Europa mijn thuis Europa mijn thuis - HuisOnderwijs...

Europamijn thuisEuropa mijn thuis

Een uitgave van de Vertegenwoordiging

in België van de Europese Commissie

Bladzijde � Europa mijn thuis

‘Oh, kijk’ roept Emma uit, ‘een grote, ouderwetse

loupe, net zo één als de speurders in opa’s stripverhalen

gebruiken om op onderzoek te gaan.’

‘Keitof’ zegt Thomas. ‘Zullen we speurdertje spelen?’

‘Goed idee, laat ons op onderzoek gaan om onze spreekbeurt over de Europese

Unie voor te bereiden’ zegt Emma. ‘We zouden kunnen mensen ondervragen en

zo, in plaats van alles in boeken bij mekaar te zoeken.’

‘Yes!’ zegt Thomas enthousiast ‘Ik heb al een idee met wie we kunnen

beginnen. Het is gestopt met regenen, kom op, naar de bibliotheek!

En vergeet de loupe niet!’

Weet je ?De Europese vlag is blauw en bevat een cirkel van twaalf gele sterren met vijf punten. Er is dus geen ster per land, zoals op de vlag van de USA.

Dit is het verhaal van Emma en

Thomas. Op een regenachtige dag

hebben ze op zolder bij opa een stapel

oude strips gevonden, en daar zijn ze

natuurlijk uren zoet mee geweest, hoe

zou je zelf zijn. In een oude kast vinden

ze bovendien een andere trofee:

Europa mijn thuis Bladzijde �

Opdracht

1 Kleur de Europese vlag hiernaast met de juiste kleuren.

En blijgezind hollen ze naar

hun eerste speurwerk.

Het is echt wel een boeiende tocht

geworden. Ga je mee?

� Zoek 10 afbeeldingen, foto’s, teksten,… die aan Europa doen denken! Knip ze uit, nummer ze en noteer hieronder waarom je ze koos.

1. 6.

2. 7.

3. 8.

4. 9.

5. 10.


Een bee tje geschiedenisEmma en Thomas willen

beginnen bij het begin.

Wat is dat eigenlijk, die Europese Unie?

En hoe is die ontstaan?

Ze richten hun loupe op het internet

in de stadsbibliotheek. Ze roepen

al snel de hulp in van Marc.

Hij is bibliothecaris en al een tijdje

met ‘Europa’ bezig, hij moet dus

een uitstekende ‘getuige’ zijn…

Ze hebben afgesproken dat ze elk

om beurt een vraag zullen stellen.

Marc, kan jij ons vertellen hoe de Europese Unie gestart is?

‘Na de Tweede Wereldoorlog lag heel Europa in puin. Er waren miljoenen mensen gedood, de we-

gen waren vernield en veel mensen waren op de vlucht. Een catastrofe. En dat was niet de eerste

keer. Van 1914 tot 1918 gingen Frankrijk, Duitsland en de rest van Europa al eens met elkaar op de

vuist. Toen waren er ook al zo veel verwoestingen en kwamen er miljoenen mensen om het leven.’

Maar wat heeft dat te maken met de EU?

‘In 1945 vond iedereen dat het gedaan moest zijn met oorlogvoeren. Frankrijk en Duitsland moesten

maar eens stoppen met elkaars vijand te zijn. Maar hoe zorg je daarvoor? Robert Schuman, de Franse

minister van Buitenlandse Zaken, kwam met een schitterend voorstel. Hij nodigde (op 9 mei 1950)

Duitsland uit om samen met Frankrijk een soort ‘club’ te stichten, waarin ze zouden samenwerken. Die

samenwerking zou gebeuren voor kolen en staal. Waarom? Heel eenvoudig: kolen en staal heb je nodig

om wapens te maken. Als Frankrijk en Duitsland niet meer afzonderlijk wapens kunnen maken, kunnen

ze geen oorlog meer voeren tegen elkaar. Slim gezien van die Schuman, vind je ook niet?’


Een bee tje geschiedenis

Frankrijk en Duitsland zouden dus voortaan niet meer zelf kolen

opdelven en staal maken?

‘Toch wel, maar wat ze ermee doen beslissen ze samen. Schuman nodigde andere landen uit om

mee te werken. België, Nederland, Luxemburg en Italië zagen dat wel zitten. Met zes landen start-

ten ze de ‘club’ van de EGKS: de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal. Dat gebeurde

in 1951. Toen is de Europese samenwerking begonnen. Je kan zeggen dat de EGKS het begin is

van de Europese Unie.’

Hoe groeide de EGKS dan uit tot de EU?

(lacht) ‘Niet zo vlug. We doen het stap voor stap. Vooraleer er sprake was van de EU was er eerst

nog de EEG, wat staat voor Europese Economische Gemeenschap. Waar dat goed voor was?

Wel, het ging zo goed met de EGKS dat men in de zes landen dacht: waarom ons beperken tot

kolen en staal? Kunnen we niet beter voor de hele economie (of anders gezegd voor alles waar we

handel mee drijven) samenwerken? Natuurlijk kon dat en zo werd de EEG in 1957 geboren.’

Er wordt wel eens gesproken over

‘de gouden jaren zestig’.

Was die EEG dan zo’n succes?

‘Zeker, de 6 landen van de EEG dreven volop handel

met elkaar en werden welvarender. De honger en de

ellende van de oorlog waren vergeten. Er was echte

vrede in Europa. Het was zelfs ondenkbaar geworden

dat Frankrijk en Duitsland nog ooit oorlog zouden voeren.


Vul in de kadertjes op de tijdbalk

de belangrijkste feiten

van de Europese eenwording in.

�

Andere Europese landen zagen toch hoe succesvol de EEG was?

Waren zij niet geïnteresseerd om mee te doen?

‘Jazeker. In 1973 kwamen het Verenigd Koninkrijk, Denemarken en Ierland bij de EEG. Daarna

begon de uitbreiding naar het zuiden van Europa. Griekenland sloot in 1981 aan. In 1986 verwel-

komde de EEG Portugal en Spanje.’

Als we goed geteld hebben, waren ze toen met twaalf. Het zal niet altijd

makkelijk geweest zijn om overeen te komen zeker?

