Vollegrondsgroenten Koerier jun 2012

Uitgave juni 2012

'Koolwittevlieg en luis vroegtijdig aanpakken'

,,Een belangrijke uitdaging voor dit jaar zal

zijn om het juiste spuittijdstip te bepalen tegen

koolwittevlieg en luis'', zegt spruitenteler

Jos Schelling uit Mijnsheerenland. Als beste

optie daarvoor ziet hij een vroege inzet van

Movento.

Meer op pagina 2

Frans van Schaijk van loonbedrijf

Verhoeven in Erp inspecteert de onlangs

geplaatste PhytoBac. In deze opvangbak

worden restvloeistoffen van de vul- en

spoelplaats afgebroken tot onschade-

lijke stoffen.

De PhytoBac is gevuld met een mengsel

van stro (30%) en grond (70%). Vanuit

de opvang- of buffertank waarin alle

afvalstromen worden verzameld, kan het

afvalwater geleidelijk over de betonnen

bak worden verdeeld zodat deze steeds

optimaal vochtig is. De aanwezige

micro-organismen breken de restmid-

delen af. De PhytoBac wordt door een

plastic kap afgeschermd van regen. De

verdeling van de afvalstromen gebeurt

door middel van druppelleidingen. De

inhoud van de bak moet eens per jaar

worden omgezet en er moet stro worden

aangevuld voor een optimale werking

van de micro-organismen.

Meer op pagina 7

Loonbedrijf Verhoeven installeert PhytoBac

,,De kunst is om een stofje of middel zo gelijkelijk mogelijk rondom het zaadje te verdelen en dat ook nog eens in exact de juiste dosering. Die specifieke technologie is ons handelsmerk; daar steken we enorm veel tijd en research in.''

Business Area Manager Ronald Siffels vat in twee zinnen samen waarmee het bedrijf Incotec

in Enkhuizen de afgelopen decennia groot is geworden. Wat ruim 40 jaar geleden begon als

'eenvoudige' coatingafdeling (toen als onderdeel van Royal Sluis) is uitgegroeid tot gespecia-

liseerd bedrijf in zaadverbeteringen. Behalve met het pilleren, coaten, desinfecteren en primen

van zaden, houdt Incotec zich ook bezig met tal van analytische kwaliteitstesten. Dat gebeurt

in een eigen laboratorium waarin jaarlijks meer dan 75.000 analyses worden uitgevoerd.

Ook beschikt het bedrijf sinds kort over zeer geavanceerde röntgenapparatuur waarmee het

vruchtbeginsel van zaden kan worden beoordeeld op hun groeipotentie. ,,Op basis van deze

technologie kunnen we zaden in verschillende kwaliteitscategorieën opdelen. Met die tech-

niek zijn we wereldwijd leidend'', vertelt Siffels met enige trots.

Gaucho aanbrengen op Smart pil, lees verder op pagina 3

Veilig en flexibel werken met Smart pil

'Platform maakt discussies los',,Op dit demoveld kunnen adviseurs straks met eigen ogen zien hoe nieuwe middelen - en middelen die vlak voor een toelating staan - in verschillende gewassen en onder verschillende spuitschema's presteren. Vooral de combi-natie van eigen waarneming en hierover discussiëren met collega's vinden veel adviseurs waardevol.''

Dat zegt Ad Embrechts van Exploras. Hij is organisator, planner en uitvoerder van het

Vollegrondsgroenten Platform in Etten-Leur (N-Br.). Zijn belangrijkste uitdaging is om

alle gewasproeven gelijktijdig 'zichtklaar' te hebben tijdens de demodagen in september

of oktober.

Met eigen ogen zien hoe middelen presteren', lees verder op pagina 3

'Hoogste rendement met strak preventief schema'

,,Zowel spruitkool als sluitkool zijn het beste af

met een strak preventief spuitschema. Dit zorgt

niet alleen voor een betrouwbare schimmel-

bestrijding, maar heeft ook een positief effect

op de vitaliteit van het gewas en de houdbaar-

heid van het product'', zegt Paul Goorden van

Cebeco Agrochemie.

Meer op pagina 4

'Goede gewasbescherming begint bij goede bodem'

,,Preitelers die hun grond goed in orde heb-

ben oogsten niet alleen méér kilo's, maar ook

kwalitatief bétere kilo's. Daarnaast liggen hun

schoonmaakkosten ook nog eens beduidend

lager'', betoogt Piet van der Haas, adviseur

vollegrondsgroenten bij Mertens in Horst.

Meer op pagina 5

Imidacloprid nader belicht

Imidacloprid - de werkzame stof van onder

andere Admire en Gaucho - zit de laatste tijd

regelmatig in de beklaagdenbank. Maar hoe

terecht is dat eigenlijk? Mieke Hoogendoorn,

hoofd registratie bij Bayer CropScience,

reageert op vier zinsnedes en beweringen uit

landelijke kranten.

Meer op pagina 7

Onderzoek naar residugedrag middelen

Hoe lang wordt een actieve stof boven de

rapportagegrens teruggevonden? En hoe

hoog zijn de te verwachten residuen na een

toepassing? Om dit soort vragen te kunnen

beantwoorden onderzoekt Bayer CropScience

het residugedrag van toegelaten en nieuwe

middelen in vollegrondsgroenten.

Meer op pagina 6

Blijf op de hoogte van

de actuele zaken.

Volg ons op Twitter

@BayercropNLRonald Siffels is Business Area Manager bij Incotec in Enkhuizen.

VOLLEGRONDSGROENTEN KOERIER

2 Vollegrondsgroenten Koerier

Movento: maximale bescherming tegen insecten

Koolgalmug op broccoli Luis op sluitkool Melige koolluis op spruitkool Witvlieg op spruitkool

Movento is vorig jaar met succes geïntroduceerd in de teelt van vollegrondsgroenten. Het bestrijdt niet alleen een groot scala aan blad- en wortelluizen, maar ook koolwittevlieg en koolgalmug. Door z'n dubbel systemische werking worden moeilijk bereikbare delen van de plant en het wortelgestel van de plant uitstekend beschermd.

Movento is een systemisch middel dat zich verplaatst van zowel ouder naar jonger blad als andersom en van het blad

naar het wortelgestel van de plant. Hierdoor verspreidt het middel zich door de hele plant. Met Movento worden dus ook

jonge onbehandelde bladeren en moeilijk bereikbare delen van de plant - inclusief het wortelgestel - uitstekend beschermd.

Het werkingsmechanisme van Movento berust op de verstoring van de vetopbouw van insecten. Dit mechanisme is uniek, waardoor

er geen kruisresistentie met andere insecticiden mogelijk is. Movento past daardoor uitstekend in resistentiemanagement-strategieën.

Gebruiksadvies in onbedekte teelt van sla en andijvieTer bestrijding van bladluizen: spuiten rond kropvorming (ongeveer 3 à 4 weken na planten). Aan de basis een behandeling met Gaucho

handhaven (lage dosering is dan voldoende).

