Virtuoos Vlaanderen!

Naar een Living-Human-Treasures-programma in

Vlaanderen en Brussel

= bundelt alle expertise die opgebouwd werd via het project

Schatten van*in Mensen (2012-2014) via praktijkonderzoek

(met beleidsaanbevelingen) + conferentie

Context: Vlaanderen hanteert als merkverhaal

‘baanbrekend vakmanschap’

… maar onderzoek in binnen- en buitenland stipt aan dat

kennis en vaardigheden verbonden aan ‘vakmanschap’

onder druk staan

Virtuoos Vlaanderen!

Naar een Living-Human-Treasures-programma in

Vlaanderen en Brussel

Centrale vraag in praktijkonderzoek:

“op welke manier kunnen de dragers van dit immaterieel

cultureel erfgoed beter omkaderd worden, in functie van

een duurzame borging van erfgoedpraktijken, en hoe kan

het UNESCO-programma Living Human Treasures als

hefboom dienen voor een hedendaags (erfgoed)beleid dat

verbanden zoekt met andere beleidsdomeinen? “

= focusgroepen, interviews met ‘menselijke schatten’ in

ambachten en podiumkunsten en uitgebreid

literatuuronderzoek

Virtuoos Vlaanderen!

Naar een Living-Human-Treasures-programma in

Vlaanderen en Brussel

Structuur van de nota/presentatie

1) UNESCO-begrippenkader: betekenis van LHT?

2) Inspirerend voorbeeld

3) Analyse van de interviews

4) Beleidsaanbevelingen

Virtuoos Vlaanderen!

Naar een Living-Human-Treasures-programma in

Vlaanderen en Brussel

1) Living Human Treasures…

… is een programma van UNESCO uit 1993 dat kennis en

vaardigheden van ‘levende menselijke schatten’ (h)erkent

en inzet op een duurzame borging

… naast een generiek programma kan een lidstaat kiezen

voor ‘maatwerk’

Virtuoos Vlaanderen!

Naar een Living-Human-Treasures-programma in

Vlaanderen en Brussel

2) Veel geciteerd voorbeeld: Zuid-Korea

• Wet uit 1962 die beleid rond ‘levende schatten’ mogelijk

maakt

• Grondleggers van UNESCO-initiatief

• Intangible Cultural Property Sub-Committee adviseert

ministerie van Cultuur en Toerisme

• Financiële vergoeding en hospitalisatieverzekering ‘in

ruil voor’ kennisoverdracht ICE

• Werkt met strikte hiërarchie van kennisdragers

• Omvat ‘folkloristische culturele uitingen’ (cf Japan:

klassiek-elitair)

Virtuoos Vlaanderen!

Naar een Living-Human-Treasures-programma in

Vlaanderen en Brussel

Voordelen

• ICE wordt succesvol geborgd

Nadelen

• Te weinig ruimte voor culturele en lokale diversiteit

• Toenemende kritiek op de commercialisering van het

ICE

Virtuoos Vlaanderen!

Naar een Living-Human-Treasures-programma in

Vlaanderen en Brussel

3) Meesters aan het woord

• Er is nood aan kennistransfer en sensibilisering van

maatschappij en deelsectoren als het gaat over

immaterieel erfgoed.

• Vakmanschap moet erkend en beschermd worden.

• Verbeter de zakelijke omkadering van ambachten.

• Creëer een meester-leerling-systeem waarbinnen aan

kennisoverdracht gedaan kan worden die in twee

richtingen werkt (‘emanciperende relatie’)

Virtuoos Vlaanderen!

Naar een Living-Human-Treasures-programma in

Vlaanderen en Brussel

4) Voorbeeld van een aanbeveling

• Creëer een bijkomend sectoraal fonds (bv. Fonds voor

Individuele Erfgoedcompetenties)

• Fonds is ‘onafhankelijk’ instrument dat acties bundelt,

erfgoedbeurzen toekent, projectimpulsen geeft,

onderzoek doet, … (cf VAF en VFL)

• Voorstel: proefproject (2 jaar + evaluatie) waarin

fondseninstrumentarium op punt wordt gesteld

Virtuoos Vlaanderen!

Naar een Living-Human-Treasures-programma in

Vlaanderen en Brussel

Een initiatief van…Een initiatief van

… U komt toch ook?

Conferentie op 21 november 2014 in Brussel

(FARO)