Virtuoos ABC

53
Virtuoos ABC Het ABC Baarsjesweg 224 1058 AA Amsterdam 020 799 00 10 www.hetabc.nl Advies en consultae: 020 799 00 75 [email protected] VIRTUOOS ABC Volg ons op: twitter→ @HetABC facebook→ /hetabcamsterdam pinterest→ /hetabcamsterdam youtube→ /hetabcnl linkedin→ /company/abc-onderwijsadviseurs

description

Virtuoos leren; een mooie ambitie die we graag waarmaken samen met u en andere partijen in het Amsterdamse onderwijs. De kinderen en jongeren zijn hetmeer dan waard om uitdagend, passend en innovatief onderwijs te krijgen. In dit boekje geven we enkele voorbeelden hiervan. Mede mogelijk gemaakt door de samenwerking met mensen met passie voor lesgeven en leren. U dus. www.hetabc.nl

Transcript of Virtuoos ABC

Page 1: Virtuoos ABC

Virtuoos ABC

Het ABCBaarsjesweg 2241058 AA Amsterdam020 799 00 10www.hetabc.nl

Advies en consulta�e:020 799 00 [email protected]

VIR

TUO

OS

AB

C

Volg ons op:

twitter→ @HetABC

facebook→ /hetabcamsterdam

pinterest→ /hetabcamsterdam

youtube→ /hetabcnl

linkedin→ /company/abc-onderwijsadviseurs

Virtuoos ABC.omslag:Opmaak 1 14-05-2014 16:20 Pagina 1

Page 2: Virtuoos ABC

Virtuoos ABC 3

1.Passend onderwijsSamenwerkingsverband leerlingbegeleiding 6

Bouw! 8

Day a Week School 10

Online logopedie met TinyEye 12

Dyslexiespel 14

Onderwijsondersteuning Zieke Leerlingen (OZL) 16

Schoolwide Positive Behavior Support (SWPBS)

voor PO en VO 19

2.Innovatie en 21e eeuwse vaardighedenMaakOnderwijs 23

Sam! – de Sociale Amsterdammer 25

Wonderwel techniekmiddag 27

Ontwikkeltraject De Virtuoze Leerkracht 29

Eduapp.nl en Het ABC 32

Mindfulness 35

3.Jonge KindHBO’ers op de groep en als coach 38

Kijk! 0-7 jaar 40

4.Inspireren en netwerkenSamen leren en inspireren 44

Het Amsterdamse Taalnetwerk 46

Het Amsterdamse Rekennetwerk 48

Het Nieuwkomersnetwerk 50

Inhoud

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 1

Page 3: Virtuoos ABC

2

Innova+e

en21e

eeuwse

vaardigheden

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 2

Page 4: Virtuoos ABC

Virtuoos ABC

Virtuoos leren; een mooie ambitie die we graagwaarmaken samen met u en andere partijen in hetAmsterdamse onderwijs. De kinderen en jongeren zijnhet meer dan waard om uitdagend, passend eninnovatief onderwijs te krijgen. In dit boekje geven weenkele voorbeelden hiervan. Mede mogelijk gemaaktdoor de samenwerking met mensen met passie voorlesgeven en leren. U dus.

Virtuoos

ABC

3

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 1

Page 5: Virtuoos ABC

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 2

Page 6: Virtuoos ABC

Passend onderwijs

1

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 3

Page 7: Virtuoos ABC

Passendonderw

ijs

6

Samenwerkingsverbandleerlingbegeleiding

Samen met Sirius en Stichting Westelijke Tuinsteden ontwikkelde Het ABC eensamenwerkingsvorm, die meer mogelijk maakt voor leerlingen en school voorhetzelfde budget. Met het aangaan van een duurzame relatie tussen hetschoolbestuur en Het ABC worden eigen medewerkers geschoold en externe steunvoor leerlingen efficiënt toegewezen. Samenwerking als antwoord op passendonderwijs.

Onder begeleiding van gespecialiseerde leerlingzorgers van Het ABC wordenleerkrachten en interne begeleiders die schoolpsycholoog of orthopedagoog zijn,extra geschoold in het doen van onderzoeken bij leerlingen.De toewijzing van onderzoeken van alle scholen van het schoolbestuur vindtcentraal plaats. Afhankelijk van de benodigde expertise en de beschikbaarheid vanmedewerkers van het schoolbestuur en Het ABC wordt bepaald wie het onderzoekdoet en of er vergoede zorg ingezet kan worden. Op die manier is de toewijzing vanonderzoek snel en effectief en worden budgetten efficiënt ingezet.

