Vwo-5 - Periode 4 - Thema Rechtsstaat - Maatschappijleer - Van der ...
Click here to load reader
Transcript of Vwo-5 - Periode 4 - Thema Rechtsstaat - Maatschappijleer - Van der ...
Vwo-5 - Periode 4 - Thema Rechtsstaat - Maatschappijleer - Van der Hoek docent maatschappijleer Sint-Janslyceum
Presentatieopdracht
De komende lessen krijgen jullie de tijd om in groepjes een presentatie voor te bereiden. Om deze
presentatie goed te kunnen maken krijgen jullie: een onderwerp, vragen die beantwoordt moeten
worden, beeldmateriaal en literatuur mee. Je kunt inschrijven op een thema. Voor elk thema geldt:
vol = vol. Elke presentatie wordt afgesloten met een kennisquiz. Wees creatief in de presentatievorm
(toneelstuk, film, documentaire, simulatie, game,rollenspel etc.).
Welke eindproducten moeten er per les minimaal afgerond zijn?
Les 1: Verdeel de studievragen eerlijk over het aantal groepsleden en stuur voor het eind van de les
jullie uitwerking naar de docent toe. Gebruik bij de beantwoording van de vragen ook altijd je
lesboek. Kopiëren en plakken van antwoorden is niet toegestaan. Als je klaar bent ga je verder met
les 2.
Les 2: Stuur voor het einde van de les de verbeterde studievragen. Verdeel de documentaires en
boeken eerlijk over de groepsleden. Je gaat opzoek naar relevante informatie voor jullie presentatie.
Lees dus niet het gehele boek, maar kijk in de inhoudsopgave of trefwoordenregister wat je kunt
gebruiken uit het boek. Ga bij het kijken in het boek of naar documentaires op zoek naar geschikte
fragmenten. De meeste documentaires zijn te vinden via www.uitzendinggemist.nl of door te zoeken
op de documentairetitel gevolgd door uitzending gemist. Bijvoorbeeld Buch in de Bajes uitzending
gemist. Ook zijn veel documentaires te vinden via Youtube.
Les 3: Ga verder met waar je in les 2 mee bezig bent geweest. Ga daarnaast opzoek naar meer
bronnen: boeken, documentaires etc.
Les 4: Ga verder waar je gebleven was. Zorg er daarnaast voor dat je structuur aanbrengt in je
presentatie. Maak aan het begin van de presentatie duidelijk wat de klas aan het einde van de
presentatie geleerd moet hebben b.v. aan het eind van deze presentatie weten jullie wat een proces-
verbaal is. Ook maken jullie een digitale toets via Socrative, Answergarden, Googleforms. Kahoot of
een andere gratis online toetsmogelijkheid. Je stuurt eind van het lesuur per mail de link van de
digitale toets naar de docent per mail.
Les 5: Je gaat aan de slag met de ontvangen feedback, formuleert een gezamenlijk antwoord op de
hoofdvraag van jullie thema en maakt van het geheel een presentatie.
Vwo-5 - Periode 4 - Thema Rechtsstaat - Maatschappijleer - Van der Hoek docent maatschappijleer Sint-Janslyceum
Thema 1: Straffen
Literatuur:
Onder criminelen Astrid van der Star
Eens een boef Jengo Amadi
Levenslang Mick van Wely
Documentaires:
Buch in de bajes
Ik zat in de jeugdgevangenis, Jong
Gevangen van Blok 4, Zembla
De Rekenkamer, Gevangene (Wat kost een gevangene?)
Kijken in de Ziel, Straf
Metropolis tv, Straf
Hoofdvraag: Zijn jullie tevreden over het functioneren van ons strafsysteem? Leg je antwoord uit.
1. Wat is het verschil tussen voorwaardelijk en onvoorwaardelijke gevangenisstraf?
2. Hoe is de opbouw van een gevangenisstraf?
3. Welke soorten gevangenissen heb je in Nederland?
4. Wat kost een gedetineerde per dag?
5. Welke rechten heb je als gedetineerde?
6. Wat houdt voorwaardelijke invrijheidsstelling in?
7. Hoe hoog zijn de recidivecijfers?
8. Welke andere straffen worden er tegenwoordig gegeven in Nederland?
9. Wat is het verschil tussen een straf en een maatregel?
10. Welke andere straffen worden er gegeven in andere landen?
11. Wat is het verschil tussen een gevangenis en een huis van bewaring?
12. Is levenslang ook daadwerkelijk levenslang?
13. Zoek op internet op hoeveel levenslanggestraften Nederland op dit moment telt en geef
twee voorbeelden van levenslang gestraften.