‘Neen, dat niet. Maar toch wilden ze allemaal samen vooruit. In 1992 besloten ze om binnen tien

jaar met één munt te betalen. Ze veranderden ook hun naam van Europese Gemeenschap naar

Europese Unie.’

Opdracht

1950

1955

1960

1965

1970


De euro dus?

Juist, sinds 1 januari 2002 kunnen we in twaalf van de

vijftien EU-Lidstaten met de euro betalen. Als dat

geen grote verandering is… Intussen - in 1995 -

kwamen Oostenrijk, Finland en Zweden bij de EU.

Maar zijn we nu met z’n ��?

Absoluut. Op 1 mei 2004 kwamen er maar liefst tien

nieuwe Lidstaten bij de EU. Het is de eerste keer in de

geschiedenis van de Europese samenwerking dat er in één

smak zo veel landen toetraden. En op 1 januari 2007 komen er nog

twee bij. Jullie kennen die landen toch?’

Euh…

‘Ik zal ze even voor jullie opsommen. Het zijn de drie Baltische staten: Estland, Letland en Litouwen.

Dan nog Polen, Hongarije, Tsjechië, Slowakije en Slovenië (verwar die twee niet met elkaar!).

Dan nog twee eilanden: Malta en Cyprus. En ten slotte, de twee nieuwelingen: Roemenië en

Bulgarije.

1975

1980

1985

1990

1995

2000

2005

2010


Met behulp van een atlas is het heel simpel om van deze

blinde kaart een kaart van de Europese Unie te maken.

Hiernaast vind je een alfabetische lijst van alle Lidstaten.

Geef ieder land zijn plaats op de kaart door

het overeenstemmende nummer erop

in te vullen. Bijvoorbeeld: voor

België schrijf je het nummer

‘1’ op de juiste plaats op

de kaart

Opdracht 1. België

2. Bulgarije

3. Cyprus

4. Denemarken

5. Duitsland

6. Estland

7. Finland

8. Frankrijk

9. Griekenland

10. Hongarije

11. Ierland

12. Italië

13. Letland

14. Litouwen

15. Luxemburg

16. Malta

17. Nederland

18. Oostenrijk

19. Polen

20. Portugal

21. Roemenië

22. Slovenië

23. Slowakije

24. Spanje

25. Tsjechië

26. Verenigd Koninkrijk

27. Zweden

�


Wat heb jij nu vooral onthouden van

dit interview? wil Emma van Thomas weten.

‘Wel,’ zegt Thomas ‘al die landen zou ik nog niet kunnen opsommen, daarvoor

zou ik mijn notities nog eens moeten nalezen. Maar ik heb wel begrepen dat

er nu vrede heerst tussen de Lidstaten. En dat is toch wel een groot voordeel’

‘Dat klopt,’ zegt Emma. ‘Maar ze zullen het toch niet alleen maar daarvoor

gedaan hebben? Er zullen zeker nog andere voordelen zijn die we nog niet

ontdekt hebben. Ik ken iemand die ons kan verder helpen, komaan’

En met z’n tweetjes

trekken ze er weer

op uit. Ze richten hun

vragen (en hun loupe)

op een aantal specialisten,

want het ene gesprek leidt naar

het andere. Luister maar mee…

Europa? Wat heb je d ’r aan?

‘OK’ zegt Thomas terwijl hij zijn jasje aantrekt

‘maar deze keer krijg ik de loupe’

Bladzijde 10 Europa mijn thuis

Renilde, 32 jaar, landbouwster‘Vijf jaar geleden hebben mijn man en ik het landbouwbedrijf van mijn

ouders overgenomen. We hebben er meteen een stukje vakantiehoeve

van gemaakt. We kunnen tijdens de vakantie vier gezinnen ontvangen.

Door dat plattelandstoerisme (zoals ze dat noemen) verdienen wij

een centje bij. Het is tegenwoordig moeilijk om enkel van de land-

bouw te leven.’

Was dat vroeger anders dan?

‘In de tijd van mijn ouders ging dat heel goed. In de jaren

‘50 herinnerde iedereen zich de honger van tijdens de

oorlog. Dat wilden ze niet meer. Er moest dus altijd voldoende

voedsel zijn voor iedereen. En wie zou daar voor zorgen?

Juist, de landbouwers.

Maar wat was de rol van ‘Europa’ hierin dan?

Omdat de landbouwers veel voedsel zouden kunnen produ-

ceren, zorgde ‘Europa’ (de EEG) ervoor dat ze goede prijzen

kregen voor hun producten. Omdat iedereen alles zou kunnen

kopen, zorgde ‘Europa’ er tegelijk voor dat de prijzen van de voeding in de winkel niet te hoog waren.

Zo was iedereen tevreden. Ik herinner me nog dat mijn ouders in die tijd veel werk verzetten. Onder-

tussen konden ze ook veel oogsten. Want er waren landbouwmachines die het werk lichter maakten en

door kunstmeststoffen konden ze meer kweken. Het resultaat: overschotten. Er waren meer landbouw-

producten dan de Europeanen konden opeten. Toen sprak men van de ‘boterberg’ en de ‘melkplas’.

Dat lijkt mij het andere uiterste. Daar moest toch iets aan gebeuren?

Ja natuurlijk. Geleidelijk aan kregen de landbouwers een minder goede prijs voor hun oogst. ‘Europa’

spoorde hen aan om meer op de kwaliteit van hun producten te letten, in plaats van er zo veel mogelijk

van te oogsten. En de EU vraagt de landbouwers ook om het milieu te respecteren. Sommige landbou-

wers schakelden over op biologische teelten. Anderen (zoals wij) stelden een stukje van hun boerderij

open voor toeristen.’

Europa en de landbouw: hand in hand

Europa mijn thuis Bladzijde 11

�Opdracht

‘Europa’ heeft zich na de Tweede Wereldoor-

log met de landbouw beziggehouden. Dat

noemen we het Europese ‘landbouwbeleid’.

Dat landbouwbeleid verliep in verschillende

stappen. Plaats de stappen hieronder in de

juiste volgorde, door er cijfers naast te plaat-

sen (voor stap 1 plaats je dus een 1, enz.)

n De landbouwers werkten erg hard en er waren

machines waarmee ze nog meer konden doen.

