geen rechtspersoonlijkheid..............................................................12
7.2. Beperkte aansprakelijkheid onbeperkte aansprakelijkheid..................................................12
7.3. Personenvennootschap kapitaalvennootschap....................................................................12
7.4. Vast kapitaal variabel kapitaal..............................................................................................12
7.5. Discontinu bestuur continu bestuur.....................................................................................12
7.6. Met winstoogmerk zonder winstoogmerk............................................................................12
7.7. Private vennootschap publieke vennootschap.....................................................................12
8. VERSCHILLENDE TYPES VENNOOTSCHAPPEN...................................................................................13
8.1. VOF = vennootschap onder firma: art 2 §2................................................................................13
8.2. Commanditaire vennootschap: art 2 §2....................................................................................13
8.3. Tijdelijke handelsvennootschap: art 2 §1..................................................................................14
8.4. Stille handelsvennootschap: art 2 §1.........................................................................................14
8.5. BVBA = besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid: art 2 §2...............................14
8.6. EBVBA = eenpersoons-BVBA......................................................................................................15
8.7. SBVBA = starters-BVBA..............................................................................................................15
8.8. NV = Naamloze vennootschap: art 2 §2.....................................................................................16
2
8.9. Comm VA = Commanditaire vennootschap op aandelen..........................................................17
8.10. CV = Coöperatieve vennootschap............................................................................................17
8.11. EESV = Europees Economisch Samenwerkingsverband...........................................................17
8.12. ESV = Economisch Samenwerkingsverband: art 2 §2..............................................................18
8.13. VSO = Vennootschap met Sociaal Oogmerk: art 661...............................................................18
8.14. Commerciële maatschap, art 2 §1...........................................................................................20
8.15. Europese NV (SE).....................................................................................................................20
8.16. Europese coöperatieve vennootschap (SCE)...........................................................................20
8.17. Variaties...................................................................................................................................20
9. DE OPRICHTING VAN EEN VENNOOTSCHAP.....................................................................................21
9.1. Materiële vereisten...................................................................................................................21
9.1.1. Voorwerp (= inbreng) en oorzaak.......................................................................................21
9.1.2. Toestemming van de vennoten..........................................................................................21
9.1.3. Bekwaamheid.....................................................................................................................22
9.1.4. Pluraliteitsvoorwaarde.......................................................................................................23
9.1.5. Inbreng...............................................................................................................................23
9.1.6. Winstoogmerk en winstverdeling.......................................................................................24
9.1.7. Affectio societatis...............................................................................................................25
9.2. Vormvereisten / Formele vereisten...........................................................................................25
9.2.1. Geschrift.............................................................................................................................25
9.2.2. Publicatie............................................................................................................................25
9.3. Sancties.....................................................................................................................................26
9.4. Oprichtingsprocedure................................................................................................................27
9.4.1. Algemeen............................................................................................................................27
9.4.2. Handelingen ten name van een vennootschap in oprichting:............................................28
10. VOF: VENNOOTSCHAP ONDER FIRMA............................................................................................29
10.1. Bestuur....................................................................................................................................29
10.2. Zaakvoerders...........................................................................................................................29
10.3. Vertegenwoordiging................................................................................................................30
10.4. Overdracht van aandelen........................................................................................................31
10.5. Naam van een VOF..................................................................................................................31
10.6. Nationaliteit.............................................................................................................................31
10.7. Zetelkwestie............................................................................................................................31
10.8. Einde........................................................................................................................................32
10.9. Faillissement............................................................................................................................32
10.10. Algemene Vergadering..........................................................................................................32
3
11. KAPITAAL........................................................................................................................................33
11.1. NV............................................................................................................................................33
11.1.1. Vorming van het kapitaal..................................................................................................33
11.1.2. Fluctuatie van het kapitaal...............................................................................................35
11.1.3. Technieken tot behoud van het kapitaal..........................................................................37
11.1.4. Kruisparticipatie................................................................................................................37
11.1.5. Verwerven van eigen aandelen........................................................................................37
11.1.6. Winstbestemming............................................................................................................38
11.2. BVBA........................................................................................................................................39
11.2.1. Vorming van het kapitaal..................................................................................................39
11.2.2. Fluctuatie van het kapitaal...............................................................................................39
11.2.3. Technieken tot behoud van het kapitaal..........................................................................40
11.2.4. Kruisparticipatie................................................................................................................40
11.2.5. Verwerving van eigen aandelen........................................................................................40
11.2.6. Winstbestemming............................................................................................................40
11.3. CVBA = coöperatieve vennootschap beperkte aansprakelijkheid............................................40
12. OPRICHTERSAANSPRAKELIJKHEID: NV / BVBA................................................................................40
13. ORGAANPLICHT: NV / BVBA...........................................................................................................41
13.1. Bestuursorgaan.......................................................................................................................41
13.2. Algemene Vergadering............................................................................................................45
13.3. Controleorgaan (gastcollege)..................................................................................................47
14. AANDELEN......................................................................................................................................48
14.1. NV............................................................................................................................................48
14.2. BVBA........................................................................................................................................49
15. ONTBINDING EN VEREFFENING: NV / BVBA...................................................................................50
16. GESCHILLENBESLECHTING..............................................................................................................52
4
1. WAAROM EEN VENNOOTSCHAP OPRICHTEN?
o De wil om te investeren in een project, met de mogelijkheid het zelf een zekere vorm te geven
Vb. Dieteren, een beursgenoteerd bedrijf, invoerder van Duitse merken, waaronder auto's. Zij gaan nu in een vennootschap instappen die luxueuze notaboekjes verkoopt. Een vennootschap draait rond een samenwerking.
o Beperking van aansprakelijkheid
Als het fout gaat met de vennootschap, ben je enkel je inbreng in de vennootschap kwijt. Je kan dus het risico beperken.
o Samenwerking op voet van gelijkheid
Gelijkheid wil zeggen evenveel recht om zichzelf te laten gelden. De macht in de vennootschap is daarentegen niet altijd gelijk. Deze is afhankelijk van de inbreng.
o Het doorgeven van vermogens naar volgende generaties toe
Als iemand overlijdt wordt alles in stukken geknipt. Via een vennootschap hou je het geheel samen. De vennoten krijgen enkel aandelen of rechten in de vennootschap.
o Fiscale redenen
Als je dividenden betaalt aan vennoten, betaal je maar 27%. Er zijn veel mensen die een vennootschap oprichten om hiermee diensten te verlenen aan anderen. Zij factureren dan deze diensten, wat niet hetzelfde is als een loon. De persoon in de vennootschap kan zichzelf een loon uitkeren, en dit zo laag mogelijk houden om de fiscale druk zo laag mogelijk te houden.
5
2. BRONNEN VAN HET VENNOOTSCHAPSRECHT
2.1. Nationale niveau
o Wetboek van vennootschappenMen wil dit wetboek wijzigen, maar niemand weet exact hoe (geheimhoudingsplicht).Er zijn wel enkele gewenste wijzigingen:
Onderscheid tussen handels- en burgerlijke vennootschappen doen verdwijnen Onderscheid tussen daden van koophandel en burgerlijke daden doen verdwijnen Aantal vennootschapstypes sterk herleiden (BVBA, NV, VOF, CV en dergelijke blijven bestaan)
o OvereenkomstenrechtAan de basis van een vennootschap ligt altijd een overeenkomst. Een vennootschap zijn partijen die samen gaan werken en een juridische afspraak maken. Je moet regels gebruiken die ook voorkomen in het overeenkomstenrecht. Overeenkomst = samenvallen van de wilsuiting van meerdere personen
2.2. Europese niveau
o Verdrag van de werking van de EU (VWEU, artikel 49)Dit bevat het principe van vrijheid van vestiging. Je mag de vennootschap verplaatsen van de ene naar de andere lidstaat, je mag filialen oprichten in het buitenland…
o Verordeningen= een norm die direct werkend is in alle lidstatenTwee Europese vennootschapstype 's
Europese NV Europese CV (coöperatieve vennootschap)
Deze zijn vooral bestemd voor zeer grote groepen.
o Richtlijnen= de vennootschapswetgeving van de verschillende lidstaten uniform maken
2.3. Internationale verdragen
3. MOGELIJKHEDEN TOT OPRICHTING
1. Minstens 2 vennoten, geen maximaal aantal vennoten
2. Vennootschap met 1 persoon => enkel de eenpersoons-bvba=> minister streeft ernaar om meer vennootschapsvormen open te stellen voor eenpersoonsvennootschappen
6
4. WAT IS EEN VENNOOTSCHAP?
Art 1, §1o Aan de basis ligt altijd een overeenkomsto Opgericht door 2 of meer personeno Waarbij er iets in gemeenschap wordt gebracht (iedere vennoot moet iets beschikbaar
stellen)o Met een nauwkeurig omschreven doel/activiteito Met het oogmerk aan de vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel
te geven
Art 1, §2Als uitzondering op de eerste paragraaf, kan een vennootschap worden opgericht door een rechtshandeling uitgaande van 1 persoon.
Art 1, §3Als uitzondering op de eerste paragraaf, kan een vennootschap opgericht worden zonder het oogmerk aan de vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel te geven. De vijfde voorwaarde moet er dus niet altijd zijn. Dit zijn dan vennootschappen met een sociaal oogmerk ipv een winstoogmerk.=> VZW (vennootschap zonder winstoogmerk)
5. VERSCHIL MET ANDERE RECHTSFIGUREN
5.1. Verenigingen o Ruime zin = een georganiseerde en min of meer duurzame groepering van verschillende
personen die een gemeenschappelijk doel nastreven=> vrijheid van verenigingen (Grondwet, art 27)
o Enge zin = er is sprake van een onverdeeldheid met een welbepaald lucratief doel
Vb. VZW
Onderscheid met vennootschap Deze mag nooit rechtstreeks een winstuitkering doen aan zijn leden. Een vennootschap
daarentegen, moet dit verplicht doen. Met een VZW mag je nooit handel drijven. Een VZW kan nooit failliet gaan.
Gelijkenissen met vennootschap
Verenigingen kunnen wel rechtspersoonlijkheid hebben. Men kan een eigen vermogen hebben. Ze hebben een verplichte RVB en algemene vergadering.
7
5.2. Stichtingen
= een rechtsfiguur die ontstaat door een rechtshandeling van 1 of meer natuurlijke personen of rechtspersonen en waarbij een vermogen wordt aangewend ter verwezenlijking van een bepaald belangeloos doel Onderscheid met vennootschap
Geen aparte juridische entiteit Geen vennoten, wel leden Nooit een winstoogmerk
5.3. Onverdeeldheid
= meerdere personen oefenen ten aanzien van dezelfde goederen rechten uit Alhoewel bepaalde personen rechten claimen op hetzelfde goed, streven ze geen doel na.
5.4. Overeenkomst
6. SOORTEN VENNOOTSCHAPPEN
1. Burgerlijke vennootschappeno Het stellen van burgerlijke daden
2. Handelsvennootschappen
o Het stellen van een effectieve daad van koophandel
Hoe bepalen? Kijken naar de statuten (hierin staan de activiteiten die een vennootschap gaat doen) Niet bij alle vennootschappen zijn er specifieke schriftvereisten, in sommige gevallen is het ook
mondeling mogelijk. Als er geen statuten zijn, moet er gekeken worden naar de uitgeoefende activiteit van de vennootschap.
Verschil Verschillende bewijsregels naargelang het type vennootschap
8
6.1. Burgerlijke vennootschappen
De wetgever schrijft verschillende vennootschapsvormen voor. Dit is ook het geval voor burgerlijke vennootschappen. Hiervoor zijn 2 types wettelijk gereglementeerd:
6.1.1. Burgerlijke maatschap
o Zonder rechtspersoonlijkheid
o Zonder eigen vermogen
o Een onverdeeldheid van goederen
o Onbeperkt, en ieder voor een deel, aansprakelijkSchulden moeten deelbaar zijn: Je neemt de schuld, en deelt deze door het aantal vennoten in de vennootschap. Dus niet afhankelijk van wie wat heeft ingebracht. Onderling kan de schuldverdeling wel anders verdeeld worden.
o Vormvrij op te richtenEen geschrift kan wel belangrijk zijn voor het bewijs van het bestaan van de vennootschap.Indien boven de 375 euro => bewijsregels uit het burgerlijk recht = het geschrift
o PersoonsvennootschapDe aanwezigheid van iemand is essentieel voor het bestaan van de vennootschap. Het overlijden van 1 van de vennoten zorgt onherroepelijk voor het einde van de vennootschap. Dit kan anders vastgelegd worden, met onderlinge overeenkomst.
o Niet overdraagbaarheid van rechten en aandelenAandelen kunnen enkel overgedragen worden bij unanimiteit.
o In beginsel moet er geen bestuur voorzien wordenIedere vennoot is bevoegd om de vennootschap te leiden. Je mag het wel voorzien, waarbij je de keuze hebt uit een aantal zaakvoerders:
Statutaire zaakvoerder vennoot (in principe onafzetbaar, enkel wegens wettelijke ernstige redenen)
Statutaire zaakvoerder (geen vennoot) Zaakvoerder (niet in de statuten, makkelijk afzetbaar)
6.1.2. Landbouwvennootschap
o Valt niet onder daden van koophandel
o Met rechtspersoonlijkheid De vennootschap kan nooit mondeling opgericht worden, wel via authentieke of onderhandse akte. Het geschrift is een geldigheidsvereiste.
