Voorlopig Nederlands Standpunt - Agentschap …...2. Dynamisch Document Ten behoeve van afstemming...

Doc WRC-2019 / NVC 03R6

Voorlopig Nederlands Standpunt

voor de World Radiocommunication Conference 2019

opgesteld door de

Nationale Voorbereidings Commissie

WRC-2019

Versie: d.d. 07-02-2019 Status: 1.3

inclusief resultaten CPG19-7 d.d. 30 november 2018 inclusief resultaten NVC WRC-19 d.d. 30 oktober 2018

2

1. Inleiding Van 28 oktober – 22 november 2019 wordt de Wereld Radiocommunicatie Conference (WRC-2019) gehouden in Sharm el-Sheikh (Egypte), voorafgegaan door de ITU Radiocommunication Assembly. Tijdens een WRC worden de internationale kaders vastgelegd waarbinnen landen hun frequentiebeleid kunnen vormgeven. De voorbereiding voor de Conferentie vindt in zo nauw mogelijke samenwerking met relevante markt- en overheidspartijen plaats, zodat bij de Nederlandse standpuntbepaling de belangen van de markt– en overheidspartijen kunnen worden meegenomen. 2. Dynamisch Document Ten behoeve van afstemming met de betreffende partijen is dit document opgesteld met het doel inzicht te bieden in de agenda van WRC-2019, de bijbehorende Nederlandse belangen, en de op het tijdstip van publicatie ingenomen posities. Het document dient als basis voor de instructie van de Nederlandse Delegatie naar de Conferentie. Waar nodig zal het document op basis van de uitkomsten van de afstemming met marktpartijen en andere betrokkenen gedurende het voorbereidingsproces worden gewijzigd; daarom heeft dit document het karakter van een zogeheten dynamisch document waarin de vorderingen van de voorbereiding en in het bijzonder de Nederlandse standpuntbepaling per onderwerp is vastgelegd.

Het is de intentie van de Nationale Voorbereidingscommissie (NVC) een zo groot mogelijke openheid te betrachten, daarom is dit dynamisch document openbaar en voor geïnteresseerden beschikbaar via de volgende URL:

https://www.agentschaptelecom.nl/documenten/publicaties/2017/oktober/2/dynamisch-document-nvc-2019

De website van de ITU (http://www.itu.int/) bevat algemene informatie en documenten over de komende (en de vorige) conferentie.

Wilt u bijdragen aan het voorbereidingsproces? Dan kunt u een gemotiveerd verzoek om deelname sturen aan de secretaris van de NVC WRC-2019. Deze rol wordt vervuld door Agentschap Telecom: De Secretaris van de Nationale Voorbereidings Commissie WRC-2019 de heer J. Steenge Ministerie van Economische Zaken / Agentschap Telecom Postbus 450 9700 AL Groningen. e-mail adres : [email protected] Het ‘dynamisch document’ is tevens verkrijgbaar bij de secretaris van de NVC. Wanneer u vragen of opmerkingen heeft over het document, dan kunt u contact opnemen met de secretaris van de NVC.

3. Structuur voorbereiding WRC-2019 De nationale voorbereiding zal zich in grote lijnen spiegelen aan de Europese voorbereidingen die in CEPT verband plaatsvinden (CEPT = Conference Europeènne des Administrations des Postes et des Télécommunications). Bij de CEPT zijn 48 Europese telecommunicatie administraties aangesloten.



http://www.itu.int/

mailto:[email protected]

3

De Conference Preparatory Group (CPG) is één van de werkgroepen van de ECC (Electronic Communications Committee) van de CEPT. De CPG heeft zijn activiteiten voor WRC-2019 in april 2016 gestart. De CPG heeft de organisatie vastgelegd via welke de voorbereidingen in Europees verband op de komende Conferentie zullen plaatsvinden.

Voorzitter van de CPG is de heer Alexander Kuhn (Duitsland). Nederland en Zwitserland leveren de vicevoorzitters van CEPT CPG in de persoon van de heer Gerlof Osinga, die werkzaam is bij het Agentschap Telecom en de heer Alexandre Kholod, die werkzaam is bij het Federal Office of Communications Switzerland.

Nederland neemt deel aan zowel de ECC en zijn werkgroepen, als ook aan de CPG en zijn Project Teams.

De documentatie van de CPG is voor iedere geïnteresseerde vrij beschikbaar via de website van het European Communications Office (ECO) via: http://www.cept.org/ecc.

U vindt de meeting documents onder Groups->CPG->PT’s.

Voorlopige posities van internationale organisaties en belangenpartijen zoals NATO, IMO, CRAF, IARU, GSMA, SFCG e.a. zijn te vinden in de bijlagen bij de draft CEPT Briefs van de respectievelijke WRC-19 agendapunten.

Ga hiervoor naar: http://www.cept.org/ecc/groups/ecc/cpg/client/meeting-documents

In Nederland vindt de voorbereiding plaats via de Nationale Voorbereidings Commissie, de NVC, onder leiding van de heer F.G. Bos van de directie Digitale Economie van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Medewerkers van het Ministerie, van Agentschap Telecom en van de meest betrokken onderdelen van andere departementen, bedrijfsleven en diensten zijn de leden van de NVC.

4. Agenda van de WRC - 2019 Net als vorige conferenties is ook voor de conferentie in 2019 een uitgebreide agenda voorzien. De tekst is gegeven in Resolutie 809 (WRC-15).

De hierna volgende tabel geeft per agendapunt van de WRC-2019 het volgende weer:

• de betrokken partijen in Nederland (op basis van het frequentiegebruik in ons land, of op basis van industrie betrokkenheid);

• coördinator NL: onder de NVC ressorteren een aantal coördinatoren (NL-coördinatoren) die verantwoordelijk zijn voor de voorbereiding van de nationale standpuntbepaling voor een aantal onderwerpen. Deze coördinatoren rapporteren rechtstreeks aan de NVC. De coördinatoren hebben tot taak om in onderlinge samenwerking maximale betrokkenheid en steun vanuit de specifieke sector te waarborgen; zij zijn evenwel vrij in de wijze waarop zij hun werk organiseren en draagvlak voor de voorstellen willen creëren;

• probleemstelling: een nadere uitleg van het WRC-agendapunt ;

• internationale subgroep: bijvoorbeeld groepen in de CPG en ITU-R;

• prioriteit NL: een uiteenzetting van de redenen voor de door NL toegekende prioriteit;

http://www.cept.org/ecc

http://www.cept.org/ecc/groups/ecc/cpg/client/meeting-documents

http://www.cept.org/ecc/groups/ecc/cpg/client/meeting-documents

4

• het voorlopige standpunt van CEPT CPG;

• de voorlopige positie van Nederland, indien afwijkend van de CPG en EC positie. Indien alle standpunten congruent zijn wordt het NVC standpunt niet vermeld;

Een overzicht met namen en emailadressen van de NL coördinatoren alsook van de CEPT coördinatoren kunt u aanvragen bij de secretaris van de NVC.

Voor de goede orde: de inhoud van deze tabellen is te beschouwen als ‘dynamisch’ zoals uitgelegd onder hoofdstuk 2 hierboven. De inhoud is onderwerp van discussie en wordt gewijzigd aan de hand van de zich verder ontwikkelende nationale en internationale standpunten.

1.1 to consider an allocation of the frequency band 50-54 MHz to the amateur service in

Region 1, in accordance with Resolution 658 (WRC-15);

Betrokken partijen binnen NL Prioriteit NL

Amateurverenigingen; ASTRON; Defensie Laag

Coördinator NL: Aljo van Dijken

Probleemstelling

Internationale subgroep: CPG PT-D ;

ITU-R WP 5A

Dit agenda item onderzoekt een wereldwijde “alignment” van het gebruik van de band 50 – 54 MHz voor de Amateurs. Europa heeft, met anderen, een dergelijk agenda item voorgesteld.

Motivering prioriteit NL

De behartiging van het agendapunt ligt primair bij IARU en de NL CEPT coördinator. Nauwelijks inzet vanuit EZK voorzien.

Voorlopige positie binnen CPG

CEPT supports an allocation of 2 MHz in the frequency range 50-52 MHz to the amateur service in Region 1 on a secondary basis.

CEPT is still discussing the future regulatory status of the amateur service in part of the band 50-52 MHz.

CEPT is of the view that the amateur service shall not cause harmful interference to, nor claim protection from harmful interference caused by the incumbent services.

Voorlopige positie NL indien afwijkend van CPG en EC

Oorspronkelijke inzet is een allocatie voor de Amateur dienst in de 50 – 54 MHz range. Echter, op CEPT niveau is momenteel alleen nog de 50 – 52 MHz in beeld.

Aanvullende informatie:

VERON en VRZA zijn nationaal gezien de grondleggers voor dit agendapunt.

Dhr. Hans Blondeel Timmerman is CEPT coördinator voor het agendapunt en zal in deze rol ook de belangen van de NL amateurs meenemen. Nauwelijks specifieke inzet vanuit DGETM / AT nodig.

5

Vooralsnog steunt NL het NATO standpunt, die uitgaat van een secundaire allocatie voor de Amateurdienst in de band 50-52 MHz.

1.2 to consider in-band power limits for earth stations operating in the mobile-satellite service, meteorological-satellite service and Earth exploration-satellite service in the frequency bands 401-403 MHz and 399.9-400.05 MHz, in accordance with Resolution 765 (WRC-15);

Betrokken partijen binnen NL: Prioriteit NL:

Satelliet industrie, ESA, NSO, KNMI, Defensie, Hiber.

Hoog

Coördinatoren NL: Jaap Steenge en Henk Verkerk

Probleemstelling

Internationale subgroepen: CPG PT A;

ITU-R WP 7B

Voor aardobservatie (EESS Earth-to-space) en voor meteorologische waarnemingen (MetSat Earth-to-space) zijn systemen operationeel die werken in de band 401-403 MHz en MSS systemen in de band 399.9-400.05 MHz. Deze systemen, die worden gebruikt voor data collectie (DCS), zijn essentieel voor monitoring en voorspelling van klimaatveranderingen, monitoring van de oceanen, voor de voorspelling van het weer en waterbronnen en hulp in de bescherming van de biodiversiteit op aarde en de verbetering van de maritieme veiligheid. Een groeiend aantal satelliet systemen zijn gepland voor toekomstig gebruik van deze banden voor telecommand doeleinden onder de bestaande EESS, MetSat en MSS allocaties. Het is belangrijk om een stabiele regulatieve lange termijn zekerheid te creëren voor de operationalisering van Data Collectie Systemen. Motivering prioriteit NL

Het Nederlandse satellietbedrijf Hiber B.V. (voorheen Magnitude Space) biedt in de nabije toekomst Internet of Things (IoT) en Machine to Machine (M2M) diensten via satelliet aan en heeft interesse in toekomstig gebruik van de 399.9 – 400.05 MHz voor de uplink van haar satellieten. Dit zorgt voor een verbreding van de markt voor mogelijkheden voor het gebruik van IoT/M2M, vanuit een andere invalshoek dan de bestaande aardse netwerken

De eerste Hiber satellieten zijn inmiddels gelanceerd.

Voorlopige positie binnen CPG In order to ensure long term continuity for the operation of satellite data collection systems, CEPT supports the establishment of in-band e.i.r.p. limits, as appropriate, for earth stations in the EESS and MetSat in the frequency band 401-403 MHz (for GSO and non-GSO) and the MSS in the frequency band 399.9-400.05 MHz, taking into account the result of studies. In addition, CEPT proposes specific provisions for both frequency bands until 22 November 2024 for existing and planned satellite systems exceeding these e.i.r.p. limits, for which complete notification information has been received by the Radiocommunication Bureau, and that have been brought into use before 22 November 2019. CEPT is considering Method B of the draft CPM report on 399.9-400.05 MHz as a possible compromise solution to reach a reach a single method at CPM19-2. Voorlopige positie NL indien afwijkend van EC en CPG

6

Niet van toepassing.

