De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een...

56
De Eerste Wereldoorlog 1914-1918 De Eerste Wereldoorlog 1914-1918

Transcript of De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een...

Page 1: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

De Eerste Wereldoorlog 1914-1918De Eerste Wereldoorlog 1914-1918

Page 2: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

De Eerste Wereldoorlog: De Eerste Wereldoorlog: OorzakenOorzaken

De Eerste Wereldoorlog is een oorlog De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te geven welke het moeilijk aan te geven welke het belangrijkste is.belangrijkste is.

Om alle oorzaken te begrijpen zullen Om alle oorzaken te begrijpen zullen we de verschillende oorzaken en de we de verschillende oorzaken en de betrokken landen doorlopen.betrokken landen doorlopen.

Page 3: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Oorzaak 1: Toenemend Oorzaak 1: Toenemend nationalismenationalisme

= het gevoel tot één volk te behoren, = het gevoel tot één volk te behoren, met een eigentaal, een eigen verleden met een eigentaal, een eigen verleden en het liefst een eigen staat.en het liefst een eigen staat.

Sinds Franse Revolutie grote toename Sinds Franse Revolutie grote toename nationalisme.nationalisme.

Kan superioriteitsgevoelens inhouden, Kan superioriteitsgevoelens inhouden, gebaseerd op ideeën van het Sociaal-gebaseerd op ideeën van het Sociaal-Darwinisme: survival of the fittest.Darwinisme: survival of the fittest.

Bindend nationalismeBindend nationalisme Ontbindend nationalismeOntbindend nationalisme

Page 4: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

FRANKRIJKFRANKRIJK

Revanchegedachte ontstaan n.a.v. Frans-Revanchegedachte ontstaan n.a.v. Frans-Duitse oorlog. Duitse oorlog.

Page 5: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

OOSTENRIJK-HONGARIJE / DE BALKANOOSTENRIJK-HONGARIJE / DE BALKAN

O-H streeft naar meer macht op de Balkan. 1908; O-H verovert Bosnië; haalt onvrede op de hals van Servië dat streeft naar een Groot-Servië.Probleem O-H; geen eenheidsbesef, veelvolkenstaat; ontbindend nationalisme.

Page 6: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

DuitslandDuitsland

Was door de Frans-Duitse oorlog tot een Was door de Frans-Duitse oorlog tot een eenheid gesmeed. Het nationalisme eenheid gesmeed. Het nationalisme rechtvaardigde het idee dat zij recht hadden rechtvaardigde het idee dat zij recht hadden op een groter grondgebied.op een groter grondgebied.

Page 7: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Oorzaak 2: Het (moderne) imperialismeOorzaak 2: Het (moderne) imperialisme

= het proces waarbij landen hun macht uitbreiden door = het proces waarbij landen hun macht uitbreiden door gebiedsverovering en controle in andere gebieden van de gebiedsverovering en controle in andere gebieden van de wereld, het streven naar een wereldrijk (Imperium).wereld, het streven naar een wereldrijk (Imperium).

Page 8: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Modern imperialismeModern imperialisme

Vanaf ca. 1870 spreken we van Vanaf ca. 1870 spreken we van modern imperialisme:modern imperialisme:

imperialisme met economisch imperialisme met economisch belang als hoofdoorzaak, d.w.z belang als hoofdoorzaak, d.w.z kolonisatie voor de grondstoffen kolonisatie voor de grondstoffen en afzetgebieden.en afzetgebieden.

Page 9: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

DUITSLANDDUITSLAND

Wilhelm II; streefde naar vooraanstaande rol in de Wilhelm II; streefde naar vooraanstaande rol in de wereld. “Weltpolitik”: streven naar koloniën en wereld. “Weltpolitik”: streven naar koloniën en uitbreiding van de vloot om te kunnen concurreren uitbreiding van de vloot om te kunnen concurreren met Groot-Brittannië. met Groot-Brittannië.

