DEFINITIEF CEMENT VOO" OE TOEKOMST

HOOFDSTUK

Alternatieve winplaatsen

60. JNLEIDING EN UITGANGSPUNTEN

[n dit hoofdstuk worden de onderzoeksresultaten gepresenteerd van een onderzoek naar

alternatieve winplaatsen voor kalksteen buiten de huidige groeve van de Sint Pietersberg.

Bif hel imiierzoek naar alternatieve winplaatsen voor kalksteen zijn de volgende slappen en

uitgangspunlengehanteerd:

• Welke mogelijke alternatieve winplaatsen zijn er in Limburg?

* Welke mogelijke alternatieve winplaatsen zijn er in het buitenland (Duitsland en België)?

• Welke transportmodaliteit is geschikt voor de aanvoer van kalksteen vanuil een andere groeve

naar de productielocatie voor cement in Maastricht, met als economische randvoorv^'aarde dat

de kostprijs van de kalksteen wel verantwoord moet blijven ten opzichte van de huidige

kostprijs van kalksteen uit de huidige groeve.

• Wat is een transportafstand die acceptabel is, voor de aanvoer van kalksteen uit andere

groeves, uitgaande van een beperkte stijging van de kostprijs van kalksteen?

• Bieden de groeves die uit deze selectie resteren een goed alternatief voor winning van

kalksteen in de Sint Pietersberg? Daarbij spelen de volgende economische, technische en

juridische en milieuhygiënische randvoorwaarden:

- Kan de desbetreffende groeve de gevraagde 40 Klon kalksteen per week leveren over een

periode van 25 tot 30 jaar met een tolaal van minimaal 20 miljoen m' kalksteen leveren?

- Is de kwaliteit van de kalksteen voldoende om toegepast te worden in de huidige

productielocatie?

- Is de betrouwbaarheid van levering aan ENCI Maastricht in voldoende mate te garanderen?

- Past levering van kalksteen aan ENCI Maastricht binnen de (economische) belangen van

hel HeidelbergCement concern?

- Welke milieugevolgen heeft winning elders (m.n. voor natuur en de noodzaak om al dan

niet grondwater te onttrekken) en het transport van kalksteen naar Maastricht?

6.2

COMMISSIE ALTERNATIEVE

WINPLAATSEN KALKSTEEN

RIJKSWATERSTAAT (1983)

.ALTERNATIEVE WINPLAATSEN IN DE PROVINCIE LIMBURS

In 1983 is er door de commissie Alternatieve Winplaatsen Kalksteen van Rijkswaterstaat in

opdracht van de Ministervan Verkeer en Waterstaat een onderzoek verricht naar andere

mogelijke winplaatsen voor kalksteen in Limburg.

Resultaat van het onderzoek is de rapporiage Alternatieve Winplaatsen Kalksteen.!XXI]De

commissie heeft eerst een globale toetsing uitgevoerd voor mogelijke winplaatsen in een gebied

iiK2KtM»nioa> 127

DERNITIEF CEMfNT VOOR DE TOEKOMST

begrensd door Grens en Geul. De toetsing heeft plaatsgevonden op basis van natuur, landschap

en ruimtelijke ordening. Mogelijke gebieden, anders dan het huidige concessiegebied zijn:

• Maasvallei ten zuiden van Heugem en len noorden van Eijsden;

Rand van Margraten plateau Ier hoogte van Rothem;

• Caberg ten westen van de Maas en ten noorden van Maastricht.

Volgens de rapportage komen geen van de drie locaties voor winning in aanmerking om de

volgende redenen;

• De Caberg heeft de functie van drinkwatergebied, wat conflicteert met de belangen van

kalksteenwinning.

• Winning in de rand van het Margraten-plateau ter hoogte van Rothem stuit op grote

landschappelijke bezwaren. De provincie werkt vanuit haar beleid (zie deelplan kalksteen

verderop in deze paragraaO niet mee aan winnen van kalksteen op het plateau van

Margraten, Daarnaast zijn er ook bezwaren op landbouw- en drinkwatergebied;

• Winning in de grindplas (ontstaan na kleiwinning! ten noorden van Eijsden behoort tol de

mogelijkheden. De kalksteenkwalileil is echter onvoldoende om tot een effectieve winning

over te gaan.

DEELPLAN KALKSTEEN Als deelplan bij het Provinciaal Ontgrond ingenplan Limburg is in 1994 het deelplan

kalksteen[XXII] opgesteld. In het hoofdstuk "Beleid" is dit deelplan verder toegelicht in haar

beleidsmatige context. Voor de mogelijkheid van het witmen van kalksteen op andere plaatsen

volstaan de volgende conclusies:

• De provincie zal geen nieuwe locaties meer aanwijzen om in de kalksteenbehoefte van de

cementindustrie te voorzien.

• De provincie zal geen medewerking verlenen aan een grootschalige winning van kalksteen

voor de cemenlindustrie op het Plateau van Margraten.

Binnen de Provincie Limburg is op basis van dit beleidsstuk hel winnen van kalksteen buiten de

in de ontgrond ing vergunning opgenomen begrenzing van de huidige groeve niet mogelijk.

PROVINCIAAL

OMGEVINGSPLAN UMBURG

Recentelijk heeft de provincie zich in hel Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL)[XXIIll

nogmaals uitgesproken over kalksteen winning in Limburg. Daarbij wijken zij niet af van het in

1994 opgestelde deelplan kalksteen.

fca.

Met deze beleidsuitspraken zijn andere grootschalige winplaatsen buiten de huidige

concessiegrenzen van de Sint Pielersberg uitgesloten.

^ALTERNATIEVE WINPLAATSEN IN HET BUfTENlAND

In hel kader van deze m.e.r.-procedure heeft ENCI in samenwerking mei ARCADIS België

onderzocht welke groeves in de verdere omgeving van ENCI in aanmerking komen als

kalksleenbron ter vervanging van kalksteenwirming in de huidige groeve. Voorwaarde is dat er

in die groeves minimaal 20 miljoen m3 kalksteen van de vereiste kwaliteit gewonnen kan worden

en naar Maastricht kan worden aangevoerd ~.

Duitsland

ln\entarisatie van kalksteengroeves in Duitsland en België heeft uitgewezen dat de groeves in

Duitsland alle achter Aachen liggen en daarmee op meer dan 50 km van ENCI MaastrichL

'Richtlijnen, paragraaf 45.

\ioQiKitnttmiasi 128

DEFINITItF CEMENTVOORDETOEKOMSr

Transport zou per vrachtwagen moeten plaatsvinden, omdaf er ^een rechtstreekse

waten'erbind ing is van deze regio in Duitsland naar ENCI Maastricht. De behoefte aan kalksteen

bedraagt in deze analyse maximaal zo'n 40 K(on per week, wat resulteert in meer dan 5,3 miljoen

vrachtwagen kilometers op jaarbasis". Dit levert een deraiale grote milieubelasting en

kostenverhoging op de deze transporta (stand niet realistisch is en dat daarmee vervoer van

kalksteen uit Duitsland afvalt.

België

Direct ten zuiden van ENCI liggen verschillende kalksteengroeves, waarvan bij een aantal niet

direct met zekerheid kan worden gesteld dat ze geschikte kalksteen winnen:

• De groeve Mamebei te Eben-Emael (gemeente Bassenge).

• De twee groeves Romont en Loen van CBR Lixhe (gemeentes Bassenge en Vise).

• Enkele groeves bij Haccourt. incl, oude groeve van Portland Liegéois (gemeente Oupeye),

• Carrière La Neuville; Fléron (tussen Luik en Ver\-iers) afstand naar ENCI circa 28 km in rechte

lijn waarschijnhjk kalksteenwinning t.b.v. toeslagmateriaal wegenbouw en beton uit

geologische tijdperk Carboan of Devoon.

• Een groeve bij Clermont (boven Verviers, in de gemeente Thimister-Clermont, op circa 27 km

in rechte lijn van ENCI).

• Meerdere groeves bij het plaatsje Limbourg (circa 35 km in rechte lijn van ENCI).

• Meerdere groeves bij Engis, Clermont sous-Huy en Hermalle sous-Huy, 'achter' Luik, gelegen

aan de Maas, ± 35 km van ENCI in rechte lijn, kalksteen en mogelijk dolomiet.

• Een groeve bij Wanze (ten noorden van Huy; ± 35 km van ENCI aan snelweg, kalksteen.

• En nog meer groeves 'Maas opwaarts' richting Namur bij o.a. Andenne. Nameche, Marche-les-

Dames, Lives-sur-Meuse en Beez; kalksteen en dolomiet.

Selectie op bssis van transportafstand

Transport van kalksteen vanuit België kan in principe op twee manieren: per schip en per

vrachtwagen. Vervoer van kalksteen per trein valt af omdat ENCI geen directe aansluiting bezit

op het spoor.

Aanvoer per ichip

Kalksteen uit België zou per schip aangevoerd kunnen worden over de Maas. Hiervoor dient de

kalksteen vanaf de Belgische groeve naar de Maas te worden getransporteerd, daar ter plaatse in

een schip te worden geladen, om vervolgens in Maastricht bij ENCI weer gelost te worden.

Vervoer over water vereist dus aanschaf van transportschepen. en vereist laad- en losfaciliteiten.

ENCI bezit momenteel geen geschikte laad- en los insta 11a tie voor schepen voor het lossen van

kalksteen. Dit betekent dat aanvoer per schip vraagt om realisatie van een nieuwe los installatie,

en investeringen in schepen, ENCI heeft in een verkennende berekening uitgerekend dat aanvoer

met schepen in een tweeploegendienst leidt tot een kapitaalinvestering en exploitatiekosten die

leiden tot meer dan een verdubbeling van de kosten van kalksteen, alleen al ten gevolge van

transport. Hierbij is dan nog geen rekening gehouden met de extra kosten die eventueel gemaakt

moeten worden voor de inkoop van kalksteen bij de Belgische groeves.

" 50 km (retour 100 ken) maal 53.333 ritten met 30 ton kalksteen per wagen resulteert in meer dan 53 miljoen

km per ia ar.

TiatHOMEMOOJS« MCMM 1 2 9

I DEFINmEF CEMtNT VOOR DE TOIKOMr I

Afbeeldina 6.57

De conclusie is dan ook dan aanvoer per schip leidt lot voor ENCl onaanvaardbare

kti stenstijgingen''.

Transport per vrachtwagen

V(Kir transport per vrachtwagen is de transportafstand een belangrijke kostprijsbepalende factor.

De kapitaalslastenzijn echter aanmerkelijk lager dan de kapitaalslaslen bij ^heepsvervoer.

Uitgaande dat de groeve in Maastricht wekelijks 40 Kton kalksteen levert, zou volledige

vervanging van deze levering door een Belgische groeve, vragen om bijtia 2700

vrachtwagenbewegingen per week entra^ Dil betekent op basis van aanvoer gedurende

uitsluitend werkdagen en dagperiode (07.1X) - 19.00 uur), gemiddeld 45 vrachtbewegingen per

uur extra, oftewel iedere 1 W minuut een extra vrachlbeweging. Aanvoer per as is uitsluitend

mogelijk door bewoonde omgeving, waarbij 45 vrachtbewegingen per uur extra een

overschrijding met een factor twee van de toegestane hoeveelheid bewegingen oplevert op de

Lage Kanaaldijk. Hoewel hiermee aanvoer per as onacceptabel en niet realistisch geacht moet

worden, is desondanks verder onderzoek verricht naar alternatieven in België.

De grens van het totaal aantal acceptabele transportkilometers van lage waarde bulkgoederen per

vrachtwagen is enigszins arbitrair, maar ligt in de ordegrtHttte van 10 tot 20 kilometer afstand van

de groeve. Aanvoer over een afstand van meer dan 20 kilometer leidt ook bij transport per as tot

meer dan een verdubbeling van de kalksteen kosten, alleen al ten gevolge van transportkosten.

Dit beeld wordt ook bevestigd dcx>r de stelling in hel Limburgse beleid: Volgens het deelplan

Kalksteen is het in de cementinduslrie een wetmatigheid dat de groeve en het ovenbed rijf op

dezelfde locatie, dan wel op korte afstand van eikaar gevestigd zijn.

Alternatieve vnnplaatsen

België.

LOKATIE KALKSTEEN GROEVES OMGEVING ENCl

- t - ^ W ^

Conclusie leidt dan ook dal alleen groeves die

ordegrootte maximaal 20 transportkilomeier

van ENCl verwijderd zijn, serieus beschouwd

kunnen worden. Dit leidt tot de volgende

groeves:

• Mamebel;

" Romont

• Loen;

Hallembaye.

De locaKes zijn op nevenstaande kaart

weergegeven in roze. In blauw is de groeve

van ENCl op de kaart aangegeven.

Van de groeves is door ARCADIS GEDAS in

België informatie verzameld op basis van

'Belgische bestemmingsplannen' en

vergunningen. Dit heeft geresulteerd in de

informatie die in de volgende tabel staat gepresenteerd.

" Deie informatie is gebaseerd op vertrouwelijke kostenberekeningen, ENCl B.V. Vestiging Maastnchl.

'' In België mogen vrachtwagens maximaal 30 ton laden, dus aanvoer van 40 kiloion per week, uitgaande van

volle wagens heen, en lege wagens retour, levert 2666 vrachtwagenbewegingen per week op.

uam/avaaaixai» 130

DEFINITIEF CEMENT VOOR DE TOEKOMH

Tabel 6.50

Overzichtstabel alternatieve

winplaatsen.

Mamebel' in de

gemeente Bassenge Romont' Lofen'

Katlembaye' in gemeente

Oupeye

BEDRIJFSMATIGE ASPECTEN

Eigenaar/ Eig.: EMR CBR CBR EIg.: KRECO NV - SA

Exploitant van de groeve Expl.; Marnebel SA (Heidelberg Cement

Group)

(Heidelberg Cement Group) expl,. IMOHACNV-SA

Kon,AlbertlaanS3

Machelen

Oppervlak van de groeve Huidige oppervlakte 100 ha (nu) 107,5 ha (oud) 46 ha

(>n ha) Is niet achterhaald

<10 Ha <nieuw)

120 ha (nieuw) 4-41,5 ha (nieuw)

Werkelijke retervei In de Sterk beperkt < 6 Mton (nu) 66 Mton vanaf 2004 Niet gepresenteerd in

groeve vergunning; eigen

{in Kton kalksteen) berekening leidt tot

440Kton/jaar*30jaar

loopt i jd- ruim 13 Mton)

Winning kalksteen p«r Totaal onbekend. 2000 Kton^sar 950 Kton/jaar in 1996 440 kt/jaar

jaar (in Kton) aanvoer naar ENCI

< 110 Kton/jaar

Omschrijving type Maastrichts Krijt Maastrichts Krijt Maastrichts Krijt Formatie van Wit en grijs krijt

kalksteen dat gewonnen Formatie van Formatie van Gulpen

vuordt (welke formatie, Maastricht en Maastricht en Gulpen

Itag oW Gulpen

Indicatie van de kwaliteit Droog, hoge <15S vocht, silex in > 20% vocht; zeer fi jne kalk. > 20% vocht; zeer fijne

kwaliteit, kalk onderste lagen, goede moeilijk verwerkbaar. kalk, moeilijk venwerkbaar.

wordt gewonnen kwaliteit droge ongemengd alleen bruikbaar niet in te zetten jonder

voor gebruik In de kalksteen. 100% op natte oven, zeer beperkt bij meng ing met hogere

Belgische landbouw, inzetbaar op droge bruikbaar op droge oven kwaliteit en niet te

een beperkte

hoeveelheid

rest product uit de

groeve is

btKhIkbaar*

DMD verwerken in de huidige

verwerkingsinstallaties'

VERGUNNINGEN/BESTEMU INGSPLANNEN

Vergunnirigensituatie/ Beperkte huidige Vergunning uit 1976 Huidige vergunning, van Start exploitatie in 1%l.

beitemmingsplan vergunning (gaat en1991, van onbepaalde ti jd.

terug l o t 1953); onbepaalde t i jd, Bestemmingsplan voorl iet in

Ultbreidlngs-

aanvraag is in

voorbereiding

groeve in

bestemmingsplan

Wallonié; deze

voorl iet m de activiteit

grondstolwinning

de activiteit grondstofwinning

Capaciteit Zeer beperkt Tot en met 2007 Tot en met 2004 Nog een periode van 30

Vergunde levensduur JMr.

ii«uw:E««uxnni ARCApis 131

'DEFINITIEF CEMENTVOOROÉTOEKOMSTl

MIUEUASPECTEN

Winning bo«en of onder Boven de grond­ Boven Boven grondwaterspiegel Boven grondwateripiegel*

de grondwaterspiegel? waterspiegel' grondwaterspiegel

Beschermde status Besctiermd gebied Naast groeve bevindt Naast groeve bevinden zich 2 in de streek van de groeve

natuurwaarden zoals 'Heyoule a Eben- zich de "Roosberg", 'Zones Reserves Naturelles': bevinden zich 2 'Zones

habitatrkhtli ingebied of Emael ' in het een 'Zone Naturelles' Natura 2000 gebied fteSËives Naturelles':

nationale status massief v,d Waalse

Sint Pietersberq\

Natura 2000 gebied'

Transportafstand en Vrachtwagen via Uet vrachtwagen via Circa 18 km van ENCI via A2 circa 20 km van ENCI via A2

mogelijke wijze van Tongerseplein, tirca Tongerseplein, circa 12 met Vrachtwagen, met schip

transport a km van ENCI km van ENCI een vrachtwagen, met schip

circa 8 km naar ENCI

circa 9 km van ENCI

' Mondelinge informatie van gemeente Bassenge Ie Eben-Ertiael.

