PROFIELWERKSTUK 2017 - 2018 HAVO

2

3

Inhoud

1. Inleiding..........................................................................................................................................4

2. Eisen...............................................................................................................................................5

3. In het kort.......................................................................................................................................6

4. Ideeën............................................................................................................................................7

5. FAQ’s..............................................................................................................................................8

6. Fasen in het profielwerkstuk..........................................................................................................9

7. Planning........................................................................................................................................10

8. Het product..................................................................................................................................10

9. Het procesverslag.........................................................................................................................11

4

1. Inleiding“Hoe zet ik een zelfgemaakte game in de markt?” “Welke vergunningen heb ik nodig als ik een evenement wil organiseren in mijn dorp?” “Hoe maak ik de kantine van het FIO echt gezond?” Zomaar een aantal vragen die je tegen zou kunnen komen bij het maken van je profielwerkstuk. Profielwerkstuk zo heet het officieel waar je het komende half jaar aan gaat werken. Ik zou liever spreken van profielproduct, of profielproject of profieltentoonstelling, congres, bedrijf of…. Nou ja, een werkstuk kan natuurlijk, maar is het niet veel toffer om aan iets te werken waar je ook daadwerkelijk iets aan hebt of waar heel veel anderen iets aan gaan hebben?

We horen jullie nu denken: “Dit klinkt allemaal heel anders dan wat ik van mijn vrienden in 5havo heb gehoord. Is dit nieuw?” Een beetje wel. Jullie zijn de eerste generatie die gaat werken aan het profielwerkstuk 2.0. Wat is er nieuw?

- Je doet het in groepjes van minimaal drie of vier. Alleen kan dus niet meer.- Het proces (hoe je het gedaan hebt) maakt een veel belangrijker deel uit van

het werkstuk en telt dus zwaarder mee in de beoordeling- Je onderzoek is gericht op een praktische toepassing: het eindproduct zal

meestal geen werkstuk meer zijn.

Waarheen, waarvoor, waarom? Het profielwerkstuk vormt het sluitstuk, de meesterproef voor de havo. In het werkstuk laat je zien wat je aan vaardigheden en kennis hebt opgedaan in de afgelopen jaren. Hiernaast toon je met je profielwerkstuk aan dat je klaar bent voor het HBO. Dit betekent dat je laat zien dat je de vaardigheden die je nodig hebt om het HBO succesvol af te ronden in huis hebt. Voor het profielwerkstuk zijn dit vooral de volgende vaardigheden (wellicht heb je ze wel eens zien langskomen bij HACO):

- Probleemoplossend samenwerken,- Het eigen leerproces sturen,- Informatievaardigheden ontwikkelen,

Hoe je dit precies allemaal moet gaan doen, kun je lezen in dit document!

5

2. EisenWaaraan moet zo’n profielwerkstuk nu aan voldoen? Hier is het volgende over te vinden op het examenblad:

In de Tweede Fase heeft het profielwerkstuk op één vak of meer vakken betrekking. Het vak of de vakken waarop het werkstuk betrekking heeft, maakt/maken onderdeel uit van het totale pakket (eindexamen) van de leerling. Wel moet altijd ten minste één groot vak betrokken zijn. Een groot vak heeft in de bovenbouw op de havo een omvang van minimaal 320 uur en op het vwo minimaal 400 uur. De school bepaalt op hoeveel vakken het profielwerkstuk betrekking heeft en welke vorm het dient te hebben.1

Hiernaast staat over het profielwerkstukken in de wet:3. Het schoolexamen vwo en havo omvat mede een profielwerkstuk. Het profielwerkstuk is een werkstuk, een presentatie daaronder begrepen, waarin op geïntegreerde wijze kennis, inzicht en vaardigheden aan de orde komen die van betekenis zijn in het desbetreffende profiel.4.Het profielwerkstuk heeft betrekking op één of meer vakken van het eindexamen. Ten minste één van deze vakken heeft een omvang van 400 uur of meer voor vwo en 320 uur of meer voor havo.2

Als school hebben we nog de aanvullende eis dat je minimaal 80 uur aan het profielwerkstuk besteedt. Dit betekent dat er ontzettend veel vrijheid is om van het profielwerkstuk iets eigens te maken.

