Wel

kom

bij

de

STABU

Bedrijfsjuriste bij de Stichting STABU

Rissa Cremersmr.

Aanbestedingskader

(Europese) wet- en regelgeving;

Aanbestedingsreglementen;

Aanbestedingsrecht ontw.; Wet Bibob; Aanbestedingskalender.

Europees Aanbesteden

Globaal (GPA); EG-verdrag; Europees (Richtlijnen); Nationaal (BAO, BASS, ARW 2005).

EG-verdrag

Art.12:

verbod van discriminatie; Art. 28: vrij verkeer van goederen; Art. 43:vrijheid van vestiging; Art. 49:vrijheid van dienstverlening.

Beginselen van aanbestedingsrecht

Non–discriminatiebeginsel (naar nationaliteit);

Gelijkheidsbeginsel van inschrijvers en gegadigden;

Transparantie (is meer dan publicatie);

Proportionaliteit (eisen in verhouding met het gevraagde).

Publiekrechtelijke instelling

Drie categorieën aanbestedende diensten:1. De staat en zijn territoriale

lichamen;2. Publiekrechtelijke instellingen;3. Verenigingen gevormd door een of meer van deze lichamen of

instellingen.

Het begrip aanbestedende dienst

Een publiekrechtelijke instelling bezit de volgende drie kenmerken:

1. Algemeen belang/niet commercieel of industrieel;2. Heeft rechtspersoonlijkheid;3. Staat onder overwegende invloed

(<50%) van andere aanbestedende diensten(en):

- hetzij qua financiering;- hetzij qua beheer;- hetzij qua benoeming

bestuurders.

Drempelwaarden 2006-2007

Centrale overheid:• Leveringen: 137.000 Euro• Diensten: 137.000 Euro• Werken: 5.278.000 Euro

Decentrale overheid:•Leveringen: 211.000 Euro•Diensten: 211.000 Euro•Werken: 5.278.000 Euro

Aanbestedingreglementen

UAR-EG 1991; UAR 1986-2001; UAR 2001; UAR 2001-ARW 2004, 2005.

Uniform Aanbestedingsreglement UAR-EG 1991

Bouwministeries; Uitwerking Richtlijn werken; Géén afwijkingsmogelijkheid, art 3; Géén gunningplicht, art. 31; Concessie-overeenkomst, art 58-59; Vooraankondiging, art. 60; Aankondiging en bekendmaking, art.

61; Motiveringsverplichtingen, art. 62-66.

UAR 1986-UAR 2001

vergoeding inschrijvingskosten;vergoeding inschrijvingskosten; bestek tegen kostprijs;bestek tegen kostprijs; veel minder verklaringen en veel minder verklaringen en

bewijsstukken te overleggen door bewijsstukken te overleggen door inschrijvers;inschrijvers;

gunningplicht tenzij begroting van gunningplicht tenzij begroting van aannemer:aannemer:

a.a.veel te hoog uitvalt;veel te hoog uitvalt;

b.b.ernstige fouten bevaternstige fouten bevat..

Uniform Aanbestedingsreglement UAR 2001

Totstandkoming: UAR 2001 onverkort toepassen,

tenzij (H1); Openbare aanbesteding (H2); Aanbesteding met voorafgaande

selectie (H3); Onderhandse aanbesteding (na

selectie, H4-H5); Inschrijvingskosten (H6); Beslechting van geschillen (H7).

Artikel 3, Toepasselijkheid

UAR 2001…….

ARW 2004…….ARW 2005

Toepassing

UAR 2001 onverkort toepassen (art 3), tenzij… dat redelijkerwijs niet kan of indien afwijking in het UAR mag;

ARW:als ARW als beleid is geformuleerd isafwijking niet mogelijk.

Overleg

UAR 2001: overlegverplichting (art 20),

verplichting tot overleg wanneer de begroting en inschrijving uit elkaar liggen; ARW: kent geen overlegverplichting. Vraag is hoe de civiele rechter hierover zal oordelen.

Opdragen werk

UAR 2001: werk opdragen tenzij de aanbesteder goede gronden heeft dat niet te doen (art 24):

* eigen zorgvuldige begroting; * overleg geen oplossing.• Jurisprudentie…? ARW: kent geen opdrachtplicht.