! Informatie van CBR, zusterbedrijf van ENQ.

^Mondelinge informatie van gemeente Oupeye.

'Mondelinge informatie ENQ.

* Inlemel. site van de Waalse overheid Iwww.mrw.wallonie.bel.

' Mondelinge informatie van eigenaar groeve.

Toetsing van de vier alternatieve winplaatsen

Naar aanleiding van infoimatie in de tabel kunnen de volgende vragen beantvv'oord worden:

Levering 40 Kton lolltsteen per week met een totaal van 20 Mrrf in 30 jaar

Uit de label blijkt dat geen van de groeves een vergunning heeft om in totaal 20 Mm' kalksteen te

winnen. Alleen in de groeve van Loën is de benodigde hoeveelheid kalksteen in principe

aanwezig.

Kwaliteit van de kalksteen

Alleen de kalksteen van Mamebel en Romont is in de oven van ENCI onbeperkt inzetbaar. De

relatief natte kalksteen van Loën en F^allembaye is slechts zeer beperkt inzetbaar in de huidige

bedrijFsinslallaties van ENCI.

Betrouwbaarheid van de levering aan ENCI Maastricht

Als de productielocatie van ENCI Maastricht volledig afhankelijk zou worden van externe

ka Iks teen leveranciers, ontstaat hiermee voor ENCI een onacceptabel risico indien om wal voor

(enleme) reden dan ook, levering (tiideüjkl niel plaatsvindt. Extra onzekerheid geeft de vraag of

groeves in België nog wel een nieuwe vergunning krijgen als de kalksteen direct na winning naar

ENCI zou worden getransporteerd. België heeft in zo'n scenario namelijk wel de lokale overlast

van een groeve, maar nauwelijks economische vciordelen van de cementproductie.

Past de levering van kalksteen van CBR aan ENCI Maastricht in de visie van de Heidelberg

Cement Group?

Heidelberg Cement beheert wereldwijd vele groeves. De concernstrategie is erop gericht om de

bestaande en vergunde voorraden en bed rijfsinslallaties optimaal te gebruiken. Tevens streeft

Heidelberg Cement ernaar om zuinig om te gaan met haar primaire grondstoffen. Indien ervoor

gekozen zou worden dal de installaties bij ENCI worden omgebouwd zodat ENCI kalksteen uit

een CBR-groeve kan gaan verwerken, zouden de installaties ter plaatse twee keer zo snel

afgeschreven moeten worden, en halveert de levensduur van de groeve. Dit is strijdig met de

11DtZV:tU>Et«1IDSS 132

DEFINITIE» CtMEHT VOOR DE TOEKOMST

doelstelUnR van de Heidelberg Cement Group om zuinig om te gaan met grondstoffen om de

levensduur van iedere productielocatie maxinual tot zijn rechl te laten komen.

Kosten

Dt' kosten voor aanvoer van externe kalksteen uit België zijn structureel hoger dan eigen winning

in de groeve van de Sint Pietersberg.

Milieugevolgen

In geen van de Belgische groeves wordt momenteel of in de (vergunde) toekomst kalksteen onder

grondwatemiveau gewonnen. Vcxir alle groeves geld! dat zij in de directe nabijtteid liggen van

besctiennde natuurgebieden. Bij grootschalig gebruik van externe kalksteen uit België, neemt de

hoeveelheid transportbewegingen in Maastricht van en naar de ENCI substantieel toe, op de Lage

Kanaaldijk komen hierdoor 45 zware vrachtwagens per uur extra langs, oftewel iedere

anderhalve minuut een vracht>\'agen. Dit is een overschrijding van de toegestane

Iransportbewegingen met een factor twee (XXIV]"'. Dit genereert naar verwachting een

onaanvaardbare extra verkeers- en geluidsbelasting voor de aanwonenden.

6.4 EINDCONCLUSIES ALTERNATIEVE WINPLAATSEN

In de richtlijnen voor dit MER is gevraagd om alternatieve winplaatsen voor minimaal 20 miljoen

m3 kalksteen te onderzoeken. De conclusies over de mogelijkheden van verplaatsing van winning

van Maastricht naar elders luiden als volgt̂

• Binnen Nederland zijn geen alternatieve winplaatsen tieschikbaar voor de levering van

minimaal 20 Mm3 kalksteen.

• In Duitsland zijn de winplaatsen wel voorhanden, maar vormt de transportafstand een

onoverbrugbaar obslakel.

• Aanvoer per schip vraagt om miljoenen investeringen in laad- en losinsta IIa ties. Dit is

bedrijfseconomisch niet haalbaar, zodal alleen aanvoer per vrachtwagen zou kunnen.

• In België zijn vier groeves op voldoende kleine afstand van ENCI Maastricht. Toch vormt geen

van deze groeves een goed alternatief voor winning van kalksteen in de Sint Pietersberg.

- Er is geen gegarandeerde winning voor ENCI, vereiste vergunningen ontbreken,

- Ontgraving van groeves van CBR (gelegen te Lixhe en Loën) zijn strijdig met de

bedrijfsstrategie van het moederbedrijf van ENCI en CBR; Heidelberg Cement Group.

- Geen enkele groe\-e voldoet aan de kwaliteitseisen of kwantiteitseisen,

- Bij grootschalige aanvoer van kalksteen uit België rijdt iedere anderhalve minuut een zware

vrachtwagen over de Lage Kanaaldijk. Dit ïseen overschrijding van de maximale

toegestane vervoerebewegingen met een factor twee.

- Door hoge transportkosten en investeringen in transport- en overslagmiddelen is een

bedrijfseconomisch verantwoorde productie niet goed mogelijk.

ENCI Maastricht heeft op basis van deze informatie besloten dal vervanging van 20 miljoen m'

kalksteen uit de Sint Pietersberg door externe bronnen niet mogelijk is om daarmee de

productielocatie in Maastricht open te houden. De genoemde belemmeringen treden niet op als er

slechts sprake is van beperkte bijmenging van externe kalksteen iim kwalitatieve redenen

(ordegrootte lOO.IHIO ton per jaar). In dit MER worden alternatieve winplaatsen dan ook niel als

volwaardige alternatieven meegenomen.

" De milieuvergunning uit 1998 slaat maximaal 528 vrachtliewegingen per etmaal toe. waarvan 39

bewegingen zowel in de a\'ond- als nachlperiode.

I iKKZKHMtnaoaa ARCADK 133

OEfINITKF CEMENTVOO« DE TOEKOMST

DOCKHMMOCCSa 134

<DEFINITIEf CEMENT VOOfi DE TOEI^OMST

HOOFDSTUK

Beleid en te nemen besluiten

IA. JNLEIDtNO.

Dit hoofdstuk beschrijft het beleid en de regelgeving dat van belang is voor kalksteerwinning.

Het gaat hierbij om een beschrijving van het internationaal, nationaal, provinciaal en lokaal beleid

voor ontgrondingen, milieu, water, natuur en landschap.

Ook komen in paragraaf 8 de te nemenbesluiten aan bod diemoeten worden genomen als er

wordt besloten tot een winning van kalksteen beneden de nu vergunde hoogte van 5 m+NAP

en/of winning na 2010.

Beleidsinformatie die betrekking heeft op het productieproces van klinker en cement is

opgenomen in bijlage 1.

Z i . ONTGRONDINGSBELEID

ZiL RIJKSBELEID

ZUINIG EN DOELMATIG.

Nationaal Milieubeleidsplan

De winning van kalksteen betreft het gebruik van primaire grondstoffen. Hel algemene

Rijksbeleid voor het winnen van primaire grondstoffen is een zo zuinig en doelmatig mogelijk

gebruik.

Eerste Stnictuunchema Oppervlaktedelfstoffen

Het nationale ontgrondingen beleid is uitgewerkt in het (Eerste) Structuurschema

Oppervlaktedelfstüffen (1996) IXXVJ. Hel SOD 1, waarvan de looptijd inmiddels is verstreken,

had opgevolgd dienen te worden door liet SOD 2. Door de huidige opvattingen van de

Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat over de bemoeienis (of beter gezegd het afzien

daarvan) van het Rijk mei de delfstoffenwinning zoals geventileerd in haar schrijven van 23 mei

2003 aan de Tweede Kamer waarin wordt gesteld dat deel 3 van het SOD 2 niet meer zal worden

uitgebracht, is het niet aan te nemen dat hel SOD 2 ab opvolgend beleidsplan ooit dezelfde status

zal verwerven als het SOD 1. In debrief van 23 mei 2003 geeft de Staatssecretaris de stand van

zaken weer met belrekking lot de voorziening in Nederland van ondermeer kalksteen. Hierin

wordt geen passage gewijd aan de kalksteen winning ten behoeve van de cement industrie.

Tevens wordt verwezen naar een memo van 31 juli 2003 van het Ministerie van Verkeer en

Waterslaal waarin wordt ingegaan op de situatie na het verlopen van de geldigheidsduur van het

SOD 1 waardoor de Planologische Kernbeslissing (hierna te noemen pkb) niet meer van kracht is.

ligUKMWfflMOn 135

DEFINITIEF CEMENT VOOR OE TOEKOMSTi

Eén van de conclusies in laatstgenoemde memo is dal voor zover de provincie het

vergunningverlenend orgaan is, van de richtlijnen uit de verlopen pkb gemakkelijk gemotiveerd

afgeweken kan worden. In de afweging van feiten en belangen mag de provincie het Rijksbeleid

echter niet negeren, met andere woorden door het verlopen van de geldigheid van de pkb

ontstaat er nog geen vacuüm. Zodoende beschouwen wij in dit MER hieronder het beleid van het

SODl.

MAATSCHAPPELIJK

VERANTWOORDE

GRONDSTOFWINNING

Het beleid is erop gericht om op een maatschappelijk verantwoorde manier te voorzien in de

behoefte aan grondstoffen voor de bouw door

• Te ttevorderen dat grondstoffen zo zuinig mogelijk worden gebruikt,

• Te bevorderen dat op een verantwoorde manier zo veel mogehjk secundaire grondstoffen

worden ingezet.

• Te zorgen voor het tijdig winbaar zijn van een voldoende aandeel oppervlaktedelfstoffen uit

Nederlandse bodem in de totale bouwgrondstofvoorziening.

Het structuurschema SODl raamt de behoefte aan winning in Nederland van kalksteen voor de

VOLDOENDE VOORRAAD TOT cementindustfie in de periode 2001 tot 2010 op 0,97 tot 1,3 nuljoen m' per jaar met een (lichte)

2020 toename in de periode 2011 tot 202(1, Opgemerkt wordt dat op basis van de bestaande vergunning

(van de ENCl) de cemen tin dus trie naar ven^'achting voldoende voorraad heeft voor de

planperiode van het structuunichema (2020), Het maken van een afweging over de eventuele

LIMBURG AAN ZET verdergaande winning in de Sint Pietersberg acht de regering dus vooral een provinciale

aangelegenheid.

7^2- -ffiOVLNClAAL BELEID

ZUINIG OMGAAN MET

VOORRADEN

Provinciaal Omgevingsplan

Omwille van een zuinig beheer van natuurlijke voorraden moet spaarzaam worden omgegaan

met oppervlaktedelfstoffen. Secundaire materialen inzetten als hoogwaardige bouwstoffen kan

het gebruik van primaire grondstoffen aanzienlijk terugdringen, In het Provinciaal

Omgevingsplan is de uitwerking van beleid uit het Grondstoffenplan Limburg (1999) |XXVI]

vastgelegd. Voor kalksteen is het beleid neergelegd in het Deelplan Kalksteen (1^94) [XXVII] en

hel streekplan uitwerking kalksleen{1995) [XXVIIl], Dit beleid wordt in hel Provinciaal

Omge\'ingsplan in stand gelalen.

n 1 KBCfMEunmi 136

DEFINITIEF CEMENT VOOR DE TOEKOMST

VOORZIEN IN

KALKSTEENBEHOEFTE

MAATSCHAPPELIJK

VERANTWOORD

ZO MIN MOGE LIK SCHADE

ZUINIG OMGAANMET

PRIMAIREGRONDSTOFFEN

Deelplan kalksteen

In liet Deelplan Kalksteen (1994) en de daarin npgeniimen Streekplanuitwerking Kalksteen is het

provinciaal beleid (toetsingskader voor de vergunningverlening) voor kalksteenwinning iit

Limburg vastgelegd voor de periode 1995-2015, Het deelplan vormt een zelfstandig onderdeel

van het Provinciaal Ontgrondingenplan Limburg en het beleid is opnieuw bekrachtigd in het

Provinciaal Omgevingsplan Limburg (2001) [XXIX], Het beleid voor kalksteen winning is

gebaseerd op de volgende beleidsdoelstellingen:

1) doelstelling van beleid is, dat, rekening houdend met de beschikbaarheid van vervangende

materialen, voor de middellange en lange termijn (tot 2015) in voldoende mate in de

kalksteen behoefte van de in Limburg gevestigde cement- en maalindustrie kan worden

voorzien, mits na afweging van alle bij de ontgronding betrokken belangen blijkt dat de

hiertoe benodigde kalksteen winning op een maatschappelijk verantwoorde wijze kan

plaatsvinden.

2) Kalks teen winning op verantwoorde wijze dient te worden afgebouwd, indien uit de

beleidsinventarisatie mocht blijken dal verdergaande winrung maatschappelijk niet

verantwoord is,

3} Doelstelling van beleid is, om kalksteen winning op die plaats te laten geschieden, waar aan

bestaande waarden zo min mogelijk schade wordt toegebracht. Er wordt tevens naar

gestreefd om de winning en de inrichting van een groeve op een zodanige wijze te laten

geschieden dat zo veel mogelijk nieuwe waarden aan het terrein kunnen worden

toegevoegd.

4) Hoofddoelstelling van beleid inzake vervanging van delfstoffen door secundaire

grondstoffen is dat er duurzaam (zuinig) omgegaan wordt met de niet-vemieuwbare

voorraden.

Ad 1 en 2

EEN ROL IN DE NEDERLANDSE Vooralsnog is kalksteeneen onmisbare grondstof bij de productie van cement. Het beleid van de

BEHOEFTEVOORZIENING provincie Limburg is er in beginsel op gericht om de in Limburg gevestigde

kalksteenverwerkende industrieën voorlopig nog een rol van betekenis te laten spelen in de

Nederlandse behoeftevoorziening, dan wel voldoende termijn zicht Ie bieden op een afbouw van

de activiteiten.

Ad 3

RENDABEL EN INGEPAST IN DE Kalksteen dient op een economisch rendabele manier gewonnen te kunnen worden. Dit betekent

OMGEVING onder meer dat er technisch winbare kalksteen in de bodem dient voor Ie komen in een

voldoende hoeveelheid van voldoende kwaliteit, om in de behoefte te kurmen voorzien. De

schade aan beslaande waarden en functies dient zo gering mogelijk te zijn. De potenties voor

nieuw lol ontwikkeling te brengen waarden dienen zo veel mogelijk te worden benut. De

nabestemming van de groeve dienl een meerwaarde te geven.

INZET ALTERNATIEVE

GRONDSTOFFEN

Ä Ü Omwille van een zuinig gebruik zal de provincie de hoeveelheid aan te wijzen kalksteen zo goed

mogelijk af stemmen op de (toekomstige) beschikbaarheid van alternatieve materialen. Deze

materialen moeten op technisch en milieuhygiënisch verantwoorde wijze kalksteen kunnen

vervangen, voor de specifieke doeleinden waar de kalksteenproducten voor gebruikt worden.

! noE.u,auiEW]Q»e 137

I DEFINITIEF CEMENT VOO« DE TOEKOMSTI

NAAR VERWACHTING TOT

2020 KALKSTEENWINNING IN

DE S I M PIETERSBERG

Volgens het deelplan is de kalksteen voorraad van de groeve in de Sini Pietersberg naar

verwachting voldoende om voor een periode van ongeveer 25 a X jaar in de ka Iks teen behoefte

van de cement industrie te voorzien. Hetgeen inhoud dat naar vervi'acht tot 2020

ka Iks teen winning gecontinueerd wordt. De winning van kalksteen zal beperkt blijven tot binnen

de huidige vergunningsgrenzen gelegen terrein op de Sint Pietereberg, De provincie zal geen

nieuwe locaties meer aanwijzen om in de kalksteenbehoefte van de cementindustne te voorzien

en verleent geen medewerking aan groolschahge kalksteenwinnin;; voor de cementindustne op

BESCHERMING PLATEAU VAN het Plateau van Margraten onder andere omdat e rop de Sint Pietersberg voldoende

MARGRATEN winmogelijkheden zijn. Volgens het deelplan is het in de cementindustne een wetmatigheid dat

de groeve en het ovenbedriif op dezelfde locatie dan wel op korte afstand van elkaar gevestigd

zijn. De ontgrondingvergunning staat toe dat in de groeve in de Sinl Pietersberg tot een diepte

van 5 m+NAP kalksteen gewonnen wordt. Tevens gaat deze vergunning uit van afgraving van

D'n Observant. Bij eventuele toekomstige vergunningverlening na 2010 zal nader bekeken

moeten worden of speciale voorwaarden ter bescherming van Belgische natuurwaarden kunnen

worden opgenomen.