1.3 to consider possible upgrading of the secondary allocation to the

meteorological-satellite service (space-to-Earth) to primary status and a possible primary allocation to the Earth exploration-satellite service (space-to-Earth) in the frequency band 460-470 MHz, in accordance with Resolution 766 (WRC-15);

Betrokken partijen binnen NL Prioriteit NL Satelliet industrie, ESA, NSO, KNMI

Medium Coördinatoren NL: Jaap Steenge en Henk Verkerk

Probleemstelling

Internationale subgroepen:

CPG PT A; ITU-R WP 7C

Aardobservatie en MetSat Data Collectie Systemen opereren momenteel in de band 401 – 403 MHz. De meeste van deze systemen maken gebruik van downlinks (space-to-Earth) in de band 460-470 MHz voor de realisatie van goede en bruikbare informatie voor aardse toepassingen. Echter, de 460-470 MHz band is momenteel toegewezen aan de MetSat dienst op een secundaire basis. Via RR No. 5.290 (“different category of service”) hebben inmiddels sommige Administraties (NL nog niet) deze band op nationaal niveau al opgewaardeerd naar een primaire status. Verder is de band 460-470 MHz ook wereldwijd toegewezen aan de vaste en mobiele dienst met een primaire status en wordt als zodanig ook gebruikt. Onder de conditie dat bestaande diensten moeten worden beschermd, wordt voorgesteld om ten behoeve van de ontwikkeling van de EESS en de MetSat dienst de huidige status van de MetSat op te waarderen van secundair naar primair en verder om een primaire allocatie toe te kennen aan de EESS (space-to-Earth). Dit is nodig ter verkrijging van een stabiele regulatieve omgeving en lange termijn continuïteit voor deze diensten.


Voor de toekomstige operationalisering van Aardobservatie en MetSat diensten is een stabiele regulatieve omgeving vereist.


CEPT supports that the MetSat (space-to-Earth) allocation should be upgraded from secondary to primary status and that a primary EESS (space-to-Earth) allocation should be added in the frequency band 460-470 MHz provided that the protection of primary services in the frequency band and in adjacent frequency

bands is ensured by the introduction of relevant pfd masks for GSO and non-GSO satellites

“MetSat and EESS earth stations shall not claim protection from stations in the fixed and mobile services”, as stated in recognizing f) of Res 766

priority of MetSat over EESS as currently expressed in the RR is retained.

Momenteel is voor de “oplossing” van dit agendapunt in het draft CPM Report 1 single

7

Method opgenomen.

Voorlopige positie NL indien afwijkend van CPG

Niet van toepassing

1.4 to consider the results of studies in accordance with Resolution 557 (WRC-15), and review, and revise if necessary, the limitations mentioned in Annex 7 to Appendix 30 (Rev.WRC-12), while ensuring the protection of, and without imposing additional constraints on, assignments in the Plan and the List and the future development of the broadcasting-satellite service within the Plan, and existing and planned fixed-satellite service networks;

Betrokken partijen binnen NL Prioriteit NL Satelliet industrie, NPO, Medium Coördinator NL: Johan Kroon

Probleemstelling

Internationale subgroepen: CPG PT-B;

ITU-R WP 4A

APP 30 bevat de provisies van alle diensten en hieraan gerelateerde Plannen en Lijsten voor de Broadcasting Satellite Service (BSS) in de banden 11.7-12.2 GHz (Regio 3), 11.7-12.5 GHz (in Regio 1) en 12.2-12.7 GHz in Regio 2. Annex 7 van APP 30 bevat informatie over “orbital position limitations”. De Fixed Satellite Service (FSS) werkt o.a. in frequentiebanden die aanpalend zijn aan eerdergenoemde BSS banden. Beide diensten kunnen samenleven maar de netwerken van de BSS zijn onderworpen aan de Annex 7 beperkingen van APP 30, terwijl dit niet geldt voor de FSS netwerken die in dezelfde banden werken. Om te bewerkstelligen dat beide diensten ook in de toekomst adequaat kunnen samenleven is overeengekomen om studie te doen naar een mogelijke revisie van de orbital position limieten genoemd in Annex 7 van APP 30.


NL is voorstander van een evenwichtige verdeling van de geostationaire baan.

Voorlopige positie binnen CPG CEPT does not support method A (No Change) of the draft CPM text. CEPT still continues discussing methods B and C, that only differ on the limitations A1a and A2a. CEPT supports the retention of the limitations: • Limitation A2c (No modification in the Region 2 Plan further west than 175.2°W); • Limitation A1b (No assignments in the Region 1 List further east than 146°E). In addition, after the removal of relevant limitations, CEPT supports the application of a new Resolution that would give 90 days’ priority to submit new satellite networks to Administrations with national assignments in the Regions 1 and 3 Plan with equivalent downlink protection margin values equal or below -10 dB.


De geostationaire baan raakt steeds verder ‘vol’. Er is daarom behoefte aan een goede

8

verdeling van de beschikbare ruimteposties in combinatie met frequentierechten. In essentie gaat dit agendapunt daarover. Tot dusver was er op Europese schaal veel discussie over twee oplossingsmethodes (B en C, A is NOC) maar voor geen van beide bestond een meerderheid. Uiteindelijk werd besloten beide methodes aan te houden als mogelijke oplossingen.

Zonder op de verdere inhoudelijke details in te gaan kan worden gesteld dat methode C zorgt voor een betere verdeling van de geostationaire baan tussen 37,2°W en 10°E met mogelijkheden voor het gebruik van 60 cm schotels (en 40/45 cm schotels). Daarnaast lijkt de complexiteit van Methode C (iets) minder als die van methode B. Nederland steunt daarom methode C.

In de laatste CPG meeting is afgesproken dat PTB hier verder over spreekt en een besluit dient te nemen omtrent de meest wenselijke en haalbare oplossing.

NL zet in op methode C

1.5 to consider the use of the frequency bands 17.7-19.7 GHz (space-to-Earth) and 27.5-29.5 GHz (Earth-to-space) by earth stations in motion communicating with geostationary space stations in the fixed-satellite service and take appropriate action, in accordance with Resolution 158 (WRC-15);

Betrokken partijen binnen NL Prioriteit NL Satelliet operators; ESA Hoog

Coördinator NL: Johan Kroon

Probleemstelling


CPG PT- B; ITU-R WP 4A

Het gaat hier over het gebruik van de downlink in de 17.7-19.7 GHz band (space-to-Earth) en de uplink in de 27.5 -29.5 GHz band (Earth-to-space) door Earth Stations in Motion (ESIMs), die werken met FSS GSO satellieten. Beide banden zijn wereldwijd op primaire basis bestemd voor FSS maar tegelijkertijd ook co-primair toegewezen aan de vaste en mobiele dienst. Er is een wens voor mobiele communicatie (incl. wereldwijde satelliet breedband diensten), dat aardse stations wanneer ze in beweging zijn kunnen communiceren met deze satellieten in de FSS. Daarvoor moeten technische en operationele karakteristieken en gebruikerswensen voor ESIMs (in de FSS) worden bestudeerd en dan gaat het vooral om sharing en compatibiliteit kwesties tussen ESIMs in de FSS versus huidige en geplande stations van bestaande diensten. Als gevolg van de verwachte toenemende vraag naar ESIM, omdat ESIM terminals 'in beweging' zijn en wereldwijd worden gebruikt, moet het regelgevend kader zo eenvoudig en praktisch mogelijk zijn.


Het NL belang bij het agendapunt wordt als hoog gekwalificeerd aangezien NL operators SES en Viasat grote verwachtingen hebben m.b.t. de exploitatie van ESIM’s.

Voorlopige positie binnen CPG CEPT position: CEPT supports a regulatory framework for the operation of earth stations in motion (ESIM) in the bands 17.7-19.7 GHz and 27.5-29.5 GHz, while ensuring protection of, and

9

not imposing undue constraints on, services allocated in those frequency bands. Due to the foreseen growing demand for ESIM and because ESIM terminals are ‘in motion’ and used worldwide, the regulatory framework for these terminals needs to be as simple and practicable as possible. Aanvullende informatie Er is tijdens alle voorgaande vergaderingen in ITU (WP4A) en op Europees niveau (CPG-PTB) veel en langdurig over dit onderwerp gesproken. De ESIM kwestie blijkt in de praktijk geen eenvoudig agendapunt om tot een vergelijk te kunnen komen. Europees is uiteindelijk besloten een compilatie van een aantal voorstellen en inputdocumenten te maken. Overeengekomen is dit document in te dienen als CEPT bijdrage aan de CPM19-2 vergadering. Een door iedereen gedragen draft ECP is echter nog niet voorhanden omdat men daarover nog steeds niet tot overeenstemming heeft kunnen komen. Uit bovenstaande mag blijken dat er met betrekking tot dit onderwerp tijdens CPM en naar verwachting ook tijdens WRC-19 nog veel discussie plaats gaat vinden. Er bestaat geen duidelijke oplossingsmethodiek en er is wereldwijd hier en daar weerstand tegen het gebruik van ESIM’s.


Nog niet bepaald

1.6 to consider the development of a regulatory framework for non-GSO FSS satellite systems that may operate in the frequency bands 37.5-39.5 GHz (space-to-Earth), 39.5-42.5 GHz (space-to-Earth), 47.2-50.2 GHz (Earth-to-space) and 50.4-51.4 GHz (Earth-to-space), in accordance with Resolution 159 (WRC-15);


Satelliet operators; ESA, Defensie; radar industrie; Amateurverenigingen; ASTRON

Medium


Probleemstelling

Internationale subgroepen: CPG PT B;

ITU-R WP 4A Er is een noodzaak onderkend om de ontwikkeling en implementatie van nieuwe technologieën in FSS banden boven de 30 GHz aan te moedigen. FSS systemen, die gebaseerd zijn op nieuwe technologieën boven de 30 GHz in combinatie met GSO en NGSO satelliet constellaties zijn geschikt voor het aanbieden van hoge capaciteit en lage kosten communicatie, zelfs aan de meest geïsoleerde regio’s van de wereld. Voorgesteld is om studie te doen naar de technische en operationele karakteristieken en regulatieve provisies voor de operationalisering van NGSO systemen in eerdergenoemde banden, onder erkenning van het recht op bescherming van bestaande GSO FSS, MSS en BSS netwerken alsmede bescherming van bestaand overig gebruik in banden boven 30 GHz. Motivering prioriteit NL

NL is voorstander van onderzoek naar de mogelijkheden voor deployment van NGSO systemen in de Q en V banden.

Voorlopige positie binnen CPG CEPT supports the development of regulatory provisions and technical and operational conditions that would enable spectrally efficient operation of NGSO FSS satellite systems in the bands 37.5-42.5 GHz (S-E), 47.2-50.2 GHz (E-S) and 50.4-51.4 GHz (E-S) while ensuring protection for GSO satellite networks and stations of other existing services including passive services in the adjacent frequency bands. CEPT considers that the limits in Res 750 are not sufficient for the protection of EESS (passive) in the adjacent band

10

50.2-50.4 GHz from operation of NGSO FSS. CEPT is of the view that the effects of aggregate FSS interference from GSO satellite networks and NGSO systems operating in the relevant bands should be taken into account to ensure the protection of EESS (passive). CEPT supports the development of the new Rec ITU-R S which describes the methodology to calculate the maximum permissible interference level from NGSO systems in certain situations. CEPT also supports the development the new Rec ITU-R S. [50/40 GHz Reference links] which contains characteristics of representative FSS GSO reference links. Aanvullende informatie Dit agendapunt beschouwt de mogelijkheden voor deployment van NGSO systemen in de Q en V banden. Nederland steunt de CEPT de voorstellen die in de huidige oplossing methodiek voorliggen op regelgeving en technisch niveau en waarmee de efficiënte werking van NGSO FSS mogelijk wordt gemaakt in de banden 37.5-42.5 GHz (S-E), 47.2-50.2 GHz (E-S) en 50,4-51,4 GHz (E-S) waarbij tegelijkertijd wel bescherming dient te worden geboden aan GSO en andere bestaande diensten, waaronder passieve diensten in de aangrenzende frequentiebanden. Er gaan stemmen op om voor deze banden ook naar de mogelijkheden voor GSO systemen te kijken. Nederland is daar gezien de timing niet voor maar kan zich vinden in voorstellen om dat onderwerp op de agenda van WRC-23 te plaatsen.


n.v.t.

1.7 to study the spectrum needs for telemetry, tracking and command in the space

operation service for non-GSO satellites with short duration missions, to assess the suitability of existing allocations to the space operation service and, if necessary, to consider new allocations, in accordance with Resolution 659 (WRC-15);


Satelliet operators; Satellietbouwers; ASTRON; Luchtvaartgemeenschap; Defensie

Hoog

Coördinatoren NL: Jaap Steenge en Johan Kroon

Probleemstelling

Internationale subgroepen: CPG PT- A;

ITU-R WP 7B Het gaat bij dit agendapunt om de spectrumbehoefte voor “non-GSO satellites with short duration missions” (tot voor kort aangeduid als pico/nano satellieten) en het vinden van een passende oplossing hiervoor. Dit zou kunnen zijn in bestaand spectrum in de Space Operation Service (SOS) maar evt. ook nieuw spectrum, en dan met name binnen de frequentie ranges 150.05-174 MHz en 400.15-420 MHz. Motivering prioriteit NL

NL wil de eigen satellietbouwindustrie ruimte geven om haar groeidoelstelling te verwezenlijken.

