Het financiële touwtjesspel is een aanpassing gerealiseerd door Financité naar een origineel idee van Rencontre des Continents et Quinoa.

De eerste kring: De producten

Ik ben een Belgische portefeuille 1

In het algemeen bevat ik een debetkaart om geld van mijn bankrekening af te halen en een kredietkaart voor enkele aankopen. Men vindt er ook een spaarrekening in, één of meerdere kredieten, soms een hypothecaire lening, enkele verzekeringen en eventueel enkele financiële beleggingen.

Ik ben een Easy Pack, een lopende rekening 1

Ik ben verbonden met een debetkaart en onmisbaar voor alle financiële transacties, voornamelijk om inkomsten op te ontvangen en facturen te betalen via overschrijving. Als ik in het rood sta, moet men intresten betalen.

Ik ben de online spaarrekening Premium 1

Ik ben een bankrekening waarop men zijn spaarcentjes zet.Ik breng een vrij lage interest op.

1

Ik ben VISA, een kredietkaart 1

Ik laat bijna overal ter wereld en op het internet onmiddellijke betalingen toe. Om dit geld terug te betalen, betalen mijn gebruikers ofwel de volgende maand de volledige som ofwel via maandelijkse aflossingen met de daarbij horende intresten, natuurlijk.

Ik ben een afbetalingskrediet 1

Ik stel een bepaalde som geld ter beschikking van consumenten. Deze som zal worden terugbetaald in verschillende aflossingsschijven waarin natuurlijk intresten zijn begrepen.

Ik ben een financiële belegging 1

Op een bepaald startkapitaal, hoop ik meer geld op te brengen, dus winst te maken.Ik kan verschillende gedaantes aannemen: een beleggingsfonds, een bevek (Beleggingsvennootschap met veranderlijk kapitaal.Fr. sicav: Société d'investissement à capital variable), aandelen, delen van een coöperatieve, staatsobligaties, vreemde valuta of afgeleide financiële producten.

2

Ik ben een CDS, een afgeleid financieel product 1

Ik ben een CDS , een credit default swap. Normaal dien ik als verzekering tegen het risico verbonden aan een krediet. Maar tegenwoordig word ik gebruikt om te speculeren.(Een credit default swap kan worden gebruikt als verzekering van een portefeuille van obligaties. In het geval dat de uitgever van de obligatie het geleende bedrag niet kan terugbetalen (default), zal de credit default swap dit verlies compenseren.)

Ik ben een obligatie 1

Ik ben een schuldbewijs uitgegeven door een staat, een VZW (vereniging zonder winstoogmerk) of een bedrijf. Het doel is toe te laten vers kapitaal aan te trekken. Ik heb een vastgestelde levensduur. Ik ben ook beursgenoteerd, ik kan dus doorverkocht en gekocht worden.

3

De tweede kring: De spelers

Ik ben de Nationale Bank van België (NBB) 2

Ik ben de bank der banken in België. Iedere bank heeft een rekening bij mij. Vroeger was ik een soevereine autoriteit in mijn land. Vandaag de dag voer ik de beslissingen van de Europese Centrale Bank (ECB) uit maar ik heb ook nog enkele specifieke opdrachten.

Ik ben BNP Paribas Fortis 2

Ik ben een commerciële bank, de bank waar “Jan met de Pet” zijn geld zet. Ik verleen kredieten aan particulieren, aan bedrijven en zelfs aan staten. Ik verkoop ook beleggingsproducten aan mijn klanten en ik speculeer ook zelf. Ik neem grote risico’s en als er iets misloopt word ik door de staat gered.

Ik ben Lehman Brothers, een investeringsbank 2

Ik ben van het toneel verdwenen op 15 september 2008. Ik was een van de grootste banken van mijn tijd. Ik verleende verschillende financiële diensten aan mijn klanten die grote ondernemingen, grote investeerders maar eveneens staten waren.

4

Ik ben Jef Verbruggen, een bankbediende 2

Ik sta in direct contact met de klanten van de bank. Anderzijds zie ik hen steeds minder en minder omdat men zoveel mogelijk probeert de klanten te verwijzen naar “selfbanking”. Via “selfbanking” doen de klanten alles zelf: geld afhalen, geld op de bank zetten en overschrijvingen.