14. Het Europees Hof heeft enkele jaren gezegd dat levenslang, zoals wij dat in Nederland
kennen, inhumaan is. Wat waren de argumenten van het Hof?
15. Kamerlid Recours van de PVDA wil een verandering op het gebied van levenslang. Wat houdt
zijn plan in?
16. Met welk strafdoel houdt een taakstraf volgens jou met name verband? Leg je antwoord uit.
17. Is het strafrecht volgens jou de ultieme remedie tegen noodzakelijk kwaad of een instrument
om de macht in de samenleving vorm te geven?
18. Welke rol speelt de reclassering hebben in het voorkomen van recidive?
Vwo-5 - Periode 4 - Thema Rechtsstaat - Maatschappijleer - Van der Hoek docent maatschappijleer Sint-Janslyceum
Thema 2: Officier van justitie
Literatuur:
Broddelwerk, Wagenaar
Documentaires:
Verdacht en voorlopig vast
Kijkje achter de schermen bij de officier van justitie, Omroep Brabant
De aanloop van de rechtszaak Lucia de B
Waaruit bestaat de rol van de officier van justitie?
1. Wat zijn de taken van een officier van justitie?
2. Waaruit bestaat het openbaar ministerie?
3. Wat doet een rechter-commissaris?
4. Wat is doet een procureur-generaal?
5. Hoe verhouden deze zich tot elkaar?
6. Wat is een proces-verbaal?
7. Hoe is een proces-verbaal van invloed op het proces?
8. Welke drie keuzes kan de officier van justitie maken bij het zien van het proces verbaal?
9. Wat is een tenlastelegging?
10. Hoe is een tenlastelegging opgebouwd? Gebruik in je uitleg de woorden primair en
subsidiair.
11. Waarom is het belangrijk dat er een verband is tussen de morele regels en het sociaal
contract?
12. Waarom valt het strafrecht niet onder het privaatrecht? Bedenk een juridisch en een moreel
argument.
13. Welke onderdelen van de grondwet zijn terug te vinden in het publiekrecht?
14. Wat is het verschil tussen in hoger beroep gaan en in cassatie gaan? Wat komt eerst; hoger
beroep of cassatie?
15. Wat voor verband is er tussen het onschuldvermoeden en het legaliteitsbeginsel?
16. Welke betekenissen van het legaliteitsbeginsel kom je tegen in dit hoofdstuk?
17. Een leerling uit V5 komt te laat binnen en zegt: “Ik ben aangehouden met mijn scooter, ze
dachten dat mijn scooter gestolen was. Gelukkig kon ik na wat vragen van de agent weer
doorrijden”. Welke feitelijke onjuistheid zit er in dit verhaal?
18. Voor welke bevoegdheden van de politie moet de officier van justitie eerst toestemming
geven? Geef een mogelijke verklaring.
19. Zoek de cijfers hoe vaak de politie in Nederland deze bevoegdheden gebruikt.
20. Leg het verband uit tussen het onschuldvermoeden en het feit dat iemand verdachte blijft
tot de vonniswijzing.
21. Wat zegt het requisitoir over de rol van de officier van justitie in het strafproces?
22. Welke risico zitten er aan het beroep van officier van justitie?
Vwo-5 - Periode 4 - Thema Rechtsstaat - Maatschappijleer - Van der Hoek docent maatschappijleer Sint-Janslyceum
23. Zoek op internet op welke verandering er in de ne-bis-in-idem regel is gekomen. Geldt het
zuivere principe nog? Leg je antwoord uit.
Thema 3: De rechter
Literatuur:
Bij de rechter op schoot Hans Smulders
De zaak van de gestolen banaan Bart Middelburg
De maakbare dader Janssen
Documentaires:
Holland Doc: Het oordeel
De Rechtbank (serie)
Kijken in de ziel, rechter
Kijken in de ziel, advocaat
Hoofdvraag: Wat zijn de functies van rechters?
1. Hoe vertaalt het legaliteitsbeginsel zich in Het Wetboek Van Strafrecht?
2. Wat wordt er geregeld in het Wetboek Van Strafvordering?
3. Zoek op internet de lijst van misdrijven in Nederland op. Welk probleem treedt erop als je als
onderscheidend criterium met overtredingen enkel de ernst als uitgangspunt noemt. Maak in
je antwoord gebruik van twee misdrijven.
