VOORWOORD - Fevlado vz€¦ · programma of web-tv van en voor Dove mensen. Uit onderzoek van Chris...

12
Dovennieuws 2010 nr.3 VOORWOORD Inhoud 6 Opleiding dove vertalers en presentatoren ..................... 2 THEMA: VGT voor horenden ................................................... 6 Jongerenkrant ............................................................................ 11 De week van Cindy Van den broeck ................................... 15 Aankondigingen Diversus...................................................... 17 Column: Christel Van den Maegdenbergh ....................... 19 Sociaal nieuws ............................................................................ 20 WADODA 25 jaar!....................................................................... 21 Ledenbeweging ......................................................................... 23 Buitenland.................................................................................... 24 2 21 Beste lezers, De redactie heeft alweer zitten broeden op een nieuwe editie van Dovennieuws. We hopen dat jullie er ook deze keer van kunnen genieten. In dit nummer besteden we veel aandacht aan het aanbod Vlaamse Gebaren- taal voor horenden. Horende personen kunnen de Vlaamse Gebarentaal leren in verschillende opleidingen en cursussen. Wij hebben voor jullie een overzicht gemaakt van de bestaande mogelijkheden. En om een beter beeld te krijgen wie die geïnteresseerden zijn die de Vlaamse Gebarentaal willen leren, laten wij enkele studenten van de cursus Vlaamse Gebraentaal aan het woord. Maar er gaat niet alleen aandacht naar opleidingen voor horenden. Er wordt ook een opleiding voor doven in de kijker gezet. Zo vind je verder in dit boekje een artikel over de eerste opleiding voor dove vertalers en presentatoren. Een bijhorend interview ontbreekt uiteraard niet. Zoals altijd is er ook ruimte voor ontspanning in Dovennieuws. Zo beschrijft er opnieuw een doof persoon het verloop van haar week. Ook Christel Van den Maegdenbergh schreef zoals gewoonlijk een zeer interessante column. In de ru- briek ‘Ken uw dovenclubs’ wordt de 25-jarige damesclub WADODA voorgesteld. Voor de jongeren is er natuurlijk ook de Jongerenkrant. Hannes De Durpel is de nieuwe verantwoordelijke voor dit krantje en houdt jullie goed op de hoogte van allerlei leuke activiteiten. Veel leesplezier! De redactie

Transcript of VOORWOORD - Fevlado vz€¦ · programma of web-tv van en voor Dove mensen. Uit onderzoek van Chris...

Page 1: VOORWOORD - Fevlado vz€¦ · programma of web-tv van en voor Dove mensen. Uit onderzoek van Chris Stone (2007)1, een Britse onderzoe-ker die een doctoraat schreef over dove professionelen

Dovennieuws 2010 nr.3 �

VOORWOORD

Inhoud

6Opleiding dove vertalers en presentatoren ..................... 2THEMA: VGT voor horenden ................................................... 6Jongerenkrant ............................................................................ 11De week van Cindy Van den broeck ................................... 15Aankondigingen Diversus ...................................................... 17Column: Christel Van den Maegdenbergh ....................... 19Sociaal nieuws ............................................................................ 20WADODA 25 jaar! ....................................................................... 21Ledenbeweging ......................................................................... 23Buitenland .................................................................................... 24

2

21

Beste lezers,

De redactie heeft alweer zitten broeden op een nieuwe editie van Dovennieuws. We hopen dat jullie er ook deze keer van kunnen genieten.

In dit nummer besteden we veel aandacht aan het aanbod Vlaamse Gebaren-taal voor horenden. Horende personen kunnen de Vlaamse Gebarentaal leren in verschillende opleidingen en cursussen. Wij hebben voor jullie een overzicht gemaakt van de bestaande mogelijkheden. En om een beter beeld te krijgen wie die geïnteresseerden zijn die de Vlaamse Gebarentaal willen leren, laten wij enkele studenten van de cursus Vlaamse Gebraentaal aan het woord.

Maar er gaat niet alleen aandacht naar opleidingen voor horenden. Er wordt ook een opleiding voor doven in de kijker gezet. Zo vind je verder in dit boekje een artikel over de eerste opleiding voor dove vertalers en presentatoren. Een bijhorend interview ontbreekt uiteraard niet.

Zoals altijd is er ook ruimte voor ontspanning in Dovennieuws. Zo beschrijft er opnieuw een doof persoon het verloop van haar week. Ook Christel Van den Maegdenbergh schreef zoals gewoonlijk een zeer interessante column. In de ru-briek ‘Ken uw dovenclubs’ wordt de 25-jarige damesclub WADODA voorgesteld.

Voor de jongeren is er natuurlijk ook de Jongerenkrant. Hannes De Durpel is de nieuwe verantwoordelijke voor dit krantje en houdt jullie goed op de hoogte van allerlei leuke activiteiten.

Veel leesplezier!

De redactie

DN nr 3 mei-juni2010.indd 1 22-04-2010 11:05:13

Page 2: VOORWOORD - Fevlado vz€¦ · programma of web-tv van en voor Dove mensen. Uit onderzoek van Chris Stone (2007)1, een Britse onderzoe-ker die een doctoraat schreef over dove professionelen

Dovennieuws 2010 nr.3�

In Vlaanderen gebeuren vertalingen vaak nog in weinig professionele omstandigheden: er is nauwelijks of geen teamwerk (de vertaler werkt vaak alleen, zonder controle) en er moet dikwijls gewerkt worden onder hoge tijdsdruk waardoor de kwaliteit van de vertaling vaak niet optimaal is. Er was tot voor kort ook niemand in Vlaanderen die ook maar enige opleiding had omtrent vertalen. Ook van Dove media is in Vlaanderen nog niet of nauwelijks sprake. Er is geen tv-programma of web-tv van en voor Dove mensen.