Het agendapunt is een een uitvloeisel voor een door NL voorgesteld agendapunt voor WRC-19 (via CEPT CPG) De NL industrie, waaronder de satellietbouwer ISIS, heeft groot belang bij dit agendapunt voor de verwezenlijking van haar (groei)ambities.

11

Gezien de NL belangen bij dit agendapunt is het zaak om de komende tijd, w.o. tijdens CPM19-2,op strategisch/tactisch niveau te acteren door nauwere aansluiting te zoeken met Afrikaanse landen en met de APT landen, waaronder met name China, India en Zuid Korea.

Agendapunt 1.7 heeft een relatie met agendapunt 1.2 aangezien de frequentieranges elkaar deels overlappen. Voorlopige positie binnen CPG

CEPT supports additional allocations or upgrades of existing allocations to the space operation service for short duration mission satellites provided that: Studies of spectrum requirements are based on satellite missions planned and

constellation development. Studies of spectrum requirements show the need for additional allocations or

upgrades of existing allocations. Studies show compatibility with existing services.

CEPT supports the use of the current primary allocation to the space operation service in the space-to-Earth direction in the band 137-138 MHz, associated with relevant technical conditions (e.g. pfd limits).

CEPT supports studies for possible modifications to the current regulatory situation including the removal of No 9.21 in the existing allocation to the space operation service in the Earth-to-space direction in the band 148-149.9 MHz.

As an alternative to the band 148-149.9 MHz, CEPT is still investigating a possible 1 MHz allocation to the space-operation service in the Earth-to-space direction limited to non-GSO satellites with short duration missions within the band 403-405 MHz.

For the following bands, considered under this Agenda item, CEPT supports a “No Change”: 150.05-174 MHz; 400.15-403 MHz; 405-420 MHz.

CEPT is of the view that the band 272-273 MHz does not provide a solution to satisfy Agenda item 1.7 and hence supports a “No Change” for this band.

CEPT recognises that studies under this Agenda item will have to take into account the considerations under Agenda item 1.2.

Verdere informatie:

CPG PT A ontwikkelde 2 draft ECP’s voor het agendapunt (Opties A en B) en CPG concludeerde dat beide opties verder uitgewerkt moeten worden. V.w.b. de SOS downlink allocatie wordt in beide opties de band 137-138 MHz voorgesteld.

Voor de uplink allocatie in de opties wordt voorgesteld:

voor optie A: de band 148-149.9 MHz met de suppressie van RR 9.21 en

voor optie B: de band 403-404 MHz of de band 404-405 MHz.

Een 1e inventarisatie binnen de laatstgehouden CPG vergadering m.b.t. eventuele voorkeuren voor de opties A of B leverde tijdens de vergadering een gelijke stand op.

CPG PT A is door CPG gevraagd het agendapunt verder uit te werken en om te proberen om tot 1 draft ECP te komen.


Nog niet van torepassing.

12

1.8 to consider possible regulatory actions to support Global Maritime Distress Safety Systems (GMDSS) modernization and to support the introduction of additional satellite systems into the GMDSS, in accordance with Resolution 359 (Rev.WRC-15);


INMARSAT; maritieme gemeenschap; Min. I & W; ASTRON Hoog

Coördinatoren NL: Jaap Steenge en Johan Kroon

Probleemstelling

Internationale subgroepen: CPG PT-C;

ITU-R WP 5B en 4C Binnen IMO wordt momenteel gewerkt aan de modernisering van het GMDSS en eerste uitkomsten en conclusies van de lopende discussies zullen meegenomen worden in de aanpassingen van het internationale Radio Reglement. Een compleet overzicht met radio regulatieve consequenties van het GMDSS moderniseringsproces zal naar verwachting eerst rond 2018/2019 duidelijk zijn. Een tweede onderdeel van het agendapunt is gerelateerd aan de introductie van nieuwe satelliet systemen in het GMDSS en dit is tegelijkertijd de grootste angel van het agendapunt. Een Amerikaanse MSS provider, satellietoperator Iridium – werkend in de z.g. L band - wil naast de huidige dienstverlening ook GMDSS diensten gaan aanbieden. Iridium werkt in de L band met een downlink die een secundaire allocatie in het RR heeft. Probleem is dat het huidige Iridium systeem stoort (harmful interference) op bestaande radiodiensten en m.n. de Radioastronomie dienst (RAS) heeft hier veel last van. Iridium zal dit jaar nog de eerste nieuwe satellieten lanceren ter vervanging van het huidige satelliet systeem. Iridium heeft toegezegd dat de nieuwe satellieten beter in staat zullen zijn om genoemde interferentie te elimineren. Binnen CEPT bestaat echter scepsis over deze mogelijke oplossing voor de interferentiekwestie en om die reden hebben een aantal lidstaten al aangegeven niet akkoord te gaan met het aanwijzen van Iridium als GMDSS provider zolang de betreffende interferentie kwestie niet is opgelost. Deze kwestie zal gedurende de behandeling van dit agenda item ongetwijfeld een belangrijke rol gaan spelen. Motivering prioriteit NL NL inzet is de bescherming van de Radioastronomiedienst en het GMDSS. Voor wat betreft issue A (Modernisering van het GMDSS) gaat het om de facilitering van het (toekomstige) maritieme nood-, spoed en veiligheidsverkeer en voor wat betreft issue B ( de introductie van additionele satelliet systemen in het GMDSS) Het gaat bij dit agendaonderdeel met name om de bescherming van de Radioastronomie en andere maritieme belangen. In meer specifieke zin gaat het om de toekomstige operationalisering van Iridium als nieuwe GMDSS provider en onder welke (frequentie technische) condities. Grote zorg is

13

dat Iridium momenteel met haar secundaire MSS allocatie in de MSS band de primaire allocatie van de RAS al sinds jaar en dag in een aanpalende band hinderlijk stoort. Inschatting is dat Iridium bij ongewijzigd beleid, de RAS en hoger in de frequentieband opererende MSS providers, zoals Inmarsat, hinderlijk zal blijven storen. Voorlopige positie binnen CPG De voorlopige CEPT positie luidt:

Issue A: Modernisation of GMDSS

CEPT supports the introduction of the MF frequencies for international NAVDAT, defined in the Recommendation ITU-R M.2010-0, in RR Article 5.

CEPT opposes the introduction of the MF frequencies for international NAVDAT, defined in the Recommendation ITU-R M.2010-0, in RR Appendix 15 for this WRC.

CEPT supports the introduction of the HF NAVDAT frequencies, defined in the Recommendation ITU-R M.2058-0, in RR Appendix 17.

CEPT opposes the introduction of the HF NAVDAT frequencies, defined in the Recommendation ITU-R M.2058-0, in RR Appendix 15 for this WRC.

Issue B: Regulatory action due to the introduction of additional satellite systems into the GMDSS by IMO

CEPT supports regulatory actions to introduce an additional satellite system into the GMDSS as follows: the frequency band 1621.35-1626.5 MHz used for GMDSS is allocated to the

maritime mobile satellite service (for both space-to-Earth and Earth-to-space) on a primary basis

Regulatory provisions are amended as necessary in order to ensure the protection of services operating in the frequency bands concerned and in adjacent frequency bands is maintained.


IMO MSC heeft recent Iridium erkend als nieuwe GMDSS service provider, waardoor er meer druk wordt uitgeoefend door belanghebbenden naar het vinden van een acceptabele oplossing van issue B voor alle stakeholders.

NL insteek blijft om enerzijds de maritieme belangen niet uit het oog te verliezen en anderzijds om ook volop aandacht te blijven hebben voor een oplossing voor de al jaren durende interferentie problematiek van de RAS.

1.9 To consider, based on the results of ITU R studies:

1.9.1 regulatory actions within the frequency band 156-162.05 MHz for autonomous maritime radio devices to protect the GMDSS and automatic identifications system (AIS), in accordance with Resolution 362 (WRC-15);

1.9.2 modifications of the Radio Regulations, including new spectrum allocations to the maritime mobile-satellite service (Earth-to-space and space-to-Earth), preferably within the frequency bands 156.0125-157.4375 MHz and 160.6125-162.0375 MHz of Appendix 18, to enable a

14

new VHF data exchange system (VDES) satellite component, while ensuring that this component will not degrade the current terrestrial VDES components, applications specific messages (ASM) and AIS operations and not impose any additional constraints on existing services in these and adjacent frequency bands as stated in recognizing d) and e) of Resolution 360 (Rev.WRC-15);

Betrokken partijen binnen NL Maritieme gemeenschap; Havenbedrijven; Min. I & W; ESA; ISIS Hoog Coördinator NL: Jaap Steenge

Probleemstelling


CPG PT- C;

ITU-R WP 5B

1.9.1 Ter bevordering van de maritieme veiligheid is er een noodzaak tot de identificatie en categorisatie van maritieme radio “devices” die op autonome grondslag (dus niet gekoppeld aan een schip) werken in een maritieme omgeving.

Doel van het agendapunt is het zeker stellen van de ongestoorde operationalisering van het GMDSS en de bescherming van AIS.

1.9.2

Dit agendapunt maakte onderdeel uit van agendapunt 1.16 (“new AIS applications”) van WRC-15 en heeft betrekking op een niet door WRC-15 geaccordeerd onderdeel van het VHF Data Exchange System (VDES). Tijdens WRC-15 kon geen overeenstemming worden bereikt over de z.g. “satelliet component” van het binnen IALA ontwikkelde VDES. De maritieme gemeenschap (waaronder de collega’s van I & M) benadrukken dat VDES is belangrijk is voor de toekomst en m.n. in relatie tot de toekomstige implementatie van e-Navigation. Motivering prioriteit NL

NL belang is het zeker stellen van de ongestoorde operationalisering van het GMDSS en de bescherming van AIS (v.w.b. onderdeel 1.9.1) en de completering van beide componenten van het VDES (v.w.b. onderdeel 1.9.2)

1.9.1 probeert meer helderheid te scheppen in een wildgroei aan nieuwe systemen die verschillende toepassingen hebben waarbij het de inzet is om deze te classificeren en om te onderzoeken / voor te stellen op welke frequenties deze systemen bij voorkeur dienen te werken in de APP 18 frequentieband. Prioriteringsstatus heeft mede te maken met het feit dat ook vanuit Toezicht sterke behoefte is aan enige vorm van regulering van dit soort systemen.

1.9.2 probeert een oplossing te vinden voor de (frequentie)satelliet component van het VDES. Door diverse maritieme stakeholders, o.m. I & W en KVNR wordt aan het VDES grote waarde toegekend en de prioriteringsstatus is hier dan ook sterk aan gerelateerd. Voorlopige positie binnen CPG De voorlopige CEPT positie luidt:

1.9.1

CEPT is of the view that the operation of autonomous maritime radio devices needs to be harmonized and regulated.

15

CEPT is of the view that the operation of autonomous maritime radio devices shall not reduce the integrity of AIS and of GMDSS.

CEPT is of the view that the AMRD of Group B shall operate in the bands of RR Appendix 18. In connection with this, CEPT does not support Method B3 to satisfy Agenda item 1.9.1 of WRC-19.

CEPT is also of the view that the power of the AMRD transmitters of Group B shall be limited to a value that ensures their compatibility with radio systems operating in accordance with the existing frequency allocation.

CEPT supports the identification of spectrum for autonomous maritime radio devices within the frequency band 156-162.05 MHz.

1.9.2

CEPT supports sharing and compatibility studies between the proposed VDES satellite component (VDE-SAT) and the systems in the radiocommunication services allocated in the same and in adjacent frequency bands.

CEPT is of the view that implementability of VDE-SAT and feasibility of its sharing and compatibility with the systems in the radiocommunication services allocated in the same and adjacent frequency bands without imposing any limitations on those services shall behave been confirmed by appropriate studies and measurement results.

CEPT supports the introduction of a new primary maritime mobile-satellite (space-to-Earth) service allocation within the frequency band 160.9625-161.4875 MHz, which is not channelized in RR Appendix 18, and the introduction of a new primary maritime mobile-satellite (Earth-to-space) service allocation for the channels 24, 84, 25, 85, 26 and 86 of RR Appendix 18. The coordination mechanism under No 9.14 is introduced through a new footnote in the RR, taking into account the pfd-mask contained in Recommendation ITU-R M.2092. This is in line with Method B of the draft CPM Report (Document CPM19-2/1). Voorlopige positie NL indien afwijkend van CPG

Niet van toepassing.

