STABU-bulletin oktober 2012

32
STABU LLETIN Vraag het STABU In deze uitgave o.a. antwoord op de vragen: • Hoe wordt een overeenkomst van aanneming van werk, indien openbaar wordt aanbesteed (openbare procedure) conform het Aanbestedingsreglement Werken 2005 (ARW 2005) op basis van een bestek, gegenereerd en geconcreseerd? • Wat is het verschil tussen een standaard- regeling en standaardvoorwaarden in de context van de UAV 2012? • Wat is nu precies het verschil tussen een vervaltermijn en een verjaringstermijn, dit in het kader van paragraaf 12, lid 4 van de UAV 2012? » lees de antwoorden op p. 26 JAARGANG 27 | NUMMER 03 | OKTOBER 2012 Nieuwe Cursussen » pagina 10 » pagina 21 Prestae- vraag biedt ruimte aan innovae » pagina 29 Duurzaam hout in STABU Denktank STABU is gestart Na de oproep in het vorige STABU-bullen is er aantal reaces van verschillende STABU-gebruikers gekomen die heeſt ge- leid tot de oprichng van de Denktank. Deze groep mensen heeſt inzicht gekregen in alle plannen voor het Bouwbreed Informae- systeem dat medio 2013 door Schng STABU wordt gelanceerd. Tevens hebben of krijgen zij toegang tot de nieuwe gebruikerstools met de bedoeling om daar mee te oefenen en krisch te reageren op wat wordt gemist of wat niet handig werkt. Al deze ervaringen worden gebruikt om zoveel mogelijk gebrui- kerswensen te inventariseren en te vertalen in concrete oplossingen. » Lees verder op p. 3 Internationale BouwBeurs barst van de activiteiten Negaeve senmenten in de markt ten spijt bestaat er een solide animo om aan de Internaonale BouwBeurs 2013 deel te nemen. Organisator VNU Exhibions verwacht uit te komen op 550 exposanten, verdeeld over elf sectoren. De beurs heeſt als thema meegekregen ‘Bewust Bouwen’, het exposieprogramma is opgebouwd rond de begrippen ‘Duurzaam’, ‘Innovaef’ en ‘Ambieus’. Aan de beurs is een groot aantal acviteiten gekoppeld. Ministe rieel bezoek wordt verwacht op het Gala van de Nederlandse Bouw. » Lees verder op p. 7 BEWUST BOUWEN Onder dit moo wordt in februari 2013 de Internaonale BouwBeurs in Utrecht georganiseerd en ditzelfde thema is ook de rode draad van dit STABU-bullen. Een aantal malen per jaar wordt door STABU bezien met welke onderwerpen wij onze lezers kunnen helpen bij hun dagelijkse beroepsprakjk. Met Bewust Bouwen kan ook aangeduid worden dat de huidige en komende bouwproducten beter op de marktvraag zal worden afgestemd en dat wij bij de keuze van de materialen ons "bewust" zijn van de bijbehorende milieuaspecten. Dit thema kan ook slaan op een betere manier van aanbesteden waarbij het niet om de laag- ste prijs bij een beschreven budget gaat maar om de beste kwaliteit bij een gegeven budget. Bewust Bouwen slaat ook op goed onder- nemerschap met extra aandacht voor onze medewerkers en de bijbehorende arbeidsomstandigheden. Goed en com- pleet specificeren hoort daar ook bij op basis van correcte en complete contracten. Kortom al deze invullingen in het moo Bewust Bouwen zijn in dit STABUbullen verzameld en wij bevelen de lezing daarvan van harte aan. algemeen directeur Schng STABU ir. M.L.A.M. (Maarten) van Hezik 1 STABULLETIN |

description

Huisorgaan Stichting STABU met nieuws over het Bouwbreed Informatiesysteem.

Transcript of STABU-bulletin oktober 2012

Page 1: STABU-bulletin oktober 2012

stabulletin

Vraag het STABUIn deze uitgave o.a. antwoord op de vragen:

• Hoe wordt een overeenkomst vanaanneming van werk, indien openbaarwordtaanbesteed(openbareprocedure)conform het AanbestedingsreglementWerken 2005 (ARW 2005) op basisvan een bestek, gegenereerd engeconcretiseerd?

• Watishetverschiltusseneenstandaard-regelingenstandaardvoorwaardenindecontextvandeUAV2012?

• Watisnuprecieshetverschiltusseneenvervaltermijn en een verjaringstermijn,ditinhetkadervanparagraaf12,lid4vandeUAV2012?

» lees de antwoorden op p. 26

ja a r g a n g 27 | n u m m e r 03 | o k to b e r 2012

nieuwe Cursussen

» pagina 10 » pagina 21

Prestatie-vraag biedt ruimte aan innovatie

» pagina 29

Duurzaam houtin Stabu

Denktank STABU is gestartNa de oproep in het vorige STABU- bulletin is er aantal reacties van verschillende STABU-gebruikers gekomen die heeft ge-leid tot de oprichting van de Denktank.

DezegroepmensenheeftinzichtgekregeninalleplannenvoorhetBouwbreedInformatie-systeemdatmedio2013doorStichtingSTABUwordt gelanceerd. Tevenshebbenof krijgenzij toegang tot de nieuwe gebruikerstoolsmet de bedoeling om daarmee te oefenenenkritischte reagerenopwatwordtgemistofwatniethandigwerkt.Aldezeervaringenwordengebruiktomzoveelmogelijkgebrui-kerswensen te inventariserenen te vertaleninconcreteoplossingen. » Lees verder op p. 3

Internationale BouwBeurs barst van de activiteitenNegatieve sentimenten in de markt ten spijt bestaat er een solide animo om aan de Internationale BouwBeurs 2013 deel te nemen. Organisator VNU Exhibitions verwacht uit te komen op 550 exposanten, verdeeld over elf sectoren.

De beurs heeft als thema meegekregen‘Bewust Bouwen’, het expositieprogramma isopgebouwd rond de begrippen ‘Duurzaam’,‘Innovatief’en‘Ambitieus’.Aandebeursiseengroot aantal activiteiten gekoppeld. Ministe­rieelbezoekwordtverwachtophetGalavandeNederlandseBouw. » Lees verder op p. 7

BewUST BoUwenOnder dit motto wordt in februari 2013 de Internationale BouwBeurs in Utrecht georganiseerd en ditzelfde thema is ook de rode draad van dit STABU-bulletin.

EenaantalmalenperjaarwordtdoorSTABUbezien met welke onderwerpen wij onzelezers kunnen helpen bij hun dagelijkseberoepspraktijk.MetBewustBouwenkanookaangeduidwordendatdehuidigeenkomendebouwproducten beter op de marktvraag zalworden afgestemd en dat wij bij de keuzevan dematerialen ons "bewust" zijn van debijbehorendemilieuaspecten.

Ditthemakanookslaanopeenbeteremaniervanaanbestedenwaarbijhetnietomdelaag-steprijsbijeenbeschrevenbudgetgaatmaaromdebestekwaliteitbijeengegevenbudget.

BewustBouwenslaatookopgoedonder-nemerschap met extra aandacht vooronzemedewerkersendebijbehorendearbeidsomstandigheden. Goed en com-pleetspecificerenhoortdaarookbijopbasisvancorrecteencompletecontracten.

Kortomaldeze invullingen inhetmottoBewustBouwenzijninditSTABU­bulletinverzameldenwijbevelendelezingdaarvanvanharteaan.

algemeendirecteurStichtingSTABU

ir. M.L.A.M. (Maarten) van Hezik

1STABULLETIN |

Page 2: STABU-bulletin oktober 2012

2 STABULLETIN|

Page 3: STABU-bulletin oktober 2012

InhoUd» pagina 4 • Rubriek: uit de praktijk van SMI» pagina 7 • vervolg coverartikel 'Internationale

BouwBeurs barst van de activiteiten'» pagina 8 • Rubriek: Cursusaanbod 2012/2013» pagina 10 • nieuwe Cursussen» pagina 11 • Schoonmaken van netwerk

geeft energie» pagina 13 • Voor in uw agenda» pagina 14 • Rubriek: Risico van het vak» pagina 16 • Rubriek: Recht van spreken» pagina 18 • Rubriek: Korte berichten» pagina 20 • Rubriek: Element» pagina 21 • Prestatievraag biedt

ruimte aan innovatie» pagina 24 • Rubriek: Van goede Kwaliteit» pagina 25 • BIM Workshop» pagina 26 • Rubriek: Vraag het STABU» pagina 29 • opgenomen in de app ‘UAR’:

architectuurplaquette NAi • Duurzaam hout in Stabu» pagina 30 • Rubriek: In kort bestek» pagina 31 • Nieuwe fabrikantenspecs » pagina 32 • Colofon • Prijsoverzicht STABU-producten

Wanneer het budget van een bouwpro-ject een onwrikbaar gegeven is, zal datbij de aanbieders meer ruimte biedenvoor innovatie?Inhetartikeloppagina21 wordt een pleidooi voor deze aan-bestedingspraktijk gehouden. Wij zijnbenieuwdhoeu daar tegenover staatennodigenudanookuitomdeel tenemenaandediscussieopLinkedIn.

Naast informatie op wijzigingen inde STABU­systematiek, de gebrui-kersdag en de vaste rubrieken blik-kenwevooruitnaardeBouwBeursdie gehouden wordt van 4 t/m 9februari 2013. Meer informatiedaaroverindebeursspecialdieinjanuarivanhetnieuwejaarwordtuitgebracht.GraagkondigenweaandatNENdaarineenrubriekzalgaaninvullenmetuiteraardnormgerelateerdewetenswaardigheden.

Laatonswetenwelkeonderwerpenunogmeerzouwillenlezen,dangaanwedaarmeeaanhetwerk!

Diana Kervel | Stichting STABU

Van de redactie

» vervolg coverartikel 'Denktank STABU is gestart'

Op11oktober,21novemberen13decemberzijndevervolgbijeenkomstenvandeDenk-tankvastgelegd.

V.l.n.r.: • ir. M.L.A.M. van Hezik (STABU) • A. Schellens (Saint-Gobain), • R.C.H. Gommers (Buro voor Bouwkunst) • P. Houtman (Bureau Bouwkunde Nederland) • G. Bouman (ARCOM Partners B.V.) • K. Kelder als vervanger van S. Janssen

(Klictet Advies bv) • ir. R.H. Baayen (STABU)• ing. J. Ras (Bestekschrijfster Ras)

• ir. H.H. van Zeeland (Tectotroop B.V.) • A. Buijs (KOW), • J. Ruijs (STABU)• M. Vissers (Rijnboutt bv), • J.H.M. Heijne (ABT bv), • ing. R. Gaasbeek RKN (Archisupport BV), • S.J.F. Katier (KABU), • H. Riepma (ROBAK), • R.A.J.M. Mom RC (Pieters Bouwtechniek/Strackee)• ing. C.O. Faber

(WBC Aannemingsbedrijf BV)• M. van de Laak (Van de Laak Bouwadvies)• M.J. van Wijk (Ingenieursbureau Multical), • ing. S.J.J. Everaers (Ze-bra-plan Bouwkostenadvies- en bestekkenburo).

Niet op foto wel in denktank• ir. M.H.M. Nieuwenhuys (VNK)• H. van der Vaart (aannemer)

3STABULLETIN |

Page 4: STABU-bulletin oktober 2012

4 STABULLETIN|

Uit de praktijkStichting Marktwerking Installatietechniek is een stichting die aanbestedingsprocedures ten behoeve van installatiebedrijven verder wil verbeteren. Daarbij streeft SMI naar evenwichtige, objectieve en transparante vraag- en aanbodverhoudingen.

Door: mr. ir. PietervandenEi jnden&mr. MargreetvanDeurzen

Het is een open deur om erop te wijzen dat de praktijk van stelselmatig afwijken van evenwichtige voorwaarden tot veel onnodig financieel leed leidt. Ook betekent dit voor het projectmanagement van alle betrokken partijen extra inspanningen. Dit komt nagenoeg nooit ten goede aan het project. Veel energie en tijd moet dan worden gestoken in het innemen van een zogenaamde "ingraafpositie", die leidt tot onnodige juridisering en stroeve omgang. Kortom alle ingrediënten voor een conflictueus project.

Stop afwijken in besteksvoorwaarden!

'Houd u aan de risicoverdelingen en afspraken die bij de gekozen contractvorm

horen.'

Deafgelopenperiodelijktereenexpansieaandergelijkevoorwaardentehebbenplaatsgevonden. De schijn is gewekt dat dit door deze crisistijd is ingegeven: deonredelijke risicoverschuivingen voor ontwerpen en tekortkomingen van hetbestek; de coördinatie van de afzonderlijke ontwerpen (B/W/E) is onvoldoendeuitgewerkt,extrazekerhedenenzwaarderefinanciëleeisenwordengesteld.Ookzijnonbeperkteaansprakelijkheden (waaronderwijookverstaandezogenaamdebeperkingenvanaansprakelijkheidwaarbij een veel tehoogbedrag is genoemd,bijvoorbeeld3xdeopdrachtwaarde)nietopverantwoordewijzeinteschatten.

Ditgeldtvooralvoorbestekkenwaarhettechnischegedeeltevanslechtekwaliteitis.Deinschrijverweetnietwelke"lijken"ernogmeerpasuitdekastkomentijdensde uitvoeringsfase. Maar hij dient wel de risico's van deze slechte bestekkenvoor zijn rekening te nemen. In debestekvoorwaarden is dan – in afwijking vandeUAV­bepaalddathij zijnextrakostenvanwegehet feitdathet installatiedeeltochniethelemaalpastinhetbouwkundigdeel(typischslechtecoördinatievandeontwerpen)nietinrekeningkanbrengen.

Kortom,voorSMIgenoegredenomhieraandachtvoortevragen.Eengreepuitdepraktijk*)

Toelichting bij 1 Hierin geeft de bestekschrijver in feite al aan dat hij zijnwerkzaamhedenomhetbestekuittewerkennietgoedheeftgedaan. De formulering houdt echter geen rekeningmet dewettelijke verplichting van inschrijvers om te waarschuwen

voor onmiskenba-re fouten. Sterkernog,dezeformule-ring draagt alleenhet risico voorfouten in de aan-besteding­ en be-stekstukken over van adviseur/op-drachtgever naaraannemer.

Daarmee wordteronduidelijkheid

gezaaidoverdeplichtomduidelijkefoutenvooraanbestedingtemelden.Dezewaarschuwingsplichtdientnamelijkomdeopdrachtgever gelegenheid te geven dit aan te passen.Omtevoorkomendathetbudgetdatop foutebestekstukken isafgestemduiteindelijkontoereikendzalzijnomdebouw­ofrenovatiegerealiseerdtekrijgen.

In de praktijk wordt deze problematiek vaak in hetlicht van minimalisering van"meerwerkkosten"betrokken;hetbudgetisheiligendeinschrijfsomdientvast tezijn.Deangelzit 'merin dat het budget op een nietrealiseerbaar fundament (hetgebrekkige bestek) is gebaseerd.Als het een goed bestek is, danis het project al voor aanvangvoor 50% geslaagd! Dan zijnopdrachtgever en adviseur passpekkoper,wantgoedverlopendeprojectendurenhetlangst!

Uit een uitgewerkt bestek voor nieuwbouw gemeentehuis:

09. PAR. 6 LID 2 VAN DE U.A.V. TOEVOEGEN:

Het bestek en de bijbehorende bestektekeningen worden geacht het hele werk te omvatten.

Zij worden als geheel beschouwd en moeten in verband met elkaar worden vergeleken. Indien

op de tekeningen enig werk voorkomt, dat in het bestek wordt gemist of omgekeerd, dan zal

de aannemer verplicht zijn de werken uit te voeren alsof het zowel op de tekeningen als in

het bestek was gesteld. Indien de beschrijving in het bestek tegenstrijdigheden bevat of afwijkt

van hetgeen wat daaromtrent is aangegeven op de tekeningen, dan moet de aannemer deze

voor de inschrijving melden aan de directie. Indien naderhand afwijkingen aan het licht

komen, is de interpretatie van de directie bindend.

1

Page 5: STABU-bulletin oktober 2012

5STABULLETIN |

van SMIDoor: mr. ir. PietervandenEi jnden&mr. MargreetvanDeurzen

Toelichting bij 2 Hier wordt van inschrijvende aannemers verwacht dat zij de ontwerpen van dediverse disciplines op elkaar afstemmen. Dit zijn typisch werkzaamheden die A)dooradviserendeenbestekschrijvendehulppersonenvandeopdrachtgevergedaanmoeten worden (ontwerpfasehandelingen) en B) waarvoor in een calculatietijdgeengelegenheidisenalsdietijderzouzijnookbeloonddientteworden(hetzijnimmerswerkzaamhedendieineenopdrachttotontwerpenthuishoren).

Uit een uitgewerkt bestek voor nieuwbouw zorgcentrum:89. (PRE-)CONTRACTUELE WAARSCHUWINGSPLICHTIndien en voor zover de aannemer bezwaren heeft tegen een in het bestek voorgeschreven bouwstof, onderdeel, fabrikant, leverancier of onderaannemer, dient hij daarvan in een afzonderlijke bij het inschrijvingsbiljet te voegen brief melding te maken met opgaaf van reden, van een passend alternatief en van de prijsconsequenties daarvan.

3

Uit een uitgewerkt bestek voor nieuwbouw kantoorpand:89. (PRE-)CONTRACTUELE WAARSCHUWINGSPLICHT

Indien dit bestek en/of de tekeningen en/of andere bijlagen en contractstukken, dan wel het onderhavige bestek en het bouwkundige bestek (inclusief tekeningen en andere bijlagen) in onderling verband bezien, naar het oordeel van de aannemer onvolledigheden, onjuistheden of onduidelijkheden bevatten of anderszins niet met elkaar in overeenstemming zijn, dient de aannemer dit vóór de aanbesteding schriftelijk en onder opgave van redenen aan de opdrachtgever te melden. Laat de aannemer deze melding na dan heeft de aannemer geen recht op verrekening van meerwerk of op enige bijbetaling onder welke noemer of titel dan ook, indien wijzigingen in het bestek en/of de uitvoering en/of andere oorzaken van meerwerk en/of kostenverhogende omstandigheden bij de uitvoering voortvloeien uit of samenhangen met de boven bedoelde onvolledigheden, onjuistheden of onduidelijkheden.

