VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN...
Transcript of VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN...
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
1
VORMGEVING
NAAM: KLAS: 2
VAK: HET MARKETINGPLAN
CODE: PRO 261 LEERJAAR: 2 PERIODE: 6 TIJD: 56
DOEL: Het schrijven van een marketingplan
Het schrijven van een offerte
Het schrijven van een verkoopbrief
Het maken van een visitekaartje
Het berekenen van mailingkosten
Het maken van een exploitatiebegroting
Het schrijven van een internetpagina met als titel: “wie zijn wij?”
Het werken in groepen
Het presenteren van het marketingplan
De basistheorie is heel belangrijk. Mis deze lessen nooit!
Volg de voorgestelde planning.
Gebruik de formats, ze staan op de elektronische leeromgeving.
TIPS:
Er worden vijf beoordelingen gegeven van:
1. Het marketingplan (LLB)
2. De presentatie (NED)
3. Rekenen
4. Engels
5. Duits
BEOORDELING:
DATUM: BEOORDELING: PARAAF:
BRIEFING:
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
2
VORMGEVING
Inleiding
Stel je voor dat je het diploma Vormgeving Ruimtelijke Presentatie en Communicatie
hebt behaald. Je trekt de stoute schoenen aan en wilt een eigen bedrijfje starten. Je hebt
al een idee over wat voor soort bedrijf het gaat worden en zelfs al een geschikt pand
gezien. Je ziet het al voor je, als succesvol ondernemer bezoek je potentiële afnemers in
de hoop opdrachten binnen te halen. Je twijfelt er niet aan dat je succesvol zult zijn en
barst van enthousiasme.
Enthousiasme is echter niet voldoende voor succesvol ondernemerschap. Je moet een
beginkapitaal hebben en als startend ondernemer zul je dan ook naar de bank moeten
gaan. Zij willen echter eerst een gedegen plan zien, voordat ze je financieel willen helpen.
Ze willen ervan overtuigd zijn dat je succes zult hebben en uiteindelijk genoeg zult ver-
dienen om de lening en de rente te kunnen betalen.
Succes betekent dat je kunt verkopen oftewel dat je opdrachten binnenhaalt. Voorwaarde
hiervoor is een goede marketing. Je weet wat bedrijven vragen, welke mogelijkheden er
zijn op de markt en hoe jij daar het beste op in kunt spelen. Marketing is de basis van
succesvol ondernemerschap, alleen dan zul je opdrachten binnen halen. Door het maken
van een marketingplan beantwoord je alle belangrijke marketingvragen, het is dan ook het
startpunt voor elke ondernemer.
Opdracht
Schrijf een marketingplan. Geef hierbij een uitvoerige beschrijving van jullie bedrijf en
hoe je dat wilt gaan opzetten en runnen. Je moet kiezen voor een standbouwbedrijf dat
stands ontwerpt en uitvoert. Centraal staat daarbij de vraag welke mogelijkheden er lig-
gen op de markt en op welke manier jij daar het beste op in kunt spelen. Het marketing-
plan bestaat uit 5 onderdelen:
1. De marketingformule
2. De markt
3. De afnemer
4. De marketinginstrumenten
5. De exploitatiebegroting
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
3
VORMGEVING
De werkwijze
Tijdens het project gaan we op de volgende manier werken:
1. Theorie
Het marketingplan bestaat uit 5 onderdelen welke uitgewerkt moeten worden. Voordat
je daaraan begint, moet je wel beschikken over de nodige theoretische kennis. Voordat je
dan ook begint aan de uitwerking van een onderdeel legt de docent in een of meerdere
lesuren de theorie uit. Na deze uitleg kun je de theorie direct gaan toepassen bij de uit-
werking.
2. Groepswerk
Je werkt in een groep van maximaal 3 personen. Je bent een soort projectteam dat de
opdracht uitvoert. Een van de drie personen wordt aangewezen als projectleider.
Het projectteam moet:
Minimaal wekelijks één keer overleggen.
Tijdens dit overleg wordt tevens het gemaakte werk besproken;
Gedurende het overleg wekelijks de volgende onderwerpen bespreken
en beschrijven:
- het maken van een planning;
- het verdelen van de werkzaamheden (is onderdeel van de planning);
- het elkaar informeren over het gemaakte werk;
- iedereen legt verantwoording af over de uitvoering van de planning;
- het maken van werkafspraken.
Het projectteam wordt begeleidt door de projectleider die daar een verslag van maakt.
3. De deelopdrachten
Het werkstuk bestaat uit 5 deelopdrachten. De deelopdrachten worden volgens onder-
staande planning aan de docent ter correctie aangeboden:
1. Week _: Er worden nog geen deelopdrachten ingeleverd.
2. Week _: De marketingformule
3. Week _: De markt
4. Week _: De afnemer
5. Week _: De marketinginstrumenten
6. Week _: De marketinginstrumenten
7. Week _: De exploitatiebegroting
8. Week _: Voorbereiding presentaties + presentaties
9. Week _: Afwerken en inleveren marketingplan (verbeterd).
4. Het werkstuk
Het marketingplan wordt gepresenteerd in een werkstuk. Dit werkstuk moet voldoen
aan de beschreven eisen. Deze zijn als bijlage 1 toegevoegd aan dit project. Tevens zijn ze
te vinden op WebCT.
Het werkstuk wordt in week 45 ingeleverd.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
4
VORMGEVING
5. De studiebelasting
Het project start in week 36 en loopt tot en met week 44. Zonder de herfstvakantie zijn
het dus 8 lesweken van 7 lesuren (Totaal 56 lesuren). Deze worden op de volgende ma-
nier verdeeld:
Taak Tijd in lesuren
Instructie-uren marketing
Instructie-uren rekenen
Instructie-uren Engels
Instructie-uren Duits
Instructie-uren Nederlands
4
8
8
6
2
Deelopdracht 1: De marketingformule 3
Deelopdracht 2: De markt 3
Deelopdracht 3: De afnemer 4
Deelopdracht 4: De marketinginstrumenten 8
Deelopdracht 5: De exploitatiebegroting 4
Afwerking marketingplan 3
Voorbereiden en uitvoeren presentatie 3
Totaal 56
Let op, niet elke deelopdracht kost dus evenveel tijd en waarschijnlijk zul je er ook thuis
aan moeten werken.
6. De presentatie
In week 44 geeft de groep een presentatie van het marketingplan. Tijdens deze presenta-
tie wordt er een beeld gegeven van het standbouwbedrijf. Belangrijke onderdelen hierbij
zijn:
De naam van het bedrijf;
het product;
de belangrijkste afnemers van het bedrijf;
de belangrijkste concurrenten;
de marketinginstrumenten,.
Deze presentatie duurt minimaal 20 en maximaal 30 minuten.
7. De beoordelingen
De docent geeft 5 beoordelingen, te weten:
1. Het marketingplan
2. Nederlands (De groepspresentatie, offerte, verkoopbrief en internetpagina)
Daarnaast worden er nog drie beoordelingen gegeven voor:
3. Rekenen (Toets)
4. Engels (Toets)
Voor deelname aan de toetsen geldt dat alle opgaven van het desbetreffende onderdeel
gemaakt moeten zijn.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
5
VORMGEVING
Deelopdracht 1: De marketingformule
Met een marketingformule omschrijf je in korte bewoordingen de positie van je bedrijf. De mar-
ketingformule maakt je bedrijf herkenbaar en geeft je een positie op de markt. Bedrijven als
H&M, Bijenkorf en Zeeman zijn herkenbaar voor de consument en goed te onderscheiden van de
concurrerende bedrijven. Zij hebben een duidelijke marketingformule. Een marketingformule
bestaat uit drie onderdelen:
1. De doelgroep: Aan wie wil je iets gaan verkopen?;
2. Het product: wat wil je gaan verkopen?
3. De marktpositie: het onderscheid met de concurrenten.
1. De doelgroep
Op welke soort afnemer/bedrijf ga je je richten? Zijn het kleine of grote bedrijven, bedrijven die
behoren tot een bepaalde branche of gaat het om een select aantal bedrijven? Nadat je een doel-
groep hebt uitgekozen, moet je ook de specifieke behoeften daarvan kennen.
Opdracht:
Ga naar de site van het hoofdbedrijfschap detailhandel (zie bijlage 2)
Op de site staan branches. Dit zijn groepen bedrijven die ongeveer hetzelfde product
verkopen. Kies 4 branches uit waarvoor jullie stands willen gaan ontwerpen.
Binnen de rijwielhandel worden verschillende soorten producten verkocht zoals: heren-
fietsen, damesfietsen, kinderfietsen, elektrische fietsen, motorfietsen, fietsaccessoires en
fietsreparatie. Noteer per gekozen branche 4 groepen producten die verkocht worden.
Noteer het aantal winkels in Nederland van de 4 uitgekozen branches.
Wat is de totale jaaromzet per uitgekozen branche.
Kies uiteindelijk nu voor één branche waarvoor jullie stands willen gaan ontwikkelen.
Deze branche is het eerste onderdeel van je marketingformule.