Uit onderzoek van Chris Stone (2007)1 , een Britse onderzoe-ker die een doctoraat schreef over dove professionelen die werken voor het televisienieuws in Engeland, is bovendien gebleken dat er zoiets bestaat als een “Deaf translation norm” (een “Dove vertaalnorm”). Deze norm gaat volgens Stone niet alleen over een “goede” vertaling maken, maar wel over het creëren van een doeltaal die begrepen wordt door het doelpubliek. “Cultureel vertalen” dus. Uit hetzelfde onderzoek blijkt ook dat dove personen voor informatieverwerving via gebarentaal (op televisie of het internet) een dove presenta-tor verkiezen boven een horende persoon.

Fevlado wilde via een opleiding stimuleren dat dove mensen

professioneel aan de slag kunnen als vertaler Nederlands-VGT in de visuele media (televisie, websites, …) en dove mensen zelf deze media gaan bepalen. Hiervoor kregen we een projectsub-sidie van het ministerie van Cultuur. Acht dove mensen namen aan deze opleiding deel: Renaat Van Hende, Diane Boonen, Tobias Noben, Serge Vlerick, Sara Geudens, Kristof Vermeersch, Carolien Doggen en Sven Noben. De opleiding ging door tijdens drie weekends in de studio van SignFuse in Antwerpen.

Fevlado nodigde drie dove docenten uit voor de opleiding. Danny De Weerdt is een dove taalkundige en bezig met een doctoraatsonderzoek aan de Universiteit van Jyväskylä, Finland. Hij behandelde in zijn les de grammatica van VGT, aspecten verbonden aan vertalen van Nederlands naar VGT, cultureel vertalen en verschillende stijlen van VGT. Tijdens de workshop over stijlen moesten de cursisten dezelfde tekst gebaren voor een doelpubliek van dove lagere schoolkinderen, dove senioren, dove academici (universitairen, onderzoekers) en als reclame. Een interessante oefening!

De tweede docent was Tessa Padden uit Engeland. Zij heeft zelf jarenlange ervaring als vertaler, presentator en tolk bij verschil-lende televisiezenders en op tal van websites. Ook zij ging die-

Opleiding dove vertalers en presentatoren

Boven beginnen van links naar rechts: Tobias Noben, Serge Vlerick, Renaat Van Hende, Diane Boonen, Tessa Padden, Carolien Doggen, Sara Geudens, Maartje De Meulder (organisatie) en Kristof Vermeersch

DN nr 3 mei-juni2010.indd 2 22-04-2010 11:05:14

Page 3: VOORWOORD - Fevlado vz€¦ · programma of web-tv van en voor Dove mensen. Uit onderzoek van Chris Stone (2007)1, een Britse onderzoe-ker die een doctoraat schreef over dove professionelen

Dovennieuws 2010 nr.3 �

per in op cultureel vertalen maar ook op vertalen van humor en ironie (spot), metaforen (beeldspraak) en wetteksten. De deel-nemers leerden tijdens haar les ook werken met een autocue. Een autocue kan je zien op de foto hieronder. Het bestaat uit een halfdoorlatende spiegel die voor de camera wordt vastgemaakt. De presentator kan door de spiegel in de camera kijken en via de spiegel het televisiescherm (met de tekst in spiegelbeeld) zien. De presentator kan de tekst aflezen via de autocue. De autocue dient niet om rechtstreeks te vertalen van Nederlands naar VGT maar is wel een geheugensteun voor het vertalen van langere teksten (onmogelijk om zelf alles te onthouden). Tijdens de les van Tessa kwamen ook ethische kwesties aan bod: wat doe je bijvoorbeeld als je een tekst moet vertalen waarmee je niet akkoord bent, of wanneer je gevraagd wordt om de website te vertalen van een politieke partij waarmee je niet akkoord bent? Hoe ga je daarmee om?

Clive Mason was de derde docent. Hij komt uit Engeland en is een professionele tv-presentator en mediatrainer met ook een jarenlange ervaring. Hij werkte lang als presentator voor het Engelse dove tv-programma See Hear maar heeft ook veel ervaring als vertaler. Onder zijn leiding maakten de deelnemers op één weekend tijd een programma over vier jaar erkenning VGT en deden ze ervaring op met werken met in-beeld tolken, straatinterviews, presenteren, en talkshowtechnieken. In-beeld tolken betekent dat de tolk in het beeld staat van het fragment (meestal opzij in het scherm) en het fragment tolkt. Dit is niet hetzelfde als de kleine “postzegel” die je soms ziet, met een tolk in een hoekje van het scherm. In-beeld tolken betekent dat de tolk echt duidelijk in beeld komt.

Deze film wordt momenteel gemonteerd en Fevlado hoopt deze te verspreiden eind april met de vierde verjaardag van de erken-ning van VGT.Ook Fevlado deed door deze opleiding en samenwerking met docenten en deelnemers heel wat nieuwe kennis en ervaring op. De normen voor vertalingen zullen vanaf nu strenger worden. Zo zal een vertaalopdracht nooit meer alleen door een vertaler gebeuren, maar zal die steeds bijgestaan worden door een monitor (mentor), zowel voor de inhoudelijke vertaling als voor de uiteindelijke presentatie voor de camera. Ook zullen er vaste tarieven komen voor vertaalopdrachten. Het is immers niet de bedoeling dat dove mensen alles vrijwillig blijven doen.

Door het werken met een autocue krijgen dove mensen ook een zekere macht zo zijn we niet meer afhankelijk van een horende tolk om teksten in gesproken Nederlands te vertalen. Dit wordt op de autocue gezet en door de dove presentator afgelezen. Hierdoor kunnen dove mensen ook werken voor live televisie.

Met deze opleiding wil Fevlado niet alleen dove mensen zelf een duwtje in de rug geven om te werken binnen de visuele media, maar ook de horende samenleving sensibiliseren. Als er meer gekwalificeerde dove vertalers en presentatoren beschikbaar zijn, zal dat hopelijk leiden tot een verhoogde zichtbaarheid van VGT in de media. Horende mensen komen er op die manier dagelijks mee in aanraking en zien het als een gewone taal net zoals het Nederlands, Frans of Engels dat ze op televisie zien en horen.

