LITERATUURLIJSTVocvo-infotheek

2015 01 10

Reserveren via Webcataloog

Literatuurlijst Communicatie cursist

InhoudArtikel p. Error: Reference source not found

Achtergrondliteratuur

p. 3

E-document p. Error: Reference source not found3

INFO p. 14

Een selectie van documenten aanwezig in de Vocvo-infotheek.Artikels en e-documenten kun je opvragen – we sturen deze digitaal door.

Artikel

c:vocv:6977Participatie in onderwijs, ook voor kansarme leerlingen en ouders   [auteur] Detrez, Chico. - ISBN 90-6716-227-2 - Mechelen : Plantyn, 2006.

In: Handboek leerlingenbegeleiding 2. - Afl. 13, aug. 2006. - geïntegreerde begeleiding. - p. 17-30Er is een sterke parallel tussen de aandacht die een school kan opbrengen voor een kwaliteitsvolle participatie van leerlingen en ouders en de kenmerken van een zorgzame communicatie. In het omgaan met kansarme leerlingen en ouders kan een participatieve klas- en schoolpraktijk een bijdrage leveren aan de strijd tegen de uitsluitingsmechanismen. Deze bijdrage vertrekt bij een praktisch-theoretisch concept voor een participatieve klas- en schoolpraktijk. De fundamentele aspecten van participatie komen aan bod. Belangrijk hierbij zijn de indicatoren die uitdrukken in welke mate een interactie als participatief wordt ervaren door de betrokken actoren. De kenmerken van een zorgvuldige communicatie met kansarmen worden met voorbeelden geïllustreerd en aan deze indicatoren getoetst.Vocvo vzw DETR Achtergrondliteratuur | 11 | Agogiek didactiek

c:vocv:8601Antwoorden op opvoedingsvragen van leerlingen met gedrags- en emotionele problemen   [auteur] De Coninck, Christine. - ISBN 90-6716-227-2 - Mechelen : Plantyn, 2009.

In: Handboek leerlingenbegeleiding 2. - Afl. 23, november 2009. - socio-emotionele ontwikkeling en gezondheid. - p. 1-20De zorg voor leerlingen met gedrags- en emotionele problemen is niet eenvoudig! De problemen van deze leerlingen kunnen immers diverse oorzaken hebben. Het opvolgen van probleemjongeren vergt een multi-disciplinaire aanpak. In dit artikel bespreken we de specifieke opvoedingsvragen van deze leerlingen en de mogelijke antwoorden die een schoolteam hierop kan geven. We schetsen de voorwaarden die nodig zijn om efficiënt op opvoedingsvragen van 'moeilijke' leerlingen in te gaan m.n. Het creëren van een gunstig basisklimaat op school en het

1

organiseren van doeltreffend onderwijs.Vocvo vzw CONI Achtergrondliteratuur | 11 | Agogiek didactiek

c:vocv:9102Effectieve feedback op gesprekken : handreikingen rond een belangrijk en lastig didactisch instrument   [auteur] Van Meelis, I. ; [auteur] Witte, F.. - ISSN 1381-18201 - 2010.

In: Les. - Jrg. 28 (2010), nr. 167 ; p. 16-19Oefenen met de mondelinge taalvaardigheid in de klas gebeurt eigenlijk overal in het taalonderwijs. Inburgeraars oefenen met cruciale praktijksituaties als 'een identiteitskaart aanvragen' en 'een afspraak maken bij de tandarts'. Leerlingen in het voortgezet onderwijs houden spreekbeurten en op het mbo presentaties over onderwerpen uit de vakopleiding. En in re-integratietrajecten staat het voeren van sollicitatiegesprekken standaard op het menu. Oefenen met gesprekken is tijdrovend. En lastig voor de docent, omdat er grote verschillen zijn in hoe leerlingen mondeling presteren en omdat de klassen vaak omvangrijk zijn. Hoe zorg je dat de hele klas profijt heeft van spreekopdrachten, zonder dat de individuele leerling tekort wordt gedaan? Het antwoord op deze vraag luidt: zorg voor goede feedback. Maar wat is goede feedback in de klas?Vocvo vzw MEEL Achtergrondliteratuur | 12 | Didactiek basiseducatie

c:vocv:9964Breed motiveren : op zoek naar motivatoren bij cursisten   [auteur] Strybol, J.. - ISSN 1381-18201 - 2011.

In: Les. - Jrg. 29 (2011), nr. 173 ; p. 3-7Onze feedback is vaak gericht is op het aantonen van een fout. We veronderstellen met andere woorden dat de cursist er vooral baat bij heeft om op de hoogte te worden gebracht van de tekortkoming, zodat hij of zij gaat beseffen dat er iets moet gedaan worden om die te verbeteren. Maar dat is lang niet altijd het geval, betoogt Jan Strybol. In dit artikel pleit hij ervoor om - op moment dat herhaaldelijk blijven werken aan het besef van fouten geen zin meer heeft - de feedback te richten op de volgende stap in de evolutie: motivatie.Vocvo vzw STRY Achtergrondliteratuur | 14 | Traject- en cursistenbegeleiding intake

c:vocv:11173Is training student reviewers worth its while? A study of how training influences the quality of students feedback and writing   [auteur] Rahimi, Mohammad. - ISSN 1362-21688 - 2013.

In: Language Teaching Research. - 2013 jrg. 17 nr. 1, p. 67-89Vygotsky-inspired sociocultural theory (Vygotsky, 1962) indicates that human learning is mainly a social and cultural process that occurs through meaningful negotiation and interaction (scaffolding) between learners. The present study investigates whether training student reviewers can help them provide stronger scaffolding for their peers through providing feedback of a higher quality than those who do not undergo such training. In other words, this study investigates the effect of training student reviewers on the quality of their feedback and the effect of their comments on the quality of the revisions as well as their writing in the long run. To this end, two groups of Iranian English as a Foreign Language (EFL) learners (n = 56) were randomly assigned to a trained group and an untrained group. The students in the trained group participated in two training sessions as well as student teacher conferences, where they learned how to review a paragraph and provide effective feedback on it. The two groups then proceeded to review their peers writing. The results suggested that the trained students shifted attention from mere focus on formal aspects of writing to global comments (comments on the content and organization of writing) after training, while the feedback provided by untrained students mainly addressed formal errors. The results also indicated that the trained group made significant improvement in their writing in the long run and wrote paragraphs of a much higher quality as compared to the untrained group.Vocvo vzw RAHI Achtergrondliteratuur | 15 | Evalueren cursisten

2

c:vocv:11544Het woordje 'graag' op een andere plaats. Focus op inhoud, focus op vorm: effectieve vormen van correctieve feedback   [auteur] Zijlmans, L. ; [auteur] Latour, B.. - ISSN 1381-18201 - 2013.