2

4

Toelichting bij 3Dit is een curieuze zin in een aanbesteding en zet transparantie en gelijkheidgeheelopzij.Zo'nbepalingleidttoteenaanvechtbareaanbesteding,wantvoorafisnietduidelijkofdit"alternatief"nuwordtmeegewogenenevenminopwelkemanier. Bovendienwordtopongelijke inschrijvingengegund.Dit kandusniet.Hoewelhetideedatdewijsheidnietindatenebestekzit,welrealiteitswaarde

heeft en sympathiek overkomt!! Voor de inschrijver heeftzo'ninschrijvingoverigenszeervergaandeconsequentieswatrisico's betreft: bij een gebrek zal het lastig zijn te tracerenwaar de uiteindelijke oorzaak te vinden is: het programmavaneisen;ofinhetbestekwaaropdealternatieveoplossingvande inschrijveraansluit.Deervaring isdat in zo'nbestekbepaaldwordtdatallegebrekendan"voor rekeningvandeinschrijverzullenkomen……"

Als een aanbesteder de uitvoeringsdeskundigheid vanmarktpartijenalwilbenuttenindeontwerpfase,zijnerbeteremogelijkheden,zoalshetaanbestedenvaneenbouwteamofbijcomplexeopdrachtennietmeervoordeUAVkiezenmaarvoordecontractvormUAVgc.

Toelichting bij 4Doortestellendataannemersvertragingsschademaarmethunnietpresterendenevenaannemermoetenverrekenen,wordt de aannemer ook opgezadeld met het risico datdezeschadenietbetaaldgaatworden.Denevenaannemerzal minder snel geneigd zijn te betalen en weet dat eeneventuele rechtsgang door de eisende nevenaannemernietsnelgenomenwordt(teduur).Ookhetrisicodateennevenaannemer omvalt is reëel aanwezig.Dit zijn risico'sdienietbijdeanderenevenaannemerhoren,dienamelijkgeen enkele invloed of zicht heeft in de keuze van debouwpartners.

Daarstaatnogtegenoverdatdeopdrachtgevervrijeenvoudigeenbedragkan"inhouden"opdetermijnvandevertragendenevenaannemer om daarmee de andere gedupeerdenevenaannemersschadeloostestellen.» Lees verder op p. 6

Uit een uitgewerkt bestek voor

nieuwbouw kantoorpand:

91. SCHADE/EXTRA KOSTEN

De aannemer ziet er op toe dat de schade,

welke is ontstaan door vertraging en/of door

wanprestatie van de aannemer, door een of

meer onderaannemers of door een of meer

derden, naar redelijkheid en billijkheid wordt

gedragen door de partij die niet, niet-tijdig of

niet goed presteert. Eventuele schaden moeten

rechtstreeks tussen de hier genoemde partijen

worden verrekend.

Page 6: STABU-bulletin oktober 2012

6 STABULLETIN|

» vervolg p. 5

Onjuiste combinatie contractvorm en algemene voorwaardenUitdepraktijkblijktdaternogaleenseenonjuistecontractvormwordtgekozen,waarvoorhetjasjevandeUAVnietgeschiktis.HetbetrefteenbestekmetUAVvantoepassing,waarinveelfabricateninclusieftypeaanduidingetc.zijnvoorgeschreven.Verderisbepaald:

Wie is SMI?SMI ondersteunt ­met kennis, expertise en praktisch(juridisch) advies ­ individuele installateurs op hetgebied van aanbestedingen en contractvorming vaninstallatietechnische werken in Nederland. DoordatSMI een onafhankelijke partij is, kan zij bij uitstek deaanbestedendepartijoponjuisthedenwijzen.SMIslaatbovendieneenbrugtusseninstallatiebedrijvenenerzijdsen de aanbestedende partijen in de bouwkolomanderzijds,alshetgaatomaanbestedingsreglementenendegevolgenervanvoordedagelijksepraktijk.

Nugaathetnieteenszozeeromhetfeitdatdie2opdrachtgeverseenaantalbepalingenvandeUAV2012nietwillentoepassen.Betreurenswaardiger is dat door zo'n beslissing het hekblijft openstaan om vooral te onpas af te wijken van solideen uitgebalanceerde voorwaarden. Overigens gaven dezeopdrachtgeversaanvoorhetoverigeweldeUAV2012tegaantoepassen.Maardezeboodschapisonderbelichtgebleveninalleuitingenindiversemedia.

nieuwe aanbestedingswetDenieuweAanbestedingswet zalnaarverwachting in januari2013 inwerking treden.DeGidsproportionaliteit is –alswijhetoveronredelijkevoorwaardenhebben­eenwelkomehulpomhetafwijkenvaneerlijkevoorwaardenzoalsUAVenUAVgczonderenigedeugdelijkeredenuittebannen.Hetzoumoetengaanleidentotbeterevoorwaarden.

VoorbestekschrijversdientdezeGidsookalssteun inderugomstandaardbepalingendieeeneigenlevenzijngaanleiden,kritischtebezienenzonodigteschrappenuithunstandaarden.ContradezeGidswordtwelgestelddatdezedecontractvrijheidvan partijen beperkt. Met deze kritieken kan alleen maarbedoeldzijndatdecontractsvrijheidvan1partijwordtbeperkt,namelijkdievandeaanbestedendepartij!

Endaar isnu juistbehoefteaanomdat teveel aanbestedersmisbruikhebbengemaaktvanhunmachtspositiealsaanbe-stedende inkoper.De inschrijvendepartijenhebbendaaren-tegenhelemaalgeenruimteomzichmetcontravoorwaardentewapenentegenonredelijkebepalingen.Envoorbehoudenmakenbijgereguleerdeaanbestedingenisalhelemaalfunest.

Helaasheeftdepraktijkvanonredelijkebestekbepalingenmedetot zo'n regeling indeGidsgeleid.Waarbij zijopgemerktdataanbestedersdiewélprofessioneelhandelen,de"verplichting"omparitairevoorwaardenzoalsUAVenUAVgconverkort toe

tepassen,nietalsknellendervaren.Hetisimmersdeweerslagvanhetgeendezeaanbesteders reeds toepassen: alleeneen aanpassing van zulke voorwaardenalseenprojectspecifiekeomstandigheidditrechtvaardigt.

De Gids vormt een waarborg dat ditevenwichtinhetopstellenvanvoorwaar-denwordttoegepast.

Daarom onze oproep: Neemuwmaatschappelijkeverantwoor-delijkheid,lichtopdrachtgevergoedvoor(voor een duppie op 1e rang gaat niet,van 2 walletjes eten qua ontwerprisicohoudt geen stand, en bovenal adviseereen passend bouwproces, passend bij

deopdrachtgeverenpassendbijzijnProgrammavanEisen)enhoudhetbijredelijkecontractvoorwaarden.

De onredelijk risicovolle projecten zullen voor de technischdienstverlenerdewinstdoenverdampen.Enincrisistijdisderek helemaal weg om zo'n project nog enigszins te com-penserenmetbetereprojecten.Decijfersvanfaillissementeninkrimpingindebrancheliegenernietom.

*) het moge duidelijk zijn dat deze voorbeelden niet geschikt zijn om over te nemen in bestekken voor nieuwe projecten.

92 FUNCTIONEEL BESTEK

Dit bestek is een functioneel bestek. Vermelde aantallen, capaciteiten, afmetingen, vermogens, etc. geven, indien vermeld, niet meer dan een indicatie gerelateerd aan de omschreven functionaliteit. De aannemer is verantwoordelijk voor het door hem gemaakte ontwerp. Prijsconsequenties welke voortvloeien uit een foutief ontwerp zijn volledig voor rekening van de aannemer. Wijzigingen bij het uitwerken van de installaties, ten gevolge van in het bestek of op tekening vermelde principiële uitgangspunten, komen niet voor verrekening in aanmerking. De installateur is volledig verantwoordelijk voor het goed functioneren van de installaties.Voor inschrijving dient de aannemer kennis te nemen van het werk van de andere bouwpartijen. En dient de aannemer hun eigen installatie daarop aanpassen zodat de installaties en bouwwerk goed op elkaar afgestemd zijn.

5

Toelichting bij 5Devraagrijstofdateenredelijkcontractis.Hetantwoordis:nee,wanthetbevateenonjuistecombinatievancontractvormenvoorwaarden.Uitdeverplichtingenvandein-stallateurvolgtdaterveelontwerpwerkdienttewordenuitgevoerd.Datontwerpwerkbetreftgeendetailengineeringdienodigis om de uitvoeringhandelingen voortebereiden.DeUAV2012zijndaarvoornietbedoeldenooknietgeschikt.Ookdekrappetijdsperiodewaarindeaanbeste-dingsprocedure wordt doorlopen, geeftgeen reële gelegenheid om dergelijkeontwerpwerkzaamhedenteverrichtenen deze ontwerpen vóór de inschrijving af testemmen.

UAV 2012DeherzieningvandeUAVissindsbegin2012vastgesteld.Hetistebetreurendattwee professionele opdrachtgevers zichernietaanhebbengecommitteerd.Hetisenblijftookonbegrijpelijkwaarom.Deopgegevenredenviae­mailberichtgevingvanuit deministerieswordt evenmindooreengrootdeel van juridischNederlandonderschreven. Die reden was dat er sprake zou zijn van andere vorm, namelijk"systeemtoezicht".Echterzonderverdereverduidelijking.

Nog even kort: "nauwlettend toezicht" verplicht tot zorgvuldig toezicht, nietautomatischtotdagelijkstoezicht.DatvaltuitveleuitsprakenvanRaadvanArbitrageaf te leiden. En dat er toezicht gehouden dient te worden (door directievoerderofopdrachtgever isomheteven) isookevident.Dit is immerseenvanpijlersvanUAV­contractennaastscheidingvandefasevanontwerpenfasevanuitvoeringenbijbehorenderisicoverdeling.Enisookterugtevindeninpar.3lid6enlid9UAV2012.

Page 7: STABU-bulletin oktober 2012

» vervolg coverartikel 'Internationale BouwBeurs barst van de activiteiten'

DeInternationaleBouwBeurswordtvan4totenmet9februari2013gehoudenindeJaarbeursinUtrecht.

Project Manager Martijn Carlier van organisator VNU Exhibitions Europekan niet ontkennen dat de beurswel eens onder een positiever gesternte isgeorganiseerd. Carlier: “De recessie gaat niet aan de bouw, en dus ook nietaan deBouwBeurs voorbij.We zien dat bedrijven goednadenken voordat zebeslissen over beursdeelname. Het zijnmeer dan ooit bewuste keuzes.Menrealiseert zichdatergeenenkelmedium is,waar jezo intensiefcontactkuntleggenmetnieuweklantgroepen. Juistnu ishet vanbelangomalsbedrijf telatenzienwaarjestaat,sterkenetwerkenoptebouwenentelatenzienwelkeslimme oplossingen je in huis hebt om je klant een paar stappen verder tehelpen.DeBouwBeursalsbrandpuntvaninnovatie.’

De Internationale BouwBeurs kent dagelijks een variëteit aan activiteiten.VoorbeeldendaarvanzijnhetZZP­Plein,hetBouwhuis,GreenbuildSessies,hetRenovatieplein,deDagvandeArchitect&AdviseurendeDagvandeParticulieropdrachtgever.“

Carlier:“WeafficherendeInternationaleBouwBeursalseenniettemisseneventvooriedereendieindebouwwerkt.Vanopdrachtgeverenarchitecttotaanne-mer,uitvoerder,schilderenmetselaar.Elkedoelgroepheeftopdebeurszijnei-genactiviteiten.Hoeeenvoudigkanhetzijn?JehebtechtietsgemistalsjedeBouwBeursniethebt bezocht. Kort-om,eenbezoekloont.Je pikt zoveel nieuweinformatie op zodat jejezelf juist in lastigetij-deneenforsstukverderkunthelpen.”

een greep uit de activiteitenZo is informatie te halen inhet BouwHuis, het grootstetheater op de beursvloer,waar mediapartner Sdu Uit-gevers,onderandereuitgevervan Cobouw, tekent voor hetinhoudelijke programma. Hettheaterbiedt ruimteaan150geïnteresseerden.

HetZZP­pleinkrijgteeneigen onderkomenin hal 12. De ZZP­erkrijgt op het plein een VIP­behandeling. Het illustreerthet toenemende belang van deZelfstandige­Zonder­Personeel. SamenmetpartnerWerkspotkrijgtdeZZP­ereenkeuraan lezingenvoorgeschoteldomzijneigenbedrijfsvoeringeenboosttegeven.Erzijnsessiesovermarketing,ondernemerschapennieuwetechnieken.Desessieshebbeneenhoogpraktischendirecttoepasbaargehalte.Hetpleinbiedtruimteaanmaximaal30geselecteerdeexposantendieopeenbijzonderemanierincontactkunnenkomenmeteengroeiendedoelgroep.

Veel aandacht is er voor duurzaam, energiezuinig en bio­based bouwen.Dit gebeurt onder de noemer van Greenbuild Sessies. Kennis en ervaringenworden gedeeld in kortdurende lezingen. Een beperkt aantal exposantenkan zich profileren in een Greenbuild units. Veel exposanten echter biedenproductenaandieenergiezuinigenbio­basedzijn.Zijkunnendezeproducten

online aanbieden voor de Greenbuild Selection. Via eenhandig zoek & vind systeem krijgt de (web)bezoeker vande bouwbeurs in één oogopslag te zienwelke productenenergiezuinig en bio­based zijn. Exposanten kunnenmaximaal drie producten als zodanig presenteren. Op debeursvloerextraaandachtvoorde‘ExpertChoice’,detopvandetop,doorplatformDuurzaamGebouwdgeselecteerduitdeGreenbuildSelection.

Grote belangstelling wordt verwacht voor hetRenovatieplein,eentheatermetderenovatieboulevarddieruimtebiedtaanveertigexposantendiezich incompactestandskunnenpresenteren.HetpleinstaatinHal4dienietvoornietsdenaamRenovatiehalheeftmeegekregen.

Nieuw is de Dag van de Particuliere Opdrachtgever opzaterdag9februari.MetdezedagspeeltdeBouwBeursinopdegroeiendetrendvanzelfbouwen,zowelindividueelals collectief. Geïnteresseerden kunnen op deze dagervaringendeleneninformatieinwinnenovermaterialen,bouwconceptenenenergiesystemen

Bouw& ICT is een sector binnen de Internationale Bouw-Beurs. De sector presenteert ICT­toepassingen en ­diensten in de hele bouwkolom: van ontwerpen enbouwentotbeheren.Veelaandachtvoorvirtueelbou-

wenmetBIMenKetensamenwerking&Leanbouwen.Desectorheefteen

eigenseminarprogramma.

GelijktijdigvindtMaterialXperience plaats.

Meer informatie vindt u opwww.bouwbeurs.nl

STABU op de bouwbeurs

Stichting STABU is op een opvallende maniervertegenwoordigd op de BouwBeurs van 4 t/m 9februari 2013. Tijdensdezedagenwordtubijgepraatover de ontwikkelingen van 'STABU Online' onderhet genot van een kop koffie. Toegangskaarten zijnverkrijgbaar bij STABUdoor een e­mail te sturen [email protected].

7STABULLETIN |

Page 8: STABU-bulletin oktober 2012

CursusaanbodCursus STABU-bestekssystematiekOm de invoering van de STABU­bestekssystematiek binnenuworganisatiesneleneffectieftelatenverlopen,wordtdoorSTABUeendagcursusgeorganiseerd.InééndagraaktuvolledigvertrouwdmetdeSTABU­systematiek.De prijs van deze cursus bedraagt €372,- exclusief BTW per persoon (prijsstelling 2012), inclusief lesmateriaal en lunch.

Op de volgende data is nog plaats: » 16 oktober & 27 november 2012, 15 januari & 26 februari 2013

Cursus STABU Bestekken lezen Stichting STABU helpt ontvangers van projectbestekkenmet het kritisch beoordelen van de inhoud. Waar zittende voetangels en klemmen in de projectbestekken? Welkerisico’s zitten erin verborgen? In een dag worden dezebelangrijke zaken toegelicht. In deze cursuswordt uitgebreidaandacht besteed aan de uitleg van die administratieve entechnische zaken die grote invloed kunnen hebben op deverantwoordelijkheidenaansprakelijkheidvandeuitvoerendeentoeleverendebedrijvenindebouw.Metdezekenniskunnendebedrijfsrisico’sbeter ingeschatworden.Dusalle zakendieinvloed hebben op zekerheidstelling, garantie, coördinatie,aansprakelijkheid, verzekeringen en geschillen komen aan de orde. De prijs van deze cursus bedraagt €372,- exclusief BTW per persoon (prijsstelling 2012), inclusief lesmateriaal en lunch.

Op de volgende data is nog plaats:» 6 november & 11 december 2012, 5 februari & 9 maart 2013

Opfriscursus Bestekschrijver (4 dagdelen)Speciaal voor degenen die de Opleiding Bestekschrijverhebbengevolgdenbijgeschooldwillenwordenoverrecenteontwikkelingen.Hoehoudtmenzijnkennisup­to­date?Zekerop dit moment, met enerzijds een grote werkdruk die hetgevolg is van de grote bouwportefeuille en anderzijds hethogetempovannieuweregelgevingopnationaalenEuropeesvlak,isdateenmoeilijkezaak.Hoestaathetnupreciesmetgeïntegreerde contractvorming, wet BIBOB, de vernieuwdeWoningwet, Bouwstoffenbesluit (BSB), CE­markering enKOMO, enz.? Deze cursus bestaat uit 4 dagdelen (verdeeldover2ochtendenenmiddagen,incl.lunch).De prijs van deze cursus bedraagt €650,- exclusief BTW per persoon (prijsstelling 2012), inclusief lesmateriaal en lunch.

Op de volgende data is nog plaats: » 12 & 13 maart 2013

Cursus Garanties in de bouwGaranties spelen in de bouw een belangrijke rol. Toch is het een niet éénduidigbegrip.Omuwegwijstemakenindecomplexewereldvangaranties,wordtdoorStichting STABU een ééndaagse cursus georganiseerd. Tijdens deze dag raakt uvolledigvertrouwdmethetfenomeengarantiesindebouw.De prijs van deze cursus bedraagt €372,- exclusief BTW per persoon (prijsstelling 2012), inclusief lesmateriaal en lunch.

