Verslag van de veldlessen in:

groeve ’t Rooth 2012

Jobien Boonman

ARK Natuurontwikkeling

Op speurtocht in de verborgen vallei

Deelname van de scholen Begin januari zijn de uitnodigingsbrieven digitaal verstuurd. Scholen kregen hiermee weer de

mogelijkheid om in het voorjaar mee te doen aan het veldlessenprogramma,bestaande uit een

powerpoint presentatie op school en een veldles in de groeve.

Aanmeldingen

Bs Vilt 2x Bs Sibbe 1x OBS Valkenburg 2x

OBS Berg 3x Bs de Plenkert 2x

In totaal meldden zich 5 scholen aan, met10 groepen, 257 kinderen, 97 begeleiders (ouders,

leerkrachten). Drie van deze tien groepen konden jammer genoeg uiteindelijk niet meedoen met

de veldles (wél met de powerpoint). Eén vanwege andere activiteiten op school (zie brief in

bijlage 1) en twee vanwege het slechte weer. De juf liet me weten dat de kinderen het héél erg

jammer vonden.

Zo bleven in het voorjaar nog 7 groepen over, met 151 kinderen en 62 begeleiders. In het kader

van het MOP (Milieu Ontmoetings Programma) kwam in het najaar nog 1 groep erbij. Het was

een klas van de Maurice Rose school uit Margraten, met 26 ll en 9 begeleiders + 1 leerkracht. Dit

bracht het totaal op: 8 groepen, 177 kinderen, 72 begeleiders

Powerpoint presentatie

De powerpointpresentatie is bedoeld als voorbereiding op de veldles en is als het ware een

voorproefje op wat men straks in de groeve verwachten kan, zowel wat betreft het landschap als

de opdrachten die bij de veldles horen De kinderen krijgen in een uur tijd iets te horen over het

specifieke karakter van de groeve, wanneer en hoe de mergel is ontstaan, en hoe en waarom

mergel wordt gewonnen. Er wordt veel aandacht besteed aan de bijzondere natuurwaarden in de

groeve en de manier waarop plant en dier gebruik maken van de groeve-biotopen: de poelen,

steile rotswanden, noord- en zuidhellingen, bossen, graslandjes, puinhellingen etc. Ook de

betekenis van de natuurlijke begrazing door geiten en paarden wordt uitgelegd.

Het fijne van de powerpointpresentatie is dat de kinderen en de veldlesbegeleider elkaar al een

keer gezien hebben vóór de veldles. Het is leuk om iedere keer weer te ervaren dat kinderen door

de presentatie ontzettend enthousiast worden en eigenlijk liefst meteen al naar de groeve toe

zouden willen gaan. Het lijkt wel of ze elk jaar enthousiaster worden bij het horen van het

verhaal met natuurlijk de mooi p;laatjes erbij.

Tijdens de presentatie wordt extra aandacht besteed aan het bewaren van rust in de groeve, want

hoe rustiger de kinderen zijn, hoe meer ze ook zullen zien. “Wij gaan op visite in het gebied

waar de geiten en de Koniks leven. En als je ergens op visite gaat gedraag je je als gast. Dan ga

je niet gillen en schreeuwen of je loopt ook niet hard te zingen. Dat doe je niet als gast.” Dit helpt

goed. Met hier en daar wat enthousiaste uitschieters.

Veldles

De natuur kun je het beste ervaren en begrijpen door er zelf op uit te trekken, om te speuren, te

onderzoeken en te beleven. Dat is de kracht van een veldles. Een leerlingenboekje met

opdrachten vormt de rode draad van de veldles.

De klas wordt in kleine groepjes (ca. 5 leerlingen per groepje) verdeeld die in een roulerend

systeem de opdrachten uitvoeren. De groepjes kunnen kleine beestjes en vogels bekijken,

menselijke en dierlijke sporen in het terrein zoeken, grote grazers observeren, waterdiertjes

scheppen en bekijken, stenen zoeken enz. Voor deze opdrachten zijn materialen beschikbaar

zoals verrekijkers, loepjes, schepnetten, zoekkaarten e.d. De opdrachten worden verdeeld vanuit

de ‘centrale plek’. Hier wordt het lesmateriaal uitgestald. Van hieruit vertrekken de groepjes met

hun opdracht en keren ze weer terug voor een nieuwe opdracht.

Hier staat ook de veldlesbegeleider van Ark Natuurontwikkeling), die vragen kan beantwoorden,

aanwijzingen geeft, en luistert naar de verhalen van de teruggekomen groepjes.

Enkele opdrachten:

GROTE SPEURTOCHT / VOGELS / GROTE GRAZERS

Deze drie opdrachten worden vaak uitgedeeld als een combinatie-opdracht. De kinderen krijgen

dan elk een eigen verrekijker, hetgeen ze iedere keer “heftig” vinden. Alle groepen kiezen deze

drie opdrachten. Ze lopen langs het Broodje en het Mannetje waarover ze bij de powerpoint

presentatie het een en ander gehoord hebben. Een prachtig mooi, verstild plekje in de groeve.