Omschrijf in het kort waarom jullie voor deze branche hebben gekozen.
2. Het product
Volgens de opdracht gaat je bedrijf stands ontwikkelen die met name op beurzen gebruikt gaan
worden. Daar is echter nog niet alles mee gezegd. Veel bedrijven verkopen naast stands andere
producten om zo nog meer omzet te krijgen. Het geheel van producten welke door een bedrijf
worden verkocht, noemt men het assortiment.
Opdracht:
Ga naar de site van standmakelaars (zie bijlage 2).
Noteer de verschillende soorten standgroottes.
Noteer de 4 prijsklassen.
Welke twee soorten presentaties worden aangeboden.
Welke vijf standtypes worden onderscheiden.
Naast het kopen van stands bestaat ook de mogelijkheid tot het ………………………
(vul in!) van stands.
Welke dienstverlening wordt er nog meer aangeboden dan het ontwerpen en maken van
de stand zelf?
Omschrijf het verschil tussen standbouw op maat en modulaire standbouw.
Naast het maken van stands en mobiele presentaties produceren dergelijke bedrijven
dikwijls ook aanverwante producten of bieden deze bedrijven diensten aan die te maken
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
6
VORMGEVING
hebben met beursdeelnames van bedrijven. Geef vijf voorbeelden van dergelijke aanver-
wante producten en diensten en geef per voorbeeld een korte beschrijving.
Je hebt je nu voldoende georiënteerd op alle mogelijkheden die er zijn. Maak nu je eigen
keuze door het tekenen van het assortiment van je eigen standbouwbedrijf en geeft een
toelichting hierop van niet meer dan 10 regels.
3. De marktpositie
Een marketingformule komt tot stand doordat een bedrijf zich anders opstelt dan concurrerende
bedrijven oftewel bewust andere keuzes maakt. Dit verhoogt de herkenbaarheid en het onder-
scheid met de concurrenten. Voor de gekozen doelgroep maak je bepaalde keuzes waarmee je je
wilt positioneren op de markt. De Bijenkorf kiest voor “exclusieve merkproducten”, Zeeman
voor “goedkoop textiel” en H&M voor “voordelige trendy kleding”. Ook jij zult met je stand-
bouwbedrijf bewust bepaalde keuzes moeten maken.
Opdracht:
Ga naar de site van standmakelaars (www.standmakelaar.com).
Ga naar “zoek een stand” en kies 5 duidelijk verschillende stands uit.
Vergelijk de stands door de volgende tabel in te vullen:
Asssortiment
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
7
VORMGEVING
standnummer
Standkenmerken
Stand 1 Stand … Stand 5
Grafische weergave stand
Soort stand
Standtype
Oppervlakte stand
Prijs
Materiaalgebruik
Kleurgebruik
Oppervlaktetekening
Gebruikte vormen
Lichtgebruik
Accessoires
Toegepaste tekstelementen
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
8
VORMGEVING
Geef nu zelf een omschrijving van de stands zoals jullie die willen maken en die onder-
scheidend (anders) zijn dan de stands van jullie concurrenten.
4. De marketingformule van het eigen bedrijf
Omschrijf nu in maximaal 15 regels de marketingformule van jullie bedrijf. Het is niet meer dan
een globale beschrijving, de detaillering vindt bij de volgende deelopdrachten plaats. Zorg er wel
voor dat de 3 onderdelen(doelgroep, product en marktpositie) van de marketingformule duide-
lijk in jullie omschrijving terugkomen.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
9
VORMGEVING
Deelopdracht 2: De markt
Nadat je de marketingformule hebt omschreven moet je zicht krijgen op de markt.
De markt is het totaal van vraag en aanbod. De vragers zijn alle bedrijven die beho-
ren tot de branche die jullie hebben gekozen. De aanbieders bestaan uit jullie bedrijf
en alle andere concurrerende standbouwbedrijven.
Vraag (alle bedrijven uit de door jullie gekozen branche)
Het is van belang dat je weet wat er zoal gebeurt op de markt. Hoeveel bedrijven
bevinden zich op de markt en wat voor diensten bieden zij aan? Hoeveel besteden
ze jaarlijks aan ruimtelijke presentatie en vormgeving? Wat zijn de trends en ontwik-
kelingen binnen de markt? Bij de marktanalyse gaat het om de totale vraag en niet
over een specifiek bedrijf.
Noteer nogmaals de branche die is uitgekozen en waarvoor jullie stands wil-
len ontwerpen.
Welke type bedrijven behoren tot deze branche?
Hoeveel bedraagt het aantal winkels (eventueel per regio)?
Voor welk marktgebied kiezen jullie (stad, regio, provincie, land …)?
Hoeveel van dit soort bedrijven zijn er in het door jullie gekozen marktge-
bied?
Wat is de gemiddelde vloeroppervlakte en hoeveel medewerkers werken
er?
Welke ontwikkelingen hebben zich de afgelopen jaren voorgedaan m.b.t. de
vragers? Is er bijvoorbeeld sprake van toe- of afname, hebben bedrijven on-
derdelen afgestoten of niet, is het aantal vestigingen van grootwinkelbedrij-
ven en/of ketens toe- of afgenomen?
Kijk op www.beursagenda.nl en noteer op welke beurzen de door jullie ge-
kozen bedrijven zouden kunnen staan.
Stel dat 1 % van alle bedrijven bij jullie een stand laat ontwikkelen voor elke
beurs, hoeveel stands zouden jullie dan in 1 jaar kunnen ontwikkelen?
Aanbod (jouw bedrijf en de concurrerende standbouwbedrijven)
Wat voor soort concurrenten heb je en wat bieden zij aan? Deze kennis vind je op
internet, bij de Kamer van Koophandel en in uitgaven van de brancheorganisatie.
Een goede marktanalyse leidt ertoe dat je alles weet van de concurrenten.
Hoeveel concurrenten zijn er in jouw regio gevestigd?
Noteer van minstens twee concurrenten de volgende punten:
vestigingsplaats;
productaanbod;
unieke verkoopargumenten;
prijsniveau;
internetsite (URL + omschrijving)
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
10
VORMGEVING
Kansen en bedreigingen
Op de markt zijn er ook nog andere factoren die een rol spelen. Neem als voor-
beeld een gewone markt die wekelijks in jouw gemeente wordt gehouden. Als het
regent zal er minder verkocht worden en als de concurrenten een lagere prijs heb-
ben, zul jij dat ook merken bij de verkoop. Dit geldt natuurlijk ook voor de markt
van de standbouw.
Hoe is de economische situatie op dit moment in Nederland?
Zal dit leiden tot meer of minder vraag naar ontwikkeling van stands?
Is de huidige situatie voor jullie een kans of een bedreiging?
Ook van belang zijn de concurrenten. Zij hebben al stands ontwikkeld en zijn be-
kend bij de bedrijven.
Beschouwen jullie de concurrerende bedrijven als een kans of als een be-
dreiging?
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
11
VORMGEVING
Deelopdracht 3: De afnemer
Uitgangspunt bij de marketing zijn de afnemers met hun wensen. In jullie geval dus winkels,
theaters, bioscopen, instellingen en industriële ondernemingen. De winkels van de branche
waarvoor jullie gekozen hebben. Zij zijn het waarvoor een stand, display, decor of etalage
gemaakt moet worden. Een groot aantal hiervan behoort tot jouw doelgroep. Je moet dus
een uitgebreide kennis van hun behoeften hebben om uiteindelijk een product te maken dat
voorziet in deze behoeften. Je doet dit door onderstaande vragen/opdrachten uit te werken.
Bepaal het geografisch gebied waar de bedrijven zijn gevestigd zoals stad, provincie,
land en/of werelddeel.
Geef een kernachtige omschrijving van twee bedrijven behorende tot jouw doel-
groep. Denk hierbij aan:
naam bedrijf;
vestigingsplaats;
een globale productomschrijving;
het prijsniveau;
een beschrijving van de inrichting van het bedrijf;
een beschrijving van de etalage en/of displays van het bedrijf;
enkele foto’s van ruimtelijke elementen zoals etalage, displays, winkelinrichting.
Omschrijf de behoeften welke deze bedrijven hebben m.b.t.:
* decorbouw;
* standbouw;
* etalages;
* displays.
Houd een interview, stuur een e-mail of een brief naar een bedrijf behorende tot
jouw doelgroep. Probeer door middel van vragen (minimaal 10) de behoeften van
het bedrijf te achterhalen. Doe dit maar bij één bedrijf en bij voorkeur een bedrijf
dat je kent. Probeer tijdens dit interview ook een indruk te krijgen van de budgetten
die beschikbaar zijn voor de ruimtelijke presentaties. Voeg de vragen + antwoorden
toe aan het verslag.
Sterkte
Beschrijf waar jullie bedrijf goed in is. Met andere woorden wat zijn jullie sterke
punten waarmee je kunt inspelen op de behoeften van de bedrijven.
