po

Wat zijn referentieniveaus voor taal en rekenen?De referentieniveaus zijn beschrijvingen van de taal- en rekenvaardigheden van leerlingen op de overgangs-momenten van het onderwijs. Dus van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs en van het voortgezet onderwijs naar het mbo of hoger onderwijs. De referentieniveaus zijn uitgewerkt voor taal in vier domeinen: leesvaardigheid, schrijfvaardigheid, mondelinge taalvaardigheid en begrippenlijst & taalverzorging. Voor rekenen zijn er ook vier domeinen: getallen, verhoudingen, meten & meetkunde en verbanden.

Waarom zijn er referentieniveaus?De afgelopen jaren waren er veel zorgen over de vaardigheden van leerlingen op taal en rekenen. De referentie-niveaus zijn ontwikkeld om er voor te zorgen dat er in het hele Nederlandse onderwijs duidelijk doelen zijn om naar toe te werken. Het referentieniveau beschrijft wat leerlingen moeten beheersen. Voor het basisonderwijs gelden de referentieniveaus 1F, 2F en 1S. Deze geven u als basisschool aan waar u uw leerlingen op kan volgen en hoe u naar deze niveaus toe kan werken.

Wat betekenen de referentieniveaus voor het basisonderwijs?

ieP eindtoets 2015 – Referentiekaders

Bureau iCe De nieuwe generatie toetsen en examens

Wat is het versChil tussen de kerndoelen en de referentieniveaus?In de kerndoelen staat beschreven welke leerstof het basisonderwijs aan moet bieden aan leerlingen. Het basis-onderwijs heeft dus een aanbodverplichting voor de kerndoelen. In de referentieniveaus staat beschreven wat een leerling moet kennen en kunnen op een bepaald niveau. Voor de referentieniveaus geldt dat basisscholen een opbrengstverplichting hebben.

hoe Worden de referentieniveaus gemeten?De referentieniveaus worden getoetst bij de overgangen van het onderwijs. De verplichte Eindtoets is ingevoerd om de referentieniveaus voor taal en rekenen onafhankelijk en objectief te kunnen meten. Het basisonderwijs is voor rekenen verplicht om alle vier de domeinen te meten. Voor taal is het verplicht om de domeinen lees-vaardigheid en taalverzorging te meten. Om een breder inzicht in de taalbeheersing van leerlingen te krijgen, mag de basisschool ook de schrijfvaardigheid of de mondelinge taalvaardigheid toetsen.

hoe meet de ieP eindtoets de referentieniveaus?In alle eindtoetsen basisonderwijs moeten verplicht de onderdelen lezen, taalverzorging en rekenen worden getoetst. Ook de IEP eindtoets meet alledrie de verplichte onderdelen. Bij lezen draait het om het niveau van begrijpend lezen van de leerling. Bij taalverzorging wordt gemeten of de leerling de regels voor spelling en het gebruik van leestekens beheerst. Bij rekenen komen alle vier de domeinen aan bod. Daarnaast heeft de IEP Eindtoets twee soorten rekenopgaven: begrip en bewerkingen. Opgaven bij begrip gaan over getalsbegrip, kennis van maten en het interpreteren van bronnen (zoals tabellen en grafieken). Opgaven bij bewerkingen gaan over optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen én het combineren van deze bewerkingen.

po

ieP eindtoets 2015 – Referentiekaders

DE DOORGAANDE LEERLIJN Wettelijke toetsmomenten van de referentieniveaus

Rekenen

1 2 3 4

Fundamenteel niveau

1F

Streefniveau

1S

Nederlandse taal

NL 1 2 3 4

Centraal ontwikkelde examens

Centraal examensNederlands

leeftijd 4 jaar > 12 jaar > 16 - 18 jaar >

PO1F NL

Eindtoets VO

VMBO

HAVO

VWO

2F NL

3F NL

Rekentoets

3F 4F NL

1S 2F NL

MBO

MBO (1), 2 ,3

MBO 4

HBO

WO

HO

2F NL

3F NL

Welke referentieniveaus Worden gemeten en Wat betekent de Behaalde uitslag? De IEP Eindtoets meet voor lezen en taalverzorging de referentieniveaus 1F en 2F. Voor rekenen worden de referentieniveaus 1F, 1S en 2F gemeten. Het basisniveau 1F is het niveau dat een leerling aan het einde van de basisschool tenminste zou moeten beheersen. Daarnaast heeft de overheid de wens dat een groot deel van de leerlingen de basisschool een hoger niveau haalt: het streefniveau. Voor taal is dat niveau 2F en voor rekenen is dat niveau 1S.

Deze niveaus hebben ook te maken met het niveau dat in de vervolgopleiding vereist is om het diploma te kunnen behalen. Vmbo-leerlingen moeten het eind van de opleiding het niveau 2F beheersen om verder te kunnen naar het mbo. Leerlingen in de havo moeten het niveau 3F halen bij hun eindexamen en vwo-leerlingen het niveau 4F (taal) en 3F (rekenen) om goed door te kunnen stromen in het hoger beroepsonderwijs of het wetenschappelijk onderwijs.

Wat is het versChil tussen een f-sCore en een s-sCore? De IEP eindtoets meet 1F en 2F voor taal en rekenen. Voor rekenen wordt ook nog 1S gemeten. Als een leerling 1S behaalt dan staat er een extra scorebalk op het leerlingrapport. Wat betekent 1S behalen bij rekenen? Dat betekent dat een leerling eigenlijk al wat meer abstracte berekeningen kan maken, die voorbereidend zijn voor het vak wiskunde op het voortgezet onderwijs.

De IEP eindtoets meet geen 3F. Dit staat wel op de scorebalk om inzicht te geven hoe de doorlopende leerlijn in het voortgezet onderwijs verder verloopt.

Wanneer Beheerst een leerling een bePaald referentieniveau? Een leerling beheerst pas een bepaald referentieniveau als de leerling alle deelvaardigheden die bij dat niveau passen ook voldoende beheerst. In de praktijk betekent dit dat een leerling soms al een aantal deelvaardigheden op het niveau 2F beheerst, maar nog niet alles. In de rapportage is dat ook terug te zien: de leerling krijgt meer punten en de balk loopt richting 2F. Hierdoor wordt duidelijk dat een leerling wel op weg is naar niveau 2F – en dus al wat meer kan – maar de leerling beheerst het niveau dan nog niet.

po

ieP eindtoets 2015 – Referentiekaders

hoe Wordt de sCore sChooltyPe berekend?De score schooltype loopt van 50 tot 100, dit is standaardscore en geen ontwikkelscore zoals bij de scorelijn dan voor de referentieniveaus. De standaardscore wordt berekend op basis van de ontwikkelscores van leerlingen voor taal en rekenen en is dus gebaseerd op de hele toets. De verschillende onderdelen (lezen, taalverzorging en rekenen) wegen in deze berekening niet allemaal even zwaar, om te voorkomen dat de balans tussen taal en rekenen te scheef wordt. De score schooltype is dus geen optelsom van de verschillende onderdelen, maar een geheel nieuwe score. De score voor het schooltype is hier alleen gebaseerd op taal en rekenen. Het schooladvies dat de leerkracht geeft is gebaseerd op het hele profiel van de leerling, waarbij bijvoorbeeld ook de leeraanpak van een leerling een rol speelt.