Voor schoolbesturen die:• willen samenwerken voor een betere en passende leerlingbegeleiding• de carrièreperspectieven en inzetbaarheid van eigen medewerkers willen vergroten• een efficiënte doorgeleiding naar verzekerde zorg willen

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 4

Page 8: Virtuoos ABC

Passendonderw

ijs

7

“Door deze vorm van samenwerken heb ik veel kansen gekregen en ontzettendveel kunnen leren. Hierdoor heb ik mezelf als leerkracht en orthopedagoog verderkunnen ontwikkelen.” – Evelien Brouwer, leerkracht

website→hetabc.nl/samenwerkingsverband

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 5

Page 9: Virtuoos ABC

Bouw!Preventieve hulp voor problemen met lezen en spellen

Bouw! is een effectief, computergestuurd interventieprogramma. Het is speciaalontwikkeld om kinderen die risico lopen op problemen met lezen en spellen,preventief (in groep 2 tot 4) extra hulp te geven, actief ondersteund door tutors(ouders, oudere leerlingen, vrijwilligers of klassenassistenten).

8

Passendonderw

ijs

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 6

Page 10: Virtuoos ABC

Bouw! bestaat uit 525 online lessen voor het aanleren, inoefenen, herhalen entoepassen van de leerstof, voorzien van heldere instructies voor de tutor. Bouw! isontwikkeld door de Universiteit van Amsterdam. Het is wetenschappelijkaangetoond dat Bouw! ernstige leesproblemen helpt voorkomen.

Begeleid oefenen is het scharnier tussen groepsgewijze instructie en zelfstandigeoefening. Leerlingen met extra pedagogisch-didactische behoeften zijn sterkafhankelijk van dit proces en de een-op-een basisbegeleiding, zeker wanneer zijjong zijn. De aanpak van Bouw! blijkt niet alleen de resultaten van de instructie enoefening in de klas te overtreffen, maar is ook inclusiever en effectiever dantraditionele individuele remedial teaching.

Bouw! Is per juni 2014 voor alle scholen beschikbaar via uitgeverij Lexima. Het ABCgeeft informatiemiddagen Bouw! en begeleidt individuele scholen bij deimplementatie van Bouw!

website→hetabc.nl/bouw

9

Passendonderw

ijs

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 7

Page 11: Virtuoos ABC

Day a Week SchoolPassend onderwijs voor cognitief talentvolle leerlingen

Meer zelfvertrouwen in het leren*. Meer aandacht van de scholen voor cognitieftalent. Groter bewustzijn van de onderwijsbehoeften van (hoog)begaafdeleerlingen.

Day a Week School (DWS) biedt één dag per week uitdagend en passend onderwijsvoor cognitief talentvolle leerlingen in het basisonderwijs. Leerlingen volgengedurende drie jaar één dag per week onderwijs op maat van een gespecialiseerdeleerkracht. In dit programma worden leerlingen sociaal, creatief en intellectueeluitgedaagd, passend bij hun onderwijsbehoeften. DWS onderscheidt zich ook doorde manier van identificeren van de leerlingen, waarbij de nadruk ligt op wis- enrekenkundige vaardigheden, analytisch denkvermogen en creatief denken.

DWS is een samenwerking tussen Het ABC en zes schoolbesturen in Amsterdam enZeist. Door de betrokkenheid van de schoolbesturen is onderwijs aan(hoog)begaafden een blijvend aandachtspunt. Het concept komt oorspronkelijk uitEngeland en is in 2010 in Nederland gestart.

Deelname aan het project is mogelijk via het schoolbestuur en in overleg met deprojectleider DWS en de(hoog)begaafdheidspecialist.

10

Passendonderw

ijs

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 8

Page 12: Virtuoos ABC

“Jesper vindt de Day a Week School ontzettend leuk! Hij vertelt na een DWS-dagineens van alles over wat hij heeft gedaan, en dat doet hij nooit na een gewoneschooldag. Zijn juf, Ineke (thuisleerkracht), is ook enthousiast. Ze zegt dat Jesperhet voorheen nooit vertelde als hij iets niet snapte, maar dat hij dan gewoon eenbeetje afwachtte. Nu komt hij ineens wel uit zichzelf naar haar toe als hij eenvraag heeft.” – Moeder van Jesper

website→dayaweekschool.nl twitter→@DayaWeekSchool

* Bron: wetenschappelijk onderzoek van de UvA. Het wetenschappelijk artikel en meer informatie is tevinden op www.dayaweekschool.nl.

11

Passendonderw

ijs

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 9

Page 13: Virtuoos ABC

* Het concept is ontwikkeld en geïmplementeerd in Canada en wordt inmiddels succesvol ingezet in de VS enin Australië. Er is wetenschappelijk onderzoek dat de effectiviteit van TinyEye onderbouwt. In Nederland is deRUG betrokken bij de aanpassing aan de Nederlandse situatie en bij onderzoek.

