VroegtijdigeVroegtijdige herkenningherkenning & & behandelingbehandeling van van ondervoedingondervoeding

bij volwassen patiënten van de verpleegafdelingen

OnderwerpenOnderwerpen

1. Wat is ondervoeding?

2. Overheid en ondervoeding

3. Screeningsinstrument

4. Implementatie van screening op de afdeling

5. Behandelplan

6. Resultaten pilotproject in AMC 2006

7. Wie doet wat bij ondervoeding

8. casuïstiek

Wat is ondervoeding?Wat is ondervoeding?

Slechte voedingstoestand BMI < 18,5 > 10 % onbedoeld gewichtsverlies in de laatste 6

maanden 5-10 % onbedoeld gewichtsverlies in de laatste

maand

Matige voedingstoestand 5-10 % onbedoeld gewichtsverlies in de laatste 6

maanden

!

Wat zijn de gevolgen van Wat zijn de gevolgen van ondervoeding?ondervoeding?

Bij ziekte is daling van gewicht een verlies van Bij ziekte is daling van gewicht een verlies van spierweefsel en geen vetweefselspierweefsel en geen vetweefsel

Slechte wondgenezing Verhoogde kans op complicaties Verhoogde kans op decubitus Verminderde weerstand Grotere kans op infecties Lusteloosheid, vermoeidheid, depressiviteit Langere opnameduur Verminderde kwaliteit van leven Verhoging van kosten voor gezondheidszorg!

incidentie ondervoedingincidentie ondervoeding

Ziekenhuizen 25-40 % Polikliniek 10-15 % Verpleeghuis/verzorgingshuis 20-30 % Thuiszorg 10-15 %

Herkenning (en dus ook behandeling) van ondervoede patiënten in ziekenhuizen is 50 %

Bron: LPZ 2004, 2005, 2006 Kruizinga ea. Clinical Nutrition april 2003

Signalering ondervoeding?Signalering ondervoeding?

Overheid en ondervoedingOverheid en ondervoeding

Project implementatie screening en behandeling ondervoeding in het ziekenhuis in 2006 Pilot in AMC: F6noord, G6noord, F7zuid,

G7noord Ook pilot in: AVL (Amsterdam), Gelre ziekenhuizen (Apeldoorn,

Zutphen), Elisabeth Ziekenhuis (Tilburg), Maxima Medisch Centrum (Eindhoven / Veldhoven), UMC Groningen

Prestatie indicator identificatie & behandeling ondervoeding ingaande 2007

Streven: in 2008 70% van NL ziekenhuizen screenen met uitrol naar poliklinieken en thuiszorg

Zie ook: www.snellerbeter.nl/ondervoeding

screeningsinstrumentscreeningsinstrument

Ontwikkeld in VUMC Gevalideerd in VUMC Alleen volwassenen SNAQ is een van de snelste

en makkelijkste screeningsinstrumenten voor herkennen ondervoeding (L.van Venrooij/AMC)

Aanpassing aan AMC situatie

Aanvraag voeding

formulier 33340(3)

Patiëntgegevens

Datum Afdeling Kamernummer Bednummer

Screening voedingstoestand:o : Ongewenst gewichtsverlies > 6 kg binnen 6 mnd o : Ongewenst gewichtsverlies > 3 kg binnen 1 mnd o : Had u de afgelopen maand een verminderde eetlust? o : Drink en/of sondevoeding gebruikt in de afgelopen maand

______________+ Totaal score

Actie bij score: Aankruisen0 of : Optimale voeding en extra verstrekkingen o : Optimale voeding en extra verstrekkingen + eiwitrijke extra verstrekking + brochure ondervoeding o of meer : Optimale voeding en extra verstrekkingen + eiwitrijke extra verstrekking + consult bij diëtist o

Vanaf _____-_____uur, datum_____-_____-_____

Tot _____-_____uur, datum_____-_____-_____

Vanaf _____-_____uur, datum_____-_____-_____

Tot _____-_____uur, datum_____-_____-_____

Wit en geel exemplaar: afdelingskeuken, rose exemplaar: verpleegkundige status

Patiënt is nuchter:

Patiënt gaat met weekendverlof:

Naam verpleegkundige (blokletters)

Patiënt is NPO:

Aanvullende gegevens voeding / dieet:

Algemeen: Vet (niet in combinatie optimale voeding): Bijzondere voeding: o va) varkensvleesvrij o (ch) matig vetbeperkt / cholesterolbeperkt o (ka) kiemarm o (rv) rundvleesvrij o (vb) sterk vetbeperkt o (vm) metabool standaarddieet o (vg) vegetarisch o (mc) MCT verrijkt o jodiumbeperkt o pancreasdieet stap _____