Afl ieeld ing 7.5S

Luchtfoto ENCI mei m 'ood de

concessiegfens en in wit het

vooigeriomen gebied waat ENCl

dieper wil gaan wmnen.

KALKSTEENWIINNING TOT

2020

Ontgrondingsvergunning 1988

Gedeputeerde Staten van Limburg heeft de

ENCl een ontgrondingsvergunning verleend

om bmnen de concessiecontour (zie bijstaande

figuur) met een oppervlakte van 135 ha

ontgrondingsactiviteilen te verrichten tot een

diepte van 5 m+NAP. De totaal binnen deze

begrenzing aanwezige vergunde hoeveelheid

werd in 1988 ingeschat op 33 miljoen m3

bruikbare kalksteen. Verder wordt in de

ontgrondingsvergunning van 1988 uitgegaan

van een jaarlijks te winnen hoeveelheid kalksteen van 1,7 miljoen M3. De vergunning loupt tot

2010. Er zijn geen bezwaren gemaakt tegen de inwilliging van de aanvraag voor de

on t̂ Vond ings v ergu nn i ng.

Naast de ontgrondingsvergunning beschikt de ENCl over een aantal andere vergunningen (zie

paragraaf 7), waaronder een Grondwaterwet vergunning voor de peilbeheersing om kalksteen in

den droge af te kunnen graven.

Advies Landsadvocaat 2003

Op 12 mei 2003 heeft de Landsadvocaat een advies uitgebracht aan het College van Gedeputeerde

Staten [XXX]. De landsadvocaat heeft in opdracht van het College onderzocht welke rechten

ENCI heeft opgebouwd, conform de \'igerende vergunningen en het vigerende beleid. De

conclusie van de landsadvocaat is dat het erop lijkt dat bij de vergunningverlening en in ieder

gevalbijhet formuleren van het thans vigerende beleid, rekening werd gehouden met

continuering van de ontgronding na 2Ü1Ü. Zolang dit beleid niet wordt gewijzigd, ziet de

landsadvocaat weinig ruimte om voortzetting van de ontgronding, niet dieper dan 5 m+NAP tot

circa 2020 te weigeren. Met andere woorden: juridisch beschouwd moet de provincie ENCI in

ieder geval een vergunning verlenen voor de periode tot en met 2020. Het valt. volgens de

landadvocaal, immers moeilijk te motiveren dat de weging van belangen wel aanleiding zijn tol

weigering van de vergunning, maar niet tot wijziging van het beleid. Een belangrijk aspect

daarbij is bovendien dal ENCl afhankelijk is van de voorraad in de Sint Pietersberg, omdat

kalksteen winning op andere locaties op basis van het huidige beleid niet mogelijk is. De

tllDClUXMKWICaSS 138

DERNITIEF CEMEKTVOORDETOEICOMSTI

D'N OBSERVANT BIJ DIEPERE

KALKSTEENWINNtNG

landsadvocaül concludeert ten slotte dat er in voorjaar 2003 nog geen beleidsstandpunt was

geformuleerd over diepe(re) winning of substantieel langere winning na 2020, zodat op dat punt

duidelijk meer afwegingsvrijheid bestaat en er zeker ruimte lijkt te zijn voor afwijzing.

College akkoord Gedeputeerde Staten 2003

Het College van Gedeputeerde Staten van Limburg heeft in ttaar Collegeakkoord een

beleidsstandpunt ingenomen met betrekking tot de toekomst van de ENCI [XXX]]. Het College

concludeert het volgende:

" Uitgangspunt is de omvang van de vergunde hoeveelheid kalksteen". Mocht na de

maatschappelijke discussie en de m.e.r, twsloten worden lot diepten'inning, dan kan dat enkel

met voorwaarde van biehoud \'an de al \'ergunde D'n Obser\'ant.

• De kwalitatieve inpassing van de kalksteenwinning in verttand met de relevante

omgevingsfactoren verditnl grote aandacht in verband met de vergunningverlening.

7 ? ^ LQKAAL.BËLEIP

Op 3 april 2002 heeft het College van B&W van de gemeente Maastricht een coalitieakkoord

[XXXII] bereikt waarin zij ook een visie heeft opgenomen over de ka Iks teen winning door de

ENCI.

Het College concludeert in dit akkoord de volgende zaken l.a.v. de Maastrichtse industrie in het

algemeen en ENCI in hel bijzonder

Maastricht is een stad met een breed economisch profiel, met industrie, dienstverlening en

toerisme als speerpunten. De werkgelegenheid is gespreid over meerdere sectoren, waardoor

schommelingen in de economie beter kunnen worden opgevangen. Hoewel de werkgelegenheid

In de industrie daalt, blijft de toegevoegde waarde onverminderd hoog.

Bovendien is de stadsgebondenheid van industriële werkgelegenheid groot gezien het hoge

investeringsniveau in gebouwen en machines.

Het beleid zal er in de komende vier jaar op gericht blijven dit breed economisch profiel te

handhaven en versterken, en ook industriële bedrijvigheid (incl. werkgelegenheid) voor de stad

te behouden. Vanuit de compacte stadsaanpak zal op industrieterreinen waar mogelijk het

ruimtegebruik worden geïntensiveerd.

Vanwege het belang van voldoende hectares bedrijfsterrein om de economische ontwikkeling van

stad en stadsregio te kunnen blijven facilileren zal Maastricht participatie in de nieuwe holding

MAA nastreven binnen de door de Raad vastgestelde kaders.

Terzake van de toekomst van de ENCI zullen de belangen met tielrekking tot onder andere

ecologie, leefbaarheid, milieukwaliteit en economie/werkgelegenheid tegen elkaar moeten

worden afgewogen. Dat zal wrst gebeuren wanneer daartoe concrete en objectieve gegevens

{inclusief maar niet uitsluitend op basis van de resultaten van de MER-rapportage dieptewinning

en de daarop volgende brede maatschappelijke discussie) op tafel liggen, op basis waarvan deze

afweging door de Raad in alle objectiviteit kan worden gemaakt. Daarbij zal tevens in de

overweging worden meegenomen in welke mate delfstoffenwinning op termijn zal kunnen leiden

lol nieuwe vormen van natuur.

In praktijk worden de l>egrippen mergel en kalksteen vaak door elkaar gebruik). Technisch beschouwd is

kalksteen een beier begrip dan metucl. In dit MER wordt dan ook het begrip kalksteen gebruikt voor de

primaire grondstol die ENCI winl in de groeve len tietioeve van klinkerprcxJuctie.

ngumMCMHozsa 139

DEflNHEF CEMENT VOO» OE TOEKOMST

De vergunning van de ENCI tot 2010 zal worden gerespecteerd. Op korte termijn zal met de

ENC) worden bezien of D'n Observant kan wdfden betiouden, en die delen van de groeve die

niet meer niidij; iijn voor industrieel gebruik zo spoedig mogelijk kunnen wordeo Opengesteld

voor publiek.

7.3 (GROND)-WATERBELEID

Z.SJ BELGISCH WATERBELEID

Vlaanderen

In Vlaanderen zijn hel Vlaams Gewest en de Vlaamse Gemeenschap samengevoegd in een

Vlaamse Overheid. De uitvoerende dienst is het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap en de

zogenaamde Vlaamse Openbare instellingen. Hel Vlaams gewest is bevoegd gezag inzake het

integraal waterbeleid. De uitvoering van hel integraal waterbeleid volgt uit hel decreet Water

aangenomen door het Vlaamse Parlement [XXXIII). Doel van dit decreet is :

• De bescherming, verbetering of het herstel van oppervlaktewater- en grondwaterlichamen.

• Het vtiorkcmen en het verminderen van de verontreiniging van oppervlaktewater en

grondwater.

• Het duurzaam beheer van de voorraden aan oppen-lakte- en grondwater.

• Het voorkomen van de verdere achteruitgang, het veri>eteren en het herstellen van aquatische

ecosystemen en waterrijke gebieden,

• Verdroging en wateroverlast vermijden door maatregelen aan de bron en ruimte voor water.

• Het terugdringen van landerosie.

• Het beheren en ontwikkelen van de waterwegen met het oog op het ontwikkelen van een

milieuvriendelijke transportmodus.

• Het bevorderen van de betrokkenheid van de mens met het watersysteem.

Het waterbeleid is verder uitgewerkt in het milieubeleidsplan en het waterbeleidsplan.

Het departement Leefmilieu en Infrastructuur {1 van de 7 departementen van het Vlaamse

Gemeenschap) gaat over de beheersing van het water, dit gebeurt vooral bij de Administratie

Milieu-, Natuur-, Land- en Waterbeheer (AMINAL). AMINAL is vooral betrokken bij grondwater

zowel kwantiteit en kwaliteit en oppervlaktewaterkwantiteit, de Vlaamse Milieumaatschappij

vooral de oppervlaktewaterkwaliteit.

Wallonië

Het Waalse Gewest heeft een eigen regering. Het wetgevende orgaan is het Waalse Parlement. De

centrale overiieidsdiensten die voor het waterbeheer van belang zijn, zijn het Ministère de la

region Wallone en het ministère Wallon de l'équipement et des transports (MET). Deze laatste is

vergelijkbaar met de Nederlandse Rijkswaterstaat en gaat vooral over de bevaarbare wateren.

Het Ministère de la regiona Wallone heeft verschillende DG's waarbij voor het integraal

waterbeheer het DGRNE een centrale rol speelt (Direction generale des ressources naturelles et de

I'environment); de divisie water (Division l'eau) gaat over het grondwater. In Wallonië is

grondwater een belangrijk thema. Vooral ook omdat de watervoorziening in Brussel daarvan

afhankelijk is. Het kwantitatieve beleid is gericht op het in evenwicht houden van het

grondwatersysteem. Dit betekent dat Wallonii; gericht is op een reductie van de

grondwateron ttrekkingen.

nKZ3<nMiHnooz9 140

OEFINIHEf CEMENT VOOR DE TOEKOMST

_ 7 3 . 2 RIJKSBELEID

Op Rijksniveau is met name het beleid ten aanzien van oppervlakte waterbeleid relevant.

Grondwaterbeleid is voor de locatie specifiek vastgelegd in het provinciaal beleid.

Nationaal Milieubeleidsplan 2001

Bevat geen relevante ui tspraken ten aanzien van het waterbeleid.

Vierde Nota Waterhuishouding 1998

Het nationale waterbeleid is vastgelegd in de vierde Nola Waterhu ishouding. De

hoofddoelstel l ing van de vierde Nota Waterhu ishouding [XXXJV] lu id t "het hebben en houden

van een vei l ig en bewoonbaar land en het instandhouden en versterken van gezonde en

veerkrachtige watersystemen, waarmee een duurzaam gebru ik bl i j f t gegarandeerd."

De kern van de Nota is dat de waterbeheerder de inspanningsverpl icht ing heeft na te streven dat

de waterkwal i te i t in het verzorgingsgebied de waarde voor het Max imaal Toelaatbaar Risico

(MTR ) niet overschri jdt. Het bereiken van de streefwaarde bl i j f t als lange termi jn doel

richtinggevend. Opvu l l i ng tot de MTR is niet toegestaan, In de paragraaf waar de effecten op de

opperv laktewaterkwal i te i t wo rd t weergegeven, zi jn levens de relevante MTR- en streefwaarden

voor oppervlaktewater opgenomen en vergeleken met de lozingsgegevens van de ENCl .

Ten aanzien van het thema verdroging geldt de doelstel l ing dat in 2010 40% van het verdroogde

gebied is hersteld, waarbi j een aanzienli jke inspanning van provincies en waterschappen vereist

is (zie Provinciaal Omgevingsplan L imburg) .

Wet verontreiniging oppervlaktewateren en Wet op de waterhuishouding

De w e t verontre in ig ing oppervlaktewateren ziet toe o p de kwal i te i t van het oppervlaktewater in

Neder land, waar de Wet op de waterhu ishoud ing de kwant i te i ten van de waterstromen tieoogt te

beschermen, in het kader van beide wetgevingen zi jn vergunningen nodig : De Wvo-vergunn ing

regelt p r ima i r de kwal i te i t van eff luent, de Wwh-ve rgunn ing de hoeveelheden te lozen en in te

nemen water en de wi jze waarop deze innames en lozingen plaatsvinden.

7 . 3 . 3 PROVINCIAAL BELEID

Provinciaal Omgevingsplan Limburg 2001-2009 PCXX VJ

Er w o r d t gestreefd naar het voldoen van de kwal i te i t van het oppervlaktewater aan de

basiskwal i te i l (MTR-niveau) in 2006.

Blauwe waarden

De provincie zet in op veerkrachtige watersystemen. De natuur l i jke afvoer- en

waterbergingsfunct ie van beekdalen en depressies moet worden geactiveerd. De benodigde

retent ieruimte w o r d t zoveel mogel i jk b innen de PES gezocht. De Jeker is aangeduid als beek met

een "specif iek ecologische funct ie" (SEF) en heeft voorrartg voor het behoud en herstel van de

natuur l i jke waterkwal i te i t , meandering en vismigrat ie.

MTR: de waarde die aangit-fl bij welk bloolslelUngsnïveflu o( bij welke concentrntie in een bepaald

compartimem (bijvoorlieeld oppen'lak te water). Hel risico voor mens, plant iif dier maximaal toelaaltaar

wordt geacht; voor een ecosysteem is het MTR gelijk aan de concentratie per stof waarbij theoretisch 5 %

van de aanwezige soorten schade kan ondervinden.

j i i i iKvaiMMiaccn MouMs 141

DEFINITIEF CEMENT VOOB DE TOEKOMST

Afbeelding 7.59

\S-L.....

Specifiek ecologische functie van , ' . ' V ^ i ï , , ? , • ^ S , : ^ ; . . • ' . ' . ' . J ^ °P Rf^nd van hun gevoel igheid voor verdrog ing zi jn

öe iekei. ' * ^ * - . » . ; « V • j » ' « • • 4 ^Pn aantal gebieden (waaronder bos e natuurgebied)

gekwal i f iceerd als "hydro log isch gevi>elig" (zie grijze

gebieden in nevenstaande f iguur) . Hier geldt

min imaal het stand-sti l l beginsel met betrekk ing tot

peilbeheer, drainage en beregening.

Er w o r d t gestreefd naar 40 % (250(1 ha) herstel van de

verdroogde natuurgebieden in L i m b u r g (In 2004:15

%).Voorrang w o r d t gegeven aan 28 pr ior i ta i re

gebieden. Een nadere u i twerk ing van het

verdrogingsbeleid is opgenomen in het tweede Plan

van aanpak verdroging.

Dankzi j het beleid van de provincie L imburg zi jn de jaarli jks ont t rokken hoe\'eelheden

grondwater teruggedrongen (POL, paragraaf 6,7|. De provincie houdt bij de beoordel ing van

GRONDWATER-AFHANKELIJKE aanvragen voor het ont t rekken van grondwater p r ima i r rekening met het tegengaan van schade

NATUUR aan de grondwateraFhankeli jke natuur. Provincie verleent dan ook geen vergunn ing a b de

ont t rekk ing een pennanente ver laging \ a n de grondwaterstand veroorzaakt langs de rand van

(de bufferzone rondom) een hydrologisch gevoel ig natuurgebied ten opzichte van het

referentiejaar 1989 (uitgaande van een modeina u w keur igheid van 0,05 m) . Indien schade valt te

verwachten neemt de provincie voorwaarden op o m de schade te compenseren. En tot slot w o r d t

aangegeven da l voor alle ont t rekkingen geldt dat met grondwater doelmat ig en spaarzaam moet

w o r d e n omgegaan.

GEEN GROND-

WATERSTANDSOALING IN

Opgemerkt moet worden dat de provincie ENC l beschouwt als een bronbemai ing en niet als een

grondwateront t rekk ing met als doel om het grondwater te gebruiken. Di t betekent dat de

provincie niet toetst op nutt ige toepassing van hel opgepompte grondwater bij hel beoordelen

van de situatie. De provincie heeft d i t toegelicht in de ontwerpbeschikk ing

grondwateront t rekk ing van 13 januari 2004.

