Een tienerwerking = een ontmoetingsplek, liefst op fietsafstand, voor tieners ( jongeren tussen 10 en 14 ) onder begeleiding van ‘coole’ animatoren. Vanuit de ontmoeting met hun leeftijdsgenoten kunnen er activiteiten ontstaan, onder impuls van de begeleiding of vanuit de tieners zelf.

Tieners op het speelplein

InleidingDeze tekst is tot stand gekomen vanuit de beperkte bereikbaarheid van de doelgroep tieners in het reguliere, gemeentelijke aanbod. Aangezien er weinig evolutie zit in de participatie van tieners in het jeugdwerk is de opmaak van deze tekst een zoektocht naar de juiste richting voor een gemeentelijk tiener vrije tijd beleid.

Deze visie tekst is bedoeld voor iedereen die mee vorm wil geven aan een lokaal tienerbeleid met focus op de gemeentelijke speelpleinwerking. In eerste instantie is hier uiteraard een taak weggelegd voor de gemeentelijke jeugddienst: als organisator, vertegenwoordiger, regisseur, … Maar jeugddiensten zijn ook netwerkmakelaars en verdedigers van de leeftijdscategorie. Alle interne en externe partners komen aan bod in de opmaak van deze tekst en hebben inspraak in de uitvoering er van.

Samen met de vrijwilligers van VZW SPEES zal de jeugddienst nadenken over de speelmogelijkheden, de speelpleinploeg en de speelpleinorganisatie bij een tienerwerking en hoe onze gekende werking hierdoor zal aangepast worden. Welke leeftijd hebben tieners voor ons, spelen tieners eigenlijk nog en zo ja wat spelen ze dan, mogen tieners evenveel als animatoren of toch nog net iets minder, …

Al deze vragen en nog veel meer zorgen ervoor dat deze tekst tot stand is gekomen. Maar pas als deze tekst wordt beleefd en het beleid samen gemaakt wordt met de tieners zal hij nuttig zijn.

Visie en BeleidWat willen we bereiken ?

Ook al zijn tieners –naar het schijnt- niet altijd de gemakkelijkste klanten op het speelplein, we geloven dat het speelplein een toffe plek kan zijn voor tieners in de vakantie. Dat is vaak een grote uitdaging voor animatoren en voor het speelplein als organisatie maar dit schrikt ons niet af! In tegendeel, we willen een tienerwerking bereiken waar tieners elkaar kunnen ontmoeten en onder impuls van animatoren leuke activiteiten kunnen beleven.

Hoe gaan we dit bereiken ?

Deze visietekst is een eerste zoektocht naar de tieners hun eigen plaats binnen de speelpleinwerking en zou de antwoorden moeten verzamelen op de vragen die de werkgroep zich doorheen het proces heeft gesteld. Deze tekst is een werkdocument en zal jaarlijks aangepast worden naargelang de ervaringen die we opdoen.

Hoe gaan we dit uitvoeren ?

We moeten de mosterd natuurlijk niet uitvinden als deze al op veel plaatsen gekend is. Volgens het meest recente Klison onderzoek bij 35.000 jongeren blijkt dat 71% van de speelpleinen een tienerwerking heeft en 24% van de tieners de weg naar het speelplein kent. Je kan je dus afvragen waarom het zo lang geduurd heeft in Evergem ?

Speelmogelijkheden

Spelen tieners nog ? Natuurlijk! Maar de invulling van het woord “spelen” veranderd. Spelen is een verzamel begrip voor meerdere niet specifiek omschreven activiteiten. Het product, het uiteindelijke doel van “spelen” hoeft niet altijd gedefinieerd te worden, als het maar plezant is. Zo kunnen zetelhangen, roddelen, rondhangen, elkaar plagen en muziekluisteren net zo goed omschreven worden als spelen. Zo lang de tieners zich amuseren en niet vervelen blijven ze spelen. Let wel, te veel vrijheid kan snel leiden tot valse participatie!