Passendonderw

ijs

12

Online logopedie met TinyEyeLeuker voor kinderen, makkelijker voor ouders en school

Het ABC biedt vanaf zomer 2014 via Logopedie Online Nederland (LON) onlinelogopedie aan, voor kinderen van 2 tot 25 jaar. Onze logopedisten zijn speciaalopgeleid en maken gebruik van het software programma TinyEye*. Behandelingkan hierdoor zowel op school als thuis plaats vinden op het moment dat hetouders, leerkrachten en kind uitkomt.

In TinyEye zitten meer dan 180 logopedische oefenspellen die ‘gespeeld’ kunnenworden door de logopedist en de cliënt. TinyEye bevat een geavanceerdehuiswerkmodule met hoogwaardige logopedische apps. In de huiswerkmodulestaan de oefeningen klaar. Ook vinden de kinderen daar de opgenomen video’s van

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 10

Page 14: Virtuoos ABC

Passendonderw

ijs

13

de logopedist die ze telkens weer kunnen bekijken. De logopedist is op deze manier24/7 beschikbaar voor haar cliënten.

De logopedische behandeling start met een face-to-face contact met het kind en deouders. Dit kan desgewenst op school. Daarna vinden de vervolgsessies plaats,thuis of op school. Achter de pc, op momenten dat het ouders en kinderenuitkomt. Online logopedie wordt in de meeste gevallen vergoed door dezorgverzekeraars.

website→hetabc.nl/tinyeye

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 11

Page 15: Virtuoos ABC

Passendonderw

ijs

14

DyslexiespelHet beter-leren-lezen spel

Hoe herken je leesproblemen? Wat kun je eraan doen, in en buiten de klas? Welkehulpmiddelen zijn beschikbaar? Deze vragen komen aan de orde in het beter-leren-lezen spel. Een spel voor professionals, om in gesprek te gaan over leesinterventiesen inzicht te krijgen in het Protocol Leesproblemen en Dyslexie.

In de praktijk blijkt het vaak lastig om het Protocol Leesproblemen en Dyslexie goedtoe te passen en is een veel gehoorde ‘klacht’ dat het Protocol teveel als doelwordt gezien. Het dyslexiespel laat zien dat het ook anders kan. Op een speelsemanier leer je samen het Protocol in te zetten als een hulpmiddel om snel díe hulpte bieden die nodig is bij kinderen met lees- en spellingsproblemen.

Het spel wordt in circa 3 uur gespeeld door het gehele schoolteam, en isvoornamelijk gericht op groep 2 en 3. Het speeldoel is om de normjaartaak tebehalen voor vijf casuskinderen. De speler krijgt te maken met de rest van de klas(klassenmanagement) en ouders. Hierdoor komt in het team het gesprek op gangover de inrichting van het lees- en spellingsonderwijs in de eigen schoolomgeving.

website→hetabc.nl/dyslexiespel

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 12

Page 16: Virtuoos ABC

Passendonderw

ijs

15

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 13

Page 17: Virtuoos ABC

Passendonderw

ijs

16

OnderwijsondersteuningZieke Leerlingen (OZL)Als passend onderwijs om expertise vraagt

Als een leerling wordt opgenomen in een ziekenhuis of revalidatiecentrum,langdurig thuis is of anderszins een door ziekte onderbroken schoolloopbaan heeft,blijft de school verantwoordelijk voor het onderwijs en de begeleiding van dieleerling.

Gespecialiseerde consulenten van Het ABC helpen de scholen kosteloos bij debegeleiding van deze leerlingen, hun ouders en professionals. Zij weten welkedidactische aanpassingen nodig zijn, hoe de omgeving om kan gaan met (ernstig)zieke leerlingen en hebben kennis van ziektebeelden en de medische cultuur rondeen zieke leerling. Via de consulenten kan ook een ‘Klasgenoot’ wordenaangevraagd om de leerling bij de les te houden. Deze beveiligde vorm vanvideoconferentie is een gratis en onbeperkt inzetbare voorziening die wordtmogelijk gemaakt door het Mooiste Contactfonds van KPN (KlasseContact).

website→hetabc.nl/ozl

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 14

Page 18: Virtuoos ABC

Passendonderw

ijs

17

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 15

Page 19: Virtuoos ABC

Passendonderw

ijs

18

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 16

Page 20: Virtuoos ABC

Passendonderw

ijs

19

Schoolwide Positive BehaviorSupport (SWPBS) voor PO en VOSchoolbrede interventies voor langdurige preventie vangedragsproblemen en pestgedrag