Zo kwamen er al snel overschotten.

n De landbouwers moesten meer gaan produ-

ceren. De EEG spoorde ze aan om dat te

doen door ze goede prijzen te geven voor

hun producten.

n ‘Europa’ steunt de landbouwers niet meer

om meer te produceren, maar wel om pro-

ducten van goede kwaliteit voort te brengen

en op het milieu te letten.

n Na de Tweede Wereldoorlog was er hongers-

nood in Europa. Er was niet voldoende voedsel

voor iedereen.

n Sommige landbouwers schakelen over op

hoevetoerisme of biologische landbouw.

n Omdat ‘Europa’ een handje toestak, kregen

de boeren een goed inkomen en waren ook

de mensen die het voedsel kochten tevreden.

Zij betaalden in de winkel lage prijzen voor

landbouwproducten.

Lees het verhaal van Renilde. Schrijf op

of de volgende beweringen juist of fout

zijn. Als ze fout zijn, noteer dan waarom

dat zo is.

‘Europa’ zorgde ervoor dat de consumenten

(mensen die de landbouwproducten kopen

in de winkel) een hoge prijs moesten beta-

len en de producenten (de landbouwers die

de producten voortbrengen) een lage prijs

kregen. Zo was iedereen tevreden.

Juist

Fout

‘Europa’ hield zich na de Tweede Wereldoor-

log met de landbouw bezig, om te vermijden

dat er ooit nog honger zou zijn in Europa.

Juist

Fout

De ‘boterberg’ en de ‘melkplas’ zijn voor-

beelden van overschotten die er kwamen.

De overschotten waren het gevolg van het

feit dat de landbouwers nogal lui waren en

alles op hun boerderij lieten liggen.

Juist

Fout

Nu vraagt de EU de landbouwers om zorg te

dragen voor het milieu. Sommige landbou-

wers doen aan plattelandstoerisme om een

centje bij te verdienen.

Juist

Fout

�

Bladzijde 1� Europa mijn thuis

Luc, 53 jaar, buschauffeur‘Al twintig jaar ben ik buschauffeur. Ons vak is de laatste jaren sterk veranderd. De wegen raken altijd

maar voller en de mensen hebben minder geduld. Positief is dat er geen echte grenzen meer zijn tussen

de landen van de Europese Unie.’

Dat is ooit anders geweest…

‘Zeker weten. In de jaren tachtig reed ik ook al naar Oostenrijk en Zwitserland. Eerst moest je aan de

douanepost van Nederland aanschuiven om binnen te raken.

Dan hetzelfde liedje aan de Duitse grens, maar meestal nog

een beetje erger. De Duitse douaniers controleerden alle

papieren heel grondig en vroegen soms de identiteitskaart

van iedereen op de bus. Aan de Oostenrijkse grens was

het nog eens van dat. Er ging toen veel tijd verloren.

En ik mag nog niet echt klagen. Mijn neef die vrachtwa-

genchauffeur is, stond soms uren lang aan de grens aan

te schuiven. Zijn bedrijf moest veel tijd en geld steken in

het klaarmaken van zijn papieren, vooraleer hij de grens

over kon.’

En wanneer is dat allemaal veranderd?

‘In januari 1993 om precies te zijn. We kunnen nu gewoon doorrijden aan de grenzen van de EU-landen.

Gedaan met dat vervelende wachten en dat tijdverlies.’

Maar dat wegvallen van de grenzen is vooral een goede zaak voor bedrijven?

‘Niet alleen voor de bedrijven hoor! Ook voor iedereen die op reis wil gaan in de EU zijn er geen grens-

controles meer. En als je als Belg inkopen wil doen in Duitsland of Frankrijk, dan kan dat zonder pro-

bleem. Firma’s uit andere landen van de EU kunnen in ons land hun producten verkopen, net alsof het

hun eigen land zou zijn. Zo hebben wij een grotere keuze en zijn er lagere prijzen. Dat is goed voor onze

portemonnee.’

Europa zonder grenzen

Europa mijn thuis Bladzijde 1�

�Opdracht

Vul de volgende tekst aan

Sedert 1 januari (jaartal) mag je vrij aankopen doen in een ander land van de

Europese Unie. Je mag er alles kopen, net zoals je dat in je eigen land zou doen. Aan de grenzen

zijn de d immers verdwenen.

Je kunt ook zonder problemen r naar en in een ander EU-land.

Voor de bedrijven is dat wegvallen van de g eveneens een hele verbetering.

Hun vrachtwagens moeten niet meer a aan de grens om gecontroleerd

te worden en ze moeten minder invullen. De bedrijven mogen hun

goederen overal in de EU verkopen, net alsof

daardoor hebben wij een grotere k en worden de producten

g .

Ken je nog een vereniging van landen die één grote markt vormen? Vertel eens.

Een label voor de beste producten

Als je producten van zowat overal kan kopen, moet je er natuurlijk zeker

van zijn dat ze van goede kwaliteit zijn. Daarom moeten alle producten die

hier te koop zijn, van de EU aan bepaalde voorwaarden voldoen. Die pro-

ducten mogen dan een speciaal kenteken dragen, men noemt dat het ‘CE

label’. Die staat meestal op de verpakking. Kijk thuis eens rond naar verpakkingen van allerlei

producten, zoals GSM, rekenmachientjes, digitaal fototoestel, speelgoed enz. en maak en lijstje

van degene waarop je een CE label hebt gevonden. Let op! Soms staat het CE label ook op het

product zelf.

�

�


Miranda, 28 jaar, verkoopster van souvenirs‘Vroeger was alles beter, zegt mijn oma vaak. Daar ben ik het niet mee eens. Zeker niet als het over de euro

gaat. Voor ons, in de souvenirwinkel, is het veel gemakkelijker geworden.’

Hoezo?

‘Tot een paar jaar geleden betaalden de toeristen hier in Franse frank, Duitse mark of Nederlandse gulden.

Zowel de toeristen als wij moesten iedere keer omrekenen. Dat was niet altijd eenvoudig. Met de euro is dat

allemaal opgelost. We hebben nu één kassa en dat rekenen hoeft niet meer.

Vooral makkelijk voor de toeristen dus?