Zwakte
Geef ook aan waar jullie bedrijf nog zwak in is, waardoor het moeilijker zal zijn om
de markt te penetreren.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
12
VORMGEVING
Deelopdracht 4: De marketinginstrumenten
We hebben de marketingformule omschreven en zijn op de hoogte van de afnemers en hun
behoeften. Tevens weten we wat er op de markt speelt en wat de kansen en bedreigingen
zijn. Maar we weten ook welke positie we willen gaan innemen en waar we sterk in zijn. We
kunnen overgaan tot de invulling van de marketinginstrumenten. Doe dit door de volgende
opdrachten/vragen te maken:
Product
Bedenk een naam voor de onderneming.
Geef een omschrijving van je product(en)/dienst(en) die je gaat aanbieden.
Wat is het unique selling point van het product?
Exclusiviteit
Stijl
Creativiteit
Materiaalgebruik
Projectaanpak
Ontwerp en/of uitvoering
Omschrijf de service-elementen die aan het product gekoppeld zijn.
Bied je ook nog andere producten aan oftewel verbreed je het assortiment? Met
welke productgroepen gaat dat dan gebeuren?
Prijs
Welke keuze maak je binnen het strategisch prijsbeleid (boven, midden of onder in
de markt)? Leg ook duidelijk uit waarom jullie die keuze hebben gemaakt.
Wat is het uurtarief dat door jou in rekening wordt gebracht?
Welke overige kostenelementen bepalen uiteindelijk de verkoopprijs?
Geef aan op welke wijze de offerte is opgebouwd. Let er op dat een offerte meer is
dan alleen maar een opsomming van de kosten. Een offerte is ook een commercieel
instrument.
Schrijf een standaardofferte op basis van de volgende gegevens:
Het betreft het ontwerpen en bouwen van een expositie.
Kosten: 20 uren conceptontwikkeling ad. € 37,50 per uur;
materiaalkosten expositie € 1.250,-;
uitvoeren project 18 uur ad. € 37,50 per uur;
gewenste brutowinstmarge 35 %.
(Schrijfopdracht Nederlands)
Zijn er prijsaanpassingen indien er sprake is van regelmatige dienstverlening?
Plaats
Aan welke eisen moet de vestigingsplaats voldoen?
Kies een vestigingsplaats en geef ook aan waar (rand of centrum) jullie het bedrijf
willen vestigen.
Aan welke eisen moet het bedrijfspand voldoen?
Zoek op internet een bedrijfspand.
Bepaald de huur van het bedrijfspand.
Teken een plattegrond van het bedrijfspand zodat je daar later de werkruimtes en
de faciliteiten op in kunt tekenen.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
13
VORMGEVING
Personeel
Welke functies gelden voor jullie standbouwbedrijf (bijv. receptionist, marketingma-
nager, directeur, vormgever).
Omschrijf de werkzaamheden die horen bij de gekozen functies.
Hoeveel personeelsleden gaan jullie in dienst nemen?
Omschrijf de eisen die je stelt aan het personeel.
Hoe kom je aan personeel (werving)?
Op welke wijze ga je het personeel motiveren?
Promotie
Reclame
Welke boodschap wil je communiceren?
Bedenk een slogan en geef hierop een toelichting.
Welk medium is het best geschikt om reclame te maken en waarom vinden jullie
dat?
Op welke momenten wil je de promotie-instrumenten inzetten?
Verkoopbrief
Stel een verkoopbrief (Schrijfopdracht Nederlands) samen op basis van
de volgende punten:
* pas het briefmodel toe (zie format)
* het doel is om uitgenodigd te worden bij potentiële afnemers zodat je je
persoonlijk kunt presenteren o.a. met je portfolio;
* de AIDA-formule moet toegepast worden.
Omschrijf hoe je aan de adressen denkt te komen.
Bereken de totale kosten van de mailing.
Stel een internetsite samen op basis van de volgende punten:
* welke visuele eisen stel je aan de site?;
* de structuur/opbouw van de site;
* schrijf een internetpagina met als titel: “wie zijn wij?”
(Schrijfopdracht Nederlands)
Public relations
Omschrijf met welke externe groepen je als ondernemer te maken hebt.
Welke pr-activiteiten ga je ondernemen om tot een goed wederzijds begrip te ko-
men bij de groepen en een positief imago van je onderneming neer te zetten?
Presentatie
Bepaal de huisstijl
Maak een visitekaartje!
Teken de inrichting het kantoor/de werkruimte.
Geef een opsomming van de benodigde faciliteiten.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
14
VORMGEVING
Deelopdracht 5: De exploitatiebegroting
En als je uiteindelijk alle marketinginstrumenten hebt ingevuld, kun je de marketing
gaan uitvoeren. Je kunt dan al je plannen gaan realiseren. Je gaat dan een onderne-
ming runnen oftewel exploiteren.
Het exploiteren van een bedrijf leidt ertoe dat je orders zult hebben, je verdient dus
geld. Tegelijkertijd maak je ook kosten oftewel je geeft ook geld uit. Als je meer ver-
dient dan uitgeeft, heb je winst gemaakt.
In de exploitatiebegroting bereken je van te voren hoeveel geld je zult verdienen bij het
exploiteren van je bedrijf. Je doet dat vooraf en probeert dus zo goed mogelijk de ontvang-
sten en uitgaven in te schatten. Het gaat om kosten en opbrengsten die je denkt te kunnen
realiseren. Het is een begroting.
De opbrengsten worden bepaald door het uurloontarief dat je in rekening brengt voor het
ontwikkelen en uitvoeren van het concept.
De kosten die je maakt, kunnen de volgende zijn:
Afschrijvingskosten
Materiaalkosten
Communicatiekosten
Huurkosten
Kantoorbenodigdheden
Verkoop-/reclamekosten
Auto-/vervoerskosten
Maak een exploitatiebegroting waarbij je ervan uit mag gaan je per jaar 40 stands
maakt met een gemiddelde verkoopprijs van € 8.995. De materiaalkosten bedragen
20 % van de totale omzet. De loonkosten zijn 30 % van de omzet. De overige kos-
ten moet je zelf bepalen en berekenen.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
15
VORMGEVING
Begeleidingsformulieren/formats
Op de volgende pagina’s staat een aantal formats dat je moet gebruiken bij de uitvoering van
het project. De volgende formats worden gebruikt:
1. De eisen waaraan het verslag moet voldoen;
2. Overzicht van de te gebruiken internetsites;
3. Exploitatiebegroting;
4. Briefmodel;
5. Berekening uurtarief;
6. Offerte.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
16
VORMGEVING
1. Het maken van een verslag
Een verslag is bedoeld om anderen te laten lezen wat je hebt onderzocht, gelezen, uitgevoerd, etc.
Daarom moet een verslag duidelijk, overzichtelijk en verzorgd zijn.
Een verslag bestaat uit de volgende vaste onderdelen:
Kaft
De kaft beschermt de binnenpagina's en is daarom van wat dikker papier. Daarnaast geeft de kaft
informatie over de inhoud van het verslag. Vermeld daarom de volgende gegevens:
titel (groter lettertype, op ± ¼ van de pagina, gemeten vanaf de bovenkant)
namen van de makers, opleiding, school, klas en vak (links- of rechtsonder)
illustratie (passend bij inhoud van het verslag)
Titelpagina
De eerste pagina na de kaft wordt de titelpagina genoemd. Deze pagina ziet er hetzelfde uit als de
kaft, maar bevat geen illustratie en is afgedrukt op gewoon papier.
Voorwoord
Een persoonlijke terugblik van de maker(s): hoe vond je het om aan dit project te werken, wat vond
je interessant en wat niet, hoe was de samenwerking? In het voorwoord kun je ook mensen bedan-
ken die hebben meegewerkt. Je vertelt nog niets over de inhoud van je werkstuk.
Inhoudsopgave
Hierin vermeld je de onderdelen van je werkstuk (linkerkant) en de nummers van de beginpagina's
(rechterkant). Spring in als het nodig is. Let op de nummering van hoofdstukken en paragrafen.
Inleiding 4
1. Het sollicitatiegesprek 6
1.1 De voorbereiding 7
1.2 De deelnemers 8
Let op: Op de titelpagina, het voorwoord en de inhoudsopgave zet je geen paginanummers. Je num-
mert deze bladzijden alleen in gedachten. Je begint de pagina's pas te nummeren vanaf de inleiding. In
de inhoudsopgave begin je ook met de inleiding.
Voor de juiste paginanummering moet je het bestand verdelen in secties.
Inleiding
De inleiding is een zakelijke aankondiging van wat er in het verslag staat. Hierin beschrijf je wat de
lezer kan verwachten. Vertel iets over het onderwerp en de opbouw van het verslag.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
17
VORMGEVING
Kern
Dit is de echte inhoud van het verslag. Zorg dat de lezer je verhaal goed kan volgen.
Maak een logische indeling in hoofdstukken. Begin elk hoofdstuk op een nieuwe pagina. Zet
er een korte, duidelijke kop boven.
Verdeel lange hoofdstukken liever in kortere paragrafen. Werk met tussenkopjes.
Zorg voor een duidelijke opbouw van de tekst en verwoord je gedachten zodanig dat je ver-
haal voor een buitenstaander goed te volgen is.