Page 10: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Oorzaak 3: MilitarismeOorzaak 3: Militarisme In de Keizerrijken In de Keizerrijken

Oostenrijk-Hongarije, Oostenrijk-Hongarije, Rusland en Duitsland Rusland en Duitsland speelden het leger en speelden het leger en de Generale Staven de Generale Staven een hele grote rol op een hele grote rol op politiek gebied. Ook politiek gebied. Ook de drie keizers van de drie keizers van deze landen waren dol deze landen waren dol op militair vertoon.op militair vertoon.

Nicolaas II van Nicolaas II van Rusland:Rusland:‘‘Ontwapening is een Ontwapening is een idee van Joden, idee van Joden, Socialisten en Socialisten en hysterische vrouwen’hysterische vrouwen’

Page 11: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Oorlog werd gezien als legitiem Oorlog werd gezien als legitiem middel om macht en invloed veilig te middel om macht en invloed veilig te stellen.stellen.

bevolking moest dapper en bevolking moest dapper en krijgshaftig zijn.krijgshaftig zijn.

Grote aandacht en aanzien voor Grote aandacht en aanzien voor krijgsmacht.krijgsmacht.

Militaire deugden stonden hoog in Militaire deugden stonden hoog in het vaandel.het vaandel.

Page 12: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Oorzaak 4: De Engels-Duitse Oorzaak 4: De Engels-Duitse wapenwedloopwapenwedloop

Engeland was Engeland was traditioneel heer en traditioneel heer en meester op zee.meester op zee.

Rond 1900 Rond 1900 ontwikkelden ze een ontwikkelden ze een nieuw soort slagschip: nieuw soort slagschip: de ‘Dreadnought’.de ‘Dreadnought’.

In het kader van de In het kader van de Weltpolitik probeerde Weltpolitik probeerde keizer Wilhelm II keizer Wilhelm II constant te concurreren constant te concurreren met de Engelsen op het met de Engelsen op het gebied van de marine: gebied van de marine: dit leidde tot een ware dit leidde tot een ware wapenwedloop. wapenwedloop.

Page 13: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Oorzaak 5: opkomst van Duitsland als Oorzaak 5: opkomst van Duitsland als industriële en militaire grootmacht industriële en militaire grootmacht (ECONOMISCHE CONCURRENTIE)(ECONOMISCHE CONCURRENTIE)

Verstoring machtsevenwicht Verstoring machtsevenwicht door opkomst Duitsland.door opkomst Duitsland.

‘‘Weltpolitik’Weltpolitik’- Streven naar wereldmarkt voor Streven naar wereldmarkt voor

DuitslandDuitsland- Opbouw van grote legermacht en Opbouw van grote legermacht en

marine marine → wapenwedloop→ wapenwedloop

Page 14: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Oorzaak 6: Oorzaak 6: BondgenootschappenBondgenootschappen

Page 15: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

BondgenootschappenBondgenootschappen

1882; Triple 1882; Triple Alliantie Alliantie

of Driebondof Driebond DuitslandDuitsland Oostenrijk-Oostenrijk-

HongarijeHongarije ItaliëItalië

1894; Frans-1894; Frans-Russiche AlliantieRussiche Alliantie

1904; Entente 1904; Entente CordialeCordiale (Engeland (Engeland en Frankrijk)en Frankrijk)

1907; Triple Entente1907; Triple Entente RuslandRusland FrankrijkFrankrijk EngelandEngeland

Page 16: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

(Oorzaak 7: vergissingen van (Oorzaak 7: vergissingen van politieke leiders)politieke leiders)

Overmoed politieke leiders van Overmoed politieke leiders van Europa: geen oog voor Europa: geen oog voor veranderde situatieveranderde situatie

Mentale effect Mentale effect bondgenootschappen bondgenootschappen onderschat: i.p.v. het bereiken onderschat: i.p.v. het bereiken van een afschrikkingseffect werd van een afschrikkingseffect werd juist agressieve karakter juist agressieve karakter aangewakkerd.aangewakkerd.

Page 17: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Geloof van politieke leiders dat Geloof van politieke leiders dat het conflict in tijd en plaats in de het conflict in tijd en plaats in de hand kon worden gehouden.hand kon worden gehouden.

Onderschatting oorlog, Onderschatting oorlog, overschatting eigen macht en overschatting eigen macht en kracht.kracht.

