Landenanalyse Het filtermodel

Deviezen: zijn internationale reserves die een heeft (vreemde valuta).

Verschillende exportrisico’s (4) Onvoldoende deviezen in een land aanwezig (kan ontstaan

door te weinig buitenlands geld in een land aanwezig is waardoor je de import niet meer kan betalen).

Wisselkoersrisico (bijv. de Dollar of de Jen, vrije wisselkoers)o Culturele risico’s (bijv. betalingsmoraal, factuur pas naar 90

dagen betalen)o Transportrisico’s (bijv. door groter afstanden)o Aansprakelijkheid risico’s

Bovenste 2 belangrijk, weten. Onderste 3 weten dat ze er zijn verder niet teveel aandacht aan besteden.

Landenrisico’s Het risico dat handelspartners in het buitenland door een tekort aan deviezen hun betalingsverplichtingen niet kunnen nakomen.

Economische risico: Kan een land met een vreemde valuta (deviezen) aan haar betalingsverplichtingen voldoen ?

Politiek risico: bijv. een burgeroolog in een land waar je naar toe wilt exporteren. (je wilt als bedrijf miss wel maar het mag niet van de regering).

landenrisico

Economisch risico (= deviezen genererend vermogen)

Politiek risico

Hoe kan een land het risico meten (landenrisico) ?1. Invoerdekking: Internationale reserves / import 2. Debt ratio: buitenlandse schuld / export 3. Debt service ratio: aflossing + rente / export

Bereken de invoerdekking en de debt-ratio van onderstaand land:Waarde goud + deviezen 500Buitenlandse schuld 1500 (rente 5%, aflossing 100 per jaar)Import (2013) 100Export (2013) 500Is het landenrisico voor dit land groot?

Uitwerking bovenstaande tabel Invoerdekking 500 / 100 = 5 Debt ratio = buitenlandse schuld / export = 1500 / 500 = 3Debt-service ratio = Rent+aflossing / export 75+100 / 500 = 0,35

Wat zegt deze uitslag nu eigenlijk ?1. Invoerdekking: Je bent instaat om je import a te lossen, je kan nu 5

keer je import betalen (dat is dus erg goed).2. Debt ratio: Bijna in alle landen is dit negatief, bij het cijfer 3 kan je

met e huidige export 3 keer exporteren om je schuld terug te betalen of af te lossen.

3. Debt service ratio: Korte termijn verplichting, of terwijl je 35% rente en aflossing kunt ruimschoots betaald worden met de aflossing.

Wisselkoersrisico’s 1. Vrije wisselkoers2. Vaste wisselkoers: Zijn niet veel landen die dit hebben, bijv

Denenmarken neemt niet deel aan de euro maar heeft afspraken met EU dat de bandbreedte niet veel verschilt, er zit dus een max aan.

3. Vaste wisselkoers met bandbreedte: Revalueren en devalueren (meer risico) munt kan ineens in waarde dalen of stijgen als een andere munt dat ook doet. Bijv. vroeger met de gulden en de deutsche mark, als de een stijgt stijgt de ander ook.

4. De munt Van beneden naar boven is een oplopend risico voor de exporteur.

Wisselkoersrisico’s (valuta risico’s) Het risico dat de winst van een onderneming beïnvloed wordt door wisselkoersschommelingen.

Hoeveel dit is valutarisico is hangt af voor een bedrijf van:

1. De mate waarin een bedrijf een “open positie” heeft in een buitenlandse valuta (ook wel valuta exposure genoemd).

2. De mate waarin een buitenlandse munt fluctueert (wordt valuta volatiliteit genoemd).

Winst onderneming kan afhangen van wisselkoers (dollar minder sterk en je wilt op dat moment alles uit te betalen) Risico: • Mate waarin open positie • Mate waarin de markt fluctueren

OpdrachtEen Nederlands bedrijf ontvangt op 1 januari 100.000 Deense Kronen en moet op hetzelfde moment 80.000 Deense Kronen betalen.à bepaal de exposure en de volatiliteit!!