Kostenverlagingen

UAR 2001: kosten bestek:

* tegen kosten afdruk (openbaar);* gratis (overige procedures).

• Beperken informatievraag (art 7 lid 5).En de praktijk? ARW: geen informatie.

Kostenverlagingen

UAR 2001: selectie (twee dia’s):

Maximeren aantal inschrijvers op:• 10, indien openbaar met voorafgaande

selectie;• 6, indien onderhandse procedures. ARW: selectie: geen maximum.

Kostenverlagingen

UAR 2001: bij overschrijding maximaal aantal gegadigden:

* kiezen en bijloten * objectieve selectiemethode (moet vermeld worden in de bekendmaking)

ARW: selectie: geen maximum.

Alternatieven/Varianten

UAR 2001: Alternatieve aanbiedingen mogen, tenzij zij worden uitgesloten (o.a. art 6, 17).En de praktijk?• Gevolgen voor innovatie? ARW 2005: alternatief heet variant! ARW 2005: variant verboden tenzij toegestaan.

Rekenkosten

UAR 2001: inschrijvingskostenvergoeding:

• Inschrijvingskosten worden vergoed tenzij ze worden uitgesloten (art 42, 43).

En de praktijk? ARW: geen inschrijvingskosten.

Aanbestedingsrecht ontwikkelingen

Geïntegreerde Richtlijn 2004/18/EG; Technische specificaties; BAO en BASS per 1/12/2005; Aanbestedingswet; ARW 2004 en ARW 2005.

Geïntegreerde richtlijn 2004

Werken, leveringen en diensten samen; Digitale informatie-uitwisseling; Optie: Elektronisch aanbesteden en veilen; Optie: raamovereenkomsten met 1 of + pp en dynamische aankoopsystemen; Optie: concurrentiegerichte dialoog; Omgezet in BAO per 1-12-2005.

Aanbestedingsrecht Technische Specificaties

De nieuwe aanbestedingsrichtlijn, Richtlijn 2004/18/EG d.d. 31-03-2004;

Technische Specificaties, art. 23 e.v.: gelijke toegang; verwijzing naar nationale normen; ‘of gelijkwaardig’, afwijzing

motiveren.

Richtlijn 2004/18/EG Artikel 23,8

Behalve indien dit door het voorwerp van de opdracht gerechtvaardigd is, mag in de technische specificaties geen melding worden gemaakt van een bepaald fabrikaat of een bepaalde herkomst of van een bijzondere werkwijze, noch mogen deze een verwijzing bevatten naar een merk, een octrooi of een type, een bepaalde oorsprong of een bepaalde productie, waardoor bepaalde ondernemingen of bepaalde producten worden bevoordeeld of geëlimineerd. Deze vermelding of verwijzing is bij wijze van uitzondering toegestaan wanneer een voldoende nauwkeurige en begrijpelijke beschrijving van het voorwerp van de opdracht niet mogelijk is door toepassing van de leden 3 en 4; deze vermelding of verwijzing moet vergezeld gaan van de woorden

“of gelijkwaardigof gelijkwaardig”,

BAO en BASS per 1/12/2005

Nieuwe aanbestedingsregeling van krachtOp 6 september 2005 zijn twee besluiten gepubliceerd die

belangrijke veranderingen tot gevolg hebben voor de manier waarop in Nederland wordt aanbesteed. Het Besluit aanbestedingsregels voor overheidsopdrachten (afgekort Bao) en het Besluit aanbestedingen speciale sectoren (afgekort Bass) vormen de implementatie van twee Europese aanbestedingsrichtlijnen die in 2004 zijn vastgesteld. In de besluiten staan regels voor het verstrekken van opdrachten door de overheid (zoals rijk, provincies, gemeenten) en door bepaalde bedrijven in de nutssectoren (bijvoorbeeld een bedrijf dat een elektriciteitsnetwerk beheert). De besluiten Bao en Bass treden op 1 december 2005 in werking, en vervangen het Besluit overheidsaanbestedingen en het Besluit aanbestedingen nutssector.

Aanbestedingswet

Regelt totale inkoop onder en boven de

Europese drempelbedragen; Ook van toepassing op lokale

overheden en beïnvloede instellingen; Juli 2004: visiedocument EZ; Integratie richtlijnen en ARW 2005.