Dosering: 0,5 l/ha

Gebruiksadvies in onbedekte teelt van amsoi, boerenkool, chinese kool, paksoi, rode kool, savooie kool, spitskool, witte kool, bloemkool, broccoli, spruitkool en koolrabiTer bestrijding van bladluizen: zodra aantasting van bladluizen wordt waargenomen een bespuiting uitvoeren.

Dosering: 0,5 l/ha

Bij aantasting van koolwittevlieg: Bij een vroege aantasting (juni - begin juli) interval van ongeveer zes weken aanhouden om teeltseizoen te overbruggen met twee bespuitingen.

Bij een latere aantasting (eind juli - begin augustus) een interval van twee tot drie weken aanhouden.

Eerste bespuiting uiterlijk eind juli uitvoeren. Daarna altijd een tweede bespuiting uitvoeren.

Aan de basis een behandeling met Gaucho handhaven.

Dosering: 0,5 l/ha

Bij een aantasting door koolgalmug: In de derde tot vierde week na planten een behandeling uitvoeren.

Daarna een tweede behandeling uitvoeren met een interval van 10 tot 14 dagen.

In de eerste weken van de teelt een pyrethroïde (b.v. Decis) toepassen.

Aan de basis een behandeling met Gaucho handhaven.

Dosering: 0,5 l/ha

De kracht van Movento

van blad naar blad en van blad

naar wortel

(o.a. groene perzikluis, melige

koolluis, koolwittevlieg, kool-

galmug, wortelluis en groene

slaluis)

-

de teelten

Opmerkingen Voor voldoende opname Movento alleen toepassen op een actief groeiend gewas

met voldoende blad.

Movento apart toepassen (dus niet combineren met andere insecticiden, fungiciden,

bladmeststoffen of uitvloeiers).

Om opbouw van resistentie te voorkomen Movento niet vaker gebruiken dan twee

keer per teelt.

'Koolwittevlieg en luis vroegtijdig aanpakken'Een moeilijk jaar met een tegenvallende oogst. Zo blikt spruitenteler Jos Schelling uit Mijnsheerenland terug op het vorige teeltseizoen. Met name koolvlieg zorgde voor veel problemen. ,,Zelden hebben we zoveel rotte spruiten uit moeten lezen als vorig jaar.'' Koolwittevlieg was wat minder prominent aanwezig, maar zorgde her en der toch ook voor schade. ,,Een belangrijke uitdaging voor dit jaar zal zijn om het juiste spuittijdstip te bepalen tegen koolwittevlieg en luis.''

Het is half mei. Bij Jos Schelling staan enkele duizenden spruitenplantjes uitgestald op het erf, klaar om geplant te worden. Maar het onbe-

stendige weer zorgt ervoor dat de plantwerkzaamheden regelmatig moeten worden opgeschort. En ook nu gooit een flinke bak regen weer

roet in het eten. Schelling heeft daarom wel even tijd om terug te blikken op het vorige seizoen. ,,Een seizoen dat we niet snel zullen vergeten'',

zo vat hij het meteen maar kort en krachtig samen.

Koolvlieg grootste struikelblokVeruit het grootste struikelblok was de koolvlieg. Schelling vertelt: ,,Juli en augustus waren erg natte maanden. Daardoor waren er maar weinig

dagen waarop je het land op kon. En toen het weer eindelijk wat beter werd waren de planten vaak alweer zo groot dat het lastig was om goed

onderin het gewas te komen.'' Een bijkomend probleem is dat het middelenpakket tegen koolvlieg erg dun is geworden. ,,Vooral het wegvallen

van dimethoaat is een flinke aderlating voor de spruitenteelt. Het afgelopen seizoen moesten we het doen met alleen pyrethroïden. Dan blijkt

dat het toch wel heel lastig is om de koolvlieg eronder te houden.''

Dat het seizoen niet in een drama is geeïndigd, is volgens Schelling vooral te danken aan de nieuwe uitleesunit op de spruitenplukker. ,,Daarmee

hebben we niet alleen heel veel rotte spruiten op het land achter kunnen laten, maar hebben we ook veel versmering kunnen voorkomen.''

Ook de structurele aandacht voor bodemstructuur en -vruchtbaarheid heeft zich volgens de spruitenteler het afgelopen seizoen dubbel

en dwars uitbetaald. ,,Op de goed onderhouden gronden zijn de gewassen het hele seizoen door mooi in de groei gebleven. Qua gewas-

bescherming hebben we daar niets hoeven te forceren en ook qua opbrengst en kwaliteit sprongen de best onderhouden percelen er duidelijk

uit.'' Ook Peter Rottier van CZAV - de vaste adviseur van Schelling - benadrukt graag dat gezonde en groeikrachtige grond veel ellende kan

voorkomen. Als voorbeeld haalt hij het tripsprobleem aan; dat was op de zwakkere percelen vele malen groter dan op de gezonde percelen.

Koolwittevlieg op tijd aanpakkenHoewel koolwittevlieg het afgelopen seizoen wat minder prominent aanwezig was dan koolvlieg en trips, behoort deze volgens Schelling en Rottier

zéker tot de probleemplagen in spruitkool. De belangrijkste uitdaging voor dit jaar zal zijn om het optimale bestrijdingstijdstip te bepalen voor

zowel koolwittevlieg als luis. Rottier legt uit: ,,De vrijstelling voor het gebruik van Admire op de tray tegen luis is vervallen. In plaats daarvan wordt

het middel nu met het zaad meegegeven. Door deze vroegere toediening zal het middel ook wat eerder in het seizoen uitgewerkt zijn. Bleef je

met Admire op de tray tot ongeveer eind augustus luisvrij; nu verwachten we dat het rond half juli uitgewerkt zal zijn. Dat gat zullen we dus op

een slimme manier moeten opvullen.''

De beste optie om zowel luis als wittevlieg stevig aan te pakken is een vroege inzet van Movento, zo stelt de adviseur. In de regel zal dat betekenen:

tussen half en eind juli spuiten. Rottier: ,,Movento is een uitstekend middel tegen luis en wittevlieg, maar het heeft wat tijd nodig om zich door

de plant te verspreiden. Het moet daarom vroeg preventief worden ingezet.''

Afgelopen seizoen was volgens de adviseur een belangrijke leerschool; toen is het middel vaak

net iets te laat op het gewas gekomen. ,,Vanwege de lage plaagdruk hebben veel telers gewacht

met spuiten. En dat heeft - achteraf bezien - de wittevlieg in de kaart gespeeld. Veel telers kon-

den door het natte weer pas in de eerste of tweede week van augustus spuiten. Wittevlieg had

zich toen al massaal verspreid, met alle gevolgen van dien.'' Ook Schelling had op een aantal

percelen behoorlijk veel last van wittevlieg. ,,Achteraf hadden we twee weken eerder moeten

rijden; dan was er waarschijnlijk niets aan de hand geweest'', zo weet hij nu.