o Een afgeschermd vermogen
9
o Kan alleen worden opgericht door fysieke personen
o Enkel voor het uitbaten van een landbouwactiviteit = doelspecifiek
o 2 categorieën van vennoten:
Stille vennoten: aansprakelijkheid blijft beperkt, kan enkel zijn inbreng verliezen Werkende vennoten: onbeperkt aansprakelijk en ieder voor zijn deel
Stille vennoten houden zich niet echt bezig met het bedrijf, ze brengen enkel geld in. Werkende vennoten moeten hun arbeid ter beschikking stellen van de vennootschap. Zij gaan zich bezighouden met het bestuur van de vennootschap. Een stille vennoot mag zich niet bezighouden met het bestuur.
o 2 soorten vergaderingen van vennoten:
Algemene vergadering van de stille vennoten: soort van controle op het bestuur Algemene vergadering van zowel de stille als de werkende vennoten: wijziging van de
statuten, ontbinding van de vennootschap
o Minimumkapitaal 6150 euro
6.2. Handelsvennootschappen
Gesloten systeem: je kan enkel het voorgeschreven type kiezen (= typedwang). Als je niet kiest, zal de rechter het herleiden tot een VOF of commerciële maatschap ( onbeperkte aansprakelijkheid)
Art. 2 §1
o Commerciële maatschap (zus van burgerlijke maatschap)o Tijdelijke handelsvennootschapo Handelsvennootschap in deelneming=> zonder rechtspersoonlijkheid
Art. 2 §2o Vennootschap onder firma (VOF)o Commanditaire vennootschap (Comm. V)o Besloten Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid (BVBA)o Coöperatieve vennootschap
o Beperkte aansprakelijkheid (CVBA)o Onbeperkte hoofdelijke aansprakelijkheid (CVOA)
o Naamloze Vennootschap (NV)o Commanditaire vennootschap op aandelen (Comm. VA)o Economisch Samenwerkingsverband (ESV)o Europese Vennootschap (SE)o Europese Coöperatieve vennootschap (SCE)=> met rechtspersoonlijkheid
10
RECHTSPERSOONLIJKHEID ≠ BEPERKTE AANSPRAKELIJKHEID
1. Vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid
o Vennoot maakt persoonlijk schuldenPersoonlijke schuldeiser gaat in de eerste plaats beslag leggen op persoonlijke goederen, wat je niet in de onderneming bracht. Indien dit onvoldoende blijkt, kunnen ze niet aan het vermogen dat je in de vennootschap hebt gebracht (onverdeeldheid). Ze zouden wel aandelen kunnen nemen omdat deze behoren tot uw persoonlijk bezit.
o Vennootschap maakt schuldenSchuldeisers gaan in de eerste plaats naar de onverdeeldheid kijken. Indien dit onvoldoende blijkt, kunnen zij ook naar de persoonlijke vermogens van de vennoten gaan.
Bij een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid, zit je altijd in een systeem met onbeperkte aansprakelijkheid. Bij een handelsvennootschap is er altijd hoofdelijke aansprakelijkheid: iedere vennoot is aansprakelijk voor de volledige som van de schuld van de vennootschap. Achteraf kan de schuld onderling verdeeld worden.
2. Vennootschap met rechtspersoonlijkheid
Vennoot maakt persoonlijk schuldenSchuldeisers kunnen enkel beslag leggen op de eigen goederen van de vennoot, niet op wat er in de vennootschap ligt.
Vennootschap maakt schuldenSchuldeisers gaan eerst het vermogen van de vennootschap aanspreken.Indien onvoldoende gaan ze geen beslag leggen op persoonlijke goederen. (Uitzondering, bij sommige vennootschapstypes kan dit wel)
Ontstaan rechtspersoonlijkheid Art. 2 §4
6.3. Burgerlijke vennootschappen in de vorm van een handelsvennootschap, Art. 3 §4
Als je een burgerlijke vennootschap opricht, mag je alle types gebruiken die voorzien zijn voor handelsvennootschappen met rechtspersoonlijkheid (Art. 2 §2).
11
7. CRITERIA BIJ DE KEUZE VAN EEN VENNOOTSCHAPSTYPE
7.1. Rechtspersoonlijkheid geen rechtspersoonlijkheid Rechtspersoonlijkheid aansprakelijkheid afhankelijk van type vennootschap Geen rechtspersoonlijkheid altijd onbeperkt aansprakelijk
7.2. Beperkte aansprakelijkheid onbeperkte aansprakelijkheid
7.3. Personenvennootschap kapitaalvennootschap Personen: medevennoten zijn belangrijk voor de vennootschap, aandelen zijn onoverdraagbaar
Als er iets gebeurt met 1 van de vennoten (overlijden, onbekwaam verklaard worden…), is dit het einde van de vennootschap. Geen bestuur, iedereen kan besturen.
Kapitaal: wie vennoot is speelt geen rol, aandelen zijn vrij overdraagbaarHet lot van de vennoten heeft geen invloed op het bestaan van de vennootschap.Bestuur moet voorzien worden.
BVBA = tussenvorm (zowel kenmerken van personen- als kapitaalvennootschap)
Wie vennoot is speelt geen rol, aandelen zijn vrij overdraagbaar.Beperking op de overdracht van de aandelen.Verplicht een bestuur voorzien.
7.4. Vast kapitaal variabel kapitaal Vast: minimumkapitaal, zeer strenge regels inzake de wijziging van het kapitaal Variabel: geen minimumkapitaal, wel onbeperkte aansprakelijkheid
Tussenvormen zijn ook hier mogelijk, een deel vast en een deel variabel.Coöperatieve vennootschappen zijn hier een voorbeeld van.
7.5. Discontinu bestuur continu bestuur Discontinu: bestuur moet om de zoveel tijd een bevestiging krijgen van de AV (vb. NV) Continu: bestuurders kunnen aangesteld worden voor de volledige vennootschapsduur (vb. VOF,
BVBA)
7.6. Met winstoogmerk zonder winstoogmerk
Vb. beschutte werkplaats: doelstelling = mensen te werk stellen en ze handel laten drijven, maar niet de verrijking van je vennoten nastreven (VSO)
12
7.7. Private vennootschap publieke vennootschap Privaat: de vennoten brengen zelf het kapitaal bijeen Publiek: beroep doen op het publieke spaarwezen, beursgenoteerde bedrijven
8. VERSCHILLENDE TYPES VENNOOTSCHAPPEN
8.1. VOF = vennootschap onder firma: art 2 §2
o Rechtspersoonlijkheid
o Eigen vermogen, los van de vennoten
o Personenvennootschap, het individu is belangrijk (zowel bij overdracht van aandelen als bij het einde van de vennootschap)
o Zeer weinig reglementering
o Onbeperkte hoofdelijke aansprakelijkheid, volledig aansprakelijk voor de hele vennootschapsschuld
o Geen kapitaalvereisten, geen minimale inbreng vereist
o Continu bestuur kan ingebouwd worden, alsook een discontinu bestuur. Zelf vrij vorm te geven.
o Komt zeer veel voor
o Zeer weinig publiceren naar de buitenwereld toe
o Niet voor commerciële activiteiten waar een commercieel risico aan verbonden is
o Indien failliet, trekt het zich door naar de vennoten. Ook de vennoten bevinden zich dus in staat van faillissement.
8.2. Commanditaire vennootschap: art 2 §2
o Rechtspersoonlijkheid
o Eigen vermogen, los van de vennoten
o Personenvennootschap, het individu is belangrijk
o Minder reglementering
o Twee soorten vennoten: stille en werkende
Stille: enkel aansprakelijk voor zijn eigen inbreng
13
Werkende: onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk
o Commerciële risico's zijn mogelijk
8.3. Tijdelijke handelsvennootschap: art 2 §1
o Zonder rechtspersoonlijkheid
o Onverdeeldheid tussen de vennoten, geen eigen vermogen
o Onbeperkte en hoofdelijke aansprakelijkheid voor de vennoten
o Personenvennootschap
o Kapitaalvereisten zijn er niet
o Bestuur mag vrij georganiseerd worden
o Mag alleen opgericht worden voor een beperkte tijd, of om een bepaald project te realiserenHiervoor kunnen verschillende NV's samenwerken.
o Worden opgericht door andere vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid, dus indien faillissement, gaat men kijken naar deze achterliggende vennootschappen. Deze kunnen failliet verklaard worden, maar de vennoten zelf kunnen enkel hun inbreng kwijt zijn. De vennoten zitten dus veilig in hun NV.
8.4. Stille handelsvennootschap: art 2 §1
o De geheime vennootschap, je weet als buitenstaander niet dat ze bestaat
o Zonder rechtspersoonlijkheid
o Twee soorten vennoten: stille en werkende
Stille: voorzien enkel de inbreng, beperkte aansprakelijkheid Werkende: treden op naar buiten toe, onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk
o Kan mondeling worden opgericht
o Personenvennootschap
o Geen kapitaalvereisten
o Bestuur mag vrij ingedeeld worden
14
8.5. BVBA = besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid: art 2 §2
o Rechtspersoonlijkheid
o Eigen vermogen
o Beperkte aansprakelijkheid van alle vennoten, slechts gehouden tot hun inbrengMAAR, wel altijd het risico van doorbraak van de beperkte aansprakelijkheid. 3 oorzaken van een doorbraak:
Conventionele doorbraak: bij overeenkomst, 1 of meerdere vennoten stemmen er mee in dat ze onbeperkt aansprakelijk worden
Wettelijke doorbraak: situaties waarin de wet het voorziet (fouten die gebeuren in de vennootschap)
Gerechtelijke doorbraak: de rechtbank beslist om de beperkte aansprakelijkheid weg te halen, deze situaties heb je niet in de hand, doen zich voor bij faillissementen (veroorzaakt door misbruik van rechtspersoonlijkheid)
o Personenvennootschap en/of kapitaalvennootschap
o Kapitaalvereisten, kan niet makkelijk gewijzigd worden, minimumkapitaal 18.550 euro
o Continu of discontinu bestuur (zelf te kiezen)
8.6. EBVBA = eenpersoons-BVBA
o BVBA met maar 1 vennoot
o Kan alleen opgericht worden door fysieke personen=> Indien rechtspersoon: onbeperkte en hoofdelijke aansprakelijkheid
o Specifieke kapitaalvereisten
o Max 1 oprichten=> Indien een tweede: onbeperkte en hoofdelijke aansprakelijkheid
8.7. SBVBA = starters-BVBA
o Garantie van beperkte aansprakelijkheid
o Zonder zware kapitaalvereisten
o Bestaat sinds 2010
o Kan enkel opgericht worden door fysieke personen
15
=> Indien rechtspersoon: onbeperkte en hoofdelijke aansprakelijkheid
o Zowel mogelijk als BVBA of EBVBA
o Art 211 bis => SBVBA is enkel voorbehouden voor echte startersJe mag nooit meer dan 5% bezitten van een andere vennootschap met bep. aansprakelijkheid
o Max 1 oprichten
o Op ieder bewijsstuk dat je vennootschap verlaat, het woord SBVBA vermelden. De tegenpartij moet ervan op de hoogte zijn.
o Kapitaal tussen 1 en 18.550 euroMinstens 1 euro volstort
o Geen termijn of beperking in duur, je kan voor altijd een SBVBA blijven. Je moet dus nooit verplicht 18550 euro kapitaal voorzien. => Let op: na 3 jaar ben je wel aansprakelijk voor het ontbrekende bedrag tussen je huidige kapitaal en de 18.550 euroConcreet: Indien je na 4 jaar failliet gaat, kan je gehouden worden tot 18550 euro, zelfs al hadden ze maar een kapitaal van 20 euro voorzien.
o Art 215§1: Financieel plan opstellen om de hoogte van het kapitaal te verantwoorden§2: De oprichter is verplicht om bij het opstellen van het financieel plan, zich te laten bijstaan door een derde (accountant, boekhouder, bedrijfsrevisor…) => brengt grote kosten met zich mee
o Aandelen mogen niet overgedragen worden aan rechtspersonen, alleen aan andere fysieke personen
o Bestuur moet bestaan uit fysieke personen
o Art 319 bis => Eerst een reservefonds aanleggen, niet zomaar winst uitkeren. De winst is in eerste instantie bestemd om de kloof tussen je kapitaal en de 18.550 euro te dekken.
o Je verliest het statuut van starter, en wordt een gewone BVBA, op het ogenblik dat je het kapitaal van 18.550 euro bereikt hebt.
