Vooraleer we met de lessen rond Aids beginnen, gaan we jullie parate kennis even testen. Wat weten jullie al over hiv en Aids?

Geef bij elke stelling aan of deze volgens jou juist is of niet.

Hiv is hetzelfde als Aids. juist onjuist

HIV - AIDSHIV - AIDS

Aids werd ongeveer 30 jaar geleden ontdekt. juist onjuist

Het Aids-virus wordt alleen overgedragen via seksueel contact. juist onjuist

Aids komt vooral bij homoseksuele mannen voor. juist onjuist

De meeste mensen met Aids wonen in Afrika. juist onjuist

Door onveilig seksueel gedrag kan je besmet raken met Aids. juist onjuist

Er bestaat een sterk verband tussen armoede en Aids. juist onjuist

Als je Aids krijgt, is dat – hoe hard het ook klinkt – juist onjuistvoor een deel je eigen schuld.

Aids is doodsoorzaak nummer 1 in de wereld. juist onjuist

Je kan niet genezen van Aids. juist onjuist

Je kan tegen Aids ingeënt worden. juist onjuist

Ik kan ervoor zorgen dat ik zelf geen Aids krijg. juist onjuist

Ik kan iets doen aan de bestrijding van Aids. juist onjuist

Het hoge Aids-cijfer in ontwikkelingslanden is het gevolg juist onjuistvan een slordige seksuele moraal.

Europeanen hebben een gezondere seksuele moraal dan Afrikanen. juist onjuist

België moet meer ontwikkelingsgeld besteden aan het juist onjuistvoorkomen van Aids.

Rijke landen doen genoeg aan onderzoek naar medicijnen tegen Aids. juist onjuist

Seksuele onthouding is het beste middel tegen Aids. juist onjuist

Ik voel mij niet verantwoordelijk voor mensen met Aids. juist onjuist

Als er iemand in mijn klas Aids zou hebben, zou ik dat willen weten. juist onjuist

Inleiding

Toen aids in het midden van de jaren tachtig op het toneel verscheen, was het een ziekte die als bijzonder mysterieus werd omschreven. Hoe men besmet raakte of hoe men zich kon beschermen was totaal onduidelijk. Waarom zoveel homomannen getroffen werden door de ziekte riep ook vraagtekens op. En het snelle aftakelingsproces eens men besmet was, maakte aids des te angstaanjagender.

Aids, de grootste ramp wereldwijd: acht Tsnunamis per jaar. 33 miljoen mensen in de wereld zijn geïnfecteerd met het ongeneeslijke aidsvirus. Elke 15 seconden overlijdt er

Vandaag is onze kennis van hoe het hiv-virus werkt er een pak op vooruit gegaan. We weten hoe je precies besmet raakt en hoe je je kan beschermen. Toch is hiv nog niet volledig ontrafeld. Men er nog niet in geslaagd om een vaccin of medicijnen die genezen van aids te ontwikkelen . Nog steeds raken elke dag mensen besmet met hiv, ook hier in België. Reden genoeg om veilig te vrijen en jezelf te beschermen tegen een besmetting met het hiv-virus. (bron: sensoa.be)

Wat voor ziekte is aids?Aids is een ziekte van het afweersysteem. De letters AIDS

staan voor

Acquired Immune Deficiency

Syndrome. Met andere woorden: het is een aandoening die je

ergens oploopt (acquired), waarbij het afweersysteem (immune)

tekort schiet (deficiency). Hierdoor kun je allerlei

symptomen van ziektes (syndrome) krijgen.

Bekijk dit filmpje: https://schooltv.nl/video/aids-een-

ernstige-ziekte/ Wat is hiv?

Aids is niet een ver-van-je-bed-show

Vooral Afrika wordt getroffen, maar ook in

Westerse landen stijgt het aantal mensen met hiv. In de VS waren nooit eerder

zoveel mensen geïnfecteerd met het

Aids is de grootste bedreiging voor kinderen en jongeren

Iedere minuut komen er 2 jongeren met hiv bij, sterft er

ergens ter wereld een kind aan aids en raken vele kinderen hun

ouders kwijt. Er zijn nu al 15 miljoen aidswezen. De helft van

alle nieuwe infecties treft jongeren onder de 25 jaar. Slechts

2 op de 5 jongeren weet hoe je

Een voetbalstadion per dag

Elke 12 seconden raakt er iemand geïnfecteerd met het aidsvirus. Dat is een voetbalstadion per dag.