1.10 to consider spectrum needs and regulatory provisions for the introduction and

use of the Global Aeronautical Distress and Safety System (GADSS), in accordance with Resolution 426 (WRC-15);

Betrokken partijen binnen Nederland Prioriteit NL

Luchtvaartgemeenschap; INMARSAT; satelliet providers; Defensie Hoog

Coördinator NL: Gerlof Osinga

Probleemstelling

Internationale subgroepen: CPG PT- C; ITU-R WP 5B

In aansluiting op de discussies met betrekking tot Global Flight Tracking (GFT) is er binnen de aeronautische gemeenschap een noodzaak ontstaan tot de opzet van een Global Aeronautical Distress and Safety System. Hierin wordt de positie en deelgegevens van een luchtvaartuig onder normale, abnormale en distress situaties verzonden. Hiermee kunnen redding organisaties efficiënter hun alarmeringstaken van opsporing en

16

redding uitvoeren. Directe aanleiding was de vermissing van MH 370 en eerder Air France 447. Deze situaties dienen voorkomen te worden.

Studies binnen ICAO zijn inmiddels afgerond en er is bepaald dat er geen nieuwe spectrum behoeftes zijn. Wel dienen er regulatieve provisies voor de introductie en gebruik van het GADSS te worden opgenomen.


De NL economie is voor een belangrijk deel afhankelijk van de luchtvaart. Het realiseren van een hogere mate van veiligheid is van direct belang. Het agendapunt wordt derhalve als hoog gekwalificeerd.


De voorlopige CEPT positie ten aanzien van het agendapunt luidt:

CEPT is of the view that systems contributing to the GADSS shall operate in accordance with ICAO

requirements or recommendations contained in Standard and Recommended Practices (SARPs), manuals or guidance material;

any changes to the Radio Regulations should be determined on the basis of the GADSS concept developed by ICAO;

systems identified to contribute to the GADSS do not require any change to Article 5 of the Radio Regulations;

[the list of the frequency bands and systems used by GADSS and also their technical and operational characteristics and operational parameters should be included in the corresponding ITU-R Recommendations;]

additional regulatory actions for the introduction and use of GADSS should not place any additional constraints on the existing and planned systems.


n.v.t. 1.11 to take necessary actions, as appropriate, to facilitate global or regional

harmonized frequency bands to support railway radiocommunication systems between train and trackside within existing mobile service allocations, in accordance with Resolution 236 (WRC-15);

Betrokken partijen binnen NL Prioriteit NL Min. I & W; DGETM en AT; ProRail Medium

Coördinatoren NL: Gabrielle Owen en Aljo van Dijken

Probleemstelling

Internationale subgroepen: CPG PT-D; ECC-FM56

ITU-R WP 5A

UIC-FRMCS werkgroep

Enkele Aziatische administraties zijn de initiators van dit agendapunt. Het betreft hier gepaste acties ter bevordering van wereldwijde of regionaal geharmoniseerde frequentiebanden voor de ondersteuning van spoorwegradiocommunicatie tussen trein en trackside binnen de bestaande frequentiebanden voor de mobiele dienst.

17

Spoorweg systemen zijn aan het veranderen. Voor Europa en Nederland geldt met name dat er een opvolger voor GSM-R moet komen omdat de industrie GSM-R nog tot 2030 ondersteunt.

In een aantal landen wordt een noodzaak gevoeld tot integratie van technologieën ter facilitering van verschillende spoorwegcommunicatiefuncties m.b.t. bijvoorbeeld command en control en datatransmissie voor communicatiedoeleinden in een hoge snelheid spoorweg omgeving. Huidige spoorwegcommunicatiesystemen zijn veelal smalbandig van opzet. Motivering prioriteit NL Spoorwegcommunicatiesystemen zijn belangrijk voor ProRail en het is belangrijk om aangesloten te blijven op de ontwikkelingen. Voorlopige positie binnen CPG De voorlopige CEPT positie luidt:

CEPT is of the view that the harmonized use of frequencies for RSTT within existing mobile service allocations serves current and future demands of railway organisations on all operational levels.

CEPT is of the view that no change to the RR is needed in response to WRC-19 Agenda item 1.11, except suppression of Resolution 236 (WRC-15).

CEPT is of the view that harmonisation of frequencies for RSTT can be achieved through the course of ITU-R study group work by an applicable ITU-R Recommendation and/or Reports (e.g. non-mandatory Recommendation ITU-R M.[RSTT_FRQ_HARMONISATION] containing regional harmonisation measures). In this regard, CEPT highlights its existing framework for RSTT train radio on the basis of GSM-R, which serves interoperable cross-border railway operations. CEPT recognizes that there are other standards/technologies and frequency bands providing for RSTT. In addition, CEPT is of the view that Agenda item 1.11 does not cover the provision of public communication services for passengers.

CEPT CPG19-7 heeft inmiddels voor dit agendapunt een NOC ECP geaccordeerd.


n.v.t.

1.12 to consider possible global or regional harmonized frequency bands, to the

maximum extent possible, for the implementation of evolving Intelligent Transport Systems (ITS) under existing mobile-service allocations, in accordance with Resolution 237 (WRC-15);


Satelliet operators; I & M, semiconductor industrie (w.o. NXP), Defensie; mobiele operators

Medium

Coördinatoren NL: Gabrielle Owen en Aljo van Dijken

Probleemstelling

Internationale subgroepen: CPG PT-D;

ITU-R WP 5A

Enkele Aziatische administraties zijn de initiators van dit agendapunt. Informatie en communicatie technologieën zijn geïntegreerd in een voertuigsysteem om Intelligente Transport Systemen (ITS) communicatietoepassingen te leveren met als doel verbetering

18

van het vervoersmanagement en ter ondersteuning van veilig rijden (“connected cars”).

Het agendapunt gaat over mogelijke wereldwijde of regionaal geharmoniseerde frequentiebanden ten behoeve van de implementatie van Intelligente Transport Systemen (ITS) binnen bestaande banden voor de mobiele dienst.


NL is als transportland zeer geïnteresseerd in de ontwikkelingen m.b.t. ITS. Ook is er vanuit I & W grote interesse in het onderwerp. Voorlopige positie binnen CPG

CEPT is of the view that its existing regional harmonisation measures for ITS in the band 5 855-5 925 MHz are sufficient and no changes to the RR are required in response to WRC-19 Agenda item 1.12 except the suppression of Resolution 237 (WRC-15). CEPT is developing a revision of its existing harmonisation framework for ITS around 63-64 GHz.

CEPT is of the view that harmonisation measures for ITS at ITU-R level can be achieved through the course of ITU-R study group work by applicable ITU-R Recommendations (e.g. Recommendation ITU-R M.[ITS_FRQ]).

CEPT is also of the view that harmonisation of ITS under AI 1.12 is limited to the exchange of information to improve traffic management and to assist driving safety.

In addition, CEPT is of the view that Road tolling (also known as Electronic Toll Collection (ETC)) in 5 795-5 815 MHz is not part of Agenda Item 1.12.

CEPT CPG19-7 heeft inmiddels voor dit agendapunt een NOC ECP geaccordeerd. Voorlopige positie NL indien afwijkend van CPG

n.v.t.

1.13 to consider identification of frequency bands for the future development

of International Mobile Telecommunications (IMT), including possible additional allocations to the mobile service on a primary basis, in accordance with Resolution 238 (WRC-15);


DGETM en AT + overige leden van de NVC WRC-19 Hoog

Coördinatoren NL: Fokko Bos en Aljo van Dijken

Probleemstelling

Internationale subgroepen: ECC PT-1; ITU-R TG 5/1

Het agendapunt is in feite een vervolg op WRC-15 agendapunt 1.1 en gaat over het zoeken naar additioneel spectrum voor de toekomstige ontwikkeling van IMT / mobiel breedband in de frequentierange 24.25 – 86 GHz. Motivering prioriteit NL Om de ambities in het actieplan connectiviteit te kunnen waarmaken is het van essentieel belang om voldoende frequentieruimte te hebben om in de (specifieke) behoefte aan draadloze connectiviteit te kunnen voorzien. Voorlopige positie binnen CPG

19

De door CPG vastgestelde voorlopige CEPT positie luidt:

CEPT supports the results of the ITU-R studies1 on IMT spectrum needs in the range 24.25-86 GHz. CEPT supports sharing and compatibility studies for the bands listed in Resolves 2 of Resolution 238 (24.25-27.5 GHz, 31.8-33.4 GHz, 37-43.5 GHz, 45.5-50.2 GHz, 50.4-52.6 GHz, 66-76 GHz and 81-86 GHz), with the focus on the frequency bands 24.25-27.5 GHz, 40.5-43.5 GHz and 66-71 GHz.

CEPT supports the identification of global bands for IMT among the bands listed in resolves to invite ITU-R 2 of Resolution 238, taking into account the results of sharing and compatibility studies with existing services. Bands outside those listed in resolves to invite ITU-R 2 of Resolution 238 are not supported for consideration under this Agenda item. The following bands are supported for IMT identification and where appropriate, allocation to the Mobile Service on a primary basis: 24.25-27.5 GHz

CEPT has confirmed the clear priority for this band through the adoption of a harmonisation decision (ECC Decision (18)06) including relevant conditions for the protection of other services in the band and adjacent bands. The Decision was developed based on studies that assumed an individual authorisation regime.

CEPT supports the unwanted emission limits of −42 dBW/200 MHz Total Radiated Power (TRP) for base stations and −38 dBW/200 MHz TRP for mobile terminals, into the 23.6-24 GHz band, to be included as mandatory limits in Resolution 750.

CEPT is considering RR N° 5.536A, 5.536B and 5.536C in relation with coexistence with EESS and SRS earth stations

40.5 – 43.5 GHz

CEPT proposes an IMT identification for 40.5-43.5 GHz. This is a priority band for CEPT and already identified for future harmonisation in Europe. CEPT considers that the bands 40.5-43.5 GHz has good potential for future harmonisation in Europe. The process for developing harmonisation decisions for additional bands (other than 26 GHz) may be launched immediately after WRC-19, under the assumption of an individual authorisation regime. 66 – 71 GHz

CEPT supports that IMT and MGWS/WAS should have equal access to the frequency band 66-71 GHz. An identification should not confer any priority to IMT and this should be emphasized in the footnote identifying the band and associated WRC Resolution. CEPT supports modifying No. 5.553 to remove the frequency band 66-71 GHz from this footnote.

Other candidate bands considered: 37-40.5 GHz

Whilst CEPT will not propose identification and has no intention of using 37-40.5 GHz for IMT, CEPT will not oppose a global IMT identification for the full 37-43.5 GHz range.

The following bands are not supported for the IMT identification and CEPT is proposing NOC: 31.8-33.4 GHz 71-76 GHz 81-86 GHz.

Note: CEPT has developed a Roadmap on 5G (http://cept.org/ecc/topics/spectrum-for-

1 i.e. excluding Annex B from Doc ITU-R TG5/1 Document 5-1/36 Attachment 1: Information on

spectrum needs in some countries

http://cept.org/ecc/topics/spectrum-for-wireless-broadband-5g#roadmap

20

wireless-broadband-5g#roadmap). In this respect it is noted that “Europe has harmonised the 27.5-29.5 GHz band for broadband satellite and is supportive of the worldwide use of this band for ESIM. This band is therefore not available for 5G”.


Recente ontwikkeling: ook binnen CEPT is de 32 GHz band niet meer in beeld als kandidaatband voor IMT2020/5G.

NL zet voorlopig volop in op:

- de 26 GHz band (24.25 - 27.5 GHz),

- de 40 GHz band (40.5 – 43.5 GHz) en

- de 66 GHz band (66 – 71 GHz)

Bij de 26 GHz band speelt er nog wel een aandachtspunt t.a.v. toewijzingen / spectrum voor vaste verbindingen, die ergens anders ondergebracht dienen te worden, bij voorkeur in de 80 GHz range of hoger.

De 26 GHz wordt nu vooral in Nederland intensief gebruikt voor straal verbindingen (4- 6 km) van de mobiele operators. Frequentiebanden van 80 GHz en hoger kunnen dergelijke afstanden niet verzorgen. De behoefte aan 5G spectrum is vooral bedoeld voor capaciteit in stedelijke gebieden. Er lijkt een samenlevingsmodel mogelijk omdat straalverbindingen in de 26 GHz vooral ingezet worden om basisstations in buitengebieden te verbinden met het backbone netwerk van mobiele operators.