In: Les. - Jrg. 31 (2013), nr. 183 ; p. 34-37Welke vorm van correctieve feedback werkt nu eigenlijk het beste? Gezien de verschillende manieren waarop feedback in de taalles wordt gegeven, is het niet verwonderlijk dat daarover al jarenlang een discussie gaande is. Dit artikel kijkt naar de verschillende vormen van feedback en het effect ervan op de cursisten. Belangrijk blijft de vraag of je feedback geeft op de betekenis of de vorm.Vocvo vzw ZIJL Achtergrondliteratuur | 12 | Didactiek basiseducatie

c:vocv:12212LESvaardig - Basisdidactiek Nt2   [auteur] Boerendonk, Myrthe ; [auteur] Pereira, Joke Rodrigues. - 2014.

In: Les. - Jrg. 32 (2014), nr. 190 ; p. 42-43Hoe richt je je Nt2-les het beste in? Heb je je klassenmanagement goed op orde? Hoe geef je de beste feedback? Hoe ga je om met je leergang? Houd je wel genoeg rekening met de verschillen per leerling? Kun je zelfstudie succesvol inzetten? Het zijn allemaal vragen die aan de orde komen in Lesvaardig, een nieuwe basisdidactiek voor Nt2-docenten. In dit artikel vindt u een bespreking.Vocvo vzw BOER Achtergrondliteratuur | 26 | VTO vorming, training en opleiding

basiseducatie

Achtergrondliteratuu r - boek

c:vocv:4897Er zit meer in dan je denkt : zorgleerlingen in de eerste opvang van het voortgezet onderwijs   [auteur] de Maa, Jacqueline ; [auteur] Kruidenier, Sjenet ; [auteur] Zweekhorst, Myra. - ISBN 90-5819-160-5 - Rotterdam : CED-Groep, Partners, 2002. - 196 p.

30 cmMet bijl.Zorgleerlingen in de eerste opvang willen en kunnen ook leren, hoewel zij in meerdere of mindere mate beperkingen hebben. Voor deze leerlingen is een goed georganiseerde, gestructureerde en veilige leeromgeving essentieel. Toch moeten ook zij worden uitgedaagd om te leren. Hoe combineer je dat tot een goed onderwijsaanbod? In Er zit meer in dan je denkt staat deze vraag centraal. Het is een handboek waarin naast theoretische achtergronden ook veel praktische tips gegeven worden over thema's als NT2-ontwikkeling, taalgericht vakonderwijs, leermiddelen, intake en toetsing. Daarmee ontstaat een goed beeld van zorgleerlingen en de wijze waarop de lessen voor deze leerlingen optimaal ingericht kunnen worden. Door de talrijke praktijkvoorbeelden en tips zal het handboek vooral voor docenten die met deze moeilijke  doelgroep werken een welkome aanvulling zijn op het weinige materiaal dat beschikbaar is. Besproken in: Les, jrg. 20 (2002), nr.115, p. 15-17Vocvo vzw MAA, Achtergrondliteratuur | 16 | Zorg

c:vocv:5522Naar effectieve leerlingbesprekingen : een praktisch instrument   [auteur] Schaap-Hummel, Inge ; [auteur] van der Zwaal, Peter. - ISBN 90-441-1325-9 - Antwerpen : Garant, 2003. - 202 p.

24 cm + 1 cd_romMet bijl.In reeks: VMBO serie Wisselwerk ; 5Welke commentaar schrijft u bij de punten op een toets of op het rapport? Wat zijn de sterke en zwakke punten van leerlingbesprekingen in uw school? Bespreekt u enkel studieresultaten op het eind van de rit of wil u ook onderweg waardevolle feedback geven aan uw leerlingen? Hulp daarvoor krijgt u van zeven Nederlandse 'netwerkscholen', die hun knowhow rond zorgverbreding en de communicatie daarover bundelden. Het resultaat is een praktische gids met checklist, praktijkvoorbeelden, stappenplannen en bruikbare evaluatie- en signaleringslijsten

3

(ook in Word-formaat op bijhorende cd-rom).Vocvo vzw SCHA Achtergrondliteratuur | 15 | Evalueren cursisten

c:vocv:6518Communicatief vaardig onderwijzen   [auteur] Vyt, André. - ISBN 90-441-1334-8 - Antwerpen : Garant, 2003. - 210 p.

24 cmMet lit. opg.Mensen in het onderwijs zijn wijze mensen. Wil onderwijs effectief zijn, dan zijn niet enkel de didactische maar ook de communicatieve vaardigheden van belang. Dit boek geeft een overzicht van de verschillende aspecten van communicatie in het onderwijs en reikt manieren aan om deze communicatie te evalueren en te verbeteren. Niet alleen mondelinge, maar ook schriftelijke communicatie. Niet alleen verbale, maar ook non-verbale communicatie. Niet alleen communicatie tussen leerkracht en leerling of tussen lesgever en student, maar ook tussen collega's, tussen leraars en ouders en tussen lesgevers en directies of externe instanties. Bepaalde hoofdstukken belichten ook theoretische aspecten van communicatie, maar vooral praktische aspecten komen aan bod. Elk hoofdstuk sluit af met toepassingsopdrachten, zodat het boek ook geschikt is voor de lerarenopleiding en het vormingswerk.Vocvo vzw VYT, Achtergrondliteratuur | 25 | VTO vorming, training en opleiding

c:vocv:5522Naar effectieve leerlingbesprekingen : een praktisch instrument   [auteur] Schaap-Hummel, Inge ; [auteur] van der Zwaal, Peter. - ISBN 90-441-1325-9 - Antwerpen : Garant, 2003. - 202 p.

24 cm + 1 cd_romMet bijl.In reeks: VMBO serie Wisselwerk ; 5Welke commentaar schrijft u bij de punten op een toets of op het rapport? Wat zijn de sterke en zwakke punten van leerlingbesprekingen in uw school? Bespreekt u enkel studieresultaten op het eind van de rit of wil u ook onderweg waardevolle feedback geven aan uw leerlingen? Hulp daarvoor krijgt u van zeven Nederlandse 'netwerkscholen', die hun knowhow rond zorgverbreding en de communicatie daarover bundelden. Het resultaat is een praktische gids met checklist, praktijkvoorbeelden, stappenplannen en bruikbare evaluatie- en signaleringslijsten (ook in Word-formaat op bijhorende cd-rom).Vocvo vzw SCHA Achtergrondliteratuur | 15 | Evalueren cursisten

c:vocv:5989Anders evalueren. Assessment in de onderwijspraktijk   [auteur] Dochy, Filip ; [auteur] Schelfout, Wouter ; [auteur] Janssens, Steven. - ISBN 90-209-5348-6 - Tielt ; Leuven : Lannoo ; Centrum voor opleidingsdidactiek, KULeuven, 2003. - 136 p.