Op de volgende data is nog plaats:» 18 oktober & 13 december 2012

Cursus Actualiteit in wet- en regelgeving in de B&U-sectorDeze cursus Actualiteit in wet­ en regelgeving in de B&U­sector is speciaalbedoeld voor hen die graag bijgeschoold willen worden over de meest recenteontwikkelingeninwet­enregelgevingindezesector.Decursusiso.a.bestemdvoorgebruikers,directenindirect,vandeSTABU­bestekssystematiekzoalsarchitecten­en ingenieursbureaus, de opdrachtgevende overheid, woningbouwverenigingen,projectontwikkelaars en aannemers­ en installatiebedrijven, leveranciers enproducentenvanbouwstoffendieinbestekkenwordenvoorgeschreveneniedereendieinzijnofhaardagelijksefunctieinhetbouwprocestemakenheeftmetwet­enregelgeving.Doormiddelvandezecursus,vanééndag,ismenweergeheelopdehoogtevanallevalkuileninbouwcontractenenweetmenhoedezetevermijden.De prijs van deze cursus bedraagt €372,- exclusief BTW per persoon (prijsstelling 2012), inclusief lesmateriaal en lunch.

Op de volgende datum is nog plaats:» 29 november 2012, 21 maart 2013

Beroepsopleiding Bestekschrijver (24 dagdelen)Deze opleiding tot professionele bestekschrijver behandelt alle relevante onder-delen voor het opstellen van projectbestekken. Ook de nieuwe ontwikkelingen ophet terrein van de materialen vragen een steeds grotere kennis en deskundigheidvan de bestekschrijver. In de andere bestaande cursussen en opleidingen wordtweliswaaraandachtbesteedaanhetbelangrijkeonderdeel‘bestekken’maarnietindiematedatdaarmeedeprofessionaliteitvandebestekschrijverwordtverhoogd.

OpverzoekvanvelenheeftStichtingSTABUdaaromdezeopleidingopgezet.Uitgangs-puntdaarbijisdekennisoverdrachtdoorervarendocenten,gerichtopdedagelijksepraktijk.Deopleidingiszowelbouwkundigalsinstallatietechnischgeoriënteerd.

Deopzetvandeopleidingiszodanigdatdirectkanwordeningespeeldopverande-ringenindepraktijk.Totophedenhebbenruim800deelnemersdezeopleidingmetgoedgevolgafgesloten.De prijs van de opleiding is €3150,- exclusief BTW per persoon (prijsstelling 2012), inclusief diners, syllabi, overig studiemateriaal en examengelden.

Op de volgende startdatum is nog plaats:» 28 november 2012

ZoverbijStichtingSTABUbekendzijndezecursussen/opleidingenerkendePBOactiviteitstypenzoalsvastgesteldindeRegelingPermanenteBeroepsontwikkeling(PBO)vandeBNAenvoldoetalsactiviteitaandewettelijkebij­ennascholingsverplichtingvoorarchitecten,opgenomenindeWetopdeArchitectentitel,voortvloeienduitdeEuropeseKwalificatierichtlijnwelkedeonderlingeerkenningvanberoepskwalificatiesindeEuropeseUnieregelt.

8 STABULLETIN|

Page 9: STABU-bulletin oktober 2012

Stichting STABU biedt een breed pakket cursussen en opleidingen aan, gericht op de dagelijkse bestekspraktijk. Het aanbod varieert van een introductie in de STABU-systematiek tot en met een volledige opleiding tot bestekschrijver. Een korte opsomming is hieronder vermeld. Een volledig en actueel overzicht is op www.stabu.org opgenomen.

Cursus Verzekeringen in de bouwHet“nieuwe”verzekeringsrecht,opgenomeninTitel7.17vanhetNieuweBurgerlijkWet-boek,isjanuari2006inwerkinggetreden.HetverzekeringsrechtdaarvoorinhetWetboekvanKoophandelbestondnamelijkalruim160jaarenwasvolgensdewetgeverhardaanvernieuwingtoe.Het“nieuwe”verzekeringsrechtbeïnvloedtderelatieverzekeraarenver-zekerdeinsterkemate.Omuwegwijstemakeninhetverzekeringsrechtendegevolgenhiervanvoordebouw,wordtdoorStichtingSTABUeenééndaagsecursusgeorganiseerd.Tijdensdezedagraaktuvolledigvertrouwdmethetfenomeenverzekeringenindebouw.De prijs van deze cursus bedraagt €372,- exclusief BTW per persoon (prijsstelling 2012), inclusief lesmateriaal en lunch.

Op de volgende data is nog plaats:» 8 november 2012, 28 februari 2013

Cursus Nieuwe samenwerkingsverbanden in de bouwGeïntegreerde contractvormen in de B&U sector zijn niet langer exclusief hetdomein van rijksopdrachtgevers. Om u wegwijs te maken in geïntegreerdecontracten, wordt door Stichting STABU een ééndaagse cursus georganiseerd.Tijdens deze dag raakt u volledig vertrouwdmet het fenomeen geïntegreerdecontractenindeB&U­sector.De prijs van deze cursus bedraagt €450,- exclusief BTW per persoon (prijsstelling 2012), inclusief lesmateriaal en lunch.

Op de volgende data is nog plaats:» 20 november 2012, 29 januari 2013

Cursus Dé (rol van) standaardvoorwaarden (UAV/UAVTI) bij aanneming van werk in de B&U-sectorStandaardvoorwaardenspelenindebouweenbelangrijkerol.Omuwegwijstema-ken in de complexewereld van standaardvoorwaarden in bouwcontracten, wordtdoorStichtingSTABUeendriedaagsecursusgeorganiseerd.Tijdensdezedagenraaktuinhoudelijkgeheelvertrouwdmethetfenomeenstandaardvoorwaardeninhetal-gemeenendé(rolvan)standaardvoorwaarden(U.A.V.1989,UAVTI1992endeU.A.V. 2012bijaannemingvanwerkindeB&U­sectorspecifiek.De prijs bedraagt €930,- exclusief BTW per persoon (prijsstelling 2012), inclusief l esmateriaal en lunch.

Op de volgende data is nog plaats:» 30 oktober t/m 1 november 2012

Cursus Effectieve communicatie in de bouwSTABUorganiseertdecursusEffectievecommunicatieindebouw.Uitdiversepublica-tiesvanondermeerdeRegieraadBouwenSBRblijktdatdefaalkostenbinnendebouw-branchewordengeschatopongeveer10%vandejaaromzet.Uitallebeschikbaredocu-mentatieblijkt,datdefactor"mens/communicatie"demeestkritischesuccesfactoris.De prijs van deze door Stichting STABU georganiseerde cursus bedraagt €372,-

exclusief BTW per persoon (prijsstelling 2012), inclusief lesmateriaal en lunch.

Op de volgende data is nog plaats:» 26 oktober 2012

Cursus Actuele ontwikkelingen in ProjectmanagementProjectmanagement is een vak dat vaak al werkende isaangeleerd. Veelal is dat een uitstekende leerschool om depraktischekantenvanhetvakonderdeknietekrijgen,maardaar staat tegenover dat de onderliggende theorie vaakonderbelichtblijft.Delaatstejarenhebbenzichontwikkelingenin het vakgebied voorgedaan die juist op die theoretischeaspectenvanprojectmanagementhuninvloeduitoefenen.De prijs van deze driedaagse cursus bedraagt €930,- exclusief BTW per persoon (prijsstelling 2012), inclusief lesmateriaal en lunch. Voor 2012 zijn de lesdata nog niet bekend; wanneer u belangstelling daarvoor heeft kunt u een e-mail sturen aan: [email protected]

Cursus UAV 2012Eind januari 2012 zijn de Uniforme Administratieve Voor­waarden voor de uitvoering van werken en van technischeinstallatiewerken2012uitgebracht.Deconsequentiesvooro.a.bestekken en de verschillen ten opzichte van de U.A.V. 1989zullen tijdens de dagcursus uitgebreid aan bod komen. In decursusprijs (€450exclusiefBTW) isookhetboekwerk “STABU­Standaard2012” (metdaarin zowelUA.V. 1989alsUAV2012)inbegrepen.Deeerstvolgendecursusdagenzijnbijnavolgeboekt.Belangstellenden kunnen hun gegevens doorgeven, zodatcontact kan worden opgenomen wanneer er eventueel eenannuleringis.

Op de volgende data is nog plaats:» 17 oktober, 14 november & 12 december 2012

Bedrijfsgerichte cursussen Alle voornoemde cursussen en opleidingen zijn ook mo-gelijk “ín­company” en af te stemmen op de wensen van ùworganisatie.

Lees meer over deze nieuwe cursussen op blz. 10: dagdeelcursus Beginselen van het faillissementsrecht • dag-deelcursusVennootschaps­enOndernemingsrecht•dagcursusBeginselen van het faillissementsrecht en Vennootschaps­ enOndernemingsrecht•dagdeelcursusMeerenminderwerk;be-stekswijzigingen,stelposten,verrekenbareengeschattehoeveel-heden,bijbetaling,schadevergoedingetc.•dagdeelcursusOG,ofgelijkwaardig,overeenkomstigehoedanigheid,ofdaarmeeover-eenstemmend,ofgoedkoper!•dagcursusMeerenminderwerkenOG•dagcursusCEmarkeringendeEuropeseVerordeningBouwproducten• dagcursusdenieuweAanbestedingswet,deGids proportionaliteit en het nieuwe AanbestedingsreglementWerken(ARW2012).

extra Data!

nieuw!

Meer informatieNeem voor meer info over welke cursus het meest aansluit op uw behoeften, contact op met het hoofd opleidingen ing. H.H.M. (Henny) Miltenburg. Info over beschikbaarheid van plaats verkrijgt u bij mevrouw E. (Esmoreit) Megens en E. (Evelien) van der Tuuk: Bel (0318) 633026 of mail naar [email protected]

STABU 2012 & 2013

9STABULLETIN |

Page 10: STABU-bulletin oktober 2012

10 STABULLETIN|

Recent heeft STABU nieuwe cursussen ontwikkeld. Hieronder staat een beknopte samenvatting. Op website stabu.org is een uitgebreidere toelichting beschreven.

Dagdeelcursus Beginselen van het faillissementsrechtIn 2012wordt een recordaantal aan faillissementen in de bouw verwacht. Door deeconomischecrisiszaldezetrendzichnogwelenigetijdvoortzetten.Omervoortezorgendatuweetwatubijeenfaillissementvanéénvanuwzakenpartnerskanver-wachten,wordt de cursus ‘Beginselen van het faillissementsrecht’ georganiseerd. Indezecursusvaneenhalvedagzalallereerstwordenbesprokenwatergebeurtwanneereenbedrijfinstaatvanfaillissementwordtverklaard.Daarnaastzalwordeningegaanopderechtendieualsschuldeiserheeftenhoeuervoorzorgtdatdezerechtenwor-dengerespecteerd.Ookzalgekekenwordennaarlopendeovereenkomstendietussenuendefaillietzijngesloten,watgebeurtermetdezeovereenkomsten?Daarnaastzal worden ingegaan op de mogelijkeaansprakelijkhedenbijeenfaillissement.Hoekunnenzeontstaanenvooral,hoekunnenzewordenvoorkomen?De prijs van deze cursus bedraagt € 196,- exclusief BTW per persoon (prijsstelling 2012), inclusief lesmateri-aal en lunch.

Op de volgende data is nog plaats:» 4 december 2012

Dagdeelcursus Vennootschaps- en OndernemingsrechtIndebouwkomtuonopgemerktdage-lijksinaanrakingmetVennootschaps­enOndernemingsrecht.Het is voor udanookvanbelangbepaaldezakentekunnen signaleren, bijvoorbeeld of uwwederpartijbevoegdisdebetreffendeovereenkomsttesluiten.Omuwegwijstemakenindehuidigeendetoekomstigewetgeving(Flex­BV)wordtdoorStichtingSTABUeencursusgeorganiseerd.TijdensdezecursusvaneenhalvedagraaktuvolledigvertrouwdmethetVennootschaps­enOndernemingsrecht.De prijs van deze cursus bedraagt € 196,- exclusief BTW per persoon (prijsstelling 2012), inclusief lesmateriaal en lunch.

Op de volgende datum is nog plaats:» 4 december 2012

Dagcursus Beginselen van het faillissementsrecht en Vennootschaps- en OndernemingsrechtDezedagcursusiseencombinatievandehierbovengenoemdedagdeelcursussen.De prijs van deze cursus bedraagt € 372,- exclusief BTW per persoon (prijsstelling 2012), inclusief lesmateriaal en lunch.

Op de volgende datum is nog plaats:» 4 december 2012

Dagdeelcursus Meer en minderwerkDeze cursus besteedt aandacht aan bestekswijzigingen,stelposten, verrekenbare en geschatte hoeveelheden,bijbetaling,schadevergoedingetc.Kortom,veelvoorkomendeonderdelenvaneenbestek,endejuistewijzeomermeeomte gaan.De prijs van deze cursus bedraagt € 196,- exclusief BTW per persoon (prijsstelling 2012), inclusief lesmateriaal en lunch.

De lesdata voor deze cursus zijn nader te bepalen. Meer informatie op:www.stabu.org

Dagdeelcursus Of gelijkwaardig (OG)

Of gelijkwaardig (OG) biedt eenfundament voor vele discussies opdewerkvloer.Viadezecursuswordtuoverditbegripgeïnformeerd,alsme-de over overeenkomstige hoedanig-heid,ofdaarmeeovereenstemmend,ofgoedkoper!De prijs van deze cursus bedraagt € 196,- exclusief BTW per persoon (prijsstelling 2012), inclusief lesmateriaal en lunch.

De lesdata voor deze cursus zijn nader te bepalen. Meer informatie op:www.stabu.org

Dagcursus Meer en minderwerk en OGDezedagcursusiseencombinatievandehierbovengenoem-dedagdeelcursussen.De prijs van deze cursus bedraagt € 372,- exclusief BTW per persoon (prijsstelling 2012), inclusief lesmateriaal en lunch.

De lesdata voor deze cursus zijn nader te bepalen. Meer infor-matie op: www.stabu.org

Dagcursus CE markering en de Europese Verordening BouwproductenOp 1 juli 2013 treedt de Europese Verordening bouw­producten in werking. De CE­ markering is dan verplichtindeheleEurozone.Hetdoelhiervan is tekomen toteeninterne markt waar je zonder gebruik te hoeven makenvan private of nationale merken en zonder handelsbar-rières bouwproducten kunt verhandelen en toepassen.DeCE­markeringmet zijnprestatieverklaring is hetbewijs dat

Page 11: STABU-bulletin oktober 2012

STABU 2012 & 2013

11STABULLETIN |

je voldoet aan Europese eisen. Vanbelang is dat de bouwsector, de afnemers,gebruikers en voorschrijvers van bouwproducten, goed op de hoogte zijn vandeze nieuwe Verordening. De CE­markering is namelijk het enige merktekendat fabrikantenmogengebruikenomteverklarendatbouw­productenvoldoenaande resultatenvan testendie zijn vastgelegd inEuropeesgeharmoniseerdenormenengoedkeuringen.OokdeaansprakelijkheidvandefabrikantvoordezetestresultatenlooptbijfalenvanhetproductuitsluitendviadeCE­markering.Dehuidigeerkendekwaliteitsverklaringenspelenhierbijgeenrolmeer.

DebouwproductenwaaropdeCE­markeringvantoepassingis,moetenvanafd.d.1 juli2013wordenvoorzienvaneenprestatieverklaring.Dezeprestatieverklaringishet instrumentvoor fabrikantenen leveranciersommetafnemers (aannemersendebouwdirectie)tecommunicerenoverdeprestatiesvanhetproductdiezijnvastgelegdbijdeCE­markering.De prijs van deze cursus bedraagt € 372,-- exclusief BTW per persoon (prijsstelling 2012), inclusief lesmateriaal en lunch.

De lesdata voor deze cursus zijn nader te bepalen. Meer informatie op: www.stabu.org

Dagcursus de nieuwe Aanbestedingswet, de Gids proportionaliteit en het nieuwe Aanbestedingsreglement Werken (ARW 2012)Het is de bedoeling dat de Aanbestedingswet en het Aanbestedingsbesluit metingang van 1 januari 2013 in werking treden. In het besluit wordt een aantalzaken geregeld uit de aanbestedingswet, zoals het verplicht gebruik vandeGids

proportionaliteit,hetAanbestedingsreglementWerken(ARW)2012eneenmodelEigenVerklaring.HetARW2012vervangthet ARW 2005 en is op grond van de Aanbestedingswetaangewezen als richtsnoer voor nationale aanbestedingenvoorWerken.

Van groot belang is dat het proportionaliteitsbeginsel (Gidsproportionaliteit) ook ziet opde contractvoorwaarden zoalsdeze zijn opgenomen in bijvoorbeeld een bestek. Bij debeoordeling of een aanvullende contractsvoorwaarde ineen redelijke verhouding staat tot de opdracht kan ondermeermeespelenofhet risico isneergelegdbij departijdiedatrisicohetbestkanbeheersen,ofhetrisicovoorzienbaaren verzekerbaar is, of de bepaling gebruikelijk is etc. Zekervermeldenswaard is dat wanneer er voor een bepaaldeovereenkomstalgemenevoorwaardenbestaanwelkebouw-breed zijn vastgesteld, zoals deUAV 2012, deze in beginselintegraal moeten worden toegepast. Alleen voor zover deaanbestedendedienstdatkanmotiveren,kanvandezevoor-waardeninbestekkenwordenafgeweken.De prijs van deze cursus bedraagt € 372,-- exclusief BTW per persoon (prijsstelling 2012), inclusief lesmateriaal en lunch.

De lesdata voor deze cursus zijn nader te bepalen. Meer infor-matie op: www.stabu.org

Schoonmaken van netwerk geeft energieHoeveel programmeurs zijn er nodig om een lamp te verwisselen? Geen een want het is een hardwareprobleem! Deze grap kent veel varianten, maar het draait om die kapotte lamp.

Allegekheidopeenstokje,hetis inzijnalgemeenheidvanbelangomnategaanofalleendelampstukisofdatersprakeisvaneengroterprobleemdatzelfsdeproductieoplosseschroevenzoukunnenzetten.Datlijktoverdreven,maarhetiseenfeitdatnetvervuilingopgroteschaaloptreedt.HoewedeenergievoorzieningzogoedmogelijkinstandkunnenhoudeniseenvraagstukwaarmeeBerryZaatvanSiemensNederlandzichbezighoudt.