Onze rol is de klanten raad te geven maar aangezien we op commissie werken en we erg onder druk staan, is ons doel niet het beste, aan de klant aangepaste product te verkopen maar wel het product van het ogenblik.

Ik ben het IMF, het Internationaal Muntfonds 2

Ik ken leningen toe aan landen die het moeilijk hebben kapitaal vast te krijgen. Ik leen echter niet zonder voorwaarde. Ik noem die voorwaarden de “ plannen tot structurele bijsturing”: een verlaging van de staatsuitgaven in het onderwijs, de gezondheidszorg de pensioenen enzovoort.

Ik ben Gerard Verdorst, aandeelhouder van EDF (Electricité de France)

2

Als aandeelhouder ben ik dus eigenaar van een klein deeltje van de onderneming.

Hoe?

Ik heb via de beurs aandelen gekocht die uitgegeven werden door EDF die nood had aan een kapitaalsuitbreiding. Ik neem risico maar ik verwacht daarvoor wel opbrengsten. Mijn aandeel laat me soms ook toe te stemmen in de Algemene Vergaderingen maar dat is niet altijd het geval.

5

Ik ben Euronext, een beurs 2

Men noemt me een aandelenbeurs, ik dien om aandelen, obligaties en andere producten waaronder afgeleide financiële producten te verhandelen.

Aanvankelijk diende ik om diegenen die kapitaal nodig hadden in contact te brengen met mogelijke investeerders. Dat alles is grondig veranderd en de verhandelde producten hebben niet veel uitstaans meer met de reële economie. Overigens, het merendeel van de transacties verloopt via computers met of zonder menselijke tussenkomst.

Ik ben Jérôme Kerviel, een niet zo gewone trader 2

Ik ben een ex-trader, een makelaar in de handelsafdeling van de Société Générale. Ik ben berucht omwille van een financieel schandaal. Ik kocht en verkocht allerlei soorten producten op de financiële markten. Ik werd door mijn vroegere werkgever ervan beschuldigd op mijn eentje en zonder medeweten van anderen 4.9 miljard euro te hebben verloren. Ik werd door de rechtbank veroordeeld tot 3 jaar gevangenis en het terugbetalen van het verloren geld uit eigen zak. Uiteindelijk heeft de Société Generale afgezien van de eis tot terugbetaling.

Ik ben een hedgefonds 2

Mijn naam betekent een hefboomfonds. Ik investeer in nagenoeg alles: in aandelenmarkten, obligaties, vreemde valuta, grondstoffen, vastgoed, kunstobjecten maar vooral in afgeleide financiële producten. Mijn rol is mijn klanten de grootst mogelijke opbrengst te garanderen. Onze tactiek is de speculatieve aanval op wisselkoersen, staatsschulden, granen enzovoorts !

6

Ik ben de financiële markten 2

Bij mij komen banken die willen investeren of speculeren, zich financieren.

Aan spaarbanken leen ik aan een lage prijs omdat ik weet dat ik mijn geld terugkrijg.

Maar niet alleen de banken komen geld bij me halen, ook hefboomfondsen , verzekeringsmaatschappijen , ondernemingen, particulieren enzovoort.

Ik ben Standard & Poors, een kredietbeoordelaar 2

Ik ben een privé onderneming die het risico van een investering beoordeelt. Ik verleen waarderingscijfers van AAA+ tot aan D, hoe hoger het waardecijfer , des te minder riskant is de investering. Hoewel ik het risico soms foutief kan inschatten, heb ik toch de macht om te beslissen over de “weersomstandigheden” ( de economische situatie). Ik kan de economische situatie van een land of een onderneming de hoogte of de diepte in waarderen!

7

De derde kring: De gevolgen

Ik ben Samantha, slachtoffer van de subprime crisis 3

Ik woon in de Verenigde Staten en ik ben mijn huis kwijtgeraakt. Nochtans heb ik elke maand gedurende 6 jaar mijn hypotheeklening voor mijn huis betaald opdat ik er met mijn familie op een waardige manier zou kunnen leven. Ik ben het slachtoffer van het beruchte subprime hypothecair krediet die het financiële milieu wereldwijd op zijn grondvesten deed beven.