Antwoord 20.000 Door betaling op het zelfde moment of te stemmen kan je exposure beperken dat noem je matiching (betaling en ontvangst op elkaar afstemmen)

Vormen van valutarisico (4)1. Pretranactierisico: offerte risico (ontstaan als je geld nog niet binnen

is)2. Transactierisico: krediettermijnrisico 3. Translatierisico: omrekenrisico (moeder verkoopt dochter bedrijf)4. Economisch of structureel risico: concurrentierisico (zwakke munt,

moeilijk in staat om te importeren)

Een bedrijf kan dit afdekken door (wisselkoersrisico).- Zeggen dat ze in euro’s moeten betalen- Warde daling van de dollar- Verzekeren- Termijn in euro’s kopen

Amerikaanse ziekenhuis laten betalen in euroZorgen dat betalingen aan Amerikaanse leveranciers ook precies over 3 maanden plaatsvinden Termijn eruos kopen: weten welk dag je gaat handele Een put – optie kopen: recht om op een bepaald moment dollars of euro’s te kopen

Eerste 2 interne opties Onderste 2 externe opties (via bank)

Valuta instrumenten Netting: in house banking, (besparing transactiekosten)Matching: inkomsten en uitgaven op zelfde tijdstip Leading en lagging: betalingen en of inningen versneld of vertraagd uitvoeren.Balansbeheer: afstemmen bezittinen en schilden in vreemde valuta.

Netting: proberen vooral binnen groter bedrijf (moeder) saldoos af te dekken (binnne moeder bedrijf vreemde valuta af te dekken)Matiching: kan ieder bedrijf betaling en inkomsten af te dekkenLeading: kan kijken of je een betaling of ontvangst te versnellen, inspelen op wisselkoers.Balansbeheer: bepaalde transaties bedaan om toekomiste ontvangst alvast vast te stellen.

Valuta-instumenten Externe 1. valutatermijncontract (via een bank af te sluiten)2. Transacties op de geldmarkt 3. Valutaoptie 4. Valutaswap5. Koersrisicoverzekering

Nog aanvullen met teksten uit de sheets

Opdrachten Een Europees bedrijf ontvangt over 3 maanden 100.000 dollar.

1. Wat voor soort valutarisico loopt dit bedrijf ? 2. Welke interne instrument kan worden ingezet om het wisselkoersrisico af te

dekken ?3. Welke extern instrumenten kan worden ingezet om het wisselkoersrisico af te

dekken ? Antwoorden

1. Transactierisico 2. Wisselkoersrisico (intern): Je klanten vragen of ze in euro’s willen betalen of je

betaling tegelijkertijd met je ontvangst trekken zodat je maar een keer kosten hebt.

3. Je geld verzekeren bij de bank of gebruik maken van valuta opties.

Opdracht Waarom is het wellicht onverstandig om te exporteren naar een land dat:

1. Een hoge inflatie heeft ?2. Relatief veel importeert ?3. Een lage economische groei kent ?

Antwoord Je geld wordt minder waard (koopkracht) mensen kunnen minder met hun geld

kopen dan voorheen. Je concurrentiepositie is slecht, het land kan vanwege de hoge prijzen wel exporteren maar de concurrentiepositie waar ze in verkeren is niet gunstig omdat haar producten relatief duur zijn.

Minder zekerheid dat ze betalen > formule: invoerdekking / import. Als deze lager is betekent dat je weinig inkomen hebt net zoals bij inflatie, je kan

het product moeilijk kwijt.

Internationaliseringsvormen

BegrippenExport: daar vallen direct en indirect onder.Directe export: producten verkopen aan een bedrijf (bedrijf a levert aan bedrijf b) niet echt een ingewikkeld systeem.Indirecte export: een soort bedrijf als tussenschakel gebruiken (bijv. voor het behartigen van belangen voor de klant) een importeur of agent.

Productie ter plekke Licentieverlening: een bestaand bedrijf in het buitenland het recht geven om jou product te maken (bijv. door kennis tekort of goedkope productie). Op locatie werken als de markt niet echt goed kent. Joint venture: Ik heb alle vertrouwen in het bedrijf in het buitenland, je legt dan wel verantwoording af maar that’s it. Direct investeren: Als je investeert in een bedrijf heb je ook medezeggenschap in het bedrijf. Het verschil tussen joint venture en direct investeren is dat je bij direct investeren zeggenschap hebt in het bedrijf.

Export

Direct

Indirect

Productie ter plekke

Licentieverlening

Joint venture

Directe investering

Wanneer kiezen voor export en wanneer voor productie ter plekke?Export: - eigen land goedkoop kan produceren

- product niet cultuur gebonden is

Productieter plekke -minder transport risico

-cultuur beter kennen (cultuurverschil) - Importheffing erg hoog zijn naar te exporteren

Handel theorieën Je handelt (export) om een grotere afzetmarkt te creëren.

Handelstheorieën Absolute kostenverschillen Relatieve (comparatieve) kostenverschillen

Opdracht Eenvoudig cijfervoorbeeld

à De opofferingskosten om een computer te produceren zijn in Japan het laagst. à De opofferingskosten om voedsel te produceren zijn in Nederland het laagste.De landen doen er verstandig aan om zich in deze producten te specialiseren. Op die manier wordt arbeid het meest efficiënt gebruikt.

