Zwangerschap, Bevalling en Kraam

bed.

Welkom bij Verloskundigen Vida

Dit boekje is bedoeld om je wegwijs te maken in onze manier van werken en zal je beknopte informatie verstrekken over gevarieerde onderwerpen. Het is belangrijk om dit boekje goed te bewaren omdat je er in verschillende fasen van de zwangerschap informatie uit nodig hebt.

ContactgegevensSchonerwoerdstraat 71107 GA Amsterdamtel 020-6977016fax 020-3630649info@verloskundigenvida.nlwww.verloskundigenvida.nl

SpoednummersTeam 1: 06-29076960 o.a. Diemen, Duivendrecht, Nellestein, VenserpolderTeam 2: 06-54244860 o.a. Holendrecht, Gein, Reigersbos, Abcoude e.o.Bij geen gehoor en spoed via de atacom: 020-5923864

Inhoud

1 Algemene informatie 42 De zwangerschap 63 Borst- of flesvoeding 124 Werken met een baby 165 De bevalling 186 Het kraambed 257 Klachtencommissie 308 Aanbevolen literatuur 32

4

1 Algemene informatie

Bereikbaarheid praktijkadres Schonerwoerdstraat 7, Amsterdam

Met de auto Vanuit Gein volg je de Wageningendreef en Schoonhovendreef. Vlak voor de rotonde op de Schoonhovendreef neem je de laatste afslag rechts naar bene-den naar de parkeerplaats. Je staat aan de achterkant van het gezondheidscen-trum Reigersbos. Ingang aan de voorzijde. Onze praktijk is op de begane grond, links. Je kunt plaatsnemen in onze wachtkamer. Vanuit Holendrecht volg je de Reigersbosdreef en ga je bij de rotonde linksaf (Schoonhovendreeef). Neem de eerste afslag links naar beneden naar de par-keerplaats (zie verder boven). Als de parkeerplaats vol is kun je ook parkeren op de grote parkeerplaats bij de C1000. Je loopt dan over de Reigersbosdreef en steekt het fietspad over. Neem het voetgangersbruggetje, voorbij Basis-school “De Tamboerijn” ligt het Gezondheidscentrum.

Met de metro Lijn 50 of lijn 54 naar station Reigersbos. Uitgang Reigersbosdreef (winkelcen-trum). Je loopt het station uit rechtsaf langs de winkels. Op de hoek van de C1000 steek je het fietspad over, neem het voetgangersbruggetje naar Acti-viteitencentrum Reigersbos (blauw/grijs gebouw). Schuin achter dit centrum ligt het gezondheids-centrum Reigersbos. Onze praktijk is op de begane grond, links. Je kunt plaatsnemen in onze wachtkamer.

Met de busBus 47 en 249, halte Schoonhovendreef. Neem de trap naar beneden (de kant van het winkelcentrum Reigersbos), blijf aan de rechterkant van het water lo-pen, langs de basisschool en het activiteitencentrum. Naast het basketbalveld ligt het gezondheidscentrum Reigersbos. Neem plaats in de wachtkamer van de verloskundigen, links op de begane grond.

5

We houden ook spreekuur in Diemen Centrum en Venserpolder en in Ab-coude. Voor de locaties, spreekuurdagen en -tijden kun je het beste op onze website kijken of even bellen. Onze assistente maakt de afspraken.

Wij werken in twee teams met ieder 4 verloskundigen. Je zult zoveel mogelijk de verloskundigen uit je eigen team (team 1 of team 2) tegenkomen. De teams worden ingedeeld naar postcode.