Wat is netvervuiling?Netvervuilingiseensterkewarmteontwikkelingenverstoringeninhetelektriciteits-netof inapparatendieophetnet zijnaangeslotenwatuiteindelijk kan leiden tot

eenhogerenergiegebruikofzelfsproductie­uitval.Hetzijnstukvoorstukproblemendienu,maarzekerindekomendejaren,vakerzullenoptredendooreenafnemende'powerquality'.Omeenvoorbeeldtegeven:ElkeLED­lampheeftzijneigenkarak-teristieken.Zakenalskleurtemperatuur, levensduur,efficiencyenprijszijnmeestalbekendofstaanopdeverpakking.MaardatgeldtnietvoortechnischedetailsalsPowerFactor(PF)enHarmonicDistortion(HD).Terwijljuistdezezakenergbelangrijkzijnbijhetontwerpvandeinstallatieenvoordenetkwaliteit,depowerquality(PQ). » Lees verder op p.12

Page 12: STABU-bulletin oktober 2012

12 STABULLETIN|

» Vervolg p.11

OrganisatiebeleidContinuïteit en efficiency zijn steeds belangrijker in eenproductieomgevingenbepalenmededeomzetenwinst.Eenbetrouwbaarsysteemvoordeelektrischeenergievoorzieningis daarom essentieel. Siemens heeft ­ kijkend naar deontwikkelingen in demaatschappij ­ een jaar geleden deSector Infrastructure & Cities opgericht ervan uitgaandedat elkemetropool temaken krijgt met de vraagstukkenophetgebiedvanmobiliteit,gebouwentechniek,energie­infrastructuurendeafstemmingervan.BerryZaatlichttoe:"OnderdeelvandienieuwesectorisdedivisieSmartGridwaar we 'grid studies' verrichten dieeengedetailleerdoverzichtgevenvaninstallaties. Iedereprimaireinstallatieheeft beveiliging en automatiseringnodig; daar ligt onze focus, waarbijcommunicatie het fundament is vandeheleinfrastructuur."

bewustwording"Eenvandebelangrijkstefactorenisdebewustwordingvannetvervuiling.Bijde ingebruiknamevaneenbouwproject ­maar liefstnog indeontwerpfase ­ ishetbelangrijkom jenetwerk en de infrastructuur te kennen. Dan zijn namelijkdeverstoringengoedoptesporen.Metnamebijonderhoudaan een netwerk is alertheid van belang. Zelfs wanneermen alleen een onderdeel vervangt, wil dat niet zeggendatergeenwijziging inhetnetwerkoptreedt. Inhetbeginzullendehaperingennognietergduidelijkzijneneenkapotcomponent zal worden vervangen. Daar ligt een andergevaar op de loer, namelijk datmen niet overtuigd is vandenoodzaakvaninvesteren;'watnietweet,datnietdeert'.Overhetgeheelgenomenzijnmetnamegroterebedrijvenzich goed vande risico's bewust vanoververhitting endeschadedieditteweegkanbrengenaaninstallaties."

RegelgevingDe regelgeving voor het toezicht op en de reguleringvan de elektriciteitsmarkt omvat Europese en nationalewet­ en regelgeving. Om de rechten en plichten vanzowel netbeheerders als afnemers te waarborgen is een'Netcode' geïntroduceerd. Daarin staat onder meer waardespanningskwaliteitaanmoetvoldoen.

Aanvullenddaaraanisbepaalddatdezogenaamdecosinusphi, ofwel arbeidsfactor beter moet zijn dan 0,85. Een

belangrijkeredenwaaromereengrens isgesteldheefttemakenmethetfeitdathoelagerdecosinusphiis,destehogerdestroomindetoevoerleidingenwordt.Hierdoorstijgtookdewarmteontwikkelingindezeleidingen,watweerspanningsverlies in kabels en leidingen tot gevolg heeft. De heer Zaat voegttoe: "In België en Duitsland is het blindvermogen zelfs wettelijk gelimiteerd.InNederlandishetnognietzover,maarnaarverwachtingzaldatnietlangopzich latenwachten.De energiemarkt is aanhet veranderen! Zo is er ook eennormeringvoorSmartGridsinontwikkeling."

Onafhankelijke kennisgroepVoorhetzoekennaareenoptimaleoplossingvoornetvervuilingisinNederlandeenonafhankelijkekennisgroepopgericht.Dezegroepverrichtnetwerkstudies;voor zowel eigenprojectenalsook voor klanten. "Eenoplossing kan zitten inhet splitsen van een netwerk, het toevoegen van compensatie maar ook inefficiëntereafstemmingvannetwerken.Degroepwordtgevormddoorexpertsbij Siemens zelf, maar ook van netbeheerders. Grote energiebedrijven ziendewaarde ervan als controlemedium. Het begint allemaalmet het doen vanmetingen.Nahet invoerenvandeuitkomstenenhetgenererenvanmodellenwordt vervolgens een onafhankelijk rapport opgesteld. De metingen leverennietalleeneenbeeldvandehuidigesituatie,maarleverenookinformatievanonschatbarewaardevoortoekomstigetoepassingenop",aldusBerryZaat.

Stabu"Onze belangrijkste klanten zijn niet alleen de beheerder van het landelijkehoogspanningselektriciteitsnetwerk maar ook de regionale netbeheerders,

CodesNaastdeenergiewetten,zoalsdeElektriciteitswet1998endeGaswet,zietdeEnergiekamervandeNMatoeopdenalevingvandeonderliggendevoorwaarden,zogenoemdeCodes.DeNMasteltdeCodesvast,meestalopvoorstelvandegezamenlijkenetbeheerders.IndeCodeswordendewettelijkebepalingennaderuitgewerkt.Zebeschrijvenhoedenetbeheerderszichonderlingenjegensaangeslotenenhorentegedragen.DeEnergiekamervandeNMaziettoeopdenalevingvandeTechnischeCodesElektriciteit,TechnischeVoorwaardenGas,deTarievencodeElektriciteit,deTarievencodeGasendeInformatiecodeElektriciteitenGas.Decodeswordencontinubijgewerktaanhandvandeveranderendemarktomstandigheden.DeNetcodeistevindenopwebsitewww.dte.nl

'Eén van de belang rijkste factoren is de bewustwording van netvervuiling.'

Page 13: STABU-bulletin oktober 2012

13STABULLETIN |

In één oogopslag kunt u zien welke beurzen, opleidingen en cursussen bij STABU in de komende periode gepland staan.

» 9+10 oktober 2012• Opfriscursus Bestekschrijver» 16 oktober 2012• Cursus STABU-bestekssystematiek» 17 oktober 2012• Cursus UAV 2012» 18 oktober 2012• Cursus Garanties in de bouw» 24 oktober 2012• STABU-gebruikersdag» 26 oktober 2012• Cursus Effectieve communicatie in de bouw» 30 oktober t/m 1 november 2012• Cursus De rol van standaardvoorwaarden

» 6 november 2012• Cursus STABU Bestekken lezen» 7 november 2012• BIM workshop» 8 november 2012 • Cursus Verzekeringen in de bouw» 14 november 2012• Cursus UAV 2012• BIM workshop» 20 november 2012• Cursus Nieuwe samenwerkingsverbanden in de bouw» 27 november 2012• Cursus STABU-bestekssystematiek» 28 november 2012• Opleiding Bestekschrijver, start les 1 van 12.» 29 november 2012• Cursus Actualiteit in wet- en regelgeving (B&U)

» 4 december 2012• Dagdeelcursus Beginselen van het faillissementsrecht• Dagdeelcursus Vennootschaps- en ondernemersrecht» 4 december 2012• Cursus Beginselen van het faillisementsrecht;

vennootschaps- en ondernemersrecht.» 11 december 2012• Cursus STABU Bestekken lezen» 13 december 2012• Cursus Garanties in de bouw

» 15 januari 2013• Cursus STABU-

bestekssystematiek» 29 januari 2013• Cursus Nieuwe samen-

werkingsverbanden in de bouw

Voor in uw agenda!industriële klanten en op hetgebiedvanutiliteitsbouwzie-kenhuizen en datacenters.Met dat in het achterhoofdhebben we gekeken welkebouwstenen we kunnenaanbiedenaandemarkt. Hierbijzijnwe uitgekomen op oplossingen voor hoog­, midden­ enlaagspanning. Bijvoorbeeld 'droge transformatoren', 'cosinus­phi verbeteringsapparaat' en 'schakel­ en verdeelinrichting'.Met de STABU­uitgave 2012­1 zijn deze specificaties in debestekssystematiek onder hoog­ en laagspanning opgenomen.We zijn ervan uitgegaan dat de adviseur voldoende onderlegdis de toepassing van de producten te kunnen projecteren.Ter ondersteuning hebben we een tabel gemaakt waar hetblindvermogen­compensatie zoumoetenplaatsvindenenwaar-voor. Deze tabel is op de website van STABU (www.stabu.org)geplaatst,eenonmisbaarinstrumentvoordeadviseur.

Meer informatie: Siemens Nederland N.V. - Energy Sector

Transmission & Distribution. De Fabrikantgebonden

Product Specificaties (FPS) van Siemens zijn per 2012-1 in

de STABU-uitgave opgenomen. Ook zijn ze te vinden op

website www.bestekservices.nl.

Toekomstvisie"Defilosofievan 'datkomt laterwel' leeftnogbijveelmensen. Maar als de infrastructuur al uitgerold is, is aanpassing lastig!Daarbij is wijziging achteraf vaak alleen mogelijk met speciaalontworpenoplossingendieextrakostenmetzichmeebrengen."Deheer Zaat geeft nog een voorbeeld van het belang van kennisen ervaring: "Als je een goed en gerenommeerde installateur/adviseurhebt,kijktdezenietalleennaarhetdimensionerenvandeproductenmaarooknaardegevolgenvandeimplementatieinhetnetwerkenopdeomgeving.Simpeledingendieveelergerniskunnen opleveren, maar qua geld weinig kosten", aldus BerryZaatvanSiemensNederlandN.V.

2. MONITOR & ANALYSE

3. A

NAL

YSE &

SOLVE1. VALIDATE &

MEA

SURE

ATOTALSOLUTIONSAPPROACH

Page 14: STABU-bulletin oktober 2012

14 STABULLETIN|

VAn heT VAKRisico

€35.000.000,00

1000

35.000,00

40%

400

4%

16

4

130.66.67

0,37%

€35.000.000,00

1000

35.000,00

40%

400

6%

24

4

196.000,00

0,56%

€35.000.000,00

1000

35.000,00

40%

400

8%

32

4

261.333,33

0,75%

€35.000.000,00

1000

35.000,00

40%

400

6%

40

4

326.666,67

0,95%

LOONSOM

PERSONEELSLEDEN

GEM.LOONBEPAALDETIJDERS

%BEPAALDETIJDCONTRACTEN

AANTALBEPAALDETIJDCONTRACTEN

ZIEKTEVERZUIMBEPAALDETIJDERS

ZIEKTEVERZUIMBEPAALDETIJDERS

GEM.4MND.ZIEKTEWETUITKERING

KOSTENZIEKTEWETUITKERINGEN

%VANTOTALELOONSOM

Slim inspelen op gevolgen Modernisering Ziektewet De Tweede Kamer ging vlak voor de zomer akkoord met het wetsvoorstel Modernisering Ziektewet. Voor werkgevers die met relatief veel tijdelijke krachten werken – zoals in de bouwsector – heeft dit besluit grote gevolgen. Hoe hoger het verzuim van medewerkers met een tijdelijk contract, hoe meer premie de werkgever per 1 januari 2014 moet betalen.

Werknemers met een tijdelijk contract die ziek uit dienstgaan, de zogehe­ten 'vangnetters',ontvangeneenZiek­ tewetuitkering. Voor definancieringdaar­ van betalen werk-gevers een vastebijdrage aan hetsectorfonds. Dehoogte van die bij-drage staat per

bedrijfstak vasten staatnunog los vande instroomcijfersperbedrijf.Debouw­ sector draagt op dit moment 0,53% van de loonsom af voor de Ziektewet. Werknemers die na twee jaar nog steeds arbeidsongeschikt zijn, komen in de WIAterecht.

WerkgeversMet de ‘nieuwe’ Ziektewet wil deoverheid bijna 270 miljoen eurobesparenopdekostenvanre­integratie.Die rekening komt bij de werkgeverste liggen. Bij behandeling in de Kamerbleven de gevolgen voor werkgeversonderbelicht. De premie die grotewerkgevers(meerdan100werknemers)betalen voor de Ziektewet wordtafhankelijk van de daadwerkelijkeinstroomcijfers van de organisatie. Hoehogerhetverzuim,hoehogerstraksdepremie. Dat kan voor bouwbedrijvendie met (veel) tijdelijke contractenwerken flink op de lasten drukken.Voor kleine werkgevers (minder dan

TABEL 1Indezetabelisineenvereenvou-digde vorm weergegeven welkpercentage vande loonsomu alswerkgeverindebouwsectorkwijtbentaanverzuimbijeenbepaaldverzuimpercentageonderuwme-dewerkers met een tijdelijk con-tract.Inditvoorbeeldzienwedatualswerkgeveralbijeenverzuim-percentagevan6%ondertijdelijkekrachtenmeerkostenzoumaken.

'Met deze Ziektewet wil de

overheid bijna 270 miljoen

euro besparen.'

Page 15: STABU-bulletin oktober 2012

15STABULLETIN |

Aon is een wereldwijde financiële dienstverlener en zorgt ervoor dat ondernemende mensen verantwoorde risico's durven te nemen door deze inzichtelijk en beheersbaar te maken. Samen met STABU helpen en informeren ze over risico's en risicomanagement in de bouw.

auteurs:RubendeBruin(links)enBartMol

SECTORPREMIEZONDEREIGENRISCIOWZ

SECTORPREMIES2012

3.BOUWBEDRIJFPREMIEGROEP

KORT

3.BOUWBEDRIJFPREMIEGROEP

LANG

SECTORPREMIEEIGENRISICO-DRAGERSWZ VERSCHIL

8,05%

€2.817.500,00

2,65%

€927.500,00

7,52%

€2.632.000,00

2,12%

€742.000,00

0,53%

€185.500,00

0,53%

€185.500,00

10 maal de gemiddelde premieloonsom) komt er wel eensectorpremie. De middengroep (tussen 10 en 100 maal degemiddeldepremieloonsom)betaaltstrakseencombinatievansectorpremieenindividueletoeslag.

Risico’s tijdelijk contractOoknieuwisdatwerkgeversvanaf2014opdraaienvoordekostenvanziekewerknemersmeteentijdelijkcontract–alszijna104wekenZiekteweteenWGA­uitkeringontvangen.Werkgevers zijn nu nog alleen verantwoordelijk voor deWGA­kostenvanvastpersoneel.Datheeftimpact.Sterker,theoretischkanhetzozijndateenwerkgeverstrakstwaalfjaar lang de financiële lasten draagt van een werknemermeteentijdelijkcontractdienaééndagziekisgeworden.

goed verzuimmanagementKortgezegdkomthetwetsvoorstelModerniseringZiekteweterop neer dat een hoger ziekteverzuim resulteert in eenhogere premie. Andersom geldt ook: een lager verzuimleidt tot een minder hoge premie. Investeren in goedverzuimmanagement enmaatregelen voor het beheersenvandeverzuim­enschadelastisbelangrijkomdekostentebeperken.Inzichtbegintmetoverzicht.

TABEL 2In deze tabel ziet u welkpercentagevanuwloonsomumomenteel kwijtbent viadesectorpremie.

tiPSWerkgeverskunnennualmaatregelennemenomslimintespelenopalleveranderingen:• Maak goede afspraken met tijdelijke arbeidskrachten

over het meewerken aan de re­integratie na eindedienstverband. Legdezeafsprakenvast inbijvoorbeeldhetverzuimbeleidofdebeëindigingsovereenkomst.

• Leg nu al een administratie aan van alle tijdelijkearbeidskrachten en hun eventuele eerste ziektedag. Nuworden arbeidsongeschiktsheidslasten van alleen vastewerknemers doorberekend aan werkgevers, waarbij hetUWValgeregelddefoutingaat.Deverwachtingisdatdedoorberekeningvanhetpersoneelmeteentijdelijkcontractdatuitdienstisgegaannietfoutlooszalgebeuren.

• Pasverzuim­enWIA­beleidaan,zodatopeeneffectievewijze beleid voor arbeidsongeschikte (ex­)werknemerskanwordenuitgevoerd.

• BeoordeelofheteigenrisicodragerschapvoorWGAen/of Ziektewet interessant is. Let daarbij niet alleen opde financiën,maarkijkookgoednaarorganisatorischegevolgenvoordiekeuze.

VOORBEELDStel, eenwerknemermet een halfjaarcontractmet een totale loonsom van25.000eurowordtindederdemaandziek.Inde‘oude’situatiezouhijnog3maandenopdeloonlijststaanvandewerkgever.Inde‘nieuwe’situatiekomtdewerknemerwellicht104wekenindeZiektewet.Dewerkgeverkrijgtdanvoor21maanden(104wekenminde3maanden)derekening.Diebedraagtcirca20.000euro.Alsdewerknemer langerarbeidsongeschiktblijften indeWIAkomt,looptderekeningopnaarongeveer150.000euroinde10jaardaarna.

Page 16: STABU-bulletin oktober 2012

Vanuit een eigen adviesbureau adviseert Pim Herber zowel aannemers als opdrachtgevers zonodig procedeert hij zaken uit bij de Raad van Arbitrage voor de Bouw. In deze rubriek gaat hij in op de dagelijkse - met name juridisch getinte - bouwpraktijk. Recht van

ToepassingpoldermodelfnuikendIedereen weet het nog wel: op zaterdag 13 mei 2000 vond er in Enschede een vreselijke vuurwerkramp plaats. De trieste balans: 23 doden, ca. 950 gewonden en een enorme materiële schade: 200 woningen totaal verwoest en velen zwaar beschadigd. Omvangrijke nieuwbouw en herstelwerkzaamheden waren nodig om de wijk Roombeek een nieuw aanzien te geven.