Vergunningen

Grondwaterwetvergunning ten behoeve van de ontgror^dmg fXXXVlJ

Gedeputeerde Staten van L imburg hebben de ENCl in 1993 op basis van de Grondwaterwet een

vergunn ing verleend ten behoeve van de peilbeheersing om kalksteen in den dri tge te kunnen

afgraven. Het gaat om een grondwateront t rekk ing van 1.000.000 m3 per jaar. Het grondwater

mag in het m idden van de bouwpu t tot 4,50 m + N A P worden ver laagd. Het waterverbru ik d ient -

waar mogel i jk- te worden beperkt. De sti jghoogte van het grondwater en het ontrokken debiet

moet worden geregistreerd. Er is een verpl icht ing opgenomen voor de ENC l o m de haalbaarheid

van het hergebruik van grondwater te onderzoeken. Hierbi j moet aandacht worden besteed aan

de technische mogel i jkheden van u i tvoer ing en de financiële consequenties hiervan.

WVO-mrgunning }994[XXXVll}

De Minister van Verkeer en Waterstaat heeft de ENCl op basis van de Wet Veront re in ig ing

Opperv laktewater een vergunn ing verleend (voor onbepaalde l i jd) voor het lozen op de Maas

van bed ri j fsaf\'al water (zoals bemalingsmaler uit de groeve, koelwater, ketelspuitwater,

overstort\\ 'ater). huishoudel i jk afvalwater (toi letgroepen) en verontre in igd hemelwater

(bedri j fsterrein, dak) afkomst ig van de kl inker- en cementproductielocatie. E>e maximale loz ing

iiK2]ci«MbeMias 142

OEFIKrriEF QMENT VOO« DE TOEKOMr

bedraagt 30.230 m3 per etmaa! , Er zijn eisen gesteld aan de kwaliteit van het afvalwaier,

frequentie van overstortwatcr, controlevoorzieningen, meten en bemonsteren en beheer en

onderhoud van voorzieningen. Alleen de deelstroom bemalingswater heeft betrekking op

kalksteen winning in de groeve. De andere deelstromen hebben betrekking op de productie van

klinker en cement.

7.3.4 LOKAAL BELEID

Milieubeleidsplan IVIaastricht

Het beleid is gericht op het zo lang mogelijk vasthouden van hemelwater. De Jeker krijgl een

waterkwaliteit die past bij de specifiek ecologische functie. Het nagestreefde kwaliteitspriifiel

voor industrieterrein is matig: 5 tol 50 % van het hemelwater dat op de verharding valt wordt

afgekoppeld voor hergebruik of infiltratie.

Beheersvisie Jekerdai

Volgens de beheersvisie voor het Jekerdai moet de ]eker worden benut als rode draad voor

landschap en ecologie (verbreding rivierbedding, vrije meandering, natuurlijke oevers,

vistrappen).

7.4 NATUURBELEID

7.4.1 INTERNATIONAAL BELEID

Habita thctj tlijn

De habitatrichtlijn is een richtlijn inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats en de

wilde flora en fauna, De richtlijn heeft onder meer tol doel een samenhangend, Europees

ecologisch netwerk van "Speciale Beschermingszones" tot stand te brengen voor alle bedreigde

habitats en planten - en diersoorten binnen de EU, Daarnaast heeft de richtlijn betrekking op het

soortenbeleid, dat geïmplementeerd is in de Flora- en Faunawet (zie verder).

De lidstaten wijzen gebieden aan die door de Europese Commissie geplaatst zijn op een lijst van

gebieden van communautair belang. Sint Pietersberg en Jekerdai zijn onder vermelding van

gebied 62-NL98011025 aangemeld bij de Europese Commissie om in aanmerking te komen voor

aanwijzing als gebied van Communautair Belang. Uitzondering hierop vormt het concessiegebied

zoals dat in de vergunnmg is opgenomen, exclusief een reeds afgewerkt deel dat via de provincie

Limburg is overgedragen aan de vereniging Natuurmonumenten. E)eze zogenoemde

communautaire lijst van gebieden is ter beoordeling aan de Europese Commissie voor gelegd. Na

vaststelling van deze lijst worden de gebieden aangewezen als speciale beschermingszone.

Voor de speciale beschermingszonegebied en geldt dat activiteiten die voor hel betreffende gebied

schadelijk zijn niet mogen plaats vinden, tenzij er geen alternatieven voorhanden zijn en de

" Daarnaast vindt er een beperkte lozing op fiet gemeentelijk riool plaats. Burgemeester en Wethouders

van Maastricht hrfiben in 1992 de ENCI hiervoor op basis \'an de gemeentelijke lozingsverordening een

vergunning verleend (vooronbepaalde tijd) voor hel lozen van afvalwater afkomstig van de inrichting

(klinker- en cement fabriek). De vergunning stelt eisen aan de inrichting en beheer van de opvang en

afvoer van het te lozen afvalwater en de kwaliteit van het afvalwater.

110(IKMDEM«QSt ARCADIS 143

DtFINmEF CEMEI4TV00*) DE TOEKOWÏT

activiteiten "van groot openbaar belang" zijn (biivoorbeeld voorde economie van het land). Als er

toch schadelijke activiteiten plaatsvinden moet het desbetreffende land compenserende

maatregelen nemen om te zorgen dat de algehele samenhang van het Europese neti\'erk van

natuurgebieden gewaarborgd blijft.

ONDERZOEK IMGEVOLGE

HABITATRICHTUJN

In verband met de mogelijke gevolgen van de Habitatrichtlijn (die ook voor het aangrenzende

gebied in België van belang is) voor de voorgenomen activiteit is ïn 2004 door ALTERRA

[XXXVIII] een onderzoek uitgevoerd. De resultaten hiervan zijn betrokken in dit

milieueffectrapport.

7.4.2 NATIONAAL BELEID

ONDERZOEK INGEVOLGE DE

FLORA EN FAUNAWET

Nota Ruimte (2004) / Structuurst^ema Groene Ruimte

In de Nota Ruimte is hel beleid uit het Structuurschema Groene Ruimte opgenomen. Het gebied

rond de Sint Pietersberg is aangegeven ab overige Ecologische Hoofdstructuur. Het betreft een

bruto begrenzing die in het Provinciaal Omgevingsplan nader is uitgewerkt (zie verder).

Flora- en faunawet

In Nederland is, aanvullend op de gebiedsbescherming, bescherming van soorten geregeld

via de Flora- en faunawei. Een groot aantal inheemse soorten is beschermd. Dit betreft onder mee

een aantal plantensoorten, vrijwel alle zoogdieren, vogels, amfibieen en repKelen, een aantal

vissen, een aantal dagvlinders, een aantal libellen en enkele overige soorten. Onder de huidige

regels van de Flora- en faunawet kan ontheffing worden aangevraagd voor het doden, vangen,

opzettelijk verontrusten/beschadigen en dergelijke van beschermde planten- en diersoorten.

Ontheffing, vrijstelling of vergunning kan worden verleend, warmeer er geen andere

bevredigende oplossing bestaat en indien geen afbreuk wordt gedaan aan een gunstige staat van

instandhouding van de soort, indien sprake is van 'dwingende redenen ran grool openbmi belang,

met inhegtii' ran redenen mn sociale of economische aard. en nwrhet milieu wezenlijk gumlige effecten,

met dien vtrstande dat t<anteege dit belang geen ontheffing of vrijstelling kan worden verleend ten aanzien

van vogels behorende lat een beschermde inheemse diersoort.'

In verband met de mogelijke gevolgen van de Flora- en faunawet voor de voorgenomen activiteit

is in 2004 door ALTERRA [XXXIXj een onderzoek uitgevoerd. De resultaten hiervan zijn

betrokken in dit milieueffectrapport

fi/a tuurt^eschermingswe t

Een deel van de hellingen van de Sint Pietersberg is bij een beschikking van de Minister van

Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (toen nog door de staatssecretaris van Cultuur, Recreatie en

Maatschappelijk werk, nummer NLB/N-35007) aangewezen als beschermd natuurmonument op

grond van het natuurschoon en de natuurwetenschappelijke betekenis van het gebied. In het

kader van de natuurbeschermingswet geldt dat hel verboden is zonder vergunning van de

Ministervan Landbouw, Natuurbeheer en Visserij of in strijd met een zodanige vergunning

handelingen te verrichten, te doen verrichten of te gedogen, die schadelijk zijn voor het

natuurschoon of de natuurwetenschappelijke betekenis van een beschermd natuurmonument of

die een beschermd natuurmonument ontsieren, In de bij de Natuurbeschermingswet behorende

beschikking tot aanwijzing zijn wezenlijke waarden en kenmerken van het

staats natuurmonument genoemd:

• onder de invloed van (micro) klimatologisch e omstandigheden ontwikkelde begroeiing die

floristisch en planlengeografisch van bijzondere waarde is;

IIKZlCfuXMCCSSI 144

DEFINITIEF aUEMT VOOR DE TOEKOMST

• schakering van bossen, akkers en weilanden die bepalend is voor het natuurschoon en de

natuurwetenschappelijke betekenis van het natuurmonument;

• het belang van het gangenstelsel van de Sint Pietersberg en in de nabijheid van D'n

Observant als verblijfplaats voor vleermuizen;

• cultuurhistorische waarde van de gangenstelsels;

• kenmerkende visuele karakter van de berg.

ONDERZOEK INGEVOLGE In verband mei de mogelijke gevolgen van de Habitatrichtlijn voor de voo^enomen activiteit is

NATUURBESCHERMINGSWET In 2004 door ALTERRA een onderzoek uitgevoerd. De resultaten hier\'an zijn betrokken in dit

milieueffectrapport.

Bos wet

De Boswet is een zogenaamde areaalwet: bedoeld om het areaal bos in Nederland minimaal

gelijk te houden. De Boswet verplicht lot herplanten na kap. Als dit niet mogeLjk is

(bijvoorbeeld omdat er op de locatie wordt gebouwd) dient er elders nieuw bos aangelegd

te worden. Indien niet ter plaatse wordt herplant dan is compensatie elders mogelijk. De

belangrijkste voorwaarden zijn;

• herplani dient op kwalitatief gelijkwaardige bodem plaats te vinden;

• herplant dient plaats te vinden "in de buurt" van dt' plaats van velling;

" indien geen compensatie in de omgeving van de plaats van herplant kan worden

gevonden dan dient de compensatie aansluiting te hebben bij een groter bos- of

natuurgebied.

Relevantie D'n Observant en hel ENCI-bos zijn beide een bos in de zin van de Boswet. Bij kap van het

bos dient er dus gecompenseerd te worden.

7.4.3 PROVINCIAAL BELEID

Provind3al Omgevingsplan Limburg 2001-2009

KwaliteitsprofielA: Stedelijke dynamiek

Het gebied tussen Ijsden. Bunde en Maastricht heeft het kwalileitsprofiel A: stedelijke dynamiek.

Het betreft hier de aan te wijzen gebieden voor de opvang van de stedelijke dynamiek.

Hierbinnen is sprake vaneen continue proces van veranderingen vernieuwing en intensief

ruimtegebruik. Er is een verscheidenheid aan milieus te onderscheiden, waarbij sprake is van een

sterk spanningsveld tussen en binnen de milieus len aanzien van de gewenste

omgevingskwaliteiten. De stedelijke gebieden beschikken over dynamische deelgrftieden en goed

functionerende watersystemen en zijn daarnaast dooraderd met robuuste groene, parkachtige

voorzieningen.

Perspectieven: t)oofdlijnen van beleid

De kwalileitsprofieten sturen op algemene inrichtingsdoelen. Op hel schaalniveau daaronder

worden de kwaliteitsprofielen aangevuld, genuanceerd en gedetailleerd via een aantal

perspectieven (zie onderstaande kaart). Het ENCI produclielocatieterrein is aangegeven als

bedrijventerrein. Met een stippellijn is de groeve aangegeven als "vergunde delf stof winning

doorlopend tot na 2008". Het gebied daarbinnen en het grootste deel van het Jekerdal en

Cannertwrg is aangegeven als "ecologische ontw'ikkelingszone"die een onderdeel vormt van de

nO(lKMM«MtD3 145

I DEFINITIEF CEMEVT VOOR DE T O E K O M S T I

Afbeelding 7.60

Beieiossialus IwetM en Smt

P'eie'sbetg volgens hei POL met

in geel/zwart de begrenïing van

de ENCI-9'oeve.

Provinciaal Ecologische Structuur en Perspectief 2: landbouwgronden (inclusief ontgrondingen)

die vcKir een groot deel voor 2018 worden omgevonnd tot natuurgebied of een natuurgericht

beheer krijgen en begrensd worden als RBON-gebied.

Daarnaast is een "ecologische verbinding" langs de Mergelweg en het Jekerdal bij Maastricht

aangegeven. Deze ^one en de oostelijke helling van de Cannerberg en het Jekerdal to( de

Mergelweg zijn aangeduid als "R BON-gebied", Dil zijn reservaats- beheers- en of

natuurontwikkelingsgebieden die zijn vastgesteld in Begrenzingenplannen of nog aanvullend

vastgesteld gaan worden". De Jeker is aangeduid als beek met een "specifiek ecologische functie"

ISEF) en heeft voorrang voor hel behoud en herstel van de natuurlijke waterkwaliteit,

meandering en vismigratie.

De hellingen van de SinI Pietersberg,

hel Cannertiosch en Kasteel

Neercanne zijn aangegeven als "bos-

en/of natuurgebieden" (PI) en

behoren tot de kern van de

Provinciaal Ecologische Structuur

(PES). Binnen de Pl-categorie staan

tiescherming en verbetering van de

biodiversiteit en natuurlijke

ecosystemen voorop. Stilte en rust

zijn van belang. Nieuwe ingrepen en

ontwikkelingen zijn niel toegestaan

als deze de wezenlijke kenmerken of

waarden aantasten. Alleen bij

zwaarwegend maatschappelijk

belang mag hiervan worden

afgeweken. Hierbij moet worden

nagegaan of aan dit t)elang niet

redelijkerwijs elders of aan andere wijze tegemoet te komen vall. in voorkomende gevallen dient

compensatie van het verlies plaats te vinden.

De schietbaan, het gebied bij Nekum, het zuidelijk gedeelte van de Cannerberg en het sportpark

Jekerdal ïijn aangegeven als "stedelijke groenzone" (PH). Zij bieden recreatieve mogelijkheden en

zijn daarmee van groot belang voor het welzijn van de bewoners van de stad.

lAA. .LOKAAL BELEID

Bestemmingsp/an

De ENCI is opgenomen in het bestemmingsplan 'buitengebied Sint Pietersberg. Jekerdal,

Cannerberg' van gemeente Maastricht JXLJ bestemmingsplan buitengebied Sint Pietersberg,

Jekerdal, Cannerberg. 19tMJ. In het bestemmingplan zijn de gebieden aangewezen die beschouwd

worden als zijnde van hoge landschappelijke waarde alsmede de natuurgebieden, Vixtr de Sint

Pietersberg zijn het landschapsbeeld, het beheer en de na te streven natuurdoelt^'pen vastgelegd

in hel beheerplan Sint Pietersberg. De Sint Pietersberg is aangewezen ab beschermd

' In de Stimuleringsplannen Natuur, Bos en Landschap.

n^aa3KivK&iaxi2st UCAtHS 146

WFwmEf CEMENT VOOn •£ TOEKOMST

Afbwldlng 7.61

Be hert WIS« Jekerdal

natuurgebied, met een accent op de hellingen. Hel prodiictielocatieterrein van ENCl (gecodeerd

ab Sectie B, nr3H40) wordt aangemerkt als industriegebied. De groeve heeft bestemming

•recreatie, voorlopig afg ra vingsgebied'.

Milieubeleidsplan Maastricht

Het nieuwe natuur- en milieubeleid betekent een op maat gesneden aanpak die een verbond

tussen milieu en economische groei mogelijk maakt. Het beleid bevat een milieustructuurbeeld

voor 2030 waarin milieukwaliteitsprofieten voor onder andere het landschappelijk waardevol

buitengebied (Sint Pietersberg, Jekerdal en Cannerberg),

In landschappen ik waardevol buitengebied (Sint Pietersberg, fekerdal en Cannerberg) worden

bestaande natuurwaarden veiliggesteld en verhoogd en beter geschikt gemaakt voor recreatief

nevengebruik. Het Cannerbosch wordt met 35 ha uitgebreid. De huidige grens tussen stad en

Jekerdal wordt niet overschreden met verstedelijking. Langs de Jeker vindt natuurontwikkeling

plaats. Maastricht wil het Jekerdal in ecologisch opzicht versterken en de Jeker krijgt plaatselijk

weer ruimte om haar eigen weg te zoeken. De Jeker krijgt een waterkwaliteit die past bij de

specifiek ecologische functie,

Be/teers visie Jekerdal

De gemeente Maastncht heeft de Beheersvisie Jekerdal opgesteld, waarover inspraak is

gehouden. De opgave is om verschillende ruimtelijke hincties af te stemmen en waar

mogelijk het landschapsbeeld Ie versterken.

De volgende opgaven en

activiteiten zijn gesteld:

• De Jeker benutten als rode

draad voor landschap en

ecologie (verbreding

rivierbedding, vrije meandering,

natuurlijke oevers, vist rappen).

• Een zonering realiseren in de

lengterichting van het dal.