Opgemerkt wordt verder dat de CIE een “actieplan 5G” heeft gelanceerd waarin de 26 GHz band als “pioneer” band is aangemerkt. Op grond hiervan heeft de CIE de lidstaten de verplichting opgelegd om tenminste 1 GHz in deze band voor mobiele communicatie beschikbaar te stellen.

Aandachtspunt is de bescherming van de belangen van de passieve diensten (w.o. met name de EESS/SRS).

1.14 to consider, on the basis of ITU-R studies in accordance with

Resolution 160 (WRC-15), appropriate regulatory actions for high-altitude platform stations (HAPS), within existing fixed-service allocations;


ASTRON; ESA; INMARSAT; Defensie; Medium

Coördinatoren NL: Jaap Steenge en Gerlof Osinga

Probleemstelling


CPG PT A;

ITU-R WP 5C Binnen de ITU gemeenschap worden er nog steeds mogelijkheden gezien voor High Altitude Platform Stations (HAPS) als mogelijke oplossing voor toekomstige en groeiende behoeftes aan meer mobiel breedband gebruik voor met name het platteland en voor afgelegen gebieden. Hierbij moet o.m. gedacht worden aan het “Google balloon” initiatief en aan plannen die Facebook ten aanzien hiervan heeft. Essentie van het agendapunt is dat bestaand FS en FSS gebruik beschermd wordt

http://cept.org/ecc/topics/spectrum-for-wireless-broadband-5g#roadmap

21

voordat HAPS operationeel wordt. Motivering prioriteit NL Ontwikkelingen m.b.t. HAPS kunnen een potentieel verstorende invloed hebben op bestaand FS en FSS gebruik. Bestaand NL frequentiegebruik dient adequaat beschermd te worden.

Voorlopige positie binnen CPG De door CPG vastgestelde voorlopige CEPT positie luidt: CEPT supports, while ensuring protection of existing services and their future

development including other applications of the fixed service and subject to the conclusions of the ongoing sharing and co-existence studies for the bands mentioned below and adjacent band scenarios: Worldwide identifications for transmissions from high altitude platform stations

(downlink) in the bands 6 440- 6 520 MHz, 27.9-28.2 GHz. Worldwide identifications for transmissions to high altitude platform stations

(uplink and downlink) in the bands 31-31.3 GHz and 38-39.5 GHz For the bands 6 440-6 520 MHz, 27.9-28.2 GHz, 31-31.3 GHz, 38-39.5 GHz, 47.2-

47.5 GHz and 47.9-48.2 GHz, CEPT is supporting new footnotes and associated resolutions and/or appropriate modifications to the existing footnotes and associated resolutions in order to facilitate the use of HAPS links on a global level and to protect incumbent services in these bands and, as appropriate, in the adjacent bands.

CEPT is of the view that any consideration of the frequency band 24.25-27.5 GHz in Region 2 under this Agenda item should not limit the possibility to identify the band for IMT on a global level under Agenda item 1.13.


-n.v.t.

1.15 to consider identification of frequency bands for use by administrations for

the land-mobile and fixed services applications operating in the frequency range 275-450 GHz, in accordance with Resolution 767 (WRC-15);

Betrokken partijen binnen NL Prioriteit NL ASTRON; ESA; AT Medium Coördinatoren NL: Jaap Steenge en Henk Verkerk

Probleemstelling

Internationale subgroepen: CPG PT- A;

ITU-R WP 1A

Dit agendapunt is mede op CEPT initiatief op de agenda voor de komende conferentie gekomen. Het gaat hier om de identificatie van frequentiebanden voor de landmobiele - en vaste dienst in de frequentierange 275 – 450 GHz, onder inachtneming van de bescherming van de passieve diensten zoals de Radioastronomie, de aardobservatiedienst en de Space Research Service zoals opgenomen in No. 5.565. Nederland heeft tijdens WRC-12 actief meegewerkt aan de opzet en inhoud van No. 5.565. Motivering prioriteit NL NL is in bedoelde frequentierange voorstander van een evenwichtige verdeling /indicatie

22

van frequentiebanden voor zowel passief als actief frequentiegebruik. NL belanghebbenden zijn o.m. ASTRON en ESA. Voorlopige positie binnen CPG De door CPG vastgestelde voorlopige CEPT positie luidt:

CEPT supports the inclusion of a new footnote to Article 5 of the Radio Regulations identifying the following frequency bands for fixed and mobile service applications in the range 275-450 GHz while maintaining the protection of the passive services identified in No. 5.565: 275-296 GHz 306-313 GHz 318-333 GHz 356-450 GHz

With a total bandwidth of 137 GHz, CEPT stresses that this is exceeding the assessed spectrum requirements of the land mobile and fixed services. In addition to the 23 GHz already allocated to land mobile and fixed services in the lower adjacent band 252-275 GHz, this is hence providing a contiguous band of 44 GHz.

However, CEPT does not support land mobile and fixed services identification in the EESS (passive) bands 296-306 GHz, 313-318 GHz and 333-356 GHz (as identified in No. 5.565) since study results show that they are not compatible.

CEPT also supports access to the frequency range 275-450 GHz by other active services notwithstanding the continued protection of the passive services as determined in No. 5.565. Voorlopige positie NL indien afwijkend van CPG

n.v.t.

1.16 to consider issues related to wireless access systems, including radio local area networks (WAS/RLAN), in the frequency bands between 5 150 MHz and 5 925 MHz, and take the appropriate regulatory actions, including additional spectrum allocations to the mobile service, in accordance with Resolution 239 (WRC-15);

Betrokken partijen binnen NL Prioriteit NL DGETM en AT; ESA; I & W; Defensie + overige leden van de NVC WRC-19 Hoog

Coördinatoren NL: Bart Schaap en Aljo van Dijken

Probleemstelling


CPG PT-D;

ITU-R WP 5A Draadloze systemen, inclusief WAS/RLAN, werken momenteel al in de 5 GHz frequentieband. Opzet van het agendapunt om nader onderzoek te doen naar mogelijkheden voor uitbreiding van de al bestaande frequentiebanden voor draadloze toepassingen in de range 5150 – 5 925 MHz. Mochten de bevindingen positief uitpakken dan dienen voor deze banddelen de nodige regulatieve acties ondernomen te worden alsook voorstellen voor de mogelijke allocatie van specifieke banden aan de mobiele

23

dienst.


Om de ambities uit het actieplan connectiviteit waar te kunnen maken is het van belang om voldoende frequentieruimte beschikbaar te hebben voor draadloze lokale netwerken. Daarnaast is het voor Nederland van belang dat het wetenschappelijk gebruik en het Defensiegebruik in de 5 GHz band ongestoord kunnen blijven plaatsvinden.

NL positie is dat nieuwe RLAN/WAS toepassingen in de 5 GHz band alleen kunnen worden toegestaan onder waarborging van non-interference van bestaand gebruik.


In the 5 150-5 250 MHz band, CEPT notes that an outdoor relaxation to WAS/RLAN would affect the operation of the MSS feeder links, aeronautical radionavigation and aeronautical telemetry (see No. 5.446C). However, CEPT is still studying usage restrictions (e.g. in vehicle use) combined with appropriate mitigation techniques to achieve co-existence with incumbent services to enable outdoor WAS/RLAN use in this band.

In the 5 250-5 350 MHz band, CEPT notes that the current studies have shown difficulties in achieving co-existence with incumbent services and therefore supports no change to the RR in this band.

In the 5 350-5 470 MHz band, CEPT supports no change to the RR in this band.

In the 5 725-5 850 MHz band, CEPT would support a new mobile allocation to accommodate WAS/RLANs use if sharing and compatibility studies can demonstrate the effectiveness of any new proposed interference mitigation techniques to ensure the protection of radars, fixed service (see No. 5.455) and FSS space station receivers. It is to be noted that CEPT will take into account compatibility studies between RLAN and specific applications within CEPT (e.g. road tolling systems). At this time, no effective mitigation techniques has been proposed to enable co-existence with certain modes of frequency hopping radars operated in this band in some CEPT countries.

In the 5 850-5 925 MHz band, CEPT notes that the current studies have shown difficulties in achieving co-existence with other incumbent services without imposing any additional constraints on existing services such as FSS (space station receivers) and existing applications under the mobile service such as ITS (including urban rail). Therefore, CEPT supports no change to the RR in this band.

Aanvullende informatie:

Ten aanzien van de frequentiebanden:

- 5250-5350 MHz,

- 5350-5470 MHz en

- 5850-5925 MHz

heeft CPG19-7 drietal NOC ECP’s opgesteld, die alle door de laatstgehouden CPG vergadering zijn geaccordeerd. Voorlopige positie NL indien afwijkend van CPG

Nederland is voorstander van uitbreiding van frequentieruimte voor RLAN buiten de 5

24

GHz band.

2 To examine the revised ITU-R Recommendations incorporated by reference in the Radio Regulations communicated by the Radiocommunication Assembly, in accordance with Resolution 28 (Rev.WRC-03), and to decide whether or not to update the corresponding references in the Radio Regulations, in accordance with the principles contained in Annex 1 to Resolution 27 (Rev.WRC-12);


Agentschap Telecom Laag

Coordinator NL: Jaap Steenge

Probleemstelling Internationale subgroepen: CPG PT-A;

Een standaard agenda item: het radio reglement verwijst naar een aantal ITU-R aanbevelingen die op die wijze verplichtend gemaakt zijn. Dergelijke aanbevelingen kunnen in de loop der jaren vernieuwd zijn. Motivering prioriteit NL

Dit agendapunt wordt pas kort voor de Conferentie actueel.

Voorlopige positie binnen CPG De voorlopige CEPT positie luidt: CEPT supports the revision of ITU-R Recommendations incorporated by reference based on

outcomes of work of the relevant ITU-R Study Groups.

CEPT resumes examining the compliance with the principles of Annex 1 to Resolution 27 (Rev-WRC-12) of the references to ITU-R Recommendations in the Radio Regulations.

CEPT supports update of the RR Volume 4 cross references list.


n.n.b.

3 To consider such consequential changes and amendments to the Radio Regulations

as may be necessitated by the decisions of the Conference;


-- --

Probleemstelling Internationale subgroepen: Een standaard agenda item: dit agenda item omvat besluitvorming over ‘consequentials’ van andere besluiten, en kan derhalve pas tijdens de conferentie actueel worden. Motivering prioriteit NL

Geen prioriteit indicatie vereist. Voorlopige positie binnen CPG

n.v.t. Voorlopige positie NL indien afwijkend van CPG

25

n.v.t.

4 In accordance with Resolution 95 (Rev.WRC-07), to review the resolutions and

recommendations of previous conferences with a view to their possible revision, replacement or abrogation;


Agentschap Telecom Medium

Coördinator NL: Jaap Steenge

Probleemstelling Internationale subgroepen: CPG PT-A;

Een standaard agenda item: deze ‘review’ gebeurt aan de hand van het report van de directeur ITU-R en het CPM report: deze stellen een lijst voor met wat herzien moet worden en wat weg kan. Motivering prioriteit NL Dit agenda punt wordt pas kort voor de Conferentie actueel. Voorlopige positie binnen CPG De door CPG vastgestelde voorlopige CEPT positie luidt:

CEPT encourages the constant review of Resolutions and Recommendations from previous conferences and will follow activities, in particular of ITU, associated with this effort. CEPT proposes to suppress Resolution RES 99 (WRC-15), RES 809 (WRC-15)

and RES 810 (WRC-15) CEPT proposes to modify Resolution RES 517 (REV.WRC-15), RES 543 (WRC-

03), RES 641 (REV.HFBC-87), RES 647 (REV.WRC-15) and RES 731 (REV.WRC-12)

CEPT proposes to suppress Recommendation TBD CEPT proposes to modify Recommendation TBD


n.n.b.

5 To review, and take appropriate action on, the Report from the Radiocommunication

Assembly submitted in accordance with Nos. 135 and 136 of the Convention;


-- --

Probleemstelling Internationale subgroepen: Een standaard agenda item: de Directeur ITU-R vertelt in zijn verslag over de resultaten van de Radio Assembly, en dus over de nieuwe en vernieuwde ITU-R Recommandaties, en hij stelt de Conferentie voor de vereiste besluiten te nemen over dit materiaal. Motivering prioriteit NL

Dit agenda punt wordt pas kort voor de Conferentie actueel, en pas dan is een prioriteit indicatie te geven. Voorlopige positie binnen CPG

26

-- Voorlopige positie NL indien afwijkend van CPG

n.v.t.