o Moet opgericht worden via authentieke akte => notariskosten
o Terughoudendheid van schuldeisers, je gaat moeilijk een lening krijgen
8.8. NV = Naamloze vennootschap: art 2 §2
o Rechtspersoonlijkheid
o Eigen vermogen
o Beperkte aansprakelijkheid
16
o Kapitaalvennootschap
o Vast kapitaal, strikte kapitaalsvereisten
o Discontinu bestuur
8.9. Comm VA = Commanditaire vennootschap op aandelen
o Worden waarschijnlijk geschrapt met de nieuwe hervormingen
o Veel gelijkenissen met de NV
8.10. CV = Coöperatieve vennootschap
o Winst is een voordeel voor de vennoten, maar daarom niet altijd een vermeerdering voor deze vennoten. (In tegenstelling tot de klassieke definitie van winst = winst maken en verdelen onder de vennoten)Vb. Goedkopere producten kunnen kopen (als arbeider of vennoot) doordat bedrijven collectief in grote hoeveelheden aankopen (kortingen)
o Minstens 3 personen om een CV op te richten
o 2 types: CVBA = CV beperkte aansprakelijkheid CVOHA = CV onbeperkte hoofdelijke aansprakelijkheid
o Dubbele kapitaalstructuur (zowel vast als variabel deel)
o Vennoten kunnen snel toe- en uittreden
8.11. EESV = Europees Economisch Samenwerkingsverband
o Geregeld door een Europese verordening
o Rechtspersoonlijkheid
o Zonder kapitaal, geen inbreng
o Onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk
o Oprichters kunnen enkel ondernemingen zijn
o Doelstelling: enkel ter ondersteuning van de activiteiten van de deelnemende ondernemingen=> dit is geen zelfstandige doelstelling
17
o Kan alleen opgericht worden als minstens 2 leden een verschillende nationaliteit hebben (lidstaat van de EU)
8.12. ESV = Economisch Samenwerkingsverband: art 2 §2
o Rechtspersoonlijkheid
o Zonder kapitaal, geen inbreng
o Onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk
o Oprichters kunnen enkel ondernemingen zijn
o Doelstelling: enkel ter ondersteuning van de activiteiten van de deelnemende ondernemingen
o Puur Belgische vennootschapsvorm, geen nood aan verschillende nationaliteiten
8.13. VSO = Vennootschap met Sociaal Oogmerk: art 661
o Doel = handeldrijven, maar geen winst uitkerenNormaal VZW, maar die mag geen handeldrijven en heeft geen kapitaalOplossing: VSO = vennootschap met sociaal oogmerk
o Enkel vennootschappen met rechtspersoonlijkheid kunnen een VSO zijn, indien ze niet gericht zijn op de verrijking van de vennoten. Winst maken mag wel, je mag ze gewoon niet uitkeren.
o = Variatie van andere types van vennootschappen (Ze worden dan een NV VSO of BVBA VSO)
o Art. 661 Bij het oprichten van een VSO moet je een vennootschapstype nemen met
rechtspersoonlijkheid (art 2 §2) Je vennootschap mag niet gericht zijn op de verrijking van de vennoten 9 clausules (zie wetboek) die opgenomen dienen te worden in de statuten
I. Beperkt vermogensvoordeel nastreven voor de vennoten, geen geld uitkeren, geen direct vermogensvoordeel. Je kan een kleine bijdrage uitkeren, maar deze wordt beperkt door clausule 5.
II. Bepalen wat je sociaal oogmerk is (= niet omschreven door de wet, maar situeert zich in de zachte economie, vb. natuurbehoud, beschutte werkplaats…)Beperking: Het voornaamste oogmerk (hoofddoel) mag niet bestaan uit onrechtstreeks vermogensvoordeel aan vennoten. vb. vennootschap die kinderopvang organiseert
18
Deze opvang mag aangeboden worden aan de vennoten, maar mag niet het hoofddoel zijn.
III. Een VSO drijft vaak handel. Commerciële activiteiten kunnen winst genereren, maar men moet uitdrukkelijk aangeven op welke wijze de winst wordt besteed overeenkomstig met het sociaal oogmerk. vb. bijscholing volgen/organiseren
IV. Al de vennoten kunnen maximaal participeren in de vennootschap, wat enkel kan als je aandelen bezit en hierdoor iets te zeggen hebt in de vennootschap. Niemand mag aan de stemming van de AV deelnemen met meer dan 10% van de aandelen. Zo hebben kleinere aandeelhouders ook iets te zeggen.
V. Beschrijft hoeveel je mag uitkeren, afhankelijk van de rentevoet
VI. Bijzondere verslaggevingsplicht, bestuurders moeten ieder jaar verslag uitbrengen van het uitgekeerde dividend.
VII. Vennootschap kan mensen tewerkstellen en deze mensen hebben normaalgezien geen statuut van vennoot, ze zijn gewoon werknemers. Niets belemmert natuurlijk dat je als werknemer aandelen hebt in de vennootschap waarin je werkt. Je moet in je statuten opnemen dat werknemers vennoot kunnen worden in de vennootschap. Weerhoudt mensen om een VSO op te richten.Om als werknemer vennoot te worden, moet je wel bekwaam zijn. (invaliden in een beschutte werkplaats kunnen dit dus niet)
VIII. De mogelijkheid voorzien voor werknemers die de vennootschap verlaten, om hun aandelen terug kwijt te raken. Het gaat hier nu eenmaal om private vennootschappen, die dus niet beursgenoteerd zijn.
IX. Wanneer de vennootschap wordt vereffend, kan er winst overblijven. Deze moet besteed worden aan een ander sociaal oogmerk, en mag niet uitgekeerd worden aan de vennoten.
o Aparte ontbindingsgrond: iedere belanghebbende (vb een medevennoot) kan een gerechtelijke ontbinding vragen, in 2 gevallen:
Wanneer de statuten niet de 9 clausules bevatten. Wanneer zou blijken dat de 9 clausules erin staan, maar de vennootschap handelt
tegen de clausules in.
o Oprichting, 3 mogelijkheden
Een nieuwe vennootschap oprichten, die ineens een VSO is. Een VZW omzetten tot een VSO, waarbij je geen rechtspersoonlijkheid verliest. Een vennootschap oprichten en ombouwen tot een VSO via het wijzigen van de
statuten en het inbouwen van de 9 clausules.
19
o Een VSO moet altijd de benaming dragen, het moet altijd uitdrukkelijk vermeld worden dat het een VSO is.
o Samengevat:
8.14. Commerciële maatschap, art 2 §1o Geen rechtspersoonlijkheid
o Onverdeeldheid tussen de vennoten, geen eigen vermogen
o Zo goed als geen reglementering
o Onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk
o CM kan voorkomen om 2 redenen:
Gewild/bewust opgericht: gebeurt niet veel omwille van onbeperkte en hoofdelijke aansprakelijkheid (risico door handelsactiviteiten)
Ongewild opgericht: de rechter gaat vaak samenwerkingsvormen tussen mensen kwalificeren als een commerciële maatschap=> Schuldeiser mag aanspreken wie hij wil door de onbeperkte hoofdelijke aansprakelijkheid
o Valnetfunctie: Vennootschappen met rechtspersoonlijkheid moeten altijd schriftelijk opgericht worden. Je moet een uittreksel neerleggen bij de griffie van de rechtbank, pas dan ontstaat je rechtspersoonlijkheid. Indien je dus een NV wil oprichten, maar de statuten werden nog niet neergelegd, wordt je beschouwd als een commerciële maatschap.
o Je mag commerciële activiteiten ontwikkelen, maar bij het maken van schulden, kan de vennootschap nooit failliet gaan, enkel de vennoten kunnen failliet gaan want je hebt geen rechtspersoonlijkheid.
8.15. Europese NV (SE)
o Vennootschap wordt erkend in alle lidstaten van de EU
o Voorzien voor zeer grote groepen
o Kapitaalvereisten liggen veel hoger, minimumkapitaal van 130.000 euro
o Beheerst door een nationale wetgeving een Europese verordening een richtlijn
20
VZW geen handel drijven geen winst uitkeren
Vennootschap handel drijven winst uitkeren
VSO handel drijven geen winst uitkeren
8.16. Europese coöperatieve vennootschap (SCE)
8.17. Variaties
Types kunnen aangepast worden aan specifieke activiteiten en doelstellingen. Hiervoor is er dan extra reglementering voorzien.
vb beurgenoteerde bedrijven hogere kapitaalvereisten
9. DE OPRICHTING VAN EEN VENNOOTSCHAP => onderstaande elementen gelden voor alle types van vennootschappen
9.1. Materiële vereisten
9.1.1. Voorwerp (= inbreng) en oorzaak
Voorwerp verplicht worden iets te doen, niet te doen of te geven alleen inbrengen waarover men een overeenkomst kan sluiten, wat verhandelbaar is en wat
bepaalbaar is Oorzaak winstoogmerk + winstverdeling concrete doelstelling van de overeenkomst
=> indien strijdig met de openbare orde en goede zeden, is de vennootschap nietig
9.1.2. Toestemming van de vennoten
In alle vrijheid gegeven 2 manieren mogelijk in persoon bij volmacht, in uw naam en voor uw rekening
Niet aangetast door wilsgebreken (dwaling, bedrog en geweld) 1° Dwaling Dwalen over de zaak, bijvoorbeeld het vennootschapstype
=> Verschoonbare dwaling (= Wat zou een redelijk persoon gedaan hebben in dezelfde omstandigheden?)
Dwalen over de persoon, bijvoorbeeld de medevennoten=> Kan alleen bij personenvennootschappen, waar de hoedanigheid van personen belangrijk is => Verschoonbare dwaling
21
2° Bedrog = technieken om iemand te doen toetreden tot een vennootschap Gegevens vervalsen Passiviteit, gegevens achterhouden=> Bedrog moet wezenlijk zijn: zonder het bedrog zou de vennoot niet toegetreden zijn
3° Geweld Moet van dien aard zijn dat men zonder het geweld niet toegetreden zou zijn Onrechtmatig geweld
9.1.3. Bekwaamheid
Je kan pas een vennootschap oprichten als alle personen die toetreden tot de vennootschap bekwaam zijn. Volgens de regel is een persoon bekwaam vanaf de leeftijd van 18, behoudens de wet dit anders bepaalt en iemand de bekwaamheid heeft afgenomen.
Minderjarigen
Moet bijgestaan worden door een ouder of andere volwassene Vereist een machtiging van de vrederechter Mag nooit handelaar worden => mag nooit vennoot worden in een VOF
=> Wanneer een VOF failliet gaat, bevinden de vennoten zich ook in toestand van faillissement, en een minderjarige kan/mag dit niet.
Kan betrokken worden bij een oprichting, maar mag nooit een inbreng doen in nijverheid Kan zich niet inschrijven op niet-volstortte aandelen => kan geen schulden aangaan
Gehuwden
Een partner moet niet akkoord gaan met de oprichting van een vennootschap Een vennootschap kan samen met een partner opgericht worden Inbreng? => kijken naar het huwelijksvermogenstelsel
Gemeenschap van goederen = vermogen van partner 1 en vermogen van partner 2 + het gemeenschappelijk vermogen
Eigen vermogen = wat je bezit voor het huwelijk, wat je verwerft door erfenissen of schenkingen
Gemeenschappelijk vermogen = alles wat je verwerft tijdens je huwelijkInbreng bij de oprichting van een vennootschap:
Eigen vermogen Een deel nemen uit de gemeenschappelijke pot (zonder toestemming van de
partner), met uitzondering van goederen die onderworpen zijn aan gemeenschappelijk beheer
Scheiding van goederen = vermogen van partner 1 en vermogen van partner 2Inbreng bij de oprichting van een vennootschap:
Enkel het eigen vermogen
Indien eigenaar van aandelen in een vennootschap:Aandelen zijn altijd deel van het persoonlijk vermogen, zowel bij gemeenschap van goederen als scheiding van goederen. Je kan er wel altijd voor kiezen om ze in te brengen in het gemeenschappelijk vermogen (vb om fiscale redenen).
22
Indien aandelen op naam, blijven de persoonlijke aspecten van het aandeel ten allen tijde van de persoon van wie het aandeel eerst was (aanwezigheid algemene vergadering, stemrecht). Indien er een scheiding volgt, zal het aandeel sowieso teruggaan naar de eigenaar (zelfs al werden ze ingebracht in het gemeenschappelijk vermogen).
Rechtspersonen
Kunnen ook een vennootschap oprichten (uitzonder EBVBA/SBVBA) De doelstelling moet aansluiten bij de eigen doelstelling van de vennootschap, je moet ervoor
zorgen dat het mag door het te vermelden in de statuten van de eerste vennootschap9.1.4. Pluraliteitsvoorwaarde
Voor de oprichting van een vennootschap is de toestemming nodig van minstens 2 personen.
Uitgezonderd:
EBVBA met 1 persoon Coöperatieve vennootschap met min 3 personen
Minimumvereisten moeten ook gehandhaafd worden tijdens het bestaan van de vennootschap,
niet enkel bij de oprichting
Eenhoofdigheid: door omstandigheden blijft er nog maar 1 vennoot over Uitgezonderd bij overlijden, dan komt er een erfgenaam in de plaats Basissanctie indien eenhoofdig = ontbinding van rechtswege (= automatische ontbinding van
de vennootschap) Uitzondering voor sommige soorten vennootschappen, namelijk de NV en de BVBA.
Regularisatieperiode van 1 jaar, waarin men 3 opties heeft:1. Een nieuwe vennoot zoeken2. De vennootschap vereffenen en ontbinden3. De vennootschap ombouwen tot een EBVBA
Indien gedurende deze periode niets werd ondernomen, krijgt de vennoot nadien onbeperkte en hoofdelijke aansprakelijkheid.
Indien coöperatieve vennootschap:o met 2 overblijven = gerechtelijke ontbinding (≠ ontbinding van rechtswege)
de rechter moet het vaststellen, iemand die er belang bij heeft moet naar de rechter stappen
o met 1 persoon overblijven = ontbinding van rechtswege
9.1.5. Inbreng
= wat de oprichters ter beschikking stellen van de vennootschap en waarmee ze het kapitaal gaan vormen
Begrippen ‘kapitaal’ en ‘eigen vermogen’ gaan wel uit elkaar, ze zijn niet meer hetzelfde na verloop van tijd.