GeschilUvoelthetwaarschijnlijkalaankomen:aanheteindevanhetwerkkrijgenpartijenruzieoverdevraagofdegemeentewelofnietopdrachtheeftgegevenvoordoorH.uitgevoerdemeerwerkzaamheden.Nee,zegtdegemeente,jazegtH.Vervolgenslevertdeaannemerhetwerkveeltelaatop.DegemeenteEnschedepiktdatnietenlegtdeaannemerdecontractueleboeteop.Hetverweervandeaannemerkuntuwelraden:ikhebrechtoptermijnverlengingvanwegedevelebestekswijzigingenendetelategegevensverstrekking.

ProcedurePartijenkomenernietuitwaarnaeenprocedurevolgdebijderechtbank.Indezeprocedure vorderde de gemeente van H. meer dan 2 miljoen Euro, zijnde decontractueleboete.Hontkentdeboeteverschuldigdtezijn–zijheeftimmersrechtoptermijnverlenging­enstelteentegenvorderingintervergoedingvanuitgevoerdmeerwerk,indexeringaanneemsomengeledenstagnatieschade.

VonnisDe rechtbank oordeelt als volgt. De verslagen van de bouwvergaderingen

verschaffenteweiniginformatieoverdewerkelijkestandvanzakenmet betrekking tot het halen van de planning. Te weinig zakenwordenvoldoendeconcreetgeduidenhetnodigewordtkennelijk

onbenoemdenonbesprokengelaten.

Deredendaarvoor isevidentgelegen inhet feitdatpartijenerkennelijkveelaangelegenwasomtenbehoevevanhetbereikenvanheteindresultaat,destemmingindebouw-vergaderingengoedenconstructieftehouden,enweldoorbijvoortduringdenadruknietteveelteleggenopde(verantwoordelijkheid)voordediversevertragingen.

Er is bij de bouwvergadering evident gekozen voor detoepassing van het zogenaamde “poldermodel” met alsdoeldatdebeoogdeeindstreephoedanookenzonder

tussentijdse kleerscheuren toch nog zo snel mogelijkzouwordenbehaald.

Deconclusiediederechtbankhieruittrektisdatpartijendooraldusmetelkaarom

te gaan en te blijven omgaan,de vertragingen, ongeachtaan wie van partijen de

oorzaak daarvan kan wordentoegerekend,voorliefhebbengenomen.

CaseNa een gehouden Europese aanbesteding wordt hetwerk“cultuurclusterRoombeek”gegundaanaannemerH.Hetwerkbestonduithetmakenvanvijfverschillendebouwwerken, waarbij her en der reeds bestaande“oude”bouwwerkendiendentewordengeïntegreerd.

De U.A.V. 1989 worden van toepassing verklaard enin de overeenkomst wordt opgenomen dat alleen deopdrachtgever bevoegd is ommeerwerk op te dragen.Erwordt een zeer groot aantal opdrachten voormeer­enminderwerkgegeven.Omtevoorkomendathierdoorde voortgang van het werk wordt belemmerd, wordttussen de bouwdirectie en de projectmanager van H.afgesprokendatdeexacteprijsbepalingenafhandelingvanhetmeer­enminderwerkachteraftussenhenbeidenzalwordenbesprokenenafgehandeld.

Om deze reden en om de relatie tussende opdrachtgever en aannemer goed tehouden wordt het meer­ en minderwerknietinbouwverslagenvastgelegd.Datzelfdegeldtvoordevertragingdiealsgevolgvanhetmeerwerkontstaat.

Nogmeervertragingontstaatomdatdegemeentegegevenstelaataanlevert.Omwillevanhetgoedhoudenvanderelatiewordtookdezevertragingnietinbouwverslagenvastgelegd.Eerstmoethetwerkafennadeopleveringkomenwedaarweluit,wasdegedachte.

16 STABULLETIN|

Page 17: STABU-bulletin oktober 2012

» vervolg van pagina 7doormr. W.J.M.(Pim)Herber

SPReKenToepassingpoldermodelfnuikend

Over de auteurDeheermr.W.J.M.(Pim)HerberisnazijnrechtenstudieinAmsterdameigenlijkbijtoevalindebouwnijverheidterechtgekomen.Alsdirectiesecretarisenbedrijfsjuristheefthijenigetijdbijeenaannemergewerkt.Daarnazijn de werkzaamheden bij een van de voorlopersvan Bouwend Nederland, het Nederlands Verbondvan Ondernemers in de Bouwnijverheid (NVOB)voortgezet. De kennis van de aannemerij is via eengrootadvocatenkantoorinAmsterdamaangevuldmetervaringvanuithetoogpuntvandeopdrachtgevers.

Vervolgens is Pim Herber benaderd door detoenmalige Directie Coördinatie Bouwnijverheid vanMinisterie VROM voor het herzien van regelgevingop aanbestedingsgebied. Voor zijn functie vanrijksambtenaar had hij voldoende juridische bagageen relaties in debouwomhieraan gehoor te geven.De heer Herber is momenteel op diverse frontenactief.Naasthet lesgeven,viaorganisatiesalsSTABUen BOB, heeft hij eigen adviesbureau opgezet vanwaaruit hij zowel aannemers als opdrachtgeversadviseertenzakenzonodiguitprocedeertbijdeRaadvanArbitragevoordeBouw.HijpubliceertregelmatiginhetTijdschriftvoorBouwrechteninanderebladen.

EenflinkaantalookindebouwvergaderingenbesprokenvertragingenisevidenttoeterekenenaanbouwfoutenwaarvoorH.verantwoordelijkis.

Duidelijk isookdatvoor risicovandeGemeentemoetkomendeomstandigheiddat het vaak heeft geschort aan een tijdige en adequate gegevensverstrekking,waardoorH.klemkwamtezittenbijdeuitvoeringvanhetwerkenwaardoorookfoutenzijngemaakt.

Het gaat, zo overweegt de rechtbank vervolgens, in deze situatie niet aan dat deene partij jegens de ander contractuele vertragingsboetes en/of stagnatieschadekan afdwingen, omdat niet kan worden vastgesteld dat sprake is geweest vantoerekenbaretekortkomingen.Partijenhebbenditresultaattewijtenaanhuneigenhiervooraangeduideaanpak.

OmdezeredenkomtderechtbanktoteenSalomonsoordeel:zoweldevorderingvan de gemeente (boete) als de door H. gevorderde stagnatieschade wordenafgewezen. Een deskundigemoet duidelijkmaken of demeerwerkclaims van deaannemerjuistzijn.

Moraal van het verhaalJe hoort het wel vaker: het werk moet door, partijen moeten met elkaar dooreen deur blijven gaan en daarom schuiven partijen de problemen voor zich uit.“Daar komen wij na deoplevering wel uit, eerstmoet het werk af”, spre-ken partijen dan af. Datis naar mijn mening zoongeveerhetdomstewateen opdrachtgever enaannemermetelkaarkun-nenafspreken.Alsproble-men niet direct wordenbenoemdenwordenvast-gelegd in bouwverslagen,worden deze problemenalleen maar groter tot-dat ze onbeheersbaarzijn geworden en ook derechtbankofRaadvanArbitragevoordeBouwernietmeeruitkankomen.

Juistalseenwerkmoeizaamverlooptishetvanbelangzakelijkteblijvendoorallesgoedvastte leggen.Het iseenmisvattingomtedenkendathierdoorderelatietussenopdrachtgever/directieendeaannemerwordtverstoord.Jekanimmersheelgoedzakelijkzijnzonderdatdittenkostegaatvanderelatie.

Tot slot: Onlangslasikdevolgendemeerwerkclausule:Onverminderd het bepaalde in par. 35, 36, 37 en 38 van de U.A.V. geldt de

'het niet vastleggen van meer- en minderwerk in bouwverslagen, is het domste wat aannemer en opdrachtgever kunnen doen'

navolgendeaanvulling:­ eventueel tijdens de bouw uit te voeren meer­ en/ofminderwerken als gevolg van bestekwijzigingen, verreke-ning van stelposten en/of verrekening van hoeveelhedenkunneneerstwordenverrekend, indiendeopdrachtgeverdaartoe schriftelijk opdracht heeft verleend tegen eenvoorafmetdeaannemerovereengekomenbedrag.

Waarom isde redactievandezebepalingheelergvreemd?Laat mij uw antwoord weten door het mij te mailen via [email protected].

17STABULLETIN |

Page 18: STABU-bulletin oktober 2012

Klein nieuws dat we u toch niet wilden onthouden.

Korte Berichten

BesteksbeoordelingRegelmatig ontvangt STABU van licentiehouders de vraag of ereenmogelijkheid bestaat om een bestek te laten controleren.Als STABU dienstverlening is een dergelijk gevraagdebesteksbeoordeling uiteraard mogelijk. Het enkelzijdigafgedrukte, opgestuurde bestekwordt dan door een STABU­medewerker (vooraf) van commentaar voorzien en (inmaximaaleenhalvedag)metdeopsteller(s)besproken.DebecommentariëringendebehandelingervanvindtinbeginselplaatsbijStichtingSTABUteEde.

Meer informatieing. H.H.M. (Henny) Miltenburg, tel.:(0318) 63 30 26, e-mail: [email protected]

STABU nodigt u uit...STABU-gebruikersdagEén van de services van Stichting STABU voor haar klan-

ten,ishetorganiserenvandezogenaamdegebruikersdag.

WelkeontwikkelingenzijnertemeldenoverSTABUenhaar

Bouwbreed Informatiesysteem en welke onderwerpen

staaneropstapel?

Overdezezakenenallevragendiebijulevenmetbetrekking

tot de STABU­systematiek willen wij u graag informeren op

24 oktober 2012.Hetprogrammastaathiernaastvermeldenis

ooktevindenopdewebsitewww.stabu.org.Ukuntuzichviae­mailinschrijvendooreenberichttestu-

[email protected]. Ongeveer

veertiendagenvooraanvangontvangtudebevestigingen

routebeschrijving.

Indien u nog vragen heeft, aarzel niet om deze per mail, fax of telefonisch aan ons te stellen:

Diana Kervel, tel.: (0318) 63 30 26, e-mail: [email protected]

Programma STABU-gebruikersdag:

09.30uur|Ontvangstmetkoffie/thee

10.00uur|Openingbijeenko

mstenwoordvanwelkom

dooring.H.H.M.(Henny)Miltenburg,hoo

fdopleidingenSTABU

10.15 uur | Lezing "afkopen en/of v

errekenen, loon­ en

prijswijzigingenindebouw

enbestek"

doorir.T.A.L.(Ted)Peek,se

nioradviseurbijBDB

11.00 uur | Lezing "Duurza

am geproduceerd hout in de

bouwenbestek"

doordrs.A.(Annemieke)Winterink,medewerksterS

tichtingProbos

11.30uur|Pauze

11.40uur|Lezing"Iso.finish

­hetisolatie­enafwerking

s-

conceptvoorbuitengevels"

doorT.(Thierry)Halsberghe

,managercladdingbijEternitN

.V.

12.30uur|Lunch

13.30uur|Behandeling(ing

ekomen)vragen

dooring.H.H.M.(Henny)Miltenburg,hoo

fdopleidingenSTABU

14.30uurBehandelingSTAB

U­brochuresenandere(bou

w)

juridischeactualiteiten

doorS.A.(Sebastiaan)Brand

sLL.B,juridischprojectcoörd

inatorSTABU

15.00uur|Toekomstigeontwikke

lingenSTABU

doorir.M.L.A.M.(Maarten)vanHezik,algemeendirecteur

STABU

15.30uur|Evaluatieenafsl

uitingbijeenkomst

dooring.H.H.M.(Henny)Miltenburg,hoo

fdopleidingenvanSTABU

15.45uur|Eindebijeenkom

st

GastcollegesRegelmatig ontvangt STABU verzoeken van docenten

om aanvullende informatie bij het voorbereiden

van de lessen. Het aanbod van STABU om voor

onderwijsinstellingen gratis gastcolleges te verzorgen

tijdens(ofnaast)delessenvindtgretigaftrek.

Meer informatie

Voor nadere toelichting over

de gastcolleges kan contact

worden opgenomen met:

ing. H.H.M. (Henny) Miltenburg

tel.: (0318) 63 30 26

18 STABULLETIN|

Page 19: STABU-bulletin oktober 2012

Korte Berichten

Standpunt inzake het nieuwe

hoofdstuk 06 'door de aanne-

mer te vervaardi-

gen documenten'

Dereactiesvande'Klankbor

dgroepGebruikers'

van StichtingSTABU op he

t voornemen om

alle losse teksten uit de STABU­database

betreffende tekeningen en

berekeningen in

één hoofdstuk bij elkaar te

brengen, hebben

ertoegeleidomdepublicatie

vandithoofdstuk

uittestellen.

Gebleken isdatermeertijdnodig

isomeen

voor alle partijen aanvaardb

aar en werkbare

oplossing terealiseren. Di

t betekent dat de

eerdere aankondiging van

deze substantiële

wijziging van de STABU­s

ystematiek wordt

ingetrokken.

Over de toekomstige oplossin

g zal tijdig de

nodigeinformatieterbesch

ikkingkomen.

STABUm@ilHet is ook mogelijk om regelmatignieuws over STABU in uw inbox te krijgen.STABU heeft hiervoor een digitale nieuws-brief in het leven geroepen, STABUm@il genaamd.Regelmatigzaldaaringeïnformeerdwordenover

zogenaamde STABU­evenementen zoals gebruikersdagen,

nieuwe uitgaven, beurzen, etc. Zo worden actuele zaken

ineenkortartikelweergegevenendeaandacht gevestigd

op uitgebreidere artikelen die op onze website staan.

STABUm@il wordt ongeveer 6x per jaar verzonden naar

allegeïnteresseerden.Wiltudeinformatieookontvangen,

meldtuzichaanviadewebsitevanSTABU,www.stabu.org.

helpdeskStichtingSTABUbiedtdehelpendehandbijhetvindenvaneen

antwoord op mogelijke vragen via de STABU­helpdesk. Naast

demogelijkheden van de STABU­systematiek in algemene zin,

worden dagelijks vele vragen beantwoord over inhoudelijke,

technische onderwerpen. Het aantal vragen over wet­ en

regelgeving, administratieve bepalingen, normering en

certificeringissignificanttoegenomen.Demeestgesteldevragen

wordengepubliceerdindevragenrubriekvanSTABU­bulletinen

dewebsite.

Vragen?tel.: (0318) 63 30 26e-mail: [email protected]

website: www.stabu.org/STABU Helpdesk

19STABULLETIN |

Page 20: STABU-bulletin oktober 2012

20 STABULLETIN|

KTPHHetKTPHwordtomschrevenalseenziekenhuisineenparkeneenparkinhetziekenhuis.Detuinenzijnnietalleentevindenopdebeganegrond,maarookopdedakenenbruggendiedeverschillendegebouwenmetelkaarverbinden.Devijverdiemiddeninhetziekenhuisisaangelegdkenteengrotediversiteitaanvissenenanderwaterleven.

Hetziekenhuisiszoontworpendatdekostenvoorenergieverbruikminimaalzijn.Deenergiewinstisverkregendoorslimmearchitectuurendoorzonnepanelen.Dezonnepanelenophetdaklevereneenderdevandedagelijkseenergievraagvoorbijvoorbeeldhetopwarmenvanwaterenverlichting.Doordeslimmetropi-schearchitectuur,diegebruikmaaktvannatuurlijkeventilatie,isergeenaircondi-tioningnodigopdepatiëntenzalen.Lamellenblokkerenregenendirectzonlicht.

Gepensioneerdevrijwilligersverbouwenophetdakvanhetziekenhuislokalegroente­ en fruitsoorten.Diëtisten vanhet ziekenhuis gebruikendezebij dekookcursussen in de ziekenhuiskeuken. Deze kookcursussen zijn onderdeelvandevoorlichtingaanbuurtbewonersoverhetverbandtusseneengezondvoedingspatroonengezondheid.(Bron: Nieuwsbrief IA Nieuwsbrief 14 september)

auteur:JanRip

Aedes gaat uit zijn dak

eLeMenT

In Dakenraad van september 2012 schrijft mr. D.P. de Vries een wat polemisch artikel. Koepel Aedes heeft het bestaan om zelf voor aanneming (dus ook van dakwerken) een eigen standaard administratieve bestektekst uit te brengen. Deze wordt door De Vries betiteld als ‘terug naar de Middeleeuwen’. De in breed overleg, ook met Aedes, tot stand gekomen UAV 2012 wordt niet geadviseerd te hanteren. Voor dakaannemers die bij woningbouwverenigingen als hoofdaannemer optreden een belangrijk onderwerp. Maar ook voor aannemers van dakwerken die als onderaannemer bij nieuwbouw fungeren.

Haarfijn worden de verschillen van deze standaard met de UAV 2012 in dit artikelbesproken.

Grofweggaathetom:• prijsstijgingenwordengeachtin deaanneemsomtezijnverdisconteerd;• kortingvoorstagnatieenbouwtijdoverschrijding wordtperkalenderdagopgelegd;• naastdekortingkande opdrachtgeverooknogschadevorderen;• meerwerkwordtpasverrekendbijdeeindoplevering;• goedkeuringalternatievebouwstof berustuitsluitendbijdedirectie.

Vraagtekensdusbijhetnutvanzo’neigenstandaard.DeUAV2012indeSTABU­Standaard2012istochprima?DeBinSTABUstaattochvoorburgerlijkebouw.WevergetendanweleensdatdandehuisvestingvoordeNederlandseburgers wordt bedoeld, dus de woningbouw. DeaanduidingW&Uheeftechternooitechtinganggevondenalssectoraanduiding.

Maar wat heeft een bouwkostendeskundige met eendergelijkekennelijkeeigengereidheidENongerustheidvandezijdevandedakenbranchetemaken?

Dakenzijnkostbaar,zowelininvesteringalsinexploitatie.Daken ­ platofhellend ­ staan volop inde spotlights van

Page 21: STABU-bulletin oktober 2012

21STABULLETIN |

De Nederlandse Vereniging van Bouw Kostendeskundigen (NVBK) gaat in deze rubriek in op de verhouding kosten & bestekken.

De heer Rip is van oorspronkelijk civiel ingenieur,maarmetspecialisatieutiliteitsbouw.Hijwerkteruim15 jaar bij bouwprojectmanagementbureau PRC alsonderzoeker,kennismanagerenadviseur,waarhijdesnelle ontwikkeling van interne bureau­opleidingennaarexterngerichtecursussenmee.