Voor dit seizoen is het plan om Movento standaard in juli in te zetten. Daarmee zijn de vroegste

rassen tot aan het eind voldoende beschermd. Voor de latere rassen kan er vanaf half september

nog een keer gespoten worden. ,,Belangrijk is vooral om goed vooruit te kijken'', zo stelt Rottier,

,,Liever wat aan de vroege kant spuiten in een goed groeiend gewas dan risico lopen op een

mindere opname later in het seizoen.''


Vervolg voorpagina

Gaucho aanbrengen op een Smart pil

Vervolg voorpagina

'Met eigen ogen zien hoe middelen presteren'

zijn. In plaats van tot augustus zal het

gewas nu tot ongeveer juli beschermd zijn

tegen luis. We zullen dus op tijd een pre-

ventieve bespuiting tegen luis uit moeten

voeren om te voorkomen dat het uit de hand

gaat lopen.'' Spil in de spruitkoolproef is

Movento, een middel dat zowel tegen luis

als tegen koolwittevlieg werkt. ,,De kunst

zal zijn om niet alleen luis, maar ook de vaak

wat later optredende wittevlieg in één bespuiting aan te pakken. Dat is niet alleen uit kosten-

oogpunt interessant, maar is ook gewoon noodzakelijk omdat Movento maximaal twee keer

per seizoen ingezet mag worden. De proef draait dus vooral om timing: wat is het beste

tijdstip om Movento te spuiten?''

Om een zo goed en compleet mogelijk beeld te krijgen van de bestrijdingsmogelijkheden,

worden er zeven verschillende spuitschema's - met verschillende middelen en middelen-

combinaties - gehanteerd. Van der Lans verwacht dat dit veel helderheid zal verschaffen

omtrent de effectiviteit van middelen tegen luis en koolwittevlieg - in het bijzonder Movento.

,,Hopelijk kunnen we tijdens de platform-dagen in september of oktober mooie en vooral

duidelijke verschillen laten zien. En nog belangrijker: hopelijk levert het nieuwe inzichten op

voor adviseurs en betere bestrijdingresultaten voor telers.''

Dwarsdoorsnede van gepilleerd en met

Gaucho gecoat slazaad.

Ad Embrechts (rechts) is manager/

directeur van Exploras Agro Development,

een bedrijf dat proeven uitvoert voor

de gewasbeschermings- en meststoffen-

industrie en zaadbedrijven. Marco van

der Lans is technisch adviseur glastuin-

bouw en vollegrondsgroenten bij Bayer

Door de Smart pil (rechts) gelijktijdig met

het originele (pillen)zaad te zaaien, komt

het insecticide direct naast het zaaizaad

terecht, zónder dat het levende zaadje

geraakt wordt.

Speciaal voor Bayer CropScience verzorgt Incotec het aanbrengen van het insecticide Gaucho (imidacloprid) op een zogenaamd dummy- of

Smart pil (Sanocoat™ Smart). De basis van deze pil is een dood zaadje waarop allerlei actieve stoffen - gewasbeschermingsmiddelen, groei-

stimulatoren en micro-organismen - in verschillende lagen kunnen worden opgebracht. Door deze pil gelijktijdig met het originele (pillen)

zaad te zaaien, komt het insecticide direct naast het zaaizaad terecht, zónder dat het levende zaadje geraakt wordt en de kieming nadelig

beïnvloedt. Uit tal van proeven is gebleken dat de effectiviteit van de Smart pil niet onder doet voor een coating op levend zaad.

Naast een goede verdeling en dosering van het middel in de Smart pil, is het volgens Siffels belangrijk dat de verschillende aangebrachte mid-

delen elkaar niet negatief beïnvloeden of anderszins in de weg zitten. Speciaal hiervoor heeft Incotec een aantal gepatenteerde productlijnen

en coatingtechnieken ontwikkeld. Ook het veilig afcoaten van middelen is volgens de manager een zeer uitgekiend proces, waaraan vele jaren

van research aan vooraf is gegaan. Siffels: ,,Vooral bij het aanbrengen van insecticiden is het afcoaten zeer belangrijk. Voor deze groep van

middelen gelden immers steeds meer veiligheidsrestricties. Met onze techniek is zowel de effectiviteit van de werkzame stof als de veiligheid

voor de gebruikers volledig gewaarborgd.''

Veilig en flexibel werkenIn de groenteteelt mag de Smart pil met Gaucho vooralsnog alleen worden toegepast in sla, andijvie en een aantal brassica-soorten.

Zaadbedrijven kunnen daarbij voor verschillende doseringen kiezen, zolang dit binnen de eisen op het toelatingsetiket valt.

Een belangrijk voordeel van het bijvoegen van Gaucho via een Smart pil in plaats van een coating direct op het levende zaad, is de flexibiliteit

van het systeem. Siffels: ,,Met de Smart pil hoeven zaadbedrijven veel minder van tevoren te plannen op welke soorten en rassen welke mid-

delen moeten worden toegevoegd. Ze kunnen nu immers zelf kiezen waar wel of geen Smart pil bij moet.''

Nog een belangrijke plus van de Smart pil is dat de aansprakelijkheid voor wat betreft de dosering, zaad-tot-zaad verdeling en veiligheid

geheel bij Incotec ligt. Siffels: ,,Bij andere techniek - zoals bijvoorbeeld de Phytodrip - ligt de eindverantwoordelijkheid grotendeels bij de

gebruiker. Dat is voor zaadbedrijven, maar ook gewasbeschermingsmiddelenfabrikanten zoals Bayer CropScience, altijd een gevoelig punt,

vooral omdat ze er vaak weinig vat op hebben. Met de Smart pil is dat risico voor hen - en ook voor de eindgebruiker - van de baan.''

INCOTEC: SPECIALIST IN ZAADBEHANDELING

INCOTEC is een toonaangevend bedrijf in het behandelen en coaten van zaaizaden, waarmee het kiemgedrag en de verzaaibaar-

heid worden verbeterd en duurzame gewasbescherming mogelijk wordt gemaakt. Hiervoor gebruikt INCOTEC technologieën als

opwaardering, priming, desinfectie, filmcoating en pillering. Ook voert het genetische analyses en kwaliteitsinspecties uit voor zaden.

INCOTEC voert deze behandelingen uit in opdracht van zaadbedrijven over de gehele wereld voor groentezaden, akkerbouwgewassen

en bloemzaden.

Speciaal voor Bayer CropScience wordt het insecticide Gaucho (imidacloprid) aan een dummypil toegevoegd.

Deze zogenaamde Sanokote™ Smart kan geleverd worden voor sla, andijvie en verschillende brassica-soorten.