Page 18: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Balkan; “Kruitvat van Europa”Balkan; “Kruitvat van Europa” Ottomaanse Rijk; Zieke Man van EuropaOttomaanse Rijk; Zieke Man van Europa

1878; Roemenië, Servië en Bulgarije 1878; Roemenië, Servië en Bulgarije onafhankelijk.onafhankelijk.Rusland bondgenoot van de Slavische Rusland bondgenoot van de Slavische volkeren op de Balkan.volkeren op de Balkan.

Streven naar eenheid onder de Slavische Streven naar eenheid onder de Slavische broedervolken = panslavismebroedervolken = panslavisme

* 1912; * 1912; Eerste BalkanoorlogEerste BalkanoorlogServië & Bulgarije (+ Griekenland en Servië & Bulgarije (+ Griekenland en

Montenegro) X TurkijeMontenegro) X Turkije* 1913; * 1913; Tweede BalkanoorlogTweede BalkanoorlogBulgarije X Servië en Griekenland (+ Bulgarije X Servië en Griekenland (+

Roemenië en Turkije)Roemenië en Turkije)Ontstaan AlbaniëOntstaan AlbaniëServië streefde naar Zuid-Slavische federatie Servië streefde naar Zuid-Slavische federatie

en wist zich daarbij gesteund door Rusland.en wist zich daarbij gesteund door Rusland.

Page 19: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Oostenrijk-HongarijeOostenrijk-Hongarije 11 nationaliteiten11 nationaliteiten Sinds 1867; Keizerrijk Oostenrijk Sinds 1867; Keizerrijk Oostenrijk

& Koninkrijk Hongarije; & Koninkrijk Hongarije; DubbelmonarchieDubbelmonarchie

1908; annexatie Bosnië 1908; annexatie Bosnië →→- Nationaliteitenprobleem werd Nationaliteitenprobleem werd

grotergroter- Breuk O-H en RuslandBreuk O-H en Rusland

Page 20: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

De aanleiding en het uitbreken De aanleiding en het uitbreken van de oorlog: 28 juni 1914van de oorlog: 28 juni 1914

De moord op de Oostenrijkse troonopvolger Franz Ferdinand

Page 21: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

28 juni 1914; het schot in 28 juni 1914; het schot in Sarajevo…Sarajevo…

Page 22: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Sneeuwbaleffect;Sneeuwbaleffect; 28 juni; Moord op FF door Serviër 28 juni; Moord op FF door Serviër

Gavrilo Princip.Gavrilo Princip. 6 juli; Berlijn geeft Wenen blanco 6 juli; Berlijn geeft Wenen blanco

cheque (Duitsland wil eigenlijk wel cheque (Duitsland wil eigenlijk wel oorlog met Rusland…)oorlog met Rusland…)

23 juli; Wenen stelt Servië 23 juli; Wenen stelt Servië ultimatumultimatum

De eis dat Servië medewerking De eis dat Servië medewerking moest verlenen aan O-H bij de jacht moest verlenen aan O-H bij de jacht op terroristen op Servisch op terroristen op Servisch grondgebied was voor Servië grondgebied was voor Servië onacceptabel. Servië mobiliseert.onacceptabel. Servië mobiliseert.

Page 23: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

25 juli; Rusland biedt steun aan Servië.25 juli; Rusland biedt steun aan Servië. 28 juli; oorlogsverklaring O-H aan Servië28 juli; oorlogsverklaring O-H aan Servië Gedeeltelijke mobilisatie RuslandGedeeltelijke mobilisatie Rusland 30 juli; mobilisatie Oostenrijk30 juli; mobilisatie Oostenrijk 30 juli; volledige mobilisatie Rusland30 juli; volledige mobilisatie Rusland

Willy-Nicky-correspondentie; Vorsten Willy-Nicky-correspondentie; Vorsten hadden geen invloed meer op militaire hadden geen invloed meer op militaire staven.staven.

1 aug.; oorlogsverklaring Dld aan 1 aug.; oorlogsverklaring Dld aan Rusland. Rusland.