Belangrijk is hiernaast nog om te melden dat het profielwerkstuk samen met maatschappijleer een combinatiecijfer vormt. Dit cijfer wordt als volgt berekend:

afgeronde cijfer maatschappijleer + afgeronde cijfer profielwerkstuk : 2

Het combinatiecijfer mag geen 3 zijn. Ook de afzonderlijke onderdelen van het combinatiecijfer mogen geen 3 bevatten.

1 http://www.examenblad.nl/onderwerp/profielwerkstuk-profiel-2/2016/havo?topparent=vg41h1h4i9qd2 http://wetten.overheid.nl/BWBR0004593/geldigheidsdatum_25-11-2015#HoofdstukI

6

.

3. In het kortWat?

- Een product, debat, evenement, bedrijf, tentoonstelling, les(senserie), excursie, dag,…???...

- Een verslag met daarin aandacht voor:o Het proces:

Hoe heb je het aangepakt? Welke problemen ben je daarbij tegengekomen? Hoe heb je die problemen opgelost? Welke keuzen heb je gemaakt en waarom?

o De samenwerking: Welke afspraken hebben jullie gemaakt vooraf en

waarom? Hoe is de samenwerking verlopen?

Houden aan afspraken. Feedback geven en ontvangen

o Overzicht van de gebruikte bronnen Welke bronnen hebben jullie gebruikt? Waarom juist deze?

Wie? - Leerlingen van 4 en 5Havo.- In groepen van 3 of 4.

Hoe?- Zelfstandig met je groepje- Begeleiding door vakdocent- Zie verder dit document

7

4. IdeeënWat is er allemaal mogelijk bij het profielwerkstuk? Veel! Het is in ieder geval belangrijk dat je een onderwerp kiest waar je enthousiast over bent. Je gaat er immers een half jaar intensief aanwerken! Je eindproduct hoeft nadrukkelijk geen werkstuk te zijn. Sterker nog, liever niet! Hieronder een rijtje met voorbeelden.

WatOrganiseer een debat met kopstukken over actuele lokale politieke thema’s.Organiseer een eerste kennismaking met wiskunde voor de leerlingen in groep 8Organiseer een evenement voor je straat, vereniging, dorp… of?...Zet een eigen bedrijf op.Maak een lokale “Andere tijden”Verzorg het gedeelte een van de vakken voor de Open Dagen:

- Inrichting lokalen- Quiz- Korte lesjes- Geschikt voor leerlingen uit groep 8

Maak een tentoonstelling voor de Zwarte TulpOrganiseer een “Fioretti” Tour (geïnspireerd door NTR College Tour) met:

- Een Nederlandse schrijver- Een muzikant- Een politicus- Een acteur- Een ….?...

Advies: hoe maken we onze school nog duurzamer?Advies: een prettige pauzeplek voor alle leerlingenEen gymnasiumdag. Waarom geen havo-dag?Maak een wiskunde route door LisseMaak voor klas 3 een eindtriviant waarin alle onderwerpen van het vak terugkomen.Maak een GPS-speurtocht voor de bollenstreekMaak een les voor de stuif in.Schrijf een advies voor een echt gezonde kantine.Hoe voorkom je spam op de schoolmail?Ontwerp een spel om een specifiek onderdeel van een van je vakken uit te leggen:

Ontwikkel een game om leerlingen het leenstelsel uit te leggen.Wat is voor school de meest efficiënte manier om met leerlingen en ouders te communiceren?Een veilige verkeersituatie rondom het Fioretti.Etc.Etc.

8

5. FAQ’s

Een nieuwe opzet levert vaak ook vragen op. Hieronder een overzichtje van vragen, waarvan we denken dat deze weleens boven zouden kunnen komen. De antwoorden hebben we meteen toegevoegd.