AntwoordJapan is hier het beste in absolute uren gemeten.Opofferingskosten: in de tijd dat je een computer in elkaar zet, zet je een half voedselpakket in elkaar. Dat betekent dat je voor 2 computers 1 voedselpakket kan maken.

De tijd wordt het meest efficiënt ingedeeld als Japan computers maakt en Nederland voedselpakketen.

Betalingsbalans en wisselkoers Is een overzicht van alle ontvangsten uit en betalingen aan het buitenland

Waar op de Betalingsbalans? (meer opdrachten op blackboard)1. Een Nederlander betaalt zijn hotelrekening in New York.

2. Een Nederlander ontvangt loon van zijn Duitse werkgever3. Een Nederlander verkoopt 10 auto’s aan een Fransman4. Nederland legt een snelweg aan in een Afrikaans land als ontwikkelingshulp.

Antwoord1. Dienst, betalingen2. Inkomens, ontvangsten 3. Goederen, ontvangsten 4. Inkomensoverdracht, betalingen

Wat doet de waarde van de dollar en het pond ? De dollar als de deviezen groter worden: wordt de export groter, waarde van de dollar die is op dat moment laag.Bij een hoge export, neemt stijgt de grote van de import dan stijgt de dollar en is er meer vraag naar valuta

Meer export betekent meer vraag naar de munt (hogere koers).

Inflatie, betalingsbalans en wisselkoers

Is ongeveer hetzelfde model als vraag en aanbod. Een hoge munt wordt minder aantrekkelijk en daalt vervolgens weer en andersom.

Tentamen70 % open vragen (3 grote vragen ongeveer 5 kleine subvragen per vraag). 30 % meerkeuze vragen

Samenvatting Europees Recht

Week 1 – Export en Europees rechtLeerdoelen H4 (Nadruk of EU verdrag en EU werkingsverdrag)- De juridische vormen van export beschrijven- De basisstructuur van de Europese Unie uitleggen- De werking van de Europese Verdragen doorgronden- De ‘Vier Vrijheden’ (vrij verkeer van goederen in het bijzonder)op een vrij complexe casus toepassen (toepassingsvraag op tentamen)

Wijze van exporteren1) via een agent2) via een distributeur3) persoon in loondienst4) franchise5) joint venture (zelfstudie)

1. Export via een ‘agent’Deze overeenkomst is geregeld in art. 7:428 BW voor in Nederland. Als je de grens over gaat krijg je te maken met Europese richtlijnen, je krijgt hier te maken met het EVO verdrag en het vertegenwoordigings verdrag. Als je exporteert via een agent heb je met de volgende partijen te maken. Namelijk exporteur à Agent à klant. Van exporteur

naar agent heb je te maken met een internationale agentuur overeenkomst. Het bijzondere van deze overeenkomst is dat de exporteur de koopovereenkomst sluit met de klant en niet de agent. De agent is hier een zelfstandige ondernemer, die kent ook het land waarvoor die bezig is voor de exporteur. Het nadeel hier is dat de klant op afstand zit, bijvoorbeeld is de klant wel kapitaal krachtig genoeg? Tussen de agent en exporteur wordt vaak een delcrederebing gesloten, dat is een onderdeel van de agentuur overeenkomst. De agent beloofd dan dat de klant kredietwaardig is, de klant is dus kapitaal krachtig genoeg. Stel de klant betaald niet, kan de exporteur ook bij de agent aankloppen. De agent verdiend zijn geld door elke geslaagde bemiddeling. Bij elke internationale overeenkomst komen problemen voor namelijk 3 IPR – problemen (internationaal privaat recht):- Welk recht is van toepassing?- Welke rechter is bevoegd? (Nederlandse rechter of een rechter in het buitenland)- Ten uitvoerlegging vonnis? (Is het vonnis rechtsgeldig?)

2. Export via een distributeurHet is een generieke overeenkomst, partijen zijn vrij te bepalen wat ze opnemen in de overeenkomst. De volgende partijen zijn van belang; Exporteur (principaal) à Distributeur à klant. Tussen de distributeur en de klant ontstaat een nationale koopovereenkomst, tussen de exporteur en distributeur ontstaat een internationale koopovereenkomst. De export verkoopt zij goederen aan de distributeur, op deze goederen komt een toeslag en verkoopt de distributeur ze aan de klant. Het voordeel voor de exporteur is dat hij alleen te maken heeft met de distributeur. Het nadeel is dat de exporteur niet precies weet wie zijn klanten zijn, bijvoorbeeld met marketing. De overeenkomst mag niet in strijd komen met de mededingingswet, bijvoorbeeld prijsafspraken mogen niet afwijken. Het Weens koopverdrag en het EVO verdrag zijn hier van toepassing.