Aids kan iedereen treffen, het is geen homoziekte

Verreweg de meeste besmettingen vinden plaats

door heteroseksuele contacten. Seks tussen

mannen is de oorzaak van 5 tot 10% van alle hiv-infecties. De helft van alle mensen met

Bron: www.stopaidsnow.nl

Aids wordt veroorzaakt door hiv. De letters HIV staan voor: Human Immunodeficiency Virus. Dat betekent een virus dat het menselijk afweersysteem beschadigt. Het afweersysteem moet je juist beschermen tegen schadelijke ziekteverwekkers.

Het afweersysteem of immuunsysteem met zijn T-cellenIn je bloed zitten cellen die je beschermen tegen ziektes. Witte bloedcellen

zoals de T-cel doden de vijandige bacteriën, virussen en andere ziektekiemen die je lichaam binnendringen. De T-cellen omsingelen de ziektekiemen zodat ze kapot gaan. Ook maken ze een antistof aan. Deze antistof zorgt er ook voor dat de ziektekiemen worden gedood.

Hiv verwoest T-cellen Hiv maakt juist de T-cellen kapot die de mens zo goed beschermen tegen ziektes. Het afweersysteem wordt aangetast als het aantal T-cellen afneemt.

Je lichaam kan daardoor niet altijd op volle kracht tegen bacteriën en virussen vechten.

Is hiv hetzelfde als aids? Hiv is niet hetzelfde als aids. Hiv is de naam van het virus dat aids

veroorzaakt. Je kunt geïnfecteerd raken met hiv. Het dringt je lichaam binnen en begint je afweersysteem kapot te maken. Iemand met hiv noem je hiv-geïnfecteerd of seropositief. Je hoeft je dan nog niet ziek te voelen en hebt nog geen aids. Aids heb je pas wanneer hiv het afweersysteem zo erg heeft beschadigd, dat het je niet meer kan beschermen. Je wordt echt ziek. Ziektes die veel aids-patiënten krijgen zijn luchtweginfecties, diarree, huidkanker en hersenaandoeningen. Hoe lang het duurt voordat iemand aids krijgt, verschilt van persoon tot persoon. Zonder medicijnen duurt het gemiddeld een jaar of 10.

Opdracht: Deze prent vertelt over de werking van het hiv virus. Leg deze prent met eigen woorden uit.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Hoe kan je besmet raken met hiv?

Ten eerste via bloed-bloed contact. Dit gebeurt niet bij een klein beetje bloed, maar pas als er bloed met hiv in jouw bloed terecht komt, bijvoorbeeld door een bloedtransfusie.

Ten tweede kun je hiv krijgen via seksueel contact, door met iemand te vrijen die geïnfecteerd is. Het virus zit namelijk ook in vaginaal vocht, voorvocht en in sperma en kan oa. via de slijmvliezen in het bloed

komen.

Een derde manier om geïnfecteerd te raken met hiv, in dit geval bij kleine kinderen, is via hun hiv positieve moeder. Dit kan gebeuren tijdens de zwangerschap en geboorte of na de geboorte via moedermelk.

Opdracht: Duidt bij elk contact aan of je een groot/ klein/ geen risico hebt om besmet te raken met hiv. Leg ook uit waarom wel of niet. Op de website sensoa.be/hiv/besmetting vind je gedetailleerde uitleg.

Risico Reden

vrijen

besmette naalden:

Bloed uitwisselen in

ziekenhuis:

tatoeages of piercings:

tongzoenen:

kussen en knuffelen:

toiletgebruik:

gewone aanraking:

speeksel (tuffen)

uit dezelfde beker

drinken:

een hoestbui/niezen

braken/diarree:

een muggenbeet:

Kan je aids genezen?

Aids kan behandeld worden, maar is nog niet te genezen…

Er bestaat een behandeling om het aidsvirus te bestrijden. De behandeling heet tritherapie. Hierbij moet je elke dag drie verschillende soorten geneesmiddelen innemen (vandaar de naam: tritherapie).

De geneesmiddelen moeten elke dag op hetzelfde tijdstip worden ingenomen, voor de rest van je leven. Wie de behandeling stopzet of de geneesmiddelen niet op vaste tijdstippen inneemt, geeft het virus de kans zich opnieuw te vermenigvuldigen. En dan word je weer ziek.