Meestal komen ze terug met allerlei verhalen over wat ze gezien hebben. Sommigen weten zeker

dat ze de Oehoe hebben zien vliegen. Ook hebben de meesten dit jaar de geitjes en de paarden

gezien. Een groep vond een dode vos wat ze behoorlijk interessant vonden en zielig.

STENEN ZOEKEN

Op de plek waar de stenen gevonden kunnen worden, ziet een aantal kinderen de uitdaging langs

de helling helemaal boven te klauteren, om vanaf daar van het uitzicht te genieten. Tijdens dat

stenen zoeken vinden ze, ondanks dat ze niet meer mogen mergelkappen, toch nog wel eens

fossielen. “Ik ben wel een geluksvogel hè” was een opmerking van een jongen die een mooi

exemplaar gevonden had. Er zijn weer heel wat stenen mee naar huis gegaan.

BLOEMEN/ PLANTENSPEURTOCHT /BLADVORMEN

Door het koude voorjaar waren er eigenlijk nog niet veel bloemen. Toch waren er leuke collages

gemaakt van de bloemetjes en blaadjes die ze bij elkaar hadden gesprokkeld. Er zijn altijd wel

verschillende bladvormen te vinden.

KLEINE BEESTJES

Soms is het zó eng om een beestje vast te houden. Echt niet

durven, en dan beetje bij beetje lukt het toch! Wat een

overwining!

Het was leuk om dit meisje zo trots en zo blij te zien.

Een aantal keren was het vochtig weer. Dat was natuurlijk voortreffelijk slakkenweer. Van klein

naar heel groot. Ook kikkers, levendbarende hagedissen en sprinkhanen waren weer van de

partij. Vlinders hebben we dit voorjaar niet gezien.

WATERDIERTJES

Deze opdracht kon jammer genoeg niet doorgaan. In de voormalige grote poel stond helemaal

helaas geen water meer Van de andere kant was het ook weer spannend om door dat hoge riet te

lopen, zowaar zonder natte voeten te krijgen (zie foto voorkant verslag).

Dit droogvallen komt waarschijnlijk door de werkzaamheden voor herinrichting of door de

nieuwe graafwerkzaamheden.

NEUZEN NAAR GEUREN

Deze opdracht staat niet in het boekje, maar wordt als losse opdracht gegeven. Bij de vraag “wie

wil er zijn eigen parfummetje maken” reageren ze allemaal enthousiast. De kinderen krijgen een

hulsje mee van een fotorolletje. Hierin mogen ze van alles verzamelen. Bloemen, blaadjes, mos,

besjes enz. Met een takje of stevige stengel mogen ze het fijn maken zodat de geurtjes vrij

komen. De kinderen geven hun geurtje een naam en gaan dan in aan kring staan om hun geurtje

door te geven aan de anderen. De geurtjes konden daarna, voor wie wilde, in een klein papieren

envelopje gedaan worden, zodat hun geurtje mee naar huis kon.

Conclusie

De klassen die mee hebben gedaan waren weer heel erg enthousiast, die niet mee konden doen

vonden dit heel, heel erg jammer. Lees één van de reakties in bijlage 1..

Het zou fijn zijn als het volgend jaar weer door zou kunnen gaan.

Bijlage 1: Brief Hub Corten:

Dag Jobien,

Zojuist heb ik op je 06-nummer een bericht ingesproken. Een vervelend bericht! De groep van 8

juni, groep 7, kan niet naar de Groeve komen. Op die dag is er voor de scholen in Valkenburg en

omgeving de jaarlijkse slotmanifestatie, waar ik me met mijn groep onmogelijk aan kan

onttrekken.

Ik vind het bijzonder vervelend, in de eerste plaats voor jou en mijn leerlingen, en voor mijzelf

uiteraard ook, want ik beschouw die dag al jaren als een topdag! Uitwijkmogelijkheden heb ik

niet meer, en jij zat ook al behoorlijk vast in je planning! Hopelijk mogen ze volgend schooljaar

komen . . . . .We zien elkaar in elk geval op 1 juni, want dan kom ik mee met groep 8

Ik baal hier enorm van!! Sorry!!

Mea culpa, mea culpa, mea maxima culpa!!

Met vriendelijke groet,

Hub Corten, leerkracht groep 7, basisschool “De Plenkert “

Bijlage 2: Verslagje van de school in Berg

7b / 8a

Groepsleerkrachten:

Juf Astrid op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag Juf Yoni op woensdag

April 2012

Excursie naar Groeve ‘t Rooth Op vrijdagmiddag 13 april hadden we een excursie naar Groeve ’t Rooth. Groeve ’t Rooth is ontstaan door mergelwinning. In deze groeve wordt al minstens 65 jaar lang mergel afgegraven. Er leven veel bijzondere dieren en planten Voorafgaand aan deze excursie hebben we in de klas een PowerPoint presentatie gehad, zodat we al een en ander weten over het gebied. Vandaag hebben we het met eigen ogen, oren en handen kunnen onderzoeken met behulp van een opdrachtenboekje. De opdrachten waren o.a. het zoeken van stenen, de plantenspeurtocht, bloemen zoeken en kleine beestjes.

HET WAS SUPER!!!!!!!!!!! HOPELIJK VOLGEND JAAR WEER.