Twee hoofdregels:
- Datgene waarover je kan contracteren, je moet het voorwerp van overeenkomst kunnen bepalen.
- Moet in geld uitdrukbaar zijn.
23
(vb toekomstige erfenis gaat niet)
Wat zoal?
- Geld- Natura = goederen
Onlichamelijk (vb licensie) Lichamelijke (vb roerende/onroerende goederen) Oprichtingsarbeid
- Nijverheid = arbeidskracht (vb in landbouwvennootschap)
Hoe?
- Inbreng in eigendom: Eigendom gaat naar vennootschap Aandelen in ruil Het goed valt wel in eventueel faillissement van de vennootschap
- Inbreng in gebruik: Je behoudt de eigendom van het goed Het genot gaat naar de vennootschap Lager gewaardeerd dan inbreng in eigendom Het goed valt NIET binnen een eventueel faillissement
Wanneer?
- Daadwerkelijke inbreng: op moment van de oprichting- Belofte: later inbreng doen
Als vennootschap erachter vraagt moet je het kunnen voorleggen, anders sancties.
=> In praktijk meestal een combinatie van daadwerkelijk/belofte
Hoeveel inbrengen?
Verdeling maakt niet uit, afspraak tussen de vennoten.
9.1.6. Winstoogmerk en winstverdelingWinstoogmerk
Winst = elk vermogensvoordeel voor de vennoten=> Dit kan een vermogensvermeerdering zijn, maar hoeft daarom niet.
Winstoogmerk moet een doel zijn van de vennootschap. Of je dat in de praktijk bereikt of niet, is irrelevant. Er zijn vennootschappen op de beurs die nog nooit winst hebben gemaakt.
Winstverdeling
Winst wordt niet altijd uitgekeerd, het wordt soms gewoon gebruikt om activiteiten verder te ontwikkelen. Vb. Proximus, NMBS (zijn grotendeels overheidsbedrijven)
24
Verdeling wordt voorzien in de statuten. Als er niets wordt voorzien, dan wordt de winst gewoon gelijkmatig verdeeld over de
aandelen. Uitsluiten van vennoten bij de winstverdeling (= leeuwenbeding) is ten strengste verboden
Voor spreiding verlies geldt net hetzelfde als spreiding van de winst. Ook in dat geval is een leeuwenbeding verboden.
9.1.7. Affectio societatis
= de wil van de vennoten om als gelijken samen te werken aan de gemeenschappelijke onderneming
Je kan alleen een vennootschap oprichten als er een wil is tot samenwerking tussen de vennoten.
9.2. Vormvereisten / Formele vereisten
9.2.1. Geschrift
Indien geen rechtspersoonlijkheid
Een geschrift is hier niet vereist. Een vennootschap kan dus ook mondeling worden opgericht. Toch aan te raden het bestaan van de vennootschap met schrift aantoonbaar te maken.
Indien rechtspersoonlijkheid
Een geschrift is hier vereist. Onbeperkt (VOF): authentieke of onderhandse akte Beperkt (NV/BVBA): authentieke akte
In het wetboek van vennootschappen staat echter geen lijst van wat er in de authentieke akte en dus de statuten van de vennootschap moet staan. Deze moet je dus zelf bepalen.
9.2.2. Publicatie
Alle vennootschappen met rechtspersoonlijkheid zijn gehouden hun oprichtingsakte bekend te maken.
Binnen de 15 dagen na het ondertekenen van de akte moet men een uittreksel uit de oprichtingsakte neerleggen bij de griffie van de Rechtbank van Koophandel.
Rechtspersoonlijkheid wordt vanaf dan verkregen
Inhoud van dit uittreksel, vastgelegd in wetboek van vennootschappen, artikel 69 Onrechtstreeks dus wel vereisten in de authentieke akte
Vanaf dan worden de neergelegde stukken bewaard in een dossier.
25
De vennootschap wordt vervolgens ingeschreven in het rechtspersonenregister, onderdeel van de Kruispuntbank van Ondernemingen. Hier krijg je een ondernemingsnummer.
Indien de vennootschap een handelsactiviteit tot doel heeft, moet ze ook ingeschreven worden in het handelsregister. Dit doe je bij het ondernemingsloket, waar je een handelsnummer krijgt.
De griffie zorgt uiteindelijk voor de bekendmaking van het neergelegde uittreksel in de Bijlagen tot het Belgisch Staatsblad.
9.3. Sancties
Wat is de sanctie als aan één van bovenstaande materiële of formele vereisten niet is voldaan?
Indien geen rechtspersoonlijkheid:
Nietigheid van de vennootschap
Nietigheid ‘ex tunc’ = de vennootschap wordt geacht vanaf haar oprichting nooit te hebben bestaan
Nietigheid moet uitgesproken worden door de rechtbank. Rechtbank stelt dan dat het nooit een geldige vennootschap is geweest. Er is wel een regularisering mogelijk; je kan nog wijzigingen aanbrengen zodat het gebrek wel rechtgezet kan worden.
Indien rechtspersoonlijkheid:
Nietigheid van de vennootschap, maar veel minder vergaand
- Nietigheid ‘ex nunc’ = beperkt de gevolgen van de vernietiging van de vennootschap tot de toekomstm.a.w. nietigheid vanaf nu, het moment van de vaststelling, naar de toekomst toe
- Nietigheid moet uitgesproken worden door de rechtbank. Ook de mogelijkheid tot een termijn voor regularisering.
Uitzondering voor 2 types vennootschappen, NV/BVBA:
Men wil bij deze types niet meteen dat de vennootschap wordt tenietgedaan.
Wetboek van vennootschappen, artikel 454: nietigheid van een NV Wetboek van vennootschappen: artikel 227: nietigheid van een BVBA
Hierin staan gronden opgesomd op basis waarvan een vennootschap nietig kan zijn als er iets verkeerd is gelopen. Dit is een limitatieve lijst, dus niet alle hierboven opgesomde materiële en formele vereisten staan hierin.
Vb. Leeuwengeding zit niet in deze limitatieve lijstAls men dus toch een leeuwengeding heeft, beschouwt men dit als ‘niet geschreven’, maar geen nietigheid van de vennootschap.
26
9.4. Oprichtingsprocedure
9.4.1. Algemeen
We onderscheiden verschillende fasen bij de oprichting van een vennootschap.
Precontractuele fase
Fase waarin mensen de intentie hebben een vennootschap op te richten. Maar “Hoe pakken we het aan?”. In deze fase worden de onderhandelingen gevoerd.
Ben je al aansprakelijk in deze fase? Wel als er dan al fouten gebeuren of als er al kosten gemaakt werden en je stapt uit de onderhandelingen. Men kan deze aansprakelijkheden eenvoudig vermijden door een papieren contract.
Fase van voorlopige overeenkomsten :
De onderhandelingen kunnen reeds uitmonden in bepaalde afspraken of partiële overeenkomsten. Je bent bijvoorbeeld op een punt gekomen waarbij je de ideeën wilt beschermen ten aanzien van mogelijke concurrenten.
Belofte tot oprichting van de vennootschap
Alles is overeengekomen, de partijen verbinden zich jegens elkaar de beoogde vennootschap op te richten.
Oprichting tijdelijke vennootschap
Zodat je al kan beginnen zonder dat je lang moet wachten. Kan zelfs mondeling, maar opgelet: wel hoofdelijk aansprakelijk.
Uiteindelijke oprichting van de vennootschap
Laatste fase waarin men een authentieke of onderhandse akte gaat opstellen. De procedure die hierna volgt, werd hierboven uitvoerig besproken.
27
Moet je daadwerkelijk de vennootschap oprichten, indien je de belofte deed tot oprichting van de vennootschap? Neen, maar als je een handtekening hebt gezet dan doe je eigenlijk contractbreuk, dus kan men aansprakelijk worden voor de gemaakte schade.
9.4.2. Handelingen ten name van een vennootschap in oprichting:
= handelingen die gedaan worden terwijl de vennootschap er nog niet is, maar er wel al overeenkomsten ondergaan worden die later vallen onder de vennootschap
- Wat je zeker niet mag doen is in eigen naam handelingen stellen (= als promotor) voor de latere vennootschap, want dan ben je zelf schuldenaar voor het contract. Je moet je naam vermelden + ‘handelend ten name van vennootschap X in oprichting’.
- Ben je bevrijd als promotor eens de vennootschap is opgericht? Neen.Er moet effectief een overname gebeuren van de overeenkomst. Verschillende mogelijkheden hierbij zijn:
- Stilzwijgende overnameVb door gewoon overeenkomst uit te voeren
Nooit doen!
- Uitdrukkelijke overname = overname vermelden in de statutenEen clausule opnemen in de statuten waarin men stelt dat de verbintenissen van de promotoren worden overgenomen.De vennootschap is dus niet verplicht de verbintenissen over te nemen als het niet in de statuten staat.
Kan gevaarlijk zijnDe raad van bestuur kan beslissen om de verbintenis van een promotor niet over te nemen, waardoor de promotor individueel met de verbintenis blijft zitten.
Wanner je als promotor werd aangesteld en de vennootschap wordt niet opgericht, ben je persoonlijk gebonden
De overname van de verbintenissen dient binnen een bepaalde termijn te geschieden. De vennootschap moet binnen de 2 jaar na het ontstaan van de verbintenissen tot stand gekomen zijn, en de verbintenissen hebben overgenomen binnen de 2 maanden na het verkrijgen van deze rechtspersoonlijkheid.
In geval van laattijdige overname, wordt vennootschap wel verbonden maar de promotor wordt niet bevrijd. Een derde beschikt dan over 2 schuldenaars, de promotor en de vennootschap.
De vennootschap oordeelt vrij over het al dan niet overnemen van de verbintenissen. Beslist de vennootschap tijdig tot overname, dan zijn de promotoren bevrijd.
28
10. VOF: VENNOOTSCHAP ONDER FIRMA10.1. Bestuur
o Opgericht door authentieke of onderhandse akteo Personenvennootschapo Wie leidt een VOF?
Intern bestuur: diegenen die de vennootschap leiden Vertegenwoordiging: diegenen die naar buiten toe optreden en overeenkomsten sluiten
Na publicatie in het Belgisch Staatsblad wordt ook het intern bestuur de vertegenwoordiging naar buiten toe.Het is niet verplicht om een intern bestuur te hebben.
In dat geval mag elke vennoot beslissingen nemen voor de vennootschap. Kunnen de andere vennoten dan niets meer doen? Jawel, zij hebben preventief veto.
10.2. Zaakvoerders
Als je een bestuur voorziet heb je de keuze uit 3 types zaakvoerders:
1) Statutaire zaakvoerder vennootEen vennoot in de statuten als zaakvoerder aanduiden
1 of meer, best oneven getal (omwille van de vereiste meerderheid bij een stemming)
Individueel bevoegd, is bevoegd voor alle daden van bestuur
2) Statutaire zaakvoerderIemand die geen vennoot is, in de statuten als zaakvoerder aanduiden
3) ZaakvoerderDe vennootschap zal bestuurd worden door een zaakvoerder, maar er wordt niet gespecifieerd wie
- Vennoot of geen vennoot- Fysieke personen of rechtspersonen
Statutairen worden aangesteld voor de ganse duur van de onderneming, geen nood aan herbenoeming.
Indien je meerdere zaakvoerders wil aanstellen, ben je niet verplicht in eenzelfde categorie te blijven.
29
Verschillen tussen de drie types:
1) Het afzetten van de zaakvoerders (ontslag geven)o St-z-v: kan afgezet worden om 2 redenen
Door stemming van eenparigheid In praktijk bijna niet haalbaar, want de te ontslagen persoon moet dan ook akkoord zijn.
Procedure voor de rechtbank, enkel om ernstige wettelijke redenen Vennootschap neemt een einde (want het is een personenvennootschap),
voorzie in je statuten dat dit niet gebeurto St-z: idem st-z-v
Eenparigheid is iets makkelijker te bereiken (want het is geen vennoot, kan dus zelf niet mee stemmen)
Procedure voor de rechtbank brengt niet het einde van de vennootschap met zich mee, want de st-z is geen vennoot er is geen essentieel element van de vennootschap verdwenen
o Z: kan zeer makkelijk ontslagen worden
2) Zelf ontslag nemeno St-z-v: ontslag nemen om persoonlijke redenen
Zorgt ervoor dat er geen juridische consequenties zijn. Dit brengt wel de ontbinding van de vennootschap met zich mee, tenzij anders vermeld in de statuten.
o St-z: kan altijd ontslag nemenZonder consequenties
o Z: kan altijd ontslag nemenZonder consequenties
Je kan altijd afwijken van bovenstaande regels, door het te vermelden in de statuten.
10.3. Vertegenwoordiging In een VOF staat de vertegenwoordiging van het intern bestuur in de publicatie van het Belgisch Staatsblad.
a) Er staat niets in de statuten over bestuurAlle vennoten zijn individueel bevoegd om alles te doen met oog op realisatie van het doel van de vennootschap.
b) Statutaire zaakvoerder vennootVoor alles aanspreekbaarConcreet voorbeeld: Jan Peeters richt op, maar vermeldt niet wie zaakvoerder is, dan wordt Jan zelf statutaire zaakvoerder vennoot.