Het Nederlands verloskundig systeemNederland is wat verloskunde betreft uniek in de wereld. In Nederland melden alle zwangere vrouwen zich bij de verloskundige. Zij maakt onderscheid tussen zwangeren met een verhoogd risico op complicaties en zwangeren zonder ver-hoogd risico op complicaties. Dit geldt zowel voor de zwangerschap als voor de bevalling. Alle vrouwen zonder verhoogd risico blijven bij de verloskundige onder controle en bevallen ook onder haar supervisie, vrouwen met een ver-hoogd risico worden door de verloskundige verwezen naar de gynaecoloog.Er kunnen zich op elk moment in de zwangerschap, tijdens de bevalling of in het kraambed situaties voordoen waarbij de verloskundige overlegt met de gynaecoloog of de zorg aan hem of haar overdraagt. Bij een verhoogd risico kun je denken aan een te hoge bloeddruk, een verminderde groei van de baby, of een bevalling die te lang duurt.

WaarnemingRegelmatig komt het voor dat we gebruik maken van waarneemsters om iemand te vervangen die op vakantie of met zwangerschapsverlof is. We proberen de hoeveelheid wisselende waarneemsters altijd tot een minimum te beperken. Op onze website kun je zien wie er op dit moment waarneemt.

Studenten verloskundeOok zullen er regelmatig studenten verloskunde met ons meelopen. Afhan-kelijk van hoe ver ze in hun opleiding zijn zullen ze meer of minder dingen zelfstandig doen. De verloskundige is altijd aanwezig en blijft eindverantwoor-delijk. Mocht je er bezwaar tegen hebben dat er een student meeloopt kun je dit altijd aangeven.

6

2 De zwangerschap

In het begin is er aan je buik nog weinig te zien, toch gebeurt er in je lichaam op dat moment al ontzettend veel. Op het moment dat je ontdekte dat je zwanger was, was het vruchtje zich al bezig te ontwikkelen en was er een eerste aanleg van een placenta(moederkoek). Ondertussen is het voor jou vaak niet zo’n makkelijke tijd. Je kunt last hebben van allerlei klachten en ondertussen wordt er wel van je verwacht dat je gewoon functioneert in het dagelijks leven. Hoe je je verder voelt hangt van veel dingen af en iedereen ervaart het anders. Blijdschap en geluk kunnen afgewisseld worden met twijfels, angst en onzek-erheid. Dat is heel gewoon en het is belangrijk daar met je partner, je omgev-ing of met ons over te praten. Naast erover praten is het ook nodig om jezelf goed te informeren over zaken als voorbereiding op de bevalling en het soort voeding wat je je kind wil gaan geven. Wij verwijzen hiervoor naar de website en de literatuurlijst. Vanzelfsprekend vertellen wij je ook een heleboel op het spreekuur.

De zwangerschapscontrolesDe eerste controleTijdens de eerste afspraak stellen we je veel vragen over je gezondheid, even-tuele vorige zwangerschappen en overige bijzonderheden. Het is verstandig om na te gaan of er in je familie erfelijke ziekten voorkomen. We gaan naar aanleiding van je eerste dag van je laatste menstruatie een voorlopige bereke-ning maken van de uitgerekende datum. Verder gaan we je voorlichten over het maken van een termijnecho of een combinatietest. We informeren je ook over de kraamzorg en we zullen je voor bloedonderzoek naar het laboratorium in het AMC laten gaan. In Abcoude kunnen de zwangeren aldaar hun bloed laten prikken.

BloedonderzoekIn het bloed worden je bloedgroep en rhesusfactor, ijzer- en suikergehalte bepaald en kijken we of je antistoffen hebt tegen bepaalde ziektes (rode hond, lues, HIV en hepatitis B-besmettelijke geelzucht). Bij negroïde vrouwen wordt gekeken of ze draagster zijn van sikkelcelziekte.

7

StandaardcontrolesDe controles die we bij elk bezoek doen zijn:

meten van de bloeddruk•controleren van de groei•luisteren naar het hartje van de baby vanaf 12 weken•vragen beantwoorden•

De controles zullen in toenemende frequentie plaats-vinden. Partners, familie en vrienden zijn welkom tijdens het spreekuur. Houd er rekening mee dat het spreekuur soms uitloopt door een spoedgeval. Plan dus geen afspraken vlak na je controle. Tijdens de spreek-uren zul je ons allemaal leren kennen. De dienstdoende verloskundige zal je bevalling begeleiden. In totaal kom je in de zwangerschap ongeveer 8 tot 10 keer voor controle.