Momenteel zijn er nog geen geneesmiddelen om aids te genezen en het virus volledig uit het lichaam te verwijderen. Maar de wetenschap boekt voortdurend vooruitgang en de laatste jaren is een hele reeks geneesmiddelen op de markt gebracht die de vermenigvuldiging van het virus afremmen.

Dankzij deze behandeling blijven seropositieve mensen (mensen die besmet zijn met het virus) langer gezond, en worden de mensen die al aids hebben ontwikkeld, ouder. Natuurlijk hopen we dat er in de toekomst een vaccin of een geneesmiddel komt dat ons tegen deze infectie kan beschermen of ervan kan genezen.

Bijna 6,5 miljoen zieken hebben op dit ogenblik een tritherapie nodig om te overleven. Maar slechts een beperkt aantal van hen krijgt deze geneesmiddelen ook: meer dan 80% van de mensen met aids kan geen hulp krijgen.

Vragen bij de tekst:

Waarom heet de behandeling tritherapie? Naar welk onderdeel in het woord ‘tritherapie’ wordt er verwezen?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Wat doen antiretrovirale (ARV) medicijnen?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Hoe lang duurt de behandeling?-----------------------------------------------------------------------------------------------

Waarom is het goed om de vermenigvuldiging van het virus af te remmen?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Hoeveel mensen zijn er ten dode opgeschreven omdat ze de geneesmiddelen niet krijgen? Bereken. (80% van 6,5 miljoen)----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Oorzaken en gevolgen van aidsOpdracht: Lees de teksten hieronder en kom te weten wat de oorzaken zijn

van aids en de sociale gevolgen. OORZAKENArmoede Meer dan 96 procent van de mensen met hiv leeft in arme landen. Wie nauwelijks geld heeft, besteedt het aan eerste levensbehoeften in plaats van aan condooms. Armoede maakt ook afhankelijk. Betaalde seks om geld te verdienen voor eten of school is in veel landen geen uitzondering.

Gebrek aan informatie In de België leer je op school wat aids is en hoe je het kunt voorkomen. In veel andere landen kunnen kinderen niet naar school omdat ze moeten werken of omdat er geen scholen zijn. Zo ontbreekt de voorlichting over veilig vrijen en hoe je voor jezelf op moet komen.

Taboe In veel landen zijn seks en aids grote taboes. Dat maakt het erg moeilijk om er met de bevolking over te praten en hen de juiste informatie te geven. Als mensen niet de juiste informatie krijgen over hoe het nu werkelijk zit met hiv en aids, gaan allerlei onzinverhalen en fantasieën over de ziekte de ronde doen.

Ongelijkheid In veel ontwikkelingslanden (arme landen) zijn vrouwen afhankelijk van mannen, waardoor ze niet in de positie zijn om condoomgebruik te eisen of te praten over vreemdgaan. Ook zijn vrouwen vaak slachtoffer van seksueel geweld. Aids raakt vrouwen nog op een andere manier: zij verzorgen in de meeste gevallen de zieken en de achterblijvende kinderen.

Gezondheidszorg Eén van de voorwaarden om aids aan te pakken is een goede gezondheidszorg. In België kunnen mensen een aidstest doen en worden zieke mensen behandeld. In arme landen is dat vaak niet zo. Zelfs als er gratis medicijnen te krijgen zouden zijn: Wie schrijft ze dan voor? Waar zijn de artsen, verpleegkundigen, apothekers en voorlichters? Niet in Afrika.

Op reis Ver weg van huis is alles anders en stel je minder snel je grenzen. Uit onderzoek blijkt dat maar de helft van de jongeren op vakantie een condoom gebruikt als ze seks hebben. Mannen met een mobiel beroep zoals vrachtwagenchauffeurs en handelaren verspreiden het virus door onbeschermde seksuele contacten onderweg.

Prostitutie en druggebruik Door armoede komen veel vrouwen in de prostitutie terecht of gebruiken mensen drugs. Vrouwen die in de prostitutie raken, vrijen met onbekende mannen om geld te verdienen. Het lukt ze niet altijd om veilig te vrijen. Hierdoor kan het hiv-virus zich verspreiden. In Oost-Europa en Centraal Azië is drugsgebruik een belangrijke oorzaak voor de verspreiding van aids. Druggebruikers gebruiken vaak naalden. Bij gebrek aan naalden, lenen drugsgebruikers elkaars naalden. De kans op besmetting neemt daardoor toe.