De tieners zitten nog even in hun lokaal te wachten op Dries, want die zou ook komen vandaag. Dan kunnen ze eindelijk beginnen aan de peper-en-zout-tocht, de activiteit die werd voorbereid voor vandaag. Tijdens het wachten beginnen de jongens een tornooitje op de kickertafel. De meisjes wandelen naar het monilokaal om de CD speler te halen. Giechelend komen ze terug, ze hebben van de pleinverantwoordelijke de schminkkoffer kunnen ontfutselen. Ze hadden wel zin om hier wat mee te prullen. Uiteindelijk komt Dries toch niet meer af en is het al behoorlijk laat geworden, niemand heeft nog zin om op tocht te gaan. De meisjes zijn volledig opgegaan in het bodypainten en de kickertafel verveelt de jongens vandaag geen seconden. De tieners hebben die namiddag erg veel plezier gehad en er is wat afgelachen!

Tieners (en alle kinderen) spelen zeer intens als hun betrokkenheid bij het spel groot is, dan lijkt het als of er niets anders meer bestaat dan het spel zelf en vliegt de tijd voorbij. Als tieners voldoende vrijheid en ruimte krijgen vergroot hun betrokkenheid en hun enthousiasme als vanzelf. Door ze een afgebakend kader aan te bieden waarbinnen ze op een veilige en comfortabele manier hun eigen interesses en leefwereld kunnen beleven zorg je er voor dat tieners durven participeren.

Vrijheid: Tieners vragen de nodige vrijheid op het speelplein, niet enkel het vrij zijn van bepaalde regels die wel gelden voor jongere kinderen, maar zeker ook de vrijheid om een eigen invulling te geven aan wat spelen op het speelplein voor hen zelf inhoud. Door tieners de ruimte te laten voor een eigen mening en eigen initiatief verhoog je hun betrokkenheid en zullen ze al snel over “hun lokaal” en “ons speelplein” praten.

Comfortabel: wanneer tieners niet helemaal goed in hun vel zitten, als de “vibe” in de groep niet helemaal goed zit zullen tieners zich niet comfortabel genoeg voelen om op te komen voor hun eigen mening en uitdagingen aan te gaan. Tieners zijn voortdurend op zoek naar zichzelf, naar hun plaatst in de groep en geven dan ook zelf aan dat het voor hen belangrijker is wie naar het speelplein komt, dan de activiteit die die dag wordt georganiseerd. Voor het creëren van deze veiligheid (fysisch comfort) en geborgenheid (psychisch comfort) is de aanstelling van de juiste tieneranimator héél belangrijk. Ook al is deze keuze niet altijd even evident ( niet iedereen heeft evenveel geduld, flexibiliteit en motivatie) moet deze toch weloverwogen worden! De taak van de pleinverantwoordelijke is hier van cruciaal belang!

Vakantie gevoel = vrije tijd zelf invullen = kunnen ontdekken = kunnen ontmoeten = plezier !

Interesses: er is een gezonde dosis interesse nodig om betrokken te geraken bij het speelplein. Zo zal tijdens een bosspel in het thema “leger” een groep meisjes misschien minder intens betrokken blijven, al zit het uitdagingsniveau net wel goed. Anderzijds lijkt “juwelen maken “ misschien geen grote uitdaging, maar leunt het dicht genoeg aan bij de interesses van een paar tieners, zeker als je er speciale materialen en een specialist bijhaalt. Ook hier speelt participatie een grote rol… leer je tieners kennen en ontdek wat hun boeit. Vergeet ook niet dat tieners dikwijls wispelturig zijn, het is niet omdat ze vandaag armbandjes willen maken, dan dit iets wil zeggen voor morgen!

Het speelaanbod (klassiekers + opfrissen)

Uitwerken met animatoren !

Elke dag een activiteit voorbereiden of is 2 per week voldoende ?

Tips en enkele voorstellen uit eerdere vergaderingen

www.speelidee.be

Redbulkaarten: groter, sneller, meer, gekker, … (overtreffen) uitdaging Gama kaarten: ze het zelf laten doen Ajax kaarten: fris en vernieuwend zijn Pay&Co: echter lijken, meer resultaat behalen