Tijdens het bezoek aan het Vollegrondgroenten Platform - half mei - zijn er op het demoveld

alleen nog maar wat spruitkoolplantjes gezet. ,,De rest van de tien gewassen wordt de

komende weken gezaaid en geplant. Over een maand ziet het er allemaal heel wat levendiger

en kleuriger uit'', zo blikt Ad Embrechts alvast vooruit. Samen met Marco van der Lans van

Bayer CropScience neemt hij nog eens door hoe het platform eruit komt te zien en waar dit

seizoen de nadruk op komt te liggen. ,,We willen op dit veld niet alleen laten zien wat we

als gewasbeschermingsmiddelenfabrikant allemaal in huis hebben, maar proberen ook een

aantal specifieke knelpunten in de vollegrondsgroententeelt grondig bij de kop te pakken.

Deze knelpunten worden vaak aangedragen door teeltadviseurs, maar ook door telers zelf. Wij

proberen daar met een deskundig team een effectieve, betrouwbare en vooral ook praktische

oplossing voor te vinden'', zo licht Van der Lans het doel van het platform toe.

Sclerotinia in de schijnwerpersEen belangrijk item is dit jaar de bestrijding van sclerotinia. Deze schimmelziekte manifesteert

zich de laatste jaren steeds nadrukkelijker in allerlei groentegewassen. Vooral in sla, erwten,

bonen en peen kan de schimmel forse schade aanrichten. Sla en bonen kunnen zelfs volledig

verwoest worden als er niet tegen de schimmel wordt opgetreden. Op het demoveld worden -

na een kunstmatige infectie - verschillende middelen tegen sclerotinia ingezet in verschillende

spuitschema's. Vervolgens wordt op een aantal tijdstippen in het seizoen de effectiviteit van

de middelen (combinaties) beoordeeld. Embrechts verwacht dat een nieuw middel van Bayer

CropScience - dat vlak voor toelating staat - hoge ogen zal gooien. ,,In eerdere proeven heeft dit

middel laten zien dat het aanmerkelijk beter

scoort dan de bestaande alternatieven. Ik denk

daarom dat telers er binnenkort een prima

middel tegen sclerotinia bij zullen krijgen.''

Koolwittevlieg en luis in één bespuiting aanpakkenEen tweede belangrijke demoproef is de

bestrijding van luis en koolwittevlieg in

spruitkool. Van der Lans verwacht hiervoor

veel belangstelling van telers en adviseurs.

Hij legt uit: ,,Door het wegvallen van de drin-

gend vereiste toelating van Admire als tray-

behandeling, is de actieve stof van Admire,

imidacloprid, nu via het middel Gaucho bij

het zaaien van de plantjes toegepast in de

vorm van een phytodrip-behandeling of door

bijvoeging van een dummypil. Door deze

vroegere toediening - met bovendien een

lagere dosering - zal imidacloprid enkele

weken eerder in het seizoen uitgewerkt


Rudis: topfungicide in prei en kool

Rudis heeft zich de afgelopen jaren bewezen als topfungicide in prei en kool. Belangrijke ziekten als roest, Alternaria, Mycosphaerella en echte meeldauw worden er uitstekend mee bestreden. Het middel werkt zowel preventief als curatief.

Rudis is een fungicide op basis van prothioconazool. Het werkt zowel preventief als curatief. Hierdoor heeft het middel

een zeer sterke en langdurige werking tegen een groot aantal schimmels. Diverse bladvlekkenziekten, waaronder roest en

Alternaria in prei en Mycosphaerella en echte meeldauw in kool, krijgen hierdoor geen kans om zich te ontwikkelen.

Toepassing & dosering in preiRudis kan preventief worden toegepast óf zodra er een aantasting van roest of Alternaria wordt waargenomen. De

dosering is 0,4 l per hectare. Als er al een aantasting in het gewas is, dan kan het beste met een interval van 14

dagen worden gespoten. Menging met uitvloeiers, superuitvloeiers en

hechters wordt ontraden.

Voor prei geldt een veiligheidstermijn van 3 weken.

Toepassing & dosering in koolRudis is toegelaten in rode en witte kool, savooie kool, spitskool en

spruitkool. Middel inzetten zodra er een aantasting wordt waargeno-

men. De dosering is 0,4 l per hectare.

De behandeling zonodig herhalen (na minimaal 3 weken).

Voor alle koolsoorten geldt een veiligheidstermijn van 3 weken.

De kracht van Rudis

werking tegen alle belangrijke blad-

vlekkenziekten in prei en kool

fungiciden en insecticiden

'Hoogste rendement met strak preventief schema',,Zowel spruitkool als sluitkool zijn het beste af met een nauwsluitend, preventief spuitschema. Dit zorgt niet alleen voor een betrouwbare en zekere schimmel-bestrijding, maar heeft ook een positief effect op de vitaliteit van het gewas en de houdbaarheid van het product.''

Met deze woorden vat Paul Goorden van Cebeco Agrochemie samen hoe hij tegen de schim-

melbestrijding in spruiten sluitkool aankijkt. Proeven op de Spuitkoolboulevard en het

Sluitkoolplatform en ook praktijkervaringen hebben volgens hem de afgelopen jaren duidelijk

gemaakt dat preventieve schema's vrijwel altijd het hoogste teeltrendement opleveren.

,,Vrijwel alle kooltelers zijn zich ervan bewust dat voorkomen van schimmelziekten véle malen

beter is dan genezen. Dat zien we ondermeer terug bij het spuitinterval in spruitkool: die is

de afgelopen jaren teruggeschroefd van veertien naar gemiddeld tien dagen. Telers weten dat

corrigeren met curatieve middelen erg lastig is en dat dit qua middelenkosten ook nog eens

behoorlijk in de papieren kan lopen. Nog belangrijker is dat de aangetaste gewassen voor veel

meer schoningswerk in de schuur zorgen. Daardoor loopt de rentabiliteit van de teelt enorm

terug. De kosten van een keer extra preventief spuiten vallen in het niet bij de mogelijke schade

door een keer te weinig spuiten.''

Nog een factor die steeds belangrijker wordt is het effect van middelen op de kwaliteit en

houdbaarheid van de kool. Volgens Goorden zal er - zowel bij spruitkool als bij sluitkool -

steeds meer aandacht zijn voor dit thema en is de kans groot dat dit ook de middelenkeuze

zal beïnvloeden. Een belangrijke 'leidraad' hiervoor zijn de gewasbeschermingsproeven op

het Sluitkoolplatform. Hierbij wordt de invloed van verschillende spuitschema's op de

kwalteit van de oogst onderzocht, onder

meer door de leverbaarheid van de kool in

januari en mei te bepalen.

Basisplaats voor RudisVoor komend seizoen adviseert Goorden om

vooral op tijd te beginnen met preventieve

bespuitingen. Bij spruitkool kan het beste met

Rudis worden gestart, ,,want dat heeft zich

de afgelopen jaren ruimschoots bewezen als

topfungicide, met name tegen Mycosphaerella

en echte meeldauw'', zo stelt hij.

