Gemeentelijke bevoegdheid en verplichtingen inzake de inzameling en ophaling van huishoudelijke...
15
19 juni 2012 Dirk Van Heuven Gemeentelijke bevoegdheid en verplichtingen inzake de inzameling en ophaling van huishoudelijke afvalstoffen
Transcript of Gemeentelijke bevoegdheid en verplichtingen inzake de inzameling en ophaling van huishoudelijke...
19 juni 2012
Dirk Van Heuven
Gemeentelijke bevoegdheid en verplichtingen inzake de
inzameling en ophaling van huishoudelijke afvalstoffen
/ 2
Huishoudelijke afvalstoffen (HA)
“afvalstoffen die ontstaan door de normale werking van een particuliere
huishouding en afvalstoffen die daarmee gelijkgesteld worden bij een besluit van
de Vlaamse Regering” (art. 3, 17° Materialendecreet)
Inzameling van afvalstoffen
“het verzamelen van afvalstoffen, inclusief de voorlopige sortering en de
voorlopige opslag van afvalstoffen, om deze daarna te vervoeren naar een
afvalverwerkingsinstallatie” (art. 3, 18° Materialendecreet)
Cass. 17 december 2010, VHS Europ
Abstractie van Europese regels (interne markt & vrije
mededinging)
FOCUS
/ 3
Art. 26 Materialendecreet
“Elke gemeente draagt er, al dan niet in samenwerking met andere gemeenten, zorg voor
dat de huishoudelijke afvalstoffen zo veel mogelijk worden voorkomen of hergebruikt, op
regelmatige tijdstippen worden opgehaald of op een andere wijze worden ingezameld, en
nuttig worden toegepast of verwijderd, overeenkomstig artikel 11, 12 en 13, § 2.”
“Met behoud van de toepassing van de bepalingen van dit decreet worden de ophaling en
inzameling van huishoudelijke afvalstoffen bij gemeentelijk reglement geregeld.”
REGELGEVING (I)
/ 4
Art. 135 § 2 Nieuwe Gemeentewet
“De gemeenten hebben ook tot taak het voorzien, ten behoeve van de inwoners,
in een goede politie, met name over de zindelijkheid, de gezondheid, de
veiligheid en de rust op openbare wegen en plaatsen en in openbare gebouwen.”
Uitvoeringsplan Milieuverantwoord Beheer van Huishoudelijke
Afvalstoffen (UMBHA)
Bindende taakstellingen voor gemeenten inzake selectieve inzameling en
verwerking HA
REGELGEVING (II)
/ 5
Gemeentelijke bevoegdheid werd geacht exclusief te zijn
RvS 4 oktober 1994, nr. 49.427, Remo-Milieubeheer
AH 3 mei 2000, nr. 47/2000
Rechtsleer
Mogelijkheid intergemeentelijke samenwerkingsverbanden en
uitbesteding aan privé-ondernemingen
RvS 4 oktober 1994, nr. 49.427, Remo-Milieubeheer en RvS 9 mei
2000, nr. 87.129, BVBA ‘t Ruimerke
AH 12 juli 1995, nr. 61/95
MvT bij ASD & rechtsleer
VOOR HET ARREST VHS EUROP
/ 6
Feiten
Privé-onderneming VHS Europ plaatste kledingcontainers in verscheidene
gemeenten voor inzameling textielafval
Op gemeentelijk domein: OV met gemeente
Op privaat domein (bv. winkelparking): OV met private eigenaar
OVAM: ook toestemming gemeente vereist voor containers op privaat
domein, waarop OVAM kopie van OV’en opvroeg in kader van toezicht
VHS Europ dagvaardde OVAM voor rb van 1e aanleg
HET ARREST VHS EUROP (I)
/ 7
1e aanleg
VHS Europ kan kledingcontainers plaatsen op privaat domein met
toestemming private eigenaar, zonder OV met gemeente, onder
voorbehoud van gemeentelijk reglement inzake inzameling textielafval
OVAM kan VHS Europ niet verplichten kopie van OV met gemeente over
te maken voor containers op privaat domein, onder voorbehoud van
gemeentelijk reglement inzake inzameling textielafval
Hoger beroep
VHS Europ kan alleen handelen in samenspraak met of met toestemming
van gemeente, ongeacht gemeentelijk of privaat domein
OVAM kan kopie van OV met gemeente opvragen
HET ARREST VHS EUROP (II)
/ 8
Cassatie
“Uit voormelde bepalingen volgt dat de gemeente verantwoordelijk is voor het
inzamelen en het ophalen van huishoudelijke afvalstoffen en dat zij deze
ophaling kan reguleren. Deze bepalingen sluiten echter niet uit dat, in zoverre
de gemeente het ophalen van huishoudelijke afvalstoffen niet heeft
gereglementeerd, andere personen huishoudelijke afvalstoffen mogen ophalen
met inachtneming van de bepalingen van het Afvalstoffendecreet.