3 aug.; Fr. Mobiliseert3 aug.; Fr. Mobiliseert Dld verklaart oorlog aan Fr.Dld verklaart oorlog aan Fr. Von Schlieffenplan in werkingVon Schlieffenplan in werking 4 aug.; Dld valt België binnen; G.B. 4 aug.; Dld valt België binnen; G.B.

verklaart oorlog aan Dld.verklaart oorlog aan Dld.

Page 24: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Vanwege de schending van de Belgisch-Vanwege de schending van de Belgisch-Luxemburgse neutraliteit verklaart Luxemburgse neutraliteit verklaart

Engeland op 4 augustus aan Duitsland de Engeland op 4 augustus aan Duitsland de OorlogOorlog

Aldus verwijzend naar het verdrag Aldus verwijzend naar het verdrag van 1839 (‘ein fetzchen Papier’, van 1839 (‘ein fetzchen Papier’, vlgs. Kanselier Von Bethmann-vlgs. Kanselier Von Bethmann-Holweg). Verdragtekst evenwel niet Holweg). Verdragtekst evenwel niet juist geïnterpreteerd: schending juist geïnterpreteerd: schending neutraliteit geeft Engeland het neutraliteit geeft Engeland het recht recht in te grijpen, niet de plicht. in te grijpen, niet de plicht.

Page 25: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Minister van buitenlandse zaken van Minister van buitenlandse zaken van Engeland, Sir Edward GreyEngeland, Sir Edward Grey……

…….sprak op 4 .sprak op 4 augustus de augustus de historische historische woorden: woorden: ‘ The lamps are ‘ The lamps are going out all over going out all over Europe, en we Europe, en we will never see will never see them lit again in them lit again in our lifetime…’our lifetime…’

Page 26: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Reacties op uitbreken oorlogReacties op uitbreken oorlog

De oorlog werd met veel gejuich De oorlog werd met veel gejuich ontvangen.ontvangen.

‘‘Thuis voordat de bladeren vallen’Thuis voordat de bladeren vallen’ Engeland; ½ miljoen vrijwilligersEngeland; ½ miljoen vrijwilligers Dld; +miljoen vrijwilligers; Dld; +miljoen vrijwilligers;

“Frischer fröhlicher Krieg”“Frischer fröhlicher Krieg” Fr; ‘Union sacrée’Fr; ‘Union sacrée’

Kans op avontuur, Kans op avontuur, kameraadschap, heldendom, iets kameraadschap, heldendom, iets van de wereld zien.van de wereld zien.

Page 27: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Wereldoorlog:Wereldoorlog: Oorlog beperkte zich niet alleen Oorlog beperkte zich niet alleen

tot Europa en Europese soldaten;tot Europa en Europese soldaten;- Kolonies en dominions werden in Kolonies en dominions werden in

de oorlog getrokken.de oorlog getrokken.- Ook deelname niet-Europese Ook deelname niet-Europese

landen.landen.- Ook gevechten op niet-Europese Ook gevechten op niet-Europese

bodem en zee.bodem en zee.

Page 28: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Hoofdfronten EuropaHoofdfronten Europa

Westfront; loopgravenoorlogWestfront; loopgravenoorlog

Oostfront; bewegingsoorlogOostfront; bewegingsoorlog

Page 29: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Plan XVIIPlan XVII

Ontworpen in Ontworpen in 19131913

Doel; Herovering Doel; Herovering van Elzas en van Elzas en LotharingenLotharingen

Gebaseerd op Gebaseerd op ‘offensive de ‘offensive de l’outrance’ en ‘le l’outrance’ en ‘le cran’ van de cran’ van de Franse soldaat.Franse soldaat.

mislukt……mislukt……

Page 30: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Von SchlieffenplanVon Schlieffenplan Idee; via Idee; via

draaideurbewegdraaideurbeweging Fr. ing Fr. aanvallen.aanvallen.

Ter voorkoming Ter voorkoming 2-frontenoorlog.2-frontenoorlog.

Gebaseerd op Gebaseerd op inschatting dat inschatting dat Rusland 6 Rusland 6 weken nodig weken nodig zou hebben zou hebben voor voor mobilisatie.mobilisatie.