Sociale gevolgen van aidsLeven met aids

Leven met hiv is geen pretje. Aidsmedicijnen moeten elke dag op dezelfde tijd worden ingenomen en soms hebben ze zware bijwerkingen. Ook krijgen mensen met hiv en aids vaak een negatieve stempel opgedrukt. In een arm land heb je geen kansen meer op een normaal leven. Zodra je ziek wordt, loop je grote kans dat de omgeving je verstoot en ze je niet meer willen zien. De meeste mensen in ontwikkelingslanden (arme landen) kunnen bovendien geen aidsremmers krijgen. En zonder medicijnen overlijd je meestal binnen een paar jaar aan aids.

Familie Iemand verliezen waar je van houdt, is al ingrijpend. Maar als je moeder of vader overlijdt, ben je ook degene kwijt die je beschermt en opvoedt. Aids heeft tot nu toe vijftien miljoen kinderen op de wereld wees gemaakt, ze hebben geen ouders meer. Hele families vallen uit elkaar omdat vooral jong volwassenen de ziekte krijgen. De achterblijvers, kleine kinderen en ouderen, moeten het op eigen kracht zien te rooien.

De samenleving Aids is meer dan een ziekte, het is ook een economische ramp. Want de ziekte treft vooral jonge mensen. Zij vormen de economische motor van een land, zij gaan werken en zo kan het land blijven draaien. Vaak sterft eerst de kostwinner in een gezin en niet lang daarna zijn vrouw. Doordat families uitdunnen, dalen de inkomsten. Dan is er minder te eten en kunnen kinderen niet meer naar school. Ook op grotere schaal zijn de gevolgen zichtbaar. Bedrijven produceren minder en er is minder geld voor wegen, onderwijs en gezondheidszorg. Aids veroorzaakt dus ook nieuwe armoede.

Oorzaken en sociale gevolgen van aids: het verhaal van Anne

Anne (28) was pas 16 toen ze hiv kreeg van haar eerste vriendjeVideo'Aids? Dat is toch iets uit Afrika?' Niet dus. In Nederland komen er achthonderd nieuwe hiv-patiënten per jaar bij. Twintigers Anne en Chris kregen de schrik van hun leven toen ze de uitslag van de dokter kregen.

,,Ik weet nog dat de verpleegkundige met een paperclip zat te spelen. Hij vouwde hem uit, tot er een gek vormpje overbleef. Hij was net zo nerveus als ik. Tegenover hem zat de jongste patiënt die hij ooit heeft moeten vertellen dat ze hiv heeft.

Ik was 16 en superverliefd op een jongen die ik op een fancyfair had ontmoet. Er gebeurde al snel meer. Ik slikte de pil. Ik wist natuurlijk wel dat die niet helpt tegen soa’s, maar daar dacht ik niet bewust over na. Tot ik seksuele voorlichting op school kreeg. We kregen een kaartje van de GGD waar je je gratis en anoniem kon laten testen. ‘Laten we het maar doen’, zei ik tegen mijn vriend. ‘Het zal wel goed zitten.’

Maar het zat niet goed. Na twee weken hoorde hij dat hij hiv had. Hiv? We wisten amper wat het was. Ging hij nu dood? En ik? We waren bang. Van mij konden de artsen het nog niet met zekerheid zeggen, want de incubatietijd van het virus is drie maanden. Die onzekerheid kon ik niet aan. Ik moest het van mezelf aan mijn ouders vertellen, maar durfde het niet.

De avond voor het gesprek heb ik een kladblaadje volgeschreven: dat ik zeker wist dat ik mijn vriend nooit meer zou zien. Ze zouden vast heel boos zijn. Huilend heb ik het verteld, in de woonkamer. Mijn ouders moesten ook huilen. Ze zijn nooit boos geweest. Elk testmoment gingen ze mee. Ze waren ook bij de definitieve uitslag. Ik nam verder alleen mijn beste vriendin in vertrouwen.

HeftigAl snel wist mijn hele omgeving het. Kreeg ik via MSN een berichtje van een jongen van de lokale ijssalon: ‘wat heb ik gehoord, heb jij hiv?’. Op school draaiden alle koppen om als ik door de aula liep. Ik heb het mijn vriendin nooit vergeven dat zij de sensatie zocht terwijl ik steun nodig had.