• Verbeteren van de ruimtelijke

overgang Uissen stad en land.

• Ontwikkelen van een recreatief

netwerk (verbeteren en aanleg

van wandel-en fietspaden).

• Inpassen van stedelijke functies

(uitbreiding sportpark).

• Stimuleren van een agrarisch cultuurlandschap,

• Ontn'ikkelen van een cultuurlandschap met hoge natuurwaarden (beheersovereenkomst^

landschapse iementen].

• Integraal beheer Natuurmonument Sint Pietersberg (ontwikkelen en uitbreiden van

landschappelijke, ecologische en recreatieve waarden, uitbreiding Cannerbosch met 35

hectare).

• Realiseren van de ecologische hoofdstnictuur.

De opgaven die zijn gesteld worden uitgevoerd in samenwerking met de Belgische

buurgemeenten.

iioU3u9M>Hiaiccs MCAMS 147

lOEflNITIEf CEMENT VOOX OE TOEKOMSTI

7A. LANDSCHAPS- EN CULTUURHISTORISCH BELEID

75J_ INTERNATIONAAL BELEID

VERDRAG VAN MALTA

LS2.

Verdrag van Malta

Hel Eufdpese Verdrag inzake de bescherming van het archeologisch erfgoed, kortweg 'hel

Verdrag van Malta', is op 16 januari 1992 te Valletta tot stand gekomen. Uitgangspunt van het

verdrag is het archeologisch erfgoed waar mogelijk Ie behouden: bij het omwikkelen van

ruimtelijk t>eleid moet hel archeologisch belang vanaf het begin meei^'egen in de besluitvorming

Behoud in-situ is daarbij het streven, Nederland heeft het verdrag van Malta ondertekend en

goedgekeurd en bereid een wijziging van de monumentenwet voor.

NATIONAAL BELEID

BESCHERMING

CULTUURHISTORISCHE EN

ARHËOLOGISHE WAARDEM

CULTUURHISTORISCH

ONDERZOEKEN M.E.R

Monumentenwet 1998

De monumentenwet beschermd zaken en terreinen (archeologische, beschermde en kerkelijke

monumenten alsmede beschermde stads- en dorpsgezichten) die van algemeen belang zijn

wegens hun schoonheid, hun betekenis voorde wetenschap of hun cultuurhistorische waarde.

Voor wijziging, afbraak en verwijdering van beschermde monumenten en het uitvoeren van

opgravingen is een vergunning nodig waaraan vfHinvaarden kunnen worden verbonden.

Als uitvloeisel van het Verdrag van Malta wordt een wijziging van de Monumentenwet uit 1998

voorbereid (2003-2004, 29259, nr, 5). Het Wetsvoorstel {Wet op de archeologische

monumentenzorg) is in December 2003 in de vaste Kamercommissie voor Onderwijs, Cultuur en

Wetenschap behandeld en zal daarna door de Tweede Kamer in het openbaar worden behandeld.

Volgens de Memorie van toelichting bij het wetsvoorstel bevat de m.e.r.-regeling onderzoek naar

de cultuurhistorische betekenis van een gebied". Het bevoegd gezag zal -mede op basis van de

uitgevoerde m.e.r- moeten aangeven of en zo ja welke n\aatregelen genomen moeten worden in

verband met aanwezige archeologische waarden (planaanpassing. opgraven of besluit dal

archeologische waarden verloren mogen gaan).

Nota Belvedère

Belvedère is een rijksnota met als doel dat de cultuurhistorische identiteit sterker richtinggevend

wordt voor de ruimte. De nota bevat een landsdekkend overzicht van cultuurhistorisch meest

waardevol (op basis van hun zeldzaamheid, gaafheid en representativiteit) geachte steden en

gebieden. De Sint Pietersberg en omgeving valt hier niet binnen en is geclassificeerd als een

gebied met:

• Archeologische basiswaarden;

• historisch-geografische ba sis waard en.

" Ook maakt het wetsvoorstel het mogelijk dat het uitvoeren van een archeologisch onderzoek

gevraagd wordt bij het indienen van een aanvraag voor een ontgrondingvergunning. Dit is in het

geval van kalksteen winning in de Sint Pietersberg niet relevant, omdat hier\'o(ir de m.e.r,-

procedure wordt doorlopen een cultuurhistorische inventarisatie conform de richtlijnen is

uitgevoerd.

11(>U3O40EUI0aZSB 148

DEFINITIEF CEMEKT VOOR DE TOEKOMST

CULTUURHISTORISCHE

BASISWAARDEN

De Sint Pietersberg kent geen combinatie van hoge cultuurhistorische waarden en is niet als

Belvedêregebied aangewezen. Chateau Neerkanne is als is als belangrijk landgoed/buitenplaats

aangewezen.

73A_ .PROVINCIAAL BELEID

l^A.

Provinciaal Omgevingsplan Limburg

Hoofdlijn van beleid is het ter plaatse besehermen van het landschappelijk, aardkundig en

cultuurhistiirisch erfg<ied. Tevens wordt gestreefd naar behoud, herstel en inpassing van de

diversiteit aan monumentale, cultuurhistorische en landschappelijke verschijningsvormen in hun

historische context.

De Sint Pietersberg en omgeving is aangegeven a!s een aardkundig gebied van

internationaal/nationaal belang. Behoud en zichtbaarheid van deze waarden is uitgangspunt bi)

de ruimtelijke ontwikkeling. Langs de Maas liggen een drietal groeves (puntvormige gea-

objecten). Bestaande groeves en ontsluitingen moeten waar mogelijk opengehouden worden om

inzicht te kunnen geven in de bestaande ondergrond.

Behoud en inpassing van de cultuurhistorische waarden wordt nagestreefd in gebieden met een

cultuurhistorische betekenis. De ENCI-groeveen haar directe omgeving is als geheel aangeduid

als een gebied met lage cultuurhistorische en archeologische waarde. De Wanden aan de

Noordwest zijde van de groeve hebben een hoge archeologische verwach tings waarde.

_L0KAA_L.BELE1D

Het lokale landschapsbeleid is vastgelegd in het bestemmingsplan en de Beheersvisie Jekerdal.

Deze zijn in dit hoofdstuk reeds beschreven onder het lokale natuurl^eleid.

7A. _BELEID WOON- EN LEEFMILIEU

ULL JNT.ERNATIONAAi BELEID

Europese richtlijn luchtinvallteit

Confomi dl ' richtlijnen voor dit MER is gekeken naar de betekenis van de richtlijn 9fi/63/EG van

27 septemtwr 19%. Deze richtlijn bevat de grondbeginselen van een gemeenschappelijke strategie

die erop gericht is doelstellingen voor de luchtkwaliteit in de gemeenschap vast (e stellen en te

realiseren. De richtlijn (en drie dochter richtlijnen) heeft betrekking op stoffen die niet vrij

komen bij de winning van kalksteen en is daarmee niet relevant voor de voorgenomen activiteit.

Bij de beschouwing van emissies uit de schoorsteen van de productielocatie worden de

kwaliteitseisen getoetst.

* Zwaveldii'iide, 5lik.>>tcifdioiide. dwitjes en lood, benzeen, koolmonoxide, ozon. poly-aromatische

kooiwalctstoffcn, cadmium, arseen, nikkel en kwik.

ii[iu3/CH«EUD(asa 149

•BniNmEF CEMENTVOO" DE TOEICOMSTI

7.6.2 RIJKSBELEID

Nationaal Milieubeleidsplan

In het nationaal Milieubelt'idsplan 4 is de htKifd doelstel ling van het Nederlandse milieubeleid

vastgelegd: het instandhouden van het draagvermogen van het milieu dtwr de realisatie van een

duurzame ontwikkeling. Het milieubeleid van het Rijk is gebaseerd op onder andere de volgende

beginselen:

• duurzame ont\\'ikkeling (de dimensies milieu, economie en sociale kwaliteit worden in hun

onderlinge balans beheerd);

• preventie (nadelige gevolgen van activiteiten moeten worden voorkomen);

• bestrijding aan de bron;

• de verv'uiler betaalt;

• ALARA (As Low As Reasonably Achievable; de beste bescherming die in redelijkheid

gevraagd kan worden).

Het beleid uit het Nationaal Milieubeleidsplan is vertaald in het Provinciaal Omgevingsplan

Limburg.

Besluit Stralingsbescherming

Op 16 juli 2001 is het Besluit Stralingsbescherming gepubliceerd [XLI], Hoofdstuk ft van dit

besluit gaat over de blootstelling aan natuurlijke bronnen, en vormt daarmee de nationale

wetgeving Ier implementatie van de Europese Richtlijn over natuurlijke radioactiviteit. In het

Besluit is aangegeven dat er een lijst met activiteiten wordt/ is gepubliceerd waarvan het mogelijk

is dat bij het verrichten van die werkzaamheden, toetsingswaarden van hel Besluit worden

overschreden. Deze definitieve lijst is nog niet formeel gepubliceerd, maar op de

eindconceptversie van het Ministerie van VROM komen zowel kalksteen winning, als

cementproductie niet op de eind conceptlijst van activiteiten voor omdat er bij deze activiteiten

geen relevante risico's op radioactiviteit bestaat [XLII].

7 .6 .3 PROVINCIAAL BELEID

Provinciaal Omgevingsplan Limburg

De ambitie is dat de basiskwaliteit, uitgedrukt in Maximaal Toelaatbaar Risico (MTR) zo snel

mogelijk overal in Limburg aanwezig is (voor de segmenten water, lucht, bodem en externe

veiligheid). Daarmee worden onaanvaardbare risico's voorkomen. Op langere ligt het

streefniveau op hel Verwaarloosbaar Risiconiveau (VR). Hierbij is het risico van negatieve

effecten op mens en milieu verwaarloosbaar klein, Vo(>r de milieu kwaliteitsdoelstellingen en -

normen conformeert Limburg zich aan het rijksbeleid en -regelgeving. De kwaliteit van de lucht

moet vanaf 2000 aan de basiskwaliteit voldoen, zijnde het MTR-niveau van de concentratie

milieugevaarlijke stoffen (de provincie stelt een actieplan fijn stof op).

Geluid en stank wordt niet beoordeeld in termen van risico's, maar er wordt gestreefd naar

zodanig lage geluids- en stankniveaus dat het aantal gehinderden afneemt. Ernstige hinder mag

niet meer voorkomen. In 2010 wordt de grenswaarde van 70 dB(A)bij woningen als

basiskwaliteitsniveau gehanteerd (cumulatieve waarde van alle geluidsbronnen exclusief

vliegverkeer). In het k^der van een duurzame leefomgevingskwaliteit worden lagere waarden

nagestreefd.

^wtan^uKfxaast Mtuois 150

DEFINITliF CEMEWT VOOR DE TOEKOMST

Revisievergunning Hinderwet Wet luctitverontreirtiglng en Wet geluidtiinder (1992}

Deze rev 13 ie vergunning heefi zowel betrekking tip de groeve als de inrithhng waarin klinker en

cement wordt geproduceerd. Voor dit laalste onderdeel is overigens in 1998 een

deel revisievergunning op basis van de Wel milieubeheer afgegeven. Voor de winning van

kalksteen is de deelrevisit'vergunning Hinderwet, Wet luchtverontreiniging en de Wet

geluidhinder relevant. Belangrijke hebtien betrekking op:

• voorkomen van trilling hind er bij het gebruik van springstoffen (door de beschikbaarheid van

grotere graafmachines is het gebruik van springstoffen niet meer nodig);

• hel voorkomen van gevaar voor afkalven c.q. ineenstorten van terreinen en opstallen die bij

derden in gebruik zijn;

• het voorzien in een noodplan/het nemen van maatregelen bij calamiteiten, gevaar of hinder;

• hel laden en lossen en transport van grondstoffen binnen de inrichting moet zodanig

geschieden dat geen hinderlijke stofverspreiding in de omgeving kan plaatsvinden;

• de maximale geluidsbelasting (45 tol63dB(A))opeen tiental referentiepunten (geen tonaal of

impulsachtigkarakter.

7.6.4 GEMEENTELIJK BELEID

Geiuid

Voor inrichtingen die in belangrijke male geluidhinder kunnen veroorzaken, is de gemeenteraad

verplicht een geluidzone rond dat terrein vast te stellen.

Het 'bedrijventerrein'waar ENCI gelokaliseerd is. isgezoneerd, In het bestemmingsplan is voor

het ENCI-gebied een geluidzone vastgesteld [XLIII]. De grens van de vastgestelde zone ligt op de

3ÜdB(A)-contour en is weergegeven in het akoestisch onderzoek in het bijlagenrapport en bij

paragraaf 6,6 onder geluid. De cumulatieve etmaal geluidsbelasting vanwege de ENCI mag deze

zone niet overschrijden.

Miiieubeleidsplan Maastricht

Het nieuwe natuur- en milieul>eleid betekent een op maal gesneden aanpak die een vertxmd

tussen milieu en economische groei mogelijk maakt. Er is gekozen voor een gebiedsgerichte

aanpak waardoor een toetere afstemming mogelijk is met de sociale, economische en fysiek-

ruimtelijke ontwikkeling van de stad. Het beleid bevat een milieuslructuurbeeld voor2ü30

waarin milieukwaliteitsprofielen voor verschillende gebiedstypen worden onderscheiden als

industrie (ENCI). landschappelijk waardevol buitengebied (Sint Pietersberg. Jekerdal en

Cannerberg), en extensief wonen (woonwijken buiten de centrumring). Als het om milieu­

invloeden gaat zit het wel goed met de gezondheid. In Maastricht worden maar op een paar

plekken gezondheidsrisico's overschreden. De luchtkwaliteit wordt bedreigd door ozon en fijn

stof. 'voornamelijk afkomstig uit industriegebieden uit het Roergebied en bij Luik,

Lucht

Hoofddoel is dat de luchtkwaliteit voldoet aan de EU-grenswaarden en dat industrie emissies

voldoen aan de NeR. Voor fijn stof is een verlaging van de achtergrondwaarde mei 25 % nodig.

Hiervoor is een landelijke en Europese aanpak nodig. Er zal verdere uitvoering gegeven worden

' In het rapport luchtkwaliteit 2001 van de gemeente Maastricht wordt opgemerkt dal de concentraties fijn stof

niet afwijkend van gemiddelde waarden in vergelijkbare steden is. De hoge concentraties langs wegen in

Ma<<Rtricht zijn met name afkomstig van het weg (diesel) verkeer. Industrie wordt niet als een relevante bron

Aangemerkt,

IMUlOMfEMnOZSi UtCADH 151

I DIFINITlEf CEMENT VOOR DE TOEKOMSTl

aan onder andere het convenant met de fijnekeramische industrie en de planvorming van de A2-

traveree.

Geluid

Er wordt naar gestreefd dat maximaal 12 % van de bevolking last heeft van geluidsoverlast

Verkeer is de grootste lawaaimaker (lussen 27 en 42 % van de bevolking heeft last van

verkeerslawaai), de bijdrage van de industrie daalt. Het streven is om de huidige

geluidscontouren ab maximaal te behouden en in de toekomst te trachten de overschrijding terug

te brengen en op termijn de contouren te verkleinen. Dit niet via strengere normen, maar

bedrijven de mogelijkheid en verantwoordelijkheid te geven om eigen emissiebeperkende

maatregelen te neiren.Geluidskwaliteit per gebiedstype:

• industrie: slecht: zowel binnen als buiten geluidhinder;

• landschappelijk waardevol buitengebied: goed: geen geluid gehinderden: wegen vormen de

belangrijkste bron van geluidsoverlast;

• extensief wonen: goed: geen geluidgehinderden: geluidsoverlast vindt met name plaats langs

de wegen en bedrijven binnen het woongebied.

Geur

Hoofddoel is om het aantal geurgehinderden terug te brengen tot maximaal 12 % van de

bevolking. Opgave op lange termijn ligt bij hel twpassen van geur\'riendelijke technieken door

geurhinderlijke bedrijven, wanneer geïnvesteerd wordt in de onderneming. Geur kwaliteit per

gebiedstype:

• industrie: slecht: meer dan 20 % gehinderden;

• landschappelijk waardevol buitengebied: goed: 12 tot 20 % gehinderden;

• extensief wonen: goed: maximaal 8% geurgehind erden.

7.7 ENCI VERGUNNINGEN

De ENCI beschikt over een zevental vergunningen (lie onderstaande tabel). De inhoud van de

vergunningen is, voor zover relevant, beschreven in de voorgaande paragrafen. Voor het

overzicht zijn de vergunningen van de ENCI in deze paragraaf kort op een zij gezet. De

vergunningen hebben betrekking op de (wee hoofdonderdelen van hel productieprcKes:

• Df winning van kalksteen:

- Ontgrondingsvergunning;

' Grondwaterwetvergunning ten t)ehoe\'e van de ontgronding;

- Vergunning Wet geluidhinder. Wet luchtverontreiniging en Hinderwet, voor zover

betrekking hebbende op de groeve;

• De productie van klinker en cement:

- Grondwatervergunning voor huishoudelijke doeleinden;

- Vergunning lozingsverordening;

- Wvo-vergunning;

- Deelrevisievergunning Wet Milieubeheer.