Meer en meer organisaties voorzien een deel van hun website in VGT. Ook de website van Fevlado brengt zelf nieuws in VGT. Heel af en toe zijn er ook al (horende) tolken VGT te zien op televisie. Tot nu toe beperkt het zich voornamelijk tot website en horende tv-programma’s (bvb de aankomst van de Sint in 2007 of het Gentse Feesten Magazine op AVS in 2008). De Vlaamse Doven-gemeenschap heeft immers nog geen eigen nationale media. Fevlado hoopt uiteraard dat hier in de toekomst verandering in zal komen en dat de Dovengemeenschap eigen zendtijd krijgt of een eigen tv-programma. In het buitenland zijn er ook voor-beelden van het tv-journaal dat elke dag samengevat wordt in gebarentaal.

De opleiding is ondertussen achter de rug en deze groep dove vertalers en presentators staat klaar. Als u graag op hen beroep wil doen voor het vertalen van teksten van Neder-lands naar VGT, of voor een presentatie-opdracht, kan u contact opnemen met Fevlado op [email protected]

De tarieven voor vertaalopdrachten zijn beschikbaar op onze website www.fevlado.be

1Stone, C. (2007) Deaf access for Deaf people: the translation of the televi-sion news from English to BSL. In J. Cintas, P. Orero, A. Remael (eds.) Media for All: Subtitling for the Deaf, Audio description, and Sign Language. Ap-proaches to Translation Studies, series 30. Amsterdam: Rodopi.

DN nr 3 mei-juni2010.indd 3 22-04-2010 11:05:15

Page 4: VOORWOORD - Fevlado vz€¦ · programma of web-tv van en voor Dove mensen. Uit onderzoek van Chris Stone (2007)1, een Britse onderzoe-ker die een doctoraat schreef over dove professionelen

Dovennieuws 2010 nr.3�

Deze projectsubsidies voor een opleiding voor dove vertalers en presentatoren kreeg Fe-vlado van het ministerie van Cultuur. Dit ministerie geeft sinds de erkenning van VGT elk jaar subsidies aan projecten die bijdragen tot informatieverspreiding over VGT.

Bart De Boiserie is medewerker van het Agentschap voor Sociaal en Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen, een agentschap van de Vlaamse overheid (ministerie van Cultuur). Bart is daar vooral bezig met de uitvoering van het participatiedecreet, maar daarnaast is één van zijn belangrijkste taken de opvolging van het decreet over de erkenning van VGT. Hij is ook secretaris van de Adviescommissie Vlaamse Gebarentaal. Dovennieuws stelde hem een paar vragen.

Dovennieuws: De adviescommissie VGT kent elk jaar subsidies toe aan projecten. Waarom zijn deze projecten van belang en vanwaar komen die subsidies – en een derde vraag wie kan een project indienen, is er een specifiek doel per project?

Bart De Boiserie: Het is zo dat een 4-tal jaar geleden de Vlaamse overheid het decreet over de erkenning van de VGT heeft goedgekeurd. Via dat decreet worden er ook jaarlijks middelen voorzien om een aantal initiatieven rond VGT financieel te ondersteunen. Zo is er bijvoorbeeld een adviescommissie VGT opgericht die financieel ondersteund wordt. Er is een over-eenkomst afgesloten met het Vlaams Gebarentaalcentrum. Zij hebben als voornaamste opdracht te werken als kennis- en informatiecentrum rond VGT. Een derde zaak waarvoor er middelen zijn, zijn projecten VGT. Die projecten moeten vooral gaan rond sensibilisering en informatieverspreiding over VGT. Dus VGT in de brede maatschappij wat meer bekendheid geven.

Dovennieuws: Kan je enkele voorbeelden geven van projecten die al gesubsidieerd geweest zijn?

Bart De Boiserie: In het verleden hebben we zo bvb een groot sensibiliseringsproject gefinancierd – waarrond ook heel wat media-aandacht is geweest (“Vlaamse Gebarentaal Leeft!”, n.v.d.r.). Er is de ondersteuning geweest van een symposium rond CI en VGT. Recenter voorbeeld is het project dat de VRT bij ons heeft ingediend. Via dat project is er de website van Kaatje van Ketnet, waarop een heleboel spelletjes en filmpjes in VGT te zien zijn. Dat is een project waarbij VGT bij kinderen in heel Vlaanderen wordt geïntroduceerd. Een ander project was het uitwerken van een lessenpakket dovencultuur om te gebrui-ken in het onderwijs. En zo zijn er nog een aantal projecten geweest.

Dovennieuws: De adviescommissie VGT zal ook de opleiding voor dove vertalers en presentatoren financieel gaan ondersteunen. Waarom vindt de commissie deze opleiding belangrijk?

Zo’n project heeft een aantal belangrijke doelstellingen. Ten eerste is er het feit dat VGT erg beperkt aanwezig in de mas-samedia (televisie, internet). Tweede punt is dat via zo’n project en via het ter beschikkingstellen van media in VGT ook de toegankelijkheid van media verhoogt, doordat je gaat erkennen dat VGT belangrijker is om die toegang te garanderen dan het ter beschikking stellen van geschreven Nederlands. Een derde erg belangrijk punt van zo’n project, denk ik, is dat de Dovengemeenschap zelf die media gaat bepalen. Dat VGT in de media niet louter getolkt wordt door een horende tolk, maar dat het echt dove mensen zelf zijn, de native speakers, die inhoud van de media bepalen en zo ook dovencultuur eigenlijk mee helpen verspreiden.

Dovennieuws: Bedankt voor dit interview!