3. Export via persoon in loondienst (arbeidsovereenkomst)Je hebt hier te maken met een arbeidsovereenkomst art. 7:610 BW. Je hebt hier te maken met een Exporteur (werkgever) à Werknemer (Nederlandse of buitenlandse). Bij een buitenlandse werknemer is het beter voor buitenlandse recht te kiezen, maar je kunt ook het Nederlandse recht kiezen (7:610). Het is beter om voor buitenlands recht te kiezen i.v.m. ontslagrecht. De werknemer is ondergeschikt aan de werkgever. Als werkgever neem je een geheimshoudingsbeding op en een concurrentie/relatie beding op in de arbeidsovereenkomst t.o.v. de buitenlandse werknemer.

4. Export via Franchise overeenkomstDe partijen waar je mee te maken hebt: Exporteur (franchisegever) à Franchisenemer (in het buitenland) à Klant. Je hebt te maken met een internationale franchise overeenkomst tussen de franchise gever en nemer. Tussen de nemer en klant heb je te maken met een nationale overeenkomst. De franchisegever levert veel verplichtingen op aan de franchisenemer, op het gebeid van marketing, logo, boekhouding, uitstraling etc. Het Weens koopverdrag en het EVO verdrag zijn hier van toepassing.

Europees recht- EU verdrag (4311), toetreding van een nieuwe lidstaat- EU werkingsverdrag (4231)

Week 2EU heeft zich ontwikkeld tot een grote macht door 4 sporen:

1. Uitbreidingen van lidstaten (omvang) (van 6 naar 27)2. Aantal verdragen uitgebreid (EGKS, kolen en staal) (EEG, Europese economische

gemeenschap) (EG verdrag, totale economie), Univerdrag, Kernverdrag, Buitenlandse zaken, veiligheid, politie en justitie. Eerst heette ze EEG, daarna E van economisch weg want het werd meer dan economie. Toen de EU. Dus steeds meer beleidsterreinen worden door EU bepaald waardoor EU dus ook machtiger wordt.

3. Jurisprudentie: (cost NL = voorrangbeginsel en van Gend en Kos directe werkingà Dit leidt tot supranationaliteit)

4. Wetgeving en verordening :Eu mag op steeds meer terreinen, wetten maken en de EU moet zich eraan houden.

Twee verdragenVEU en VWEU

Wie is de baas in europa

Uitgangspunt: Art. 13 EU verdragen (VEU), 1. Europees parlement ( gekozen burgers van lidstaten)2. Europese raad ( Staatshoofden, regeringsleider (RUTTE), en VOORZITTER VAN

EUROPESE COMISSIE) (die zijn de baas)3. De raad: Vakministers: als het gaat om landbouw: Gaan alle ministers van

landbouw van de EU landen daar naartoe 4. De commissie: zitten eurocommissarissen5. Hof van justitie = rechter van EU, je hebt heel veel soorten rechters6. Rekenkamer: Budgetten controleren van de EU, ze houden in de gaten wat

binnen komt, lidstaten moeten bijvoorbeeld geld betalen om lid te blijven7. Europese centrale bank = Houdt koers in de gaten, zonder winstoogmerk maar

wordt wel geld in gestopt. Doel: Economie van eu bevorderen.

1. Europees parlement:Waar geregeld:art 14 VEUWie:Gekozen burgers (vertegenwoordigers)Vertegenwoordigt:De burgersWat doen ze: Stellen begrotingen op/vast samen met de raad (niet Europese) obv evenredigheid wetgever van eu

2. De Europese raad:Waar geregeld: art 15 VEUWie: Staatshoofden, regeringsleiders (Rutte, merkel) en voorzitter Europese Commissie (Die zijn de baas in EU)Vertegenwoordigen: De EU zelfWat doen ze? Ze bepalen de richting die ze opmoeten

3. De raad: Waar geregeld: art 16 VEUWie?: Vakministers (minster van landbouw, ministers van milieu)Vertegenwoordigt: De regering van de lidstatenWat doen ze?: wetten en begrotingen maken samen met europees parlement

4. De commissie Waar geregeld: Art 17 VEUWie: Eurocommissarissen van elk één lidstaatVertegenwoordigt: De EUWat doen ze?: Ze houden toezicht van nakoming verdragen. Als ze iets constaterenà naar het hof van justitie. Maken ook wetsvoorstellen om te vooromen dat het europees parlement en de raad te machtig worden. (trias politicas)

5. Hof van justitieWaar geregeld: art 19 VEUWie: Rechters op alle gebieden waarmee mensen te maken hebben met rechtWie vertegenwoordigen?: art 19 lid 3 sub A: iedereenWat doen ze?: Pre juridiciele: voordat Nederlandse rechter uitspraak doetà eerst vragen of ze europees recht goed hebben uitgelegd.

