Voorwaardelijke verplichtingen bij planvorming Congres Windenergie op land, 11 oktober 2016

Wanda Blommensteijn

Sr. Adviseur omgevingsrecht BRO Boxtel

Workshop

- Korte intro bestemmingsplan

- Windparken in bestemmingsplannen

- Flexibiliteit in bestemmingsplan

- Eventueel: Omgevingswet

Het bestemmingsplan…

• Stuurt op gebruik, bouwen en beschermen

• Gaat (in beginsel) uit van toelatingsplanologie

• Waarborgt een ‘goede ruimtelijke ordening’

alleen ruimtelijk relevante aspecten opnemen!

• Is een bevoegdheid van de raad

• Planhorizon van 10 jaar (eenmalige verlenging mogelijk)

Het bestemmingsplan…

• Bestemmingsplanvormen; globaal vs. gedetailleerd

• Bestaat uit regels en een verbeelding (juridisch

bindend) en gaat vergezeld van een toelichting waarin

de keuze voor de bestemmingen is gemotiveerd (met

onderzoeken)

• Een bestemmingsplan op rijks- of provinciaal niveau is

ook mogelijk, dan heet het een ‘inpassingsplan’.

Wat verder belangrijk is…

Een bestemmingsplan kan niets regelen buiten

het plangebied

Dus bepaal vooraf goed wat

er in het plan mogelijk gemaakt

moet worden!

Aanlegfase

Exploitatiefase

Exploitatiefase

Onderhoudsweg Netaansluiting /

kabeltracé

Trafostation

Servicegebouw

Flexibiliteit

Flexibiliteit; verschillende vormen

Van globaal tot strikt:

Effecten flexibiliteit

Globaal of gedetailleerd effect op:

1. Rechtszekerheid / belangen omwonenden

2. Reikwijdte onderzoek / onderbouwing!!

Immers: alle mogelijkheden die het plan biedt,

moeten onderbouwd worden

Voorbeeld: flexibiliteit in turbinepositie

Voorbeeld doorvertaling initiatief in

regels en verbeelding

Bestemming Bedrijf

– Windturbinepark;

turbines incl.

schuifruimte

Veiligheidszone

- windturbine;

wiekoverslag

Overige zone -

parkinfrastructuur;

- Opstelplaats

- Inkoopstations

- Kabels en leidingen

- Wegen

- Tijdelijke

voorzieningen

Leiding - Kabeltracé;

- Interne parkbekabeling

Overige zone - weg;

- onderhoudsweg

Flexibiliteit in turbinetype

Flexibiliteit in turbinetype

• Aantal megawatt mag niet in ruimtelijk plan

geregeld worden (want niet ruimtelijk relevant)

• Met name effecten op landschap van belang

• Borgen door bijvoorbeeld te bepalen: - maximale mast- / tiphoogte en rotordiameter

- de verhouding bouwhoogte - rotordiameter, bijv. tussen de 1:0,8 en

1:1,2

- de rotordiameter en de bouwhoogte van de windturbines per

lijnopstelling hetzelfde

- de draairichting van de windturbines hetzelfde

Flexibiliteit in turbine

- Type

- Omvang

- Gelijkvormigheid

Sturen op

(verhouding tussen)

masthoogte,

tiphoogte,

rotordiameter.

Flexibiliteit in opstelling: Zwermen, clusters en lijnopstellingen

Effect op landschap

Flexibiliteit in het bestemmingsplan Mogelijkheden

• Nadere eisen

• Afwijking (voorheen: vrijstelling, ontheffing)

• Wijzigingsbevoegdheid

• Uit te werken bestemming

• Voorwaardelijke verplichting

Flexibiliteit in het bestemmingsplan Mogelijkheden

• Nadere eisen

• Afwijking (voorheen: vrijstelling, ontheffing)

• Wijzigingsbevoegdheid

• Uit te werken bestemming

• Voorwaardelijke verplichting

Flexibiliteit in het bestemmingsplan Afwijking

• ‘Nee, tenzij’-principe.

• Lichte procedure.

• Bevoegdheid college B&W.

• Bijvoorbeeld voor: beperkte afwijking in hoogte.

Flexibiliteit in het bestemmingsplan Wijzigingsbevoegdheid

• Zwaardere procedure dan afwijking.

• Nieuw (wijzigingsplan) vaststellen.

• Net als bij afwijking onder voorwaarden.

• Grofweg als er een verandering op de verbeelding

aangebracht wordt.

• Bijvoorbeeld verplaatsing turbinepositie

Flexibiliteit in het bestemmingsplan Voorwaardelijke verplichting; intro

In principe toelatingsplanologie, maar….

realisatie kan wel afhankelijk gesteld worden van maatregelen.

In het kader van een ‘goede ruimtelijke ordening’ (art. 3.1 Wro).

Maatregelen moeten concreet en op maat gemaakt zijn.

Verplichting, dus alleen toestaan is onvoldoende!!

Degelijke onderbouwing in de toelichting.

Kan ook via privaatrechtelijke overeenkomst (NB belangen van

derden).

Flexibiliteit in het bestemmingsplan Voorwaardelijke verplichting; wat zegt de rechter?

Alleen opnemen als een bepaalde maatregel noodzakelijk is

om:

1. tot een goede ruimtelijke ordening te komen

2. omdat het bevoegd gezag dat eist teneinde de

ontwikkeling acceptabel te vinden (bijv. landschappelijke

inpassing)

3. omdat dit voortvloeit uit (sectorale) wet- en regelgeving.