24 cmIn het onderwijs staat meer en meer de totale persoonlijkheidsontwikkeling centraal en niet alleen de louter cognitieve aspecten. Naast kennis verwerven moeten leerlingen/studenten ook kennis kunnen toepassen, leren samenwerken, leren nadenken, leren de eigen oplossings- strategieën verwoorden, ... Dit houdt in dat de evaluatie van de leerlingen/studenten ook niet meer kan worden beperkt tot het toetsen van de gereproduceerde kennis. Er moet worden overgestapt van een toetscultuur naar een assessmentcultuur, waarin ook de metacognitieve, de sociale en de dynamisch-affectieve vaardigheden worden geëvalueerd. In dit handboek wordt aangegeven hoe je kan beginnen aan assessment, welke evaluatie- methode(n) het meest geschikt is (zijn) voor jouw onderwijsbehoeften en  visie en hoe je na het evalueren feedback geeft en rapporteert aan derden (ouders, ...). Het is vooral een praktische handleiding, met weinig theoretische concepten maar des te meer concrete richtlijnen, werkschema s, verduidelijkende voorbeelden en modellen van werk- bladen. De aan het boek gekoppelde website biedt je de mogelijkheid om evaluatieformulieren en instrumenten te downloaden en uit te printen voor gebruik in je eigen praktijk. Het handboek is vooral bedoeld voor leerkrachten in het basis-, secundair en hoger onderwijs en voor leraren in opleiding. Het biedt ook interessante informatie en inzichten aan directies, pedagogische begeleiders, opleidingsverantwoordelijken (ook buiten het reguliere onderwijs), beleidsinstanties, e.d. Bij dit boek "Anders evalueren.

4

Vocvo vzw DOCH Achtergrondliteratuur | 15 | Evalueren cursisten

c:vocv:6223Etnocommunicatie : communiceren met een multicultureel publiek   [auteur] Tiggelovend, Ingrid. - Brussel : Gelijke Kansen in Vlaanderen, 2005. - 60 p.

30 cmMet bibliogr.Deze brochure is het resultaat van een zoektocht naar communicatiemethoden om beter met allochtone doelgroepen te communiceren. Het eerste deel van de brochure is eerder theoretisch opgevat: Communiceert de non-profit met allochtonen? Wat is etnocommunicatie? Allochtonen: wie zijn ze? Het tweede deel is veeleer praktisch en wordt geïllustreerd met ervaringen van betrokkenen: - Structureel werken; - Een beter begrip van de media; - Schriftelijk communiceren; - Mondeling communiceren; - De communicatie beter plannen. Vele methoden en tips zijn ook van toepassing op autochtone doelgroepen. Voor allochtonen zijn ze extra belangrijk en daarom zet de auteur ze ook extra in de verf.Vocvo vzw TIGG Achtergrondliteratuur | 43 | Multicultureel samenleving algemeen

c:vocv:7689Geweldloze communicatie : werkboek   [auteur] Leu, Lucy. - ISBN 90-5637-855-4 - Rotterdam : Lemniscaat, 2006. - 192 p.

21 cmSamen uitgegeven met: Geweldloze communicatie : ontwapenend en doeltreffend / Rosenberg, Marshall B. - Rotterdam, 2008Dit praktijkoefenboek dient gebruikt te worden samen met het theorieboek 'Geweldloze communicatie' van Marshall B. Rosenberg*. Dit boek wil een leerplan zijn over dertien weken, verdeeld over dertien hoofdstukken, om geweldloze communicatie te oefenen. Daarom dient eerst het theorieboek gelezen te worden. Geweldloze communicatie is een taal tot mededogen en goede verstandhoudingen. De opdrachten in dit boek zijn oorspronkelijk gemaakt voor gevangenen om dit model toe te passen achter de tralies. Het oefenboek is zowel individueel als in groepsverband te gebruiken. De inhoud richt zich onder andere op de tijd nemen voor elkaar, waar reageer je nu op, met welke bedoeling doe je je mond open, welke gevoelens zijn nu aan de orde, welke behoeften zijn er op dit moment en ben ik gericht en helder in en met mijn verzoeken tot iemand? Leer je persoonlijk bewust worden van deze vragen. Het is ook belangrijk om in groepsverband bewust te worden van de spanningen. In oefengroepen confronteert men elkaar met deze spanningen. Het hele groepsproces en de groepsdynamiek worden nauwkeurig en goed beschreven, ook het leiderschap om die processen te begeleiden. Een goede handleiding voor de toepassing van humane waarden en normen in de omgang met elkaar.Vocvo vzw LEU, Achtergrondliteratuur | 37 | Communicatie en presentatie

c:vocv:7930Studieloopbaanbegeleiding : training SLB voor de docent   [auteur] Cornelissen, Marian. - ISBN13 978-90-473-0047-2 - Amsterdam : Boom Onderwijs, 2008. - 160 p.

24 cmStudieloopbaanbegeleider Na afloop van de cursus heeft u inzicht in het doel van SLB en het nut van SLB-instrumenten en van uw taak als SLB-er. U bent in staat om u goed voor te bereiden op uw SLB-gesprekken met de student en u kunt reflectieverslagen en leerdoelen beoordelen en voorzien van feedback. U heeft kennis van gesprekstechnieken, coachingsfasen en coachingstijlen en een coachende beroepshouding en heeft u zich bekwaamd in het voeren van SLB-gesprekken.Vocvo vzw CORN Achtergrondliteratuur | 14 | Traject- en cursistenbegeleiding intake

c:vocv:7688Geweldloze communicatie : ontwapenend en doeltreffend   [auteur] Rosenberg, Marshall B.. - ISBN 90-5637-854-7 - Rotterdam : Lemniscaat, 2008. - 226 p.