SWPBS is gericht op het creëren van een omgeving die het leren bevordert engedragsproblemen voorkomt. Dit begint bij het gezamenlijk formuleren van dekernwaarden die de school belangrijk vindt en waar de school zich in wilversterken. Vervolgens benoemt het schoolteam het gedrag dat past bij dezewaarden en leert het de kinderen actief aan. Adequaat gedrag wordt hiernasystematisch positief bekrachtigd. Hiermee wordt een veilig en positiefpedagogisch schoolklimaat gecreëerd, waarin elke leerling optimaal kan profiterenvan het geboden onderwijs. School, ouders en jeugdzorg werken onder begeleidingvan een coach actief samen in dit proces.

VRAGENHoe krijg ik meer positieve aandacht voor alle leerlingen? Hoe krijg ik eeneffectievere samenwerking met ouders? Hoe kan probleemgedrag afnemen en deleerprestaties toenemen? Hoe kan ik me bekwamen in het omgaan metgedragsincidenten? Hoe kan ik gewenst gedrag actief aanleren en bekrachtigen?Hoe kunnen mijn leerlingen zich veiliger en sociaal vaardiger voelen?

In samenwerking met de ouders, de omgeving en de zorgketen wordt binnen deschool een lijn voor gedragsverwachtingen ontwikkeld. In het traject worden dataverzameld, die gebruikt worden om na te gaan wat werkt en waar aandachts-

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 17

Page 21: Virtuoos ABC

Innova+e

en21e

eeuwse

vaardigheden

20

punten zitten. SWPBS verhoogt de effectieve leertijd en verbetert daarmee deleerprestaties.

Het ABC werkt samen met het VU Onderwijscentrum in SWPBS-trajecten en heteffectonderzoek daarvan in Nederland. SWPBS is evidence-based. In deNederlandse aanpak wordt gebruik gemaakt van ervaringen vanuit Amerika, waarveel scholen al meer dan 10 jaar met PBS werken.

SWPBS is voor scholen die al langer taakgericht werken en effectief en duurzaamgedrag willen verbeteren.

website→hetabc.nl/pbs twi,er→@PBS020

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 18

Page 22: Virtuoos ABC

Innovatie en 21e eeuwse vaardigheden

2

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 19

Page 23: Virtuoos ABC

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 20

Page 24: Virtuoos ABC

Innova+e

en21e

eeuwse

vaardigheden

23

MaakOnderwijsDe fascinerende werking van 3D-printing en integratievan techniek en IT in het onderwijs

De wereld verandert; nieuwe technologieën komen beschikbaar. Dat vraagt nieuwevaardigheden van onze leerlingen (21st Century Skills, samenwerking,communicatie, ICT-geletterdheid, sociale en/of culturele vaardigheden, kritischdenken en de vaardigheid om problemen op te lossen) en nieuwe opleidingen voorscholen.

Geïnspireerd door deze ontwikkelingen biedt MaakOnderwijs een lesprogrammawaarbij één van deze nieuwe technologieën, de 3D-printer, wordt ingezet omleerlingen (po en vo) en leerkrachten/docenten te inspireren en te interesserenvoor ‘techniek en IT’. In het programma worden de taal- en rekendoelen mettechniek verbonden en worden kinderen aangesproken op hun verschillendekwaliteiten.

“De technische ontwikkelingen gaan zo hard en ík kan niet alles meer volgen,maar ik moet wel zorgen, dat mijn kinderen en mijn school erbij zijn.”– Wim van Vliet in het Parool dd.20 januari 2014

De verschillende fasen van de waardeketen vormen de structuur van hetlesprogramma. Van probleem naar oplossing, van ontwerpen naar produceren, vanreclame maken naar verkopen. In de lessen leren de leerlingen (en docenten) zelf

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 21

Page 25: Virtuoos ABC

Innova+e

en21e

eeuwse

vaardigheden

24

werken met een 3D-printer, ze doen ervaring op met diverse beroepen in hetmaakproces, voeren een kleinschalig marktonderzoek uit en produceren hun eigenproduct. Tot slot presenteren de leerlingen hun eindproduct.

MaakOnderwijs is een originele manier om enthousiasme voor Wetenschap &Techniek op uw school te realiseren.