In sluitkool moeten de pijlen vooral gericht

zijn op Mycosphaerella, witte roest en -

afhankelijk van het ras - ook op echte

meeldauw. Goorden: ,,zelf adviseer ik om

te starten en te eindigen met een specifiek

middel tegen witte roest. Daar tussenin krijgt Rudis een basisplaats tegen Mycosphaerella,

echte meeldauw en ook Alternaria. Voor een extra brede werking tegen schimmels kan Rudis

het beste afgewisseld worden met een middel op basis van strobilurine/triazool, bijvoorbeeld

Nativo. In mijn ogen biedt dit basisschema de meeste zekerheid tegen schimmelinfecties en

de beste vooruitzichten op een kwalitatief goede oogst.''

De kracht van Previcur Energy, en valse meeldauw

Previcur Energy welkome aanvulling in kruiden en opkweek koolGroeistimulansVan zowel propamocarb als fosetyl is

bekend dat ze een positieve invloed heb-

ben op de ontwikkeling van de plant.

Previcur Energy brengt de eigenschap-

pen van beide actieve stoffen samen,

waardoor het middel een duidelijke groei-

stimulans teweeg brengt in het gewas. In

diverse proeven is deze positieve invloed

duidelijk waargenomen.

Het etiket van Previcur Energy is dit voorjaar uitgebreid in de teelt van aromatische kruiden en de opkweek van kool.

Previcur Energy is een systemisch werkend fungicide en bevat de werkzame stoffen

propamocarb en fosetyl. Beide stoffen hebben een specifieke werking tegen schimmels

uit de groep van de Oömyceten. Hiertoe behoren onder andere Pythium, Phytopththora

en valse meeldauw.

In de opkweek van sluitkool- en bloemkoolachtigen kan Previcur Energy met een aangiet-

behandeling worden ingezet tegen Pythium spp. en Phytophthora spp.

In de teelt van aromatische kruidgewassen kan Previcur Energy twee keer per teelt worden

ingezet tegen Pythium spp. en valse meeldauw (Peronospora spp.).


curatieve werking van de meeste middelen is niet zo goed als hun preventieve werking.

Bovendien neemt een ziek gewas minder makkelijk middel op en moet er daardoor vaker

gespoten worden om het weer gezond te krijgen, waardoor het ook duurder wordt. Tenslotte

krijg je met aangetaste prei ook nog eens veel meer schoningswerk in de schuur.''

Basisplaats voor RudisBinnen het huidige middelenpakket heeft Rudis bij vrijwel alle preitelers een basisplaats verworven, zo weet Van der Haas.. ,,Rudis is sterk

tegen bijna alle belangrijke schimmelziekten en heeft ten opzichte van andere middelen ook nog eens een duidelijke plus op roest en

Stemphylium. Van de acht tot tien bespuitingen in herfst- en winterprei worden er daarom gemiddeld drie met Rudis uitgevoerd'', zo geeft

hij de kracht van het middel weer.

Hoewel de adviseur weet dat sommige telers door de matige resultaten van het afgelopen seizoen geneigd zullen zijn om de spuitvallen wat

'op te rekken', raadt hij deze telers toch aan om vooral niet te bezuiningen op de schimmelbestrijding. ,,Teel liever een hectare minder, maar

houd wat je teelt tot het einde goed bij. Zorg voor een strak spuitschema en laat daar vooral geen gaten in vallen! Voorkom dat je later in

het seizoen de gewassen op moet lappen. De praktijk heeft te vaak geleerd dat dit de verkeerde weg is.''

vollegrondsgroenten bij

Mertens B.V. in Horst

De kracht van Nativo

trifloxistrobine

'Goede gewasbescherming begint bij goede bodem',,Preitelers die hun grond goed in orde hebben oogsten niet alleen méér kilo's, maar ook kwalitatief bétere kilo's. Daarnaast liggen hun schoonmaakkosten beduidend lager en gebruiken ze ook nog eens minder gewasbeschermingsmiddelen per kilogram product. Schrijf het daarom nog maar eens stevig op: een goede gewas-bescherming begint bij een goede bodem!''

Piet van der Haas, adviseur vollegrondsgroenten bij Mertens in Horst, heeft duidelijk nage-

dacht over de boodschap die hij kwijt wil. Hij vindt bodemverbetering ab-so-luut noodzakelijk

om als sector te overleven. Hij maakt daarvoor graag de vergelijking met het bouwen van

een huis: ,,Hoe sterker je de fundering maakt, hoe hoger je kunt bouwen. Dat geldt ook voor

de preiteelt. Hoe beter de grond is, hoe meer planten je erop kunt zetten en hoe groter de

garantie is voor een succesvolle teelt.'' Volgens de adviseur kan op goed onderhouden grond

moeiteloos elk jaar prei worden geteeld. ,,Sterker nog: ik zie dat op de beste percelen elk jaar

zelfs bétere prei wordt geteeld.''

Om zijn pleidooi voor grondverbetering kracht bij te zetten heeft hij een top-vier van maat-

regelen samengesteld:

Voeg élk jaar voldoende organische stof toe aan de grond. Dat kan het beste door elke

kilogram fosfaatruimte in te vullen met vaste mest of compost.

2: Traceer storende lagen en hef deze zo snel en goed mogelijk op. Prei heeft 'luie wortels'

en daardoor dringend behoefte aan een zo los mogelijke bodemstructuur.

3: Maak voor pachtpercelen een vragenlijst die zoveel mogelijk informatie geeft over het

verleden van een perceel (o.a. voorvrucht, rotatie, bemesting, aaltjes, afvalhopen,

oogstomstandigheden en onkruidsituatie).

4: Laat van de grond afhangen hoe, wanneer en hoe diep je plant.

Nadruk op preventief spuitenVolgens Van der Haas legt een goede, vruchtbare bodem niet alleen een belangrijke basis

voor een gezond en weerbaar gewas, maar biedt het ook een grotere garantie voor een

goede werking van fungiciden. ,,Gezonde gewassen die goed in de groei zijn nemen nu

eenmaal veel beter middelen op en verspreiden die ook beter door de plant. De start van de

schimmelbestrijding is daardoor ook veel krachtiger en beter'', zo stelt de adviseur.

Om de schimmels goed onder duim te kunnen houden - en om resistentievorming te

voorkomen - raadt Van der Haas aan om een rasgericht afwisselingsschema te maken van

middelen op basis van triazolen en strobilurinen. De nadruk moet hierbij vooral op preventief

spuiten liggen. ,,Zorg ervoor dat er geen schimmels in het gewas kúnnen komen, want de

Maximale bescherming tot aan de oogstNativo is een breed toepasbaar fungicide in de vollegrondsteelt van prei, peen en diverse koolsoorten. De combinatie van de actieve stoffen trifloxistrobine en tebuconazool zorgt voor een uitstekende bescherming tegen een breed spectrum aan schimmelziekten.