21 cm

5

Samen uitgegeven met: Geweldloze communicatie : werkboek / Leu, Lucy. - Rotterdam, 2006Volgens de Amerikaanse klinisch psycholoog Marshall B. Rosenberg (1934) is de manier waarop we communiceren - meestal onbedoeld - gewelddadiger dan we beseffen doordat de uitdrukkingen die we gebruiken vaak nodeloos beschuldigend zijn. Hij laat aan de hand van sprekende voorbeelden zien dat het ook anders kan: helder, direct en met aandacht en respect voor beide partijen. Zo worden latente conflicten voorkomen, verlopen onderhandelingen soepeler en kunnen gesprekken snel en met het gewenste resultaat worden afgesloten. Kortom, de communicatie verloopt ontwapenend en doeltreffend. De belangstelling voor Rosenbergs benaderingswijze is groter dan ooit. De Verenigde Naties ondersteunen zijn werk overal ter wereld, bijvoorbeeld in het Midden-Oosten, het voormalige Joegoslavië, Rwanda, Sierra Leone en Sri Lanka. In Nederland en België houdt het Centrum Geweldloze Communicatie zich al jaren bezig met het bekendmaken en trainen van het model, niet alleen in de privé-sfeer, maar ook op de werkplek, op school en in de politiek.Vocvo vzw ROSE Achtergrondliteratuur | 37 | Communicatie en presentatie

c:vocv:7849Inspirerend coachen ; de kunst van dynamisch en uitdagend communiceren   [auteur] Clement, Jef. - ISBN13 978-90-77432-15-0 - Leuven : Lannoo Campus, 2008. - 141 p.

25 cmCoachen is een krachtig instrument om resultaten te verbeteren, communicatie en samenwerking te optimaliseren, dynamiek en enthousiasme te bevorderen, ideeën te genereren, een andere aanpak te ontwikkelen en meer werkplezier te creëren. Jef Clement beschrijft coaching als een uitdagend en inspirerend instrument. Hij benadert de coachingsvaardigheid vanuit een breed toepassingsveld: in bedrijven en organisaties, op school, in het gezin, in de sport- en cultuurwereld, in de hulp verlening en bij allerlei vormen van begeleiding. Hij laat zien hoe je als coach kunt bijdragen tot nieuwe dynamiek en enthousiasme. Enkele thema's uit het boek: Enthousiasme is onze natuurlijke manier van zijn Oplossingsgedrevenheid staat vaak goede oplossingen in de weg Elke kritiek is een verpakte wens Coachen naar lef Inspirerend adviseren Kwaadheid is samengebalde kracht constructief conflict stimuleren Coaching is geen slappe vorm van leiding gevenVocvo vzw CLEM Achtergrondliteratuur | 32 | Management personeel

c:vocv:9684Het constructieve gesprek : een praktische leidraad voor overleg, onderwijs en leidinggeven vanuit de Transactionele analyse   [auteur] Guhrs, Manfred ; [auteur] Nowak, Claus. - ISBN 78-90-6665-330-6 - 3e druk - Amsterdam : SWP, 2009. - 320 p.

25 cmRegelmatig komt het voor dat mensen een gesprek voeren waar zij achteraf een onbevredigd of vervelend gevoel over hebben. Vaak is het moeilijk te duiden waarom een gesprek niet goed verloopt. Met elkaar praten op zich geeft dus geen garantie voor het hanteerbaar of oplosbaar maken van conflicten. De sleutel tot een goede communicatie en vruchtbare samenwerking ligt in de manier waarop wij met elkaar praten. De auteurs hebben een leidraad ontwikkeld om uitwegen uit onproductieve gesprekssituaties te laten zien, een strategie voor het leiding geven aan gesprekken. De concepten uit dit boek zijn ontleend aan de Transactionele Analyse.Vocvo vzw GUHR Achtergrondliteratuur | 37 | Communicatie en presentatie

c:vocv:8969Feedback : commentaar geven en ontvangen   [auteur] Koopmans, Marieta. - ISBN13 978-90-5871-187-8 - 3de druk - Zaltbommel : Thema, 2009. - 118 p.

21 cmHet belangrijkste aspect van communicatie helder uitgelegd. Dit praktische boek leert je luisteren naar wat anderen je zeggen en je eigen commentaar zo te geven dat anderen naar je luisteren. Je leert hoe je op een duidelijke manier commentaar kunt geven, zonder met je waardeoordelen anderen te kwetsen of af te kraken. Je krijgt inzicht in de angst en emoties die daarmee gepaard kunnen gaan. Zo verbeter je het persoonlijk functioneren van jezelf en de mensen om je heen. Hoe ga jij om met feedback? 1 Zelfonderzoek feedback geven en

6

ontvangen - 2 Communicatie en feedback - 3 Regels voor het geven van feedback - 4 Regels voor feedback ontvangen - 5 Ervaringen uit het verleden - 6 Omgaan met emoties bij het geven en ontvangen van feedback - 7 Feedback en persoonlijke groei - 8 Feedback in de praktijk.Vocvo vzw KOOP Leermiddelen | MO - Communicatie in persoonlijke relaties

c:vocv:8520Leercoaching : samenwerken & feedback : een spel voor het vergroten van je vaardigheden om samen te werken   [auteur] van der Hoeven, Jette. - ISBN13 978-90-313-6199-1 - Houten : Bohn Stafleu Van Loghum, 2009.

doos, 12 cm ; dobbelsteen ; 81 kaarten ; spelregelsSamen uitgegeven met: Leercoaching coachen is... een spel voor het ontwikkelen van jouw coachvaardigheden / van der Hoeven, Jette. - Houten, 2009Samen uitgegeven met: Leercoaching in het HBO : een kapstok om studenten uit te dagen zelf de regie te nemen / van der Hoeven, Jette. - Houten, 2009Samen uitgegeven met: Leercoaching in het HBO, Student : een kapstok voor competentiegericht leren en ontwikkelen / van der Hoeven, Jette. - Houten, 2009

Door middel van het spel van Leercoaching kunt u spelenderwijs diepgang geven in bijvoorbeeld het geven van feedback, reflecteren, kiezen van een manier om te leren, discussiëren, enz. In het spel Samenwerken & feedback verdiepen studenten de samenwerking en leren ze feedback te geven. Daarbij schrijven zij de leervragen op die bij hen passen om samenwerken en feedback geven te ontwikkelen. Die leervragen worden vervolgens uitgewerkt in een plan van aanpak. Voor wie? Het boek is bedoeld voor ontwerpers: docenten, onderwijskundigen, trainers en uitgevers en zal daarnaast zeker goed dienst kunnen doen in opleidingen onderwijskunde en lerarenopleidingen. De auteurs hopen dat u de verleiding tot het lezen ervan niet kunt weerstaan.Vocvo vzw HOEV Achtergrondliteratuur | 15 | Evalueren cursisten

c:vocv:10017Interculturele gespreksvoering : theorie en praktijk van het topoi-model   [auteur] Hoffman, E.. - ISBN13 978-90-313-6182-3 - 2de - Houten : Bohn Stafleu van Loghum, 2009. - 387 p.