6 To identify those items requiring urgent action by the Radiocommunication Study

Groups in preparation for the next world radiocommunication conference;


-- --

Probleemstelling Internationale subgroepen: Een standaard agenda item: meestal krijgt ITU-R opdrachten via de diverse Resoluties, welke toelichting geven op de agenda items voor de toekomstige conferentie. Er zijn echter ook opdrachten mogelijk die niet direct aan een agenda item gekoppeld zijn. Motivering prioriteit NL

Aan dit agenda punt kan pas tijdens de Conferentie invulling gegeven worden. Voorlopige positie binnen CPG

-- Voorlopige positie NL indien afwijkend van CPG

n.v.t.

7 To consider possible changes, and other options, in response to

Resolution 86 (Rev. Marrakesh, 2002) of the Plenipotentiary Conference, an advance publication, coordination, notification and recording procedures for frequency assignments pertaining to satellite networks, in accordance with Resolution 86 (Rev.WRC-07) to facilitate rational, efficient, and economical use of radio frequencies and any associated orbits, including the geostationary-satellite orbit;


Satelliet operators; Hoog


Probleemstelling

Internationale subgroepen: CPG PT-B; ITU-R WP 4A

Gezien het feit dat over onderwerpen als coördinatie, notificatie en recording al tijdens meerdere conferenties is gesproken, werd besloten dit onderwerp “voorlopig” als standaard agenda item op te voeren. Tijdens de afgelopen conferentie zijn opnieuw veel verbeteringen en vereenvoudigingen aangenomen; er kan echter volgens veel partijen nog veel meer gedaan worden. Motivering prioriteit NL De Nederlandse satelliet operators zijn erg geïnteresseerd in vereenvoudiging van de diverse ITU regelingen die op hun bedrijfstak van toepassing zijn, dus actief bijdragen aan verbetering en vereenvoudiging van de procedures, zonder bestaande rechten teniet te doen. Gedurende de periode tot WRC-19 zijn in totaal 13 sub items onder dit agenda item

27

toegevoegd. Nederland heeft als filing administratie voor diverse satellietoperators belang bij heldere en zo eenvoudig mogelijke procedures. Voorlopige positie binnen CPG CEPT position CEPT is studying possible improvements of the coordination and notification procedures for space services. CEPT supports retaining the current process of continuing evolution at successive WRCs of the regime governing space services. CEPT intends to develop specific positions susceptible to bring improvement to the regulatory process. CEPT favours the review of any RR provision which can bring accurate solutions to specific detected inconsistencies and develop new improved provisions with emphasis on solving the most urgent issues, i.e. well characterized issues whose improvement is urgent and impacting. CEPT also favours a stable and predictable regulatory framework for efficient and economical use of spectrum and orbit resources. Aanvullende informatie Nederland steunt de verbetering en vereenvoudiging van de satelliet coördinatie, notificatie en andere satelliet gerelateerde regelgeving in de RR.


N.v.t.

Hieronder een tabel met de 13 verschillende sub-items onder dit agendapunt. Er is voor gekozen per sub-item niet de verschillende oplossingsmethodieken en CEPT keuzes te vermelden. Die informatie kan gevonden worden in het laatste verslag van CPG-PTB van 11-14 september 2018 (Document WRC-2019 NVC 109) en de CPG meeting van 27-30 november 2018 (Document WRC-2019 NVC 116). Nederland kan zich vinden in de CEPT standpunten aangaande de oplossingsmethodieken voor alle sub-items onder agendapunt 7.

Issue Title

A Bringing into use of frequency assignments to all non-GSO satellite systems, and consideration of a milestone-based approach for the deployment of non-GSO satellite systems in specific bands and services

B Application of coordination arc in the Ka-band, to determine coordination requirements between FSS and other satellite services

C

Issues for which consensus was achieved in ITU-R and a single method has been identified C1: AR11 and AP30/30A/30B discrepancies C2: Frequency bands submitted under AP30B Article 6 C3: AP30B MOD to Article 6 No. 6.10 C4: AP30/30A single AP4 notice for List and Notification C5: MOD to No. 11.46 and six month resubmission C6: AP30B single AP4 notice for List and Notification C7: harmonization of AP30B with AP30 & 30A § 4.1.13 for R1 & 3 and §

4.2.17 for R2; re-introducing a regulatory option to capture obtaining agreements for a specific period

D Identification of those specific satellite networks and systems with which

28

Issue Title

Coordination needs to be effected under RR Nos 9.12, 9.12A and 9.13

E Resolution related to RR Appendix 30B

F Measures to facilitate entering new assignments into the RR Appendix 30B List

G Updating the reference situation for Region 1 and 3 networks under Appendices 30 and 30A when provisionally recorded assignments are converted into definitive recorded assignments

H Modifications to RR Appendix 4 data elements to be provided for non-GSO satellite systems not subject to the procedures of Section II of RR Article 9

I Additional RR Appendix 4 data items to be provided for non-geostationary satellite systems with multiple orbital planes

J Modification of Section 1, Annex 1 of RR Appendix 30 pfd limit

K Difficulties for Part B examinations under § 4.1.12 or 4.2.16 of RR Appendices 30 and 30A and 6.21 c) of RR Appendix 30B

L Update to Appendix 4 data elements required for RR Article 22 EPFD verification after revision of Recommendation ITU-R S.1503

M Simplified regulatory regime for non-GSO satellite systems with short duration missions

8 To consider and take appropriate action on requests from administrations to delete their country footnotes or to have their country name deleted from footnotes, if no longer required, taking into account Resolution 26 (Rev.WRC-07);


EZK en AT + eventueel belanghebbende partijen Medium

Coördinator NL: Jaap Steenge

Probleemstelling


CPG PT-A De doelstelling van dit agenda item is opschoning van voetnoten, zodat een betere harmonisatie tot stand komt. Echter tijdens de conferentie worden veel landsnamen aan voetnoten toegevoegd, zonder dat dit de harmonisatie bevordert. Motivering prioriteit NL Doel is om te bewaken of evt. voorstellen voor terugtrekking uit bestaande voetnoten van ons omringende landen een impact zouden kunnen hebben op bestaand frequentiegebruik en hier vervolgens actie op te ondernemen. Nederland heeft nog slechts 8 voetnoten die iedere conferentie opnieuw bezien worden.

29

Voorlopige positie binnen CPG De door CPG vastgestelde voorlopige CEPT positie luidt:

General

CEPT is of the view that there is no need to change the Resolution 26 (Rev. WRC-07).

Issue A – Deletion of country footnotes or country names from footnotes CEPT supports Administrations taking the initiative to review their footnotes and to

propose the deletion of their country names or the deletion of country footnotes, if no longer required.

Issue B – Addition of country names into footnotes or new country footnotes CEPT is of the view that this agenda item is not intended for adding country names

into footnotes and the addition of new country footnotes. CEPT is of the view that Conferences may continue to deal with requests to add

country names to existing footnotes on a case by case basis, subject to the principle that proposals for the addition of country names to existing footnotes can be considered but their acceptance is subject to the express condition that there are no objections from the affected countries.

Furthermore CEPT is of the view that proposals for the addition of new country footnotes which are not related to agenda items of this Conference should not be considered.

Voorlopige positie NL indien afwijkend van CPG Opdracht om op nationaal niveau te bekijken of en zo ja, uit welke voetnoot / voetnoten wij ons zouden kunnen terugtrekken. Conclusies melden aan de CEPT coördinator. Verder: NL neemt een terughoudende opstelling aan t.o.v. het eventueel invoegen van voetnoten door andere landen. 9 To consider and approve the Report of the Director of the

Radiocommunication Bureau, in accordance with Article 7 of the Convention:

9.1 on the activities of the Radiocommunication Sector since WRC-12;

9.1.1 Resolution 212 (Rev.WRC 15) Implementation of International Mobile Telecommunications in the frequency bands 1 885-2 025 MHz and 2 110 2 200 MHz

9.1.2

Resolution 761 (WRC 15) Compatibility of International Mobile Telecommunications and broadcasting-satellite service (sound) in the frequency band 1 452-1 492 MHz in Regions 1 and 3

9.1.3

Resolution 157 (WRC 15) Study of technical and operational issues and regulatory provisions for new non-geostationary-satellite orbit systems in the 3 700-4 200 MHz, 4 500-4 800 MHz, 5 925-6 425 MHz and 6 725-7 025 MHz frequency bands allocated to the fixed-satellite service

9.1.4 Resolution 763 (WRC 15) Stations on board sub-orbital vehicles

9.1.5

Resolution 764 (WRC 15) Consideration of the technical and regulatory impacts of referencing Recommendations ITU R M.1638 1 and ITU R M.1849 1 in Nos. 5.447F and 5.450A of the Radio Regulations

30

9.1.6 Issue 1) in the Annex to Resolution 958 (WRC 15)



9.1.9 Resolution 162 (WRC 15) Studies relating to spectrum needs and possible allocation of the frequency band 51.4-52.4 GHz to the fixed-satellite service (Earth-to-space)

9.2 on any difficulties or inconsistencies encountered in the application of the Radio Regulations; and

9.3 on action in response to Resolution 80 (Rev.WRC-07);


Maritieme gemeenschap; satelliet operators; mobiele operators; ESA; luchtvaart industrie;

Medium en Hoog

Int. Sub groep WP 1B; WP 4A; WP 4C; WP 5A; WP 5B; WP 5D; CPG PT-A; CPG PT-B; CPG PT-D;

Probleemstelling 9.1.1: Betreft studie naar technische en operationele maatregelen ter waarborging van de co-existentie en samenleving van de aardse en satelliet component van IMT in de banden 1980-2010 MHz en 2170-2200 MHz ter facilitering van een wereldwijd gebruik hiervan, inclusief de telecommunicatiebehoeften van in ontwikkeling zijnde landen en van afgelegen gebieden. IMT band en dus in scope 5G use cases. Kan relevant worden. Interesse vooral vanuit MNO. NB: Dit betreft de banden uit de zgn. MSS-2GHz die door de Europese Commissie zijn bestemd voor pan-Europese service (voor MSS) en via een beauty contest zijn toegekend aan satellietoperators Inmarsat en Echostar. Beide operators hebben operationele satellieten in deze band en Inmarsat gebruikt het systeem in combinatie met aardse zenders, zgn. Complementary Ground Components (CGC’s). Nederland (en ook sommige andere lidstaten) heeft sterke twijfels of het Inmarsat CGC gebruik geschied conform de van toepassing zijnde EC Decision 0626. Satellietoperator Viasat heeft een in dit verband een rechtszaak bij het EU Court in Luxemburg aangespannen tegen de Europese Commissie, waarmee zij de EC wil dwingen duidelijkheid te verschaffen omtrent het gebruik van CGC’s. Nederland steunt Viasat hierin en heeft daartoe een zgn. ‘interventie’ in deze rechtszaak ingebracht. Het voorgaande dient steeds in aanmerking te worden genomen bij deelname aan de meetings onder dit agendapunt. Nadere informatie kan desgewenst worden verkregen bij Gerard Pepping (DE) of Johan Kroon (AT). Betrokken partijen binnen NL: satelliet operators; mobiele operators; Prioriteit: Medium Coördinatoren NL: Fokko Bos (EZK) en Aljo van Dijken 9.1.2: De band 1452-1492 MHz is co-primair toegewezen aan de BSS (sound) en de mobiele dienst (MS) en de sharingcriteria zijn opgenomen in No. 9.11. Het gaat bij dit agendapunt om studie te doen naar en om eisen te formuleren waaronder IMT en BSS