Advies in peen (bos- was- en winterpeen en parijse wortelen)

Toepassen tegen loofverbruining (Alternaria dauci), echte meeldauw

(Erysphe heraclei) en rattenkeutelziekte (Sclerotinia sclerotiorum)

0,3 kg/ha in 200 tot 500 liter water per ha

Interval: 14 dagen

Veiligheidstermijn: 3 weken

Advies in prei Toepassen tegen roest (Puccinia allii), bladvlekkenziekte (Alternaria porri) en

papiervlekkenziekte (Phytophthora porri)

0,4 kg/ha in 200 tot 500 liter water per ha

Interval: 14 dagen


Nativo geeft een goede preventieve bescherming tegen papiervlekkenziekte. Op een

bestaande infectie moet echter een specifiek curatief fungicide worden gebruikt

Advies in kool (onbedekte teelt van sluitkool, spruitkool, bloemkool en broccoli)

Toepassen tegen spikkelziekte (Alternaria brassicae), ringvlekkenziekte (Mycosphaerella

brassicicola) en echte meeldauw (Erysiphe cruciferarum)

0,4 kg/ha in 200 tot 500 liter water

Interval: 14 dagen


Nativo geeft een goede preventieve bescherming tegen witte roest. Op een bestaande

infectie van Albugo een specifiek curatief fungicide gebruiken

Opmerkingen

Voor alle toepassingen geldt:

Altijd een uitvloeier toevoegen (als er niet gemengd gespoten

wordt met andere fungiciden, insecticiden of bladvoeders)

Altijd eerst Nativo in water oplossen, daarna andere middelen

toevoegen

Tijdens mengen, transport en spuiten de spuittank constant

blijven roeren

Maximaal 2 toepassingen per seizoen


Bayer CropScience onderzoekt residugedrag van werkzame stoffen in vollegrondsgroenten

Inzet en positionering van middelen sturen op residugedrag Hoe lang wordt een actieve stof boven de rapportagegrens (meestal 0,01 mg/kg) teruggevonden? En hoe hoog zijn de te verwachten residuen na een toepassing? En in de weken of maanden daarna? Om dit soort vragen te kunnen beantwoorden onderzoekt Bayer CropScience al enige jaren het residugedrag van toegelaten en nieuwe middelen. Dit geeft nieuwe handvatten om de inzet en positionering van middelen te sturen op residugedrag.

Het residu-onderzoek voor vollegrondsgroenten is gericht op koolsoorten, prei, peen, bonen,

ui en een aantal gewassen waarover met regelmaat vragen worden gesteld over residu-

gedrag, zoals bleekselderij en diverse typen sla. Voor alle teelten moeten in het toelatings-

traject van een middel al residugegevens worden aangeleverd, met name voor toepassingen

vanaf het tijdstip van de wettelijke veiligheidstermijn tot aan de oogst. Op basis van deze

resultaten wordt een MRL vastgesteld. Hoe het residuverloop is van toepassingen ver vóór

de veiligheidstermijn, kan uit dit onderzoek echter niet worden afgeleid. Hiervoor is aan-

vullend onderzoek nodig, waarbij de middelen veel eerder dan de veiligheidstermijn worden

toegepast en er bij de oogst monsters worden genomen en geanalyseerd.

Om dit type onderzoek te kunnen uitvoeren worden sinds een aantal jaren op een proeflocatie

de verschillende gewassen geplant en opgekweekt, vergelijkbaar met de praktijk. Vervolgens

zijn de middelen vervroegd toegepast, variërend van enkele maanden voor de oogst tot

enkele weken voor de oogst. In het onderzoek zijn niet alleen alle toegelaten middelen van

Bayer CropScience toegepast, maar ook middelen die op korte termijn een toelating zullen

krijgen in de betreffende teelten. Bij de oogst worden van alle verschillende spuitmomenten

monsters genomen en geanalyseerd. Door deze proeven meerdere keren te herhalen kan

een beeld worden verkregen van het residugedrag. Deze gegevens vormen de basis voor

praktijkadviezen.

Slimmere inzet en positionering van middelenHoewel het onderzoek nog niet is afgerond, levert het al wél veel nieuwe inzichten op omtrent

het residugedrag van de verschillende actieve stoffen. Met behulp van deze informatie kan

de inzet en positionering van middelen nog beter gestuurd worden. Er kan daarbij niet

alleen rekening worden gehouden met residugedrag, maar het kan ook helpen bij de juiste

afwisseling van middelen gedurende het seizoen.

MRL: geen risiconorm, maar een handelsnorm!

De afkorting MRL staat voor het Engelse begrip maximum residue level (maximaal

residu-niveau). Het is een norm waaraan groenten en fruit moeten voldoen op het

moment dat ze in het handelsverkeer worden gebracht. Deze norm wordt vastgesteld

op EU-niveau en is geldig voor alle EU-landen.

De afgelopen jaren is MRL een algemeen gebruikte term geworden. Bij veel mensen

bestaat nog het idee dat de MRL een maat is voor voedselveiligheid en dat er bij

overschrijding van de norm risico’s zijn voor de volksgezondheid. De MRL is echter

geen maat voor voedselveiligheid maar is uitsluitend een handelsnorm.

Het gebruik van imidacloprid - de werkzame stof in onder andere Admire en Gaucho - is de laatste tijd regelmatig onderwerp van discussie. Veel landelijke media besteedde er de afgelopen maanden aandacht aan. Meest recente aanleiding is een Japans onderzoek waarbij ratten werden blootgesteld aan lage concentraties imidacloprid. Hierbij werd een bovengemiddelde hersenprikkeling vastgesteld. Twee Nederlandse wetenschappers denken dat de effecten bij mensen vergelijkbaar kunnen zijn. Dit zou vooral schade kunnen veroorzaken bij hersenen van ongeboren kinderen. Ook de vermeende bijensterfte door imidacloprid is een onderwerp dat regelmatig terugkeert in publieke discussies. Imidacloprid zit, kortom, in de beklaagdenbank. Maar hoe terecht is dat? Mieke Hoogendoorn, hoofd registratie bij Bayer CropScience, reageert op vier zinsnedes en beweringen uit landelijke kranten.

'Imidacloprid is een zenuwgif dat de hersenen aantast'

,,De conclusie van deze stelling is gebaseerd op een Japans in-vitro onderzoek in ratten (Kimura-Kuroda et al. 2012). Dat wil zeggen dat

er cellen geïsoleerd zijn uit hersenen en buiten het lichaam bestudeerd worden. De cellen worden daarbij kunstmatig in leven gehouden

op een plastic schaaltje waar ze direct worden blootgesteld aan imidacloprid. Hiermee wordt voorbij gegaan aan de beschermings-

mechanismen die het lichaam van mens en dier heeft ingebouwd tegen invloeden van buiten. Denk bijvoorbeeld aan de mate van opname,

snelheid van afbraak of uitscheiding. Daarom is laboratoriumonderzoek op geïsoleerde hersencellen niet één op één te vertalen naar de

situatie in mens of dier, maar geeft het alleen aan dat imidacloprid een neurotoxisch werkingsmechanisme heeft. Voor de afleiding van

de risicogrenzen voor mensen, is het relevanter om effecten op de hersenen te bepalen in een studie met levende ratten. Een dergelijke

neurologische studie op zwangere ratten naar de effecten op het centraal zenuwstelsel van de jongen is beschikbaar ten behoeve van

het toelatingsproces van imidacloprid. De neurotoxiciteit van imidacloprid is dan ook meegenomen en afgedekt in de afleiding van de

humaan-toxicologische risicogrenzen zoals de ADI (Acceptable Daily Intake, de hoeveelheid die een mens dagelijks mag binnenkrijgen

zonder dat dit leidt tot schadelijke effecten). Imidacloprid zal dus niet leiden tot aantasting van hersenen bij normaal gebruik in de markt.''