Ik ben DRC, slachtoffer van een investeringsfonds gerund door aasgieren

3

Sinds enkele jaren valt Afrika ten prooi aan Aasgierfondsen (Vulture funds ): ik, de Democratische Republiek van Congo (= RDC) ben er ook niet aan ontsnapt. Deze aasgierfondsen zijn privé investeringsfondsen die op een perfect legale manier financiële middelen aftroggelen die vitaal zijn voor de ontwikkeling van de zuiderse landen.(Werking van een Aasgierfonds: Een land zoals DRC kan schulden hebben. De schuldeisers willen hun geld terug. Dan komt het Aasgierfonds in werking: Ze vergoeden de schuldeisers voor een bedrag dat veel lager ligt dan het eigenlijke bedrag dat de schuldeisers toekomt. De schuldeisers zijn”tevreden” omdat zij toch al niet meer gehoopt hadden de volledige schuld terugbetaald te krijgen.Maar het Aasgierfonds vraagt wel het volledige bedrag + interesten terug aan DRC. Op deze manier probeert een Aasgierfonds nog een gigantische winst te maken op de schuld van een land. Het is zelfs zo dat in sommige gevallen het Aasgierfonds aanspraak maakt op geld dat door een land wordt vrijgemaakt voor ontwikkelingshulp aan DRC. Zo komt de noodzakelijke ontwikkelingshulp niet meer terecht in het land in nood maar in de zakken van het “Aasgierfonds”)

8

Ik ben Georges, inwoner van de Kaaiman eilanden. 3

Ik woon op een zeer mooi eiland in de Caraïben dat gretig bezocht wordt door zowel toeristen als banken en financiële instellingen. Een fiscaal paradijs is vaak een klein gebied waar de belastingen extreem laag zijn of zelfs onbestaand. Het doel is veel kapitaal aan te trekken om winstgevende zaken te verwezenlijken. Ik woon wel degelijk in een paradijs maar het is een paradijs voor grote fortuinen en niet voor gewone mensen.

Ik ben Tisha en woon in Ivoorkust 3

Op dit moment ben ik zwaar ondervoed omdat mijn ouders ons niet genoeg voedsel kunnen geven.Alle voedselprijzen zijn zo snel en zo enorm toegenomen dat we niet langer het nodige voedsel kunnen kopen. Vroeger hadden wij nochtans deze problemen helemaal niet. Men zegt dat wij het slachtoffer zijn van financiële speculaties op landbouwgrondstoffen.

Ik ben Aung Sau Suu Kyi 3

Ik ben een Birmaanse politica (Myanmar), ik maak deel uit van de geweldloze oppositie tegen de militaire dictatuur in mijn land. In 1991 heb ik de Nobelprijs voor de vrede gewonnen.Het zijn de frauduleuze omkooppraktijken van grote firma’s zoals Total en Chevron en andere die het de militaire junta mogelijk hebben gemaakt de macht te behouden en zich te ontwikkelen tot een bloedige dictatuur die mijn medeburgers vele vrijheden ontzegt.(= afneemt) . Zonder die financiële steun zou de heersende dictatuur niet langer de stem van mijn volk kunnen verstikken.

9

Ik ben Liu, slachtoffer van de aandeelhouders van Walmart, een multinationale onderneming

3

Ik woon in China en zoals velen van mijn landgenoten ben ik verhuisd van het binnenland naar de kuststeden om er werk te vinden en in het onderhoud van mijn familie in het binnenland te voorzien.

Ik ben het slachtoffer van de tweede grootste multinational ter wereld, Walmart. Om meer winst te kunnen maken en meer dividenden te kunnen uitkeren, eisen de aandeelhouders van Walmart dat wij in verschrikkelijke arbeidsomstandigheden moeten werken: onze werkdag duurt 12 tot 16 uur lang en we hebben geen pauzes.

Ik ben Jan, gedupeerde aandeelhouder van Fortis 3

Mijn vader en grootvader waren al klant bij de Generale Bank en daarna bij Fortis. Als goede huisvader hadden zij aandelen van Fortis gekocht. We hadden het volste vertrouwen in Fortis en we hadden nooit gedacht dat Fortis failliet zou gaan en we zoveel geld zouden verliezen.