Page 31: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

De Duitse opmars door België en Frankrijk verliep voorspoedig

Page 32: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Massaal vluchtte men Massaal vluchtte men voor het voor het

oorlogsgeweld…oorlogsgeweld…

Dld trad streng op tegen Dld trad streng op tegen ‘franc-tireurs’‘franc-tireurs’

Page 33: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

‘‘Macht mir nur den Macht mir nur den rechten Stark…’ zou Von rechten Stark…’ zou Von Schlieffen op zijn Schlieffen op zijn sterfbed hebben sterfbed hebben gerocheld. gerocheld.

Von Moltke verzwakte Von Moltke verzwakte echter de rechtervleugel echter de rechtervleugel om:om:

A) Frankrijk in een A) Frankrijk in een tangbeweging te tangbeweging te vermorzelen envermorzelen en

B) oorlog met Nederland B) oorlog met Nederland vermijden om 1. (te vermijden om 1. (te hoog ingeschatte) hoog ingeschatte) Nederlandse leger te Nederlandse leger te vermijden en 2. zo de vermijden en 2. zo de Rotterdamse haven te Rotterdamse haven te kunnen blijven benuttenkunnen blijven benutten..

Page 34: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Von Schlieffenplan mislukt;Von Schlieffenplan mislukt;

- onverwacht sterke tegenstand - onverwacht sterke tegenstand BelgenBelgen

- Russen waren sneller dan Russen waren sneller dan verwacht;verwacht;

Aanval Russen op Oost-PruisenAanval Russen op Oost-Pruisen

(Tweefrontenoorlog!)(Tweefrontenoorlog!)

→→Slag bij Tannenberg (26-31 aug.)Slag bij Tannenberg (26-31 aug.)

Winst voor Dld o.l.v. Ludendorff Winst voor Dld o.l.v. Ludendorff en Von Hindenburgen Von Hindenburg

Goed voor het Duitse moreel!Goed voor het Duitse moreel!

Page 35: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

3 september; Duitse opmars naar 3 september; Duitse opmars naar zuiden.zuiden.

6 september; Slag aan de Marne6 september; Slag aan de Marne

Frankrijk, m.b.v. BEF gingen over Frankrijk, m.b.v. BEF gingen over tot massale tegenaanval. tot massale tegenaanval.

Slag eindigde onbeslist.Slag eindigde onbeslist.

Duitsers trokken zich terug tot de Duitsers trokken zich terug tot de Aisne.Aisne.

Von Moltke ontslagen, vervangen Von Moltke ontslagen, vervangen door von Falkenhayn. door von Falkenhayn.

Page 36: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Tegenvallers voor Dld;Tegenvallers voor Dld; Betere moreel Fransen en EngelsenBetere moreel Fransen en Engelsen Nederland was uit aanvalsplan Nederland was uit aanvalsplan

gehaaldgehaald Inmenging EngelandInmenging Engeland Belgische weerstandBelgische weerstand Duitse vermoeienisDuitse vermoeienis Improvisatietalent FransenImprovisatietalent Fransen Russen sneller dan verwachtRussen sneller dan verwacht

Page 37: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

De race naar de De race naar de kustkust

Eindpunt in; Eindpunt in; Eerste slag bij IeperEerste slag bij Ieper‘‘kindermoord van kindermoord van

Langemark’Langemark’

Nov. 1914; het Nov. 1914; het front front stabiliseerde.stabiliseerde.

→ → loopgravenoorlog!loopgravenoorlog!

Page 38: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

De ‘Blitzkrieg’ veranderde in De ‘Blitzkrieg’ veranderde in een ‘Sitzkrieg’: een een ‘Sitzkrieg’: een loopgravenoorlog.loopgravenoorlog.

Van de Van de Belgische Belgische kust tot kust tot aan de aan de Zwitserse Zwitserse alpen liep alpen liep een een frontliniefrontlinie

Page 39: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Westfront: Westfront:

beide kampen beide kampen verschuilen verschuilen zich in lange zich in lange greppels, greppels, ‘beschermd’ ‘beschermd’ door door zandzakken en zandzakken en prikkeldraad: prikkeldraad: de loopgraven.de loopgraven.