‘Niet alleen voor hen hoor. Onze leveranciers zeggen dat hun bedrijf de euro ook wel ziet zitten. Vroeger

moesten ze soms tien verschillende prijslijsten hebben voor alle landen in Europa waar ze leveren. Nu vol-

staat één prijslijst. Veel gemakkelijker voor hen. Ze hebben nu een groot gebied om za-

ken te doen. Een grote zone zonder grenzen en met hetzelfde geld. Een beetje zoals je

in je eigen land zou verkopen.

Reizen in Europa wordt nu dus een stukje simpeler?

Ja, dat ondervinden we zelf aan den lijve. In de winter sluiten we de

winkel altijd een maand. Dan nemen we vakantie. Meestal gaan

mijn man en ik dan naar Griekenland. De euro heeft onze vakan-

tie een beetje aangenamer gemaakt. Vroeger moesten we Bel-

gische franken wisselen tegen Griekse drachmes. De bank re-

kende ons daarvoor kosten aan. In Griekenland moesten we de

eerste dagen alles omrekenen naar Belgische frank om toch een

idee te hebben of iets duur of goedkoop was. Terug in België konden

we weer naar de bank om de drachmes die nog over waren te wisselen. En

natuurlijk weer kosten betalen. Dat is allemaal verleden tijd.’

Weet je ?Het symbool van de EURO (e) is geba-seerd op de Griekse letter epsilon (Â) en is tegelijk de eerste letter van ‘Europa’. De twee evenwijdige streepjes zijn een knipoog naar de dollar en de yen en symboliseren de stabiliteit van de euro.

1€

1€1€

1€

1€1€

1€1€

1€

1€1€

1€

1€

1€1€

1€

1€

1€ 1€

1€

Was dat nu echt nodig, die euro?


10Opdracht

Lees de tekst van Miranda heel aandachtig. Som drie voordelen van de euro op. Met andere

woorden: wat is er gemakkelijk of overbodig geworden door de komst van de euro?

Hieronder staan een aantal beweringen. Schrijf in de rechterkolom of ze juist of fout zijn.

Als je ‘fout’ invult, schrijf dan ook (op een afzonderlijk blad) waarom dat zo is.

1. De naam van één honderdste van een euro is één europenning Juist

Fout

2. De beeltenis van de Belgische koning komt niet meer voor

op de euro-munten Juist

Fout

3. De euro-biljetten en de euro-munten zijn in de twaalf EU-Lidstaten

die de euro invoerden volledig gelijk Juist

Fout

4. Het meervoud van ‘euro’ is ook ‘euro’.

Je mag dus schrijven: dat boek kost tien euro Juist

Fout

5. Het euro-teken kennen we. De Amerikaanse munt, de dollar,

heeft ook een teken, nl.: $. Het Britse pond heeft als teken: £. Juist

Fout

6. Er zijn zeven verschillende euro-munten en acht

verschillende euro-biljetten in omloop. Juist

Fout

7. De beeltenis van de Belgische koning staat op alle euro-biljetten Juist

Fout

8. Anderhalve euro mag je schrijven als 1,50 euro Juist

Fout

9. Op de euro-biljetten staan er veel bruggen en vensters Juist

Fout

10. Zwitserland is geen lid van de Europese Unie,

maar heeft toch de euro als officieel geld ingevoerd Juist

Fout

Weet je in welke landen je reeds met euro’s kan betalen?

Duid ze op de kaart op blz. 8 met het euro-symbool (e) aan.

11

1�

1€

1€


Is er een vuiltje aan de lucht?

Theo, 41 jaar, boswachter ‘Van beroep ben ik boswachter. Mijn vrije tijd stop ik in de milieubeweging. We moeten ophouden onze

planeet te bevuilen. Minder vieze troep uit de schoorstenen van de fabriek en geen rommel meer in de

rivieren! De landbouwers moeten minder sproeistoffen gebruiken, want die raken uiteindelijk toch in ons

drinkwater. En wij moeten allemaal minder afval produceren. Veel minder verpakkingen is de boodschap.

Plus zoveel mogelijk sorteren, zodat we zoveel mogelijk kunnen hergebruiken.’

Da’s meteen een ganse boterham. Heeft de EU daar een rol in te spelen?

‘Jazeker. De Europese Unie houdt zich veel met het milieu bezig. Dat is ook logisch. Milieuvervuiling stopt

nu eenmaal niet aan de grenzen van een land. Als de schoorstenen van de fabrieken in een buurland

vuile stoffen uitstoten, brengt de wind die ook naar België. Het heeft dus weinig zin dat elk land afzonder-

lijk maatregelen neemt om het milieu schoon te houden. Dat moeten we echt samen doen.’

Weet je ?In de EU rijden ongeveer 200 miljoen auto’s rond. Elke inwoner gooit er jaarlijks ongeveer 500 kg huishoudafval weg.


Wat kan de EU dan in de praktijk doen?

‘Wel, daarom maakt de EU wetten (ze noemen dat daar ‘richtlijnen’) die door de landen van de EU moeten

uitgevoerd worden. Zo hebben ze bv. al jaren geleden beslist dat alle nieuwe auto’s in de EU een kataly-

sator moeten hebben. Dat is een toestel om de uitlaatgassen te zuiveren. Alle Lidstaten kregen van de EU

ook de opdracht om hun ‘oppervlaktewateren’ te zuiveren. Als het zeewater, de rivieren en de meren niet

vervuild zijn kent Europa een vlag toe…

Ah ja, de beruchte blauwe vlaggen?

Inderdaad, die zijn stilaan door iedereen gekend. Het is niet netjes als bijvoorbeeld een strand (of een

meer, of een rivier) niet met een blauwe vlag kan uitpakken.

1�Opdracht

De EU telt ongeveer 456 miljoen inwoners en er toeren wagens

rond. Wat kun je daar zoal bij bedenken?

Om te helpen de afvalberg te verminderen, bedacht men het principe van ‘de vervuiler betaalt’.

Wie verontreinigende producten maakt of koopt zal een extra bedrag moeten betalen. Omge-

keerd wil men dan weer milieuvriendelijke goederen of diensten goedkoper maken. Voor fris-

dranken in flessen bijvoorbeeld betaalt men minder dan die in wegwerpverpakkingen. Daarom

staan er op sommige verpakkingen ‘milieulogo’s’. Verzamel zo veel mogelijk van die milieu-

logo’s. Weet je ook wat ze betekenen?