6.RekenkamerWaar: art 285 VWEUWat doen ze: Budgetten controleren van de EU, ze houden in de gaten wat binnen komt, lidstaten moeten bijvoorbeeld geld betalen om lid te blijven

7. ECB:Waar: Art 282 VWEUWat doen ze: Houdt koers in de gaten, zonder winstoogmerk maar wordt wel geld in gestopt. Doel: Economie van EU bevorderen. Vertegenwoordigt: EU

Week 3Mogelijke tentamenvraagWat is (bijvoorbeeld) het verschil tussen art. 214 lid 1 en 4 EUW en art. 91 lid 1 EUW?Humanitaire hulp (art. 214 lid 1/4 EUW) en bijzondere aspecten van vervoeren (art. 91)

Onbeperkt bevoegd, t.a.v. beleidsterreinen. 3 uitgangspunten :- Art. 4 en 5 EU- Art. 3-6 EUW- Rechtsbasisbeginsel, het moet in het recht/wet staan.

Art. 4 EU: blz 4311lid 1: verhouding unie en lidstaten. Wat de lidstaten niet hebben weggegeven, daar mag de unie ook niet aan komen.

lid 2: de Unie eerbiedigt de gelijkheid tussen staten, niet alle staten zijn gelijk.lid 3: loyale samenwerking respecteren de Unie en de lidstaten, elkaar aanvullen.

Art. 5 EU: blz 4312lid 3: subsidiariteitsbeginsellid 4: evenredigheidsbeginsel, als je hetzelfde resultaat kunt behalen met een kleiner bedrag/minder werk moet je dit doen.

Art. 3 EUW blz 4231 (Grote bevoegdheid)De Unie is exclusief bevoegd (=alleen bepalen), in het artikel staat over werken onderdelen.

Art. 4 EUW blz 4231 (Minder grote bevoegdheid)lid 1: gedeelde bevoegdheid EU + lidstaten (minder grote bevoegdheid)lid 2: staat alles wat gezamenlijk wordt gedaan.

Art. 5 EUW blz 4232 (Nog minder bevoegdheid)lid 1: een van de instellingen (Raad) van Europese Unie stelt maatregelen en de lidstaten coördineren. (deze bevoegdheid is kleiner voor de EU)

Art. 6 EUW blz 4232De unie ondersteunt, coördineert en vult aan. (laagste bevoegdheid t.o.v. lidstaten)

T.o.v. wie worden deze bevoegdheden afgebakend? De lidstaten.

BesluitvormingDrie procedures art. 289 EUW

1. Gewone procedure, lid 1 (Europees parlement + raad op voorstel van Europese commissie besluiten nemen)

2. Speciaal, codecisie, lid 2 (Europees parlement + deelname raad of raad + deelname parlement, er kunnen twee verschillende partijen de leiding nemen)

3. Overige, lid 4 (initiatief lidstaten op Europees parlement + aanbeveling Europese centrale bank + verzoek Europese justitie of Europese investeringsbank)

Gemeenschappelijkheden- Altijd voorstel Cie = Europese commissie - Alleen de Raad of de Raad en Parlement kunnen van een voorstel een rechtsgeldig besluit, een ‘wet’, maken- art 4 lid 3 EU, loyaliteitsbeginsel (goede samenwerking tussen Unie en lidstaten)

Type besluiten, wetten- Primair, basisverdragen (EUW), primair is alleen de lidstaten- Secundair - Art. 288 EUW

1. Verordening, directe werking in de lidstaten, er staat vastgesteld hoe je iets moet bereiken

2. Richtlijn, zelf de weg bepalen hoe je bij het resultaat komt (geen directe werking)3. Beschikking, is verbindend4. Aanbeveling, zijn niet bindend, vragen ze naar om van te leren

Richtlijn- 4 elementen, LS, resultaatverplichting en termijn, keuzevrijheid, beperkte rechtstreekse werking- Doel? Harmonisatie- Het is een instructie van de EG aan de LS om hun wetgeving aan te passen- Praktijk, weinig verschil met Verordening

Verordening- Omzetting nationale regel is dus niet nodig! Het werkt direct!

* Verschil tussen beschikking en aanbeveling weten.