Page 40: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Kerstbestand 1914Kerstbestand 1914

Page 41: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

OostfrontOostfront

Herfst 1914; Herfst 1914;

Van bewegingsoorlog Van bewegingsoorlog →→ stellingenoorlogstellingenoorlog

Vanaf 1915; weer in beweging;Vanaf 1915; weer in beweging;

1915; succesvolle aanval op Rusland 1915; succesvolle aanval op Rusland van Dld en O-H.van Dld en O-H.

1916; herovering door de Russen.1916; herovering door de Russen.

Page 42: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Strijd Strijd verplaatste verplaatste zich ook zich ook naar het naar het koloniale koloniale gebied.gebied.

Fr. En Eng. Fr. En Eng. Streden in Streden in Afrika om Afrika om de Duitse de Duitse kolonies.kolonies.

Page 43: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

JapanJapan Voegt zich in 1915 aan kant Voegt zich in 1915 aan kant

Geallieerden.Geallieerden. Legde beslag op Duitse bezittingen in Legde beslag op Duitse bezittingen in

Noord-China.Noord-China.

Page 44: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

ItaliëItalië

1915; verklaart oorlog aan O-H om 1915; verklaart oorlog aan O-H om de grensgebieden Istrië, Zuid-Tirol en de grensgebieden Istrië, Zuid-Tirol en Dalmastische kust.Dalmastische kust.

Ook koloniale ambities.Ook koloniale ambities.

Page 45: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Midden OostenMidden Oosten November 1914; Turkije verklaart oorlog November 1914; Turkije verklaart oorlog

aan Rusland, Frankrijk en Engeland en aan Rusland, Frankrijk en Engeland en schaart zich aan zijde Centralen.schaart zich aan zijde Centralen.

Motieven;Motieven;- Gezag herstellen over BalkanGezag herstellen over Balkan- Britten uit Egypte verdrijvenBritten uit Egypte verdrijven- Turkssprekende minderheden in Rusland Turkssprekende minderheden in Rusland

bevrijden.bevrijden. Turkse leger werd verslagen Turkse leger werd verslagen

en Russen bezetten deel Oost-Turkije.en Russen bezetten deel Oost-Turkije.Turken nemen wraak op de Armeniërs Turken nemen wraak op de Armeniërs → → deportatie Armeniërs.deportatie Armeniërs.

Page 46: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Midden Oosten Midden Oosten 19161916

Britse aanval op Gallipoli, om Britse aanval op Gallipoli, om Zwarte Zeehavens weer open Zwarte Zeehavens weer open te stellen, verloopt te stellen, verloopt desastreus.desastreus.

Voornamelijk ANZAC-soldatenVoornamelijk ANZAC-soldaten(Australian and New Zealand (Australian and New Zealand Army Corps kwamen om.Army Corps kwamen om.

Britten trachten oliebelangen Britten trachten oliebelangen Perzische Golf veilig te Perzische Golf veilig te stellen. Verovering Basra stellen. Verovering Basra maar leden nederlaag bij maar leden nederlaag bij Bagdad.Bagdad.

Page 47: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Engeland en Frankrijk steunen Engeland en Frankrijk steunen Arabieren in het Turkse Rijk in hun Arabieren in het Turkse Rijk in hun nationalisme.nationalisme.

Succesvolle samenwerking Arabieren Succesvolle samenwerking Arabieren en Britten o.l.v. Feisal en Lawrence en Britten o.l.v. Feisal en Lawrence → → verovering Akaba en Damascus.verovering Akaba en Damascus.

Belofte op Arabische Staat werd niet Belofte op Arabische Staat werd niet waargemaakt door waargemaakt door

Engeland.Engeland.

Page 48: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Ondertussen in Rusland….Ondertussen in Rusland….

1917: Russische Revolutie; 1917: Russische Revolutie; machtsovername communisten machtsovername communisten o.l.v. Lenin.o.l.v. Lenin.

1918: Vrede van Brest-Litowsk1918: Vrede van Brest-Litowsk

Voordeel Dld; einde oorlog Voordeel Dld; einde oorlog Oostfront.Oostfront.

Versterking Westfront.Versterking Westfront.

Page 49: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

De Franse, Engelse en Duitse De Franse, Engelse en Duitse generaals proberen door grote generaals proberen door grote

offensieven doorbraken te offensieven doorbraken te forceren.forceren.