1�


Wég met banditisme en terrorisme

Guido, 48 jaar, politieagent‘Aangenaam. Guido is de naam. Al 25 jaar agent. Ik ben dus een oude rot in het vak. Maar in vijfentwintig

jaar tijd is er wel het een en ander veranderd. Dat kan ik je verzekeren.’

Kunt u daar een voorbeeld van geven?

‘Wel, neem nu die achtervolging van vorige week. We waren een

drugsbende op het spoor. Na een wilde achtervolging waren

we in de buurt van de Nederlandse grens beland en ja

hoor, ze stoven de grens over. We bleven ze ach-

ternazitten tot een stuk in Nederland.

Ondertussen hadden we

onze Nederlandse collega’s

gewaarschuwd. Samen heb-

ben we de bende kunnen oppak-

ken. Tien jaar geleden zou dat

waarschijnlijk niet gelukt zijn. Door

de Schengen akkoorden kan dat nu wel.’

Pardon? Wat bedoelt u met Schengen akkoorden?

‘De politie werkt nu beter samen. De akkoorden hiervoor dragen de naam van het Luxemburgse stadje

waar ze werden ondertekend: Schengen. Er staat nu in Straatsburg een grote politiecomputer. Daar

stoppen we alle gegevens over gestolen auto’s, verboden wapens, gestolen identiteitskaarten en nog

allerlei andere zaken in. Al de politieagenten uit heel Europa kunnen in die computer kijken. Als er bv. een

auto gestolen wordt in ons land en in Duitsland opduikt, dan grijpen onze collega’s meteen in.

En dan is er natuurlijk ook nog Europol’

Wat is dat, Europol?

‘Dat is een Europese politiedienst die de agenten van de EU helpt. Zij verzamelen (vanuit hun hoofd-

kwartier in Den Haag) informatie en geven die aan ons door. De misdadigers werken nu over heel Europa.

De politie ook, wees daar maar zeker van!’


1�Opdracht

Zijn de volgende beweringen juist of fout?

Als ze fout zijn, schrijf dan op een afzonderlijk blad waarom dat zo is.

1. Europol is gevestigd in de Nederlandse hoofdstad Den Haag Juist

Fout

2. Schengen is een stadje in Duitsland, waar afgesproken werd

dat de politie in Europa beter zou samenwerken Juist

Fout

3. In Straatsburg staat een grote politiecomputer.

De politiediensten van de Europese landen kunnen daar in

kijken om te zien welke auto’s er bij voorbeeld werden gestolen Juist

Fout

4. In Schengen is er afgesproken dat de politie in Europa beter

zou samenwerken. Daardoor mag de Belgische politie gangsters

achtervolgen op Nederlands, Frans of Duits grondgebied Juist

Fout

5. Europol is een Europese politiedienst die verkeersboetes geeft

aan buitenlanders die in ons land overtredingen begaan Juist

Fout

Juist Fout

Bladzijde �0 Europa mijn thuis

Hulp voor mensen in nood

Michel, 44 jaar, journalist‘Ik ben al jaren reporter bij een belangrijk tijdschrift. Ik hou me vooral bezig met wat er in de arme landen

gebeurt. Ik reis heel veel, want als er iets belangrijks gebeurt, wil je natuurlijk ter plaatse zijn. Ik word uiter-

aard geconfronteerd met veel menselijke ellende, want mijn job heeft vaak te maken met natuurrampen

en conflicten. Denk maar aan de tsunami, of de aardbeving in Java - oorlog en hongersnood in Afrika.

‘En wat doet de Europese Unie?’

“Wel, jullie moeten weten dat de Europese Unie oog heeft voor de ellende in de wereld. Overal waar de

bevolking van een land wordt geteisterd door oorlog en geweld, als de mensen moeten vluchten, als een

epidemie uitbreekt … komt de EU onmiddellijk ter hulp”

‘En hoe doet ze dat dan?’

‘De EU verleent op twee manieren hulp aan de armste landen. Ten eerste is er de onmiddellijke huma-

nitaire hulp. Die wordt verstrekt door het Bureau voor Humanitaire Hulp van de Europese Commissie,

ECHO, dat werd opgericht in 1992. ECHO neemt deel aan programma’s die worden opgezet om mensen

te helpen die door een ramp zijn getroffen. Denk maar aan de tsunami, met zijn 200.000 slachtoffers. Er

moest voedsel worden gevonden voor 898.000 mensen die hebben en houden hadden verloren. De EU

maakte alleen al voor deze ramp 103 miljoen euro vrij. Het totale jaarbudget bedraagt meer dan 600 miljoen

euro…Per jaar worden op die manier meer dan 18 miljoen mensen geholpen in meer dan 60 landen!

1�

Thomas ligt op een bank die de totale hulp

van de EU aan mensen in nood voorstelt. Kan

je hem in twee stukken verdelen, waardoor

duidelijk te zien is welk deel bestemd is voor

humanitaire hulp en welk deel voor ontwikke-

lingssamenwerking.

Weet je ook waarom de EU het bedrag voor

samenwerking met de ontwikkelingslanden

zo groot houdt?

Weet je ?Cotonou is een belangrijke Afrikaanse havenstad. De EU sloot er in juni 2000 een samenwerkingsakkoord met 77 ontwikkelingslanden voor de volgende 20 jaar.

1€

1€1€

1€

1€1€

1€1€

1€

1€1€

1€

1€

1€1€

1€

1€

1€ 1€

1€

Europa mijn thuis Bladzijde �1

‘En wat is die tweede manier?’

“De EU doet ook aan ontwikkelingssamenwerking. Dat is anders dan humanitaire hulp: hier is het de

bedoeling om de economische en sociale toekomst - en het milieu - in de arme landen te verbeteren.

‘Dat is vooral Afrika zeker?’