30
c) Meerdere zaakvoerders in de statutenWie het exact is kan opgezocht worden in de bijlagen van het BS. Functioneren als college: werkt altijd bij meerderheid, indien een contract gesloten dient te
worden moet de meerderheid ondertekenen. Individueel bevoegd tot 10.000 euro, vanaf een hoger bedrag moeten ze functioneren als
college.
Een zaakvoerder moet steeds optreden met ‘hoedanigheid’, dus steeds een contract tekenen met naam + “namens vennootschap X”. De tegenpartij moet weten dat de persoon die ondertekent de bedoeling heeft dat de onderneming verbonden wordt.Indien dit niet gebeurt, is de zaakvoerder persoonlijk gebonden.
Uitzonderingen: Zaakvoerder vergeet hoedanigheid, dan kan de vertrouwensleer beginnen spreken. Indien men
regelmatig contracten sluit met dezelfde onderneming, wordt gekeken naar de hoedanigheid die werd vermeld in het verleden.
De vennootschap kan altijd de hoedanigheid achteraf bekrachtigen. Indien een zaakvoerder optreedt buiten zijn bevoegdheid, is een vennootschap niet verbonden. Er kan echter wel een bekrachtiging volgen door de vennootschap. Ook de vertrouwensleer kan spelen. Indien de vennootschap de soortgelijke contracten altijd uitvoerde, kan je als tegenpartij aannemen dat de vennootschap door het contract gebonden is. De zaakvoerder kan wel aansprakelijk gesteld worden voor het optreden buiten zijn bevoegdheid. Hij moet zijn taak als goed huisvader uitvoeren.
10.4. Overdracht van aandelen
Aandelen zijn in een VOF onoverdraagbaar (want het is een personenvennootschap) Uitzondering bij unanimiteit
Je kan wel verzachtingen opbouwen door zelf een alternatief in de statuten te zetten. Je kan echter nooit verzachtingen inbouwen die overeenkomen met een vrije overdracht van aandelen. Dus het is niet mogelijk om aandelen door te geven aan een vreemd persoon.
Bij een overdracht tussen verkoper en de nieuwe eigenaar, moet de vennootschap op de hoogte gebracht worden zodat deze weet dat er een nieuwe vennoot is.
10.5. Naam van een VOF
De naam van een VOF is vrij te kiezen Fictieve naam Naam van de vennoten
geen namen van personen die geen vennoot zijn
10.6. Nationaliteit
31
Waar bevindt de werkelijke zetel van de vennootschap zich?
10.7. Zetelkwestie
Maatschappelijke zetel moet aangeduid worden, de plaats waar de vennootschap gevestigd wordt. Het kan dat dit niet terug te vinden is in de statuten. Dan neemt men de effectieve zetel als maatschappelijke zetel van de vennootschap. 10.8. Einde
1. ontbinding van rechtswege
= een bepaald feit doet zich voor waardoor de vennootschap een automatische ontbinding ondergaat.
Doel werd bereikt Doel is onbereikbaar geworden Duur van de vennootschap is verstreken
o Bepaalde duur: indien de statuten niet werden gewijzigd, wordt de vennootschap beëindigd aan het einde van de duur. Daarom richten de meesten een vennootschap van onbepaalde duur op.
Lot vennootschapo Overlijden van een medevennoot, kan opgevangen worden door een clausule op te
nemen in de statuten. Alle aandelen komen terecht in 1 hand. Bij een eenhoofdige vennootschap, volgt een
ontbinding van rechtswege.
2. ontbinding NIET van rechtswege
= er gebeurt iets waardoor er een einde gemaakt wordt aan de vennootschap
Vrijwillige ontbinding, altijd via unanimiteit Gerechtelijke ontbinding wegens ernstige wettelijke redenen.
o Geen wil om samen te werkeno Indien een vennoot zijn belofte of inbreng niet nakomt
Vennootschap opgericht voor onbepaalde duur, maar niemand kan zich voor het leven binden. Elke vennoot kan op ieder moment de ontbinding van de vennootschap vragen, door een ontbindingsprocedure te volgen.
10.9. Faillissement
Wanneer een VOF failliet gaat, neemt men aan dat ook de vennoten zich in een staat van faillissement bevinden. Omgekeerd is dit niet het geval. Een faillissement van een vennoot, brengt niet het faillissement van de vennootschap met zich mee want deze is een rechtspersoon op zich.
10.10. Algemene Vergadering
32
In een VOF moet geen AV georganiseerd worden, want er is geen orgaanplicht. Je moet wel de vennoten 1 keer per jaar laten samenkomen om de jaarrekening goed te keuren. Het merendeel van de VOF's neemt een clausule op dat er 1 AV per jaar plaatsvindt.
33
11. KAPITAALNV, BVBA EN CVBA zijn gereglementeerde vennootschappen. Kapitaal is zeer gereglementeerd, want de drie types hebben een beperkte aansprakelijkheid. Vennoten zijn maar aansprakelijk voor hun inbreng, maar voor schuldeisers moet dit dan wel gewaarborgd worden.
Kapitaal bestaat uit het geheel van de inbrengen.
Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen het vermogen en het kapitaal van de vennootschap. Als je vennootschap begint te functioneren, begint het vermogen af te wijken van het kapitaal. De stand van het vermogen zal blijken uit de jaarrekening.
Kapitaal = vermogen van de vennootschap bij de aanvang van de vennootschap, beginkapitaalMen begint met een kapitaal ter garantie van de schuldeisers. Dit zal gedurende de levensduur van de vennootschap gelijk blijven, tenzij je het verhoogt of verlaagt.
Kapitaal bepaalt ook de rechten en plichten van de aandeelhouders. Het bepaalt je macht in de vennootschap, stemrecht in de AV…
11.1. NV
11.1.1. Vorming van het kapitaal
Minimumkapitaal:
o 61.500 euro, moet volledig volstort zijno Hoger kapitaal is mogelijk, zorgt wel voor bijkomende regels:
61.500 euro moet altijd volstort zijnVolledig kapitaal moet geplaatst zijnNatura moet binnen de 5 jaar na oprichting ingebracht zijnGeld moet ingebracht worden op de datum die de RvB beslist heeft (geen vaste termijn) Ieder aandeel moet altijd voor 1/4e volstort zijn
Inbreng:
o Geldo Naturao Nijverheid (toekomstige arbeid of kennis) KAN NIET ingebracht worden
Men kan wel nijverheid vergoeden via winstcertificaten (= gegeven aan mensen die hun kennis ter beschikking stellen van de onderneming, maar geen aandeelhouder zijn, zij kunnen aanspraak maken op een deel van de winst)
34
Waardebepaling natura:
o Oprichtersverslag opstellen (wat is de inbreng in natura, wat zijn de waarderingsregels, wat is de waarde)
o Bedrijfsrevisor gaat kijken of de inbreng wel degelijk in natura is, en of er degelijke waarderingsmethodes gebruikt werden, en of hij volgens deze methodes komt tot de aangegeven waarde. Het verslag kan perfect verlopen, maar evenwel negatief. In het laatste geval heb je twee keuzes. 1) Oprichtersverslag aanpassen2) Bedrijfsrevisor niet volgen => verplicht een verslag voorleggen
In het tweede geval volgt er oprichtersaansprakelijkheid, jij bent aansprakelijk voor de schade indien er later blijkt dat er overwaardering is, en je de bedrijfsrevisor niet volgde.
o De verslagen moeten terecht komen in het vennootschapsdossier en gepubliceerd worden in het BS.
o Er zijn uitzonderlijke situaties wanneer een bedrijfsrevisor niet noodzakelijk is. => Art 444, §2 §3Vb. goederen in natura inbrengen, waarvan recentelijk de waarde van de goederen al werd vastgesteld op een objectieve wijze.
Quasi-inbreng:
o Vb. een wagen inbrengen aan een hoger bedrag dan de eigenlijke waarde (1.000 euro waard, maar inbrengen voor 10.000 euro) is niet mogelijkMogelijkheid => 10.000 euro cash inbrengen, en wanneer de vennootschap opgericht is, wordt de wagen aangekocht voor 10.000 euro.
o Als je na het oprichten van een vennootschap binnen de twee jaar iets koopt van de vennoten, voor minstens 1/10e van het kapitaal, moet er opnieuw een procedure gevolgd worden. Bestuur stelt een verslag op om aankoop te verantwoorden Bedrijfsrevisor Goedkeuring van de AV
Wanneer de procedure niet gevolgd wordt => bestuurdersaansprakelijkheid Bestuurders kunnen dan aansprakelijk gesteld worden door de aandeelhouders van een bedrijf, voor de schade die een vennootschap lijdt door zulke beslissingen.
Directe/indirecte oprichting:
o Direct: oprichters brengen zelf het geld bij elkaaro Indirect: externe financiering (NIET lenen bij de bank), het zijn anderen die mee in je
vennootschap willen investeren Ontwerpstatuten maken en publiceren in bijlage van het BS, inclusief naam van de
notaris Oproep aan spaarders om in de vennootschap te investeren Notaris in kwestie zal je een inschrijvingsbiljet geven. Wanneer de inschrijvingsperiode
afgelopen is, zal bij de notaris een vergadering plaatsvinden met de oprichters van de vennootschap en de inschrijvers. Dan gaat men na of men tot het vooropgestelde kapitaal komt. Hierna vindt er een stemming plaats onder de inschrijvers. Indien er meerderheid wordt behaald, werd de vennootschap opgericht.
35
Financieel plan:
De hoogte van je kapitaal moet verantwoord worden. Dit plan wordt bezorgd aan de notaris die betrokken is bij de oprichting van de vennootschap, en dat blijft daar ook. Het komt alleen boven wanneer je kort na de oprichting (binnen de 3 jaar) failliet gaat. Dan gaat men kijken of er voldoende kapitaal voorzien werd voor 2 jaar bedrijfsactiviteit. Als je financieel plan niet klopt, kan het oprichtersaansprakelijkheid meebrengen. Je kan ook aansprakelijk worden gesteld wanneer de onderkapitalisatie niet de oorzaak is van je faillissement.
11.1.2. Fluctuatie van het kapitaal
Kapitaalsverhoging
o Hoe? 2 technieken: Nieuwe inbreng, financiële externe middelen Incorporatie van beschikbare reserves = kapitaal verhogen met middelen die al in de
vennootschap zitteno Wie? AV, wat de AV ook doet, deze blijft altijd de bevoegdheid behouden om het kapitaal te
verhogen. Ook de raad van bestuur kan de bevoegdheid krijgen van de AV. In het laatste geval zijn er een aantal voorwaarden?
Voorzien in de statuten Maximumbedrag voorzien Maximaal 5 jaar bevoegd, maar kan verlengd worden met telkens een periode van 5
jaar Verslag opstellen waarin redenen worden aangegeven waarom de RvB het kapitaal mag
verhogen (vb. financieringsopportuniteit die op de loer ligt, vijandige overnames tegengaan)
o Directe/indirecte kapitaalsverhogingo Regels die gelden voor oprichting, gelden ook voor een kapitaalsverhogingo Voorkeursrecht: de wetgever wilde een kapitaalsverhoging laten plaatsvinden, zonder een
wijziging van de macht binnen de vennootschap => enkel voor kapitaalsverhogingen in geldRecht = men moet altijd eerst naar de oude aandeelhouders gaan, en hen de mogelijkheid bieden dat ze kunnen inschrijven op nieuwe aandelen, in verhouding tot het pakket dat ze nu hebben. Kan je uitsluiten of beperken? JA
Kapitaalsverhoging door AV:- Beslissing moet uitvoerig gemotiveerd zijn- Moet omstandig aangegeven zijn in de agenda van de AV- Tussenkomst van de bedrijfsrevisor
Kapitaalsverhoging door RvB:- Voorzien in de statuten- In belang van de vennootschap
36
Kapitaalsvermindering
2 soorten:
o Formele kapitaalsvermindering Op papier doorgevoerd Nooit een uitkering naar aandeelhouders toe Waarom?
Verlies gemaakt, stuk van het vermogen kwijtEventueel eerst verlagen (zelfs tot onder 61.500) en daarna onmiddellijk terug verhogen
Reserves aanleggen voor voorzienbaar verlies of het aankopen van eigen aandelen
o Reële kapitaalsvermindering Doorgevoerd op papier Aandeelhouders krijgen stuk van het kapitaal terug
Alleen de AV kan dit beslissen, maar kan ze nog niet onmiddellijk doorvoeren. Publicatie in bijlage BS, als oproep naar de schuldeisers toe. Zij kunnen naar de vennootschap gaan en bijkomende waarborgen vragen. 2 mogelijkheden:
1. Ingaan op de vraag van de schuldeisers, en hen een bijkomende waarborg geven2. De vraag van de schuldeisers weigeren, maar de schuld volledig terugbetalen (dit kan een
schuldeiser niet weigeren) Indien ook de schuld niet wordt terugbetaald => rechtbank van koophandel
Indien rechter zegt bijkomende waarborgen noodzakelijk, kan de kapitaalsvermindering niet plaatsvinden
Indien de rechter de vennootschap gelijk geeft, kan de kapitaalsvermindering plaatsvinden
Aflossen van kapitaal: volledige inbreng terugbetalen aan aandeelhouders
Dit is een vorm van winstuitkering, geen kapitaalsvermindering. Men neemt namelijk een stuk van de winst om de inbreng terug te betalen. Indien de winst niet volstaat, kan men via loting bepaalde aandelen uittrekken. Er zijn dus 2 mogelijkheden:
Iedereen terugbetalen Slechts enkelen terugbetalen door lottrekking
Het kapitaal daalt niet, want de afbetaling gebeurt via gemaakte winsten
De vennootschap blijft bestaan, maar de aandeelhouders hebben gewoon hun inbreng al teruggekregen. Indien er later winst blijkt te zijn, zullen ze daar nog wel een deel van krijgen. Ze zijn dus nog steeds betrokken in de onderneming, maar hebben enkel hun inbreng al teruggekregen.