Het eerste half jaar slikte ik hiv-remmers, elf pillen per dag. ’s Ochtends was ik misselijk, ’s avonds dizzy. Ik zat in mijn eindexamenjaar en kon me niet concentreren. Ook mijn lever reageerde heel heftig. Om die redenen besloot ik te stoppen met medicatie. Daarmee ben ik een uitzondering in Nederland, 83 procent van de hiv-patiënten is in behandeling.

MoodkillerMijn immuunsysteem is ongewoon sterk en het virus heel zwak. Ik ben net zo sterk als een gezond persoon en laat me elk half jaar controleren. Daar zit wel een risico aan verbonden: mijn virus is overdraagbaar aan anderen. Dus ook naar mijn kinderen (nu 6 en 8).

Toen mijn oudste zoon drie was heb ik uitgelegd dat ‘mama’s bloed ziek is’ en hij dat nooit mag aanraken. Hij wilde een kusje op mijn knie geven die ik net gestoten had. Ondanks zijn leeftijd begreep hij het gelijk.

Verder moet ik opletten bij seks. Altijd met een condoom, De enige momenten dat ik nog medicatie heb geslikt is voor en tijdens mijn zwangerschappen. Op die momenten kon ik hiv niet overdragen. Voor de zekerheid kregen mijn kinderen zes weken na hun geboorte medicijnen die moesten voorkomen dat het virus, als het toch in hun lichaam was gekomen, zich zou nestelen. Daar had ik heel veel moeite mee. Die chemische rotzooi in hun lichaampjes. Ik wilde bewust ook jong kinderen, nu is mijn lichaam nog sterk.

OordeelMijn kinderen praten over mijn ziekte alsof het heel normaal is. Zij hebben geen oordeel, in tegenstelling tot sommige volwassenen. Er zijn ook zoveel misvattingen: nee je krijgt geen aids als je na mij op de toiletbril zit, evenmin van zoenen.

Toen mijn eerste relatie over ging, werd ik na een tijd verliefd. Toen die jongen aan zijn ouders vertelde dat ik hiv heb, verboden ze contact met mij. Zijn broer zei ‘iemand met hiv heeft geen recht op leven’. Dat deed pijn.

Uiteindelijk kreeg ik een relatie met iemand met wie ik al langer bevriend was. Hij wist al: als ik voor Anne kies, kies ik voor het hele pakket. Hij werd de vader van mijn kinderen. Met mijn eerste vriendje heb ik nog altijd contact. Die band blijft. Misschien is hij wel de enige die écht begrijpt hoe ik me soms voel.’’

Mijn zoon (3) wilde een kusje op mijn knie geven die ik net gestoten had. Mag niet, zei ik. Mama's bloed is ziek

Chris Lensen (28) uit Venlo,,Een moeder van een vriend gooide het kopje koffie weg nadat ik eruit dronk. Zo de prullenbak in. ‘Gewoon voor de zekerheid’ zei ze. De keer erna kreeg ik een plastic wegwerpbekertje.

Ik kan er nooit boos om worden. Ik snap wel dat mensen het eng vinden. Het is onwetendheid. Soms zelfs onder zorgpersoneel. Mijn baas in de thuiszorg ontsloeg me. Tijdens bloedprikken deed een medewerkster twee handschoenen over elkaar heen. Ik zei: heeft u nooit geleerd dat twee condooms over elkaar altijd scheuren?

Sinds ik hiv-remmers slik is het virus in mijn bloed onmeetbaar. Ik kan het dus niet overdragen. Je buurvrouw is bij wijze van spreken nog een groter risico, want er zijn 2600 mensen in ons land die niet weten dat ze hiv hebben.

Toen ik de uitslag kreeg van de dokter was ik in shock. Bij binnenkomst zag ik de tissues op haar bureau al staan. Ik kon bijna niet op mijn benen staan, was 17 kilo afgevallen – kijk nou naar me, ik ben al geen dikke jongen - en mijn lymfeklieren in mijn hals waren opgezwollen. Ik had mijn 22ste verjaardag niet eens kunnen vieren, zo ziek was ik. Ik dacht aan kanker, niet aan aids. Dat kwam toch alleen in Afrika voor?"