Nivelle Pétain

Foch Joffre

Haig

Von Moltke

Von Falkenhayn

Page 50: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Alle offensieven mislukten:Alle offensieven mislukten: De slag bij Verdun feb.-nov.1916De slag bij Verdun feb.-nov.1916: :

378.000 Franse slachtoffers, waarvan 378.000 Franse slachtoffers, waarvan 163.000 doden / 330.000 Duitse 163.000 doden / 330.000 Duitse slachtoffers, waarvan 143.000 doden.slachtoffers, waarvan 143.000 doden.

De slag bij de Somme juli 1916De slag bij de Somme juli 1916: : 420.000 Britse slachtoffers en 200.000 420.000 Britse slachtoffers en 200.000 Franse slachtoffers / 500.000 Duitse Franse slachtoffers / 500.000 Duitse slachtoffers.slachtoffers.

De slag bij Passchendaele (derde De slag bij Passchendaele (derde slag bij Ieper) juli-nov.1917slag bij Ieper) juli-nov.1917: : 508.800 Franse en Britse slachtoffers / 508.800 Franse en Britse slachtoffers / 348.300 Duitse slachtoffers.348.300 Duitse slachtoffers.

Page 51: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Op zee…Op zee… 1916; Slag bij Jutland1916; Slag bij Jutland Britse ZeeblokkadeBritse Zeeblokkade Onderzeeboot Dld.Onderzeeboot Dld.

Vanaf feb. 1917; Vanaf feb. 1917;

onbeperkte duikbotenoorlogonbeperkte duikbotenoorlog

Page 52: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Einde WO I; De Britten hadden een blokkade Einde WO I; De Britten hadden een blokkade dwars over de Noordzee gelegd. Hierdoor dwars over de Noordzee gelegd. Hierdoor

durfden de Duitsers hun kostbare durfden de Duitsers hun kostbare ‘hochseeflotte’ niet in te zetten.‘hochseeflotte’ niet in te zetten.

Page 53: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

1917: totale duikbootoorlog: (passagiers)schepen 1917: totale duikbootoorlog: (passagiers)schepen van alle landen zouden worden getorpedeerd. Het van alle landen zouden worden getorpedeerd. Het bekendste voorbeeld was (al in 1915!) de Engelse bekendste voorbeeld was (al in 1915!) de Engelse

‘Lusitania’.‘Lusitania’.

Page 54: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Toen de Duitsers in 1917 ook nog probeerden Toen de Duitsers in 1917 ook nog probeerden Mexico met de VS in oorlog te brengen Mexico met de VS in oorlog te brengen

(Zimmermann-telegramm),(Zimmermann-telegramm), sloten de VS zich sloten de VS zich bij de geallieerden aan.bij de geallieerden aan.

Page 55: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

Begin van het eindeBegin van het einde Inmenging VS vanaf april. 1917Inmenging VS vanaf april. 1917 Maart 1918; Duits offensief; Maart 1918; Duits offensief;

‘Kaiserschlacht’‘Kaiserschlacht’ Aanvankelijk succesvol voor Dld. Vanaf Aanvankelijk succesvol voor Dld. Vanaf

juli successen voor de Geallieerden.juli successen voor de Geallieerden. Ludendorff stuurt aan op nieuwe regering Ludendorff stuurt aan op nieuwe regering

Dld. (aanvaardbare gesprekspartner bij Dld. (aanvaardbare gesprekspartner bij vredesonderhandelingen)vredesonderhandelingen)

3 Oktober; nieuwe regering Dld.3 Oktober; nieuwe regering Dld. Matrozenopstand Kiel Matrozenopstand Kiel →→ revolutie Berlijn revolutie Berlijn 9 nov. Weimarrepubliek9 nov. Weimarrepubliek 10 nov. Wilhelm II vlucht naar Nld.10 nov. Wilhelm II vlucht naar Nld.

Page 56: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918. De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken De Eerste Wereldoorlog is een oorlog die vele oorzaken kent: het is moeilijk aan te.

11 nov. 1918; 11 nov. 1918;

Wapenstilstand CompiègneWapenstilstand Compiègne