Interview:Bart De Boiserie

DN nr 3 mei-juni2010.indd 4 22-04-2010 11:05:15

Page 5: VOORWOORD - Fevlado vz€¦ · programma of web-tv van en voor Dove mensen. Uit onderzoek van Chris Stone (2007)1, een Britse onderzoe-ker die een doctoraat schreef over dove professionelen

Dovennieuws 2010 nr.3 �

DN nr 3 mei-juni2010.indd 5 22-04-2010 11:05:16

Page 6: VOORWOORD - Fevlado vz€¦ · programma of web-tv van en voor Dove mensen. Uit onderzoek van Chris Stone (2007)1, een Britse onderzoe-ker die een doctoraat schreef over dove professionelen

Dovennieuws 2010 nr.3�

OPLEIDINGEN

In Vlaanderen kan men op twee verschillende plaatsen de op-leiding voor Tolk Vlaamse Gebarentaal volgen aan een centrum voor volwassenenonderwijs. Zowel in Mechelen als in Gent worden deze opleidingen aangeboden. Deze opleidingen duren in principe 8 semesters (of 4 jaar), en de studenten heb-ben de keuze uit een avond- of dagprogramma waarbij max. 2 dagen per week les gevolgd wordt. Het is dus mogelijk om deze opleidingen te combineren met een job of een gezinsleven.Om het diploma van Tolk Vlaamse Gebarentaal te behalen moet men een traject doorlopen bestaande uit verschillende modules. Men heeft theoretische vakken (A-modules) zoals Dovencultuur, algemene taalkunde, non-verbale communicatie enzoverder. Daarnaast krijgen de studenten in totaal vijf modu-les waar ze de Vlaamse Gebarentaal leren kennen en gebruiken

(de zgn. B-modules). Tenslotte zijn er ook de D-modules, waarbij de nadruk gelegd wordt op het tolken zelf. Hierbij leert men de vaardigheden die nodig zijn om professioneel te kunnen tolken, zoals stemtolken, gebarentolken, onderwijstolken enz..In principe kan een student deze opleiding vervolmaken in 4 jaar tijd (8 semesters). Vanaf dat moment mag hij/zij zich gediplo-meerd tolk Vlaamse Gebarentaal noemen. In Mechelen bestaat ook de optie om te kiezen voor een opleiding tot schrijftolk.

Meer informatie over deze opleidingen kunnen jullie vinden op hun respectievelijke websites:

http://www.cvo-mechelen.be/doventolk.htmhttp://www.vspw.be/opleidingen/vlaamse_gebarentaal

In deze editie van Dovennieuws gaan we dieper in op de verschillende mogelijkheden voor horende mensen om Vlaamse Gebarentaal te leren. De voorbije decennia is er langzaam maar zeker steeds meer vraag naar cursussen VGT gekomen. Meer en meer geïnteresseerden willen deze prachtige taal graag leren kennen en gebruiken. Verspreid over heel Vlaanderen kan men op verschillende niveaus deze taal leren. In dit themanummer vindt u er alle belangrijke informatie over terug. Veel leesplezier!

Opleiding Tolk voor Doven aan een CVO (Centrum voor Volwassenen-onderwijs)

THEMA: VGT voor horenden

DN nr 3 mei-juni2010.indd 6 22-04-2010 11:05:26

Page 7: VOORWOORD - Fevlado vz€¦ · programma of web-tv van en voor Dove mensen. Uit onderzoek van Chris Stone (2007)1, een Britse onderzoe-ker die een doctoraat schreef over dove professionelen

Dovennieuws 2010 nr.3 �

Het Departement Toegepaste Taalkunde van Lessius biedt vijf academische opleidingen:een academische Bachelor in de Toegepaste Taalkundeen vier Masteropleidingen:- Master in het Tolken- Master in het Vertalen- Master in de Journalistiek- Master Meertalige CommunicatieOp dit moment (2009-2010) zijn er enkel in de Bachelor studen-ten die Vlaamse Gebarentaal studeren, nog niet in de Masters. Dat komt omdat Vlaamse Gebarentaal nog maar sinds vorig academiejaar (2008-2009) geïntegreerd is in het aanbod van het Departement. Het programma van de Bachelor in de Toegepaste Taalkunde bestaat uit 4 delen: (1) algemene vorming, (2) Nederlands en (3 en 4) twee andere talen. Voor de tweede taal (na het Nederlands dus) kunnen studenten kiezen uit Duits, Engels of Frans. Voor de derde taal is er de keuze uit Frans, Engels, Duits, Arabisch, Itali-aans, Russisch, Spaans en Vlaamse Gebarentaal. Dit betekent dat een student dus bijvoorbeeld de talencombinatie Nederlands-Frans-Engels kiest of Nederlands-Engels-Italiaans of Nederlands-

Engels-Vlaamse Gebarentaal.Voor de tweede en derde taal zijn er telkens drie belangrijke opleidingsonderdelen:1.Taalvaardigheid (= zelf de taal goed leren beheersen)2.Taalkunde 3. Cultuurgeschiedenis Deze drie opleidingsonderdelen zijn er dus ook voor Vlaamse Gebarentaal. Wie de volledige Bacheloropleiding wil volgen, moet dus de vier onderdelen volgen: algemene vakken, Nederlands + 2 andere talen. Het is ook mogelijk om enkel delen van de opleiding te volgen, bijvoorbeeld enkel de vakken over Vlaamse Gebarentaal. Dat kan dan met een zogenaamd “creditcontract”. Maar er zijn hiervoor wel toelatingsvoorwaarden (zie http://www.lessius.eu/stk/inschrijvingen/inschr_studietraject.aspx). Wie een Bachelordiploma behaalt, kan doorstromen naar een Masteropleiding. Op dit moment biedt het Departement éénjarige Masteropleidingen aan, waaronder ook een éénjarige opleiding Master in het Tolken. Er is nog een extra opleiding “Conferentietolken”. In de nabije toekomst zullen alle Masterop-leidingen omgevormd worden tot tweejarige opleidingen.

Waar de tolkenopleidingen aan de centra voor volwassenen-onderwijs (Mechelen en Gent) en de opleiding aan de Lessius-hogeschool in Antwerpen uiteindelijk leiden tot een diploma, is dit niet het geval bij de cursussen Vlaamse Gebarentaal van Fevlado-Diversus.