Als zelfstandig adviseuropereert hij sinds 2000onderdenaam JRC2000.Als projectmanager vankennispublicatiesvanSBRiszijnspecialisatieadvies

en ontwikkeling van opleidingen bouwmanagementenbouwkostenmanagement.Sterkbetrokkenbijhetonderwijsontwik­kelingsproject Erkenning Kosten­enBesteksdeskundigen(2005­2009).OokdocentencursusleiderHAN.

Over de auteurinnovatie. De tijd van Schoenmakers scharnierende dakelementen ligt al verachterons.NuzijnervooruitzichtenvanhectaresgroentetuinopplattedakenindegrotestedenenhetverdwijnenvandeHollandseverbeterdedakpan,diewordtvervangendoorzonnepanelen.

Wanneerdezevooruitzichtenwordenuitgewerkt ineenbouwprojectheeftdebouwkostendeskundige per fase de taak om niet alleen de investering en deexploitatietecalculerenenteintegreren,maarookomeenrisicoanalyseopallepostenteplegenenbeheersmaatregelenvoortestellen.

Eenvandiebeheersmaatregelenkanzijn:steleenstevigadministratiefbestekop.Daken zijn indeuitvoering gevoelig voor weersomstandighedenen een hoog veiligheidsrisico. Bovendien wordt dit werk vaak inonderaanneminguitgevoerd.

Gaathetergensmisdanzijndegevolgenvaakgroot,eendoodgebloe-deinnovatie,eennegatiefopbrengstenplaatje,nietingebruikkunnennemen vanwoningen enz. Vanuit dergelijke kostenperspectieven kanook naar het fenomeen van strengere, meer eenzijdig opdrachtgeversbelanggerichteadministratievebestektekst wordengekeken.Dusbijelementenmetbijzondererisico’seenmeerspecifiekUAV­plusjemaken?

DestandaardvanAedesisechtergeneriekopalleelementengericht,meteenzweem van gerichtheid op het opdrachtgeversbelang. Is dat een positief ofnegatiefeffectvandebouwcrisis?

PreSTATIevrAAg BIeDT rUImTe AAn InnovATIeIn plaats van vragen om de laagste prijs bij een beschreven kwaliteit, doen opdrachtgevers er goed aan te vragen om de beste kwaliteit bij een gegeven budget. Met het budget als onwrikbaar uitgangspunt kunnen aanbieders vervolgens hun deskundigheid inzetten voor de kwalitatief beste aanbieding. Volgens Stan Vermeulen van Stichting Roges is de omkering van de aanbestedingspraktijk de ècht werkende oplossing.

Tijdensdeparlementairebouwenquête,gingveelaandachtnaardeaanbodzijdevandebouw.DirecteurvanStichtingRoges,ir.S.J.J.(Stan)Vermeulenheeftzijnorganisatie in 2006opgericht om zichmet nameopdeopdrachtgeverkant terichten.Zoweldeondernemingsvormalsdenaamgeving (latijnsvoor 'mogeuvragen') gevenuitingaanhet idealismedatdeeigenaarvandestichtingvoorogenhadombredemarktinnovatietebevorderen.

De heer Vermeulen: "In de vraagstrategie van opdrachtgevers probeer ik deaanbodzijde uit te nodigen om zelfmet technische oplossingen te komen en

dusniet vooraf alles in te kleuren.Dit levert verrassendeuitkomstenop."

Probleemeigenaarschap De wens van de bouw om te veranderen komt ondermeer tot uiting door het initiatief van Lean Bouwen.Bij Lean Bouwen staat samenwerking centraal. Doorgezamenlijk de verantwoordelijkheid te dragen voor heteindresultaat, gezamenlijk te » Lees verder op p. 22

Page 22: STABU-bulletin oktober 2012

'In het partnerschap worden afspraken

gemaakt om elkaars rendement te bevorderen.'

22 STABULLETIN|

plannen en continu te communiceren en te evalueren kanverspilling worden tegengegaan en kan de bouwtijd wordenverkort. Zoontstaan steedsmeervastebouwteamsdieweerplezier hebben in hun werk, vertrouwen hebben in zichzelfenelkaarenmeteenfocusopheteindresultaatvoordeklantsteedsbetere resultaten boeken. "Partijenwordennietmeerop laagste prijs geselecteerd. In hetpartnerschapwordenafsprakengemaaktom elkaars rendement te bevorderen.Een geheel andere mentaliteit dan inde traditionelemanierwaarbijdewinstvan de een, het verlies van de anderis. Deze way of life wil ik bevorderendoor een koppeling te leggen tussenontwerpersenmakerswaarmee­naastdereedsgenoemdevoordelen­ookhetgezamenlijke 'probleemeigenaarschap'wordt gecreëerd. Opdrachtnemerswor­ denaangesprokenophunvakmanschap."

BeoordelenMet de voorgestelde procesvernieuwing worden werk­relaties opnieuw bekeken. Vermeulen: "Veranderingenzijn lastigdoorte voerenaangezienmengewendisaandetraditionele manier vanwerken. Bovendienworden obsta-kelsopgeworpendienietsmetdezaaktemakenhebben.Zokandooronderlingwantrouwenendeindianenverhalen,de(incidentele) opdrachtgever de bouwwereld als een jungleervaren.Eengidskanindatgevaluitkomstbieden,maardanzonderhetgeheletrajectmeteenkapmesmeetelopenofmeteengeweeromdeschouders."Hetbeoordelenvaneenopdracht vraagt expertise. "Daarvoor heb ik een systeemontwikkeld, High Performance Tendering genaamd. Dat is

eentermdieinfeitewiluitdrukkendatjemethetinkoopproces­hettenderen­eenzohoogmogelijkpresterendgebouwbeoogd,bestaandeuitdefinanciële,technischeenfunctionelecomponenten."

SchoolvoorbeeldenOmdedaadbijhetwoordtevoegen isStichtingRogesbetrokkengeweestbijbouwprojecten van twee scholen. Afgelopen zomer is het Reeshof College inTilburgopgeleverd."Deverrassingkwamdoorhetinnovatieveaanbod.Nahet

makenvanhetVoorlopigOntwerp(VO)hebbenwedemarktingeschakeld.Wezijnhierbijuitgegaanvaneenzohoogmogelijkebouwkwaliteit,tegenzolaagmogelijkeexploitatielasten."

"Werken met BIM was een van de elementenvan het vraagpakket, maar ook aandacht voorGPR (indicatie voorduurzaamheid).Denormalehanteerbarenormdaarvanis7.Wehebben8.36gekregen.Het tweedewaardoorweaangenaamverrast waren, was dat de aanbieder in zijnoren had geknoopt dat de opdracht vooral op

exploitatieniveau zouworden gegund.Vervolgens is hij ­ binnenhetbudget ­meteenwarmte­koudeopslaggekomen,watexploitatietechnischgeweldigis."

Een ander voorbeeld is tot stand gekomen inBreda. "In eenbinnenstedelijkeomgeving moest in een school de oude gymzaal worden gerenoveerd toteen lesgebouw. Bijkomend probleem was het gebrek aan plaats voor eenfietsenberging.Indevraagstellinghebbenweditpakkettechnischnietopgelostmaar aan de markt overgelaten. Een van de aanbieders heeft de bestaandegymzaal gesloopt en daarvoor een geheel nieuw lesgebouw gebouwd endaaronder een fietsenkelder. Beide wederom binnen het investeringsbudget.Deopdrachtgeverwas laaiendenthousiastoverdeoplossing.Danhebbenwehetnognieteensgehadoverdetechnischelevensduurvaneennieuwpandtenopzichtevaneengerenoveerdproject.

Zeker indeze tijd van crisis is schraalhans keukenmeester.Beide voorbeeldengeven echter aan dat het 'nieuwe proces' werkt. De markt gaat elkaar nietmeerbeconcurrerenopprijs,maarzoektonderscheidopkwaliteit, inhoudenexpertise",bepleitdeheerVermeulen.

Artists impression van Reeshof College te Tilburg

» Vervolg p.21

Page 23: STABU-bulletin oktober 2012

VEKA maakt duurzaam bouwen gemakkelijker. Met de VEKA pro� elen kunt u de hoogste isolatiewaarden bereiken. De dikwandige pro� elen – EN-klasse A! – dragen triple beglazing met gemak. Bovendien zijn ze volledig te recyclen. VEKA zorgt daar zelf voor; kunststof pro� elen worden verwerkt in de eigen recyclingfabriek. Cradle-to-cradle: met VEKA maakt u het waar!

Kwaliteit, vertrouwen en zekerheid

A

Duurzaam bouwen?

VEKA heeft het juiste

kunststof pro� el!

www.vekakozijn.nl

A

23STABULLETIN |

'Opdrachtgevers moeten leren om hun vragen in 'prestaties' te formuleren'

Rol voor STABU"Opdrachtgeversmoeten lerenomhun vragen in 'prestaties' teformuleren", antwoordt de heer Vermeulen op de vraag welkerolhijvoorSTABUziet."Eenfunctionelebeschrijvinglaatruimtevoor de technische oplossingen. STABU kan een voortrekkers­

rol op zich nemen omdaarvoorhandvattentebieden. Technische be-schrijvingen, bestekkenen tekeningen blijvenuiteraard nodig ­ ookbinnendevoorgesteldeprocesvernieuwing ­maar STABU zou methet uitbreiden van de prestatiespecificaties de vraagstelling van op-

drachtgevers kunnen vergemakkelijken, waarmee ze kunnenspecificeren op wat een product feitelijk moet kunnen, on-dersteund door adviseurs met beoordelingsdeskundigheid. Er worden twee kampenmee bediend. De opdrachtgever die hetinstrumentkaninzettenvooreenbetereprijs/kwaliteitverhoudingendeadviseursdiehunexpertisegebruikenommeetegaanindenieuweordeindebouwsector.

De bouw ismet een verbeterslag bezig. Ik roep opdrachtgevers opomhetpotentieel tebenutten.Dit lijktmeeenmooieopgavevoordekomendejaren",aldusStanVermeulenvanStichtingRoges.

De heer Stan Vermeulen

Page 24: STABU-bulletin oktober 2012

KwALITeIT!Door: LodewijkNiemöller, Directeurst ichtingKOMO

van goede

komooP nAAr De ToekomST

50 jaar!KOMO bestaat dit jaar 50 jaar. Het keurmerk staat binnen de bouwsector voor onbetwiste kwaliteit en biedt zekerheid aan bouwers en opdracht-gevers. Ter ere van het jubileum hebben wij onze visie vernieuwd. Die presenteer ik hierbij graag aan u, want ook de komende vijftig jaar kan Nederland van KOMO op aan. De behoefte aan kwalitatieve bouw zal sterk toenemen, KOMO heet de weg daar naar toe.

Doornieuweaanbestedingsvormenendewensomfaalkostenteverminderen,zullen opdrachtgevers in de toekomst steeds meer zekerheid zoeken op hetgebied van kwaliteit, conformiteit aan regelgeving en het voldoen aan debeloofde prestaties. Verzekerde garanties en waarborgen zullen hier eenbelangrijkerolingaanspelen.

Tegelijkertijd richt de overheid zich op het terugleggen van de verantwoor­delijkheid voor de naleving van de bouwvoorschriften bij gebouweigenaren,conform het advies van de commissie Dekker uit 2008 (‘privaat wat kan,publiekwatmoet’).Lagereoverhedenwillenterechtafvandeschijndatzijeen

verantwoordelijkheiddragen tenaanzienvandekwaliteitenprestatiesvaneenbouwwerk.

Certificering kan op effectieve, efficiënte en transparantewijze voldoen aan de toegenomen vraag naar zekerheid(al dan niet middels verzekerde garantiestellingen enwaarborgregelingen),terwijldeoverheidalstoezichthouderwordtontlast.

Deze rol kunnen keurmerken overigens alleen geloof­ waardig innemenalszij,netalshetKOMO­keurmerk,eenrobuust systeem zijn. Daarom moet de verstrekking vankeurmerken kritisch worden beoordeeld. In NederlandgebeurtditdoordeRaadvoorAccreditatie.Wanneereencertificatie­instellingdoorhenwordtgeaccrediteerdbiedtditdegrootstmogelijkezekerheiddathetcertificaatdoetwathetbelooft.KOMOkiestvooraccreditatieendoetgeenconcessiesaankwaliteit.

In de toekomst wil KOMO haar leidende positie verderuitbreidendoornogmeertoegevoegdewaardeteleverenvoor certificaathouders. Dat betekent dat de stichting opdrie hoofdthema’s stappen vooruit wil gaan realiseren.Het gaat om: erkenning, marktaandeel en inhoudelijkeontwikkelingvanhetkeurmerk.

Waardering voor kwaliteitDe toegenomen vraag naar kwaliteit en zekerheidis begrijpelijk en legitiem. Een keurmerk verschaftdergelijke zekerheden, maar de waardering ervan dooropdrachtgeverskanexplicieter in termenvanvoordeelbijaanbestedingen,mindercontroles,lagerelegesenkorteredoorlooptijden bij de aanvraag van bouwvergunningen.De Stichting KOMO zal het initiatief nemen ommet haar

'Nederland kan op KOMO bouwen en vertrouwen. Nu en in de toekomst. Op naar de volgende vijftig jaar…'

24 STABULLETIN|

Page 25: STABU-bulletin oktober 2012

Bestekschrijvers zijn een zeer belangrijke doelgroep van het KOMO-keurmerk. A uteur Lodewijk Niemöller gaat in deze rubriek in op de ontwikkelingen rondom KOMO, certificering en kwaliteitsverklaringen.

komooP nAAr De ToekomST

partners de benodigde instrumenten voor dewaarderingvande‘KOMOkwaliteit’verderteontwikkelen.

Marktaandeel: KOMO wordt een household nameKOMOzalvooreennogbrederegroep indesamenlevingmoeten uitgroeien tot een synoniem voor onbetwistekwaliteit. Binnen de bouw en installatie is KOMO aleen begrip, maar dit moet uitgebreid worden naaropdrachtgevers in de bouw, die nu nog te weinig metKOMO worden geconfronteerd, zoals woningbezitters eneigenaren van kantoorpanden. Ook zij moeten bewustwordengemaaktdatvooreengoedenzorgenvrijgebouwKOMOhetverschilmaakt.

Daarnaast zal KOMO voor bouwproducten het verschilin zekerheid en toegevoegde waarde tussen KOMO en

de Europese CE­markering duidelijk blijven maken. Zodat alle partners in debouwketeninstaatzijnzelfhetniveauvanzekerheidtekiezendathenpast.

Inhoudelijke ontwikkelingDe inhoudelijke ontwikkeling van KOMO heeft nooit stilgestaan en zal datook niet gaan doen. Ontwikkelingen die de komende vijf jaar binnen het KOMO­keurmerkverankerdzullenworden,zijn:• uitbreidingcertificeringvanprocessenendiensten,naastbouwproducten;• certificeringvancompletebouwwerken,zoalswoningen;• integratievanbetrouwbareduurzaamheidsinformatie dieaansluitoplife­cycle­costing;• integralekwaliteitsborgingenketensamenwerking.

Onafhankelijk, zonder winstoogmerk en met een reëel gevoel voor kosten.NederlandkanopKOMObouwenenvertrouwen.Nuenindetoekomst.Opnaardevolgendevijftigjaar…

Praktische workshops BImOm u wegwijs te maken in de wereld van BIM in relatie tot uw dagelijkse beroepspraktijk zal STABU op 7 en 14 november 2012 BIM-workshops organiseren.

Over BIM doen veel verhalen de ronde en STABU krijgt veel vragen over ditonderwerp. Daarom hebben we besloten om onze licentiehouders objectievevoorlichtingtegaangevenoverdenieuwewerkmethodendieuithettoepassenvanBIMgaanvoortkomen.STABUheeftdenoodzakelijkestandaardenontwikkeldomtekunnen"bimmen"enoverlegtnumetzoveelmogelijksoftwarehuizenomdezestandaardentelatenimplementereninuwsoftwareprogramma's.Maardatiseentechnische noodzaak om informatiete kunnen uitwisselen tussen deverschillendebouwpartnersinallestap­ penvanhetbouwproces.

Belangrijkerishetomtewetenhoejehet BIM­proces in praktische stappenvertaalt in uw eigen praktijk en uweigen projecten. Daarom organiseertSTABU enkele workshops samenmet BAZ Bouwkundig Adviesbureauuit Zwolle. BAZ heeft al de nodigepraktijkervaringopgedaanenisookinstaatomiederepartijinhetbouwprocesdesgewenstdeverdereondersteuningbijhetBIM­procesteleveren.

Deze STABU­BIM workshop is dusgeen commerciële presentatie vansoftwaretools maar een praktijkgerichtstappenplan met het gebruik vanopen standaarden. Als not­for­profit organisatie kan STABU u dezeworkshopvaneengeheledag, inclusiefde cursusmap, koffie, thee en lunchaanbiedenvoor€150,­­(excl.BTW).

De inhoudvandeworkshop staatopwww.stabu.org,daar isookhetaanmeldingsformuliertevinden.

'Deze STABU-BIM workshop is een praktijk-gericht stappenplan met

het gebruik van open standaarden.'

25STABULLETIN |

Page 26: STABU-bulletin oktober 2012

Een selectie van de ontvangen vragen via de helpdesk, STABU-gebruikersdagen en de diverse cursussen en opleidingen bij Stichting STABU worden in deze rubriek weergegeven.

Vraag hetHoe wordt een overeenkomst van aanneming van werk, indien openbaar wordt aanbesteed (openbare procedure) conform het Aanbestedings-reglement Werken 2005 (ARW 2005) op basis van een bestek, gegenereerd en geconcretiseerd?

Ditgebeurtopdenavolgendewijze.Inartikel2.18“Inschrijving”,lid1vanhetARW2005staat:“De aanbesteding geschiedt bij inschrijving.”

Inartikel2.18“Inschrijving”,lid2vanhetARW2005staat:“Elke inschrijving dient te zijn voorzien van een inschrijvingsbiljet dat is ondertekend door de inschrijver en is ingericht volgens het in Deel II opgenomen Model G."