1. Ik blijf toch zitten. Dan hoef ik dat hele werkstuk toch niet meer te doen?Antwoord: Ook de zittenblijvers maken het profielwerkstuk en ronden die gewoon in 2016 af.

2. Ik wil het profielwerkstuk graag met iemand uit een andere klas doen. Kan dat?Antwoord: Dat kan. Overleg wel van tevoren met je mentor over de praktische invulling.

3. Ik doe het profielwerkstuk veel liever alleen. Kan dat?Antwoord: Nee.

4. Ik kan niemand vinden om mee samen te werken voor het profielwerkstuk. Wat nu?Antwoord: Overleg met je mentor. Samenwerken met leerlingen uit andere klassen is ook mogelijk. Wellicht zijn daar nog mogelijkheden.

5. Kan ik ook een profielwerkstuk maken met medeleerlingen met een ander profiel/vakkenpakket?Antwoord: Ja, dat kan. Sterker nog, dat kan zeer interessant zijn. Je kan zo verschillende aspecten/perspectieven van je onderwerp aan bod laten komen.

6. Kan ik het profielwerkstuk ook maken met iemand van het vwo?Antwoord: Nee, de opzet voor het profielwerkstuk op het vwo verschilt zo van die van de havo dat dit praktisch niet haalbaar is.

7. Ik maak toch liever een werkstuk. Kan dat?Antwoord: Dat kan, maar we dagen je uit om een praktische toepassing te vinden voor je onderwerp.

8. Hoe gaat het in deze nieuwe opzet met de presentaties?Antwoord: Dit zal voor elke groepje anders zijn. In ieder geval zal ieder groepje wel presenteren. Het kan zijn dat in sommige presentaties de nadruk vooral zal komen te liggen op het proces.

9. Moet iedereen van het groepje presenteren? Of mogen we de taken verdelen bij de presentatie?Antwoord: Het is mogelijk om bij het profielwerkstuk de taken te verdelen. Het kan dus heel goed dat niet elk lid van de groep presenteert. Uiteraard is iedereen wel aanwezig bij de presentatie en kan ieder lid van de groep vragen uit het publiek over jullie product beantwoorden.

10.

9

6. Fasen in het profielwerkstukIeder profielwerkstuk/onderzoek volgt, globaal, dezelfde fases, namelijk:1. oriëntatie (voorbereiding / probleemstelling)2. planning (bronnen verzamelen, onderzoeksplan schrijven)3. uitvoering (literatuurstudie, uitvoeren experiment, contacten met begeleider en

eventueel opdrachtgever, eerste testen, draaiboeken etc.)4. afronding (conclusie trekken, eindproduct afmaken, presenteren en evalueren)

Fase 1: OriëntatieTijdens de oriëntatiefase

1. kies je een onderwerp, verdiep je je in het onderwerp en kom je tot een beschrijving van het probleem of het vraagstuk

2. formuleer je een hoofdvraag en splits je deze zo nodig uit in deelvragen,3. bedenk je globaal met wat voor soort onderzoek je de onderzoeksvraag gaat

beantwoorden.4. Bedenk je globaal hoe je eindproduct er uit zal komen te zien.

Fase 2: PlanningTijdens de planningsfase1. doe je een eerste verkenning van de bronnen over je onderwerp, bestudeer je

relevante theorie, beantwoord je gestelde voorbereidingsvragen en stel je eventueel op basis hiervan je hoofd- en deelvragen en/of je hypothese bij

2. maak je (een) werkplan(nen) voor de experimenten (of interviews, enquêtes, datastudies) die je gaat uitvoeren

3. maak je een gedetailleerde planning van de rest van je onderzoek en het maken van je eindproduct

4. leg je de resultaten van oriëntatie en planning leg je vast in een plan van aanpak.