Naar de markt gaan in Ertvelde, gaan zwemmen, eigen lokaal versieren, naar zee gaan, de kleuters een dagje helpen, iets voorbereiden tegen het einde van de week voor alle kinderen, kas actie houden en met het geld een DVD gaan huren en popcorn kopen/maken, tochten, dorpsspel, dropping, dead ride, avondwerking, new kids marathon, overnachten op het speelplein, action painting, jacuzzi of sauna bouwen, uitvergrote gezelschapsspelletjes (trivial persuit extreem), decors schilderen, filmpjes maken voor op you tube, carwash kasactie, expeditie robinson, festival, binnen de minuut, tienerlokaal inrichten, improvisatiespelletjes, vissen langst de vaart, een ander speelplein bezoeken, een skatepark in de buurt,

Activiteit koppelen aan een ruimte: 5 minuten party in de toiletten, geesten oproepen in get bezemkot, quizzen op de trap,…

Tieneruitstappen:

Random naar de trein nemen en zien terug te geraken, geocaching, de lijn tocht, ( mogen ze dit echt doen?)marginale fietstocht, rechtdoor-tocht, ruiltocht

De speelomgeving

Op het speelplein is het best als tieners hun eigen, exclusieve plekje hebben en er zijn best veel mogelijkheden:

Een multifunctioneel lokaal zou perfect zijn Een tent Een lokaal van een vereniging of sportclub Een oude, afgedankte bus Een mega boomhut zelf bouwen

Speelpleinploeg

Tieners versus animatoren

Tieners zijn niet altijd de makkelijkste klanten voor een speelplein animator. Ze zijn niet zo veel jonger dan sommige animatoren van het speelplein, ze durven wel eens kritisch zijn, dingen in vraag stellen en ze aanvaarden niet altijd even goed gezag. Komt daar nog bij dat ze vaak ook iets meer mogen dan andere kinderen van op het speelplein. Duidelijke afspraken zijn dus zeker nodig:

Weten alle animatoren wat de tieners wel en niet mogen ? Is er afgesproken of en hoe ze moeten reageren op een bepaald gedrag van de tieners ? Is het duidelijk voor de tieners dat ze ook naar andere animatoren moeten luisteren ? Wat is de rol van de pleinverantwoordelijke in dit tienerverhaal ?

De tieneranimator

Een tieneranimator moet over heel wat kwaliteiten beschikken, gelukkig is VDS zo vriendelijk geweest om deze even op te sommen in de Tabel van Marvaljev.

VE: VertalerTieners beschikken over een eigen taaltje, ze drukken zich soms nogal ongelukkig uit en zijn behoorlijk on-diplomatisch in het verwoorden van hun mening. Een goede tieneranimator begrijpt de taal van de tieners, kan ze nuanceren en vertalen voor anderen. De tieneranimator kan brandjes blussen die op het speelplein ontstaan zijn door de hevige uitlatingen van tieners. Maar maak deze redenering ook eens omgekeerd. Niet alle animatoren vinden het gemakkelijk om met animatoren te communiceren: ze begrijpen hen niet, ze durven niet, of ‘het komt niet over’. Een goede animator kan tieners begrijpen op de manier dat zij het zelf bedoeld hebben.

TI: Totale InzetBegeleider zijn van een groep tieners vraagt best wel veel van je. In ruil krijg je er dan wel weer heel wat voor terug, hoewel dat soms wel even duurt… investeren noemen ze dat .Je moet echt zin hebben om voor een groep tieners te staan, anders merken ze onmiddellijk dat je interesse niet oprecht is. Een goede tieneranimator biedt de tieners kansen (en veel herkansen ) die ze nodig hebben en verdienen. Af en toe moet je bereid zijn om je hand in het vuur te steken voor hen en dan maar hopen op het beste. Het beeld van een tieneranimator die tijdens de avondvergadering enkele dingen moet verantwoorden zal wel vaker voorkomen. Af en toe worden de tieners ook overschat en gooien ze de kansen die je hen heeft, misschien gewoon weg. Het vraagt heel wat inzet en positieve kijk om achteraf opnieuw te beginnen, maar het blijft zeker de moeite!