Ik ben de olievervuiling in de Golf van Mexico 3

Ik ben een natuurramp veroorzaakt door constant winstbejag dat geen rekening houdt met de gevaarlijke gevolgen voor het milieu. Deze ramp was absoluut geen toeval. BP en andere maatschappijen hadden zwaar geïnvesteerd in offshore olieboringen in de Golf van Mexico. En alles moest steeds sneller en verder gebeuren...

10

Ik ben de Belgische staatsschuld 3

Ik vertegenwoordig alle leningen die België heeft moeten afsluiten om haar beleid te financieren. Vandaag weeg ik meer dan 375 miljard euro netto, dat is bijna 100 % van het Bruto Binnenlands Product. Dat betekent bijna 37.500 euro schuld per Belg.

Maar opgelet, ik ben niet de schuld van het land; enkel die van de openbare administratie, exclusief de schuld van ondernemingen en huishoudens.

De volgende generaties zullen via belastingen en taksen dit gigantische bedrag aan onze schuldeisers moeten terugbetalen.

Ik ben Aleksandros, slachtoffer van de goede Griekse staat 3

Zoals al mijn landgenoten ben ik slachtoffer van de zware besparingen in de begroting voor het Griekse onderwijs of de gezondheidszorg. Deze besparingen zijn de schuld van het jarenlange wan- beheer van onze politici. Speculanten hebben de kans schoon gezien om veel geld te verdienen. Zij hebben vooral ingezet op de drastische waardevermindering van de Griekse staatsobligaties en op een mogelijk failliet via de beruchte Credit Default Swaps.

We zijn al slachtoffer van speculatie en corruptie maar worden bovendien nog zwaar gestraft door de zware besparingspolitiek die ons wordt opgelegd door het IMF, de Europese Unie en de schuldeisers uiteraard.

11

Ik ben Ahmad, landbouwer en slachtoffer van de opkoop van gronden

3

Ik ben landbouwer maar ik kan mijn beroep niet meer uitoefenen want ik ben geen eigenaar meer van mijn grond. In Pakistan dat zijn vluchtelingen nauwelijks genoeg te eten kan geven, hebben privé ondernemingen al duizenden hectare grond opgekocht voor de regering van de Verenigde Arabische Emiraten.

Ik ben Gamal, slachtoffer van de Ilisu stuwdam 3

Ik ben namelijk een inwoner van het gebied dat zal overstromen om de Hydro-elektrische stuwdam van Ilisu te realiseren. Eigenlijk heeft een internationaal consortium een lening van 1,2 miljard euro aan Turkije toegezegd om dit controversieel project waar te maken. Ilisu ligt in het zuiden van het land. De Turkse staat heeft ons een financiële vergoeding beloofd voor onze deportatie maar we weten heel goed dat die vergoeding heel magertjes zal zijn. Bovendien doet de beloofde economische vooruitgang veel vragen rijzen: zware ecologische gevolgen, verlies van archeologisch en historisch patrimonium, verlies van werk enz.

Ik ben de atmosfeer 3

Momenteel word ik overbelast met CO2. Gedeeltelijk is de financiële sector hiervoor rechtstreeks en onrechtstreeks verantwoordelijk. Want in tegenstelling tot wat velen denken, blijven de spaargelden en beleggingen van de particulieren niet in de bankkluizen: zij financieren economische activiteiten die broeikasgassen uitstoten. Op deze manier bevuilt een bedrag van 5000 euro op een lopende rekening indirect evenveel als een terreinwagen op één jaar!

12

Ik ben Piet, slachtoffer van de opening van een krediet 3

Men beloofde me de hemel op aarde dankzij dit krediet. Ik had een permanente geldvoorraad en maakte daar af en toe gebruik van. Ik heb dit krediet gekregen via mijn klantenkaart van de supermarkt. Men heeft me nooit gevraagd een vast bedrag op vastgestelde termijnen af te lossen. Daardoor ben ik in een gigantische schuldenlast terecht gekomen.

13