Al vele jaren lang organiseert Fevlado-Diversus overal in Vlaanderen cursussen Vlaamse Gebarentaal die op een rustig en aangenaam tempo gegeven worden door Dove docenten. Het hoofddoel van deze cursussen is om op een laagdrempelige ma-nier geïnteresseerde mensen te laten kennismaken met Vlaamse Gebarentaal. In twintig lessen van twee uur, tussen oktober en april, krijgen deze cursisten één keer per week ’s avonds de ba-sisbeginselen van deze bijzondere taal aangeleerd. Deze cursus is opgebouwd rond verschillende thema’s uit het dagelijkse leven, zoals “eten en drinken”, “het huis” enz… Ook krijgen de cursisten basisinformatie over de grammatica van de Vlaamse Gebarentaal alsook over de Dovencultuur.

Vroeger kon men deze cursus twee jaar volgen. Er werd echter besloten om ook een derde jaar aan te bieden bij voldoende inschrijvingen én als er een geschikte docent wordt gevonden. Deze cursus loopt nu dus over maximaal 3 jaren. In 2009-2010

werd er op twee plaatsen in Vlaanderen (Gent en Leuven) een derde jaar georganiseerd.

In 2009-2010 was het eerste jaar zoals elk jaar een groot succes, met lessen die doorgingen in niet minder dan 10 steden in Vlaanderen, met in totaal 14 groepen geïnteresseerde studen-ten. Meer bepaald gingen deze lessen door in Aalst, Antwerpen, Brugge, Gent, Hasselt, Kortrijk, Leuven, Sint-Agatha-Berchem, Sint-Niklaas en Turnhout.

Het tweede jaar ging door in zes steden, met in totaal zes groe-pen. Deze lessen gingen door in Antwerpen, Hasselt, Brugge, Gent, Leuven en Kortrijk.

Daarnaast kan er ook op aanvraag, bij voldoende inschrijvingen en als er een geschikte docent gevonden wordt, een cursus op andere plaatsen opgestart worden.

In het hiernavolgende interview kunnen jullie lezen hoe de cur-sisten zelf de lessen hebben ervaren. Via een kort interview via mail vroegen we hen naar reacties op enkele vragen. Hieronder lezen jullie een selectie van hun antwoorden.

TTK LESSIUS

Cursus Vlaamse Gebarentaal, aangeboden door Fevlado-Diversus

Sinds kort zijn er ook enkele CVO’s, meer bepaald in Brugge, Hasselt en Meise, die het equivalent aanbieden van de eerste module VGT aan de opleidingen voor Tolk in Gent en Mechelen. Mogelijks wordt dit volgend jaar ook aangeboden door een CVO in Leuven. De inhoud van deze eerste module komt overeen met de eerste module die bij deze tolkopleidingen wordt gegeven

(120u VGT in één module, tegenover 40u binnen de gebarencur-sus die Fevlado-Diversus organiseert). Geïnteresseerden die na-dien graag verder de opleiding voor tolk willen volgen, worden nadien dan doorverwezen naar Mechelen (CVO Crescendo) en Gent (CVO VSPW).

En tenslotte......

DN nr 3 mei-juni2010.indd 7 22-04-2010 11:05:29

Page 8: VOORWOORD - Fevlado vz€¦ · programma of web-tv van en voor Dove mensen. Uit onderzoek van Chris Stone (2007)1, een Britse onderzoe-ker die een doctoraat schreef over dove professionelen

Dovennieuws 2010 nr.3�

In onderstaand interview peilden we door middel van vier vragen naar de motivatie en tevreden-heid van de cursisten van zowel het eerste als het tweede jaar. We hebben een greep gedaan uit de antwoorden. Hieronder kunt u lezen wat de cursisten ervan vonden!

INTERVIEW

“Ik werk in een Centrum voor Leerlingenbegeleiding. De voorgaande jaren kwam ik in con-tact met dove ouders (wiens kind horend is). Wanneer ik iets wenste te bespreken met de ouders, dan moest ik telkens beroep doen op een tolk Vlaamse Gebarentaal.Ik besef ook wel dat ik nooit voldoende kennis van de gebarentaal zal hebben om het gesprek alleen met de ouders te voeren. Maar ik vond het zo erg dat ik zelfs geen ‘goededag’ of ‘tot ziens’ kon zeggen. Ik wou dus een basis in gebarentaal leren zodat ik toch een aantal dingen kon zeggen tegen de dove ouders.”

“Mijn zus wou de cursus volgen voor haar werk. Dat leek mij ook interessant. Het eerste jaar is heel goed meegevallen. “

“Ik had vroeger dove achterburen. Zij konden wel goed liplezen, maar toch raakte ik erg geïnteresseerd in het kunnen van gebarentaal. In mijn vorige job (bij SIG), heb ik een vor-ming gevolgd waarin dove personen kwamen vertellen over hun cultuur en hoe je best kan omgaan met dove personen. Ik kwam toen tot de vaststelling dat dove personen een heel aparte cultuur hebben. Zij zijn sterk geïntegreerd in de dove maatschappij, maar worden vaak in onze maatschappij uitgesloten. Dit komt hoofdzakelijk doordat zij een andere taal spreken. Ik heb het altijd al boeiend gevonden om op de bus of trein mensen in gebarentaal te zien communiceren. “

“Mijn schoonouders zijn doof. Mijn motivatie was en is nog steeds dat ik beter met hen wil kunnen communiceren.”

“Eén van mijn dochters is afgestudeerd als Tolk Vlaamse Gebarentaal. Van daaruit komt ook wel mijn interesse voor Vlaamse gebarentaal.”

“Ik zou in de toekomst heel graag dove kinderen met psychologische problemen visueel begeleiden.”