25 cmVanuit het werkveld en opleidingen wordt het TOPOI-model nog steeds breed erkend als vernieuwend, verfrissend en heel steunend in de omgang met culturele verschillen. TOPOI staat voor Taal, Ordening, Personen, Organisatie en Inzet. Het zijn de vijf gebieden waar zich in de communicatie cultuurverschillen en misverstanden kunnen voordoen. Het TOPOI-model omvat een praktisch analyse- en interventiekader om deze cultuurverschillen en misverstanden in de gespreksvoering op te sporen en aan te pakken. Het vernieuwende van het TOPOI-model is dat het vertrekpunt de interpersoonlijke communicatie is en niet de cultuur. In elke communicatie kunnen zich culturele verschillen en misverstanden voordoen; deze zijn niet alleen voorbehouden aan de communicatie met migranten. Voor de alledaagse praktijk van de gespreksvoering is het daarom van belang het gewoon over communicatie te hebben en géén onderscheid te maken tussen gewone communicatie en interculturele communicatie. In deze derde druk zijn de laatste inzichten verwerkt op het gebied van interculturele communicatie. Het boek is toegankelijker door de verdere toespitsing op de praktijk en door de toevoeging van een trefwoordenregister dat het doorzoeken vergemakkelijkt. Verder zijn nieuwe, actuele praktijkvoorbeelden en casuïstiek toegevoegd.Vocvo vzw HOFF Achtergrondliteratuur | 37 | Communicatie en presentatie

c:vocv:9261Stop met aardig zijn   [auteur] d'Ansembourg, T.. - ISBN 90-77942-16-5 - 5de - Kampen : Ten Harve, 2009. - 269 p.

21 cmMensen en emoties - Ons leven wordt beheerst door angst Waarom doen we ons anders voor dan we zijn? Meestal zo aardig en vriendelijk? Waarom doen we zo ons best om aan de verwachtingen van anderen te voldoen? Volgens Thomas d Ansembourg maakt dit ons alleen

7

maar ongelukkig. We geven niet aan wat we voelen of willen en krijgen dus ook niet wat we nodig hebben. Zo spelen we een rol en zetten we een masker op waarmee we onszelf en onze omgeving misleiden. De auteur wil ons helpen deze vicieuze cirkel te doorbreken. Laten we zeggen wat we denken, voelen en nodig hebben. De auteur laat stap voor stap zien hoe we dit kunnen aanpakken. het is voor onszelf, en ook voor onze partner, vrienden en familie beter als we duidelijk zijn een efficiënt hulpmiddel om te zijn wie we zijn, en om zo gehoord en gezien te worden gebaseerd op het model voor geweldloze communicatie (Marshall Rosenberg) de auteur gaat met humor te werk en geeft veel voorbeeldenVocvo vzw ANSE Achtergrondliteratuur | 32 | Management personeel

c:vocv:8969Feedback : commentaar geven en ontvangen   [auteur] Koopmans, Marieta. - ISBN13 978-90-5871-187-8 - 3de druk - Zaltbommel : Thema, 2009. - 118 p.

21 cmHet belangrijkste aspect van communicatie helder uitgelegd. Dit praktische boek leert je luisteren naar wat anderen je zeggen en je eigen commentaar zo te geven dat anderen naar je luisteren. Je leert hoe je op een duidelijke manier commentaar kunt geven, zonder met je waardeoordelen anderen te kwetsen of af te kraken. Je krijgt inzicht in de angst en emoties die daarmee gepaard kunnen gaan. Zo verbeter je het persoonlijk functioneren van jezelf en de mensen om je heen. Hoe ga jij om met feedback? 1 Zelfonderzoek feedback geven en ontvangen - 2 Communicatie en feedback - 3 Regels voor het geven van feedback - 4 Regels voor feedback ontvangen - 5 Ervaringen uit het verleden - 6 Omgaan met emoties bij het geven en ontvangen van feedback - 7 Feedback en persoonlijke groei - 8 Feedback in de praktijk.Vocvo vzw KOOP Leermiddelen | MO - Communicatie in persoonlijke relaties

c:vocv:9332LEMO: een instrument voor feedback over leren en motivatie   [auteur] Donche, Vincent ; [auteur] Van Petegem, Peter. - ISBN13 978-90-301-0834-4 - Mechelen : Plantyn, 2010. - 66 p.

27 cmLeren en motivatie beïnvloeden in sterke mate de kwaliteit van leeruitkomsten. Het is daarom ook niet verwonderlijk dat de kwaliteit van leren en motivatie in het onderwijs een belangrijke doelstelling is in veel onderwijsinnovaties in Vlaanderen en Nederland. De overgang van het secundair/voortgezet onderwijs naar en doorstroom in het hogeronderwijs zijn daarbij cruciale momenten. Onderzoek wijst uit dat kenmerken op het vlak van leren en motivatie veranderbaar zijn. Voor studenten, het onderwijs en de begeleiding is dit een relevante boodschap. Geïnspireerd door deze tendensen, ontwikkelden medewerkers van de onderzoeksgroep EduBROn (Universiteit Antwerpen) en de Plantijn Hogeschool een instrument voor feedback over kenmerken van leren en motivatie: LEMO. LEMO heeft een dubbel perspectief: het in kaart brengen van relevante kenmerken van leren en motivatie bij leerlingen en studenten, en het verstrekken van gerichte feedback. Feedback geven is voor leerlingen en studenten een middel om zicht te krijgen op het ?hoe? en ?waarom? van hun leren en om hun leerontwikkeling richting te geven. Voor leraren, docenten, studie- en leerbegeleiders is het een middel om leren en motivatie in het dagdagelijkse onderwijs en begeleiding in kaart te brengen en gerichte ondersteuning te bieden. Dit boek bevat verschillende versies van het instrument. Er zijn enerzijds versies voor Vlaanderen en Nederland. Anderzijds zijn er instrumenten voor de laatste twee jaar van het secundair/voortgezet onderwijs en het eerste jaar hoger onderwijs. De instrumenten werden uitgebreid getest bij leerlingen en studenten.Vocvo vzw DONC Achtergrondliteratuur | 14 | Traject- en cursistenbegeleiding intake

c:vocv:9197Groot psychologisch modellenboek : 51 modellen voor ontplooiing van jezelf en anderen   [auteur] van der Horst, Anton ; [auteur] Wanrooy, Marcel ; [auteur] Hoogstraaten, Paul ; [auteur] Meyer, Hanno. - ISBN13 978-90-8965-052-8 - Culemborg : Van Duuren Management, 2010. - 293 p.

