Geen mbo'ers meer voor de klasFerry Haan,reageer 30 reacties 

De Nederlandse onderwijsprestaties duiken omlaag. We hebben beter opgeleide en beter betaalde docenten nodig.

Het Centraal Planbureau slaat deze week alarm. De Nederlandse onderwijsprestaties duiken omlaag en dat kost de samenleving straks vele miljarden euro’s. Het CPB zegt het niet zo. De rekenmeesters hebben het over ‘enkele procenten van het bruto binnenlands product’, maar dat betekent hetzelfde.

Het Nederlandse BBP bedraagt circa 600 miljard euro. Wanneer ‘enkele procenten’ twee procent betekent dan hebben we het over 12 miljard euro aan gemiste echte euro’s. Dit is niet een eenmalig gemis. Deze 12 miljard mist Nederland straks elk jaar. Door onderwijs dat niet goed genoeg is.

Zwak

Wat gaat er mis in de Nederlandse klaslokalen? Volgens het CPB zijn het vooral de getalenteerde leerlingen die in Nederland onder hun mogelijkheden werken. De zwakke leerlingen presteren naar behoren. Nederland geeft zwakke leerlingen ook relatief veel aandacht.Het probleem ligt dus bij de goede leerlingen, en dan vooral bij de wiskundeprestaties van deze leerlingen. Nederland verspilt hierbij ongelooflijk veel talent. Triest is dat het gat met het buitenland eigenlijk al meteen geslagen wordt. Het gaat mis op de basisschool.Op de middelbare school wordt het gat tussen Nederlandse en buitenlandse ‘slimpies’ juist weer kleiner, maar de middelbare school kan de schade niet repareren die het basisonderwijs al heeft toegebracht.

Hoge eisen

Hoe gaan we dit probleem oplossen. Mijn eerste impuls is hoge eisen stellen aan de leerkrachten op de basisschool. De kwaliteit van de docenten is immers bepalend. Steeds meer juffen - een meester zie je nog zelden in het basisonderwijs - waren zelf niet slim genoeg voor havo of vwo. Ze komen via het middelbaar beroepsonderwijs op de Pabo terecht en komen voor de klas.De mbo-instroom op de pabo heeft het iets moeilijker gekregen na de introductie van reken- en taaltoetsen, maar misschien moeten we verder gaan. Wanneer we voortaan alleen nog maar studenten met een havo- of vwo-diploma toelaten op de pabo, dan is veel gewonnen. Ik geloof nooit dat de slimme leerlingen op de basisschool veel kunnen leren van een docent die

zelf via een lange omweg op de Pabo terecht is gekomen.Wanneer we onze leerlingen serieus nemen, dan zouden we voortaan moeten stoppen met mbo-ers voor de klas. Dit is overigens een bescheiden stap in vergelijking met Finland. Het land met het beste onderwijs van Europa, eist van elke docent een universitair diploma, zelfs op de basisschool. Dat is misschien een tikkeltje te wild, maar geen mbo-ers meer voor de klas, lijkt mij geen raar idee.

Noodoplossing

Als noodoplossing zou je docenten met een mbo-herkomst in de onderbouw van het basisonderwijs toe kunnen laten. Iemand die zelf niet goed genoeg was in rekenen en taal, moet echter in geen geval voor de groepen vijf en hoger komen te staan.Op de middelbare school schort er ook van alles aan de docenten. Velen van hen geven onbevoegd les. Volgens wetenschappelijk onderzoek van professor Dronkers brengen deze onbevoegde docenten opnieuw schade aan, aan de toch al gehavende leerlingen. Wanneer je, zoals ik, vrij recent een kijkje heb kunnen nemen op een docentenopleiding, dan is het moeilijk te geloven dat het verschil tussen bevoegde en onbevoegde docenten zo groot is. Vooral wanneer onbevoegde docenten wel hoog geschoold zijn, dan is er wat mij betreft niet veel aan de hand.

Daarom juich ik de voorstellen van de Onderwijsraad ook toe om elke docent te verplichten om een master te halen. Kennis is belangrijker dan didactische vaardigheden. Het laatste is makkelijker te verkrijgen dan het eerste. Geen mbo-ers meer op de basisschool en elke middelbare schooldocent moet een master halen. Ik zeg doen.

Helaas zit de wereld niet zo in elkaar dat we dit kunnen regelen zonder tegenprestatie. De vraag is hoe we de goede studenten het onderwijs in kunnen trekken. Het CPB wijst op het veelgenoemde experiment ‘Eerst de klas’, een kopie van een Brits project waarin high potentials voor het onderwijs gewonnen werden.

Lesgeven voor Nederland!, noemt het CPB dit plan. Prima plan, maar het is waarschijnlijk niet genoeg. Wanneer het kabinet langdurig goede hoog gekwalificeerde docenten voor de klas wil hebben, dan zal het kabinet ook moeten concurreren om de goede mensen op de arbeidsmarkt. De arbeidsvoorwaarden komen linksom of rechtsom aan de beurt. In de ontwerp-cao die nu op tafel ligt is ruimte voor een loonstijging van maar liefst nul procent. Het docentenloon is de afgelopen jaren niet gestegen.

Klappen

Wanneer er nauwelijks geld is, en er dus gekozen moet worden, dan zou het kabinet op zijn minst alles op alles moeten zetten om goede wiskundedocenten aan te trekken, of op te leiden. Bij rekenen en wiskunde

loopt Nederland namelijk de grootste klappen op, aldus het CPB. Ik zou prima kunnen leven met hogere salarissen voor goede wiskundedocenten.

Misschien is het na de ‘Kies exact, met exact kom je verder’-campagne voor meiden. Tijd voor een campagne ‘Word wiskundedocent, met wiskunde word je rijker’-campagne. Met beter wiskundeonderwijs maken we Nederland straks 12 miljard euro rijker. Dit zou zelfs aan dit kabinet uit te leggen moeten zijn.

Bron: Volkskrant