De kern wordt altijd afgesloten met een duidelijk slot (bijvoorbeeld een conclusie).
Literatuuropgave
Hierin vermeld je de gebruikte achtergrondinformatie, op alfabetische volgorde.
Boeken sorteer je op auteursnaam.
Bij kranten en tijdschriften vermeld je ook het jaar, de datum en de paginanummers.
Bij websites vermeld je de URL. (http://www. …)
Bijlage(n)
Dit zijn stukken tekst die wel bij je werkstuk horen, maar niet noodzakelijk zijn om de kern te begrij-
pen. De bijlagen vormen extra informatie voor de lezer. Nummer de bijlagen en verwijs in de kern
naar de betreffende bijlage door het nummer van de bijlage te vermelden. Op die manier weet de
lezer welke informatie bij elkaar hoort.
Achterkaft
Laatste blad van je werkstuk. Gebruik een lege pagina van hetzelfde papier als de voorkant.
Tips
Typ het werkstuk altijd uit in Word.
Gebruik een goed leesbaar lettertype.
Gebruik HOOFDLETTERS, vet, onderstreept en cursief consequent. Ga er spaarzaam mee
om, anders werkt het storend.
Deel de pagina's op een overzichtelijke manier in. Besteed zorg aan de lay-out.
Zorg voor voldoende witruimte tussen en rondom de tekst.
Zorg voor voldoende witruimte rondom illustraties. Zet er altijd een bijschrift bij. Een illu-
stratie is namelijk niet bedoeld als versiering, maar heeft een functie in je verhaal.
Als je in groepen werkt, spreek dan af hoe je te werk gaat. Controleer elkaars werk. Elk
groepslid is verantwoordelijk voor het eindwerkstuk!
Print op slechts één kant van het papier en bind het verslag netjes in.
Sla het document (tussentijds en aan het eind) op en zorg voor een back-up!
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
18
VORMGEVING
2. Een overzicht van te gebruiken internetsites
Onderwerp URL
Het hoofdbedrijfschap detailhandel geeft
hier uitgebreide informatie over de detail-
handel zoals: de soorten branches, het aan-
tal vestigingen, de omzetontwikkelingen enz.
www.hbd.nl
Op deze site tref je informatie aan over het
ontwikkelen van stands. Er staat ook een
groot aantal voorbeelden van stands op met
een uitgebreide beschrijving
www.standmakelaar.com
Totaaloverzicht van belangrijke links m.b.t.
standbouw.
www.standbouw.uwstart.nl
Site van het Centraal Bureau voor de Statis-
tiek.
www.cbs.nl
De Kamer van Koophandel www.kvk.nl
Specifieke aanbieder van decoratiemartiaal. www.beekwilder.com
Een overzicht van alle beurzen die in Neder-
land worden gehouden.
www.beursagenda.nl
Fabrikant van mobiele presentaties www.displayconcepts.nl
www.erquiexpo.com
www.maqutos.com
www.2plus.nl
www.dekoteam.nl
www.dehullu.nl
www.fictief.com
www.prevu-expo.com
www.id-expo.nl
www.jonkesstandbouw.nl
www.stadeco.nl
Fabriant presentatiesysteem www.stageframe.nl
Bouwmaterialen voor standbouw www.octanorm.nl
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
19
VORMGEVING
3. De exploitatiebegroting
Kosten Opbrengsten
Materiaalkosten stand € Opbrengst verkoop stands
Lonen/salarissen € Opbrengst verhuur stands
Communicatiekosten € Opbrengst verkoop mobiele pre-
sentaties
Huurkosten pand €
Kantoorbenodigdheden €
Verkoop-/reclamekosten €
Auto-/vervoerskosten €
Internetkosten €
Afschrijvingskosten €
Winst? Verlies?
€ €
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
20
VORMGEVING
4. Briefmodel Nederlands
Afzender
Plaats & datum
Geadresseerde
Betreft/onderwerp
Geachte …………….
Inleiding
Kern
Slot
Met vriendelijke groeten
Handtekening
Naam/functie
Bijlage
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
21
VORMGEVING
5. Bepalen van je marktwaarde
Iedereen heeft een persoonlijke marktwaarde. Deze waarde staat niet vast maar wordt bepaald door de markt,
ofwel vraag en aanbod. Je kunt je waarde bepalen door een aantal factoren te benoemen die van belang zijn bij
het bepalen van je marktwaarde. Deze kunnen zijn:
- Opleiding
- Ervaring
- Autoriteit
- Specialisme of concurrentievoordeel (een patent o.i.d)
- Minimum uurloon geldt als basis bij deze berekening
Minimumloon (M)
We gaan uit van het minimumloon. Het minimumloon verandert ieder jaar. Kijk voor actuele lonen op
http://home.szw.nl (ministerie van sociale zaken & werkgelegenheid).
Op dit moment bedraagt het minimumloon (1 januari 2010)
Leeftijd werkweek: 36 uur werkweek: 38 uur werkweek: 40 uur minimumloon
(in euro's) per uur:
minimumloon
(in euro's) per uur:
minimumloon
(in euro's) per uur:
23 jaar of ouder 9,02 8,55 8,12
22 jaar 7,67 7,27 6,90
21 jaar 6,54 6,20 5,89
20 jaar 5,55 5,26 4,99
19 jaar 4,74 4,49 4,26
18 jaar 4,11 3,89 3,70
17 jaar 3,56 3,38 3,21
16 jaar 3,11 2,95 2,80
15 jaar 2,71 2,56 2,44
Opleiding (O)
Indien van toepassing op je beroep, dan neem je voor:
Lager beroepsonderwijs factor 1
Voor middelbaar beroepsonderwijs factor 1,6
Voor hoger beroepsonderwijs factor 1,9
Voor een universitaire opleiding factor 3,2
Heb je daarna nog langer doorgeleerd, geldt factor 3,6
Ervaringsfactor (E)
De ervaringsfactor is meestal belangrijker.
Als je geen ervaring hebt, geldt factor 1
Met 1 tot 2 jaar ervaring geldt factor 1,1
Als je redelijk ervaren bent, geldt factor 1,5
Als je ervaren bent, kies dan factor 1,5 – 1,8
Als je zeer ervaren bent, kies dan factor 2 of hoger
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
22
VORMGEVING
Autoriteit (A)
Autoriteit is de macht van een persoon of organisatie over een andere persoon of groep te leiden. Autoriteit
krijgt je van anderen. Je kunt er zelf vrij weinig aan doen, behalve het voeren van een goede persoonlijke PR of
uitblinken in uw vakgebied en daarover te publiceren.
Als je niet als autoriteit wordt gezien, geld factor 1
Als je een van de vele specialisten bent, geldt factor 1 - 1,5
Als je absolute autoriteit op je vakgebied bent, geldt factor 1,5 – 5
Specialisme (S)
Niet uniek, dan factor 1
Redelijk uniek, dan factor 1 - 1,5
Uniek, dan factor 1,5 – 2
Zeer uniek, dan factor 2 of hoger
Declarabele uren te besteden:
Dit is het aantal uren dat je beschikbaar hebt om te werken minus: administratietijd, reistijd, vergadertijd, kof-
fiedrinktijd enz. Als je alleen werkt, dan is het percentage 55 – 65% declarabele tijd normaal. Anders ligt dit
rond 50%.
De berekening:
Tarief = M x factor O x factor E x factor A x factor S
% declarabele uren
Wat is jouw marktwaarde?
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
23
VORMGEVING
6. Een offerte opstellen
Een offerte is een omschrijving van de producten/diensten die je aanbiedt. Je vermeldt in de offerte
precies wat je gaat doen en voor welk bedrag. Een klant kan op basis van de offerte een relatie leggen
tussen de prijs en de producten/diensten die je aanbiedt.
Verplicht in een offerte
In een offerte moeten in ieder geval zijn opgenomen:
Eigen bedrijfsgegevens
Gegevens van de klant
Datum
Omschrijving van het product/de dienst
Leverdatum/levertermijn (geef duidelijk aan of het om een indicatie gaat of om een exacte
leverdatum)
Prijs en gehanteerde tarieven
Betalingstermijn
Eventuele tussentijdse evaluatie(s)
Eventuele algemene voorwaarden
Geldigheidsduur van de offerte
De bepaling dat de offerte vrijblijvend is voor beide partijen
Werk dat nog niet in te schatten is
Met een stelpost kun je delen van de offerte die nog niet nauwkeurig te bepalen zijn, toch opnemen
in je offerte (bijvoorbeeld wanneer je voor een deel van de werkzaamheden een ander bedrijf wilt
inschakelen). Je kunt niet onbeperkt kosten boeken op de stelposten; je bent verplicht om consu-
menten op verzoek een specificatie van de stelposten te geven.
Tip: wees zo duidelijk mogelijk voor je potentiële klant. Als stelposten pas na aanvang van de werk-
zaamheden goed kunnen worden ingeschat, kun je afspreken dat je de stelposten verduidelijkt zodra
je wel een inschatting hebt, in plaats van na afloop van de werkzaamheden. Zo voorkom je misver-
standen en verrassingen achteraf.