Mijn vriend was mijn derde bedpartner. De dokter zei nog: ga niet googlen. Dat deed ik toch. Ik zag magere mensen met ingevallen wangen, huidkanker, echt verschrikkelijk. Ik dacht dat mijn leven ophield. Mijn moeder ook. Die moest keihard huilen.

Vier jaar lang heb ik me heel slecht gevoeld. Ik was boos op mezelf. Aan seks deed ik niet meer. Tot mijn moeder me naar een afkickkliniek stuurde. Tijdens een praatsessie reageerden anderen zo goed op mijn verhaal. Alsof ik een tweede keer uit de kast kwam. Ze vonden me helemaal niet vies of raar.

Inmiddels ben ik heel open. Ik vertel mijn verhaal aan iedereen, zet het op facebook, geef voorlichting op scholen, ben model geweest voor Stop Aids Now, en zet het in mijn profiel van Grinder (datingapp voor homo’s). Ik verwijt mezelf ook niks meer. Ik ben geliefd onder mensen om wie ik ben, niet om wat ik heb.’’

TongzoenenHiv is een virus dat het afweersysteem aantast. Je kunt het oplopen door onbeschermde seks, bloedcontact, borstvoeding of een vuile injectienaald. Als hiv onbehandeld blijft, kan het zich ontwikkelen tot aids, waaraan je kunt overlijden.

Met de juiste medicatie is het virus onmeetbaar in het bloed en daarmee niet overdraagbaar.

Grootste misverstand: je kunt hiv oplopen via tongzoenen, hoesten, de wc-bril, een koffiekopje of zwemwater.

Aids in de wereld

Internetopdracht: Ga naar www.stopaidsnow.nl, kies bovenaan INFO HIV&AIDS en ga naar FEITEN EN CIJFERS.

Vind een antwoord op volgende vragen. Zoek bij feiten en cijfers

Hiv en aids in de wereld:Hoeveel mensen zijn er wereldwijd besmet met hiv? __________________________

Hiv en aids per regio  Klik op het pijltje bij West-Europa en Noord-Amerika

Wat is steeds vaker de oorzaak van HIV? __________________________________

Toegang tot behandelingWat doet het medicijn tegen HIV juist? ____________________________________

____________________________________________________________________

De strijd tegen aids heeft succesWelk fonds voert een harde strijd tegen aids? _______________________________

Hoeveel procent is het aantal mensen dat sterft aan aids sinds 2005 gedaald? ______

Kan je dan van een succes spreken? Ja / neen

GOED of FOUT?

Hieronder staan 10 beweringen over HIV/aids. Sommige zijn fout. Omcirkel telkens de letterdie bij het juiste antwoord hoort. Kopieer vervolgens alle letters die je omcirkeld hebt in hetrooster. Je vindt dan een woord dat verband houdt met HIV/aids.

GOED FOUT1. HIV kan worden overgedragen van een moeder op haar baby A Z2. Aids komt alleen in Afrika voor T I3. HIV kan worden overgedragen door hetzelfde bestek te gebruiken W D4. Aids is niet te genezen S U5. Je kunt zonder risico’s met een seropositieve persoon samenleven L A6. Er bestaat geen test om het HIV-virus te detecteren Y I7. Als de HIV-test negatief is, betekent dit dat je het virus hebt O N8. ARV-geneesmiddelen moeten elke dag worden ingenomen T N9. ARV's zijn gemakkelijk overal ter wereld te kopen V J10. Gezondheid is een recht van iedereen, arm én rijk E XActiviteiten voor de leerlingen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Page 1WOORDZOEKERAl deze woorden hebben hun plaats in het rooster. Vind ze en streep ze door. Je kunt in alle richtingen zoeken! Met de overgebleven letters, vorm je een woord.

Spelen maar !

BESMET ZIEK SEROPOSITIEF REMEDIES VACCIN MALAWI BLOED SYNDROOM SYMBOOL INFECTIES GEZONDHEID VICTORIA VIRUS PATIENT AIDSWEZEN CONDOOM PAPA HILDE FIT TEST TRITHERAPIE HIV

A W G E Z O N D H E I DI P E E P I V I H V N ED R A I A S E E I A F OS L I P T Y V K L C E LW C R A I N I D D C C BE O O R E D R T E I T LZ N T E N R U S B N I OE D C H T O S E A I E ON O I T D O S T S D S BT O V I A M A L A W I MI M G R E M E D I E S YF E I T I S O P O R E S

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1

1

12 13