InModelG(inschrijvingsbiljet)vanhetARW2005staatglobaalsamengevatondermeer:• eenkorteomschrijvingvanhetwerk;• een naam van de inschrijver, bij een natuurlijk persoon naam en voornamen

voluit,bijeenrechtspersoondestatutairenaam;• waar deze gevestigd is; bij een natuurlijk persoon de woonplaats, bij een

rechtspersoondevestigingsplaats,metvolledigadresenzonodigvermeldingvandeprovincieenhetland;

• deverklaringdatdeinschrijverzichdoorondertekeningvanhetinschrijvingsbiljetbereid is de uitvoering van het werk op zich te nemen; omschrijvingovereenkomstig het hoofd van het bestek, met vermelding van nummer endienstjaarofanderebijzondereaanduidingvanhet bestek;

• hetbedragwaarvoor,deomzetbelastingdaarinnietinbegrepen;omschrevenincijfersenletters;

• hetbedragvandeomzetbelasting;• waardeondertekeningheeftplaatsgevonden;• dedatumvanondertekening;• dehandtekening.

Enerstaatvereenvoudigdin:“De inschrijver verklaart deze aanbieding te doen overeenkomstig de bepalingen van het Aanbestedingsreglement Werken 2005 en met inachtneming van de bepalingen en de gegevens zoals deze zijn omschreven in de aankondiging, het bestek, de nota van inlichtingen of het proces-verbaal van aanwijzing.”

Inartikel2.30“Opdracht”,lid5vanhetARW2005staat:“Indien de aanbesteder de opdracht gunt, doet hij dit door middel van een ondertekende schriftelijke mededeling.”

Inartikel2.30“Opdracht”,lid7vanhetARW2005staattenslotte:“Tegelijk met of zo spoedig mogelijk na de schriftelijke mededeling wordt aan de opdrachtnemer toegezonden een door of namens de opdrachtgever gewaarmerkt:a) afschrift van zijn inschrijvingsbiljet met de eventuele staat van verrekenprijzen,b) exemplaar van het bestek,c) afschrift van de nota van inlichtingen, end) afschrift van het proces-verbaal van aanwijzing.”

Metanderewoorden,erhoeftfeitelijkdoorbeidepartijengeenseparateovereenkomstvanaannemingvanwerkindeklassiekezinvanhetwoord,alseenopzichzelfstaanddocument, tewordenondertekenend. Enkel doordatde aanbesteder als hetwarehet inschrijvingsbiljet (aanbod)vanéénvande inschrijversaanvaardtdoormiddel

van de schriftelijke door hem ondertekende mededeling(opdrachtbrief), wordt min of meer de overeenkomstvan aanneming van werk gegenereerd. Door daarna alsopdrachtgever de onderhavige stukken te waarmerken,bijvoorbeeld door handtekeningen of parafen, wordt deovereenkomstvanaannemingvanwerkgeconcretiseerd.

Opgemerkt dient te worden dat het ARW 2005 in artikel2.30 “Opdracht”, lid 7 reeds spreekt over opdrachtnemer(aannemer in het geval van een bestek) en opdrachtgever.Hieruitzoukunnenwordenafgeleiddatalvorensdestukkendoordeopdrachtgeverwordengewaarmerkteral sprake isvaneenovereenkomstvanaannemingvanwerk!

Frappantisookdatinditartikelnietstaatdatdoorzoweldeopdrachtgever én de opdrachtnemer (aannemer) de onder-havige stukkenmoetenwordengewaarmerkt. Indepraktijkgebeurtditvaakwel.

Opgemerktdient tenslotteooknogdatdedefinitie vanhetbegrip“bestek”indeUAV2012andersisdanindeARW2005.

Inparagraaf1“Aanduidingen,begripsbepalingen”,lid1vandeUAV212staatnamelijk:“het bestek: de beschrijving van het werk, de daarbij behorende tekeningen, de voor het werk geldende voorwaarden, de nota van inlichtingen en het proces-verbaal van aanwijzing;”

Inparagraaf1“Aanduidingen,begripsbepalingen”,lid1vandeUAV212staatooknog:“de overeenkomst : de tussen opdrachtgever en aannemer tot stand gekomen overeenkomst van aanneming van werk”

Inartikel1.1“Aanduidingen,begripsbepalingen”,lid1subdvanhetARW2005staat:“bestek: een beschrijving van de opdracht voor werken, de daarbij behorende tekeningen en de voor dat werk geldende voorwaarden;”

Inartikel1.1“Aanduidingen,begripsbepalingen”,lid1subsvanhetARW2005staat:“nota van inlichtingen: een of meer nota’s die van verstrekte inlichtingen zijn opgemaakt;”

Inartikel1.1“Aanduidingen,begripsbepalingen”,lid1subwvanhetARW2005staat:“proces-verbaal van aanwijzing: een verslag waarin de bij een aanwijzing ter plaatse verstrekte gegevens zijn vastgelegd;”

26 STABULLETIN|

Page 27: STABU-bulletin oktober 2012

» vervolg van pagina 7Beantwoorddoor: ing. H.H.M.(Henny)Miltenburg

STABUWat is een Modelbasisovereenkomst (MBO)?

EenMBO is enigszins te vergelijkenmet eendoor partijenondertekendalgemeen(administratief/juridisch)deel,inclu-siefdekaftentitelpagina,vaneenbestekboek.Daarinstaan,naastdeomschrijvingvanhetwerk,overhetalgemeendeprojectspecifieke“inkoppers”opde“voorzetten”diegedaanworden in een set (statische) standaardvoorwaarden zoalsdeUAV2012waarnaarwordtverwezen.

KenmerkendvooreenMBOisweldatzeondertekendwordtdoor alle partijen en dat er in opgenomen is waarom zijeen overeenkomst aan gaan (de considerans), vaak vervatin een omschrijving van het werk, dienst of levering (ofeen combinatie hiervan). In eenMBO staat ook wat vooreen overeenkomst partijen aangaan, vervat in afsprakendie jemetelkaarmaakt.Bijeenovereenkomst isersprakevan een prestatie en een tegenprestatie, die helder dientte worden beschreven. Dit essentiële onderdeel dient zomogelijk kwantitatiefenkwalitatief tewordenbeschreven.Danisnamelijkduidelijkwanneereenvandeondertekendepartijeningebrekeblijft. In eenMBOwordt nagenoeg altijd verwezen naar een set(statische) voorwaarden. Dit kunnen standaardvoorwaar-den zijn zoals deUAV­GC2005endeDNR2011maarook

“enkelvoudige”voorwaarden.Beidezakenvormendan2belangrijkecomplemen-tairecontractdocumenten.DedoorpartijenteondertekeneningevuldeMBOzelfbevatzoalsalgezegddeprojectspecifiekeadministratief/juridischezaken.

Vanuit deMBOwordt in het geval van een overeenkomst van aanneming vanwerk veelal verwezen naar een technisch georiënteerde vraagspecificatie (bijv.functioneleomschrijving)ofaanbodspecificatie(bijv.eentechnischeomschrijvingof een werkbeschrijving zoals in een bestek) en tekeningen. Voor specificiekezaken kan wederom worden verwezen naar annexen of bijlagen zoals bij deUAV­GC 2005. In een annex kunnen eventueel de expliciete afwijkingen op desetalgemeneofstandaardvoorwaardenendeMBOwordenopgenomen.Het isnamelijkeengoedgebruikomafwijkingennietoptenemenindeMBOzelf.

Hetkanookvoorkomendatdevoorwaardenen/ofdevraag­ofaanbodspecificatieen/ofdeannexen(metbijvoorbeelddeafwijkingen)grotendeelsopgenomenzijnindeMBO.Eenverwijzingnaarbijvoorbeeldeentekeningiswatnogrest.Ditiswellichtwenselijkaangeziendanalles“bijelkaarblijft”enzodesetalgemeneofstandaardvoorwaardenendeafwijkingenmeerexplicietinbeschouwingwordengenomen.Eentoelichtingen/ofinvulinstructieopeenMBOkanvaakdienstigzijn.

Hetmogeduidelijk zijndatdeMBOalsconcreteovereenkomstvanaannemingvan werk in spe, bij de aanbesteding dient te worden meegestuurd naar deinschrijvers.Deprocedures inhetAanbestedingsreglementWerken2005 (ARW2005)zijnhierechternietopingericht!

Wat is nu precies het verschil tussen een vervaltermijn en een verjaringstermijn, dit in het kader van paragraaf 12, lid 4 van de UAV 2012?

Een vervaltermijn is een termijn waarbinnen men een recht of bevoegdheidmoet uitoefenen. De bedoeling van vervaltermijnen is dat partijen (bijvoorbeeldopdrachtgeverenaannemer)zokortmogelijkinonzekerheidverkeren.Onzekerheidovermogelijke klachtenof vorderingenvandeopdrachtgever als contractspartij.Eenvervaltermijnisniethetzelfdealseenverjaringstermijn.Eenverjaringstermijnbetreft de termijn diemen heeft om een vordering aan de rechter voor te leg-gen. Een verjaringstermijn kan gestuitwordenmaareenvervaltermijnniet.

Inparagraaf12“Aansprakelijkheidvande aannemer na de oplevering”, lid 4vandeUAV2012staat:“De rechtsvordering uit hoofde van een gebrek waarvoor de aannemer krachtens het tweede lid aansprakelijk is, is niet ontvankelijk indien zij wordt ingesteld na verloop van: (a) vijf jaren na de in het eerste lid bedoelde dag, of(b) tien jaren na de in het eerste lid bedoelde dag, indien het werk geheel of

gedeeltelijk is ingestort of dreigt in te storten dan wel ongeschikt is geraakt of ongeschikt dreigt te geraken voor de bestemming waarvoor het blijkens de overeenkomst bedoeld is en dit slechts kan worden verholpen of kan

worden voorkomen door het treffen van zeer kostbare voorzieningen.”

Het gaat hier in de UAV 2012 om contractuele verval­termijnen.Deopdrachtgeverisverplichtbinnendietermijneneen rechtsvorderingtegendeaannemeralsschuldenaar in

te stellen.

Opgemerkt dient nog dat de hiervoorgenoemde termijnen “opgerekt” kun-nenwordenmetdeonderhoudstermijn.

Inparagraaf12“Aansprakelijkheidvande aannemer na de oplevering”, lid 5

vandeUAV2012staatnamelijk:“Indien in het bestek een onderhoudstermijn is voorgeschreven, treedt voor de toepassing van deze paragraaf de dag na het verstrijken van die termijn in de plaats van de in het eerste lid bedoelde dag en wordt onder opneming van het werk verstaan: de opneming genoemd in §11, zesde lid.”

'Een verjaringstermijn kan gestuit worden maar een

vervaltermijn niet.'

» Lees verder op p. 28

27STABULLETIN |

Page 28: STABU-bulletin oktober 2012

Overweegt STABU, in het geval van een bestek, over te gaan op een modelbasisovereenkomst en/of deze naast het bestek te faciliteren?

Dit is niet enkel aan STABUom te bepalen. Er is een tendensgaandeindebouwnijverheidombijcontracteringtewerkenmeteenMBO(raamovereenkomst)alssjabloonvoorhet juridischecomponent.Eenbestekiseigenlijkeenuitzonderinghierop.Bijde herziening van de U.A.V. 1989 en integratie van de UAVTI1992indeUAV2012isookdegedachtegeopperdomeenMBO,conformdegedachteUAV­gc2005,behorendebijdeUAV2012,temaken.Uiteindelijkheeftdewerkgroepditnietopgepakt.

STABUisdrukdoendeommeerderecontractstelselstegaanont-sluitenendaarbijwordtonderzochtofheteventueelaanbiedenvaneenmodelbasisovereenkomstbijdeUAV2012wenselijkis.

De Administratieve Bepalingen zullen gekoppeld blijvenaandeparagrafenvandeUAVwaarmeenietwordtgetorndaan de logische werkwijze van de systematiek zoals STABUdeze uitgeeft. Echter, één van de veranderingen die zalplaatsvindenzorgterondermeervoordathetadministratievegedeelte leesbaarder wordt. In de huidige situatie zijn deAdministratieve Bepalingen gekoppeld aan de paragrafenvandeUAV2012middelsdeSTABUcodering. Indenieuwesituatiezaldeindex/inhoudsopgavevandeUAV2012metzijnhoofdstukkenenparagrafenéénopéénwordenweergegevenwaaronder vervolgens de Administratieve Bepalingenterugkomen. Op deze wijze wordt het administratievegedeeltevoorallepartijenduidelijkerc.q.leesbaarder.

Naast bovengenoemde verandering zijn er diverse anderemogelijkheden waarmee de systematiek kan en zal wordenverbeterd. Toevoeging van praktische achtergrondinformatiemiddels hyperlinks naar het Kennissysteem BouwbreedInformatiesysteemisdaareenvoorbeeldvan.Devraagopwelkewijzevormmoetwordengegevenaandehernieuwingvanhetadministratieve gedeelte ­ integratie van de AdministratieveBepalingen in een modelbasisovereenkomst of het hanterenvan een modelbasisovereenkomst corresponderend met hetadministratieve gedeelte (bestek) ­ wordt nader onderzocht.Vanzelfsprekend zal in dit proces ook de Projectgroep 01AdministratieveBepalingenwordengeconsulteerd.

Wat is het verschil tussen een standaardregeling en standaardvoorwaarden in de context van de UAV 2012?

Hoe beschrijf je een directieverblijf in een STABU-bestek gebaseerd op de UAV 2012?

Dat kan nog steeds onder hoofdstuk 05 “BOUWPLAATSVOORZIENINGEN” onderkorttekst05.31.10BOUWKEETbijrubriek0.EchtereensimpeleverwijzingnaardeUAV2012isnietmeermogelijk.

Inparagraaf23“Loodsenenanderehulpmiddelen”,lid2vandeU.A.V.1989stond:“Indien de beschikbaarstelling van een directieverblijf in het bestek is beschreven, stelt de aannemer dit binnen tien werkdagen na de aanvang van het werk ter beschikking van de directie. Het moet bereikbaar zijn over een goed begaanbaar toegangspad.Het verblijf moet bestaan uit de in het bestek te beschrijven tenminste 2,30 m hoge vertrekken, bij gebreke van welke beschrijving een vertrek met een vloeroppervlakte van ongeveer 12 m2 moet worden gemaakt, voorts uit een spoelruimte, een tochtportaal, een closetruimte en afsluitbare kasten.Het moet in- en uitwendig een goed voorkomen hebben, worden samengesteld uit een waterdicht dubbel schotwerk voor de buitenwanden en voor de plafond-dakconstructie en worden voorzien van de nodige vensters, een wasbak en closetinrichting,voorts van gordijnen, tekentafel met afsluitbare laden, tekenbord, tafel, stoelen, kapstok, handdoeken, zeep en dergelijke.Indien het aanbrengen van een telefooninstallatie ten dienst van de directie in het bestek wordt voorgeschreven, staat deze, zonder tussenverbinding, uitsluitend te harer beschikking; de kosten van de gesprekken zijn voor rekening van de opdrachtgever.De aannemer zorgt voor schoonhouden, verwarming en verlichting en voor verstrekking van drinkwater, koffie en thee.”

IndeUAV2012isdezeadministratievebepalinggeheelkomentevervallenomdatmenhetinallerleiopzichtennietmeervandezetijdvondenhetzoubeterindewerkbeschrijvingkunnenwordengeregeld,hetgeeninSTABUalhetgevalwas.Nukandezeverwijzingnietmeer.Alstussenvormzoumenbijeen“eenvoudigwerk”met beperkt directietoezicht de volgende zinsnede of iets soortgelijks kunnenmeenemenalsvrijetekstonder05.30.10:“Directieverblijf zoals om- en beschreven in de U.A.V. 1989, paragraaf 23, lid 2 of daarmee anno 2012 overeenstemmend.”

Immers,deoudeU.A.V.1989kannatuurlijknogwelbezienwordenalseensoortvan externe publicatie waarnaar verwezen kan worden! Met de zinsnede “ofdaarmeeanno2012overeenstemmend”wordtovergedragendatbijvoorbeelddeomvangeninrichtingmoetvoldoenaandehuidigemaatstavenzoalshetaanwezigzijnvaneeninternetaansluiting.

InBoek6“Algemeengedeeltevanhetverbintenissenrecht”,titel5“Overeenkomsteninhetalgemeen”,afdeling1 “Algemenebepalingen”,artikel214vanhetBurgerlijkWetboekstaat:

"1) Een overeenkomst door een der partijen gesloten in de uitoefening van haar bedrijf of beroep, is behalve aan de wettelijke bepalingen ook onderworpen aan een standaardregeling, wanneer voor de bedrijfstak waartoe het bedrijf behoort, of voor het beroep ten aanzien van zodanige overeenkomst een standaard- regeling geldt. De bijzondere soorten van overeenkomsten waarvoor standaardregelingen kunnen worden vastgesteld en de bedrijfstak of het beroep, waarvoor elk dezer regelingen bestemd is te gelden, worden bij algemene maatregel van bestuur aangewezen.

2) Een standaardregeling wordt vastgesteld, gewijzigd en ingetrokken door een daartoe door Onze Minister van Justitie te benoemen commissie. Bij de wet worden nadere regelen gesteld omtrent de wijze van samenstelling en de werkwijze van de commissies.

3) De vaststelling, wijziging of intrekking van een standaard- regeling wordt niet van kracht voordat zij door Ons is goedgekeurd en met Ons goedkeuringsbesluit in de Nederlandse Staatscourant is afgekondigd.

4) Bij een standaardregeling kan worden afgeweken van wettelijke bepalingen, voor zover daarvan ook afwijking bij overeenkomst, al of niet met inachtneming van een bepaalde vorm, is toegelaten. De vorige zin lijdt uitzondering, wanneer uit een wettelijke bepaling iets anders voortvloeit.

5) Partijen kunnen in hun overeenkomst van een standaard-regeling afwijken. Een standaardregeling kan echter voor afwijking een bepaalde vorm voorschrijven.”

De UAV 2012 bevat weliswaar Uniforme AdministratieveVoorwaardenenzijndusalszodanigstandaardvoorwaardenindebouwmaardaarmeezijnzenoggeenstandaardregelingindezinvanhetBW.

» Vervolg p.27

28 STABULLETIN|

Page 29: STABU-bulletin oktober 2012

opgenomen in de app ‘UAr’:

ARchITecTUUR- PLAqUeTTe nAISinds 2009 is de NAi architectuurplaquette opgenomen in het STABU Bouwbreed Informatiesysteem. Om een nóg breder publiek met architectuur bekend te maken, is elk bouwwerk met plaquette nu ook te zien op je smartphone via de nieuwe architectuur app van het NAi! Deze app heet Urban Augmented Reality, oftewel UAR.