31

(sound) in deze band kunnen samenleven, onder inachtneming van bestaande operationele eisen van beide diensten. Betrokken partijen binnen NL: satelliet operators; mobiele operators; Defensie; omroep Prioriteit: Medium Coördinatoren NL: Fokko Bos (EZK) en Aljo van Dijken 9.1.3: Het betreft hier onderzoek naar de mogelijkheden om te onderzoeken onder welke condities (technisch, operationeel en regulatief) NGSO systemen kunnen werken in de banden 3700-4200 MHz, 4500-4800 MHz, 5925-6425 MHz en de 6725-7025 MHz die zijn toegewezen aan de FSS. Dit onderwerp is in de aanloop van WRC-15 opgebracht door de VS en kreeg toen weinig bijval. Nederlandse positie Dit agenda item betreft met name voorstellen tot aanpassing van RR21 en -22: - RR 21 betreft pfd limieten en RR 22 betreft epfd limieten m.b.t. de banden 3700-4 200 MHz (S-E) en RR22 epfd limieten in de band 5 925-6 725 MHz (E-S). - RR22 bevat geen epfd (S-E en S-E) limieten voor NGSO systemen in de 4500-4800 MHz (S-E) en 6725-7025 MHz (E-S), toegewezen aan de FSS en waarvan het gebruik is onderworpen aan de bepalingen van APP30B. Doel is aanpassing van deze artikelen, onder welke technische, operationele en regulatieve condities NGSO systemen zouden kunnen sharen met GSO systemen. Uit de discussies op ITU en CEPT niveau zijn onvoldoende oplossingen voortgekomen en was er weinig bijval voor het operationaliseren van NGSO systemen in deze banden. Besloten is dat CEPT een NOC steunt m.b.t. de bepalingen van RR21 en RR22 in de banden 3700-4200 MHz, 4500-4800 MHz, 5925-6425 MHz en 6725-7025 MHz, maar wel de invoering van een coördinatie procedure onder RR9.12 overweegt betrekking hebbende op de coördinatie tussen NGSO FSS systemen in de 3700-4200 MHz en 5925-6425 MHz. Nederland heeft al eerder aangegeven bedenkingen te hebben bij de operationalisering van NGSO systemen in deze banden en kan zich daarom vinden in het CEPT standpunt. Betrokken partijen binnen NL: satelliet operators; mobiele operators; Defensie Prioriteit: Medium Coördinator NL: Johan Kroon 9.1.4: Vliegtuigen en rakketten in diverse samenstellingen die tot boven 100 km kunnen opstijgen, worden op verschillende plekken in de wereld ontwikkeld. Er bestaan echter nog geen internationale regels en frequenties voor deze zogenaamde ‘suborbital flights’. Probleem stelling is dat er geen internationale overeenstemming bestaat over de grens tussen de aardse atmosfeer en de ruimte. Als gevolg daarvan is er geen eenduidig onderscheid tussen terrestrial services en space services zoals omschreven in RR Art 1. De views hierover zijn: gebruik van aeronautical services gedurende de gehele vlucht en het onderscheid aanhouden van terrestrial en space services, waarbij een aanvullende view is dat er gebruik gemaakt zou kunnen worden van Mobile Satellite Service. Betrokken partijen binnen NL: EZK, Curaçao en AT; satelliet operators; mobiele operators; Prioriteit: Medium De Nederlandse belangen die er waren t.a.v. Spaceport Curaçao, zijn met het faillissement van de firma XCOR verdwenen. Echter momenteel is er sprake van een

32

spaceplane van de ESA die vanaf het lanceerplatform van de ESA in Frans Guyana (test) vluchten zou gaan maken naar Curaçao en terug. Hoe serieus dit is, is op dit moment niet bekend. Verder is de inschatting dat dit onderwerp terug zal keren op de agenda van WRC-23. Coördinatoren NL: Johan Kroon en Gerlof Osinga 9.1.5: No. 5.447F bepaalt dat stations in de mobiele dienst werkend in de band 5250-5350 MHz geen bescherming mogen eisen van de RLS, de EESS (active) en de SRS (active) Echter, deze laatstgenoemde diensten “shall not impose on the mobile service more stringent protection criteria, based on system characteristics and interference criteria, than those stated in Recommendations ITU-R M. 1638 en ITU-R RS.1632”. No. 450A heeft betrekking op de band 5470-5725 MHz en betreft de verhouding tussen de mobiele dienst en de RDS waarop ook Recommandatie ITU-R M. 1638-1 toepasselijk is. Het agendapunt betreft onderzoek naar de technische en regulatieve impact van de referentie in Nos. 5.447F en 5.450A van Recommandaties ITU-R M. 1638-1 en ITU-R M.1849-1. Betrokken partijen binnen NL: EZK en AT; ESA; I&W; Defensie + overige leden van de NVC WRC-19 Prioriteit: Medium Coördinatoren NL: Aljo van Dijken en Jaap Steenge 9.1.6: WPT-EV. Het betreft hier studie naar Wireless Power Transmission (WPT) voor elektrische voertuigen (EV=Electrical vehicles). Er zijn studies uitgevoerd naar de impact van WPT op radiocommunicatiediensten en er is gezocht naar geschikte geharmoniseerde / te harmoniseren frequentieranges die de impact minimaliseren van WPT op radiocommunicatiediensten. Dit alles onder inachtneming van lopende activiteiten binnen de IEC, de ISO en SAE, die bezig zijn met de ontwikkeling van WPT. Probleemstelling en NL belang:

• WPT-EV heeft een grote impact op Midden Golf (MG) omroep. De huidige ITU-R WP 1A studie gaat van hoog vermogen zenders met goede dekking uit, ook de programma inhoud lijkt afgestemd op de test. In NL zijn voornamelijk kleine zenders actief waarbij de impact waarschijnlijk groter is.

• Stoorproducten van WPT-EV lopen door tot ver boven de 30 MHz waardoor de LOFAR radiotelescoop verstoord kan raken.

• De zendamateur dienst en defensie hebben vergelijkbare problemen met ongecontroleerde uitrol van WPT-EV.

• Naast genoemde diensten is er ook reële kans op storing op EAS (Electronic Article Surveillance) kortweg diefstalpoortjes en RFID. Belang voor de Nederlandse industrie bijvoorbeeld NXP, NEDAP maar ook kleinere bedrijven zoals Intellifi.

Betrokken partijen binnen NL: EZK en AT; ESA; I&W; Defensie; maritieme gemeenschap; Radiozendamateurs, ASTRON, SRD industrie (bijvoorbeeld NXP, NEDAP, Intellifi, etc.) Aanbevelingen: - Een enkele frequentie of frequentierange rond 85 kHz is aan te bevelen waarbij moet worden opgemerkt dat er bij dit soort systemen van zeer veel harmonischen en spurious emissies sprake is. In de zeer nabije omgeving kan ook blocking optreden maar dit is niet geheel aan de WPT. Meerdere WPT frequenties zijn niet gewenst.

33

- Stabiele frequenties met lage bandbreedte gecoördineerd met het omroep raster 9 en 10 kHz kunnen storing verminderen. - Storing op deze hogere frequenties (30-240 MHz) is nog onvoldoende onderzocht. Veel strakkere limieten (20-30 dB beter) dan de huidige EMC, spurious emissies (ERC Rec. 74-01) en inductieve limieten zijn aan te bevelen aangezien dit ook de praktijk is voor SRD inductieve devices die in tegenstelling tot WPT-EV het spurious emissie masker niet tot aan de rand opvullen. - Het is in combinatie met het vorig punt belangrijk om WPT-EV niet als ISM device maar als een aparte categorie radio device te classificeren zodat indien nodig gepaste uitrol beperkende maatregelen te treffen zijn. Prioriteit: Medium Coördinatoren NL: Aljo van Dijken / Gabrielle Owen 9.1.7: Dit item betreft de kwesties van harmful interference oftewel verstoringen op satelliet netwerken. Doel is te komen tot algemene internationale maatregelen om interferentie te voorkomen, evenals onderzoek naar methodes die administraties helpen bij het managen van ongeautoriseerde uitzendingen van grondstations vanaf hun eigen grondgebied. Opgemerkt dient te worden dat CEPT van mening is dat dit agendapunt betrekking heeft op de kwestie van de handhaving van ‘unauthorised ubiquitous earth stations’ en niet op de kwestie van ESIM’s, die onder agendapunt 1.5 vallen. Het agendapunt behelst m.n. aanpassing van RR18. Dit artikel bepaalt dat grondstations alleen mogen worden gebruikt wanneer daarvoor toestemming is verleend door de staat waar de exploitatie van die grondstations wordt verwacht. Het gaat dan om het nationaal grondgebied, territoriale wateren of luchtruim waar het grondstation geacht wordt te werken, of onder het rechtsgebied waaraan het onderworpen is tijdens het gebruik in het internationale luchtruim of in internationale wateren. De volgende oplossingsmogelijkheden zijn vastgesteld: - Optie 1: NOC. - Optie 2: een nieuwe WRC-resolutie ontwikkelen om aanvullende maatregelen in te voeren om het probleem van ongeoorloofde uplinks van grondstations aan te pakken. Zie hiervoor Res 9.1.7 WRC-19 (‘Prevention of unauthorised transmission for ES terminals’). CEPT is van mening dat interferentie kwesties al goed zijn geregeld in RR18, ziet daarom geen noodzaak voor wijzigingen van de RR en steunt de NOC. Nederland steunt dit CEPT standpunt. Betrokken partijen binnen NL: EZK en AT; satelliet operators Prioriteit: Medium Coördinator NL: Johan Kroon 9.1.8: Het betreft hier studie naar de technische en operationele aspecten van radio netwerken en systemen, maar ook naar benodigd spectrum, incl. het mogelijk geharmoniseerde gebruik van spectrum ter ondersteuning van de (toekomstige) implementatie van smalbandige en breedbandige machine-type communicatie infrastructuren (IoT en M2M) en het ontwikkelen van Recommandaties, Reports en/of Handboeken (indien nodig) en het voorstellen van acties op te pakken door de ITU-R Sector. Betrokken partijen binnen NL: EZK en AT; mobiele operators; satelliet operators;

34

Prioriteit: Medium Coördinatoren NL: Fokko Bos (EZK) en Aljo van Dijken 9.1.9: Het betreft hier studie naar de spectrumbehoefte en mogelijke allocatie van de frequentieband 51.4 – 52.4 GHz aan de FSS voor breedband diensten. Hiervoor wordt de term “High Throughput Satellites” (HTS) gebruikt. Satellietsystemen worden in toenemende mate gebruikt om breedband diensten aan te bieden en kunnen helpen om wereldwijd breedband toegang te verwezenlijken. De band 51.4 – 52.4 GHz is momenteel echter co-primair toegewezen aan de vaste en de mobiele dienst, die beschermd dienen te worden (zie ook No. 5.547). Hiernaast vinden in dezelfde band ook RAS waarnemingen plaats (onder footnote RR 5.556, in de nabije toekomst mogelijk ook in Nederland), die op internationale schaal adequaat beschermd dienen te worden. Onder dit agenda item wordt vooral gekeken naar compatibiliteit tussen GSO FSS en EESS/SRS. Oplossingsrichtingen worden gezocht in precieze beam vorming, high gain antennes, coding technieken etc. Specifiek rekening dient te worden gehouden met de bescherming van EESS (passief) in de adjacent band 52,6-54,25 GHz. Daarvoor stelt CEPT technische voorwaarden aan het gebruik van deze band door FSS. Verder is tijd nodig om overeenstemming te bereiken over de beperking van de minimale antenne diameter voor FSS grondstations. Samenvattend steunt ondersteunt CEPT een extra toewijzing van 1 GHz spectrum in de band 51,4-52,4 GHz-band voor GSO FSS (E-S) evenals aanvullende studies over de impact op Rast in de 51,4-54,25 GHz. Tenslotte moeten FSS gateway grondstations werken met een minimale antennediameter van [4.5] meter. Over deze ‘square brackets’ moeten nog verdere discussies plaatsvinden in PTB. Voorgaande is opgenomen in de draft CEPT Brief en draft ECP. Nederland kan zich vinden in de CEPT benadering. Betrokken partijen binnen NL: satelliet operators. Prioriteit: Medium Coordinator NL: Johan Kroon 9.2: on any difficulties or inconsistencies encountered in the application of the Radio Regulations Dit agenda item betreft vooral ‘equitable access’ kwesties. Het werk onder AI 9.2 wordt gestart nadat een concept van het BR-directeursrapport beschikbaar is. Betrokken partijen binnen NL: satelliet operators. Prioriteit: Medium maar afhankelijk van de onderwerpen die uiteindelijk in het rapport van de BR directeur staan vermeld. Coordinator NL: Johan Kroon 9.3: on action in response to Resolution 80 (rev. WRC-07) Betreft RRB kwesties, deze komen pas aan de orde met de publicatie van het RRB report, kort voor de WRC. Dit rapport is nog niet beschikbaar. Betrokken partijen binnen NL: satelliet operators. Prioriteit: Medium maar afhankelijk van de onderwerpen die in het RRB rapport zullen verschijnen. Coördinator NL: Johan Kroon

35

Onderstaande informatie betreft elementen uit de CEPT positiebepalingen van de sub items onder agenda punt 9. Deze tekstdelen zijn vooraleerst bewaard om ze mogelijk op een later tijdstip, in een definitieve versie van dit document, afhankelijk van de situatie, alsnog in te voegen.