Vaste structuur
Er bestaat geen vast model voor het opstellen van een offerte, maar het is handig voor jezelf om een
vaste structuur aan te houden. Als je de hierboven aangegeven volgorde hanteert, weet je zeker dat
je offerte alle verplichte onderdelen bevat.
Bij het opstellen van een offerte heb je de keuze uit 2 vormen:
1. een offerte in briefvorm
Dit doe je alleen als je offerte erg kort is en als het gaat om 'standaardproducten'.
In de brief neem je alle verplichte onderdelen op.
2. een afzonderlijke offerte met een begeleidende brief
Dit doe je bij specifiekere producten/diensten waarbij je de relatie met de klant wilt benadrukken.
Meestal zul je al overleg hebben gevoerd met de klant en in je brief kun je daarop terugkomen.
Doordat je je gesprekspartner nog een keer persoonlijk aanspreekt, verstevig je de relatie met de
klant. In je brief herhaal je de zaken die de klant belangrijk vindt en laat je merken dat je het een ple-
zierig gesprek vond. Dat maakt uiteraard meer indruk dan een standaardbriefje of helemaal geen
brief.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
24
VORMGEVING
Een veelgebruikte volgorde voor een begeleidende brief is:
Aanleiding
Beschrijving van de situatie bij de klant
Vraag van de klant
De door u voorgestelde aanpak/oplossing
Benodigde investering
Vervolgstappen
In de offerte zelf neem je alle eerder genoemde onderdelen op.
Vergoeding en eigendom
In principe hoeft een potentiële klant niet voor een offerte te betalen. Als het opstellen van een of-
ferte echter veel werk is of als je de offerte alleen kunt maken door een deel van het werk al te doen
(denk aan bijvoorbeeld bouwtekeningen), is het redelijk dat je met de klant afspreekt dat hij of zij
daarvoor een vergoeding betaalt.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
25
VORMGEVING
Voorbeeldofferte
Magestic Design
Apolloweg 35
3245 KI Almere
Almere, 31 augustus 2011
WNF
Keizersgracht 13
5678 KP Amsterdam
Onderwerp: offerte stand vakantiebeurs
Geachte mevrouw Storms,
Tijdens het overleg op 16 augustus heeft u ons gevraagd om een stand te ontwerpen voor de vakantiebeurs in
januari 2012. Het Wereld Natuur Fonds wil deze beurs aangrijpen om vakantiegangers bewust te maken van
het feit dat zij schadelijk kunnen zijn voor de natuur. Dit bewustzijn alleen al leidt tot een vermindering van
schade aan het natuurlijk milieu van 20 %.
De stand moet natuurlijk passen bij het image van het WNF. Het gebruik van natuurlijke materialen is daarom
een must en dan vooral gerecyclede materialen. De gehuurde standruimte is 15 m2 en het is ook van groot
belang dat visuals voorbeelden geven van milieuschade ten gevolge van het toerisme.
Op basis van deze vraag hebben wij voor u een stand ontworpen. Er is veel gebruik gemaakt van palethout.
Op een centraal scherm worden videobeelden geprojecteerd met duidelijke voorbeelden van milieuschade.
Het veelvuldig gebruik van schapenwol en touw maken de stand tot een geweldige aandachtstrekker. Succes-
volle beursdeelname is dan ook gegarandeerd, iets waarvan u ook overtuigd zult zijn als u de bijgaande schets
bekijkt.
De kosten voor het ontwerpen, maken en bouwen van de stand bedragen € 26.338,- exclusief 19 % BTW. Dit
bedrag is opgebouwd uit de volgende kostenelementen:
Concept en ontwerp € 6.678,-
Standbouw € 1.654,-
Videofilms € 13.450,-
Signing € 3.300,-
Vervoer en opbouw € 1.256,-
Offerteprijs € 26.338,-
Zoals afgesproken zullen wij het ontwerp op donderdag 9 september aan u presenteren en toelichten. Op
basis hiervan kunnen we komen tot een definitief ontwerp.
Wij vertrouwen erop hiermee een passende offerte te hebben gedaan en verzoeken u, indien akkoord, de
offerte getekend aan ons terug te sturen voor 23 september.
Met vriendelijke groet, Handtekening voor akkoord
Magestic Design WNF
Jan Jaspers Mevrouw Storms
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
26
VORMGEVING
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
27
VORMGEVING
Beoordeling
Tijdens het project zijn er twee beoordelingsmomenten:
1. Beoordeling van het marketingplan zelf
2. Beoordeling van de presentatie
Op de volgende bladzijden vind je de beoordelingsprotocollen die tijdens de beoordeling gebruikt
zullen worden. Ze geven een duidelijk beeld van de belangrijkste beoordelingscriteria.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
28
VORMGEVING
Beoordelingsprotocol marketingplan (LLB)
Naam groepsleden
1.
2.
3.
4.
Scores 0 1 2
1. Marketingformule
Omschrijving doelgroep
Onderscheid met concurrenten
De marktpositie
2. De markt
Omschrijving vraagzijde van de markt
Omschrijving aanbodzijde van de markt
Kansen en bedreigingen
3. De afnemer
Marktbeschrijving
Geografisch gebied
Bedrijfsbeschrijvingen
Behoeftebeschrijving van een speciaal bedrijf (interview)
Sterke punten
Zwakke punten
4. De marketinginstrumenten
Product
Bedrijfsnaam
Productomschrijving
USP
Service-elementen
Assortiment
Prijs
Strategie
Uurtarief
Kostenelementen
Prijsaanpassingen
Plaats
Eisen vestigingsplaats
Beargumentering vestigingsplaats
Keuze bedrijfspand
Plattegrond bedrijfspand
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
29
VORMGEVING
Personeel
Functies
Werkzaamheden personeel
Aantal personeelsleden
Eisen personeel
Werving personeel
Motivatie personeel
Promotie
Reclameboodschap
Mediumkeuze
Promotietijdstip
Kosten mailing
Eisen internetsite
Structuur/opbouw site
Omschrijving externe groepen
Pr-activiteiten
Presentatie
Visitekaartje
Huisstijl
Kantoor-/werkruimte
Benodigde faciliteiten
Inrichting werkruime
5. De exploitatiebegroting
Opbrengst
Kosten
Winstberekening
Vormgeving verslag
Vaste onderdelen
Verzorging
Kaft
Totaal
Eindtotaal
Eindcijfer marketingplan: Puntentotaal/10
Naam vakdocent:
Paraaf vakdocent:
Eindtotaal
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
30
VORMGEVING
Scores 0 1 2
Beoordeling schriftelijke presentatie
Offerte Briefmodel
Opbouw
Taalgebruik
Spelling & grammatica
Commercieel
Verkoopbrief Briefmodel
Opbouw
Taalgebruik
Spelling & grammatica
Commercieel
Internetpagina Opbouw
Inhoud
Spelling & grammatica
Taalgebruik
Totaal
Eindtotaal
Eindbeoordeling Nederlands
(Eindtotaal mondelinge presentatie + eindtotaal schriftelijke presentatie)/2
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
31
VORMGEVING
Rekenen 1: Berekening van de kostprijs op basis van directe en indirecte kosten
Aan het ontwerpen en maken van een stand zijn kosten verbonden. Alle noodzakelijk kosten bij
elkaar opgeteld die nodig zijn voor maken van een stand is de kostprijs. Er zijn twee soorten
kosten:
1. Directe kosten: er is een rechtstreeks verband met het product waarvoor deze kosten
zijn gemaakt. Zo zijn de materialen die nodig zijn om een stand te maken
en de loonkosten voor de werknemer die de stand maakt voorbeelden
van directe kosten.
2. Indirecte kosten: er is geen rechtstreeks verband met het product waarvoor de kosten
gemaakt zijn. Huurkosten voor het pand, het loon van de directeur en de
marketingkosten worden gemaakt voor meerdere producten en niet al
leen voor deze stand. Er is geen rechtstreeks verband.
De kostprijs wordt nu berekend door de directe kosten (lonen en materialen) te verhogen met
een percentage voor de indirecte kosten. Dit percentage wordt berekend op basis van gegevens
uit voorafgaande jaren. Stel dat het afgelopen jaar de directe kosten € 678.000,- waren en de
indirecte kosten € 213.000,- dan is het percentage waarmee de directe kosten worden verhoogd
:
(213.000/678.000)* 100 % = 31,4 %.
De kostprijs van een stand wordt nu als volgt berekend:
Directe kosten: Materialen € 3.850,00
Direct loon ( 36 uur á € 37,50)= € 1.350,00
€ 5.200,00
Indirecte kosten 31,4 % van € 5.200 = € 1.632,80
Kostprijs € 6.832,80
Om uiteindelijk tot een verkoopprijs te komen wordt de kostprijs verhoogd met een gewenst
winstpercentage en de BTW. De berekening van de verkoopprijs gaat als volgt:
Kostprijs € 6.832,80
Winstopslag 35 % van € 6.832,80 = € 571,48
Netto verkoopprijs € 7.404,28
BTW 21 % van € 7.404,28= € 1.554,90
Bruto verkoopprijs € 8.959,18
Deze methode wordt de primitieve opslagmethode genoemd omdat er gewerkt wordt met een
opslagpercentage. Bij de zogenaamde verfijnde opslagmethode wordt er gewerkt met meerdere
opslagpercentages. Bijvoorbeeld 26 % van de materialen en 34 % van de directe lonen.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
32
VORMGEVING
Opgave 1
Bereken in onderstaande gevallen het opslagpercentage voor indirecte kosten.