De ArchitectuurplaquetteDearchitectuurplaquette iseen initiatiefomiedereenbekendtemakenmetonze bebouwde omgeving. Hoe zijn gebouwen tot stand gekomen en wieheeftdaaraanbijgedragen?Deplaquettevermeldtallebasisgegevensvaneengebouw;naamvanhet gebouw, architect, opdrachtgever, bouwerenbouw­periode.Hetstreveniszoveelmogelijkgebouwenzouitdeanonimiteittehalen.

De duurzaam geproduceerde plaquette bestaat uit een geanodiseerdaluminium bord van 27x27cm, met ingelegde tekstregels van hoogwaar-digacrylaat.Deonuitwisbareletterszijnelkapartmetdehandingegoten.DeplaquetteisUVbestendigenkrasvast.Zokandeplaquettenetzolangmeegaanalshetgebouwzelf.

Architectuurgids en UARAlle gebouwen met een plaquette worden opgenomen in een onlinearchitectuurgids op www.architectuurplaquette.com. Hierin zijn viaverschillendecategorieënnualruim750gebouwenoptezoeken!ViaeendirectelinkmetGooglemapsisookdelocatievindbaar.

Deapp‘UrbanAugmentedReality’,oftewelUARisdenieuwstecreatievanhetNederlandsArchitectuurinstituut.Metdezeappkunjenamelijkviaeenarchitectuurgidsofeendigitalekaartinformatieoverarchitectuurdirectomjeheenbekijken.Heelvernieuwendisdemogelijkheidviajetelefooncamera3Dmodellenvangebouwenoverdewerkelijkheidheenteprojecteren.Daarmeekandeapplatenzienwateris,waterhadkunnenzijnofnogmoetkomen.

Allegebouwendieeenarchitectuurplaquettedragen,wordenaandezeapptoegevoegd.Zowordthetgebouwbijeenveelbrederpubliekbekend.

Plaquette bestellenDeplaquettekanviadeSTABU­databaseaanuwbestekwordentoegevoegd,oflosbesteldviaeendigitaalformulieropwww.architectuurplaquette.com.Daarzijnook(technische)specificatiesendearchitectuurgidstevinden.

Bekendmaking van de nieuwste Plaquette-aanwinst in UAR.

V.l.n.r.: Dorothee Pape (Studio Ninaber), Peter Haasbroek (zakelijk directeur NAi),

Rob Vinke (TBV Wonen) en Peter Noordanus (burgemeester Tilburg)

Duurzaam hout in STABU Stichting STABU heeft een besteksbepaling met betrekking tot duurzaam geproduceerd hout opgenomen in het administratieve deel van haar gestandaardiseerde bestekssystematiek voor de wo-ning- en utiliteitsbouw (de STABU-systematiek).

Het stellen van duurzaamheidseisen in aanbestedingenwordtmeerenmeerdenorm inNederland. Totnu toewaren eisen met betrekking tot de herkomst van houtnog niet opgenomen in het administratieve deel vaneen bouwbreed toegepaste bestekssystematiek. Nuwordt deze eis eveneens opgenomen in de aanvullendeadministratieve bepalingen. Deze sluit aan op deUAV –UniformeAdministratieveVoorwaardenvoordeuitvoeringvanwerkenenvantechnischeinstallatiewerken2012(UAV2012)–engeldtdaarmeevooralhettoetepassenhout,indien er voor wordt gekozen om dit op administratiefniveauteregelen.StichtingSTABUisdeeersteorganisatiedie op deze manier zijn gebruikers ontzorgt, proactiefhandreikingenbiedtendaarmeebijdraagtaanduurzaambeheerenbehoudvanbossenwereldwijd.

KeuzemogelijkheidDenieuwebesteksbepalingduurzaamgeproduceerdhoutisindenieuwsteuitgavevandeSTABU­catalogus(2012­2)beschikbaargekomen.Vanafdatmomenthebbenbestek-schrijversdekeuzeomdebesteksbepalingduurzaamgepro-duceerdhoutvoorteschrijvenmiddelsdeadministratievevoorwaardeninbestekken.Opdezemaniersteltmendeeisdatalhettoegepastehoutbinneneenprojectaantoonbaarduurzaammoet zijn geproduceerd. Voor de definitie vanduurzaamhoutbinnendeSTABUwordendeinkoopcriteriavandeNederlandseoverheidgehanteerd.

InhetBouwbesluit2012iseenbepalingsmethodevoordemilieuprestatie van het gebouw voorgeschreven.Als gevolg daarvan zijn de verwijzingennaarDUBO­maatregelen met de uitgave 2012­2 verwijderd.HetzelfdegeldtookvoorhetkenmerkFSC­keurmerkinalgemenespecificatiesvanbouwstoffenvanhout.DenieuwsteSTABU­uitgavebiedtopbasisvandeU.A.V.1989debepaling01.02.17­02aan.BijhettoepassenvandeUAV2012is00.02.17­01daarvoorbeschikbaar.Opkortetermijnzalookeenbrochureterbeschikkingkomenaangaandeditonderwerp.

Meer informatie over deze toepassing is in te winnen bij projectcoördinator juridische zaken:

S.A. (Sebastiaan) Brands LL.B, bel 0318 - 63 30 26 of e-mail [email protected].

De sites www.inkoopduurzaamhout.nl en www.probis.nl bieden aanvullende informatie.

29STABULLETIN |

Page 30: STABU-bulletin oktober 2012

model aannemingscontract en - bestek Aedes -"Meer helderheid over de risico's voor opdrachtnemer en opdrachtgever in het bouwproces" schrijft Aedes op haar website over het eind mei gelanceerde model aannemingscontract en -bestekken. De Bond van Nederlandse Bestekdeskundigen (BNB) vraagt zich af of dat juist is.

In de leeswijzer bij de model aannemingsovereenkomst signaleert Aedesterecht dat er een wildgroei is ontstaan in de administratieve bepalingen inhet bestek. Een wildgroei echter, waaraan sinds jaar en dag in ruimte matewordtbijgedragendoorprofessioneleopdrachtgevers.Niet zeldenwordendedeskundige samenstellersvanbestekkengedwongendekennis,die zij tijdensdeopleidingenvanStichtingSTABUendeBNBhebbenopgedaan,vooralnietindepraktijktebrengen.

"De risico's tijdens de uitvoering kunnen zeer groot zijn", stelt Aedes. Daarhorenookde risico'sbij,dievoortvloeienuitonwettigehandelingenvandeaannemer,maardie tengevolgevanwettelijkebepalingen ten lastekunnenkomen van de opdrachtgever(veiligheid op de bouwplaats,ketenaansprakelijkheid, arbeidvreemdelingen). Dat baart ookdeBNBzorgen.

DeBNBvraagtzichaf,ofhetop-stellen van het zoveelste pakketmodellen, standaardenenafwij-kingenvandeUAVnietaverechtszal werken. Veel (ondeskundige)bestekschrijvers zullen met ge-noegen putten uit de nieuwe voorraad teksten die hen wordtaangeboden indezedrietrapsraket:deUAValsbasisendeaanvullingenenafwijkingendaaropinzowelhetadministratievedeelvanhetbestekalsindeaannemingsovereenkomst.

Wordenconstructieve fouten,onvei-ligheidopdebouwplaats,enhettewerkstellenvanillegalemedewer-kersvoorkomendooreenaan-nemingsovereenkomst opte stellen van elf pagina's,waarbij een correct volgens

de licentievoorwaarden van Stichting STABU opgesteld besteknietmeerdaneenenkelA4­tjenodig is?Uiteraardwel indeogenvan veel juristen. Die reactie staat bekend als het "schoorsteenbouwers­effect".DePavlov­reactievaneenschoorsteenbouweropelkprobleem:hogereschoorstenenbouwen.

EindmaartisindeJaarbeursUtrechttijdenshetgroteUAV­congresdeherzieneUAV2012gepresenteerdenbesproken.DeklachtvanveleterzakedeskundigejuristendaarbetrofdeneigingvanopdrachtgeversenarchitectendeUAVaantepassenteneindedeeigenverantwoordelijkhedenbijdeaannemer te leggen. Wat in de praktijk slechts leidt totonduidelijkhedenentegenstrijdigheden.

De Bond van Nederlandse Bestekdeskundigen bestrijdtdeze situatie almeer dan tien jaar. Het juiste gebruik vandeSTABUsystematiekendeUAVmoetendebasisvormen

voor consistente en vooral duidelijkebestekken.Deverantwoordelijkhedenvan partijen kunnen daarbij in rede­ lijkheid worden verdeeld. Het lijkt erop dat Aedes met haar model­ aannemingscontract en ­bestek eeneigenweginslaatzonderachtteslaanop hetgeen reeds op het gebied vanduidelijkheid en eenduidigheid vanbestekkenisbereikt.

StichtingSTABUisooitopgerichtalseensamenwerkingsverband tussen de

partnersindebouwnijverheid,ookdewoningbouwcorpora-ties.Denaamiseenafgelei-devande taakwaarvoorzij staat: het uitgevenen beheren van degestandaardiseerdebestekssystematiekvoor de woning- en utiliteitsbouw. Datis een levend pro-

ces. Latenweernaarstreven het bouwbrede

draagvlak in stand te houden enactiefmetallepartijensamentewerkenaan

verbeteringenenvernieuwingen.

'Laten we er naar streven het bouwbrede draagvlak in stand te houden en actief met alle partijen samen te werken aan verbeteringen

en vernieuwingen.'

30 STABULLETIN|

Door: ir. S.W.(Sietze) WierdanamensBNB

De Bond van Nederlandse Bestekdeskundigen BNB streeft naar het bevorderen van de kennis, het inzicht en de vaardigheid van de bestekdeskundigen.

In kort BeSTeK

Page 31: STABU-bulletin oktober 2012

» Abato Motoren b.v.• aggregaat• regel- en besturingsinrichting, laagspanning» ABC afbouwcentre• kooflijst• perklijst» Aluform System GmbH & Co. KG• vlakke aluminiumplaat, plankprofiel • vlakke aluminiumplaat, cassetteplaat • geprofileerde aluminiumplaat• geprofileerde aluminium felsdakplaat» Aqua Delta Nederland B.V.• waterontharder » Argent Alu nv• aluminium binnendeurframe• binnendeurscharnier• paumelle» AVF Water• waterontharder• waterfilter, magnetisch» Belned B.V.• aluminium voorzetraam, draaiend/vast• aluminium voorzetraam, schuivend» Bredenoord Aggregaten B.V.• noodstroomaggregaat » Caleffi international N.V.• stroombegrenzer, water • inregelafsluiter, debietregelaar • driewegregelafsluiter, mengend • waterfilter • luchtafscheider» CemPlaat• cementgebonden houtspaanplaat» Curtain-Wall Nederland• stofschot, stofwandsysteem» De Neef Conchem• injecteermiddel voor steen / metselwerk• staalplaat, vochtkeringstrook• afdichtingsband, waterdicht• kunstharsgebonden injecteerhars• bitumen-latex-emulsie• kunstharsgebonden vloeibaar, oplosm.vrij

» Flesst B.V.• valbeveiliging, horizontaal» Heruvent B.V.• daklicht veiligheidsglas» Hydraschelp B.V. • schelpen t.b.v. bodemafsluiting in

kruipruimte» Innosell Storage & Hanging systems B.V.• plafondrail• ophangrail» Instaver Systems B.V.• bedienings-/signaleringspaneel t.b.v.

brandmelding» Inventum B.V.• elektromotor compressiewarmtepomp,

lucht/water• elektromotor compressiewarmtepomp,

lucht• elektrische boiler» Ipex Nederland B.V. • aluminium raamwerk, façade

draagconstructie» Isoglas B.V.• achter-/voorzetraam» Makz-kalkzandsteen B.V.• lijmmortel voor kalkzandsteen • kalkzandsteen metselsteen• kalkzandsteen, metselblok• kalkzandsteen, lijmblok• kalkzandsteen, vellingblok» Panasonic Benelux• telefooncentrale• netwerk hd-recorder• digitaal telefoontoestel• netwerk beveiligingscamera• dome netwerkcamera• management software» Partners in Design B.V.• vinyl vloerbedekking » Peikko Benelux B.V.• staal-betonkolom, geïntegreerd• samengestelde stalen ligger, geïntegreerd• metalen oplegverbinding balk/kolom-wand

» Pijnenburg import B.V.• scharnier• deur-/raamslot• binnendeurbeslag» Poleled B.V.• vlaggenmastverlichting » Potmaat B.V.• kantopsluiting, metaal• plantenbak• vijver, metaal» RefleXiso - KdB• dampopen reflecterende isolatiefolie• reflecterende isolatiefolie• reflect. meerlaagse isolatiefolie» Reinaerts Vergulders• bladgoud» Safety-Heat B.V.• verwarmingskabel, elektrisch t.b.v.

hellingbaan verwarming• verwarmingsmat, elektrisch» Schaefer Ausstattungs-Systeme GmbH• dataverdeelkast» Spiltrapcentrum B.V.• metalen vaste spiltrap» Stolker glas Harmelen B.V.• monumentenglas, enkelbladig• monumentenglas, gehard/gelaagd• warmtereflecterend isolerend

monumentenglas» Synroof B.V.• lei, composietsteen met Solar pan » Vasto Natuursteen Projecten B.V.• bekledingspaneel, natuursteen » Winterwarm B.V. • gasgestookte luchtverhitter • warm-water luchtverhitter

nIeUwe fABrIkAnTenSPecS Met de uitgave 2012-2 hebben de volgende fabrikanten besloten om producten onder de aandacht te brengen van opdrachtgevers, architecten, aannemers en adviseurs.

Meer informatieVoorfabrikantenbiedtSTABUdemogelijkheidommeervoorgeschreventewordeninbestekken.Wanneerudezewiltbenuttenenerisbehoefteaaneenmondelingetoelichtingopdehiervooromschrevenmogelijkheden,aarzelnietomcontactoptenemenmetJoséSchaapofHenkGiddingvanStichtingSTABUvia0318­633026ofsales@stabu.nl.Hettotaleoverzichtstaatopwww.bestekservices.nl.

31STABULLETIN |

Page 32: STABU-bulletin oktober 2012

wILLy BRAndTLAAn 81 | 6716 RJ ede (GLd.) | TeL.: (0318) 63 30 26 | FAx: (0318) 63 59 57 | e-MAIL: [email protected] | weBSITe: www.STABU.oRG

colofon

Oktober 2012Zevenentwintigste jaargang no. 3

STABUlletin is het driemaal per jaar verschijnendehuisorgaanvanStichtingSTABUoverdevoortgangvanhetSTABUBouwbreedInformatiesysteem.

Teksten: •R.deBruin•mr.M.C.A.vanDeurzen•ir.P.A.A.vandenEijnden•mr.W.J.M.Herber•ir.M.L.A.M.vanHezik•D.B.Kervel•ing.H.H.M.Miltenburg

Dit blad wordt geproduceerd en geredigeerd door:StichtingSTABUMevr.D.B.KervelPostbus36,6710BAEDETelefoon:(0318)633026Telefax:(0318)635957E­mail:[email protected]:www.stabu.org

InlichtingenoveradvertentietarievenbijSTABU.

Overname van de inhoud: graagnaoverlegmetderedactie.

Hoeweluiterstezorgisnagestreefd,staanwijnietinvooreventuele(druk)foutenen/ofonvolledighedenen aanvaarden auteurs en redactiedeswege geenaansprakelijkheid.

ISSN: 1384­7872

Vormgeving: skerpfunctionelecommunicatieDoetinchem

Drukker:SenefelderMissetDoetinchem

Prijsoverzicht STABU-producten De STABU-bestekssystematiek voor de woning- en utiliteitsbouw bestaat uit:•STABU­bestandenopCD;•STABU­Standaard2012;•1WachtwoordvoorhetbeveiligdegedeeltevandeSTABU­website.

DeSTABU­bestekssystematiekwordtgeleverdnaafsluitingvaneenlicentieovereenkomstwaaraaneenabonnementgekoppeldis.

Dezelicentieovereenkomstwordtaangegaanvooreentijdvakvaneenkalender­jaar(nieuw!)alsmedehetjaarwaarindelicentieovereenkomstwordtafgesloten. Momenteelbetekenthetdatwanneeruinoktober2012delicentieovereenkomstmetSTABUsluit,dezetenminsteloopttot31­12­2013.

Detarievenvoor2012zijnd.d.8december2011doorhetAlgemeenBestuurvanStichtingSTABUvastgesteld.

Degelieerdesysteemhuizenhebbenspeciaalvoorhet“STABU­Compact”gebruikookhunSTABU­programmategengereduceerdeprijzenbeschikbaargesteld.

Eindfebruari2012iseennieuweSTABU­StandaarduitgebrachtmetdaarindeUniformeAdministratieveVoorwaardenvoordeuitvoeringvanwerkenenvantechnischeinstalla-tiewerken2012(UAV2012):

STABU-Standaard 2012 € 85,-

STABU-Standaard 2007 € 75,-

HetGBCAD­Afsprakenstelsel (GBCAS) isprimairbedoeldvoorgestructureerd tekenwerkvan2DCAD­tekeningeneninformatie­uitwisseling.GeïntegreerdBouwen(GB),alseigenaar/beheerder/uitgevervanhetGBCAS,heeftwerkzaamhedenuitgevoerddiehebbengeleidtoteennieuweengeheelherzieneuitgave,versie4.StichtingGB ismetStichtingSTABUovereengekomendatdezelaatstededistributie,depromotieenhetonderhoudvanhetGBCAS4.0terhandneemt.Distributievindtplaatsviainternet:www.gbcas.nl

GB-CAS € 145,-

De genoemde prijzen zijn inclusief leverings- en administratiekosten en zijn exclusief de verschuldigde BTW

Stabu ComPLeet(t/m5werkplekken*)

€990,00€742,50€495,00€247,50

Stabu ComPaCt(t/m5werkplekken*)

€406,00€304,50€203,00€101,50

AanschafLicentieSTABUin de periode

januarit/mmaartaprilt/mjunijulit/mseptemberoktobert/mdecember

*per vijf werkplekken wordt de prijs verdubbeld

•B.Mol•L.Niemöller•J.Rip•ir.S.W.Wierda

32 STABULLETIN|