'lioaiiataftiiacas AMCADIS 152

OEHNITItF UMENTVOOK DE TOEKOM!!

Tabel 7.51

OwrjJcht reifvante

vergunningen ENCI

Moment van

vergunningverlening Einddatum

Ontgrondingenvergunning 28-06-1988 01-01-2010

Grondwateronttrekkingsver­ 19-07-1998 Onbepaalde t i jd

gunning voor

drinkwatervoorziening

Vergunning Wet geluidhinder, 19-05-1992 Onbepaalde t i jd

Wet Luchtverontreiniging en

Hinderwet voor groeve

Vergunning Loiingwerordening 07-10-1992 Onbepaalde t i jd

Rioleringen

Grondwateronttrekkingsver- 26-7-1993 1-1-2010, vergunning zal

gunning voor onttrekkingen uit worden vervangen door

de kalksteengroeve onderstaande vergunning

O n t w e r p b e ^ i kk i ng: Januari 2004 1-1-2010

Grondwateronttrekkingiver- Let Op: vergunning is nog met

gunning voor onttrekkingen uit van kracht 1

de ka 1 kite eng ro eve

Wvo-vergunning lo i ing 16-12-1994 Onbepaalde ti jd

bedrijtsatvalwater

Deelreviiievergunning Wet 24^)3-19» Onbepaalde t i jd

milieubeheer voor

pioductiejocatie

L8. TE NEMEN BESLUITEN

BESLUITVORMINGT BU DE

VEftGUNNlNGVERLEMNG

Ab wordt overgegaan tot winning van kalksteen beneden de nu vergunde hoogte van 5 m+NAP

en/of winning na 2010 dienen een aantal besluiten te worden genomen. Deze besluiten hebben

betrekking op een vergunningaanvraag van ENCI voor:

• Een ontgrondingsvergunning up basis van de Ontgrondingenwef (door GS Limburg).

• Een grond w a te ron trek kings vergunning voor de groeve op basis van de Grondwaterwet (door

GS Limburg).

• neelrevisie milieuvergunning (voor het groevedeel) op basis van de Wel milieubeheer (door

CS Limburg).

• Een aanpassing van de Wvo-vergunning (indien sprake is van een verandering van de

hoeveelheid en kwaliteit van het te lozen groevewater) door de Minister van Verkeet en

Waterstaat,

• Ontheffing Flora- en faunawet eventueel ook een ontheffing of vergunning in hel kader van de

N a tuu rbescheimings w et.

MER ALS HULPMIDDEL VOOR Volgens de Wet milieubeheer houdt het bevoegd gezag bij de beslissing omtrent de

DE BESLUITVORMING vergunningaanvraag rekening met alle gevolgen die de activiteit voor het milieu kan hebben en

maakt zij daarbij gebruik van de informatie uit dil milieueffectrapport. De procedure voorde

vergunningverlening in relatie tot dit MER is verder toegelicht met een schema in bijlage 4.

BELGIË IS BETROKKEN Hel Verdrag van Espoo regelt de milieueffectbeoordeling in een grensoverschrijdend kader,

Nederland heeft het verdrag uitgevoerd door in het htvfdstuk over m.e.r. in de Wet milieubeheer

een paragraaf over activiteiten met mc)gelijke grensoverschrijdende milieugevolgen op te nemen.

In het Verdrag van Espoo wordt gesteld dat het belastende land in een vroeg stadium over de

m.e.r.-procedure moet worden ingelicht en desgewenst erbij betrokken moet worden. Daarnaast

moet bij de eindbeslissing over de desbetreffende activiteit rekening worden gehouden met de

1110(IKH«£ttMnt 153

iDIFINrriEf CEMEHTVOOR DE T O E K O M S T I

uitkomsten van het internationale overleg. Verdragstaten hebben de verplichting om de nodige

maatregelen te nemen ter voorkoming, beperking en beheersing van grer\^ove^schrijdende

milieugevolgen van bepaalde activiteiten. Ten aanzien van het besluit «ver een

ontgrondingsaanvraag van ENCI, zullen mogelijke gren^oversch rijdend e milieugevolgen van het

besluit moeten worden beschreven.

In praktijk zal in het kader van dit MER Diepe winning overleg plaatsvinden met de Belgische

overheden alvorens besluitvonning plaatsvindt.

Ook de Europese Richtlijn MilieueffectbeoordeÜng kent een regeling betreffende de

grensoverschrijdendemilieugevolgen:

• Informatie uit m.e.r.-procedure aan regering van ander land ter beschikking stellen.

" Verlenging bestissingstermijn mei 13 weken om cn'erleg met bevoegde gezagen in andere

landen te voeren.

• Actievepublicatieplichl,

|ll(IO3O4WU»02S* ARCAtMS | 154

DEFINITIEF CEMENT VOOR DE TOEKOMST!

HOOFDSTUK

Leemten in kennis en aanzet evaluatieprogramnna

8.1 LEEMTEN IN KENNIS

Geologische studie door TNO en geohydrohgische studie door Royai Haskoning

In de geologische en de geohydrokigische studies van TNO NITG en Royal Haskoning zijn

geen leemlen in kennis geconstateerd. Er is gedurende twee jaar uitvoerig onderzoek

uilt;evoerd waarbij op alle deelterreinen voldoende informatie is vergaard om in dit MER

voorspellingen te kunnen doen. In beide studies is gebruik gemaakt van modellen om de

toekomstige effecten te voorspellen. Bij de studie van TNO NITG betreft dat de

ontwikkeling van de stabiliteit van de groevevloer als gevolg van de verdere ontgraving en

bij Royal Haskoning de effecten op de grondwalerstandsverlaging a b gevolg van de

bronbemaling. Deze modellen zijn gebaseerd op jarenlange ervaring van adviesbureaus met

dit type modellen en alle belangrijke parameters in de modellen zijn gebaseerd op metingen.

De modellen zijn tot slot gevalideerd met metingen in het veld voor zover dat in de huidige

situatie mogelijk was. Toch vormen de voorspellingen in de modellen de voornaamste

onzekerheid voor dit MER. Modellen zijn per definitie een benadering van de werkelijkheid.

In de toekomst zal ENCI verder graven. Daarmee ontstaat de mogelijkheid om tijdens de

werkzaamheden de modelvoorspellingen te monitoren en de voorspellingen te toetsen aan

de nieuwe realiteit. Hiermee kan voor het stabiliteitsonderzoek van TNO bepaald worden of

en zo ja, in welke mate aanvullende grondmassa moet worden teruggestort bij winning

onder een diepte van 4m+NAP of dat andere oplossingen wenselijker zijn. Voor het aspect

geohydrologie kan de grondwaterslandsdaling gemonitord worden en vergeleken met de

modciuitkomsten aan de hand van de waterstand in peilbuizen.

S.2 AANZET EVALUATIEPROGRAMMA

Gedurende de diepere exploitatie van de groeve wordl aanbevolen om de volgende processen te monitoren:

• de relatieve en absolute bewegingen van de groevevloer en de veranderingen in

grondwaterspanning.

• De geochemische samenstelling van het (grond-)water op en in de groevevloer.

• De grond waterdruk in het Carbt>on,

• De ontwikkeling van het waterbezwaar tijdens de winning.

• De ontwikkeling van de stijghoogte in de geijkte peilbuizen in en buiten de groeve (w.o.

met name hel Jekerdal)

i iaujcwKMOtasi AKCAOK 1S5

• EFINTTIEF CEMENT VOOR DE TOEKOMST

11 loUKiMittnnzsa 156

OEfINITIEF CEMtNT VOOFt DE TOEKOMST

BiJLAGE 1 De productielocatie

De richtlijnen schrijven voor om ook de milieueffecten als gevolg van de productielocatie te

beschrijven. In deze bijlage wordt specifiek ingegaan op het productieproces en haar

mil ieii);e volgen.

BESCHRUVING PRODUCTIEPROCES

Afbeelding B.U

Cemer^lproductiMcatiC. Op de productielocatie op het ENCl-terrein aan

de Maas wordt de kalksteen verwerkt tot cement.

Het productieproces bestaat uit twee delen met

i'lk een aantal stappen, die hieronder zijn

beschreven.

Van kalksteen tot klinker

Breken en zeven

De trucks, beschreven inde voorgaande paragraaf leveren hun lading af bij een brekerinstallatie,

In twee gangen wordt de afgegraven kalksteen gebroken in kleinere brokken. Deze brokken

worden over een zeef geleid, waarna de silex (vuursteenj wordt uitgezeefd. Om een homogene

kwaliteit van de kalksteen te garanderen wordt de kalksteen op een mengbed gemengd met

andere ladingen uit de groeve.

Drogen tot meel Vanuil hel mengbed wordt de kalksteen getransporteerd naar een droogt rommel, waar het vocht

uil de kalksteen wordt verdampt. De gedroogde kalksteen (grootte < 5mm) wordt gescheiden van

de laatste fractie silex en per transportband naar de meelmolen gebracht.

In de meelmolen wordt de kalksteen gemengd met hulpgrondstoffen als. kiezelzuut,

aluminiumoxide en ijzeroxide om vervolgens met behulp van ronde stalen kogels vermalen te

worden tot zeer fijn meel. Dit meel wordt opgeslagen in voorraadsilo's.

Bränden tot klinker

Vanuit de silo's wordt hel meel 'gebrand' tot 'klinker'. Hiervoor is bij ENCI een 180 meter lange

roterende oven beschikbaar met een diameter van 5,5 meter.

Het meel wordt geleidelijk verwarmd tot 1450 graden Ceteius. In deze hitte gaan de verschillende

gemengde sloffen een chemische reactie aan, waardoor een portlandcementklinker wordt

gevormd, Dit zijn grijze bolletjes. Na het vormen van deze bolletjes moet de klinker snel

afgekoeld worden. Er blijft dan hydraulische reactiviteit behouden. De reactiviteit is nodig om als

cement met water een reactie aan te kunnen gaan en dus te kunnen harden bij hel venverken \'an

het cement in de verschillende toepassingen.

^laoiKïtMwaBst AlLCAOn 157

I DEFINITIEF CEMENT VOOR DE TOEHOMST;

Van klinker tot cement

Melen

De gevonnde port land cement klinker heeft reeds alle eigenschappen van cement. Het reageert

mei water en verhardt, !n de klinker\'(irm is. het echter niet toepasbaar. Daarom wordt de klinker

vermalen tot fijn ptieder, cement. Dit gebeurt in kogelmolens en een roUenpers, een soort wals.

Toevoegen andere stoffen

Als grondstof kan naast de klinker ook vliegas, hoogoverslakken, kalkmeel en gips toegevoegd

worden, om verschillende soorten cement te kunnen bereiden.

Producten

Het geproduceerde cement wordt opgeslagen in silo's om daama verpakt en gedistribueerd te

worden. Cement wordt in bulk of in zakken van maximaal 25 kilogram geleverd aan de klanten.

De buikvrachten worden per vrachtwagen of per binnenvaartschip vervoert.

BESCHRIJVING mUEUEFFECTEN OF HOOFDLIJNEN

De belangrijkste milieugevolgen die optreden ala gevolg van de productielocatie hebben

twtrekking op:

• energiegebruik en CO.-emissies;

• overige emissies naar de lucht;

• geurproduclie;

• geluidsproductie;

• wegverkeer van en naar de ENCI.

in onderstaande paragrafen zal op ieder aspect nader worden ingegaan.

In deze bijlage wordt niet opnieuw ingegaan op het beleid voor de productielocatie. Dit beleid is

uitgebreid beschreven in dit MER behorende bij de vergunningaanvraag van 16 juli 1997 van

ENCI over de inzet van secundaire grond-, brand-, en hulpstoffen bij de klinkerproductie. Het

beleid voorde productielocatie is sindsdien is niet wezenlijk veranderd en voor zover er

belangrijke nieuwe beleidsdocumenten zijn verschenen, staan deze vermeld in hoofdstuk 7.

Energiegebruik en CO-emissies

Bi) de productie van klinker wordt een aanzienlijke hoeveelheid brandstof gebruikt. Uit dit

MER dat het ministerie van VROM heeft laten opstellen voor het Landelijk

Afval beheersplan blijkt de positieve bijdrage die ENCI kan leveren aan het mondiale milieu

door zo min mogelijk gebruik te maken van primaire brandstoffen en zovee! mogelijk van

secundaire grondstoffen. Dit heeft ENCI dan ook concreet vorm gegeven in het initiatief van

1997: De inzet van secundaire grond-, brand- en hulpstoffen en emissiereductie 2000.

Sinds de nieuwe revisievergunning van 1998 is het aandeel secundaire brandstoffen

gestegen tot ongeveer 75% van de benodigde brandstoffen. Dit heeft geleid tot een

belangrijke daling van de CO,-emissies als gevolg van niet herwinbare grondstoffen van

ENCI Maastricht. Alleen al in 2002 werd hiermee een besparing welke overeenkomt met 75

miljoen m' aardgas gerealiseerd.

Luchtkwaliteit

De effecten op luchtkwaliteit in de huidige situatie en alternatieven wordt met name

bepaald door de emissies uit de schoorsteen van de fabriek.

11(lt23CE«mU»(C9l 158

DEFINITIEF CEMENT VOOR OE TOEKOMST

T a b e l B.S2

Ten behwve van dit MER is voor enkele belangrijke stoffen onderzoek gedaan aan de

bijdrage die ENCI levert aan de huidige luchtkwaliteit in de directe leefomgeving van ENCI.

De verspre id in gsberekingen zijn uitgevoerd met een aan de lokale aangepaste versie van

Slacks en zijn getoetst aan de hiervoor geldende normstelling (lange termijn gemiddelde, 95-

, 98- of 99,5 percentiel waarde). Bij de beoordeling van de resultaten door toetsing aan

normen is tevens de aanwezige voorbelasting in de beschouwing betrokken. Dit resulteert in

de volgende criteria:

• Toetsing van de emissies aan de normstelling.

• Effecten op de luchtkwaliteit in de directe leefomgeving van ENCI door toetsing aan de

achtergrondwaarden;

• Toetsing aan de normstelling in het licht van de totale cumulatieve belasting.

Emissies De emissies van de fabriek worden volledig bepaald door het productieproces van klinker.

In dit MER opgesteld door Royal Haskoning""'''is een overzicht gegeven van de verwachte

emissies uit de schoorsteen. Aan de hand van dit MER en de bijbehorende

vergunningaanvraag heeft de provincie de waarden vastgelegd in de vergunning.

Daarnaast zijn ook de waarden in 2002 en de verwachte waarden in 2020 gepresenteerd in

onderstaande tabel. De fabriek is geen onderdeel van de ontwikkelde alternatieven en de

emissies ten gevolge \'an de klinkerproductie variëren dan ook niet in de verschillende

alternatieven.

Sloffe n\em iss i es Vergund in Wm-vergunnmg mg/m ' Waarden in 2003

Emissies van de fabriek Stof 15'"' 6***

HCl 10 0,25

HF 1 <0,1

SO, 90 kg/h als 10 daags voortschrijdend gemiddelde

Zie onderstaande tabel

NO. 1.300 Zie onderstaande tabel Hg 0,05 < 0,045

Cd 0,05 < 0,009

Tl 0,05 (< 0,03)' Som overige zware metalen 1 <0,05

C.H. 40 15

PAK 0,3 0,06 PCOO/PCDF 0,1 {<0,01)«

alle metingen lager dan detecttegrens

de weergegeven waarde zijn de hoogst gemeten waarde in 2003, alle andere waarden waren

dus lager.

De hier weergeven norm uit de vergunning [s een daggemiddelde waarde, terwijl de hier

weergegeven emissiewaarde van ENCI uit 2003 een ja argem iddelde waarde is. ENCI voldoet

overigens ook aan de daggemiddelde waarde van 15.

111«U3CHM«nQ» 159

iDEflNITIEF CEMENT VOOR O E TOEHOMSTI

Tabel B.53

rNCl in ion per jaar

Voor een drietal componenten zijn de emissies als jaarvracht in onderstaande label voor de

recente jaren weergegeven.

199S

NOx tton/Jaar) 502 (ton/jaar) Fijn stol (ton/jaar)

1999 1725 74 3,7

2000 1297 57 8,3

2001 1085 62 9,1 2002 1195 40 9,8

2003 957 82 8,0

Vergunning 1250 375 38

Tabel B.54

Uitgangspunten

verspreidingstwrekeningen.

mctusief vergelijking met

uitgangspunten van MER 1997

Tabel B.55

Resultaten

verspfeidingsbetekeningen,

inclusief een vergelijking met

resultaten in het MER uit 1997.

Immissies

Op basis van de huidige emissies heefl ENCl nieuwe verspreidingsberekeningen

uitgevoerd. De uitgangspunten en resultaten zijn in onderstaande tabellen gepresenteerd.