26 cmEr zijn talloze psychologische modellen in omloop. Maar welk model is nu geschikt als je beter wilt leren omgaan met conflicten, je faalangst wilt aanpakken, je charisma wilt ontwikkelen of wilt weten welke leerstijl voor jou het meest effectief is? In het Groot Psychologisch Modellenboek

8

worden de belangrijkste modellen op een rijtje gezet. Aan bod komen onder andere de Roos van Leary, het Primary Mental Abilities-model, The Big Five, RET, de piramide van Maslow, flow, de loopbaanankers van Schein, het Thomas-Kilmannmodel en Management Drives. De 51 modellen zijn ingedeeld in de volgende rubrieken: - Leiderschap & Invloed - Communicatie & Relaties - Persoonlijkheid & Ontwikkeling - Leren & Presteren - Geluk & Stress - Talent & Ambitie - Samenwerken & Resultaat - Besluitvorming & Creativiteit. Elk model wordt beschreven aan de hand van een vaste opzet: wat is het dilemma, wat is de achtergrond van het model, hoe kan het model in de praktijk worden ingezet en wat zijn de voor- en nadelen van het model? De vele tests die in het boek zijn opgenomen bieden de mogelijkheid om jezelf of bijvoorbeeld je teamleden direct te toetsen. Een uniek boek voor de ambitieuze, nieuwsgierige en leergierige professional!Vocvo vzw HORS Achtergrondliteratuur | 25 | VTO vorming, training en opleiding

c:vocv:10401De kick van feedback : energiek en prettig samenwerken   [auteur] Dijkstra, Eeke ; [auteur] Dolman, Jurriaan. - ISBN13 978-90-8965-036-8 - Culemborg : Van Duuren Management, 2010. - 89 p.

25 cmIedereen die samenwerkt met andere mensen heeft met feedback te maken. Het geven en ontvangen van feedback is niet altijd even makkelijk en kan ook heel spannend zijn. Maar als het goed gaat, kan feedback je een kick geven. Je merkt dan dat je zelf de samenwerking met anderen kunt verbeteren en bovendien je eigen ontwikkeling een boost kan geven. De kick van feedback laat je zien hoe je ervoor kunt zorgen dat je feedbackgesprekken effectief kunt laten verlopen door zelf op een goede manier feedback te geven, maar ook op een goede manier feedback in ontvangst te nemen. Dit boek geeft je antwoord op onder andere de volgende vragen: - Hoe voorkom je dat anderen zich aangevallen voelen als je feedback geeft? - Hoe spreek je een collega aan die zijn afspraken niet nakomt? - Hoe verbeter je de samenwerking met anderen door open te communiceren? - Hoe kun j! e beter omgaan met feedback zonder dat je emoties je daarbij in de weg zitten? - Hoe voorkom je dat je feedback te persoonlijk opvat waardoor het je niet verder helpt? - Hoe haal je meer uit de feedback van anderen zodat het je helpt je verder te ontwikkelen? Kortom, dit boek biedt je niet alleen praktische handvatten om een feedbackgesprek vorm te geven, maar ook middelen om voor jezelf en anderen de drempel tot het uitwisselen van feedback te verlagen.Vocvo vzw DIJK Achtergrondliteratuur | 32 | Management personeel

c:vocv:11059Feedbackspel : hét spel over het geven en ontvangen van feedback   [auteur] Nijman, Annemieke. - ISBN13 978-90-5871-578-4 - Zaltbommel : Thema - Schouten-Nelissen, 2011. - 82 p.

25 cmdoos : bord, werpsteen, speelkaarten, boekje, kaartVeel mensen gaan feedback liever uit de weg. Want het is best lastig om op een goede manier tegen een collega te zeggen dat zijn gedrag of houding jou irriteert. Andersom valt het ook niet altijd mee om zelf goed met kritiek om te gaan. En dat is heel jammer want goede feedback is eigenlijk een cadeautje: je leert door feedback wat anderen van jouw gedrag vinden en hoe je dat eventueel kunt veranderen. Feedback is niks meer en niks minder dan samen praten over gedrag. En dat is precies wat je met het Feedbackspel doet. Tijdens het spelen onderzoek je samen met je team, met collega's van andere afdelingen, of met wie je maar wilt wat er allemaal komt kijken bij feedback. Je krijgt en je geeft inzichten, aan jezelf en aan anderen, en je oefent met allerlei feedbacksituaties. Het Feedbackspel daagt je uit en laat je in je waarde. Je leert hoe je op een plezierige manier feedback kunt geven en ontvangen, en je ervaart aan den lijve hoe belangrijk het is als we elkaar vertellen waar we goed in zijn en wat we beter anders zouden kunnen doen. Inclusief het boekje Kleintje feedback.Vocvo vzw NIJM Achtergrondliteratuur | 32 | Management personeel

c:vocv:9934Succesvol omgaan met moeilijke mensen : doeltreffende methoden om beter om te gaan met

9

moeilijke klanten, collega's, managers en teams in uw werkomgeving   [auteur] Mannering, Karen. - ISBN13 978-90-447-3009-8 - Aartselaar : Deltas, 2011. - 144 p.

20 cmOp het werk worden we vaak geconfronteerd met moeilijke mensen. Ze werken tegen, hebben altijd commentaar, zijn negatief of weten het juist altijd beter. Zulke collega's of chefs kunnen het u aardig moeilijk maken en er zelfs voor zorgen dat u helemaal gedemotiveerd raakt. In 'Succesvol omgaan met moeilijke mensen' vindt u een heleboel doeltreffende strategieën die u helpen te voorkomen dat die moeilijke mensen uw zaak, uw carrière of uw zelfvertrouwen negatief beïnvloeden. U kunt niet altijd kiezen met welke mensen u samenwerkt, maar u kunt er wel voor kiezen op een succesvolle en positieve manier een einde te maken aan die moeilijke situaties! Dankzij de technieken in dit boek leert u - begrijpen waarom mensen moeilijk gedrag vertonen - omgaan met moeilijke klanten, collega's, managers en teams - optreden tegen negativisme - problemen door te praten - moeilijke relaties in een positieve richting ombuigen - het beste te halen uit moeilijke mensenVocvo vzw MANN Achtergrondliteratuur | 32 | Management personeel

c:vocv:9590Ssst, de leerkracht leert! 25 methodieken om te ontdekken hoe leerlingen je lessen ervaren   - ISBN13 978-90-301-0895-5 - Mechelen : Plantyn, Vlaamse Scholierenkoepel vzw, 2011. - 32 p. ; 14 p. ; 12 p.