Uitgebreider onderzoekIedere zwangere krijgt een termijnecho om te bereke-nen hoe ver je precies zwanger bent. Daarnaast kun je een combinatietest en een 20-weken echo laten maken. Je kunt een combinatietest laten doen voor een risico-inschatting op een kindje met Syndroom van Down. Dit moet door mensen onder de 36 jaar zelf betaald worden (afhankelijk van je aanvullende verzekering). Hierover informeren we je uitgebreid op het spreekuur. Ook hebben we folders over de combinatietest en de 20-weken echo, en staat er uitgebreide informatie op onze website. Verdere echo’s doen we alleen op indica-tie, wat inhoudt dat we ze alleen laten doen als het no-dig is. Dit kan zijn in verband met de ligging of de groei van de baby. Voor zwangeren die in de 18de week van

8

hun zwangerschap 36 jaar of ouder zijn en voor zwangeren die mensen met aangeboren afwijkingen in hun directe familie hebben geldt dat zij in aanmer-king kunnen komen voor uitgebreider onderzoek, een zogeheten artikel 2-echo of een vlokkentest of vruchtwaterpunctie.

Voeding en verzorgingHet is belangrijk dat je in je zwangerschap goed voor jezelf zorgt. Luisteren naar je eigen lichaam zal zorgen dat je niet over je eigen grenzen heen gaat en dat je een zo optimaal mogelijke zwangerschap kan hebben. Je mag sporten, dansen, etc. zolang je je er goed bij voelt.

VoedingWat voeding betreft is het zaak dat je op de volgende dingen goed let:• EetinverbandmetvitamineA-stapelingnietmeerdan1keerinde2weken gebakken lever, paté, leverworst.• Alsjemultivitaminenwiltgebruikenmagjealleeneenmultivitamine speciaal voor zwangeren gebruiken. Wij raden je aan een multivitamine met Omega 3 visolie te gebruiken als je minder dan 2 keer per week vette vis eet (bijv. Prena Fem van Orthica).• Eetgeenrauwvlees(filetaméricain,rosbief,etc.)i.v.m.detoxoplasmapara- siet. Vermijd voorverpakte vis!• Weesvoorzichtigmetkattenuitwerpselen:laathetverschonenvande kattenbak over aan iemand anders, werk in de tuin met handschoenen aan en denk aan eventuele uitwerpselen in zandbakken (ook hierin leeft de toxoplasmaparasiet). • Wasallegroentengoed,ookdevoorgesnedengroenten.• Voorkomhetetenvanwitbroodenwitterijst,eetveelgroenteen(ge- droogd) fruit, dit ter stimulans van de darmen en voor de optimalisering van de opname van de vitaminen en mineralen.• Vermijdhetetenvanzachtekazengemaaktvanrauwe(=nietgesterili- seerde of gepasteuriseerde) melk (zoals brie en camembert) i.v.m. de listeria bacterie. Op de verpakking staat dan ‘au lait cru’ vermeld. Veel kazen die je in Nederland kan kopen zijn niet van rauwe melk en mogen dus gewoon gegeten worden.

9

• Eetverderwatjelekkervindtenzoveeljelekkervindt:etenvoortweehoeft echt niet, jouw kind krijgt genoeg! Lijnen in de zwangerschap raden wij af.• Zorgdatjeperdag1,5–2literdrinkt.Bijvoorkeurweinigkoffieenweinig zwarte thee en niet meer melk dan je voor de zwangerschap gewend was.

SaunabezoekSaunabezoek is goed voor hart en bloedvaten en ter voorkoming van overma-tig vocht vasthouden. In de eerste 3 maanden rustig aan en jezelf niet te warm laten worden. Aan het einde van de zwangerschap geen dompel / bubbelbad i.v.m. mogelijk infectiegevaar. Doe niet meer dan je voor de zwangerschap gewend was te doen.