Het is derhalve in die omstandigheden niet verboden aan andere erkende
natuurlijke personen of rechtspersonen dan die waarmee de gemeente een
overeenkomst heeft gesloten of aan wie zij toelating heeft verleend, om
huishoudelijke afvalstoffen op te halen door middel van inzamelpunten op private
eigendom.”
HET ARREST VHS EUROP (III)
/ 9
Bevestiging gemeentelijke bevoegdheid
Gemeenten blijven 1e spelers inzake inzameling en ophaling HA
Regulering/uitsluiting private initiatieven
Gemeenten kunnen perfect bij politieverordening de markt van
inzameling en ophaling HA afsluiten voor private spelers of slechts
openstellen voor de private spelers die zij wenselijk achten
Modelbepaling OVAM-VVSG
Alleen de overbrengers, daartoe aangewezen door de burgemeester, zijn
gerechtigd om afvalstoffen in te zamelen.
Het is voor iedereen verboden om het even welke afvalstof mee te geven aan
andere overbrengers dan deze daartoe aangewezen door de burgemeester.
NA HET ARREST VHS EUROP (I)
/ 10
Artikel 21, §4, 2e lid materialendecreet als antwoord op Hof van
Cassatie ? “Voor de inzameling van huishoudelijke afvalstoffen is, naast
eventueel andere inzamelkanalen, de samenwerking met de gemeenten
verplicht. De Vlaamse Regering stelt in dat geval nadere regels vast voor het
bepalen van een billijke vergoeding (…)”.
Onduidelijk of de samenwerking met de Gemeenten een ruimer
toepassingsgebied heeft dan enkel maar inzake de
producentenverantwoordelijkheid…
NA HET ARREST VHS EUROP (II)
/ 11
Door privé-onderneming(en) zonder gemeentelijk reglement of met
instemming Gemeente
Vervuilingsverbod
Zorgverplichting
Stort- en verbrandingsverboden
Selectieve inzamelings- en ophalingscriteria (o.m. klein gevaarlijk afval)
Bijzondere regels gevaarlijke afvalstoffen
Inzameling/vervoer: registratieplicht
Vrijstelling gemeenten en intergemeentelijke
samenwerkingsverbanden
Verwijdering/nuttige toepassing: vergunnings-/meldingsplicht
Identificatieformulier, verpakkingsnormen,…
Inzameling/ophaling: toestemming gemeente op openbaar domein
NA HET ARREST VHS EUROP (III)
/ 12
Kan een gemeente de inzameling van huishoudelijk afval volledig
liberaliseren in haar reglement?
Primaire bevoegdheid en eindverantwoordelijkheid steeds bij gemeente,
met of zonder gemeentelijk reglement
Kwalitatieve private ophaling?
Betaalbare prijzen?
Toezichts- en controleverplichting gemeente
Aansprakelijkheid van de gemeente
Overheidsopdrachtenregelgeving?
NA HET ARREST VHS EUROP (IV)
/ 13
Gemeenten kunnen zich nooit volledig exonereren van taak om HA in
te zamelen en op te halen
Minstens toezichts- en controleverplichting
Gemeenten kunnen ieder privaat initiatief bij gemeentelijk
reglement reguleren en zelfs uitsluiten
Zelfs op privaat domein
Gemeentelijk reglement terzake aan te raden om private wildgroei te
vermijden
Modelbepaling OVAM-VVSG
BESLUIT (I)
/ 14
Zelfs zonder gemeentelijk reglement kunnen privé-ondernemingen
HA maar inzamelen en ophalen onder bepaalde voorwaarden
Openbaar domein: toestemming gemeente
Privaat domein: toestemming private eigenaar
Privé-onderneming moet materialendecreet en VLAREMA respecteren
Samenwerking met Gemeenten altijd verplicht? (artikel 21 §4
Materialendecreet?)
Zelfs zonder gemeentelijk reglement kunnen particuliere burgers
maar over eigen HA beschikken onder bepaalde voorwaarden
Vervuilingsverbod en zorgverplichting (ook op privaat domein!)
Stortings-en verbrandingsverboden, gevaarlijke afvalstoffen,
vergunnings- en meldingsplichten ,…
BESLUIT (II)
/ 15
referentiesDirk Van HeuvenCogels Osylei 612600 Antwerpen
t 03 270 33 50
Bezoek ook de blog Lokale besturen: www.lokalebesturen.info