“Ja. Maar niet alleen Afrikaanse landen krijgen steun uit ontwikkelingsfondsen. Ook landen uit Latijns-

Amerika, Azië en Middellandse-Zeelanden. De EU en haar Lidstaten besteden jaarlijks meer dan 30 mil-

jard aan overheidssteun voor ontwikkelingslanden. En het is de bedoeling om dat op te trekken naar 50

miljard tegen 2010”

‘Oei, dat is wel een pak geld’

“En of. De Europese Unie is dan ook veruit de grootste hulpverstrekker ter wereld. Dat past in haar soli-

dariteitsbeleid. Ze geeft trouwens niet alleen hulp, ze sluit ook handels- en samenwerkingsakkoorden af

met ontwikkelingslanden, die dan hun producten bij ons kunnen verkopen. Een voorbeeld daarvan is

het Akkoord van Cotonou, waaraan 77 zogenaamde ACP landen deelnemen (=Afrika, Caraïben en de

‘Pacific’ of Stille Oceaan).

Opdracht

1€

1€1€

Bladzijde �� Europa mijn thuis

‘Wie bestuurt de Europese Unie eigenlijk? Wil Emma weten

‘Da’s niet zo simpel,’ zegt Peter ‘er zijn eigenlijk verschillende instellingen die de

EU besturen. En de regels van het spel veranderen af en toe eens.

Onlangs nog, toen er 10 nieuwe Lidstaten bij kwamen.’

‘Hou het maar bij de voornaamste hoor’ zegt Thomas,

een beetje bang dat hij te veel zou moeten noteren.

‘OK dan’ zegt Peter glimlachend. ‘Er zijn er eigenlijk een vijftal. En naast dat

vijftal zijn er nog een groot aantal instellingen die ook een vinger in de pap hebben. Maar daar zal

ik jullie niet mee vervelen. Ik zal het bij de drie belangrijkste houden’

Wie doet wat in de Euro pese Un ie?

Emma en Thomas brengen een bezoek

aan het gebouw van het Europees

Parlement in Brussel. Ze hebben daar al

veel over horen vertellen door hun papa,

hij noemt dat gebouw ‘Le Caprice des

Dieux’. Ze hebben altijd gedacht dat dat de

naam van een kaas was, maar nu blijkt het

over een bijzonder mooi gebouw te gaan.

Ze worden er onthaald door Peter.

Weet je ?De Europese inwoners besturen mee de Europese Unie. Zij kiezen wie hen mag vertegenwoordigen in het parlement. Deze manier van besturen noemt men democratie.

Europa mijn thuis Bladzijde ��

‘Dank u’ zegt Thomas opgelucht

‘Om te beginnen is er de Europese Commissie. Dat is de ‘regering’ van

Europa als je wil, want zij neemt de initiatieven in het beleid. Zij doet voor-

stellen voor wetten aan de Raad van de Europese Unie en/of het Europees

Parlement en zij waakt over de toepassing ervan. Er is één Commissaris per

Lidstaat, het gaat dus over een ploeg van…

‘��’ roept Emma vooraleer Thomas zijn mond heeft kunnen openen

‘Juist’ zegt Peter. ‘En elk van hun is verantwoordelijk voor een welbepaalde

opdracht. De Belgische Commissaris is verantwoordelijk voor ont-

wikkeling en humanitaire hulp. Kennen jullie ook zijn naam?

‘Ik denk dat het Louis Michel is’ zegt Thomas met

een zekere trots

‘Bravo’ zegt Peter. ‘ Die Commissa-

rissen worden aangeduid door hun

eigen regering, maar ze moeten wor-

den aanvaard door het Europees Parlement. En de

Commissie heeft een voorzitter: José Manuel Barroso’

‘OK’, zegt Thomas, die bang is dat het allemaal wat te lang zal duren, ‘wie zijn

die twee andere instellingen dan?’

‘Wel’ zegt Peter ‘je hebt daarnaast het Europees Parlement. Dat is de stem van de Europese bur-

gers. En weten jullie waarom? Wel, omdat de parlementsleden verkozen worden door het volk, door

Europese verkiezingen.’

Wie doet wat in de Euro pese Un ie?


‘Zijn ze ook met z’n ��?’ wil Emma weten

‘Neenee’, lacht Peter ‘dat zijn er een pak meer. Er zijn er momenteel 732, en 24 van hen zijn Belgen’.

Het Parlement stemt de wetten (ze kan er ook zelf voorstellen hoor) en de budgetten en controleert

de Europese Commissie’

‘En de derde instelling?’ vraagt Thomas, want het begint hem al wat te duizelen

‘Dat is de Raad van de Europese Unie’ zegt Peter. ‘Men noemt het ook soms de Raad van Ministers.

Om de eenvoudige reden dat die is samengesteld uit ministers van de landen van de EU. Eén mi-

nister per land. Maar niet altijd dezelfde! Dat is afhankelijk van het onderwerp waarover wordt ge-

discussieerd. Als het over landbouw gaat, zijn het de ministers van landbouw…’

‘En als het over milieu gaat, zijn het de ministers van milieu’ roept Emma

‘Juist, je hebt het systeem begrepen’ zegt Peter. ‘Samen met het Europees Parlement stemmen ze

wetten en budgetten.’

‘En wat gebeurt er als een land van de Europese Unie een wet

aan zijn laars lapt? ‘

“Wel, dan riskeren ze een straf vanwege het Europese Hof van Justi-

tie in Luxemburg.”

TipZou je het leuk vinden om samen een project

te doen met scholen in andere landen van

de Europese Unie en zelfs daarbuiten?

Dat kan, dank zij COMENIUS. Spreek er maar

eens over met je leerkracht.


1�Opdracht

Vul de volgende tekst aan:

Als er een Europese wet moet worden gemaakt zetten de Europese C

zich aan het werk. Dat zijn 27 personen uit alle landen van de EU. Het Belgische lid van deze

groep heet Louis M . Hij helpt dus mee met het schrijven van een

wetsvoorstel.

Dat wetsvoorstel gaat dan naar het E P ,

waarin meer dan 700 v zetelen. Zij keuren het wetsvoorstel goed

of af. Bij een goedkeuring, komen de m van alle EU-Lidstaten bijeen.

Zij moeten over het wetsvoorstel ook nog eens hun zegje doen. Pas als zij ‘ja’ zeggen, verandert

het wetsvoorstel in een heuse Europese wet.

De Europese C (je weet wel, waar Louis Michel in zit) moet er nu

voor zorgen dat die wet wordt. Als een Lidstaat van de EU het wat

te bont maakt en de wet overtreedt, komt het Europese H van

J in actie.