37
11.1.3. Technieken tot behoud van het kapitaal
Alarmprocedures wanneer je vennootschap zware verliezen begint te maken
o Als je nettoactief (= actief - schulden - voorzieningen) daalt onder de helft van het kapitaal, is er een bijzondere verplichting op het bestuur. Wanneer zij deze situatie vaststellen gaan ze binnen de 2 maanden de AV bij elkaar roepen. Zij moeten binnen diezelfde periode beslissen wat er gebeurt met de vennootschap. Die procedures brengen een enorme verantwoordelijkheid mee voor de RvB. Als de bestuurders nalaten een AV bij elkaar te roepen, staan ze in voor alle schade die ontstaat ten gevolge van het niet bijeenroepen van de AV. Ook alle schade die later ontstaat, wordt aangenomen hier het gevolg van te zijn. Je krijgt dus een zware aansprakelijkheid en bent verantwoordelijk voor alle schade.
o Als je nettoactief daalt onder 1/4e van het kapitaal
Idem hierboven
o Als je nettoactief gaat beneden het min. kapitaal (61.500)
Iedere belanghebbende kan naar de rechter stappen en de ontbinding van de vennootschap vorderen.
11.1.4. Kruisparticipatie
In hoeverre mogen vennootschappen in elkaar participeren?
o Moeder- en dochtervennootschappen: Art. 6 Een moeder mag onbeperkt participeren in de dochters (100%, 80% is allemaal mogelijk) Dochters mogen SAMEN nooit meer dan 10% in de moeder participeren, dus niet per
dochter maar gezamenlijko Wat als er twee onafhankelijke vennootschappen zijn?
De ene vennootschap mag onbeperkt participeren in de andere, maar de andere vennootschap mag nooit boven de 10% komen in de ene vennootschap
Indien meer procent? Binnen het jaar verkopen = wettelijk verplicht
11.1.5. Verwerven van eigen aandelen
o Waarom eigen aandelen aankopen als vennootschap? Om de eigen aandelen achteraf te vernietigen, waardoor de overblijvende aandelen in
waarde stijgen. Om overnames te doen. Bij overname van een ander bedrijf, kan deze vennootschap
betaald worden met eigen aandelen. Vergoeding van het personeel: leidinggevenden betalen met aandelen, premies voor
personeel in de vorm van aandelen Om de eigen beurskoers te ondersteunen, aankoop van aandelen automatisch
vaststellen wanneer het aandeel zakt onder een bepaalde prijs
38
o Regelgeving Je mag niet meer dan 20% inkopen van je kapitaal Het zijn aandeelhouders die dit beslissen Uitzondering: Soms kan het bestuur het doen (bv om het personeel te vergoeden), maar
normaal de AV Enkel volstortte aandelen kunnen ingekocht worden Aan alle aandeelhouders moet een gelijk bod gedaan worden
o De ingekochte aandelen, wat is daar de positie van? Stemrecht daaraan gekoppeld wordt geschorst Voorkeurrecht daaraan gekoppeld wordt geschorst Winstuitkering? Kan beslist worden of de aandelen al dan niet een uitkering krijgen Hoelang in bezit? Voor de NV mag dit voor altijd
11.1.6. Winstbestemming
Wie?
AV gaat stemmen over een voorstel van de RvB. Als ze het niet goedkeuren wordt de winst overgedragen naar volgend jaar.
Voor wat?
o Er moet een wettelijke reserve aangelegd worden, ten belope van 10% vh kapitaal. Jaarlijks 5% van de winst moet gereserveerd worden om die drempel van 10% te kunnen bereiken. Wanneer deze drempel gehaald is vervalt de verplichting om die 5% van de winst af te halen.
o Er kan een verplichte winstbestemming zijn, vanuit het wetboek van vennootschappen de statuten
o Een stuk van het verlies delgeno Winst uitkeren aan aandeelhouders
Winstuitkering?
Meest logische is dat alles gelijk evenredig wordt verspreid onder de aandelen. Je kan deze wel statutair regelen, maar je kan nooit aandeelhouders uitsluiten.
Welke vorm?
o Dividend = uitbetaling in geldo Eigen aandeleno Aandeelhouders zelf kiezen tussen geld/aandelen
Interimdividenden?
Gewoon dividend wordt uitbetaald nadat de AV beslist over de winstuitkering bij afsluiting van het boekjaar. Interimdividend wordt uitgekeerd op het ogenblik dat het boekjaar nog niet werd afgesloten. Het bestuur beslist hierover.
39
11.2. BVBA 11.2.1. Vorming van het kapitaal
Minimumkapitaal:
o 18.550 euroo 6.200 moet volstort zijn, de rest moet geplaatst zijno Inbreng in natura moet er zijn bij de oprichtingo Inbreng in geld zal het bestuur over beslissen
o Hoger kapitaal gaat ook, dan gelden volgende regels:
6200 moet volstort zijn, de rest moet geplaatst zijn Inbreng in natura moet er zijn bij de oprichting Inbreng in geld beslist het bestuur over, MAAR 1/5e van deze inbreng moet volstort
zijn
o Bij een EBVBA moet 12400 volstort zijn.
o Bij een SBVBA kan je tussen de 1 en 18550 euro inbrengen, maar minstens 1 euro moet volstort zijn.
Inbrengen:
Nijverheid inbrengen kent men niet in een BVBA
Waardering = idem NV
Quasi inbreng = idem NV
Directe/Indirecte oprichting:
Indirecte oprichting bestaat niet in een BVBA, het is een besloten vennootschap dus je doet het met diegenen die de vennootschap willen oprichten.
Financieel plan = idem NV
11.2.2. Fluctuatie van het kapitaal
oBestuur kan nooit kapitaal verhogen, enkel de AVo Enkel een directe kapitaalverhogingoOprichting = idemoVoorkeurrecht kan niet beperkt of afgeschaft worden, moet altijd gerespecteerd wordenoKapitaalsvermindering (reëel of formeel) = idem NVoAflossen van kapitaal is NIET mogelijk in een BVBA
40
11.2.3. Technieken tot behoud van het kapitaal
idem NV
11.2.4. Kruisparticipatie
niet voor BVBA
11.2.5. Verwerving van eigen aandelen
idem NV, maar ze moeten weg zijn binnen de 2 jaar
11.2.6. Winstbestemming
idem NV
11.3. CVBA = coöperatieve vennootschap beperkte aansprakelijkheid
Dubbele structuur:o Vast kapitaal
Min. kapitaal 18550 Waarvan 6200 volstort en de rest geplaatst (parallel met BVBA)
o Variabel kapitaal: een stuk kapitaal dat kan fluctueren per dag
Vennoten kunnen uit de vennootschap stappen gedurende de eerste 6 maanden van het jaar, en hun inbreng terugkrijgen zonder dat er een koper wordt gevonden voor de aandelen die worden teruggegeven.
In de statuten van de vennootschap kunnen de voorwaarden anders bepaald worden. Soms kan er beslist worden in de vennootschap dat je er niet uit geraakt, bijvoorbeeld in tijden van een crisis.
12. OPRICHTERSAANSPRAKELIJKHEID: NV / BVBA
Wie is oprichter?
Enkel de werkelijke oprichters. Inschrijvers worden nooit beschouwd als oprichter, hier geld deze aansprakelijkheid niet voor.Je kan afstappen van je hoedanigheid als oprichter: Art. 450 §2
Waarvoor zijn ze aansprakelijk?
Gebreken in het kapitaal
41
Overwaardering, bijvoorbeeld bij inbreng in natura Problematiek van het financieel plan Fouten in de oprichtingsakte waardoor derden schade lijden
13. ORGAANPLICHT: NV / BVBA 13.1. Bestuursorgaan
NV Werkt met een RvB
Minstens 3 personen, maar het mogen er 2 zijn als je maar 2 vennoten hebt. Van zodra er een vennoot bijkomt, moet je het bestuur aanpassen naar 3 personen.
Kunnen fysieke personen of rechtspersonen zijn
Kunnen vennoten of niet-vennoten zijn
AV stelt de bestuurders aan
Max 6 jaar(herbenoemen kan wel)
Functioneren als een college: meerderheid wint
Alles wat niet toekomt aan de andere organen komt terecht bij de RvB restbevoegdheid
BVBA Werkt met zaakvoerders
Statutaire zaakvoerder vennootStatutaire zaakvoerderZaakvoerder
Bestaat uit 1 of meer personen.
Kunnen fysieke personen of rechtspersonen zijn
Kunnen vennoten of niet-vennoten zijn
Statuten of AV stellen de zaakvoerders aan
Je wordt aangesteld voor het hele vennootschapsbestaan
Individueel bevoegd, moeten niet eerst samenkomen
Ook een restbevoegdheid
Derden moeten het wetboek van vennootschappen kennen, en dit moet gevolgd worden. Het wetboek bepaalt wie bevoegd is en naar buiten mag optreden. Je kan intern wijzigingen aanbrengen in de statuten. Je kan bijvoorbeeld afstappen van het collegesysteem in een NV, bevoegdheden verdelen onder verschillende bestuurders enz. In een BVBA kan dit ook.
Beperkingen bestuur en vertegenwoordiging- Geen bekwaamheidsvereiste- Nationaliteit maakt niet uit- Bepaalde verboden kunnen opgelegd worden (vb na faillissement)- Onverenigbaarheden mogelijk (vb magistraten, zij kunnen niet altijd in een bestuur na hun
ambt)- Bestuurders moeten benoemd worden- Stem van de AV voor de bestuurders is anoniem
42
Vergoeding De vennootschap beslist vrij over de vergoeding.
Afzetten van een zaakvoerder- In een NV kan het altijd gewoon (geen motivatie verschuldigd)- In een BVBA kan een gewone zaakvoerder altijd gewoon afgezet worden, statutaire
zaakvoerders slechts op 2 manieren- Vrijwillig ontslag nemen kan altijd
CollegesysteemHoeveel moeten er in dit college zitten? De meerderheid van het bestuur moet aanwezig zijn.
Raad van Bestuur- Voorzitter kiezen, dewelke de RvB bij elkaar brengt- Agenda bijvoegen, waarover de AV gaat- Notulen opmaken om te tonen dat RvB werkt (verslag van de vergadering)- Bij staking van stemmen (even aantal) dan krijgt de voorzitter de doorslaggevende stem,
tenzij voorzien in de statuten- Als individuele bestuurder heb je controlerecht (op andere bestuurders) en informatierecht
Betekent niet dat je zomaar documenten in het bedrijf mag opvragen, gaat enkel via de RvB.- Bestuurder moet discreet en loyaal zijn
Geen info doorspelen aan concurrenten Belang van de vennootschap nastreven, niet het eigen belang
SPECIFIEKE REGELS VOOR NV
Dagdagelijks bestuur- Naast de RvB (dewelke maar zeer occasioneel bij elkaar komt)- Bevoegd voor dagdagelijkse zaken
Uitvoeren van beslissingen van de RvB Zelf geen beleidsbeslissingen Twijfel over een dossier? doorschuiven naar de RvB
Dit duurt echter een tijdje, dus dagelijks bestuur kan wel al een beslissing nemen en dit achteraf voorleggen aan de RvB
- 1 of meerdere dagelijkse besturen mogelijk, indien meerdere collegesysteem- Wie? Vele mogelijkheden
Afgevaardigd bestuur= iemand die in de RvB zit en in het dagdagelijks bestuurDeze persoon kan ook naar buiten toe optreden namens de vennootschap en kan zijn bevoegdheden uit de RvB uitoefenen.
BijeenkomstRvB moet niet steeds bij elkaar komen. Er is ook een schriftelijke procedure mogelijk:
- Veel extra regels nodig- Moet in statuten voorzien zijn- Beslissingen moeten met eenparigheid zijn- Hoedanigheid in belang van de vennootschap- In sommige gevallen kan met NOOIT schriftelijk beslissen (vb vaststellen jaarrekening)
Directiecomité
43
- In statuten voorzien- Sommige bevoegdheden kan je als RvB echter nooit overdragen: algemeen beleid en
wettelijk toegewezen bevoegdheden- Wie? Volledig vrij te kiezen, minstens 2 personen
AANSPRAKELIJKHEID VAN HET BESTUUR
Bestuursfouten / contractuele aansprakelijkheid
Er wordt van u als bestuurder verwacht dat u uw functie uitvoert als een goede huisvader. Gedrag wordt beoordeeld volgens wat een zorgvuldig bestuurder zou doen in dezelfde omstandigheden. Men begaat een bestuursfout wanneer het gedrag afwijkt van dat van een normaal persoon.
Voorbeelden:- Het niet innen van facturen, je geeft de ontvanger van de factuur (die je bv persoonlijk kent)
een langere termijn dan de betalingstermijn op de factuur.- Profiteren van je functie: meer geld uitgeven voor zakenreizen/diners dan het bedrijf kan
voorzien.- Werken met illegale computerprogramma’s.