4. Zoek op internet de lijst van overtredingen op en leg er twee uit.
5. Noem minimaal twee fundamentele verschillen tussen misdrijven en overtredingen.
6. Waarom is het hoger eisen dan de maximumstraf in strijd met het legaliteitsbeginsel?
7. Wat is het verschil tussen noodweer en noodweerexces?
8. Wat is het verschil tussen straf- en schulduitsluitingsgronden? Geef bij beide voorbeelden.
9. Het is goed om ook alle sociale regels in de wet vast te leggen want dan is het voor iedereen
duidelijk. Ben je het hiermee eens of oneens. Motiveer je antwoord. Maak in je toelichting
gebruik van de criteria voor goede wetten op bladzijde 40.
10. Wat is het verschil tussen een de Rechtbank en het gerechtshof?
11. Wat is de taak van De Hoge Raad?
12. Wat is de hoogste Europese rechter?
13. Geef een voorbeeld van een zaak bij deze hoogste Europese rechter.
14. Wat is de taak van een tribunaal?
15. Wat is het verschil tussen de meervoudige kamer en de politierechter?
16. Welke verschillende soorten rechters zijn er?
17. Hoe kan de rechterlijke macht de wetgevende macht corrigeren?
Vwo-5 - Periode 4 - Thema Rechtsstaat - Maatschappijleer - Van der Hoek docent maatschappijleer Sint-Janslyceum
Vwo-5 - Periode 4 - Thema Rechtsstaat - Maatschappijleer - Van der Hoek docent maatschappijleer Sint-Janslyceum
Burgerlijk recht en bestuursrecht
1. Wat is het verschil tussen burgerlijk recht en bestuursrecht?
2. Wat is het verschil tussen een gewone rechtszaak en een kort geding?
3. Wanneer zal een partij in een kort geding kunnen besluiten tot een bodemprocedure?
Vwo-5 - Periode 4 - Thema Rechtsstaat - Maatschappijleer - Van der Hoek docent maatschappijleer Sint-Janslyceum
Thema 4: TBS
Literatuur:
Tbs Roodvoets
Documentaires:
Film T.B.S, Dokument, Longstay
Tbs
Holland Doc, Tony, een observatie in het Pieterbaan Centrum
Vragen
1. Wat is tbs?
2. Wat is de geschiedenis van tbs?
3. Wat is het doel van tbs?
4. Welke verschillende soorten tbs zijn er?
5. Hoeveel tbs’ers zijn er in Nederland?
6. Wat is de geschiedenis van tbs in Nederland?
7. Hoeveel tbs klinieken zijn er in Nederland?
8. Wat is de recente ontwikkeling op het gebied van longstay?
9. Hebben de ons omringende landen ook een stelsel van tbs?
10. Hoe is een tbs-behandeling opgebouwd?
11. Kan tbs onbeperkt verlengd worden?
12. Wanneer kun je tbs opgelegd krijgen? Wat zijn de criteria?
13. Geef drie voorbeeld van daders die tbs opgelegd hebben gekregen.
14. Wat kost een tbs’er?
15. Hoe is de verlofregeling opgebouwd?
16. Is er ook tbs mogelijk voor minderjarigen?
17. Wat is het verhaal van de zaak Awa?
18. Zoek een verhaal op van een verlofbeweging wanneer de verdachte in de fout is gegaan.
Wat waren de gevolgen hiervan?
Vwo-5 - Periode 4 - Thema Rechtsstaat - Maatschappijleer - Van der Hoek docent maatschappijleer Sint-Janslyceum
Thema 5: Waarom worden mensen crimineel?
Literatuur:
Eus Akyol
Knock-out Joop Gottmers
Kapot Moeilijk De Jong
Het Criminele Brein Raine
De Fatale Fuik Werson
Documentaires:
Wat veroorzaakt crimineel gedrag?
College tour, Holleeder
Van God Los (film en serie)
Kijken in de ziel, depressie
Metropolis TV Ex-criminelen
Criminaliteit theorieën
1. Welke theorieën passen bij een nature benadering van criminaliteit?
2. Enkele jaren geleden schreef Dick Swaab het bekende boek Wij zijn ons brein. Is hij een
nature of een nurture aanhanger?
3. In het gevangeniswezen wordt vaak gesproken over de drie W’s (wonen, werk, wijf) die de
kans op recidive verkleinen. Welke theorie sluit bij deze gedachte aan? Leg je antwoord uit.
4. Geef een voorbeeld van overheidsbeleid op het gebied van criminaliteitsbestrijding dat past
bij de aangeleerd-gedragtheorie.
5. Geef een voorbeeld van overheidsbeleid op het gebied van criminaliteitsbestrijding dat past
bij de anomietheorie.