Wat als … een goede maaltijdzorg onvergetelijk wordt? Aline Le Clef – Senior Concept Development Manager Seniors Market

1. Prevalentie van ondervoeding

2. Oorzaken van ondervoeding

3. Gevolgen van ondervoeding

4. Aandachtspunten bij het maaltijdgebeuren

5. Een goede maaltijdzorg voor senioren met dementie is onvergetelijk

AGENDA

Ondervoeding op basis van MNA-schaal (Defloor & Grypdonck, 2007)

Ondervoed (MNA < 17 punten) 35,9%

Risico op ondervoeding (17 ≤ MNA ≤ 23,5) 41,9%

Geen ondervoeding (Screeningsscore ≥ 12 of MNA ≥ 24) 22,2%

NutriAction 2008: 5334 senioren : 60% risico op ondervoeding

16% ondervoeding

1. Prevalentie van ondervoeding

2. Oorzaken van ondervoeding

1. Fysiologische veranderingen van het lichaam bij het ouder worden

De vetmassa neemt toe en spiermassa neemt af

Longfunctie neemt af met ouder worden, gemiddeld met 30ml per jaar

Verminderde nierfunctie

Vertraagde maaglediging (verminderde eetlust)

Zicht en gehoor vermindert

Veranderingen in sensorische perceptie (smaak en geur)

Metabolisme van Ca en Vit D

Tandproblematiek / kunstgebit

Dehydratatie

Diëten ‘zelf voorgeschreven’

2. Oorzaken van ondervoeding

1. Fysiologische veranderingen van het lichaam bij het ouder worden

Veranderingen in maagdarmstelsel:

Vermindering in absorptievermogen

Verandering zuurtegraad in maag

Constipatie en spastisch colon

Verminderde glucosetolerantie

Calcium

Eiwitten

Vit D

2. Oorzaken van ondervoeding

2. Psychologische oorzaken

Isolement

3. Andere

Stijgende zorggraad : Slikproblemen, dementie,…

Voedingsprofiel

Financiële omstandigheden

Restrictieve diëten

Gewichtsverlies

Gestoorde wondheling

Mentaal

Immuunsysteem

Spierfunctie

Gastro-intestinale functie

Respiratoire functie

Cardiovasculaire- en nierfunctie

Heupfracturen => ¼ sterft na 6 maanden

3. Gevolgen van ondervoeding

Ondervoeding is een negatieve factor op de kwaliteit van leven en de gezondheid van de senioren

4. Aandachtspunten bij het maaltijdgebeuren

Wist U dat?

De maaltijd is voor de bewoners één van de belangrijkste aspecten

in zijn dagelijkse bezigheid ( +/- 30 % van de daginvulling )

Het is dan ook uiterst belangrijk dat wij hieraan de nodige aandacht besteden

page 8

Film Mariette

4. Aandachtspunten bij het maaltijdgebeuren

Hoe de bewoner zijn maaltijd beleeft kan van verschillende factoren afhangen

1. Persoonlijke problemen bij de bewoner (slikproblemen, dementie,…)

2. Omgevingsfactoren (geluidshinder, gedrag medebewoner,…)

page 9

4. Aandachtspunten bij het maaltijdgebeuren

10 –

Produktie van de maaltijden

KEUKEN

Distributie van de maaltijden AFDELING

communicatie

Levenskwaliteit staat centraal Voeding op maat van de bewoner

Smaakvolle, evenwichtige maaltijd (aandacht voor voldoende energie en eiwitten)

Aandacht voor kruiden en specerijen

Regionale gewoonten, populaire gerechten

Aangepast voedingsaanbod : textuurmaaltijden, smoothies,…

Kritisch in vraag stellen van restrictieve diëten (vetarm,..) + steeds op medisch voorschrift

Maaltijdproduktie

Bulk / geportioneerd

Creëren van huiselijke sfeer

Tafeletiquette

Geurprikkels creëren : koffie zetten op de afdeling, ontbijtbuffet,

animatie-activiteiten

Tijdstip van de maaltijden

Mijden van overlast aan prikkels (lawaai, onaangepaste muziek)

Vriendelijkheid, geduld en een positieve kijk,

zijn belangrijke troeven voor een aangename communicatie

Maaltijddistributie

Presentatie van het bord

Gebruik van aangepast eet- en drinkmateriaal

Maaltijddistributie

Onmiddellijke en directe communicatie naar keuken: onregelmatigheden, suggesties,

opmerkingen ■ Menucommissies ■ Eetfiche bewoners ■ Beoordelingsformulier

Communicatie met de bewoners (menu - aanbod, wijzigingen in menu)

Correcte communicatie tussen keuken en afdelingen ■ Gesneden : problemen motoriek ■ Gemalen : kauwproblemen (enkel vlees gemalen) ■ Geblixt : slikproblemen (geblixte groenten + vlees , puree) ■ Vloeibaar : voedselweigering, …

Belang van goede communicatie

Een goede maaltijdzorg voor senioren met dementie is ‘onvergetelijk’

page 15

Specifieke aanpak

Degeneratieproces van de hersenen : kennen – herkennen – kunnen

Criteria

1. Geheugenstoornissen (bv: keukenlivingsyndroom)

2. Een of meer cognitieve stoornissen (bv. taalstoornis)

3. Beperking in sociaal en beroepsmatig functioneren

Dementiegolf op komst

Aandachtspunten bij maaltijdgebeuren

page 16

Kenmerk Aanpak Verlies aan zicht doordat de ooglens vergeelt: Minder licht waarnemen (onrustig worden tegen de avond)

Voldoende licht te voorzien Lichten vlugger tijdens de dag aandoen

Desoriëntatie Algemene verwardheid en geheugenproblemen

Kalender en klok Inspelen op gerechten die ze (her)kennen Zoete gerechten uit de kindertijd

Moeilijker contrasten inschatten Contrasten creëren met kleuren Rood stimuleert de eetlust

Toenemende taalproblemen Simpele ‘ja’ ‘neen’ vragen stellen

Reukvermogen daalt Stimuleren van creëren van geurprikkels koffie op afdeling, animatie-activiteiten

Smaakveranderingen Zoet wordt meest geapprecieerd (kindertijd) Smaak van de maaltijd ‘opboosten’ (kruiden)

Onrust Vermijden van overvloed aan prikkels Tafellinnen, tafeldecoratie, aanbieden van slabben

Oneetbare zaken aanzien als eetbaar Geen placemats met foto’s van voeding

page 17

Aangepast voedingsaanbod: Fingerfood

Voorbeeld: maaltijdomgeving

page 18

Voorbeeld: maaltijdomgeving

page 19

Dank voor jullie aandacht !