LTFD-Model PC-STACKS 6-2 1

Uitgangspunt 1997 I uitgangspunt dec.2003

jaargemiddelde meteorologische gegevens Limburg

acht jaar meteorologische gegevens Eindhoven

geen achtergrondconcentratie geen achtergrondconcentratie

alle stofcomponent afhankelijke emissie als ' alle stofcomponent afhankelijke emissie als

f ijnstof verspreiding f ij tistof verspreiding rookgasdebiet 335.000 Mm3/uur rookgasdebiet 335.000 Nm3/uur

emissie temperatuur ns°C emissie temperatuur 115°C

warmte inhoud 12.1 MW warmte inhoud 12,1 MW ruwheid van omgeving 1,0 meter ruwheid van omgeving 1,0 meter

emissie hoogte 150 meter emissie hoogte 150 meter

bedfijfstijd 7500 uur/jaar bedrijfstijd 7500 uur/jaar Schoorsteen Inwendig ? meter Uitwendig ? meter

Schoorsteen Inwendig 3.6 meter Uitwendig 4.S meter

Stofemiiile 63 ton/jaar Stofemisiie 63 tonflaar NO, emissie 1500 ton/jaar NO, emissie 1500 ton/jaar

SO, emissie 375 ton/jaar SO. emissie 375 ton/jaar

Kwik emissie 75 kg/jaar Kwik emissie 75 kg/jaar

Vergelijking met berekening 1997 berekening 2003

Parameter** ._^^ , , „ „ . . , - „ , gemeten achtergrond-ITFD-model PC-STACKS&-2

concentratie " NO; 98perc6ntiel uur | 7,6 7,5

waarde

63

NOJaar gemiddelde 0,6 , 0,4 26

502 98percentiel dagwaarde

1 0.75 18

502 jaargemiddelde 0,15 ' 0,1 26

Stof 23.10' 17.10' 37

Hg 28.10'* 19.10* 0,003

HCl 1,9.10' ' 1,4.10' -HF 94.10* 66.10* 0,046

•bron: MER Haskoning, pagina 89 en 96.

" alle waarden zijn weergegeven als ^g/In^

mooiaMWciazst 160

WFINITIEf CEMENT VOOR DE T O E K O M S T I

Uit de tabel blijkt dal de huidige emissies van ENCl lager zijn dan de emissies waarmee is

gerekend. Bnvenstaande tabel is aldus als een worstcase benadering te beschouwen. Uit de

vergelijking met de achtergrondwaarden blijkt dat de bijdrage van ENCl aan de

luchtkwaliteit in Maastricht voor alie stoffen behalve NO_ praktisch te verwaarlozen is en

dat alleen bij NO., tijdens piekemissies bij ENCl sprake is van een meetbare bijdrage aan de

flchtergrondconcentratie.

Huidige geursituatie

De geursituatie rond ENCl wordt bepaald door de emissies uit de schoorsteen. PRA

Odoumet heeft in een rapport van maart 2003"-^ een samenvatting gegeven van onderzoek

dat de afgelopen jaren is uitgevoerd door Büro Blaauw, Witteveen + Bos en PRA Odoumet.

Uit deze onderzoeken heeft PRA de volgende situatie geschetst:

De maximale geurbelasting die ENCl veroorzaakt is 1,5 ge/m' als 98-percentielwaarde. In

onderstaande figuren is dit geïllustreerd.

Afbeelding B.e3

Geurbel astir>9 in Maaslnctit als

gevolg van unstool door ENCl.

I mm IS siec on centra lie als 98-

peicen 11 el waarde t^'ekend

voor locatie i m de huidige

situatie. Locatie 1 is

gemarkeerd middels een zwart

omlijnde ovaal.

5000

1.S

— 1

0.5

O

9S t 5000

p«rc«nti«l «oanario: gaurrapport

Deze berekende waarden zijn ruimschoots binnen acceptabele waarden voor

ve^gunning^'e^lening. Toch wordt hinder ervaren door de omgeving. ENCl besleed al

enkele jaren aan onderzoek om op een fundamenteel niveau de geuren te 'ontcijferen' zodat

gericht maatregelen kunnen worden getroffen. Ook de komende jaren zal de milieuzorg van

de productielocatie aan de vermindering van geurhinder zijn gewijd.

HOUJCHMMMtOSl 161

iDEnNITIEF aMEHT VOOR DE TOEKOMSTI

Afbeelding B.64

Immissieconcenlratie als 98-

pefceriti el waarde berekend

voor de overige locaties in de

huidige situatie.

5D0D

/ 250

1.15

1.1

— 1

500D 9B % p a r o a n t i a l acanac io: ^miraiviortWI

Ge/uid

De actuele geluidsproductie van de groeve is in het kader van dil MER opnieuw bepaald en

gedetailleerd gepresenteerd in het akoestisch onderzoek in het bijlagen rapport, In

onderstaande tabel zijn de geluidseffecten van enkel de productielocatie gepresenteerd, In

het hoofdrapport (in hoofdstuk 5) zijn de integrale geluidseffecten (productielocatie en

groeve tezamen) gepresenteerd.

Tabel Bijlage 1.56

Geluidsbelasting als gevolg van

de productie van cernent,

exclusief geluidsproductie m de

groeve.

Punt langt Ij d ^ m i d d e l d twoordelingsniveau

LAi.LT In dB(A)

Oagperiode avond periode nachtperiode

toetaattiare etmaahvaarde

lndB(A)

1 32.9 31,9 31,0 43

2 36,6 35.5 X 2 46

3 38,9 37,9 35,9 48

4 41,1 41,0 40.9 51

5 29,9 29,8 29,8 40

6 44,6 42,4 41,2 51 7 (MP2) 47,3 47,0 46,7 58 8 (MP3) 49,7 47,9 45,2 56

9 43,5 41,9 39,8 50

l O ( M P I ) 44,1 42,8 39.9 50

11 26,3 26,2 ' 26,2 50

12 30,5 30,4 30,3 50

13 28,6 28,5 28.3 50 14 « , 1 41.8 38.1 50

15 41,8 40,5 38.5 50

16 44,7 42.6 40.1 50

17 34,9 33,7 32,9 50

18 25,5 25,4 , 25,4 50

1110£:3CE4»EMOIim AKCADIS 162

iDEFtNITIEF CEMENT VOOR DE TOEKOMHl

19 (MP4Ï 38,0 37,9 1 37.8 1 -

20 (MPS) 45,9 45,8 , 45,8

Wegverkeer van en naar de ENCI

De vigerende Wm-vergunring uit 1998 staat maximaal 528 vrachtwagen bewegingen per

etmaal toe voor ENCI op de Lage Kanaaldijk, waarvan 39 bewegingen zowel in de avond als

nachtperi»de. De berekeningen laten zien dat uitgaande van deze getallen, de verwachte

etmaalwaarde als gevolg van deze vrachtwagenbewegingen bepaald kan worden op 54

dB(A). Bij een dergelijke etmaalwaarde kan, uitgaande van een representatief geachte

gevelisolatie van circa 20 dB(A) geconcludeerd worden dat een binnenniveau van 35 dB{A)

gerespecteerd wordt, (considerans Wm-vergunning, 1998).

Als gevolg van het initiatief treden geen wijzigingen op in het verwachte maximum aantal

vrachtwagenbewegingen van en naar ENCI. In dit MER (hoofdstuk 6) is betoogd dat

grootschalige aanvoer van kalksteen over de weg, mede vanwege een verdubbeling van het

maximaal aantal transportbewegingen over de Lage Kanaaldijk, niet realistisch wordt

geacht, en derhalve niet verder wordt overwogen.

iiou)04MU)uau MotDis 163

IDEFINITIEF CEMf NT VOOR D ! TOEKOMST

' i toav^owooosE ARCÄDIS I 164

iDEFINITlEf CEMEKT VOOR DE TOEKOMST

Begrippenlijst

ALARA Engelse term voor 'As low as reasonably Achievable', Bij de

Wet milieubeheer betreft dat het volgende; het zo ver als

redelijkerwijs mogelijk beperken van de schade voor mens en

milieu, vrijwel altijd als onderdeel van het brongericht beleid.

Het beginsel komt van origine uit het Europese

stralingsbeschermingrecht en is sinds de inwerkingtreding

van de Wet milieubeheer verankerd in lid 3 van artikel 8.11

van deze wet.

AmvB

Archeologie

AV!

BBP

Algemene Maatregel van Bestuur

Kennis en studie van de stoffelijke overblijfselen, de

producten van kunst, nijverheid enz. uil de oude tijden.

Afvalverbrandingsinstallatie.

Bruto Binnenlands Prtiduct

Bed rij f sd u u rpercen ta ge Hel bed rij fsd uu rpercen tage is het percentage van de totale

bedrijfstijd waarin een installatie in bedrijf is. Als een

installatie overdag 4 uur gebruikt wordt, is deze dus 4 van de

totale 12 uur in l>edrijf en is het bedrij fsd uurpercentage 4/12

•100 % dus 33 %.

Bijstoken Afval na een voorbewerking, bljvooit«eld vergassen,

verbranden in een elektriciteitscentrale.

Bindtijdregelaar

BIA

Cement

Composielcement

Concessielijn

Mineraal sulfaat in vorm van anhydriet of gips.

Besluit luchtemissies Afvalverbranding, het ministerieel

besluit van 7 januari 1993 met normen voor de emissies naar

lucht vanuit installaties voor de verbranding van

huishoudelijk afval.

Benaming voor verschillende stoffen die een snel verhardend

bindmiddel voor bouwwerken (mortel) opleveren.

Cement samengesteld uit klinker, poederkoolvliegas,

hoogovenslak en bindtijdregelaar.

Lijn welke de grens aangeeft van het gebied waarvoor men

concessie (vergunning tot ontginning van gronden) heeft.

I iiotBiCHMMamst 165

iDeFINfTIEF CEMENT VOOR DE tOÏKOMSTi

Cultuurhistorie De geschiedenis van de beschaving.

(Bedrijfs) Economisch

verantwoorde winning

Onder bedrijfseconomisch verantwoorde winning verstaat

ENCI de winning van kalksteen tegen marktconforme kosten

voor de klinkerproductie.

Effectscore Het potentiële milieueffect van een proces, groep processen of

produclsysteem.

Emissie Uitworp van stoffen naar bodem, wateren/of lucht. Emissie

omvat ook het vrijkomen van geluid, trilling, straling en

warmte.

ENCI Eerste Nederlandse Cement Industrie

EPM Energie Prestatie Maat

Gevaar (externe veiligheid) De intrinsieke eigenschap van een stof of van een fysieke

situatie in een inrichting of van een activiteit, die potentieel

tot schade voor mens en milieu leidt.

Gevoelige bestemming

(kwetsbaar object)

Woonbebouwing, vakantiewoningen, recreatieterreinen,

objecten als bedoeld in de nota buisleidingen of LPG-stations.

dan wel elke andere plaats waar zich permanent of met enige

regelmaat mensen bevinden.

Grenswaarde Een grenswaarde geeft een milieukwaliteitsniveau aan dat

tenminste moet worden bereikt of gehandhaafd op een

bepaalde plaats en tijdstip, zoals aangegeven in de Wet

milieubeheer.

Groepsrisico (GR) Het grwpsrisico is de kans per jaar dat één keer een groep

van bepaalde grootte dodelijk slachtoffer is van een ongeluk

met gevaarlijke stoffen bij een beschouwde activiteit. Bij het

berekenen van een groepsrisico gaat het om personen die

daadwerkelijk in de omgeving van de risico veroorzakende

activiteit verblijven. Een relevant groepsrisico kan alleen maar

optreden als er gedurende voldoende tijd omwonenden (of

andere aanwezigen van buiten het bedrijf) binnen de

effectaisland van een beschouwd ongeval voorkomen.

Hoogovencemenl Cement samengesteld uit klinker, hoogovenslak en

bind tijd regelaar.

IIOCSCHMMWOJS* AIICADK 166

DEFINITIEF CEMENT VOOR OE TOEKOMST

Individueel risico (IR) Het individueel risico is de kans per jaar dat een permanent

aanwezig en onbeschermd persoon dodelijk slachtoffer is van

een ongeluk mei gevaarlijke stoffen bij een beschouwde

activiteit. Wordt twk wel plaatsgebonden risico (PR)

genoemd.

Instabiliteit Instabiliteit (in de Diepe Winning van de groevevloer): het

ontstaan van ononderbroken zones van sterk verhoogde

permeabiliteit over de gehele dikte van de Formatie van Vaals

over een bielangrijk deel van het diep ontgonnen gebied.

Kalksleen Sedimentaire afzetting welke ontstaat door van oorsprong

kalksteenskeletjes bestaand uil hoofdzakelijk calcium-

carbonaat.

Klinker mineraal halfproduct uit de cementindustrie dat ontstaat bij

het branden van de hoofdcomponenten CaC03. Si02, At203

en Fe203. Deze worden bij hoge temperatuur (ca. I45C^C)

omgezet in de zogenaamde 'klinkermineralen'. Van deze zijn

met name de mineralen Alite en Belite van lielang, omdat

deze bijdragen aan de eigenschap van cement om na contact

met water ie 'verharden'.

tAP Landelijk afvalbeheerplan

LCA Levenscyclusanalyse

Maastrichts- en Gulpenskrijt Kalksteen a f zettingen uit het Laat Krqt

Maatschappelijk

verantwoorde winning

Onder maatschappelijk verantwoorde winning verstaat ENCI

een voor de provincie Limburg vergunbare situatie op basis

van vigerende wet- en regelgeving en overige van toepassing

zijnde beleidskaders.

m.e.r. Procedure van de milieu effectrappor tage.

MER

Metselcement

Het Milieueffectrapport.

Cement samengesteld uit klinker, kalkmeel. luchtbel vormer

enbindtijdregelaar.

MMA Meest milieuvriendelijk alternatief

iiotBCMMuwca 167

iDEflNITIEF CEMENT VOOR DE TOEKOMÏTi

MTR Maximaa) Uielaatbaar risiconiveau

De waarde die aangeeft bij welk blootstellingsniveau of bij

welke concentratie in een bepaald compartiment (bijvoorbeeld

opperviaktew.iter) het risico voor mens, plant of dier maximaal

toelaatbaar wordt geacht; voor een ecosysteem is het MTR

gelijk aan de concentratie per stof waarbij theoretisch 5 % van

de aanwezige soorten schade kan ondervinden.

NAP

Nascheiden

Nieuw Amsterdams Peil

Het scheiden in een installatie van componenten uit

ingezameld af\'al voorafgaand aan verbranden o/ storten.

NeR Nederlandse emissierichtlijnen. richtlijnen voor de emissies

naar lucht vanuit installaties.

Oncontroleerbaar Oncontroleerbare situatie (in Diepe Winning van toestroming

van grondwaterkwel uit Carboon)

Grondwaterkwel uit Carboon treedt volgens resultaten van

geohydrologische berekeningen reeds op bij de huidige

groevediepte (5 m+NAP). Controle van grondwaterkwel is

afhankelijk van (1) ioïale grondwaterdebiet (uil Carboon én

Krijtkalk) en (2) pompcapacitril in de ENCI. en is derhalve in

deze stabiliteitstudie niet gekwantificeerd.

Onomkeerbaar Onomkeerbare situatie (in Diepe Winning van toestroming

van grondwaterkwel uit Carboon) treedt in principe op onder

instabiele omstandigheden van de groevevloer (zie definitie

instabiliteit). Het is mogelijk een lokale toename van

grondwaterkwel uit het Carboon in de groevevloer Ie

controleren dix>r opstorten van aanvullende stortmateriaal

(vergroten van verticaal gewicht).

Ongevalskans (externe

veiligheid)

De beginkans op een incident, in dit geval een lekkage of

brand. Als er verschillende kansen op verdere verloop van hel

onge\'al zijn, worden deze vervolg- of ontwikkelkansen

genoemd.

Paleontologie Tak van de geologie die zich bezighoudt met de

bestuderingen van fossielen.

Plangebied

Portiandcement

Hel gebied binnen de concessiegrenzen.

Cement in hoofdzaak beslaande uit klinker en

bindtijdregclaar ("=traditioneel cement").

Portlan dcomposietcemenl Cement in hoofdzaak bestaande uit kiinker, hoogovenslak.

vliegas en bind lijd regelaar.

.^^te33/s*xlumals 168

iMFiNlTlEf aweiJT VOOR Di TOEKOMST

Portlandvliegascement Cement in hoofdzaak bestaande uit klinker, vliegas en

bind tijd re ge laar.

Risico (externe veiligheid) De mate van ongewenste effecten verbonden met de kans dat

deze zich voordoen.

Silex

SiO,

Stabiliteit

Startnotitie

Vuursteen

Sllidumoxide

Zie definitie van instabiliteit.

Document waarin de voorgenomen m.e.r.-procedure is

beschreven. Tevens de formele start van deze procedure.

Studiegebied Hel gebied waar nog effecten kuiuien optreden als gevolg van

de activiteiten in het plangebied.

TeKIonische breuken Zijn natuurlijk breuken in het gesteente die in de lange

ontstaansgeschiedenis van het krijt zijn ontstaan. Dit in

tegenstelling tot breuken die als gevolg van activiteiten door

ENCI zouden kunnen ontstaan.