Energie: Koolhydraten: Gewijzigde consistentie: o (en) energiebeperkt o (db) diabetes o (v6) helder vloeibaar

o (sb) saccharosebeperkt o (v1) dun vloeibare voedingo (lb) lactosebeperkt o (v2) vloeibare voedingo (lv) lactosevrij o (v3) uitgebreid vloeibare voedingo (vv) voedingsvezelbeperkt o (v4) dik vloeibaar (slikklachten)o (v+) voedingsvezelverrijkt o (v5) half gepureerd (neurologie)

o (gp) gepureerde voeding

Eiwit: Mineralen: Allergie voor: o (eb) eiwitbeperkt o (n1) licht natriumbeperkt o (ak) azokleurstoffen o (gl) glutenvrij o (n2) matig natriumbeperkt o (cm) conserveermiddelen o (pk) fenylalaninebeperkt o (n3) sterk natriumbeperkt o (ke) kippenei-eiwit

o (km) koemelkeiwito (se) sojaeiwit

Overig namelijk: _______________________________________________________________________________________________________

Vanaf _____-_____uur, datum_____-_____-_____

Tot _____-_____uur, datum_____-_____-_____

Handtekening

Implementatie van screening op de Implementatie van screening op de verpleegafdelingenverpleegafdelingen

Screening dmv SNAQ behandelplan Screeningsformulier

combinatie met aanvraag voeding

Altijd invullen behalve bij NPO/Nuchter/helder vlb

voedingsassistent direct op de hoogte van behoefte aan voeding

Consult diëtist bij ondervoeding

Uitwerking resultaten SNAQ naar Uitwerking resultaten SNAQ naar behandelplan AMCbehandelplan AMC

Algemeen: vermelding voedingstoestand in verpleegkundige en medische status

Score 0/1: 3 x per dag extra verstrekking

Score 2: 3 x per dag extra eiwitrijke verstrekking Brochure ondervoeding Multivitamine Evaluatie inname

Score 3: Idem score 2 Consult diëtist

Behandelplan ondervoedingBehandelplan ondervoeding

Knelpunten: Patiënt krijgt wel

extra’s maar geeft ze weg

Patiënt krijgt extra’s maar laat ze staan

Evaluatie inname, niet alleen evaluatie verstrekking!

Resultaten 3 maanden Resultaten 3 maanden screening pilotafdelingenscreening pilotafdelingen

resultaten alle afdelingen (n=1010)

60

11

20

11

score0/1

score2

score3

missing

Invullen screening: Invullen screening: streven < 10% missingstreven < 10% missing

resultaten missing

0

10

20

30

40

50

60

70

2/10 - 23/10 05/11-12/11 13/11 - 28/11 29/11- 18/12 18/12 - 18/01

periode

N

%

Lineair (%)

Casuïstiek mw. ACasuïstiek mw. A Huidig gewicht: 70 kg, 1 maand geleden 75 kg Lengte:1.70 m Gewichtsverlies ongewenst in 1 maand 4 kg (score ) Verminderde eetlust (score )

Score 3 punten, dus acties:

Schakel de diëtist in (verpleegkundige en/of arts) Verstrek 3 keer per dag een tussendoortje

(voedingsassistent / verpleegkundige evalueert inname) Diëtist stelt behandelplan met evaluatiemomenten op Aanvraag voeding: optimaal plus

Huidig gewicht: 60 kg, 6 maanden geleden 67 kg Lengte: 1.80 m Gewichtsverlies 6 maanden 4 kg ( score --) Verminderde eetlust ( score ) Op advies huisarts gestart met drinkvoeding ( score )

Score 2 punten, dus acties: Verstrek 3 keer per dag een eiwitrijk tussendoortje

(voedingsassistent / verpleegkundige) Uitdelen brochure ondervoeding Arts schrijft vitaminepreparaat voor Aanvraag optimale voeding Evaluatie inname voeding, wekelijks wegen

Casuïstiek dhr. BCasuïstiek dhr. B

Educatie patiëntEducatie patiënt

Patiëntenbrochure waarin uitleg over ontstaan en risico’s van ondervoeding en behandeling in het ziekenhuis en thuis

Op menukaart

tussendoortjes wordt

gewerkt met stippen

om hoeveelheid

eiwit aan te geven

Extra verstrekkingen top 10Extra verstrekkingen top 10

ProductProduct gram eiwitgram eiwit1. Drinkyoghurt 52. Bosvruchtenkwark 153. Yoghurt boordevol perzik 54. Kaasblokjes 55. Zakje chips 26. Stroopwafel 27. Appel fruitkick 28. Fortimel vanille / banaan 209. Huzarensalade 510. Cracker zalmsalade 5

Rolverdeling:Rolverdeling:iedereen heeft een taak!iedereen heeft een taak!

voedings-voedings-teamteam

zorg-zorg-assistentassistent

voedings-voedings-assistentassistent diëtistdiëtist

verplegingverpleging

artsarts

logopedistlogopedist

PatiëntPatiënt

Ziet Ziet uu voeding als onderdeel van voeding als onderdeel van de behandeling?de behandeling?

Zijn er vragen?Zijn er vragen?