“Ik werk als verpleegkundige in het ziekenhuis. Af en toe komen er dove mensen bij ons op de dienst. Ik vond het heel jammer dat ik niet met hen kon communiceren.”

“Ik ben erg geïnteresseerd in alles wat met “taal” te maken heeft. Gebarentaal intrigeerde me dan ook al lang. Ik wilde weten hoe het systeem in elkaar zit, hoe de dove mensen zich precies uitdrukken. Ook hun zeer opmerkelijke mimiek vind ik boeiend.”

“Mijn moeder hoort steeds slechter. Ik heb ook zelf het gevoel dat mijn gehoor de laatste tijd achteruit gaat, dus zou het ook praktisch nog wel interessant kunnen worden.”

“Ik denk dat de interesse gekomen is door te kijken naar een aflevering van Koppen. Die ging over de problemen waar doven mee te maken hebben en dan vooral over het tekort aan tolken. Deze informatie is blijven hangen. Een vriendin van mij had deze aflevering ook gezien en was ook geïnteresseerd in het onderwerp. Zo zijn we erop gekomen om ons in te schrijven voor de cursus. “

“Als kind had ik een vriendinnetje wiens ouders doof waren. Dit is me steeds blijven intri-geren, de manier waarop dat hele gezin leefde … . Overal werd heen en weer gebaard. Wanneer de zussen ruzie hadden, gingen ze steeds naar boven zodat hun ouders het niet zouden weten … . Onlangs merkte ik dat mijn nieuwe job te combineren is met avondon-derwijs. Ik heb dan ook geen moment getwijfeld om me in te schrijven.”

Vraag 1: wat was uw motivatie om de cursus Vlaamse Gebarentaal te volgen?

Vanwaar die interesse?

DN nr 3 mei-juni2010.indd 8 22-04-2010 11:05:29

Page 9: VOORWOORD - Fevlado vz€¦ · programma of web-tv van en voor Dove mensen. Uit onderzoek van Chris Stone (2007)1, een Britse onderzoe-ker die een doctoraat schreef over dove professionelen

Dovennieuws 2010 nr.3 �

“Ik vond het een zeer leuke ervaring om van een dove persoon les te krijgen. Wel zijn er onderdelen van de grammatica die we niet goed begrepen. Dit kwam omdat we de uitleg van Monique in gebarentaal onvoldoende begrepen. Dit lag niet zozeer aan Monique, maar aan onze nog beperkte kennis van gebarentaal. We hadden uiteraard wel de uitleg in onze syllabus, maar dat was niet altijd voldoende.”

“Onze lesgeefster lijkt mij de ideale persoon om in het eerste jaar les te geven. Ze is zachtaardig, rustig, kan wel om gekke situaties lachen, … . Ze is mij dus enorm meegevallen! “

“Dat de lesgever doof is, vind ik zeer interessant. Je leert hierdoor enerzijds heel veel omdat de lesgever ervaringsdes-kundige is. Anderzijds werden we een stukje verplicht om onderling meteen de Vlaamse gebarentaal in te oefenen tijdens de lessen.”

“De lesgeefster dit jaar was bijzonder goed. Ze kan heel goed inspelen op wat de cursisten interesseert en kan ook heel goed uitleggen waar de gebaren hun oorsprong vinden. Ze gaf ook vaak de verschillende versies van een woord. Door-dat ze heel expressief is, gebruik je zelf ook vlugger expressie.”

“Ik vind het een goede zaak dat de lesgever doof is. Het is goed om de gebarentaal te leren van iemand die zelf doof is, zo krijg je het sneller onder de knie. Je let meer op de gebaren. Wanneer er een tolk of horende leerkracht is, moet je je aandacht verdelen over het auditieve en visuele. Ik denk dat je zo de gebaren minder intens opneemt.”

“Dat wij tijdens de les geen stem mochten gebruiken, is een pluspunt. Opmerkelijk hoe je je als horende vlug kan aan-passen aan meer mimiek en expressie.”

“De lesgever ging zeer gestructureerd te werk, stap voor stap werden wij begeleid. “

“Onze lesgeefster deed het goed. Ze had zin voor humor en wilde ons altijd nog meer bijleren als we daar naar vroegen.”

“In mijn eerste jaar vond ik het moeilijk om te kunnen volgen, maar na enkele lessen ging dit zeer vlot. Doordat we les kregen van een dove persoon, konden we ook meer leren. We kregen ook meer inzicht in wat we leerden en waarom. “

“Eigenlijk is de 2e les mij het meeste bijgebleven omdat er toen geen tolk meer aanwezig was en we “het zelf moesten redden”. Toen besefte ik opeens wat het voor een dove persoon moet betekenen te leven in een wereld van horenden die je niet kan verstaan omdat je hen niet hoort. Ik voelde me hulpeloos.”

“Vooral het besef wat het is om doof te zijn wordt steeds sterker. Je begint zelf sowieso ook meer gebaren te gebruiken om dingen die je in het dagelijkse leven zegt te versterken “

“Het is mij vooral bijgebleven dat gebarentaal niet enkel rond de gebaren zelf draait, maar zowel visueel, motorisch als expressief is. Verder is mij ook bijgebleven dat de Vlaamse gebarentaal een volledig aparte grammatica met zijn eigen regels heeft. In tegenstelling tot wat ik vermoedde, is het niet zo dat je gewoon vanuit het Nederlands letterlijk vertaald naar de VGT.”

“Oorspronkelijk dacht ik dat gebarentaal eigenlijk Nederlands was, ondersteund met gebaren. Tijdens de cursus is het mij pas doorgedrongen dat gebarentaal een eigen grammatica bezit. “Gebarentaal is een taal” dat is mij het meest bijgebleven !”

“De moeilijkheid van de grammatica. Wij zijn onze grammatica zo gewoon, maar de grammatica van VGT is toch heel verschillend met die van ons.”