Gebruikers van imidacloprid lopen ernstige gezondheidsrisico's'

,,Nee, dit is zeker niet waar. Er worden geen middelen op de markt gebracht die leiden tot gezondheidsschade bij de gebruikers. Gebruik makend

van de voorgeschreven persoonlijke beschermingsmiddelen zal er geen gezondheidsschade optreden bij de toepassing van imidacloprid.''

'Er is een duidelijk relatie tussen het gebruik van imidacloprid en bijensterfte'

,,Er wordt regelmatig een relatie gesuggereerd tussen de koloniesterfte van bijen en het gebruik van imidacloprid. Deze relatie is niet

aanwezig en er is ook nooit een direct danwel indirect verband aangetoond tussen imidacloprid en massale bijensterfte. De hoofd-

oorzaak van de bijensterfte is de Varroamijt. In Australië is geen Varroa-mijt, hier wordt wel imidacloprid gebruikt. Hier is geen bijensterfte

waargenomen. In Frankrijk is imidacloprid in een bepaalde regio een paar jaar verboden geweest, maar desondanks ging de bijensterfte

gewoon door. Imidacloprid is weliswaar giftig voor bijen indien ze in direct contact komen met het middel, maar door de toepassingseisen

die aan het middel gesteld zijn wordt voorkomen dat de bijen in contact komen met het middel.''

Mieke Hoogendoorn (Bayer CropScience) reageert op vier beweringen over imidacloprid

'Er worden geen middelen op de markt gebracht die leiden tot gezondheidsschade'

'Op sommige plekken wordt de norm voor oppervlaktewater wel 10.000

keer overschreden'

,,Bayer is bekend met de overschrijdingen van de (waterkwaliteits)norm. We erkennen dit

probleem en zijn druk bezig met het oplossen ervan. De glastuinbouw is een sector die

zich zeer bewust is van zijn omgeving en die continu werkt aan verbetering van even-

wicht tussen milieu en productie. Samen met o.a. waterschappen, glastuinbouwsector en

Wageningen Universiteit loopt er een project om de kwaliteit van het oppervlaktewater

te verbeteren. We hebben er vertrouwen in dat dit project tot goede resultaten zal leiden

en de problemen in het oppervlaktewater op zal lossen. We zien nu al een vermindering

van de concentraties van imidacloprid in het oppervlaktewater.''


Flint: vertrouwde kracht met zeer brede toelating

PreiTer bestrijding van purpervlekkenziekte (Alternaria porri) en roest (Puccinia alli). Flint preven-

tief inzetten met intervallen van 14 dagen. Stemphylium vesicarium en fluweelvlekkenziekte

(Cledosporium allii-porri) worden ook bestreden door Flint.

Als er al een aantasting aanwezig is op het moment van de eerste behandeling, dan de eerste

behandeling uitvoeren met een middel met curatieve werking.

Dosering: 0,4 kg/ha

Spruitkool en sluitkool Ter bestrijding van spikkelziekte (Alternaria brassicae) en bladvlekkenziekte (Mycosphaerella

spp.). Zodra de eerste aantasting wordt waargenomen, een behandeling uitvoeren. De be-

handeling om de 14 dagen herhalen. De toepassingen met Flint bij voorkeur laten volgen op

bespuitingen met fungiciden uit andere chemische groepen zoals bijvoorbeeld Rudis of Folicur.

Dosering: 0,25 kg/ha

Ter bestrijding van witte roest (Albugo candida).

Dosering: 0,4 kg/ha

Bloemkool, broccoli en boerenkoolTer bestrijding van witte roest (Albugo candida) in de onbedekte teelt van bloemkool,

broccoli en boerenkool

Dosering: 0,4 kg Flint per ha. Een dosering van 0,25 kg Flint per ha is toereikend voor de

bestrijding van Mycosphaerella spp. en Alternaria spp.

Veredelings- en zaadteelt van koolgewassenTer bestrijding van witte roest (Albugo candida) in de bedekte teelt van veredelings- en

zaadteelt van koolgewassen.

Dosering: 0,4 kg/ha

Sla en andijvieTer bestrijding van Sclerotinia en Botrytis in de bedekte teelt van sla en de bedekte

en onbedekte teelt van andijvie.

Ook effectief ter bestrijding van valse meeldauw.

Dosering: 0,4 kg/ha

Bleekselderij en knolselderijTer bestrijding van bladvlekkenziekten (Septoria apiicola) in de onbedekte teelt

van bleekselderij en knolselderij.


Witlof en cichoreiTer bestrijding van echte meeldauw (Erisyphe cichoracearum) in de onbedekte pennenteelt

van witlof en cichorei.


Flint heeft zich de afgelopen jaren bewezen als een zeer sterk en effectief fungicide in een groot aantal vollegrondsteelten. Het bestrijdt een brede reeks van schimmels, waaronder Alternaria, Mycosphaerella, meeldauw, roest en valse meeldauw.

De kracht van Flint

witlof (pennenteelt), knol- en bleekselderij, bloemkool, broccoli en boerenkool

Alternaria,

Mycosphaerella, meeldauw, roest en valse meeldauw

Bij loonbedrijf Verhoeven in Erp (N-Br.) is de afgelopen maanden hard gewerkt aan een overdekte vul- en spoelplaats. Daarbij is ook een zogenaamde PhytoBac geplaatst; een systeem dat restvloeistoffen op een natuurlijke wijze afbreekt. Volgens eigenaar Jan Verhoeven is de tijd er nu rijp voor. ,,We willen gewoon zo netjes mogelijk met gewasbeschermingsmiddelen werken. Zo'n PhytoBac past daar prima bij.''

Wie het erf oprijdt bij loonbedrijf Verhoeven krijgt de nieuwe vul- en spoelplaats vrijwel

meteen in het vizier. Een complete bedrijfshal is ervoor ingericht, met letterlijk alles erop en

eraan. Ook de middelenopslag is meteen maar gerenoveerd. ,,De deur is nu zo groot dat we

de middelen met een hefttruck op hun plaats kunnen zetten'', zo vertelt Jan Verhoeven tijdens

een kleine rondgang.

'Prominente plek vanzelfsprekend'Voor de loonwerker is de prominente plek voor de vul- en spoelplaats min of meer van-

zelfsprekend. ,,Van oudsher zijn we gewend om onze veldspuiten thuis te vullen. Daar

hebben we alle middelen bij de hand en kunnen we de lege fust meteen netjes opbergen.