MaakOnderwijs is een initiatief van Het ABC, 3DMakersMagic en ABBS Elzenhagen.

website→hetabc.nl/maakonderwijs twi,er→@maakonderwijs

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:26 Pagina 22

Page 26: Virtuoos ABC

Winnaar van de prijs Radicale vernieuwer van deToekomst 2014 (Radicale vernieuwers is een initiatiefvan Stichting DOEN, Vrij Nederland en Kennisland)

Innova+e

en21e

eeuwse

vaardigheden

25

Sam! – de Sociale AmsterdammerKlik met jouw hulpverlener

Sam! is een licht en laagdrempelig platform waar ouders, verzorgers en jongerenuit Amsterdam antwoord vinden op opgroei- en opvoedvragen, online hulp krijgenof een afspraak maken met een hulpverlener, een Sam.

Het concept van Sam! is simpel en uniek. Gezinnen, jongeren of ouders/opvoederskiezen zelf uit 40 profielen een hulpverlener en nemen contact op. Een verwijzing isniet nodig: als een cliënt zich meldt, biedt Sam! hulp. Alle hulpverleners staan metnaam en foto op de website. In het profiel staat hun expertise, werkdagen,beschikbaarheid en beoordelingen van andere cliënten. Bezoekers kiezen de Sammet wie zij een klik hebben, iemand die op dat moment bij hun vraag past.

Sams zijn jeugdhulpverleners, psychologen, (ortho)pedagogen, jeugdartsen,onderwijsspecialisten, opvoedadviseurs, jeugdverpleegkundigen of sociaal(psychiatrische) verpleegkundigen. Ze werken bij een van de twaalf zorgaanbiedersin Amsterdam, waaronder Het ABC.

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 23

Page 27: Virtuoos ABC

Sam! werkt online – via WhatsApp, e-mail en Skype, maar komt ook bij het gezin ofde jongere thuis, of spreekt af op een andere locatie. Gezamenlijk vormen de Samseen netwerk: achter de schermen werken zij samen en delen ze kennis en kunde.

website→sam-amsterdam.nl twi,er→@samin140tekensyoutube→www.youtube.com/SocialeAmsterdammer

26

Innova+e

en21e

eeuwse

vaardigheden

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 24

Page 28: Virtuoos ABC

Wonderwel techniekmiddagBeleef de rol die techniek speelt in de wereld om je heen

In dit lesprogramma staan vragen centraal als: “Waar komt mijn drinkwater enelektriciteit vandaan? En waar gaat het riool en de vuilniszak naar toe?” Leerlingenbeleven het spannende avontuur van de levering van deze voorzieningen enervaren dat ze prachtige combinaties zijn van natuur en techniek.Vanuit het praktisch functioneren van het schoolgebouw (kraan, wc, stopcontact,vuilniszak etc.) ontstaat er een samenhangend verhaal, waar onderdelen van hetnatuur&techniek-, aardrijkskunde- en geschiedeniscurriculum inpassen. Hetmaatschappelijke thema, instandhouding van de basisvoorzieningen, wordtgekoppeld aan techniekonderwijs.

“De Techniekmiddag was een geweldige ervaring voor onze leerlingen uit groep 7;de kinderen hebben antwoord op vele vragen gekregen. Ze zijn helemaal zelf aan deslag geweest en hebben kabels gelegd, een lamp laten branden, graan gemalen ennog veel meer. Aan het eind was er een groot respect voor al die bedrijven diezorgen dat onze ‘schoorsteen rookt’ en is niets meer vanzelf-sprekend! Een groteaanrader voor elke bovenbouw klas!” – Annelies Sinke, docent Sint Catharinaschool

“De pioniersgeest bij het ABC werkt stimulerend. Het maken van het filmpje doorhet ABC bij de eerste Wonderwel Techniekmiddag was een schot in de roos!”– Hans Wilschut, Wonderwel

27

Innova+e

en21e

eeuwse

vaardigheden

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 25

Page 29: Virtuoos ABC

Wonderwel werkt samen met, Waternet, NME Amsterdam, basisscholen en HetABC aan de ontwikkeling van dit techniekprogramma. Ook de kerndoelen wordenhierin opgenomen.

website→hetabc.nl/techniekmiddagyoutube→youtube.com/hetabcnl –Techniekmiddag op basisschool De Bron

28

Innova+e

en21e

eeuwse

vaardigheden

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 26

Page 30: Virtuoos ABC

Ontwikkeltraject De Virtuoze LeerkrachtEen ontwikkeltraject voor leerkrachten in het POdie op zoek zijn naar verdieping in hun vak

Leerkracht zijn is een vak. En geen eenvoudig vak. Standaarden, protocollen enrichtlijnen kunnen behulpzaam zijn in de uitoefening van het vak, maar biedenonvoldoende houvast als je op zoek bent persoonlijke meerwaarde, passie enberoepstrots. Als leerkracht maak je iedere dag persoonlijke keuzes in deuitoefening van je vak. Dat vraagt om virtuositeit. In een Community of Practice(CoP) werken we aan de virtuositeit van het vak.