Emma en Thomas hebben

heel wat bijgeleerd over de

Europese Unie, hun speurwerk

is een succes geweest. Ze willen

graag laten zien hoeveel ze aan

de weet zijn gekomen.

Voor een Europese dag op de school

hebben ze een quiz gemaakt voor hun

klasgenoten.

Als uitsmijter hebben ze zelfs een

kruiswoordraadsel in elkaar gepuzzeld.

Spelen jullie mee?

Hoe goed ken je de landen van de Europese Unie?


1�Opdracht

Europa quizEmma en Thomas spelen quizmaster en geven eerst wat achtergrond over de quiz. ‘Jullie

weten intussen al dat er op verschillende tijdstippen groepen landen bij de EU

toegetreden zijn’ zegt Thomas. ‘Tussen �00� en �00� kwamen er nog eens 1�

Lidstaten bij. En er staan nog een aantal kandidaten te wachten die ook wat

graag bij de Europese Unie zouden komen. Deze quiz gaat over al die Lidstaten.

Emma en ik hebben ze ingedeeld in � groepen, gebaseerd op het jaar waarin

ze lid zijn geworden. Voor elke groep maakten we een aantal beweringen.

Het is aan jullie om erbij te schrijven over welk land elke bewering gaat.

Pas op: soms is er meer dan één bewering per land! Veel succes ermee.’

Groep 1a België, b Nederland, c Luxemburg, d Frankrijk, e Duitsland en f Italië (1951)

1.De schilder James Ensor woonde in een stad aan de kust van dit land a b c d e f

2. Leonardo da Vinci en Michelangelo komen uit dit land a b c d e f

3. In 1953 verdronken in dit land veel mensen toen de zee het land overspoelde. De Deltawerken

zijn er een geheel van bruggen en dijken die er moeten voor zorgen dat er geen overstromin-

gen meer komen a b c d e f

4. Het staatshoofd van dit land is een groothertog a b c d e f

5.Algerije was tot het begin van de jaren zestig een kolonie van dit land a b c d e f

6.Dit land heeft maar liefst negen buurlanden a b c d e f

7.De Alpen en de Apennijnen zijn bergketens in dit land a b c d e f

Groep 2a Verenigd Koninkrijk, b Ierland en c Denemarken (1973)

1. Schotland en Wales maken deel uit van dit land a b c

2.Dublin is de hoofdstad van dit land a b c

3. Hans Christian Andersen, een schrijver van sprookjes,

leefde van 1805 tot 1875 in dit land a b c


4.De Vikingen kwamen uit dit land a b c

5.India en Pakistan waren tot 1947 kolonies van dit land a b c

6.William Shakespeare en Rudyard Kipling zijn schrijvers uit dit land a b c

7. Saint Patrick’s Day is er een belangrijke feestdag a b c

Groep 3a Griekenland, b Spanje en c Portugal (1981 en 1986)

1. Dit land vormt samen met Spanje het Iberisch schiereiland a b c

2. De ‘fado’ is er een geliefd muziekgenre a b c

3.In de hoofdstad vind je de indrukwekkende Akropolis a b c

4.‘Moussaka’ is er één van de bekende gerechten a b c

5. In 776 voor Christus vonden er voor het eerst Olympische Spelen plaats,

ter ere van de oppergod Zeus a b c

6. De ‘flamenco’ is hun bekendste dans a b c

7.Uit dit land vertrokken vele ontdekkingsreizigers op tocht over heel de wereld. Het land had dan

ook verschillende kolonies. Eén van die ontdekkingsreizigers was Vasco da Gama a b c

Groep 4a Zweden, b Finland en c Oostenrijk (1995)

1. Alfred Nobel, de uitvinder van het dynamiet, werd er geboren. Kort voor zijn dood in 1896

besloot hij dat er jaarlijks een prijs moest worden uitgereikt (de Nobelprijs) aan mensen die iets

goeds hadden verwezenlijkt a b c

2.Dit land herken je aan de duizenden meren en ontelbare bossen a b c

3.In 1756 werd Wolfgang Amadeus Mozart er in Salzburg geboren a b c

4.De Alpen en de Vooralpen beslaan er bijna 70% van het landoppervlak a b c

5.Volvo en Saab zijn automerken uit dit land a b c

6.Nokia, het bedrijf dat gsm’s maakt, komt uit dit land a b c

7.Astrid Lundgren, de schrijfster van ‘Pipi Langkous’ komt uit dit land a b c


OpdrachtGroep 5a Estland, b Polen, c Slowakije, d Hongarije, e Malta en f Roemenië (2004 en 2007)

1. Dit land is één van de ‘Baltische staten’ a b c d e f

2.Krakow was vroeger de hoofdstad van dit land a b c d e f

3.Voor 1992 was dit land één met Tsjechië a b c d e f

4.Meer dan dertig procent van de bevolking woont in de hoofdstad Tallinn a b c d e f

5.De pianist en componist Chopin werd in 1810 in dit land geboren a b c d e f

6.Je vindt het land (eigenlijk een aantal eilanden) in de Middellandse Zee,

tussen Sicilië en Tunesië a b c d e f

7.De ridders van de Johannieterorde bouwden er mee aan de hoofdstad La Valetta a b c d e f

8.Met bijna veertig miljoen inwoners is dit het grootste land dat in 2004

tot de EU toetrad a b c d e f

9.Een van de grootste wereldkampioenes turnen, Nadia Comaneci, komt uit dit land a b c d e f

Groep 6a Letland, b Litouwen, c Tsjechië, d Slovenië, e Cyprus en f Bulgarije (2004 en 2007)

1. Dit land is een eiland in de Middellandse Zee en ligt niet zo ver van Turkije a b c d e f

2.Ivan Lendl en Martina Navratilova zijn beroemde tennisspelers uit dit land a b c d e f

3.Samen met Litouwen en Estland, vormt dit land de ‘Baltische Staten’. a b c d e f

4.Dit land maakt deel uit van de streek die we ‘de Balkan’ noemen a b c d e f

5.Dit land was vroeger een onderdeel van Joegoslavië a b c d e f

6.De hoofdstad van dit land ligt aan de rivier de Moldau a b c d e f

7.Door de hoofdstad van dit land loopt er een grens.