Vliegas Verbrandingsresten die door hun zeer geringe afmetingen en

gewicht in de rookgasstroom worden meegevoerd.

Wm

Woonbebouwing

Wet milieubeheer.

Objecten voor permanente bewoning, waartoe behoren

flatgebouwen, woonwijken en incidentele woningen.

Wvo Wet verontreiniging oppervlaktewateren.

iMiaiKimtfjoaaist 169

DERNtntF aWtNT VOOR DE TOEKOMST!

iioeaa««MttQn 170

DEFINmef CEMENT VOOR DE TOEKOMJTl

BIJLAGE Relatie richtlijnen en MER

Richtlijnen bevoegd oezag MER

1 Inleiding Niet van toepassing.

De op te stellen MER zal voornamelijk gaan over de winning van kalksteen in de qroeve van ENCI Maastricht.

2 Hoofdpunten van de rlditlllnen Gpfawerde aanoak

- Het doorlopen van de besthermingsformules en expliciet aangeven welke preventieve, mitigerende en compenserende maatregelen kunnen worden getroffen.

§4.6 en §5.5 en

bijlagen rapport natuur

- De uitwerking van de potentiële risico's van een diepere winning. §3.3 - Het berekenen bij welke winningsdiepte het risico op §3.3 oncontroleert>are en onomkeerbare zout kwel verwaarloosbaar i wordt qeacbt. 1

- Het verder ingaan op het risico dat verontreinigd water dat door §5.4.4 verspreiding elders leidt tot nadelige milieugevolgen, j

- De risicoanalyse eerst uitvoeren aangezien deze invloed op de |3.3 wind lepte kan hebben. Alternatipvpn en varianten |3.3. §3.4 en §3.5

3 Mllieiiflevojgen Hoofdstuk 5

3 Probleemstelling, doel en besluttvormlng 3.1 Probleemstellina §2.1 en §2.1.1.

- De uitspraak dat diepere winning nodig is om bepaalde investeringen Ie doen, zonder welke de werkelijke beëindiging van de klinkerproductie van de ENCI ruim voor 2030 zal plaatsvinden.

Deze uitspraak wordt in de MER niet herhaald dus niet van toepassing.

3.2 QOfil §2-2 - Onderzoek mogelijke alternatieve winptastsen Hoofdstuk 6

3.3 BiKliiltvnnninn §2.2

- Bascharmingsformulet Hoofdstuk 7

- Aangeven welke mitigerende en compenserende maatregelen worden getroffen.

§4.6

- Wijzen op het beleid in ontwikkeling ter bescherming van

archeologische, aardkundige en cultuurhistorische waarden. §7-5

- Rekening houdend met internationale afspraken over grensoverschrijdende milieugevolgen gezien de ligging nabij Belgl«.

§7.3.1 en §7.8

- Onderbouwinq van MER door besluiten. §1.2 en S7.8

4 Voorgenon^en activiteit en alternatieven

4.1 Algemeen Hoofdstuk 3 en §4.6

4.2 gefaseerde aanpatc §3.3.2

- Kwel van zout zwavelrijk water. §3.3.2

-Verspreiding van dit water naar andere grondwaterlagen. 1 Niet van toepassing, want het probleem in deze situatie wordt voorkomen.

- Mogelijkheden en kwaliteiten van een diepe waterplas. Niet van toepassing, want het probleem in deze situatie wordt voorkomen.

- Mogelijke inperking van de alternatieven. 53.3.2

\^Mla^KI^Mtmcaa 171

OEFINFTIEF CEMENT VOO« DE TOEKOMST

Richtlijnen bevoegd gezag MER

- Hoeveelheid en samenstelling van de te winnen kalksteen. S3.5 - Plattegronden van het gebied. §3.6,2 - Hoeveelheid af te graven grond. 13.5

- Winmethode. 13.2 - Wintempo en faserinq. §3.2 - Momenten van winntng. • §3,2

- Wijïe van afvoer en afvoerroute naar (tussen- en)

eindbestemming. §3.2

- frequentie en tijdstip van de (extra) verkeersbewegingen. §3.2

- plaats en omvang van de grondwateronttrekking in relatie tot de

windiepte.

§3.6.2

- tijdstip vanaf wanneer dieper wordt gewonnen en dus dieper

ontwaterd.

§3,6.2

- herkomst van de grondwateronttrekking opgesplitst in diep en 13.5.2 ondiep grondwater in relatie tot de windiepte.

- verwachte kwaliteit van het grondwater en grenren die aan die kwaliteit worden gesteld in relatie tot de plaats en bestemming (gebruik) van de lozing.

§5,4.4

- plaats, aard en omvang van de herinrichtingsmaatregelen die

tijdens de winfase worden uitgevoerd. §3.7

- Indien aantasting plaatsvindt aangeven wat wordt aangetast,

zowel boven- als ondergronds.

§5.2 en §5,5

- welke verstoring van de flora en fauna plaatsvindt tijdens de werkzaamheden.

§5.5

- maatregelen die worden genomen om de aantasting van natuur

in het studiegetiied te voorkomen, beperken o( compenseren.

§5.5

- maatregeien om geluid- en stofemissies en andere overlast voor de omwonende tegen te gaan of te beperken, waarbij aandacht moet worden besteed aan de gevolgen hiervan op de gezondheid.

15.6

- inzicht geven in de effecten op de recreatieve moqeliikheden. §5.2,4

4.4 Altprnfltieven en varianten. - Het motiveren van de keuze van de in dit MER te behandelen alternatieven en varianten.

§4.5

- Het voorkeursalternatief. §4.5

- Uitvoerings- en inrichtingsvarianten ontwikkelen rondom de aspeaen:

Vorm en ligging van de dieptewinning. §3,5 \/Vinningmethoden, waaronder in het bijzonder natte versus

droge winning.

§3.4

Fasering van de winning. §3.6

Aard en omvang van mitigerende en compenserende maatregelen.

§4.5

- Droge versus natte winning. i3.< - Migiterende en compenserende maatregelen. Het voorstel: het te

onttrekken water gebruiken voor natuurontwikkeling en pompen in een van de droogdalen die op de Jeker uitmondt.

Maatregel is als niet realistisch terzijde geschoven, wordt niet meer op ingegaan

• Het gebruik van kennis van de flora en faunaverenigingen. |5,S - De alternatieve maatregelen ter vermindering van de stof- en

geluidsoverlast.

§5.6.1 en §5.6,3

4.S Nulalternatipven Hoofdstuk 3

- Onderzoek mogelijke alternatieve winplaatsen Hoofdstuk 6

4.6 Meest milieiivriendeliik alternatief Hoofdstuk 4 1

if'BBH^HXftlWBSt 172

DEFINFTIEF CEMENT VOOB DE T O E K O M S T I

Richtlijnen bevoegd gezag MER 1

4.7 Herififichtinasfase

- De hootbprincipes voor de afw/erking van het concessiegebied na §3.7

beSindiqlnq van de winning.

• De maatregelen die eventueel noodiakelijk l i jn in het kader van de natuurbeschermingsregelingen die voor het gebied en de omgeving gelden.

§a.6enS5,5

- De inpassing van bestaande resterende waardevoile elementen en

structuren.

55.3

- De uitvoering van de waterplas in de eindsituatie. 53.7

- De venvachte waterltwalitelt in de waterplas en de daarbij behorende gebruiksmogelijkheden.

§5.4

- Aangeven va de financiering en bewaking van de herinrichting en

eigendom en beheer van de 5int Pietersberg in de eindsituatie.

53.7

5 Bestaande Mllieutoestand en Milieugevolgen

S.1 Aloemeen Hoofdstuk 5 •i J Rodpm pn water 15.4

5,3 Grondwater S5.4

5.H Natuur S5-5

5.5 1 Woon- pn Ippfmilipji S5.6

- Geluld 55.6.3

- Lucht Bijlage 1

-Verkeer Bij lagel, S3.2en g5,e.5

• Overige effecten 55.3.4 en 55.6.2

5.6 Afcheoloqip. nilluurhistorie en landschap 55.3

5.7 Duurzaamheidasoecten 55.6.6

6 Vergelijking v«n alUmatlmefi Hoofdstuk 4 7 Leemten in informatie S8.1

8 Evaluatieprogramma S8.2

9 Vorm en presentatie MER

10 Samenvatting van dit MER Samenvatting

UMKUKttnumaa» 173

I DEFINITIEF CEMENT VOOR DE TOEHOMSTI

1 !D£2KHWM(»ZH AKCACnS 174

DEHNITIEF CEMENT VOOR DE TOEKOUH

Procedureschema

Uj.r. l^n|unnfn«veH*ntfi0 W r t mllkvuMhMr

T V ^ I m ' P 1 •N W AnJvrvn IN 1 ^ Anil «ran TarmlJnBfi

' ë U r t r o U u c 1

rnakn«

•

! nchtlij'Wi Crnof

11

•

Orti*tl

i

•

i i i L(EJC i i

f O p t U V n

i UER

i indisndrt • j n v T M i

-1 i i

[.

i

i 6w

10»

1 *»

-1 i i

[.

i

i 6w

10»

1 *»

-1 i i

[. MEir

i

i 6w

10»

1 *»

'•U_ 1

6w

10»

1 *»

B« 1

6w

10»

1 *»

B«

L I

1 i

6w

10»

1 *» i

1

6w

10»

1 *» i

1 InipfA •1: litftpruik:

6w

10»

1 *»

r

1

1

0c«cMkfa^

6w

10»

1 *»

r BfFVfl^ & e r « p

..J '• r

t f •.

r

1 t f •.

ze

t f

KPPHAMai

! i i a cM: i « i i c4MQS i AKCAOtS t 7 5

DEFINITIEF CEMENT VOOR Dt TOiKOMSTl

1tOCJOM)tt««ï« »RCADIS 176

iDEFINmEF CEMENT VOOR DE TOEKOMST

BIJLAGE Literatuurlijst

I Slartnotilie Diepe Winning, ENCl Maastricht, 14 december 2000.

H Advies richtlijnen Diepe winning Kalksteen ENCI Maastricht, Commissie voor de

milieu effect rapport age, 27 februari 2001.

Hl Richtlijnen Diepe wirming Kalksteen ENCl Maastricht, Het College van Gedeputeerde

Staten van Limburg, april 2001.

IV berekening gebaseerd op "European Coordination (EC)" scenario. Centraal Planbureau,

1997.

V Rapport in het kader van het Convenant Benchmark energie efficiency

VI Nationaal Milieubeleidsplan (NMP4)

VII Structuurschema Oppcrvlaktedelfstoffen (SODl)

Vin Provinciaal Omgevingsplan Limburg

Vi Provincie Limburg, Deelplan Katksteea Maastricht, oktober 1994

X InternetsiIe ENCl www.enci.nl

XI Overlast ENCI, briefrapport aan Vereniging tot redding van de St. Pietersberg^ GGD

Zuidelijk Limburg, 18 september 2000.

XII Onderzoek grond wate rafhankelijke vegetatie in Jekerdal, KIWA N.V., september 2003.

XIII Ontwerpbesluit van Gedeputeerde Staten van Limburg in het kader van de

Grondwaterwet en de Verordening Waterhuishouding Limburg 1997, januari 2004.

XIV Onderzoek grondwatereffecten MER Diepe Mergelwinning ENCl, Royal Haskoning,

2004.

XV Peters, B. (1999), Verborgen Valleien; ecologie en beheer van mergelgroeven, de

Curfsgroeve als voorbeeld, Stichting Ark, Hoog Keppel.

XVI Peters. B en A. van Winden, Bureau Drift/ Bureau Stroming (maart 2002), Verborgen

Valleien in de ENClgroeve, Advies afwerkingsplan.

XVII http://www.siavante.demon.nl/peumans-htm, ook in Dagblad De Limburger, 20

augustus 1994

nOiJKMMMDIXISt 177

I DEFINITIEF CEMENT VOOR DE T O E K O M S T I

XVIII Inventarisatie aardkundige waarden in Nederland, Operatie Landijs, ALTERRA, 1999,

XIX Berekeningen ARCADIS op basis van www.waterbase.nl van het meetpunt Eijsden en de gegevens van Royal Haskoning uif de rapportage in het bij la gen rapport.

XX Grondwateronderzoek langs de Jeker (fase 2), Provincie Limburg, Afdeling Handhaving

en Monitoring, [anuari 2004.

XXI Rijkswaterstaat, Alternatieve winplaatsen mergel, Den Haag, oktober 1983

XXH Provincie Limburg, Deelplan Kalksteea Maastricht, oktober 1994

XXIII Provincie Limburg. Liefde voor Limburg - Provinciaal Omgevingsplan Limburg

(POL), Maastricht, juni 2D01

XXIV Gedeputeerde Staten van Limburg, Vergunning in het kader van de Wet milieubeheer

voor ENCI Nederland b,v,, vestiging Maastricht (maart 1998)

XXV (Eerste) Structuurschema Oppervlaktedelfstoffen (1996)

XXVI Grondstüffenplan Limburg (1999)

XXVn Deelplan Kalksteen (1994)

XXVm streekplan uitwerking kalksteen(1995)

XXIX Provinciaal Omgevingsplan Limburg (2001)

XXX Advies Juridische positiebepaling ontgrond ing vergunning ENCI, Pels Rijcken &

Droogleever Fortuijn, advocaten en notarissen, dhr. mr. A.A. Spoel, Den Haag, 12 mei 2003,

kenmerk: AS/JW/1000399 5.

XXXI Brief met collegeafspraken van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten,

Maastricht, 17 mei 2003.

XXXn Kwaliteit voor mensea ruimte voor elkaar. Coalitieprogramma 2002-2006, Maastricht

april 2002.

XXXIil De uitvoering van het integraal waterbeleid volgt uit het decreet Water aangenomen

door het Vlaamse Parlement

XXXIV Vierde nota waterhuishouding.

XXXV Provinciaal Omgevingsplan Limburg 2001-2009

XXXVIGrondwateronttrekkingsvergunning in het kader van de Grondwaterwet, Besluit

van GS va Limburg, 6 juli 1993.

^iixnxswsamati MUDK 178

•

DEFINITIEF CEMENT VOOR DE TOEKOMST

XXXVII De Minister van Verkeer en Waterstaat heeft de ENCI op basis van de Wel

Verontreiniging Oppervlaktewater een vergunning verleend (voor onbepaalde tijd) voor het

lozen op de Maas van bt'drijtsafvalwater

XXXVIII ALTERRA. Natuurwaarden op en rond hel ENCi-terrein en effecten van diepe

winning en afgraven van D'n Observant: Onderzoek in het kader van de Europese

Habilalrichtlijn, Natuurbeschermingswet, Flora- en Faunawei en het Structuurschema

Groenen Ruimle, Wageningen 2004.

XXXIX ALTERRA. Natuurwaarden op en rond hel ENa-terrein en effecten van diepe

winning en afgraven van D'n Observant; Onderzoek in het kader van de Europese

Habitatrichllijn. Natuurbeschermingswet, Flora- en Faunawet en het Structuurschema

Groenen Ruimte, Wageningen 2004.

XLI Staatcourant, 16-7-2001. Besluit stralingsbescherming.

XLII Mondelinge mededeling van de heer Van Aemstwrgen, Ministerie VROM, 3 februari

2004.

XLIIl Gemeente Maastricht, Bestemmingsplan buitengebied - Sint Pietersberg, Jekerdal,

Cannerberg, opgesteld in januari 1979, onherroepelijk in 1984.

XLiV Haskoning, De inzet van secundaire grond-, brand- en hulpstoffen en emissiereductie

2000, april 1997.

XI.V PRA Odoiimet, maart 2003, Samenvattend geurrapport ENCI te Maastricht,

rappurtnummer ENCI102B2

tlNZKEMEMnoISi 179

DEFINITIEf CEMENT VOOR DE TOEKOMST

: uouicHQEMocm 180

•

UFINITIEF aMENT VOOR OE TOEKOMr

COLOFON CEMENT VOOR DE TOEKOMST

MILIEUEFFECTRAPPORT

OPDRACHTGEVER:

ENCI B.V„ VESTIGING MAASTRICHT

STATUS:

Definitief

AUTEUR:

Ing, B.M,H, van de Putte

Ing, JJ.H, Hofstee

Ing.M.W,K]asberg

Ir. E.A.A. Bots

GECONTROLEERD DOOR:

Ir. P.T.M. Krcke

Ir. EA.A. Bots

VRUGEGEVEN DOOR:

Drs . L, dv Haas

6 mei 2004

1ID623/CE4/0E6/000258

ARCADIS Ruimte & Milieu BV

Beaulieustraat 22

Postbus 264

6800 AG Arnhem

Tel 026 3778 899

Fax 026 4457 549

www.arcadis.nl

OARCADIS. Alle rechten voorbehouden. Behoudens ütnonaenngen floor de wet gesteld, mag londer schnfielijke toestemming van 6e rechthebbenden ntels uil dil document worden venwelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt ckxx middci van druk, fotokopie, digrtdie reprodunie of anderszins.

^DCKHOHMCOn 181