Wijzigingen in ARW 2004

Burgerlijke rechter bevoegd; Experimenteerartikel: e-veilen; Onaanvaardbare inschrijvingen, maar…; Alcatel-arrest “verwerkt”; Verklaring hoogste management; Openen enveloppen; Geen onderhandelingsplicht; Geen rekenvergoeding.

Wijzigingen in ARW 2005o.a.

Digitale informatie-uitwisseling; Elektronisch aanbesteden en veilen; Raamovereenkomsten met 1 of + pp; Concurrentiegerichte dialoog, bij bijzonder complexe opdrachten; Taal: alternatief=variant en emva=emvi; Variant moet expliciet worden toegestaan; Verplichte uitsluitingsgronden; Zelf-vereiste is vervallen, Holding bevoordeeld.

Verschillen ARW 2004 en ARW 2005

Geen aanbestedingsbus in ARW 2005;

Geen aanbestedingsbijeenkomst; Inschrijfbedragen worden niet voorgelezen.

Selectie- en gunningscriteria

(selectie= minimumeisen in ARW 2005)

Verschil selectie- en gunningscriteria: Selectie: selectie van inschrijvers; Gunning: selectie van inschrijving; Gunningscriterium: laagste prijs of

economisch meest voordelige inschrijving (EMVI);

Bij EMVI subcriteria benoemen.

GunningscriteriaDe economisch meest voordelige

aanbieding. Hierbij kunnen aspecten (subcriteria) als: prijs; after-salesservice; esthetische en functionele kenmerken; levertijd; exploitatiekosten; en kwaliteit een rol spelen.

Gunningsbeslissing en gunningARW 2005, blz. 286 e.v.

gegadigden en inschrijvers; motiveren,wegingsfactoren; 15 dagen termijn Alcatel; gestanddoeningstermijn van 45 dagen.

Wet Bibob per 1 juni 2003

Wet BiBob en de Europese richtlijnen; Bureau Bibob; Besluit Bibob, art 3, 3 sectoren; In welke 3 gevallen advies vragen,

art. 5; Nieuwe weigeringsgronden in

Woningwet, Wet milieubeheer; Uitspraak RvS, afd.

bestuursrechtspraak 4 september 2002.

Wet BIBOB in het bestek

00 ALGEMEEN 00.04 AANBESTEDING/INSCHRIJVING 00.04.01 AANBESTEDING/INSCHRIJVING 01. AANBESTEDING, EISEN EN GEGEVENS De overeenkomst wordt ontbonden

indien een BIBOB-advies daartoe aanleiding geeft.

Wet BIBOB in het bestek

00 ALGEMEEN 00.04 AANBESTEDING/INSCHRIJVING 00.04.02 EUROPESE AANBESTEDING/INSCHRIJVING 03. INLICHTINGEN OVER

ONDERAANNEMERSOnderaannemers worden niet zonder

toestemming van de aanbestedende dienst gecontracteerd en in dit kader behoudt de

aanbestedende dienst zich het recht voor advies te vragen aan Bureau BIBOB.

Wet Bibob per 2007

Weinig gebruikt: slechts in twee gevallen is aanleiding geweest om een advies te vragen;

Ook is in aanmerking genomen dat de naleving van deze verplichting slecht controleerbaar is;

het uitgangspunt van de wet BIBOB; Gelet op voorgaande zal in de regeling die

op grond van artikel 19 wordt vastgesteld geen verplichting worden opgenomen om in geval van een vermoeden van fraude een BIBOB-advies te vragen.

Aanbestedingswet 2007integriteitsverklaring aanbesteden

artikel 7, onder f afgegeven door het Centraal Orgaan

Verklaringen omtrent het Gedrag (hierna: COVOG);

Indien een ondernemer geen integriteitsverklaring aanbesteden of een eigen verklaring overlegt zal de aanbestedende dienst die ondernemer moeten uitsluiten.

Aanbestedingswet 2007eigen verklaring

In een eigen verklaring (artikel 7, onder g) verklaart de ondernemer dat hij in het feitelijke bezit is van de integriteitsverklaring aanbesteden;

Diegene die een eigen verklaring heeft overlegd moet alsnog de integriteitsverklaring aanbesteden overleggen;

Dit moet uiteraard plaatsvinden voordat de gunningsbeslissing wordt genomen en voordat de winnaar van een prijsvraag wordt aangewezen en bekend wordt gemaakt.