Er is immers een Grieks en een Turks gedeelte a b c d e f

8.De naam van de hoofdstad van dit land is ook een vrouwennaam. a b c d e f

Bladzijde �0 Europa mijn thuis

1�Opdracht

Zoek het eens op…‘Dit kruiswoordraadsel is makkelijker dan het lijkt’ legt Emma uit.

‘Je vindt alle antwoorden in deze brochure. Als je het rooster

horizontaal hebt ingevuld, vind je in de verticale kolom een begrip

waar het in deze brochure vaak om gaat…’

1. In 1973 werd ... lid van de Eu-

ropese Gemeenschap.

2. Eeuwenlang was ... het cen-

trum van de wereld.

3. De invoering van de ... maakte

een einde aan de kosten die

gepaard gingen met het wis-

selen van geld.

4. Zo vermijdt men ondermeer het

gebruik van sommige stoffen

die schadelijk zijn voor het ...

5. De EU is één groot gebied

met één grote ...

6. De EU telt ongeveer

456 000 000 ...

7. In 1986 werd ... lid van de Eu-

ropese Gemeenschap.

8. EGKS is de afkorting van de

Europese Gemeenschap voor

... en Staal.

9. De EU geeft uit dat ... de arm-

ste landen extra geld.

10. Dankzij de … akkoorden,

werkt de politie in Europa be-

ter samen.

11. Emma en Thomas brengen

een bezoek aan het Europees

Parlementsgebouw in ...

12. Slachtoffers van rampen kun-

nen rekenen op ... hulp van de

EU.

13. De boeren en de tuinders, de

..., enz. hebben ondanks

moderne technieken veel en

zwaar werk.

14. Het Europees ... telt momen-

teel 732 leden.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Europa mijn thuis Bladzijde �1

Opdracht 1De achtergrond van de vlag kleur je blauw,

de sterren geel.

Opdracht �In de tijdbalk vul je van links naar rechts in:

EGKS, EEG en EURATOM - EG - Denemar-

ken, het Verenigd Koninkrijk en Ierland -

Griekenland - Spanje en Portugal - Verdrag

van Maastricht (EU) - de grenzen tussen de

landen van de EU gaan open (Interne markt)

- Zweden, Finland en Oostenrijk - Verdrag

van Amsterdam - EMU - Verdrag van Nice -

de euro wordt de gemeenschappelijke munt

- uitbreiding van Cyprus, Estland, Hongarije,

Letland, Litouwen, Malta, Polen, Slovenië,

Slowakije en Tsjechië - toetreding van Roe-

menië en Bulgarije

Opdracht �Laat je werk door je leerkracht verbeteren.

Opdracht �Bewering 1: fout

Bewering 2: juist

Bewering 3: fout

Bewering 4: juist

Opdracht �4 – 2 – 5 – 1 – 6 – 2

Opdracht �1993 - douanehokjes - reizen - grenzen -

aanschuiven - papieren (documenten) - het

hun eigen land is - keuze - goedkoper

Opdracht �De Verenigde Staten van Amerika

Opdracht 10Niet meer omrekenen

Niet meer omwisselen (dus ook geen bank-

kosten meer)

Grotere ruimte voor de bedrijven

Opdracht 111: fout; 2: fout; 3: fout; 4: fout; 5: juist; 6: fout;

7: fout; 8: juist; 9: juist; 10: fout

Opdracht 1�Je kan met euro’s betalen in België, Duits-

land, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland,

Italië, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk,

Spanje en Portugal.

Opdracht 1�> Er zijn ongeveer 200 miljoen voertuigen

in de EU

> Maak deze oefening in de klas

Opdracht 1�Bewering 1: fout

(Den Haag is niet de hoofdstad!)

Bewering 2: fout

Bewering 3: juist

Bewering 4: juist

Bewering 5: fout

Opdracht 1�De totale hulp van de EU aan landen in nood

bedraagt ongeveer 30.600 miljoen euro (of

30, 6 miljard euro), waarvan 600 miljoen

worden besteed aan humanitaire hulp. De

bank waarop Thomas ligt is 15,3 cm lang.

Dat wil zeggen dat elke cm gelijk is aan 2000

miljoen euro. Bijgevolg staan 3 mm van de

balk voor humanitaire hulp en de rest voor

ontwikkelingssamenwerking.

Oplossingen van de opdrachtenOpdracht 1�Commissarissen - Michel - Europees Parle-

ment - vertegenwoordigers - ministers -

Commissie - toegepast - Hof van Justitie

Opdracht 1�Groep 1:

1 a; 2 f; 3 b; 4 c; 5 d; 6 e; 7 f

Groep 2:

1 a; 2 b; 3 c; 4 c; 5 a; 6 a; 7 b

Groep 3:

1 c; 2 c; 3 a; 4 a; 5 a; 6 b; 7 c

Groep 4:

1 a; 2 b; 3 c; 4 c; 5 a; 6 b; 7 a

Groep 5

1 a; 2 b; 3 c; 4 a; 5 b; 6 e; 7 e; 8 b; 9 f

Groep 6

1 e; 2 c; 3 a; 4 d; 5 d; 6 c; 7 e; 8 f

Opdracht 1�1. Denemarken

2. Europa

3. Euro

4. Milieu

5. Markt

6. Inwoners

7. Spanje

8. Kolen

9. Fonds

10. Schengen

11. Brussel

12. Humanitaire

13. Vissers

14. Parlement

Het begrip: De Europese Unie

Meer exemplaren en bijkomende informatie kan u krijgen bij de Vertegenwoordiging

in België van de Europese Commissie

Archimedesstraat 73 - 1000 Brussel

Tel: (32-2) 295 38 44 - Fax: (32-2) 295 01 66

Internet: http://ec.europa.eu/belgium

E-mail: [email protected]

Deze brochure kwam tot stand met de medewerking van de Stichting Ryckevelde en de Provincie Limburg

© Europese Gemeenschappen, 2006 Overneming met bronvermelding toegestaan. 8ste uitgave – 2006 Printed in Belgium

1 N

A-76

-06

-378-N

L-C

Europa mijn thuis Europa mijn thuis - HuisOnderwijs...

Documents

Transcript of Europa mijn thuis Europa mijn thuis - HuisOnderwijs...