Het verwerven van nieuwe competenties gaat gepaard met ontwikkelen vannieuwe perspectieven, taalgebruik, werkstijlen en routines. We versterken de basistussen theorie en praktijk. En vergroten het inzicht in het eigen handelen doorgebruik te maken van beeldcoaching. Zo werken we in de CoP aan het verstevigenvan een professionele cultuur door met elkaar en met bronnen buiten de groep ingesprek te gaan. Want leren doe je samen.

We laten ons inspireren door onderwijstheoretische achtergronden en theorieën,waaronder het gedachtegoed van Prof dr. Gert Biesta, ontwerpend leren ensysteemgericht werken. Als manieren om een persoonlijk antwoord en invulling tevinden op de vraag waartoe? en hoe? in onderwijs in de 21e eeuw.

29

Innova+e

en21e

eeuwse

vaardigheden

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 27

Page 31: Virtuoos ABC

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 28

Page 32: Virtuoos ABC

In dit tweejarig traject gaat het om persoonlijke ontwikkeling en het vergroten vankennis, vaardigheden en een onderzoekende houding. Door samen te leren wordtbeschikbare ontwikkel- en innovatiekracht aangeboord. Met ongeveer 15 leer-krachten van verschillende scholen vorm je een Community of Practice (CoP). Hettraject bestaat uit een combinatie van hoorcolleges, intervisie bijeenkomsten enwerkbezoeken met video interactie/beeldcoaching, mede afhankelijk van deleerbehoeften. We werken toe naar accreditatie.

Het traject is een samenwerking van Het ABC en Het Pakhuis voorOnderwijsinnovatie. Met medewerking van prof. dr. Gert Biesta enMeesterschappers.

Start ontwikkeltraject: eind 2014

website→hetabc.nl/virtuozeleerkracht

31

Innova+e

en21e

eeuwse

vaardigheden

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 29

Page 33: Virtuoos ABC

Eduapp.nl en Het ABCMakkelijk selecteren van goede Apps in de les

In het huidige onderwijs kun je tablets en smartphones met Apps niet meerwegdenken. Eduapp is een webportal voor het vinden, delen en ontdekken vanApps voor educatieve doeleinden. Onze onderwijsspecialisten maken een selectieop basis van kwaliteit, geboden variatie, inpasbaarheid in de les en wat je er meekunt oefenen. Zij beschrijven hoe je de App kunt toepassen en geven lesideeën.

Via lijsten van Het ABC vind je Apps over de volgende onderwerpen voor het jongekind, het PO en het VO: Rekenen, lezen, spellen, dyslexiecompenserendehulpmiddelen, jonge kind en hoogbegaafdheid.

website→eduapp.nl/paginas/hetabc

32

Innova+e

en21e

eeuwse

vaardigheden

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 30

Page 34: Virtuoos ABC

33

Innova+e

en21e

eeuwse

vaardigheden

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 31

Page 35: Virtuoos ABC

34

Innova+e

en21e

eeuwse

vaardigheden

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 32

Page 36: Virtuoos ABC

MindfulnessAandacht is de sleutel tot leren

Een betere sfeer in de klas en betere leerprestaties voor kinderen die lerenbewuster om te gaan met hun aandacht en met stressvolle gebeurtenissen. Dat isde waarde van mindfulness in de klas.

Er zijn twee evidence-based programma’s voor leerlingen tot 18 jaar:• Mindfulkids, het programma voor aandachtstraining van het Centrum voor

Mindfulness.• Aandacht Werkt, ontwikkeld door Eline Snel, voor leerlingen vanaf 5 jaar.

Het ABC zorgt voor een passende verankering van deze trainingen op scholen inhet primair onderwijs. Beide programma’s zijn makkelijk in te passen in hetbestaande curriculum van de bovenbouw.

“Ik breng Mindfulness met meer luchtigheid, zelfs een beetje rocky. En ja, mijndroom is dat stilte en bewustwordingslessen een vaste plek krijgen in onsonderwijs en in onze scholen.” – Mandy, Mindfulkids trainer

website→hetabc.nl/mindfulness

35

Innova+e

en21e

eeuwse

vaardigheden

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 33

Page 37: Virtuoos ABC

34

Innova+e

en21e

eeuwse

vaardigheden

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 34

Page 38: Virtuoos ABC

Jonge Kind

3

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 35

Page 39: Virtuoos ABC

HBO’ers op de groep en als coachVoor duurzame kwaliteitsverbetering in de kinderopvang

Kunnen HBO’ers meerwaarde leveren in de kinderopvang? De landelijke engemeentelijke overheid stellen steeds meer kwaliteitseisen aan devoorscholen/kinderopvang. Duurzame kwaliteit in ontwikkelingslijnen,opbrengstgericht werken en het betrekken van ouders zijn daarbijsleutelbegrippen.