Verder vind ik thuis vullen ook veiliger. Als je uit de sloot tankt, loop je - ondanks alle

beveiligingen die er tegenwoordig op de spuit zitten - altijd een klein risico dat er iets

fout gaat. En dat risico wil ik gewoon niet lopen. Verder beschikken we thuis over een

constante waterkwaliteit; ook dat is belangrijk als je goed spuitwerk af wilt leveren.''

Dat de nieuwe vul- en spoelplaats in één van de bestaande bedrijfshallen moest komen,

stond voor Verhoeven ook al vroeg vast. ,,Binnen heb je geen last van de wind. Er verwaait

dus niets; ook geen seals of ander verpak-

kingsmateriaal. Verder is het comfortabeler

voor onze medewerkers en handiger als je

de spuitdoppen wilt controleren.''

Zoon Marcel vult graag aan dat deelname

aan het project 'Schoon water' ook een

belangrijke rol heeft gespeeld bij de bouw

van de vul- en spoelplaats. ,,Als je je bewust

bent hoeveel middel er aan de buitenkant

van een veldspuit blijft hangen, dan ben

je ook eerder bereid om dat op een nette

manier schoon te maken en af te voeren.''

Phytobac: nette oplossing voor restvloeistoffenEen opvallende schakel bij de bouw van de

vul- en spoelplaats is de PhytoBac. In deze

opvangbak worden restvloeistoffen op een

natuurlijke manier afgebroken tot onschadelijke stoffen. Verhoeven kwam de PhytoBac op het

spoor na een gesprek met technisch adviseur Jos Pauwels van Bayer CropScience. ,,Ik vertelde

over onze verbouwingsplannen en de ideeën die ik had over het vullen en schoonmaken van

onze veldspuiten. Dan kom je automatisch ook bij de afvoer van alle restvloeistoffen terecht.

Tot voor kort vingen we de restvloeistoffen op en reden we die met een mesttank verdund

In februari werden de centrale afvoergoot en de ondergrondse

leidingen van nieuwe vul- en spoelplaats aangelegd. grondige reinigingsbeurten.

Ook de middelenopslag is meteen volledig gerenoveerd. De ruimte - en

ook de deur - is nu zo groot dat middelen met een hefttruck op hun

plaats kunnen worden gezet.

Jan Verhoeven heeft samen met zijn zoon Marcel een loon- en akkerbouwbedrijf in Erp

(N-Br.). Het loonbedrijf is gespecialiseerd in de gewasverzorging van alle voorkomende

gewassen in de regio.

over het land uit. Maar dat is - hoe je het

ook wend of keert - geen fraaie oplossing.

Een PhytoBac is wél een nette oplossing;

alle reststoffen worden immers volledig door

micro-organismen afgebroken.''

Bos-, was- en winterpeen in de vollegrond Ter bestrijding van loofverbruining (Alternaria

dauci) en meeldauw (Erysiphe heraclei) in bos-,

was- en winterpeen in de vollegrond. Zodra de

eerste aantasting wordt waargenomen een

behandeling uitvoeren. De behandeling om

de 14 dagen herhalen. De toepassingen met

Flint bij voorkeur laten volgen op bespuitingen

met fungiciden uit andere chemische groepen

zoals bijvoorbeeld triazolen.

Dosering bij bestrijding van meeldauw:

0,25 kg/ha

Dosering bij bestrijding van Alternaria:

afhankelijk van de ziektedruk:

0,25-0,4 kg/ha.

Vervolg voorpagina

'De tijd is rijp voor een PhytoBac'

COLOFON

Bayer CropScience SA-NVVormgeving en opmaak:

Claudia Roorda

Bayer CropScience SA-NVDrukwerk:

Productiemannen B.V.

Dit is een uitgave van:

NL-3640 AE Mijdrecht

Onze gebruiksadviezen, zowel mondeling als schriftelijk verstrekt, berusten op uitge-breide proefnemingen. Wij adviseren naar beste weten volgens kennis van zaken van dit ogenblik, echter zonder daarvoor aansprakelijkheid op ons te nemen, omdat opslag/bewaring en toe-passing zich aan onze controle onttrek-ken. Beschrijvingen van een product, resp. gegevens over de eigenschappen daarvan betekenen niet, dat verantwoordelijkheid wordt gedragen bij eventuele schade. Lees voor gebruik altijd eerst het etiket.


Stuur de ingevulde bon uit deze krant in een ongefrankeerde envelop naar:

Bayer CropScience SA-NVT.a.v. Jessica BiermannAntwoordnummer 55074 3640 WB Mijdrecht

Puzzel mee en win een diner voor twee!Houdt u van lekker eten en drinken in een goed restaurant? Los dan de onderstaande woordzoeker op!Uit de goede inzendingen worden drie winnaars getrokken. Zij krijgen elk een dinerbon ter waarde van 150.

De woorden hieronder zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt. Zoek ze op en streep ze af. De overgebleven letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing.

AFZET

ALTERNARIA

APPEL

BESSEN

BLAD

BROCCOLI

DECIS

FLINT

FREZEN

GEWAS

KERSEN

KOOL

LARVEN

LUIS

MEELDAUW

NATIVO

OOGST

PEEN

PHYTOPHTHORA

PREI

ROEST

RUDIS

SCHIMMELS

SELDERIJ

SLA

TEELT

TELER

WITTEVLIEG

M L P O V S A W E G D E N TO T U H W U A D L E E M E IR G E I Y N M D A I C O E LI O O G S T A P F L I N T OL IJ E I L L O K R V S T O CK N D S B E E P E E N V E CE U E R T E P M H T I A K OR A F Z E T S P M T E L E RS E L D E R IJ S A I H E K BE E N I N R S N E W H O L EN E V R A L F C T N O C R TE A I R A N R E T L A N S A

,,Movento is een uitstekend middel tegen

luis en wittevlieg, maar het heeft wat tijd

nodig om zich door de plant te verspreiden.

Het moet daarom vroeg preventief worden

ingezet.''

Jos Schelling, spruitenteler in

,,Hopelijk kunnen we tijdens de platform-

dagen in september of oktober mooie en

vooral duidelijke verschillen laten zien in

bestrijdingresultaten.''

Ad Embrechts, directeur Exploras

en Marco van der Lans, technisch

,,Een factor die steeds belangrijker wordt

is het effect van gewasbeschermings-

middelen op de kwaliteit en houdbaarheid

van de kool.''

,,Teel liever een hectare prei minder, maar

houd wat je teelt tot het einde goed bij.

Zorg voor een strak spuitschema en laat

daar vooral geen gaten in vallen!''

vollegrondsgroenten bij Mertens B.V.

Naam:

Adres:

Bedrijf + aantal ha. groenten:

De oplossing van de woordzoeker is:

Actievoorwaarden

BON

© www.puzzelpro.nl

Vollegrondsgroenten Koerier jun 2012

Documents

Transcript of Vollegrondsgroenten Koerier jun 2012