Dit alles is een individuele aansprakelijkheid, de bestuurder die fout maakt zal opdraaien voor de schade. Soms is de aansprakelijkheid echter wel hoofdelijk, namelijk (2 gevallen):
- Wanneer iedereen schuldig is aan de bestuursfout - Wanneer de combinatie van daden van verschillende bestuurders de bestuursfout geven
De aansprakelijkheidsvordering gebeurt bij de AV die verplicht 1 keer per jaar de jaarlijkse statutaire algemene vergadering organiseert. Bestuurders vragen dan of ze goed bestuurd hebben, en of men hen een kwijting/décharge wil verlenen. Wanneer dit gebeurt, veegt men een spons over al wat de bestuurders gedaan hebben, en zijn ze dus achter niet meer aansprakelijk voor hun daden. Indien iemand een bestuursfout heeft begaan, zal de AV uiteraard geen kwijting geven, en zal deze een vordering instellen bij de rechtbank waarbij men bestuurdersaansprakelijkheid inroept. Deze kwijting zorgt er normaal voor dat men u niet meer retroactief aansprakelijk kan stellen, behalve wanneer er valse geschriften gebruikt werden.
Men heeft figuur van minderheidsvordering voorzien: ondanks er een meerderheid nodig is voor de kwijting, kan er namens een minderheid toch een vordering voor het niet verlenen van een kwijting worden ingediend. Hiervoor zijn 2 vereisten (NV: art. 562, BVBA: art. 290)
1) Je hebt een zekere macht nodig (bepaald aantal aandelen)2) Je mag niet mee gestemd hebben voor een kwijting
Inbreuk op wetboek van vennootschappen / inbreuk op statuten van de vennootschap
U leeft als zaakvoerder of bestuurder de regels van het wetboek of de statuten niet na.
Voorbeelden:- Algemene vergadering niet bijeenroepen zoals het hoort- Bepaalde zaken niet publiceren in bijlage van het BS
Hier geldt een hoofdelijke aansprakelijkheid, het ganse bestuur is altijd aansprakelijk. Er is een mogelijkheid om hier als individueel bestuurder onderuit te komen:
44
- Wanneer er een beslissing wordt genomen op een bestuursvergadering die in strijd is met het wetboek of de statuten, moet u tegenstemmen en uw tegenstemming laten notuleren bij de secretaris van de RvB.
- Wanneer u afwezig was tijdens de vergadering waar dergelijke beslissing genomen werd. Op de eerstvolgende algemene vergadering moet je de inbreuk laten noteren in de agenda.
De algemene vergadering kan de vordering instellen of er kan eventueel een minderheidsvordering gesteld worden. Het is echter ook mogelijk dat derden buiten de vennootschap de bestuurders aansprakelijk stellen. U bent aansprakelijk voor alle schade.
Niet-contractuele aansprakelijkheid (Art. 1382 BW)
Als u een fout begaat die schade veroorzaakt en de schade is het gevolg van de fout dat is diegene die de fout begaat volledig aansprakelijk voor terugbetaling van alle mogelijke schade.
Hier hebt u individuele aansprakelijkheid, de bestuurder die de fout begaat is diegene die aansprakelijk gesteld zal worden. Hoofdelijke aansprakelijkheid is echter ook mogelijk, als meerderen aan de fout samenwerken of het samenlopen van verschillende acties van bestuurders de fout veroorzaakt.
De algemene vergadering kan de vordering instellen en dit kan ook door derden gebeuren.
Heel veel inbreuken die een bestuurder maakt, kunnen zowel ondergebracht worden onder deze grond als onder de eerste grond van contractuele aansprakelijkheid. Maar, de contractuele aansprakelijkheid heeft altijd voorrang op de niet-contractuele aansprakelijkheid. Je moet de bestuurder dagvaarden op basis van de eerste grond, en deze betaalt dan minder schadevergoeding. Indien echter de fout ook strafrechtelijk gesanctioneerd wordt, mag je de bestuurder alsnog dagvaarden op basis van de derde grond, niet-contractuele aansprakelijkheid.
Als je bestuurder wordt in een vennootschap, kan je best een bestuurdersverzekering aansluiten waarvan je eist dat die betaald wordt door de vennootschap. De verzekeringsmaatschappij zal dan de schadevergoeding dekken indien je aansprakelijk gesteld wordt.
Kennelijk grove fout
Deze aansprakelijkheidsgrond komt enkel voor bij faillissementen. Indien je een kennelijk grove fout hebt begaan, dewelke heeft bijgedragen tot het faillissement, dan ben je aansprakelijk.
Voorbeelden:- Een vennootschap factureren voor goederen en diensten die ze niet geleverd hebben- De vennootschap niet laten functioneren, waardoor er ook geen verslagen te vinden zijn van
de AV of van andere organen
Er kan sprake zijn van individuele of hoofdelijke aansprakelijkheid. De vordering wordt ingesteld door de curator of door de schuldeisers. Een mogelijke kwijting, die eerder al werd verleend door de AV, heeft geen invloed op het kunnen stellen van de vordering.
PERMANENTE VERTEGENWOORDIGING
45
Als je als vennootschap een bestuursmandaat hebt in een andere vennootschap, dan moet je in deze andere vennootschap een permanente vertegenwoordiger aanwenden, een fysiek persoon, die aangeduid wordt door de vennootschap en die gaat zetelen in het bestuur van de andere vennootschap. Dit moet geen bestuurder zijn, kan een gewone werknemer zijn. Maar deze persoon heeft dezelfde aansprakelijkheid als alle andere bestuurders in die andere vennootschap.
13.2. Algemene Vergadering
Bevoegdheden Bepaald door wetboek van vennootschappen Hoofdbevoegdheid is alles wat betrekking heeft op statuten, kapitaalsverhoging,
benoeming/ontslag van het bestuur en controleorgaan
Door wie bijeengeroepen? (4 opties) Door het bestuur Door het controleorgaan De vereffenaar (in situatie v/h einde v/e vennootschap) Een individueel aandeelhouder, als je een machtiging hebt van de Rechtbank van
Koophandel (wanneer het bestuur de AV bijeen moest roepen, maar het niet deed)
Wanneer? Verplichte bijeenroeping jaarlijkse statutaire algemene vergadering: jaarrekening
goedgekeurd, winstuitkeringen, winstbestemming, kwijting beslissen …Deze moet duidelijk vermeld staan in de statuten (vb ieder jaar tweede maandag van maart)
Een statutaire algemene vergadering, naast de verplichte jaarlijkse vergadering. Je mag zoveel samenkomen als je wil (vb ieder kwartaal) maar het moet vermeld zijn in de statuten.
Als 1/5 van de aandeelhouders het vraagt (als je zelf 20% hebt is dit al voldoende) Alarmprocedures (verplichting voor het bestuur om samen te komen) Als er een fusie/verkoop op til is (uitzonderlijk)
Hoe roept men ze op? Alle aandelen op naam moeten een aangetekend schrijven krijgen => heel kostelijk als er veel
aandeelhouders zijn.Vandaar dat men kan vragen aan de aandeelhouders om op een andere manier een oproeping te mogen doen (vb via mail)
Gedematerialiseerde aandelen (waarbij je de aandeelhouders niet kent)Men moet een oproep doen (en de agenda publiceren) via het Belgisch staatsblad én via een landelijk verspreid dagblad (vb de Tijd)
Je kan zowel gedematerialiseerde als op naam geplaatste aandelen hebben. In dat geval is een gewone brief voor diegene op naam voldoende (of anders afgesproken).
Bij de oproeping moet steeds de agenda vermeld zitten, aandeelhouders moeten op voorhand weten welke punten er behandeld zullen worden + er mag alleen gestemd worden op de punten die op de agenda staan. Vaak deelt men mee in de agenda dat er een punt ‘varia’ is, maar hierover kan er niet gestemd worden, enkel gediscussieerd. Uitzonderingen: bestuur kan ontslagen worden als er grondige redenen zijn
Wie is aanwezig? Aandeelhouders Bestuur Controleorgaan Derden, als de AV het toelaat (vb een advocaat)
46
De pers is vaak ongewensto Niet-beursgenoteerde bedrijven: zal zo goed als nooit toegelaten wordeno Beursgenoteerde bedrijven: komt zelden voor, dan moet de pers aandelen
kopen en aandeelhouder worden om te mogen deelnemen Houders van winstcertificaten mét stemrecht
Wie mag stemmen? Iedereen die stemrecht heeft
o Aandeelhouders met stemrecht (er bestaan ook aandelen zonder stemrecht)o Houders van winstcertificaten met stemrecht
Hoe ga je stemmen? Zelf aanwezig zijn en uw stemrecht uitvoeren Volmacht geven, aan een medevennoot of aan het bestuur
Je kan iemand een blanco cheque geven en daarop zetten dat u stemrecht geeft, maar u kan ook stemmingsvereisten meegeven om aan te geven wanneer die persoon voor of tegen moet stemmen.
Wie heeft welke stem? In VOF één man één stem (dus als je een AV aanstelt, want je hebt geen wettelijke
verplichtingen). Maar omdat je geen verplichtingen hebt, kan je deze ‘standaard’ ontwijken en toch kiezen van 40% aandelen = 40% stemmen.
In BVBA/NV geldt het principe één aandeel één stem. Als je aandelen hebt met verschillende waarden, bv 100 en 200 euro, dan heeft het aandeel van 100 euro 1 stem en dat van 200 euro 2 stemmen. Uw stemrecht blijft van gelijke waarde over de aandelen.
Coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid: stemmen toekennen ongeacht de waarde van het aandeel (vb: aan een aandeel 51% van de stemmen geven)
Stemafspraken Men laat toe dat aandeelhouders op voorhand afspreken hoe ze gaan stemmen Kan men mondeling/schriftelijk maken Altijd in tijd beperkt én moet altijd in belang van de vennootschap zijn
Controle AV Als de AV de formaliteiten niet naleeft (vb. als er beslist wordt over een punt dat niet op de
agenda staat) naar de RbVkh: vordering instellen als individu, vennootschap dagvaarden RbVkh kan beslissing van de AV nietig verklaren of een regularisatieperiode geven
Over inhoudelijke gebreken (bepaalde beleidsbeslissingen waarmee je niet akkoord gaat) kan je als AH ook naar de RbVkh stappen maar deze is daar zeer terughoudend in. Men kan enkel marginaal toetsen = zien of het al dan niet een redelijke beslissing is. Meestal in situaties waarin de meerderheid de minderheid systematisch negeert.
Beperking van het stemrecht De statuten kunnen het aantal stemmen waarover iedere aandeelhouder in de vergadering
beschikt, beperken op voorwaarde dat die beperking verplicht van toepassing is op iedere aandeelhouder, zonder onderscheid van het effect waarmee hij aan de stemming deelneemt.
Moeten aandeelhouders fysiek bij elkaar komen? Ja, maar tegenwoordig ook mogelijk via telefoon of video (moet dan ook wel in de statuten staan).
47
Vraagrecht van de aandeelhouders Naast patrimoniaal recht (recht op een dividend) en participatierecht (recht om te stemmen) Vraagrecht: vragen stellen aan het bestuur over de vennootschap en de gang van zaken in de
vennootschapJe kan voor de AV alreeds schriftelijk een vraag stellen aan het bestuur, dewelke ze dan moeten beantwoorden op de algemene vergadering.
Het bestuur moet antwoorden, maar men mag het welzijn van de vennootschap niet in gevaar brengen. (Bestuurders hebben soms het recht om terughoudend te zijn over discrete informatie, bijvoorbeeld bij een fusie)
Indien je op de AV mondeling vragen stelt, moeten ze hier ook op antwoorden. Aandeelhouder moet zijn vraagrecht in redelijkheid uitvoeren (niet steeds dezelfde vraag
stellen, niet voortdurend blijven vragen …)
Eigendom van aandelen Soms aandelen die mede-eigendom zijn van meerdere eigenaars (vb wanneer ouders
aandelen hebben en deze schenken aan de kinderen) er moet één persoon aangeduid worden die over de rechten van dit aandeel beschikt, en het stemrecht mag uitvoeren
Hoe weet men op de AV dat u komt opdagen? Voor sommige beslissingen moet u een aanwezigheidsquorum hebben. Men kan in de statuten aangeven dat iemand die gaat komen op voorhand zijn aandeel moet blokkeren (bij bank laten blokkeren of bij zetel van de vennootschap). Er kan van de aandeelhouder gevraagd worden een bewijs van blokkering voor te leggen op de algemene vergadering, maar dit moet vermeld staan in de statuten.
Hoe verloopt de AV? In de praktijk heel informeel, met een zeer formeel verslag nadien Eerst Kijken of AV geldig is samengesteld, nakijken of de volmachten geldig zijn … Er moet iemand zijn die de vergadering leidt Als de AV van start gaat, wordt er een voorlopig bureau samengesteld: de oudste
aandeelhouder wordt tijdelijk voorzitter, de jongsten zijn secretaris en stemopnemers. Vervolgens beslist men wie de vergadering gaat voorzitten. De voorzitter zegt dan dat het
definitief bureau wordt gevormd. Stemopnemer telt de stemmen Secretaris moet notulen bijhouden en verslag opmaken van de hele vergadering
Met welke meerderheid stemt men? Bij jaarlijkse AV: stemt men bij meerderheid van stemmen, geen minimum stemmers Bij gewone AV: stemt men bij meerderheid van stemmen, geen minimum stemmers Bij buitengewone AV (vb bij statutenwijziging): helft van het kapitaal én 3/4 van de
stemmen moet aanwezig zijn
13.3. Controleorgaan (gastcollege)Geen examenleerstof
48
14. AANDELEN14.1. NV
Verschillende soorten aandelen
1. Nominale waarde: u bepaalt uitdrukkelijk de waarde van het aandeel
2. Zonder nominale waarde: waarde wordt bepaald door het kapitaal te delen door het aantal aandelen (bij kapitaalsverhoging moet men dan geen extra aandelen in omloop brengen)
3. Aandelen op naam: aandeelhouderschap blijkt uit een register
De vennootschap heeft een register waarin ze het aantal aandelen noteert en die zijn allemaal genummerd. Per aandeel wordt genoteerd wie de aandeelhouder is. Vroeger schriftelijk (2 exemplaren), vandaag de dag meestal elektronisch.