RI: Risico’s durven nemenAls animator wordt er van je verwacht dat je je verantwoordelijk gedraagt, dat je denkt aan de veiligheid enz. En dat is nu vaak zo moeilijk wanneer er tieners in de buurt zijn. Ze spelen graag ‘op het randje’. Bijna gevaarlijk, bijna belachelijk, bijna onverantwoord, bijna vervelend voor anderen meer dan dat. Zulke dingen vinden ze spannend en willen ze uitproberen! Ze zullen het dan ook niet nalaten om je te overtuigen van hun plannen. Wanneer je het gevoel hebt dat je de tieners kan vertrouwen en wanneer de sfeer goed zit, dan kan je het wel overwegen om mee te gaan in

sommige van hun voorstellen. Af en toe balanceren op het randje kan heel wat betrokkenheid creëren bij tieners. Maar het vraagt van jou als animator wel veel gezond speelverstand en een flinke scheut avontuurlijkheid. No risk, no fun!

EB: Evenwicht BrengenZoals eerder gezegd, tieners zijn steeds op zoek naar antwoorden op de vragen: ‘wie ben ik en hoe zien anderen mij ?’ Dat verklaard ook de wervelende storm van discussies en spanningen die een groep tieners met zich mee brengt. Tieners hebben nood aan een animator die weet wie hij/zij zelf is, iemand die eerlijk, oprecht kortom ‘echt’ is. Tieners hebben heel snel in de gaten wanneer iemand een rolletje speelt, zich te cool voordoet en niet eerlijk is. Vertel de tieners eerlijk waar het opslaat, als je trots of teleurgesteld in hun bent, geef toe wanneer je een fout hebt gemaakt, wanneer je echt ergens geen zin in hebt. Evenwicht breng je ook door consequent te zijn, door duidelijke grenzen af te bakenen, door zelfzeker te zijn en door stevig in je schoenen te staan.

FL: Flexibiliteit Af en toe hebben tieners nood aan een super enthousiaste animator, die veel voorstellen doet waar ze kunnen op in gaan. Maar af en toe hebben tieners ook nood aan een animator die op de achtergrond blijft en hen laat doen in hun bezigheden. Een goede tieneranimator voelt dat ook een beetje aan, als de tieners het al niet zelf hebben aangegeven . Gun hen af en toe die vrijheid en ga je dan niet onmiddellijk ‘moeien’. Verder moet je als begeleider van een groep tieners ook heel flexibel zijn wanneer het gaat over “meedoen en afstand houden”. Soms kan je tussen de tieners zitten, tijd maken om te babbelen en je eigen activiteit aan de kant schuiven. Maar soms moet je wat meer afstand houden, gemaakte afspraken ‘doen naleven’ en over een zekere deskundigheid beschikken. Door vooral eerlijk, echt en consequent te blijven in beide situaties zorg je ervoor dat je geloofwaardig blijft en dat de tieners je gedrag aanvaarden.

VO: Voorstellen doenAls tieneranimator moet je goed zijn in voorstellen doen om een activiteit te proberen aan de man te brengen. Tieners vinden het leuk om samen te beslissen wat ze gaan doen. Je kan best, wanneer het mogelijk is, enkele voorstellen achter de hand hebben. (bijvoorbeeld een uitgewerkt bosspel, enkele hangmatten die klaarliggen in de winkel) waartussen de tieners dan kunnen kiezen. Als ze vandaag geen zin hebben in een bosspel maar liever naar het stad gaan dan is dit morgen misschien omgekeerd. En als ze naar de stad willen, kan je hen misschien voorstellen om een digitaal fototoestel mee te nemen en daar wat fun mee te beleven. Je tieners dwingen iets te doen waar ze totaal geen zin in hebben is zinloos, daar beleefd niemand plezier aan en het verknoeid de sfeer waardoor je de tieners wegjaagt van het speelplein. Je moet als animator dus de nodige flexibiliteit aan de dag kunnen brengen en er zeker geen drama van maken als ze geen zin hebben in de quiz waar jij 3 uur aan hebt voorbereid.

CO: Conflicten hanterenIn elke tienergroep komen wel spanningen en conflicten voor. Die kunnen ook hoog oplopen. Het is belangrijk dat je in die omstandigheden het evenwicht in de groep probeert te bewaren door de tieners te helpen met het relativeren van hun problemen en ze in de juiste context te plaatsen, zonder hun problemen te minimaliseren. Soms komen er ook conflicten voor als tieners over een grens gegaan zijn, of je betrouwen hebben beschaamd. Door de tieners te confronteren met hun

gedrag en te vertellen hoe jij je daardoor voelt (zonder hun persoonlijk aan te vallen) kan je tieners wel laten inzien dat hun gedrag gevolgen heeft. Geef aan wat jij voor hen gedaan hebt, wat je van hen verwachte en hoe zij daarop gereageerd hebben. Spreek hen aan op hun verantwoordelijkheid en de vrijheid waar ze al dan niet mee om kunnen. Geef ze zeker een nieuw kans en start let een schonen lei!