Rond de percentages af op 1 decimaal achter de komma.
Totale directe kosten Indirecte kosten Opslagpercentage
€ 120.000 € 39.000
€ 340.000 € 112.000
€ 678.000 € 367.000
€ 1.256.000 € 468.000
€ 96.000 € 12.000
Opgave 2
Bereken in onderstaande gevallen de totale kostprijs (directe + indirecte kosten)
Totale directe kosten Opslagpercentage indirecte
kosten
Kostprijs (totale kosten)
€ 16.000 15 %
€ 219.000 18,3 %
€ 630.000 35,9 %
€ 140.000 18,8 %
€ 86.000 24,6 %
Opgave 3
Bereken in onderstaande gevallen de verkoopprijs exclusief BTW.
Totale directe
kosten
Opslagpercentage
indirecte kosten
Kostprijs
(totale kosten)
Winstpercentage Verkoopprijs
exclusief
€ 126.000 16 % 20 %
€ 1.200 28 % 25 %
€ 12.600 14 % 16 %
€ 36.000 35 % 28 %
€ 23.000 22 % 14 %
Opgave 4
In een standbouwbedrijf wordt de kostprijs berekend met behulp van de primitieve opslagme-
thode. Men baseert zich daarbij op gegevens van 2006.
Over 2006 was het volgende bekend:
Totaal materiaalverbruik € 150.000
Totaal direct loon € 250.000
Totale indirecte kosten € 120.000
Bereken het opslagpercentage voor indirecte kosten als dit wordt uitgedrukt in de totale direc-
te kosten.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
33
VORMGEVING
Opgave 5
a. Bereken de kostprijs van een stand wanneer daaraan besteed wordt:
Materialen € 2.930,00
Direct loon € 1.826,00
Het opslagpercentage voor indirecte kosten bedraagt 12 %.
b. Bereken de nette verkoopprijs bij een gewenst winstpercentage van 45 %.
c. Wat is de uiteindelijke verkoopprijs bij een btw-percentage van 21 %.
Opgave 6
In een standbouwbedrijf wordt de kostprijs berekend met behulp van de primitieve opslagme-
thode. Men baseert zich daarbij op gegevens van 2008.
Over 2008 was het volgende bekend:
Totaal materiaalverbruik € 680.000
Totaal direct loon € 435.000
Totale indirecte kosten € 420.000
a. Bereken het opslagpercentage voor indirecte kosten als dit wordt uitgedrukt in de totale direc
te kosten.
b. Bereken de kostprijs van een stand wanneer daaraan besteed wordt:
Materialen € 3.678,90
Direct loon € 2.456,00
c. Bereken de nette verkoopprijs bij een gewenst winstpercentage van 38 %.
d. Wat is de uiteindelijke verkoopprijs bij een btw-percentage van 21 %.
Opgave 7
Een standbouw bedrijf heeft de opdracht gekregen om een stand te ontwikkelen. Hiervoor wor-
den de volgende kosten (exclusief BTW) gemaakt:
Materiaalkosten
6 platen mdf-platen á € 37,50
Bedrading, stekkers en stopcontacten € 123,80
16 spotjes á € 37,85
Verf + verfmaterialen € 319,60
Vloerbedekking 5 strekkende meter á 62,50
Acrylglas 3 m2 á 56,46 per m2
Bedrukking mdf met logo en wervende teksten € 896,00
Diverse ijzerwaren € 89,70
2 LCD-schermen á 1.356,00
2 DVD-spelers á € 180,90
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
34
VORMGEVING
Loonkosten
Een vormgever van de afdeling heeft in totaal 32 uur gewekt aan het ontwerp van de stand. Zijn
loonkosten bedragen € 42,50 per uur.
Voor de bouw van de stand zijn 48 uur nodig € 28,50 per uur.
Opslagpercentage
Het opslagpercentage voor de indirecte kosten bedraagt 65 % van de totale directe kosten.
Winstpercentage
Het gewenst winstpercentage is 35 %
BTW
De BTW voor stands bedraagt 21 %
Gevraagd:
a. Totale directe kosten
b. De kostprijs
c. De netto verkoopprijs
d. De bruto verkoopprijs
Opgave 8
Bereken de bruto verkoopprijs van een stand voor “SRC-cultuurvakanties” . In totaal is er voor
meer dan € 5.324,50 aan materiaal ingekocht. Daarnaast heeft de standbouwer 16 uur gewerkt
tegen een uurloon van € 46,75. De indirecte kosten bedragen € 2.489,-- en het gewenste winst-
percentage is 32 %. Tevens wordt voor standbouw het hoge btw-tarief (21 %) in rekening ge-
bracht.
Opgave 9
Bereken de bruto-verkoopprijs op basis van onderstaande gegevens:
Materialen € 9.245,-
Direct loon € 3.756,-
Opslagpercentage indirecte kosten 16 %
Winstpercentage 40 %
BTW percentage 21 %
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
35
VORMGEVING
Opgave 10
a. In het jaar 2005 had een bedrijf in totaal € 643.000 aan totale directe kosten. De totale
indirecte kosten bedroegen in dat jaar € 83.590,--.
Bereken het opslagpercentage voor de indirecte kosten.
b. In 2011 kreeg het bedrijf een opdracht om een stand te ontwikkelen voor Philips. De di-
recte materiaalkosten bedroegen toen € 26.786,- en de directe loonkosten € 45.670,--.
Bereken de bruto verkoopprijs bij een winstpercentage van 35 % en een BTW percenta-
ge van 21 %.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
36
VORMGEVING
Rekenen 2: De exploitatiebegroting
INLEIDING
Tot nu toe heb je geleerd wat het betekent om commercieel te zijn. Je moet daarbij goed
uitgaan van de behoeften van de afnemers. Op basis hiervan stel je dan een product samen.
Je probeert natuurlijk je nieuwe product te laten onderscheiden van dat van de concurren-
ten. En als je dan uiteindelijk alle marketinginstrumenten hebt ingevuld, kun je de marketing
gaan uitvoeren. Je kunt dan al je plannen gaan realiseren. Je gaat dan een onderneming run-
nen of te wel exploiteren.
Het exploiteren van een bedrijf leidt ertoe dat je een groot aantal producten zult verkopen,
je verdient dus geld. Tegelijker maak je ook kosten oftewel je geeft ook geld uit. Als je meer
verdient dan uitgeeft, heb je winst gemaakt.
In de exploitatiebegroting bereken je van te voren hoeveel geld je zult verdienen bij het
exploiteren van je bedrijf. Je doet dat vooraf en probeert dus zo goed mogelijk de ontvang-
sten en uitgaven in te schatten. Het gaat om kosten en opbrengsten welke je denkt te kun-
nen realiseren. Het is een begroting.
In de volgende paragrafen worden de onderdelen van de exploitatiebegroting uitgelegd. In
dit hoofdstuk leer je:
1. Het doel van de exploitatiebegroting
2. De opbrengsten
3. De kosten
4. De totale exploitatiebegroting
1. Het doel van de exploitatiebegroting
Een exploitatiebegroting maak je om vooraf het resultaat te bepalen. Het resultaat bereken
je door van de opbrengsten (inkomsten) de kosten (uitgaven) af te halen. In de exploitatie-
begroting wordt alleen gewerkt met bedragen exclusief BTW.
Als de opbrengsten hoger zijn dat de kosten is er sprake van een positief resultaat oftewel
winst. Indien de kosten hoger zijn dan de opbrengsten, dan heeft de onderneming verlies.
Dit is natuurlijk een onwenselijke situatie. Als je van te voren weet dat je verlies zult leiden,
heeft het geen zin om met het bedrijf te beginnen.