Deze (pilot)scholing, in opdracht van de gemeente Amsterdam, veronderstelt dathet inzetten van HBO’ers meerwaarde kan leveren. Samen met het NJI en de Ipaboheeft Het ABC een bijscholing ontwikkeld voor HBO’ers op de groep en als coach.Succesfactoren van deze bijscholing zijn een speciaal model van leren, investerenvan voldoende tijd en de overdracht van kennis en vaardigheden op het gebied vanhet jonge kind. U krijgt zicht op uw rol in de voorschool/kinderopvang, door eenmix van theoretische achtergrond, het oefenen van praktische vaardigheden,reflectie op eigen handelen, begeleide intervisie in kleine groepen en individuelecoaching.

website→hetabc.nl/hbo-op-de-groep

38

JongeKind

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 36

Page 40: Virtuoos ABC

39

JongeKind

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 37

Page 41: Virtuoos ABC

Kijk! 0-7 jaarVoor het doorgaand volgen van de ontwikkeling van jonge kinderen

Samen met Bazalt* begeleidt Het ABC locaties met de implementatie van Kijk! 0-7jaar in de Amsterdamse situatie. De training Ontwikkelingsgericht enopbrengstgericht werken met Kijk! 0-7 sluit aan bij de Basistraining VVE (Plus),HBO’ers op de groep – en als coach en de vier Amsterdamse erkende VVEProgramma’s Startblokken, Kaleidoscoop, Piramide en Ko Totaal.

De training is bedoeld voor pedagogisch medewerkers, leerkrachten groep 1 en 2en interne begeleiders. Na deze training zijn locatiemedewerkers in staat om deontwikkelingslijn van het jonge kind goed te volgen en hebben zij meer kennis overhet jonge kind.

website→hetabc.nl/kijk

* Bazalt is de ontwikkelaar van Kijk! 0-7 jaar. Uitvoering is in opdracht van de gemeente Amsterdam.

40

JongeKind

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 38

Page 42: Virtuoos ABC

41

JongeKind

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 39

Page 43: Virtuoos ABC

42

Innova+e

en21e

eeuwse

vaardigheden

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 40

Page 44: Virtuoos ABC

41

Innova+e

en21e

eeuwse

vaardigheden

Inspireren en netwerken

4

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 41

Page 45: Virtuoos ABC

Samen leren en inspireren

Het ABC organiseert al enige tijd inspiratiemiddagen en - avonden voor het eigenpersoneel. Hierbij informeren we elkaar over elkaars werk, nieuwe ontwikkelingenen kansen ‘in de markt’. Sinds kort stellen we deze bijeenkomsten, op velerverzoek, ook open voor publiek.

Daarnaast organiseert Het ABC regelmatig diner pensants, inspiratie- endenksessies voor besturen, directeuren, leerkrachten en leidsters. Soms insamenwerking met partners zoals Meesterschappers en Het Pakhuis voorOnderwijsinnovatie

Een keer per jaar nodigen we alle onderwijsprofessionals, ouders en kinderen uitvoor een feestelijke middag met workshops en lezingen rond actuele thema’s.

We zoeken de samenwerking op met diverse partijen, zoals 3D Makers Magic,universiteiten, leerkrachten, het centrum voor mindfulness, de gemeente. Wantkennis delen geeft kracht.

“Een goed idee, deze avond, ik heb het als waardevol ervaren. Ga zo door ABC.Ik ben graag weer van de partij de volgende keer.” – Dineke Liefers, OBS DeDapper over de inspiratieavond

44

Inspirerenen

netwerken

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 42

Page 46: Virtuoos ABC

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 43

Page 47: Virtuoos ABC

Het Amsterdamse TaalnetwerkProfessionele leergemeenschap taal in het primair onderwijs

De laatste jaren is in Amsterdam hard gewerkt aan verbetering van hettaalonderwijs. De meeste leerkrachten po zijn goede taalleerkrachten. Maar hetkan altijd nog krachtiger en passender. In het netwerk wordt de aanwezige kennisen kracht benut om samen nog beter te worden. Dit doen we samen met detaalleerkrachten en -coördinatoren, Taalweb en Het ABC.