Fase 3: UitvoeringTijdens de uitvoeringsfase1. voer je het onderzoek uit volgens planning2. verwerk je je resultaten

Fase 4: AfrondingTijdens de afrondingsfase1. beantwoord je de gestelde onderzoeksvraag (je trekt dus een conclusie)2. maak je je eindproduct3. evalueer je je onderzoek: wat kan volgende keer beter, suggesties voor

vervolgonderzoek,4. presenteer je onderzoek.

Meer informatie over deze verschillende fasen vind je op: https://fiorettipws.wordpress.com/ .

10

7. Planningweek 5 - 8 start profielwerkstukken 2017– 2018

begin met oriënteren op onderwerp en vakgebied

week 9 voorjaarsvakantie

week 10 aanmelden voor vak en voorkeur begeleider

week 11 maken met begeleider voor ‘startgesprek’

week 12 workshop ‘informatie verzamelen’ mediatheekafspraak

week 13 inleveren opzet en plan van aanpak in SOM

week 14 - 23

Tot het einde van het schooljaar kun je volgens je eigen planning

werken aan profielwerkstuk. Denk eraan dat je met regelmaat

contact hebt met je begeleider.

 week 24 Inleveren concept versie. Conceptversie nog niet af of

onvoldoende uitgewerkt? Dan werk je door aan je PWS in week

26 en 27.

week 34 vervolg werkzaamheden na zomervakantie

week 41 inleveren definitieve versie

week 48 presentaties profielwerkstuk

8. Het productZoals eerder al vermeld werd in de inleiding. Het idee is nadrukkelijk dat je een praktische invulling geeft aan het profielwerkstuk. Dus eerder een profieldebat, -evenement, -project of een –advies dan een werkstuk. Dit betekent dat dit voor iedere leerling een andere invulling zou kunnen krijgen. Het is daarom heel belangrijk dat je goede afspraken met je begeleider maakt over aan welke eisen je eindproduct moet voldoen, zodra je duidelijk hebt wat je wil gaan doen.Als je kiest voor een debat, les of evenement zorg je in ieder geval voor een draaiboek, waarin is vastgelegd wie wanneer wat moet doen, wat het kost en wie dat betaalt. Dit draaiboek maak je zodat het evenement nog een keer kan plaatsvinden.

11

9. Het procesverslagAan elk succesvol product, project of advies gaat gedegen onderzoek vooraf. Onderzoek doen betekent in ieder geval dat je jezelf vragen stelt. Dit onderzoek moet je op de een of andere manier ook vastleggen. De weg naar het eindproduct toe is in de nieuwe opzet van het profielwerkstuk dus net zo belangrijk als het eindproduct zelf. In dit proces moet je laten zien dat je klaar bent voor de volgende stap naar het HBO. Voor succes op het HBO moet je een aantal vaardigheden of competenties in huis hebben. Met drie van die vaardigheden ga je bij het maken van het profielwerkstuk actief aan de slag. Dit zijn de volgende HACO-vaardigheden:

- Probleemoplossend samenwerken- Het eigen leerproces sturen- Informatievaardigheden ontwikkelen

En afhankelijk van hoe je product eruit zal zien, kom je misschien ook nog wel toe aan een vierde competentie:

- Beroepshouding ontwikkelen

In het verslag dat je bij je eindproduct maakt, maak je helder hoe je tijdens het maken van je eindproduct gewerkt hebt aan deze vaardigheden/competenties. Dit verslag kan je niet achteraf maken. Het is dus belangrijk dat je constant bijhoudt hoe je aan het werk bent. Welke keuzes maak je tijdens het proces en waarom? Hoe verloopt de samenwerking? Wat is jouw rol in de samenwerking? Hoe spreek je elkaar aan op afspraken? Hoe geef je elkaar feedback op elkaars werk? Dit zijn zomaar een paar vragen die je in dit verslag moet beantwoorden. Dit kan alleen maar als je hier tijdens het maken van je product bewust mee bezig bent. Dit doe je door tijdens het maken logboek bij te houden.