2. De opbrengsten
Het berekenen van de opbrengsten is per bedrijf verschillend. Voor een detailhandelsbedrijf
(bijv. de ALDI) is dit het aantal verkochte producten x de prijs per product. Voor dienst-
verlenende bedrijven moet de opbrengst op een andere wijze berekend worden, zij verko-
pen geen producten. In de onderstaande tabel zie je een overzicht over de wijze waarop de
totale omzet berekend wordt binnen verschillende bedrijfstypen. Daar de prijzen inclusief
BTW zijn, spreken we van een bruto-omzet.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
37
VORMGEVING
Bedrijf Bruto-omzet Netto-omzet
Horeca
Café Aantal consumpties * verkoopprijs per con-
sumptie
Bruto-omzet -/- BTW
Restaurant Aantal menu’s * verkoopprijs per menu Bruto-omzet -/- BTW
Hotel Aantal verhuurde kamers * verkoopprijs per
kamer
Bruto-omzet -/- BTW
Recreatie
Dierentuin Aantal bezoekers * entreeprijs per bezoeker Bruto-omzet -/- BTW
Attractiepark Aantal bezoekers * entreeprijs per bezoeker Bruto-omzet -/- BTW
Camping Aantal verhuurde plaatsen * huurprijs per
staanplaats
Bruto-omzet -/- BTW
Bungalowpark Aantal verhuurde bungalows *huurprijs per
bungalow
Bruto-omzet -/- BTW
Skibaan Aantal bezoekers * entreeprijs per bezoeker Bruto-omzet -/- BTW
Speeltuin Aantal bezoekers * entreeprijs per bezoeker Bruto-omzet -/- BTW
Ijsbaan Aantal bezoekers * entreeprijs per bezoeker Bruto-omzet -/- BTW
Kartingbaan Aantal bezoekers * aantal heats * prijs per
heat
Bruto-omzet -/- BTW
Zwembaden Aantal bezoekers * entreeprijs per bezoeker Bruto-omzet -/- BTW
Reizen
Reisbureau Aantal verkochte reizen * verkoopprijs per
reis
Bruto-omzet -/- BTW
Busonderneming Aantal dagexcursies * verkoopprijs per excur-
sie
Bruto-omzet -/- BTW
Touroperator Aantal verkochte reizen * verkoopprijs per
reis
Bruto-omzet -/- BTW
Vormgeving
Standbouw Aantal stands * verkoopprijs per stand Bruto-omzet -/- BTW
Standbouw Optelsom overeengekomen offerteprijzen Bruto-omzet -/- BTW
3. De kosten
Nadat de netto-omzet is berekend, kunnen de kosten daarvan worden afgehaald. Ook bij deze
kosten gaat het altijd om de prijs exclusief BTW. Een bedrijf heeft verschillende soorten kosten,
zoals:Materiaalkosten
Afschrijvingen
Personeelskosten
Huisvestingskosten (huur bedrijfsruimte)
Verkoopkosten (reclame, advertenties, reiskosten)
Autokosten (lease, onderhoud)
Kantoorbenodigdheden
Accountantkosten
Communicatiekosten
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
38
VORMGEVING
4. De totale exploitatiebegroting
Op het overzicht van de exploitatiebegroting komen kosten en opbrengsten samen. Op basis
hiervan kan dan de winst of het verlies berekend worden. Het resultaat (winst of verlies) wordt
berekend door van de opbrengsten de kosten of te halen.
Het noteren van de kosten , opbrengsten en het resultaat gebeurt op een bepaalde manier, zoals je
hieronder kunt zien:
Exploitatiebegroting ( x € 1,-)
€ €
Verwachte kosten
Verwachte opbrengsten
Verwachte winst
Totaal Totaal
Soms wordt er verlies gemaakt en ziet de exploitatiebegroting er anders uit:
Exploitatiebegroting ( x € 1,-)
€ €
Verwachte kosten
Verwachte opbrengsten
Verwacht verlies
Totaal Totaal
De totalen moeten altijd gelijk aan elkaar zijn.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
39
VORMGEVING
Opgave 1
Bereken het resultaat in de onderstaande gevallen en geeft aan of er sprake is van winst of verlies.
Opbrengsten
Inclusief
BTW
BTW-
percentage
Opbrengsten
exclusief BTW
Kosten
exclusief
BTW
Resultaat Winst of
verlies
€ 16.940 21 % € 14000 € 12.500 € 1.500 Winst
€ 269.585,56 6 % € € 312.000 €
€ 104.060 21 % € € 73.295 €
€ 477.000 6 % € € 416.280 €
€ 65.340 21 % € € 48.012 €
€ 122.960 6 % € € 118.292 €
Opgave 2
Een organisator van dagexcursies heeft voor een dagexcursie naar Giethoorn de volgende kosten
berekend:
Vervoerskosten € 752,-
Eten en drinken € 750,-
Kosten rondleiding € 225,-
Bushostess € 108,-
Reclamekosten € 136,-
Alle bedragen zijn exclusief BTW.
a. Bereken de totale kosten
De excursie wordt in totaal 48 keer verkocht tegen een verkoopprijs exclusief BTW van € 62,50
b. Bereken de verwachte opbrengst.
c. Hoeveel winst is er gemaakt op de excursie?
d. Vul de volgende exploitatiebegroting in.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
40
VORMGEVING
Exploitatiebegroting ( x € 1,-)
€ €
Verwachte kosten vervoer Verwachte opbrengsten
Verwachte kosten
eten/drinken
Verwachte kosten begeleiding
Verwachte kosten promotie
Verwachte overige kosten
Verwachte winst Verwacht verlies
Totaal Totaal
Opgave 3
Estabo B.V. is een van de meest succesvolle standbouwbedrijven in Nederland. In 2011 heeft ze in
totaal 38 stands ontworpen en gemaakt tegen een gemiddelde verkoopprijs van € 12.495,--De
materiaalkosten bedragen gemiddeld 30 % van de verkoopprijs. Het bedrijf beschikt over 3 lease-
auto’s van € 675,- per maand. De benzinekosten worden geschat op € 2.862. Het bedrijf heeft 6
werknemers in dienst met een maandinkomen van € 2.800,- . Het gewaardeerd loon van de eige-
naar wordt vastgesteld op € 51.000 per jaar.
De kosten voor de Kamer van Koophandel bedragen jaarlijks € 126,50. Het bedrijf huurt een pand
voor een bedrag van € 3.000 per maand. De verzekeringskosten van de inboedel zijn € 935,- . De
geschatte kantoorbenodigdheden bedragen jaarlijks € 8.950. Het bedrijf beschikt over 7 mobiele
telefoons elk met een abonnement van € 75,- per maand.
De investeringen in het bedrijf worden jaarlijks geschat op € 120.000. Het rentepercentage is
2,4 %.
Maak de exploitatiebegroting van Estabo B.V. over 2011.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
41
VORMGEVING
Exploitatiebegroting ( x € 1,-)
Kosten € Opbrengsten €
Materiaalkosten standbouw Opbrengsten standbouw (offertebasis)
Loonkosten werknemers
Gewaardeerd loon eigenaar
Autokosten
Kosten K.v.K.
Verzekeringskosten
Huurkosten pand
Kantoorkosten
(Porti-papier-toner-balpennen enz.)
Telefoonkosten
Rentekosten eigen en vreemd ver-
mogen
Verwachte winst Verwacht verlies
Totaal Totaal
Opgave 4
In de garage van haar huis in Helmond heeft Sandra haar beletteringsbedrijf. Na het behalen
van haar diploma heeft zij 10 jaar binnen de branche gewerkt, maar nu ze moeder is geworden
heeft ze besloten om vanuit thuis te werken. Misschien verwacht je het niet, maar het beplak-
ken van auto’s is haar specialiteit. In 2011 heeft zij 35 auto’s beplakt tegen een gemiddelde
verkoopprijs van € 1.274,-- exclusief BTW. 20 % hiervan waren materiaalkosten. Onderne-
men kost geld, ook voor Sandra. Zo heeft zij een Iphone voor € 60,-- per maand inclusief in-
ternet. De jaarlijkse afschrijving van haar gereedschappen is 12.052,- . Sandra rijdt in een
BMW mini, natuurlijk volledig gewrapt, de best mogelijke reclame volgens haar. Deze mini
kost per maand aan lease € 250,- . De totale jaarlijkse huisvestingskosten (huur, verwarming
enz.)voor haar huis bedragen € 6.500,- . De garage is een tiende deel hiervan.
Gevraagd: Maak de exploitatiebegroting voor het bedrijf van Sandra.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
42
VORMGEVING
Kosten Opbrengsten
Winst? Verlies?
€ €
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
43
VORMGEVING
EXHIBITION STAND DESIGN
Understanding the requirements of your exhibition stands we offer exhibition stand design con-
cepts free of charge and will gladly share our 40 years of experience.
We work closely with you to help identify your exhibition stands requirements and ensure these
fit well with your marketing objectives. A member of our in-house exhibition stand design team
will develop a concept that meets your specific brand and budget which will then be presented
to you along with a quotation and plan for delivery, no matter where in the world it is.
We are pleased to look at all aspects of your project, and have designers who are experienced
in the exhibition area. They do understand the demands of communicating your brand and mes-
sages through exhibition stand graphics.
Nimlok creates exhibition stand solutions for your unique needs-whether for a custom modular
exhibition stand, portable display, pop-up or banner display and whether for a conference, meet-
ing or outdoor event.
To find out more or talk to us about the design of your exhibition stands email us or call free on
0800 11 14001
A. Write down the meaning of the following words in Dutch:
requirements
objectives
brand
quotation
solutions
modular
pop-up
meeting
LEZEN
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
44
VORMGEVING
B. Answer the questions in Dutch
1. What is the purpose of the text?
2. What is de the name of the company?
3. What does the company produce?
4. Translate the next sentence in Dutch:
We will develop a concept that meets your specific brand and budget.
.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
45
VORMGEVING
Signage and graphics
There is no doubt that an illustration (graphic) or piece of text (signage) in a window is a sure-fire
way to get a statement across to the customers, be it price driven or informative.