OS: Oprechte SympathieZonder een goede dosis oprechte sympathie voor de tieners en hun eigenheid kan je al het vorige onmogelijk waarmaken. De tienergroep op het speelplein moet je als animator echt aanspreken. Als je deze sympathie kan uitstralen naar de tieners en oprecht geïnteresseerd bent in hun voelen ze zich meer gewaardeerd en zullen ze sneller openbloeien. Een kwestie van de juiste persoon op de juiste plaatst dus!

Tieners inschakelen op het speelplein

Tieners worden op het speelplein wel eens ingezet om mee dingen te organiseren of om een activiteit mee te begeleiden. Op zich geen slecht idee maar enkel als het om de juiste redenen gebeurt. Als het uitgangspunt de groeikansen van de tieners is, is hier helemaal niets lis mee. Maar als tieners ingeschakeld worden bij animatoren tekorten of gezien worden als goedkope vrijwilligers zijn we slecht bezig. Volgende voorwaarden word best eens nagedacht:

De tieners worden omringd door een team van ervaren animatoren De tieners worden voldoende begeleid De tieners krijgen duidelijke en afgelijnde taken Er worden dag per dag afspraken gemaakt, niet voor bv een hele week Animatoren ‘moeten’, tieners ‘mogen’ als ze er zin in hebben. Er is duidelijkheid ten aanzien van de kinderen en de ouders.

Speelpleinorganisatie

Zoals je ziet, wordt er heel wat verwacht van een tieneranimator. Het is belangrijk dat ze voldoende ondersteuning krijgen door een sterk beleid rond tieners. Tieneranimatoren verdienen voldoende

vertrouwen en de nodige vrijheid om er samen met de tieners iets van te maken !

Huisreglement

Naast het algemene speelpleinreglement lijkt het geen slecht idee om een tiener reglement op te stellen. Tieners en animatoren weten graag waar de grens ligt en zo biedt je hen iets om op terug te vallen indien nodig. Niet enkel basisafspraken passen in het huisreglement, ook ludieke afspraken die de tieners belangrijk vinden moeten zeker kunnen.

Dit regelement wordt opgesteld met de animatoren tijdens het werkjaar en nadien bij het begin van de zomer overlopen met de volledige animatorenploeg. Een reglement kan pas werken als de regels en afspraken gedragen worden door de hele ploeg. Tieners zijn zeker niet tegen regels, maar zij weten graag wat het nut er van is en waarom deze regel is opgesteld. Overloop dus zeker ook de regels met de tieners en geef hen inspraak , formuleer enkele stevige basisafspraken en laat hen die zelf noteren en afhangen in hun tienerlokaal en het animatorenlokaal.

Enkele voorbeelden:

De tieners worden tussen 13:30 en 14:00 uur verwacht op het speelplein. Wanneer je eenmaal aanwezig bent, blijf je ook op het speelplein tot 17:30 uur. Roken en alcohol worden niet toegestaan op het speelplein. De tieners mogen tijdens het open aanbod in hun tienerlokaal blijven zitten. Opmerkingen/vragen van animatoren die niet bij de tieners staan worden ook ernstig genomen. Elke week moet minsten 1 tiener een emmer water over zijn hoofd gekregen hebben. De animatoren staan open voor de suggesties die de tieners doen. De tieners mogen gebruik maken van een CD speler. Zij komen die zelf halen bij de

pleinverantwoordelijke en brengen deze terug op het einde van de dag. Niet kussen en knuffelen op het speelplein. Tieners mogen, na overleg, zonder animatoren rondlopen op uitstappen. Geen GSM’s tussen 14:00 uur en 17:00 Tienerlokaal zelf proper houden.

Externe relaties

Profiel en imago

Promotie

Op maat van de tieners zijn

Voldoende antwoorden bieden die ze zich zo wie zo afvragen en die hen evt. zouden tegen houden om te komen.