4. Gedematerialiseerde aandelen: gebeurt allemaal via rekeningen
De overheid wil weten wie aandeelhouder is omdat men bij nalatenschap wil weten waarop men erfenisrechten kan eisen. Hiervoor is er een vereffeningsorgaan, in de praktijk is dit de vennootschap Euroclear (NV aangeduid door de koning). Alle banken hebben hier een rekening (= erkende rekeninghouders), waarop 100% van uw aandelen worden gezet. Als u aandelen koopt, opent u een rekening bij de bank en die gaat uw aandelen boeken op de rekening bij Euroclear. Alles gaat via een systeem van overboekingen.
Niets verhindert dat u als vennootschap alles laat plaatsvinden via 1 bank, en de aandeelhouders verplicht om daar een rekening te openen. Op die rekening wordt dan geboekt welk percentage van aandelen de individuele aandeelhouders hebben. Zo kan u Euroclear uitschakelen.
De vennootschap weet bij gedematerialiseerde aandelen niet wie de aandeelhouders zijn.
Je kan enkel gedematerialiseerde aandelen hebben als dit in de statuten staat.( voor aandelen op naam moet dit niet)
5. Met stemrecht: beperkt in hoeveelheid dat u als NV deze aandelen met stemrecht kan uitgeven
6. Zonder stemrecht
7. Preferente aandelen: het voordeel dat u geeft aan deze aandeelhouders mag u als vennootschap vrij kiezenVoorbeelden:- Als eerste uitbetaald worden bij winstuitkering
49
- Recht hebben op een extra dividend, een extra uitkering- Als eerste uitbetaald worden bij ontbinding van de vennootschap
Overdraagbaarheid van aandelen
In een NV is de overdracht van aandelen volgens de regel principieel vrij omdat het een kapitaalvennootschap is. Wie de aandeelhouders zijn, is in principe niet van belang. De overdraagbaarheid kan evenwel beperkt worden. Deze beperkingen moeten aan 3 voorwaarden voldoen:
- De beperking moet beperkt zijn in de tijd: 3, 4 of 5 jaar- De beperking moet in het belang zijn van de vennootschap (de belangen van de
aandeelhouders, de schuldeisers en alle belangen die spelen rond een vennootschap)- De beperking moet schriftelijk vastgelegd worden (in statuten, of in een onderling contract
met de aandeelhouders)
Wanneer je voldoet aan de voorwaarden, kan je allerlei clausules instellen.- Goedkeuringsclausule: aandelen mogen overgedragen worden, maar er moet een
goedkeuring zijn van een bepaald percentage van de aandeelhouders- Verkoopclausule: aandelen mogen overgedragen worden, maar je moet ze eerst aanbieden
aan bepaalde personen (eerst binnen de vennootschap, daarna aan derden)- Stand-still-clausule: overdracht volledig uitgesloten gedurende een bepaalde periode
Hoe aandelen overdragen?- Aandelen op naam: de overdracht die plaatsgevonden heeft tussen partijen en waardoor de
eigendom is overgegaan, moet ingeschreven worden in het aandelenregisterDit is belangrijk voor de tegenstelbaarheid van de vennootschap, zij kennen enkel de aandeelhouders die in het register staan.
- Gedematerialiseerde aandelen: de transactie moet gevolgd worden door de juiste boeking, alles staat immers op rekeningenVanaf de overeenkomst gesloten is erkent de vennootschap de nieuwe eigenaar (geen tegenstelbaarheid zoals bij aandelen op naam).
14.2. BVBA
Alle aandelen zijn in principe op naam, door het besloten karakter. Er zijn variaties mogelijk wat betreft aandelen met of zonder nominale waarde en aandelen met of zonder stemrecht. Er geldt wel dat alle aandelen gelijk moeten zijn, dus geen preferente aandelen.
Aangezien het een besloten vennootschap is, zijn aandelen niet zomaar vrij overdraagbaar. Art. 249 bepaalt onder welke voorwaarden de aandelen overgedragen kunnen worden. Dit zijn minimumvoorwaarden, ze kunnen in de statuten nog strenger zijn. Volgens de regel kan men aandelen slechts overdragen met instemmen van minstens de helft van de vennoten die 75% van het kapitaal bezitten (eerst de over te dragen aandelen aftrekken van het totaal aantal aandelen). Er staan ook een aantal uitzonderingen in het artikel. De instemming is niet vereist wanneer de aandelen overgedragen worden aan een vennoot, de echtgenoot van de overdrager, bloedverwanten of een andere door de statuten toegelaten persoon.
Wat nu als je uit een BVBA wil stappen en hiervoor je aandelen wil overdragen, maar je de toestemming niet krijgt? vordering instellen bij de Rechtbank van KoophandelDeze zal beoordelen of er objectieve gronden waren voor de weigering of dat de weigering willekeurig was. Indien de RbVkh spreekt over willekeurigheid, krijgen de vennoten die de
50
toestemming weigerden 3 maanden de tijd om ofwel opzoek te gaan naar overnemers ofwel de aandelen zelf op te kopen. Indien ze dit niet doen, kan de vennoot die uit de BVBA wil de ontbinding van de vennootschap vragen.
De overdracht van aandelen gebeurt op dezelfde manier als bij de aandelen op naam in een NV. De overeenkomst komt tot stand tussen de partijen, maar de overdracht moet ingeschreven worden in het aandelenregister voor tegenstelbaarheid aan de vennootschap.
15. ONTBINDING EN VEREFFENING: NV / BVBAOntbinding = gronden op basis waarvan de vennootschap een einde kan nemenDe vennootschap blijft bestaan gedurende de vereffeningsperiode, pas bij het sluiten van de vereffening is er een definitief einde.
3 ontbindingsgronden:
1. Ontbinding van rechtswege: automatische ontbinding, iets doet zich voor waardoor automatisch de vennootschap ten einde komt- Wanneer de duur van de vennootschap verstreken is
Na het verstrijken van de duur gaat de vennootschap beschouwd worden als commerciële maatschap waardoor men onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk is.
- Wanneer het doel van de vennootschap bereikt werd Het lot van de vennoten leidt NIET tot ontbinding (wel bij de VOF) Eenhoofdigheid leidt NIET tot ontbinding (wel bij de VOF)
2. Vrijwillige ontbinding: vennoten beslissen vrijwillig een einde te maken aan de vennootschap
3. Gerechtelijke ontbinding: er wordt een vordering ingesteld bij de rechtbank van koophandel- Wettige ernstige redenen (ruzie, conflicten, plichten niet nakomen …)- Slapende vennootschap = vennootschap die bestaat maar gedurende 3 jaar geen
jaarrekening voorlegt bij de nationale bankIedere belanghebbende (schuldeisers, openbaar ministerie, overheid …) kan vragen voor de ontbinding van de vennootschap
Fase van de vereffening:- Het doel van de vennootschap wijzigt doel = vereffening- Het bestuur wordt ontslagnemend, vereffenaars nemen hun plaats in
Op het moment dat je in vereffening gaat, worden er 1 of meerdere vereffenaars aangesteld (fysieke persoon of rechtspersoon). Verschillende mogelijkheden:
- In de statuten voorzien wie de vereffening zal doen- Bij vrijwillige ontbinding zal de AV ineens de vereffenaars aanstellen- Bij gerechtelijke ontbinding, zal de rechtbank een vereffenaar aanstellen- Indien er niets wordt voorzien, wordt het bestuur geacht vereffenaar te zijn
Vereffenaars mogen enkel en alleen het vereffeningsbeleid uitvoeren als ze voorafgaand de toestemming hebben gekregen van de rechtbank van koophandel. De wet zegt dat u waarborgen van rechtschapenheid moet kunnen dienen. De vereffenaar moet in staat zijn een boekhouding te lezen, iets afweten van bedrijfsvoering … Indien de rechtbank geen toestemming geeft, gaan ze zelf iemand aanstellen.
51
Wat gebeurt er bij een vereffening?Vereffenaars zetten alles om in geld en gaan dat verdelen.
- Alle schuldvorderingen worden opeisbaar, iedereen die schulden heeft aan de vennootschap moet deze betalen
- Alles wordt te gelde gemaakt, alles verkopen wat verkocht kan worden- Het geld wordt uitgekeerd volgens een zeer precieze volgorde, en deze verdeling moet door
de vereffenaar voorgelegd worden aan de rechtbank van koophandel1. Schuldeisers van de vennootschap betalen, maar er is onvoldoende geld om deze hele
groep te betalen faillissement2. Het geld is op nadat alle schuldeisers werden terugbetaald aandeelhouders leiden
verlies, maar er gebeurt niets want aandeelhouders zijn geen schuldeisersAandeelhouders hebben een economisch risico genomen door een inbreng te doen.
3. Er blijft nog geld over nadat alle schuldeisers werden terugbetaald geld wordt verdeeld tussen aandeelhoudersHier moet men kijken naar het aandeelhouderschap, eventuele preferente aandelen …
4. Alle schuldeisers welden betaald, alle aandeelhouders werden betaald en er blijft nog geld over winst uitkeren volgens gemaakte afspraken, indien geen afspraken werden gemaakt, gelijk verdelen over de aandelen
Op het einde van de vereffening moet de vereffenaar een dossier aanleggen met een verslag en bewijsstukken over de uitkeringen. Algemene vergadering krijgt dit en deze zal een bijkomend verslag vragen aan de bedrijfsrevisor. Hierna zal de AV beslissen om de vereffening af te sluiten en als dat gebeurt, verdwijnt de rechtspersoonlijkheid.
Dit is geen definitieve verdwijning, de vennootschap blijft nog 5 jaar latent bestaan. Gedurende 5 jaar kunnen er vorderingen worden ingesteld tegen de vereffenaar (want vennootschap bestaat niet meer). Ook alle documenten moeten gedurende 5 jaar bewaard worden.
52
16. GESCHILLENBESLECHTING
Je hebt op een bepaald moment een vennootschap die niet meer kan functioneren: er komt ruzie tussen de aandeelhouders of een aandeelhouder komt zijn afspraken niet na (vb belofte tot latere inbreng gebeurt niet)
Deze problemen kunnen worden opgelost door een gerechtelijke ontbinding wegens wettelijk ernstige redenen. Vennootschap kan dus vereffend worden, maar vennoten waarmee geen probleem was worden dan ook gestraft.
Wetgever wilde een techniek voorzien waardoor u er vrijwillig kan uitstappen, alsook een techniek voorzien waarbij u lastige vennoten uit de vennootschap kan halen. In beide gevallen moet je een vordering stellen bij de rechtbank van koophandel.
- Uitsluiting van vennoten: vordering instellen tegen een vennoot indien er grondige redenen bestaan: (dit gaat niet altijd gepaard met een fout begaan)
Vennoot zorgt voor blijvende onenigheid tussen de aandeelhouders (ruzie stoken) Vennoot komt zijn verplichtingen niet na (iemand die geen geld inbrengt) Vennoot kan niet presteren afwezige vennoten (vennoot komt nooit opdagen) Vennoot handelt tegen het belang van de vennootschap, misbruikt zijn meerderheid of
minderheid
Bij deze procedure vraagt u aan de RbVkh of de vennoten in kwestie veroordeeld worden tot uitsluiting, tot afgifte van hun aandelen. Als u die veroordeling vraagt dan vraagt u aan de rechter eigenlijk of je de aandelen mag overkopen want het is hier geen onteigening. De wet bepaalt hoe de waarde van de aandelen bepaald wordt. Die aandelen moeten overgekocht worden door diegenen die de vordering instellen. Als vorderende vennoot moet u voldoende geld hebben om de aandelen over te kopen.
Die vorderingen tot uitsluiting van een vennoot kan u niet instellen met 1 aandeel, kan u alleen instellen wanneer u een zekere macht vertegenwoordigt in de vennootschap. U moet een bepaald aantal van de stemmen vertegenwoordigen. (Zie Art. 334 voor BVBA en Art. 636 voor NV)
- Uittreding van vennoten: Je stelt een vordering in bij de RbVkh tegen de vennoten in wiens hoofde gegronde redenen bestaanU vordert van de rechter dat deze laatste worden veroordeeld tot het overkopen van uw aandelen. Als de rechter uw vordering toekent, worden die vennoten verplicht bij vonnis, bij uitspraak van de rechter, om uw aandelen over te kopen. Dit geval is extremer, want deze vennoten moeten geld voorzien en moeten desnoods een lening aangaan om deze aandelen verplicht over te kopen.
Deze procedure van uittreding kan vanaf dat je één aandeel bezit.
53