“Het is een zeer complexe taal, die je niet zo snel onder de knie hebt. Als je ziet hoe doven onder elkaar com-municeren, dan kan ik daar na 20 lessen nog maar enkele essentiële dingen van verstaan. Het gaat zo snel, de gebaren lijken zo sterk op elkaar, je mag nooit het oogcontact verliezen.”

“Dat gebarentaal echt veel meer is dan voor ieder woord een gebaar in de plaats te gebruiken. Er zijn zoveel verschillen tussen de Nederlands grammatica en deze van de gebarentaal. Dit maakt het nog ingewikkelder, maar ook des te interessanter.”

“Wat mij vooral bijgebleven is, is hoe onze groep van een bende onbekenden toch gegroeid is naar een hechtere groep. Het is niet dat je in de les zat en lekker niets deed. Je werd telkens meegetrokken in dialogen, tekstjes, … met elkaar. Veel interactie dus, iets wat je bij vele andere avondopleidingen niet zou meemaken, denk ik.”

Vraag 2: Welke ervaring had u met uw dove lesgever?

Vraag 3: U hebt reeds 20 lessen gevolgd. Wat is u het meest bijgebleven? Waarom?

DN nr 3 mei-juni2010.indd 9 22-04-2010 11:05:30

Page 10: VOORWOORD - Fevlado vz€¦ · programma of web-tv van en voor Dove mensen. Uit onderzoek van Chris Stone (2007)1, een Britse onderzoe-ker die een doctoraat schreef over dove professionelen

Dovennieuws 2010 nr.3�0

“In de lessen is het al wat aan bod gekomen, maar ik kan niet zeggen dat ik echt veel wijzer ben ge-worden. Ik weet ook niet of het mogelijk is voor 1 dove lesgever tijdens die wekelijkse twee uurtjes om aan 24 horende mensen duidelijk te maken wat Dovencultuur is. “

“Voor een deel wel, maar dit aspect had naar mijn aanvoelen wel meer aan bod mogen komen.”

“Onze lesgeefster gaf soms mee hoe het er in de Dovencultuur aan toe gaat. Eén van de eerste lessen ging dan ook specifiek over hoe dove mensen elkaar aanspreken, tips hoe je iemand zijn aandacht kan trekken … .“

“Ik vermoed dat, naarmate we meer en beter gebarentaal zullen kennen en meer in contact komen met Doven, dat we dan pas meer over de Dovencultuur zullen te weten komen.”

“Niet echt, omdat je daar alleen met horende personen in contact komt, de leerkracht niet meege-rekend natuurlijk.Wel ben ik reeds meerdere malen naar een dovenclub geweest. Ik heb ook deelgenomen aan WDD 2009, daar leer je pas echt wat Dovencultuur betekent.”

“Wel een beetje, vooral ook doordat we op bepaalde lesdagen tijdens de pauze samen met een groep doven in de bar zaten. Daar konden we in reality zien hoe zij met elkaar omgaan. Dan word je er met je neus op gedrukt dat hun leven toch heel anders is dan het “horende” equivalent. Ze staan zeker ook open voor iedereen die hun taal wil leren.”

“Ik begrijp meerdere zaken nu beter. En bepaalde sociale conventies die je beter wel weet zijn goed uitgelegd geweest. Echt contact met doven (buiten onze lesgever) is er echter wel niet geweest. Hopelijk meer daarvan in het tweede jaar!”

Vraag 4: Heb je door het volgen van deze cursus de Dovencultuur ook beter leren

kennen?

Fevlado-Diversus organiseert jaarlijks cursussen Vlaamse gebarentaal op verschillende plaatsen in Vlaanderen. Het doel van de cursussen is iedereen de eerste beginselen van de Vlaamse gebarentaal aan te leren. In Antwerpen zullen er 4 cursussen georganiseerd worden, nl. cursus VGT niveau 1 (beginners) en cursus VGT niveau 2 (gevorderden). Deze cursus zal wekelijks (20 lesweken) plaatsvinden in Madosa en in Lessius Hogeschool Antwerpen. We zijn dringend op zoek naar een twee lesgevers VGT die zich kunnen vrijmaken op dinsdag- en donderdagavond. Deze cursussen starten op dinsdag 12 en donderdag 14 oktober en zal eindigen net voor de paasvakantie. Geen les tijdens de schoolvakantie.

Voorwaarden om les te geven :• Vlotte gebruiker Vlaamse Gebarentaal• Bereid om de korte opleiding te volgen. (= spoedcursus)

Wat biedt Diversus aan de lesgevers : • Een financiële vergoeding• Individuele begeleiding en ondersteuning. Het lessenpakket wordt doorgenomen en besproken, alsook de manier van lesgeven.

Uit ervaring weten we dat wie éénmaal lesgeeft, meestal de smaak te pakken krijgt en jarenlang met plezier deze op-dracht vervult ! Lesgeven is plezant ! Je leert nieuwe mensen kennen en je leert je eigen taal, de Vlaamse Gebarentaal, waarderen ! Heb je interesse, laat het me dan weten !

Ben je geïnteresseerd of wens je nog meer info, mail dan naar [email protected]

Lesgever gezocht voor regio Antwerpen

DN nr 3 mei-juni2010.indd 10 22-04-2010 11:05:31

Page 11: VOORWOORD - Fevlado vz€¦ · programma of web-tv van en voor Dove mensen. Uit onderzoek van Chris Stone (2007)1, een Britse onderzoe-ker die een doctoraat schreef over dove professionelen

Dovennieuws 2010 nr.3 Jongerenkrant ��

Kort

rijk

- JW

De

Hae

rne

emai

l: jo

nger

enw

erki

ng@

deha

erne

club

.be

web

site:

ww

w.jw

dhc.b

elo

kaa:

‘Clu

bhui

s De

Hae

rne’

Kort

rijks

estra

at 7

085

01 K

ortr

ijk -

Heu

le

Tunh

out -

JC D

e Ke

mpe

nem

ail: d

ekem

pen@

pira

mim

e.be

web

site:

ww

w.p

iram

ime.