Roken, alcohol en drugsgebruikRoken vernauwt de bloedvaten. Hierdoor krijgt de baby minder voeding dan hij nodig heeft. Hij kan daardoor achterblijven in groei. Daarnaast is het zo dat de kwaliteit van de vaten in de placenta(moederkoek) minder goed is waar-door er een grotere kans bestaat op problemen met de placenta. Ook heeft een kind waarvan de moeder in de zwangerschap (mee)rookt een grotere kans om plotseling in de baarmoeder te overlijden en een grotere kans om te overlijden aan wiegendood. Daarnaast kan roken bepaalde hart- en skeletafwij-kingen bij het kind veroorzaken.

Alcohol is voor een baby moeilijk te verteren. Hij kan de alcohol niet goed afbreken, waardoor het uren duurt voordat de alcohol uit het bloed is verd-wenen. Precieze toegestane hoeveelheden zijn niet te geven, maar aangeraden wordt om helemaal geen alcohol te nuttigen tijdens de zwangerschap.

Zwangeren die drugs gebruiken, worden tijdens hun zwangerschap begeleid door een gynaecoloog in verband met het verhoogde risico op complicaties.Gebruik geen medicijnen tenzij door een arts of een verloskundige is gecon-troleerd of het gebruik ervan veilig is in de zwangerschap. Dit geldt ook voor vitaminepreparaten en homeopathische geneesmiddelen die niet speciaal voor zwangeren zijn. Gravitamon en Prena Fem van Orthica zijn multivitamines speciaal voor zwangeren die zonder verder voorschrift mogen worden geslikt.

10

Vrijen in de zwangerschap Vrijen is prima in de zwangerschap en beschadigt de vrucht of het kindje absoluut niet, ook niet in de eerste maanden. De baby zit goed beschermd in de baarmoeder. De beleving van het vrijen kan voor zo-wel de zwangere als voor de partner wel veranderen in de zwangerschap. Het is belangrijk daarover open te zijn tegen elkaar en het bespreekbaar te houden. Veel stellen krijgen ermee te maken en openheid blijkt de sleutel tot de oplossing. Slechts in uitzon-derlijke gevallen raden wij het vrijen af, hierover zullen wij je dan informeren. Het kan voorkomen dat je een paar druppels bloed verliest na het vrijen. Dit komt doordat de baarmoedermond beter doorbloed is. Dit heeft niets met de baby te maken.

ZwangerschapscursussenWij raden het alle vrouwen aan om een zwanger-schapscursus te doen. Je leert daar andere zwangeren kennen en kunt ervaringen uitwisselen. Je leert veel over de zwangerschap, de bevalling en de tijd daarna en je oefent met ademhalen en perstechnieken. Als je al een kind hebt geeft het je de mogelijkheid bewust met de zwangerschap om te gaan en ondanks alle drukte die je met de rest van het gezin hebt een rust-moment te creëren voor jou en deze zwangerschap. Er zijn verschillende cursusmogelijkheden zoals yoga, haptonomie, mensendieck, gymnastiek en cursus-sen voor zwangere en partner. Op de praktijk kun je folders met telefoonnummers meenemen. Sommige yogacursussen beginnen al vrij snel, maar de meeste cursussen beginnen rond de zes maanden zwanger-schapsduur.

11

InformatieavondenWij organiseren regelmatig informatieavonden over bevallen en borstvoeding. Het is belangrijk dat je deze avonden bezoekt omdat hier veel extra informatie gegeven wordt waar op het spreekuur meestal geen tijd voor is. Vraag naar actuele data op het spreekuur of kijk op onze website.

KostenVanaf 1 januari 2006 geldt de nieuwe basisverzekering. Zwangerschap en bevalling zitten in het basispakket(tenzij je poliklinisch wilt bevallen zonder medische indicatie, de kostendekking hiervoor verschilt per verzekering). Als je nog niet verzekerd bent verzoeken we je dringend je met spoed aan te melden bij een verzekeraar. Deze mag je niet weigeren vanwege je zwangerschap. Zorg dat je goed geïnformeerd bent zodat je niet voor verrassingen komt te staan.