“Ik heb de bijeenkomst van vandaag als zeer nuttig en inspirerend ervaren, dankdaarvoor!” – Een deelnemer

46

Inspirerenen

netwerken

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 44

Page 48: Virtuoos ABC

“Interessante informatie met betrekking tot Diataal en modelen”– Een deelnemer

“Fijn dat er feedback was op onze eigen groepsplannen”– Een deelnemer

Bijeenkomsten van het taalnetwerk zijn een mix van nieuw (wetenschappelijk)inzicht en de uitwerking daarvan in de praktijk. U deelt uw kennis en wisseltervaringen uit over actuele, relevante thema’s voor het Amsterdamsebasisonderwijs. Voorbeelden van thema’s zijn Woordenschat, hoe nu verder?Begrijpend lezen met een groepsplan en De (on)grijpbaarheid van mondelinge taal.Naast het organiseren van bijeenkomsten faciliteren we een digitaal platform enbrengen we regelmatig een nieuwsbrief uit.

website→hetabc.nl/taalnetwerk twi,er→@moniek_ABCTaal

47

Inspirerenen

netwerken

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 45

Page 49: Virtuoos ABC

Het Amsterdamse RekennetwerkProfessionele leergemeenschap rekenen in het primair onderwijs

Hoe ga je om met zwakke rekenaars en rekenstoornissen? Hoe stel je een eigenleerlijn rekenen op en hoe voer je die dan uit? Hoe signaleer je rekenproblemen enhoe stel je een goed rekenbeleidsplan op? Welke rekeninterventies kun je inzettenen wanneer? Deze en andere rekenvragen worden behandeld in de masterclassesvan het Expertisenetwerk Amsterdamse rekenspecialisten. Minimaal 3 x per jaarwordt er een inspirerende masterclass over rekenen georganiseerd.

“Het rekennetwerk houdt ons op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen eninzichten op rekengebied. Daarnaast is het een platform voor het uitwisselen endelen van elkaars expertise. Heel concreet zorgt het ervoor dat we rekenen en hetoptimaliseren van de rekenontwikkeling van onze kinderen hoog op de agendablijven zetten.”– Johanneke Mijnhardt, De Zevensprong

Het Expertisenetwerk Amsterdamse rekenspecialisten bestaat inmiddels uit 30betrokken rekencoördinatoren, rekenspecialisten, intern begeleiders, remedialteachers en leerkrachten. Zij delen hun kennis van en ervaring met de nieuwsterekenontwikkelingen en de praktische toepassing daarvan.

Het ABC werkt samen met universiteiten zoals de UvA (Oefenweb) en de VU. Naasthet organiseren van Masterclasses faciliteren we een digitaal platform en kunt u

48

Inspirerenen

netwerken

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 46

Page 50: Virtuoos ABC

korte consultvragen over rekenen voorleggen aan de coördinator van hetrekennetwerk.

“De grootste meerwaarde van het rekennetwerk is voor mij de uitwisseling metcollega’s uit heel Amsterdam. Samen hebben we al zo veel kennis en ervaring! Deinteressante gastsprekers die we in een kleine setting mogen ontmoeten zijn dande kers op de taart.” – Annemarie Wetzels, Huizingaschool

website→hetabc.nl/expertisenetwerk-rekenen

49

Inspirerenen

netwerken

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 47

Page 51: Virtuoos ABC

Het Nieuwkomersnetwerk

Elk jaar komen er 350 kinderen van nieuwkomers op de Amsterdamse scholen bij.Amsterdamse leerkrachten begeleiden deze kinderen het eerste jaar intensief.Voor deze leerkrachten is er het nieuwkomersnetwerk. Het netwerk komt vijf keerper jaar bijeen en deelt online kennis via een Yammercommunity. Tijdens debijeenkomsten wordt kennis gedeeld en wisselen leerkrachten tips en lesideeënuit, o.a. in intervisievorm. Het ABC ondersteunt dit netwerk op inhoud enorganisatie.

Onderwerpen die aan de orde komen zijn ondermeer: leesonderwijs, eenleerlingvolgsysteem voor nieuwkomers, werken met een ontwikkelingsperspectief,de overgang naar het VO en emotionele ontwikkeling van kinderen vanvluchtelingen (in samenwerking met Bram Tuk van Pharos).Het ABC heeft regelmatig stagiaires van de Duale Master Nederlands als tweedeTaal van de Universiteit van Amsterdam, die onderzoeken uitvoeren op gebied vanhet nieuwkomersonderwijs en daar in het netwerk medewerking voor vragen enrapporteren.

website→hetabc.nl/nieuwkomers

50

Inspirerenen

netwerken

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 48

Page 52: Virtuoos ABC

51

Inspirerenen

netwerken

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 49

Page 53: Virtuoos ABC

Virtuoos ABC.opmaak.DEF:Opmaak 1 14-05-2014 16:27 Pagina 50