be/jc

dkLo

kaal

: ‘Soc

iaal

- Cu

lture

el

Cent

rum

Pira

mim

e’H

endr

ik C

onsc

ienc

estra

at 1

723

00 Tu

rnho

ut

Gen

t - JC

De

Joke

rem

ail:

jcdj

oker

@gm

ail.c

omw

ebsit

e: w

ww

.jcde

joke

r.be

Loka

al: ‘D

oven

club

Gen

t ’

Stro

pkaa

i 38

9000

Gen

t

Brug

ge -

JW D

ewitt

e’s

Doo

rdrij

vers

Emai

l: jw

dwd@

now

edo.

bew

ebsit

e: w

ww

.jwdw

d.be

Loka

al: D

OC

Effet

aPo

lder

stra

at 7

6a83

10 S

t Kru

is Br

ugge

Ant

wer

pen

- JC

De

Vlin

der

Emai

l: dev

linde

r@m

ados

avzw

.be

web

site:

ww

w.jc

devl

inde

r.be

Loka

al: ‘M

ados

a’H

aant

jesle

i 213

2018

Ant

wer

pen.

WIE ZIJN WE? Voorzitster Hilde Verhelst - verantwoordelijk voor jongerenfestival, EUDY en WFDY, leiding bij vergaderingen, contact met binnen- en buitenland - Secretaris Kristof Vermeersch - verantwoordelijk voor EUDY en WFDY, back-up administratie, e-mails beantwoorden, opvolgen en contact houden met binnen- en buitenland, verslagen op vergaderingen - Hulpsecretaris Yves Van Acker - verantwoordelijk voor sensibilisatie (website), stadsspel, jongerenfestival - Schatbewaarder Nadine Buchwald - verantwoordelijk voor financiën, jongerenfestival,sneeuwkamp - Hulpschatbewaarder: Dana theys - verantwoordelijk voor jongerenfestival, financiën - Bestuurslid: Sammy Van Landuyt - verantwoordelijk voor Jong Fevladokamp, jongerenfestival, stadsspel - Bestuurslid : Hannes De Durpel - verantwoordelijk voor sensibilisatie (jongerenkrant) en kalender - Bestuurslid: Lien Jacquemin - verantwoordelijk voor jongerenfestival - Adviseurs: Stefaan Breemersch en Geert Dirickx - geven advies over jongerenwerkingen en zorgen voor een goede communicatie met de jongerenwerkingen en Jong Fevlado.

In deze jongerenkrant:

Hallo dove jongeren!

We zijn er weer met de jongerenkrant! We zijn intern bezig met een aantal activiteiten. Ook zijn er enkele nieuwtjes op de website (www.jongfevlado.com): de nieuwe video’s van de bestuursleden en ‘Wat is Jong Fevlado?’ staan nu online! Maak kennis met de oude gezichten en de nieuwe be-stuursleden van Jong Fevlado!

Binnenkort beginnen we aan ons nieuwe stadsspel dat in mei zal doorgaan! Op de volgende pagina vind je meer informatie. We zullen er hard aan wer-ken zodat het voor jullie een onvergetelijk en spetterend weekend wordt!

Intussen is de werkgroep ook druk bezig met het organiseren van het Jong Fevladokamp, vergeet zeker niet om 27-29 augustus in je agenda vrij te houden! Meer informatie volgt nog op de website. Voor het jongerenfesti-val hebben we al een zaal gevonden in Gent. Het belooft zeker en vast een spektakel te worden! In de volgende jongerenkranten zullen we daar meer informatie over geven. Maar vergeet alvast 8-9 oktober niet in de agenda te zetten!

• Stadsspel Gent• JF Kamp: Paranormaal• Jongeren in ‘t bestuur aan het woord• Strip

DN nr 3 mei-juni2010.indd 11 22-04-2010 11:05:33

Page 12: VOORWOORD - Fevlado vz€¦ · programma of web-tv van en voor Dove mensen. Uit onderzoek van Chris Stone (2007)1, een Britse onderzoe-ker die een doctoraat schreef over dove professionelen

Dovennieuws 2010 nr.3 Jongerenkrant��

STADSSPEL GENTZoals je op de affiche kan zien, organiseert Jong Fevlado een stadsspel in Gent. Het centrale thema is ‘Mission Impossible’ met een lichte verwijzing naar de films met Tom Cruise. Het stadsspel is met opdrachten die bijna onmogelijk lijken. Toch zijn we er zeker van dat het jullie zal lukken! Op voorwaarde dat jullie wel zeker afkomen!

Het spel zal beginnen om 20u ‘s avonds in het GTG-lokaal, misschien beter bekend als de zaal beneden in het Fevlado-ge-bouw. Na het startsein laten we jullie los in de nacht. Er wordt slaapgelegenheid voorzien, vergeet dus zeker jullie slaap-materiaal niet! Het stadsspel zal zaterdagavond ein-digen om 18u. Vergeet zeker niet een fototoestel en een vlag (naar keuze, liefst van je eigen jeugdclub!) mee te nemen.

JF-KAMP: PARANORMAAL!Jong Fevlado organiseert, naar jaarlijkse gewoonte, een fantastisch kamp in de zomervakantie! Dit zal doorgaan in de Ardennen, meer bepaald in Mirtwal. Het wordt PARANORMAAL! :-)

Vergeet niet om zeker VOOR 1 augustus in te schrijven! Als je vragen of bedenkingen hebt, je kan de werkgroep altijd contacteren via [email protected].

Het filmpje zal binnenkort op de website verschijnen, ga dus af en toe een kijkje nemen!

Voor het inschrijven contacteer je best je eigen jeugdclub, zo kunnen jullie al een eigen groep vormen.

Als je toch liever via ons wilt inschrijven of geen lid bent van een Vlaamse jeugdclub, dan kan dat zeker:

[email protected].

Tekst in VGT: www.jongfevlado.com

DN nr 3 mei-juni2010.indd 12 22-04-2010 11:05:33