30 cmFeedback vragen aan leerlingen over je manier van lesgeven is in de meeste scholen nog geen gewoonte en ligt bij heel wat leerkrachten gevoelig. Toch kan feedback bijdragen aan je professionele ontwikkeling als leerkracht. Leerlingen zien je dagelijks aan het werk en kunnen je helpen bij het in kaart brengen van je eigen sterktes en zwaktes. Ze zijn in staat om zich uit te spreken over de manier waarop je een les organiseert of leerlingen ondersteunt. Sst, de leerkracht leert ... is een werkmap met 25 mogelijke manieren om feedback in je klas of op school vorm te geven: van vragenlijsten en klasdiscussies tot schrijfgesprekken en stellingenspelen. Want er bestaat geen kant-en-klaarrecept. Het belangrijkste is dat leerlingen hun mening kwijt kunnen en dat jij er rekening mee houdt. De manier waarop je de feedback organiseert, hangt af van verschillende aspecten: het onderwerp, je persoonlijkheid, de beschikbare tijd, de klassfeer, de leeftijd van je leerlingen ... Aan de hand van het stappenplan ontdek je welke methode het best bij jouw groep past. Deze werkmap is een instrument voor gemotiveerde en 'open' leerkrachten en voor iedereen die de inbreng van leerlingen op school waardeert. Ze ondersteunt leerkrachten en directie bij het uitbouwen van een feedbacktraject in de klas of op school. (incl. online ICT + inlogcode )Vocvo vzw SSST Achtergrondliteratuur | 25 | VTO vorming, training en opleiding

c:vocv:10100Sterk aan het Werk   - Leuven : ISW Limits, KULeuven, CBE Leuven-Hageland en Wonen en Werken, 2011. - 378 p.

30 cm ; 1 USB_stickSterk aan het werk  is een pakket van ondersteunend materiaal om met werkzoekenden uit kansengroepen te werken aan veerkracht en psychosociale vaardigheden. Het pakket bestaat uit een cursusmap (378 blz) met een handleiding voor de begeleider en drie onderdelen: ik en mezelf, ik en de ander en ik en het werk. Elk onderdeel bestaat uit achtergrondinformatie, uitgewerkte oefeningen en bondige theorieblaadjes voor de doelgroep. Thema’s die uitgewerkt werden zijn onder andere: Je mag er zijn, geef stress geen kans, wees goed voor jezelf, neem je leven in eigen handen, omgaan met hevige emoties, assertieve communicatie en feedback geven. De thema’s worden steeds uitgewerkt via voorbeelden en oefeningen uit de werkcontext van deze doelgroep. Het pakket werd uitgewerkt door de KULeuven (Centrum voor Leerpsychologie en Experimentele Psychopathologie), ISW Limits, CBE Leuven-Hageland en Wonen en Werken in het kader van een ESF innovatie project en werd binnen het cursusaanbod van CBE-Leuven Hageland gevalideerd en bijgestuurd.Vocvo vzw STER Leermiddelen | MO - Functioneren op het werk

c:vocv:10275Communicatie   [auteur] Vanderheyden, Karlien ; [auteur] Warmoes, Veronique. - ISBN13 978-90-77432-48-8 - Tielt : Lannoo Campus, 2011. - 152 p.

20 cm

10

In reeks: EssentialsGoed communiceren is niet zo gemakkelijk als je zou denken. Je moet niet alleen weten wat je wilt communiceren, maar ook hoe je dat wilt doen. Communiceren is een proces van vallen en opstaan. Af en toe kom je in een situatie terecht waarin communiceren echt gecompliceerd is. Maar hoe komt dat? Communiceren doe je niet alleen. Je communiceert met - onvoorspelbare - anderen: op het werk, op de tram, in de winkel of gewoon thuis. Iedereen kijkt naar de wereld door een andere bril en reageert zus of zo op eenzelfde boodschap. Ook de relatie die je met iemand hebt, heeft een onmiskenbare invloed op de manier waarop je communiceert. ESSENTIALS Communicatie zet een arsenaal aan hapklare tips en concrete adviezen op een rijtje. Zo heb je alles in huis om je professionele en persoonlijke communicatieskills naar een hoger niveau te tillen. Het gevolg? Betere resultaten en een hogere werktevredenheid!Vocvo vzw VAND Achtergrondliteratuur | 37 | Communicatie en presentatie

c:vocv:10521Contact maken op school : motiveren, leidinggeven en samenwerken in het voortgezet onderwijs   [auteur] Boves, Tom ; [auteur] van Dijk, Marijke. - ISBN13 978-90-232-4765-4 - Assen : Van Gorcum, 2011. - 172 p.

25 cmIedere docent droomt van een ideale relatie met de klas, met ouders en collega's. Leerlingen die doen wat je vraagt, ouders die respect voor je hebben, collega s die hun verantwoordelijkheden oppakken. Maar hoe maak je deze droom werkelijkheid? Contact maken op school beschrijft wat je kunt doen om de aandacht van leerlingen vast te houden, om leerlingen te motiveren, om oudergesprekken in goede banen te leiden en om de samenwerking met collega s effectief te laten verlopen. Tom Boves en Marijke van Dijk bundelden in dit boek de kracht van effectief verbaal én non-verbaal gedrag. Het boek werd ontwikkeld vanuit de weerbarstige praktijk van het voortgezet onderwijs, voor docenten en mét docenten. Het boek is vlot geschreven. De realistische praktijkvoorbeelden en verhelderende interviews maken het uitermate bruikbaar voor aankomende docenten. Ook docenten met veel ervaring kunnen hier terecht voor nieuwe tips en inspiratie. Een praktisch boek voor iedereen die meer wil bereiken met minder moeite. Tom Boves en Marijke van Dijk zijn inhoudelijk experts en trainer op het vlak van (non)verbale communicatie. Samen met Susan Eggels vormen zij het centrum voor co-actieve communicatie en richten zij zich op het professionaliseren van de gespreksvoering binnen het onderwijs.Vocvo vzw BOVE Achtergrondliteratuur | 25 | VTO vorming, training en opleiding

c:vocv:10253Communicatie op school : haalbare ideeën voor een sterk verhaal   [auteur] Van Driessche, Ann. - ISBN13 978-2-509-01118-3 - Brussel : Politeia, 2011. - 152 p.