Beleidsregels integriteit

Voortbouwend op o.a. wet BIBOB; Toepasselijk bij aanbestedingen in de bouw, ict en milieu door

rijksoverheden; Invulling vragenlijst; Toets door aanbesteder; Bij twijfel BIBOB-advies vragen.

www.aanbestedingskalender.nlgaat op in Tenderned

Publicatie van nat. en Europese aanbestedingen;

Voor alle aanbesteders; Kosteloos gebruik van

standaardformulieren; Europ. aankondigingen

rechtstreeks naar TED.

Ei

nde

van

deel

1

Huiswerk

Mag een Italiaanse inschrijver een aanbieding doen in NL in het Italiaans? En in het Engels?

Mag een woningbouwvereniging een BIBOB-advies aanvragen?

Zijn er nog meer mogelijkheden om de integriteit van gegadigden vast te stellen dan de BIBOB toets?

Huiswerk

Is het mogelijk om van het ARW 2005 af te wijken?

Is een aanbestedende dienst verplicht om de opdracht te gunnen na de dag van aanbesteden?

Voor welke aanbestedende diensten gelden het BAO en het BASS? Zijn deze diensten ook verplicht om het ARW 2005 toe te passen?

Jurisprudentie, uitspraken door

Hof van Justitie EG; Rechtbank,Hof; Hoge Raad, Raad van State

afdeling Bestuursrechtspraak;

Raad van Arbitrage.

Jurisprudentie

Europese richtlijnen: rechtstreekse werking;

Aanbesteden: te late inschrijving; gegronde reden niet-gunning; negatieve prijs.

Technische specificatiesuitspraken door Hof van Justitie

1988: Dundalk-zaak, een verwijzing naar een nat. norm is niet toegestaan als een internat. norm dezelfde garanties biedt

(UAR-EG 1991, art 6, leden 2 e.v.); 2001: Uitspraak inzake

aanbesteding onder het drempelbedrag: hierbij werd rechtstreeks een beroep gedaan op art. 30 van het EG-verdrag (nu art. 28: vrij verkeer van goederen);

> drempelbedrag: richtlijnen + EG-verdrag;

< drempelbedrag: EG-verdrag.

Te late inschrijving, recht op schadevergoeding? IRaad van Arbitrage, 07-11-2000, BR 2001, blz. 713In de aanbestedingsreglementen UAR

1986, UAR 2001 en UAR/EG 1991 staat dat de inschrijver verantwoordelijk is voor een tijdige en goede inschrijving. G. had wel tijdig ingeschreven.

Indien inschrijver rechtsgeldig had ingeschreven, zou hij in aanmerking zijn gekomen voor gunning en heeft hij door niet-gunning schade opgelopen?

Te late inschrijving, recht op schadevergoeding? II

Raad van Arbitrage, 29-04-2002, BR 2003,blz. 59

De te late laagste S. versus de aanbesteders, strekkende tot schadevergoeding. Arbiters achten aanbesteders verantwoordelijk voor de gevolgen van deze gang van zaken, maar S. voldeed niet aan de omzeteis.

Te late inschrijving, recht op schadevergoeding? III

Raad van Arbitrage, 19-07-2004, BR 2004, blz. 998

Hoger beroep van de 2e uitspraak door S. arbiters passen de maatstaf van redelijkheid en billijkheid toe en vanwege de verantwoordelijkheid van de aanbesteders voor het oponthoud heeft S. recht op schadevergoeding.

Niet gunning UAR-EG 1991 en UAR 2001

Art. 31, UAR-EG 1991, geen gunningplicht; Art. 24, UAR 2001, gunningplicht tenzij…Raad van Arbitrage, 20-9-2002, BR 2003,blz. 67De UAR-EG 1991 is van toepassing. Aanbesteder moet zijn bevoegdheid in redelijkheid hanteren. Arbiters overwegen `Een gegronde reden kan zijn gelegen in budgettaire problemen of in de onmogelijkheid om te komen tot een rechtsgeldige gunning.´

Aanbesteding UAR 1986 Negatieve Prijs

Inschrijver verleent kortingen, post eenmalige kortingen ; Misbruik van de aangekondigde maatstaf economisch meest voordelige aanbieding Raad van Arbitrage, 8-7-2002, nr. 24.464, BR 2003,blz.257