Motivering prioriteit NL De NL belangen bij de diverse agendapunten worden vooralsnog als medium gekwalificeerd. 9.1.1 IMT 2 GHz: Medium 9.1.2 band 1452 – 1492 MHz: Medium 9.1.3 NGSO in 3 – 6 GHz: Medium 9.1.4 suborbital flights: Medium 9.1.5 Mobiel in 5 GHz: Medium 9.1.6 WPT: Medium 9.1.7 Unauthorized operation of earth station terminals: Medium 9.1.8 Machine-type communications: Medium 9.1.9 FSS in 51.4 – 52.4 GHz: Medium Voorlopige positie binnen CPG 9.1.1: IMT 2 GHz

CEPT supports adequate measures to ensure the compatibility and co-existence of the satellite and terrestrial components of IMT, taking into account that the bands 1 980-2 010 MHz and 2 170-2 200 MHz are prioritised for MSS (mobile satellite service) use in CEPT (see Decisions ECC/DEC/(06)09, ECC/DEC/(06)10, and European Commission Decision 2007/98/EC) while MSS and MS (mobile service) have co-primary status in the RR.

CEPT is of the view that protection of the MSS uplinks in CEPT countries (Interference scenario A1) is not ensured by the current Radio Regulations (RR). There is currently no provision in the RR that would prevent interference from IMT base stations to IMT space stations and there is no coordination process between the administration responsible for MS and the administration responsible for MSS and no process to identify the concerned administrations. Therefore potential revisions to the RR should be developed at least for Region 1 and 3:

- to ensure that the band 1980-2010 MHz is not used for IMT base station transmitters or - limiting the e.i.r.p. of IMT base stations in the uplink band (1980-2010 MHz)

CEPT is of the view that potential interference between the terrestrial IMT systems and MSS earth

36

stations and vice versa (Interference scenarios A2 and B1) can be managed by cross-border coordination provisions in the RR Appendix 7 and there is no requirement for additional regulatory measures.

CEPT is of the view that the protection of the terrestrial component of IMT (Interference scenario B2) could be achieved by using the current space station pfd thresholds contained in Table 5-2 of Appendix 5 RR, and by removing Note 3 of this table.

CEPT is studying a revision of the threshold value, in order to avoid the need of unnecessary coordination by MSS systems with respect to countries which operate terrestrial IMT systems.

9.1.2: band 1452 – 1492 MHz

CEPT has harmonised the frequency band 1 452-1 492 MHz for supplemental downlink under the mobile service. CEPT supports the protection of this application from BSS (sound).

In order to facilitate the coexistence between IMT and BSS in the band 1 452-1 492 MHz, the current regulatory procedures governing the relation between BSS and terrestrial services need to be modified by inserting a pfd value of -113 dBW/m²/MHz in Article 21 with the view to provide a more stable (long-term stability) situation to IMT.

RR Appendix 5 needs to be modified so as to enable countries wishing to continue to apply coordination procedure under RR No. 9.11 to do so. Therefore a pfd limit will apply to BSS with respect to all terrestrial services except for countries wishing to continue to apply RR No. 9.11, because of more stringent protection requirement (e.g. in order to protect telemetry systems).

9.1.3: NGSO in 3 – 6 GHz

CEPT supports no changes to the provisions of RR Article 21 and Article 22 in the frequency bands 3 700 - 4 200 MHz, 4 500-4 800 MHz, 5 925-6 425 MHz and 6 725-7 025 MHz.

CEPT is considering the introduction of a coordination procedure under RR No. 9.12 in order to address coordination between non-GSO FSS systems in the frequency bands 3 700−4 200 MHz and 5 925−6 425 MHz.

9.1.4: suborbital flights (spaceplanes)

CEPT is of the view that: the ITU-R studies called for by Resolution 763 should be supported; based on the results of those studies, what action is to be taken should be

determined; stations on board suborbital vehicles shall not cause harmful interference nor impose

additional constraints on systems operating under the incumbent services. suborbital vehicles need to be differentiated from current satellite launch vehicles

9.1.5: Mobiel in 5 GHz

CEPT is of the view that Recommendation ITU-R M.1849-1 (on ground based Meteorological radars) can be referenced in No 5.450A without changes to the allocation conditions of the frequency band 5 470-5 725 MHz for the incumbent radio services.

CEPT opposes referencing Recommendation ITU-R M.1849-1 in No 5.447F since it will result in undue constraints placed on the mobile (except aeronautical mobile) service in

37

the frequency band 5 250-5 350 MHz.

With the results of current technical studies, CEPT would support keeping reference to Recommendation ITU-R M.1638-0 in Nos 5.447F and 5.450A.

CEPT is further investigating the potential technical and regulatory impacts of an alternative solution which would consist of deleting the second sentence of the footnotes, where the Recommendations are referenced and add information related to the applicability of No 5.43A.

9.1.6: WPT

CEPT is of the view that no regulatory action to the RR will be required in order to resolve AI 9.1, issue 9.1.6. ITU-R Report(s) and/or Recommendation(s), as appropriate, are considered sufficient to specify suitable frequency bands and limits on unwanted emissions for WPT-EV.

CEPT has identified the following candidate bands as suitable for WPT-EV, which can minimise the impact of WPT-EV on radiocommunication services: 19-21 kHz for the highest power category (specific heavy-duty electric vehicles),

and 79-90 kHz for the medium power category (all types of electric vehicles).

In addition CEPT is of the view that no bands above 90 kHz should be considered for use by WPT-EV.

CEPT is of the view that bands at 60 kHz and 77.5 kHz used by applications of the standard frequency and time signal service are not suitable for WPT-EV and require specific protection. 9.1.7: Unauthorized operation of earth station terminals CEPT notes that this Agenda Item addresses the issue of enforcement of unauthorized ubiquitous earth stations and not the issue of earth stations in motion (ESIM) which is covered by Agenda item 1.5.

CEPT is of the view that the issue referred to in studies under 2a) is already addressed in Article 18. Thus CEPT does not see the need for any changes of the Radio Regulations, as portrayed in Option 1 of the draft CPM text.

CEPT supports, for the issues referred to in studies under 2b), possible ITU-R studies on best practices, related to national management of unauthorized operation of earth station terminals deployed within territory of concerned administration. Thus CEPT does not see the need for any changes of the Radio Regulations.

9.1.8: Machine-type communications

CEPT supports studies on the technical and operational aspects of radio networks and systems, as well as spectrum needed, including possible harmonized use of spectrum to support the implementation of narrowband and broadband machine-type communication infrastructures, in order to develop Recommendations, Reports and/or Handbooks, as appropriate. CEPT is of the view that no modifications to the Radio Regulations are required in order to resolve Agenda item 9.1 issue 9.1.8.

CEPT supports the consideration of IMT technologies within Agenda item 9.1 issue 9.1.8 as well as the consideration of non-IMT technologies in the purview of WPs 1B and 5A related to machine-type communications.

9.1.9: FSS in 51.4 – 52.4 GHz

Based on the results of studies on additional spectrum needs for development of the fixed-satellite service and on the sharing and compatibility studies conducted in

38

accordance with Resolution 162 (WRC-15), CEPT supports the additional allocation of 1 GHz spectrum in 51.4-52.4 GHz band for the GSO FSS (Earth-to-space) feeder links.

To ensure the protection of the EESS (passive) operating in the band 52.6-54.25 GHz CEPT is proposing an unwanted emission limit of [-37] dBW/100 MHz associated to a maximum elevation angle of [74°] for FSS Earth stations that would operate in the 51.4 - 52.4 GHz band. For elevation angles equal or higher than [74°] the proposed unwanted emission limit is [-52] dBW/100 MHz. This assumes a 3 dB apportionment of the EESS (passive) protection criterion to take into account the aggregate interference from all the active services allocated in the 51.4-52.4 GHz band. CEPT supports studies regarding the impact on radio astronomy observations in the band 51.4-54.25 GHz.

9.2: Inconsistencies

TBD

9.3: Due diligence

CEPT follows the ITU-R studies on this aspect. Voorlopige positie NL indien afwijkend van CPG n.n.b. 10 to recommend to the Council items for inclusion in the agenda for the next WRC,

and to give its views on the preliminary agenda for the subsequent conference and on possible agenda items for future conferences, in accordance with Article 7 of the Convention,

Betrokken partijen binnen NL Prioriteit NL Leden NVC WRC-19 Hoog

Coördinatoren NL: Jaap Steenge en Aljo van Dijken

Probleemstelling


Een standaard agenda item: iedere conferentie behoort de agenda op te stellen voor de daarop volgende conferentie. Motivering prioriteit NL Nederland hecht veel waarde aan een goed geordend proces om te komen tot een hoge kwaliteitsagenda voor de volgende conferentie. Tijdens de 5e en 6e vergadering van de NVC WRC-19 zijn de volgende onderwerpen geïndiceerd voor verder debat en mogelijke opname in de draft agenda voor WRC-23:

1. herziening 470 - 960 MHz

Dit voorgestelde agenda item onderzoekt het spectrum gebruik en vereisten van BC/Mobile in de 470-960 MHz band en vraagt om sharing en compatibility studies uit te voeren tussen BC/Mobile in de 470-692 MHz band in regio 1. Insteek is het geharmoniseerd definiëren van de operationele en technische parameters voor dit deel van het spectrum voor co-primair gebruik door omroep en mobiel. Mogelijke spectrum uitbreiding voor PMSE zal meegenomen kunnen worden onder dit agenda (dat al op de voorlopige agenda voor WRC-23 staat)

2. V.w.b. RLAN is de conclusie dat indien WRC-19 hiervoor geen allocatie kan

realiseren in de 5 GHz band (of voor de band 5925 – 6425 MHz) een agendapunt voor WRC-23 nodig is.

3. LiFi (optical wireless communications)

39

Vz geeft aan dat de grens in de RR 3000 GHz is en dat deze grens ook is opgenomen ons Nationale Frequentieplan. LiFi maakt van frequenties gebruik die daarboven liggen. Geconstateerd wordt dat de Nederlandse Tw geen grenzen toekent aan het spectrum. Conclusie is vervolgens dat eerst bespreking in ITU-R SG 1 dient plaats te vinden m.b.t. nut en noodzaak voor een agendapunt alvorens hier een harde conclusie te trekken.

4. bescherming LOFAR. De vergadering constateert dat hier zowel belangen van ASTRON als KNMI een rol spelen. Belangrijk issue is uiteraard over welke frequentieband de mogelijke toekomstige discussie zou moeten gaan. Over de 50 – 54 MHz ? of breder? Secr. geeft aan dat dit aspect ook is besproken in het Overleg Wetenschappelijk Frequentiegebruik en dat daar de band 10-240 MHz en 300-400 MHz zijn genoemd. Een van de URSI vertegenwoordigers in dat overleg is momenteel bezig met de opstelling van een mogelijke tekst voor een agendapunt voor WRC-23. De vergadering merkt op dat een dergelijk voorstel als agendapunt voor WRC-23 alleen haalbaar lijkt als het uiteindelijke voorstel mede gesteund wordt door andere partners in het LOFAR project. Afgesproken wordt om momenteel geen conclusie te verbinden aan dit mogelijk toekomstige agendapunt. Secr. zegt toe hier verder onderzoek naar te doen.

5. MASS (Maritime Autonomous Surface Ships) Het gaat hier om mogelijke regulatieve en frequentie technische aspecten van autonoom varende schepen. Momenteel is binnen IMO hier een z.g. “scoping excercise” gaande. De visie van I & W hierover is nodig om tot een oordeel hierover te komen. Secr. zal e.e.a. aankaarten binnen I & W, maar vooralsnog lijkt een agendapunt voor WRC-27 het meest opportuun.

Voorlopige positie binnen CPG Nog geen positie. CEPT CPG 19-5 besloot om CPG PT A aan te wijzen als Project Team waar de discussies m.b.t. dit agendapunt zullen plaatsvinden. CEPT CPG19-5 heeft verder CEPT Administraties opgeroepen om voorstellen voor “future Agenda items” in te zenden. Voorlopige positie NL indien afwijkend van CPG Nog niet van toepassing

Voorlopig Nederlands Standpunt - Agentschap …...2. Dynamisch Document Ten behoeve van afstemming...

Documents

Transcript of Voorlopig Nederlands Standpunt - Agentschap …...2. Dynamisch Document Ten behoeve van afstemming...