23 cmWie werkt in een school ziet het elke dag gebeuren: communicatie die goed loopt, maar ook communicatie die moeizaam of ronduit slecht verloopt. Communiceren in een schoolcontext is bovendien een heel complex gegeven. Leerlingen, schoolteam, ouders, externe  stakeholders , iedereen verwacht een aangepaste vorm van communicatie. Over communiceren werden al boekenplanken vol geschreven. Hoog tijd voor een boek dat zich specifiek op het onderwijs richt! Doeltreffende communicatie is tenslotte een essentiële indicator van beleidvoerend vermogen en dus van kwaliteitsvol onderwijs. Communicatie op school  wil scholen op weg helpen om hun eigen communicatiebeleid te ontwikkelen. Tegelijkertijd is het een praktische handleiding bij de communicatie met verschillende doelgroepen en in verschillende situaties. Alles is immers communicatie: van de aankleding van de speelplaats over het taalgebruik in brieven tot de manier waarop de secretariaatsmedewerker de telefoon opneemt. Dit boek maakt duidelijk dat een goede communicatie voeren voor elke school een haalbare kaart is. U vindt er geen theoretische traktaten maar wel concrete informatie waarmee u meteen aan de slag kunt. Zodat u het sterk verhaal dat u schrijft met de school op een sterke manier naar buiten kunt brengen. Auteur van  Communicatie op school  is Ann Van Driessche, communicatiedirecteur GO!Vocvo vzw DRIE Achtergrondliteratuur | 37 | Communicatie en presentatie

c:vocv:10629Zo begrijpen ze je wel ! - Bewuster omgaan met communicatie verbetert je relaties  

11

[auteur] Steffens, Ellen ; [auteur] Meijs, Estrella. - ISBN13 978-90-5871-680-4 - Zaltbommel : Thema uitgeverij, 2012. - 120 p.

20 cmDit boek leert je in de communicatie met anderen niets als vanzelfsprekend aan te nemen en altijd te toetsen of jij begrijpt wat de ander bedoelt en of de ander begrijpt wat jij bedoelt. Want andere mensen zijn echt anders! En voor je het weet, praat je langs elkaar heen, ontstaan er misverstanden of erger nog, fikse irritaties. Om met al die verschillende mensen te kunnen communiceren en relaties te onderhouden, is het van belang dat je verschillende technieken en vaardigheden kunt inzetten.Vocvo vzw STEF Achtergrondliteratuur | 37 | Communicatie en presentatie

c:vocv:12186Communiceren kun je leren : basisvaardigheden voor communicatie   [auteur] Märtin, Doris. - ISBN13 978-90-5871-568-5 [paperback] - 3 ed. - Zaltbommel : Thema, 2014. - 208 p., ill.

Eerder verschenen als Geen blad voor de mondOorspronkelijke titel: Smart talk : sag es richtig!Je collega negeert je al de hele dag, je hebt zeker iets verkeerd gedaan. Een voetganger steekt over zonder uit te kijken en je slingert van schrik een reeks scheldwoorden uit het open autoraampje. Het avondeten thuis is al koud, terwijl je toch duidelijk had gezegd dat je een uur later zou zijn Allemaal misverstanden die terug te voeren zijn op één en hetzelfde: communicatie. Maar goed communiceren valt te leren! In Communiceren kun je leren staan alle basisvaardigheden beschreven. Je leert hoe je een gesprek ontspannen op gang brengt, tussen de regels door luistert, hoe je iets ingewikkelds op een eenvoudige manier zegt. Ook krijg je onder de knie hoe je je in discussies en bij meningsverschillen het beste opstelt, en hoe je in een groter gezelschap vaardig je verhaal doet. Communiceren kun je leren is een heel praktisch boek met checklists, talktools en zelftests bij elk communicatiethema. Geschreven in een vlotte stijl, met veel diepgang en toch toegankelijk. Voor iedereen die communiceert en dat zijn wij dus allemaal! Inhoud 'Communiceren kun je leren': Wij kunnen niet niet communiceren - Converseren - Begrijpen - Je presenteren - Formuleren - Je assertief opstellen - Verzoenen - Een presentatie geven - Vertellen - Talk smart!Vocvo vzw MART Achtergrondliteratuur | 37 | Communicatie en presentatie

E-document

c:vocv:10506Crisiscommunicatie in scholen : hoe zorg je als school voor een goede communicatie in geval van een crisissituatie? - aanpak   [auteur] Vermunicht, Fabienne. - Mechelen : Leerrijk-Plantyn nv, 2012. - 12 p.

pdf, 82 kBIn geval van crisissituaties allerhande is het zinvol om een houvast te hebben betreffende de communicatie intern (in de school naar de leerlingen) en extern (naar de ouders en naar de pers). Wanneer je als school op voorhand nadenkt over de meest gepaste aanpak in dergelijke situaties, kom je minder voor verrassingen te staan. Het zal nooit haalbaar zijn om in een draaiboek te voorzien dat voor elke situatie helemaal klopt, maar een indeling in een aantal verschillende crisissituaties met de daarbij behorende aanpak, mogelijke getroffenen, nuttige telefoonnummers, belangrijke contactpersonen enz. zorgt voor een houvast in acute situaties waar elke minuut belangrijk is. Minder in richtlijnen te gieten, maar minstens even belangrijk om bij stil te staan, is het te woord staan van de pers.Vocvo vzw VERM Achtergrondliteratuur | 37 | Communicatie en presentatie

c:vocv:12237Hét communicatie-instrument voor onderwijs en bedrijfsleven   [auteur] Westerhuis, Anneke. - Canon voor beroepsonderwijs, 2014 ; ECBO - Expertisecentrum Beroepsonderwijs, 2014. - 5 p.

87 kBIs het: u (bedrijfsleven) vraagt, wij (middelbaar beroepsonderwijs) draaien? Of moet het mbo studenten meer dan beroepsgebonden competenties meegeven? Bijvoorbeeld kennis over de

12

samenleving of kennis die nodig is om de stap naar een vervolgopleiding te kunnen maken? Ziedaar het spanningsveld waarin kwalificaties van het mbo vorm krijgen: welke competenties zijn belangrijk voor als bagage voor een onzekere toekomst? - Website http://www.canonberoepsonderwijs.nlHier te downloadenVocvo vzw WEST Achtergrondliteratuur | 23 | Duale trajecten

INFO

http://www.vocvo.be/content/bibcatalogus

Bibliotheekreglement Handleiding

Heel wat diensten kun je online zelf beheren: bewaarlijsten opstellen en doormailen reserveren e-documenten downloaden artikels en e-documenten opvragen er zijn verschillende zoekmogelijkheden je persoonlijke leenstatus bekijken verlengingen aanvragen …Hoe een document reserveren?

Druk op de titel van het gewenste document uit deze lijst en je komt terecht in de Vocvo webcatalogus.

Druk op “Vraag dit document aan” Om gebruik te kunnen maken van onze diensten kan u zich als volgt aanmelden:

13

Heb je nog vragen? Contacteer dan onze infotheekverantwoordelijke.

Infotheek Vocvo, Kardinaal Mercierplein 1, 2800 Mechelent. 015 44 65 03e. ludwine.liefooghe@vocvo.bew. www.vocvo.be

14