Many visual merchandisers not only use graphics to tell a message but also use them as a part of
their window schemes. The use of bold, colorful text can enhance many window displays. Often
signage and graphics may be used as a statement to support the window theme, or sometimes as a
prop that ties a window scheme together.
It is worth noting that too much information can be confusing and text should be used cautiously.
It is rather arrogant to expect shoppers to read reams of text in a window. It is always best to
keep any text simple and explanatory. Punchy outliners always work best.
Windows signage should be planned at the same time as the scheme or theme. It should never be
an afterthought.
Always consider how the signage interacts with the window scheme or products, and question
whether the text enhances the window or if it is unnecessary. A tag showing the price of an item
of furniture may be more important to its sales than a sing stating its location instore, while a ban-
ner offering a discount may overrule both. Either way, too many tags, signs, or graphics can lead to
visual overkill.
The positioning of the signage and the choice of color must be thoroughly planned beforehand. A
green message carefully places on the glass will not stand out against a green back wall. A con-
trasting color would work better.
The same sign placed directly in front of the main grouping can either hide it or, if positioned cor-
rectly, draw the eye to it. Many retailers still place signage far too high in a window and expect the
public to look up to read it. Positioning signage high in a window encourages the viewer’s eye to
leave the main focus of the window and trail off to the ceiling grid instead. The most common and
conventional place of the signage is at eye level from the street.
Grafitti, neon, TV screens and projected images may also be used to send messages to the public,
and the same general rules apply. To get the message across, text must be clear and easy to read
and digest.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
46
VORMGEVING
Beantwoord de volgende vragen over Signage and graphics in het Nederlands.
1. Describe the words “signage” and “graphics”
2.What do visual merchandisers use them for?
3. What’s the difference between a price-driven and an informative statement?
4. Explain how a signage can be used as a prop.
5. Are the following statements right or wrong?
a. Use a lot of text, as much as possible !
b. It’s always best to keep text simple!
c. Make use of one-liners!
d. Use as much signs and graphics as possible!
6. Not only the content of the signage is important but also its …………………………. .
7. What kind of mistake is often made by retailers regarding signage?
8. What’s the best level for signage?
9. Explain the meaning of: “to get the message across”.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
47
VORMGEVING
The London trade show
Beantwoord de onderstaande vragen over de video “The London trade show”
1. Who has organized the exhibition?
2. Where is this company situated at this moment ?
3. What the name of the exhibition?
4. Howe many American companies are present at the exhibition?
5. What’s the goal of the American Peanut Council?
6. One company produces “Bone Suckin Mustard”. What is its goal being present at the ex-
hibition?
7. What’s the aim of the US department of agriculture?
8. What does the US department of agriculture do according to Josef Jaramillo?
“To provide him with anything that has to do with ………………………………… their
products.
LUISTEREN
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
48
VORMGEVING
Entansi tension fabric displays
Beantwoord de onderstaande vragen over de video “Entansi tension fabric displays”
1. What’s the product of “Entansi”?
2. What material is used to make the display?
3. Write down at least two advantages of the display!
4. How long does it take to set up the Entasi Display.
5. Explain why it is not difficult to set up the display.|
6. Is the display flexible?
7. How can the display be customized?
8. Is the Entasi display an expensive system?
9. Which four words characterize the product?
1.
2.
3.
4.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
49
VORMGEVING
Describe the stands
a. The used geometric forms: square (vierkant), circle (cirkel) , lozenge (ruit),
parallelogram (parallelogram), rectangle (rechthoek),
eclipse (eclips)
b. The colors: Primary colors: yellow, red and blue
Secondary colors: Purple, green, orange
Tertiary colors: yellow-green, pink
c. Materials: Wood, metal, aluminum, synthetic material.
d. Position: Row, Corner, Walk through.Island
Form
Color
Materials
position
Form
Color
Materials
position
Form
Color
Materials
position
Form
Color
Materials
position
SCHRIJVEN
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
50
VORMGEVING
Vertaal de zinnen!
Lees onderstaande theorie over de woordvolgorde in Engelse zinnen . Vertaal daarna
de 10 zinnen in het Engels. Maak daarbij gebruik van de gegeven woordenlijst.
In het Engels worden de zinsdelen in een vaste volgorde gezet, ongeacht de volgorde van de Neder-
landse zin. De vaste volgorde is als volgt:
(tijd) onderwerp pv / gezegde mv lv plaats (tijd) evt overige delen
Aanvullende regels:
1. Als er to of for bij het mv staat, zet je het mv achter het lv.
Bijv. I wrote him a letter > I wrote a letter to him.
2. De tijdsbepaling kan op twee plaatsen in de zin staan:
Meestal staat de tijdsbepaling in het Engels achteraan in de zin. Als je de tijd wilt benadrukken, zet je
de tijdsbepaling vooraan.
3. Voor bijwoorden van onbepaalde tijd gelden aparte regels. Dit zijn tijdsbepalingen die geen exacte
tijd aangeven, maar bijvoorbeeld een frequentie. Het gaat om woorden als: never, ever, already, just.
Als er 1 werkwoord in de zin staat, komt de tijdsbepaling ervóór.
Bijv.:I never forget my books.
a) Als dat ene werkwoord een vorm van to be in de zin staat, komt de tijdsbepaling erna.
Bijv.:He is always late.
b) Al s er één werkwoord in de zin staat (niet “to be”) dan komt de tijdsbepaling voor het
werkwoord.
Bijv.:he always plays.
c) Als er meerdere werkwoorden in de zin staan, komt de tijdsbepaling na het 1e
werkwoord.
Bijv.:I have never forgotten my books.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
51
VORMGEVING
1. Ons bedrijf is gevestigd in Nederland, in de stad Eindhoven.
2. Wij zijn vijf jonge vormgevers gespecialiseerd in het ontwikkelen
van stand voor beurzen.
3. We tekenen het concept en zorgen ook voor de bouw van de
stand.
4. Bovendien vervoeren wij de stand naar elke beurs waar ook in
Europa.
5. Onze stijl is gedurfd en we maken dikwijls gebruik van de meest
moderne materialen.
6. Onze stands trekken de aandacht en zorgen voor een succes-
volle beursdeelname.
7. Wij leveren altijd maatwerk en passen onze stands aan aan uw
bedrijf.
8. Niet alleen uw bedrijfskleur en logo maar ook uw marketingstra-
tegie zijn een onderdeel van onze stands.
9. We zouden graag langskomen om ons portfolio aan u te presen-
teren.
10. Binnen een week neem ik contact met u op voor het maken van
een afspraak.
Exhibition
Stands
Designers
Style
The Netherlands
Europe
Successful
Participation
Besides
Tailor made
Logo
Marketing strategy
Colour
Portfolio
Within
To specialize
To dare
To situate
To develop
To make use of
To draw attention
To adjust
To come by
To present
To contact
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
52
VORMGEVING
Briefopdracht
Schrijf nu een brief in het Engels volgens onderstaande opgaven
1. Het bedrijf heet: Stands4you
Berkdijkse straat 35
6012 XM Eindhoven
2. Je bent marketingmanager van het bovengenoemde bedrijf.
3. Je schrijft de brief met de bedoeling om een uitnodiging te krijgen, zodat je het portfolio van je
bedrijf kunt laten zien. Dit portfolio bevat een tiental concepten van stands. Op deze wijze zorg je
ervoor dat je bedrijf bekend is bij de afnemer en wellicht dat ze ook aan jouw bedrijf denken als ze
een stand willen ontwikkelen.
4. De geadresseerde is: Eigenwijs in Wonen
Nieuwe Binnenweg 85a
1812 PS Rotterdam
www.eigenwijsinwonen.nl
5. Pas het briefmodel toe op de volgende bladzijde.
6. Maak zoveel mogelijk gebruik van de voorbeeldzinnen uit de vorige opdracht.
VORMGEVER RUIMTELIJKE PRESENTATIE EN COMMUNICATIE
53
VORMGEVING
Van Houtem BV afzender (alleen bedrijfsnaam, geen eigen naam)
Beekstraat 46
3318 BW Oosterhout
Netherlands bij internationale post
>
Kingston Shopping Centre geadresseerde
attn. Mr P.A. Johnson Mr/Mrs/Miss/Ms + voorletters + naam
25 Park Street (Mrs = getrouwd, Miss = ongetrouwd, Ms = neutraal)
London
SW14 5RA
United Kingdom bij internationale post
>
3 June 2006 Europese notatie, maand met hoofdletter
>
Subject: duidelijke, korte omschrijving
>
>
>
Dear Mr Johnson(,) Mr/Mrs/Miss/Ms + naam (geen voorletters)
Dear Madam/Sir(,) zonder naam
>
Inleiding
>
Kern
>
Slot
>
>
Yours sincerely/with kind regards(,)
………………………………………………….. Bedrijfsnaam
>
>
>(handtekening)
>
Diana Keats eigen naam
Manager functie (geen bedrijfsnaam)
Encl.: ...... bijlage (bijlagen = encls.)