Flexibiliteit in het bestemmingsplan Voorwaardelijke verplichting; wanneer niet?

1. overlap met een ander wettelijk kader

2. uitvoeringsmaatregelen (niet ruimtelijk relevant zijnde,

bijv. architectonische aspecten of de realisatie van

duikers, riolering of oeverbeschoeiingen).

Voorbeeld voorwaardelijke verplichting Ecologie (1)

Voorbeeld voorwaardelijke verplichting Ecologie (2)

Voorwaardelijke verplichting flora en fauna

Gelijktijdig met de aanleg van de hoogspanningsleidingen zoals bedoeld in

3.1, moet voldaan worden aan de volgende voorwaardelijke verplichtingen ten

aanzien van flora en fauna:

a. de aanleg van de hoogspanningsleidingen ter plaatse van de

aanduidingen 'specifieke vorm van waarde - sectie 3', 'specifieke vorm

van waarde - sectie 4' en 'specifieke vorm van waarde - sectie 6' dient

buiten het broedseizoen van relevante algemene vogelsoorten

uitgevoerd te worden, zodat schade aan algemene broedvogels wordt

uitgesloten. De periode waarin gewerkt mag worden verschilt per sectie

en is opgenomen in de onderstaande tabel;

b. in aanvulling op het bepaalde in sub a geldt voor de aanleg van de

hoogspanningsleidingen ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm

van waarde - sectie 4' dat de open sleuf in de overwinteringsperiode van

de Rugstreeppad uitgevoerd dient te worden, zodat voorkomen wordt

dat exemplaren zich op de werklocatie bevinden. De periode waarin

gewerkt mag worden is opgenomen in onderstaande tabel;

c. direct vóór de aanleg van de hoogspanningsleidingen wordt het tracé,

ter plaatse van de aanduiding "specifieke vorm van leiding - in- en/of

uittredepunt" en in de directe omgeving daarvan, gecontroleerd op de

aanwezigheid van de rietorchis. Indien deze aanwezig zijn worden de

exemplaren ruim uitgestoken en verplaatst naar een geschikte

groeiplaats in de directe omgeving.

Voorbeeld voorwaardelijke verplichting Archeologie

Voorwaardelijke verplichting archeologie

Gelijktijdig met de aanleg van de hoogspanningsleidingen zoals bedoeld

in 3.1, moet voldaan worden aan de volgende voorwaardelijke

verplichting ten aanzien van archeologie: de graaf- en of

boorwerkzaamheden ten behoeve van de aanleg van de

hoogspanningsleidingen ter plaatse van de aanduiding 'archeologische

waarden' dienen onder begeleiding van een archeologische deskundige

plaats te vinden.

Voorbeeld voorwaardelijke verplichting Luchtvaartveiligheid

Voorwaardelijke verplichting luchtvaartverkeersveiligheid

Aan de randen van het windpark dienen de windturbines van obstakellichten te worden

voorzien, zodanig dat alle windturbines op de hoekpunten van het windpark van

obstakellichten zijn voorzien en alle overige windturbines op de randen van het windpark

zodanig dat de horizontale afstand tussen twee windturbines welke van obstakellichten

zijn voorzien maximaal 900 meter bedraagt, tenzij de luchtvaartverkeersveiligheid op

andere wijze aantoonbaar en in overleg met Inspectie Leefomgeving en Transport

geborgd kan worden.

Maar:

Dit kan ook privaatrechtelijk geborgd worden met een verlichtingsplan!

Voorbeeld voorwaardelijke verplichting Sanering

Voorwaardelijke verplichting sanering voor ingebruikname

Alvorens het windpark voor energieproductie in gebruik genomen en gehouden mag

worden (uitgezonderd tijdens de testfase), dienen de 12 turbines van Windpark

Scheemda aan de Kanaalweg te Scheemda gesaneerd te zijn.

Omgevingswet

Uitgangspunten

• Fysieke leefomgeving

• Burgerinitiatief centraal

• Zorgplicht voor een ieder

• Gelijkwaardige bescherming

• Decentraal, tenzij

• Vertrouwen

• Flexibiliteit

Van ‘nee, tenzij’ naar ‘ja, mits’

6 kerninstrumenten

Dat zijn:

• Omgevingsvisie

• Programma

• Omgevingsplan (decentrale regels)

• Algemene (rijks)regels

• Omgevingsvergunning

• Projectbesluit

6 kerninstrumenten

Dat zijn:

• Omgevingsvisie

• Programma

• Omgevingsplan (decentrale regels)

• Algemene (rijks)regels

• Omgevingsvergunning

• Projectbesluit

Bestemmingsplan -> Omgevingsplan

Bindend voor burgers: verboden / toegestane activiteiten

Regels voor fysieke leefomgeving (i.p.v goede RO)

Integraal, gebiedsgericht sturen

Onderzoeksplicht minder zwaar

Nieuwe thema’s: veiligheid, gezondheid en duurzaamheid

Langer dan 10 jaar

Gehele gemeente

Bestemmingsplan wordt Omgevingsplan

Aangevuld met: • Beheersverordening

• Gemeentelijke verordeningen

• Milieuregels

• Welstand

• Andere regels over de fysieke

leefomgeving / locatie-afhankelijke

regels

Omgevingsplan

Omgevingsplan

Bestemmingsplannen

Beheersverordeningen

Kapverordening

Monumentenverordening

Welstandsregels

Milieuregels

Overige regels in belang fysieke leefomgeving

Beschermde stadsgezichten

Vragen??