KraamzorgIn de basisverzekering heeft iedereen recht op 44 uur kraamzorg binnen de eerste 8 dagen na de bevalling. Soms zijn dit minder uren dan je zou wensen. Het is dus raadzaam te zorgen voor voldoende mantelzorg (vrienden, ouders, familie) die een handje kunnen helpen in de eerste tijd na de geboorte.

12

3 Borst- of flesvoeding

Het is belangrijk om je in je zwangerschap al bezig te houden met de keuze tussen borst- of flesvoeding. Zo kun je je het beste voorbereiden. Uit onder-zoek is gebleken dat borstvoeding de beste voeding is voor de pasgeboren baby. Fabrieken doen hun best om de moedermelk zo goed mogelijk na te bootsen, maar het is onmogelijk om de allerbelangrijkste component, de anti-stoffen, na te maken. Het afweersysteem van een baby werkt nog niet voldoen-de direct na de geboorte. Pas na 6 maanden werkt dit optimaal. Het advies van de WHO(World Health Organisation) is dan ook om minstens 6 maanden volledige borstvoeding te geven.

Een aantal voordelen op een rijtje:minder oorontstekingen•minder infecties aan de urinewegen, hersenvliezen en maagdarmkanaal•minder astma•minder allergieën, zoals koemelkallergie•over het algemeen genomen zijn borstgevoede kinderen minder vaak ziek•minder darmproblemen als krampjes en obstipatie•betere ontwikkeling van de kaak en daardoor minder vaak een beugel nodig•minder kans op gaatjes in de tanden•

• oplatereleeftijdeenlagerekansophart-envaatziektes,suikerziekte,leuke mie en overgewicht.

Voor de moeder is borstvoeding goed voor het herstel van haar lichaam na de zwangerschap en de bevalling en vermindert het de kans op borst- of eierstok-kanker op latere leeftijd.

Naast al het voornoemde heeft borstvoeding het grote voordeel dat het gratis is, altijd bij de hand, hygiënisch en goed op temperatuur. Onderschat dit voor-deel niet, als de baby ouder wordt, is het heerlijk als je onderweg of als troost even de borst kan geven. Een flessenwarmer, gekookt water e.d. heb je onder-weg niet altijd direct bij de hand.

13

Er zijn dus veel voordelen aan borstvoeding. Dit alles neemt niet weg dat het geven van borstvoeding vaak een hele klus is, met name in het begin. Je moet leren hoe je de baby aan moet leggen en de baby moet goed leren drinken. De baby moet de eerste dagen veel aangelegd worden zodat de voeding snel goed op gang kan komen.

Er zijn moeders die bij ons komen met negatieve erva-ringen met een vorig kind wat betreft de borstvoeding. Het is waar dat we juist de laatste tijd veel meer geleerd hebben rondom borstvoeding. Door gebrek aan de juiste kennis en ervaring is in het verleden de borstvoe-ding niet altijd optimaal begeleid door verschillende hulpverleners. Schroom niet er met ons over te praten.Het is dus erg belangrijk om je in je zwangerschap al goed voor te bereiden op het geven van borstvoeding, zodat je straks niet voor verrassingen komt te staan. Wij geven meerdere keren per jaar onze eigen borst-voedings-informatieavond. We raden je zeker aan ook deze avond te bezoeken. Ook partners zijn daar van harte welkom.

Voor meer informatie over borstvoeding, passende BH’s, verhuur van kolven of hulp van een lactatiekundige: Borstvoedingscentrum AmsterdamWethouder Frankeweg 441098 LB AmsterdamT 020-4277013

14

Borstvoeding Als je tijdens de zwangerschap reden hebt om te denken dat jij geen borstvoe-ding kan geven, praat er dan met ons over. Het is belangrijk dat de baby binnen een uur na de geboorte aan de borst wordt gelegd. De zuigreflex van de pasge-borene is dan optimaal en als hij eenmaal een keer goed de borst gepakt heeft, heb je vast een goed begin gemaakt. Vraag bij de eerste keer aanleggen aan de kraamverzorgster om hulp en uitleg over hoe het moet. Het is heel belangrijk dat de baby goed aan de borst ligt omdat hij anders de tepel kan beschadigen.

Bijvoeding met de fles(kunstvoeding) is niet nodig bij een baby van normaal gewicht in goede conditie. Integendeel, bijvoeden zorgt voor verminderde stimulans van de borsten waardoor de voeding minder snel op gang komt. Als het nodig is om wel bij te voeden hoor je dat van ons.

Na drie tot vier dagen zul je meestal stuwing krijgen. Dat houdt in dat de borsten opgezet en hard worden en vollopen met voeding. Dat is dus een goed teken. Dit kan pijnlijk zijn en juist in deze dagen is het extra belangrijk om te zorgen dat de baby veel aan de borst drinkt. Na een paar dagen worden de borsten weer soepeler. Warm water en massage kunnen de stuwingsdagen verlichten.

Veel moeders hebben de angst dat ze niet genoeg voeding in hun borsten hebben en hebben daarom weinig vertrouwen in de borstvoeding. Op zich een zeer begrijpelijke angst omdat je aan de buitenkant van de borsten natuurlijk niet kunt zien hoeveel voeding erin zit. Toch is het zo dat wij kunnen nagaan of de baby genoeg binnen krijgt. Het gaat ons om het aantal voedingen, het aantal plas- en poepluiers, de kleur van de ontlasting en de algehele conditie van de baby. Wij wegen de baby 2 keer in het kraambed.

15

FlesvoedingAls je besluit de baby flesvoeding te gaan geven is het belangrijk om vanaf het begin een stevige (sport)BH te dragen om de stuwing wat te verminderen. Zorg daarnaast dat je goede flessen en spenen in huis hebt en dat alles uitge-kookt is voor de bevalling begint.

In principe is het zo dat flesvoeding net zo goed op verzoek gegeven kan wor-den als borstvoeding. Als de baby aangeeft dat hij trek heeft kun je het flesje geven. De baby hoeft niet te huilen; zuigen op het vuistje of zoeken met het mondje is voldoende teken dat de baby mogelijk trek heeft. Houd de baby na de voeding rechtop voor een boertje en laat hem daarna met rust zodat hij de voeding even goed kan laten zakken.

Het is belangrijk om elke dag de flessen goed uit te koken. Eerst zonder de spe-nen gedurende 7 minuten en dan nog 4 minuten met de spenen erbij. Spenen dienen na maximaal 6 weken te worden vervangen. Je doet een afgestreken schepje voeding op 30 cc water, volg gewoon het bijschrift op de verpakking. Op je eigen pols kun je even een druppeltje doen om te voelen of de voeding de juiste temperatuur heeft.

Volgens het schema krijgt de baby de eerste dag elke 3 uur 10cc en de tweede dag elke drie uur 20 cc en zo verder tot 150 cc. Laat duidelijk zijn dat dit een schema is en dat er kinderen zijn van 6 pond en kinderen van 8 pond en dat er dus best individuele verschillen in kunnen zitten. Hierover zullen wij je ook nog adviseren in het kraambed mocht dat nodig zijn.

Ook bij flesvoeding geldt dat het belangrijk is voor de baby om niet door te veel verschillende mensen te worden gevoed, met name in de eerste 6 weken.

16

4 Werken met een baby

Werken met een baby vergt veel regelwerk. Enkele bestaande rechten, regelin-gen en mogelijkheden hebben wij hieronder voor je op een rij gezet:• Viermaandenvoordebevallingsdatummoetjejewerkgeverhebben ingelicht over je zwangerschap. Vraag aan ons een zwangerschapsverklaring. Je hebt dan recht op zwangerschapsverlof. • Tijdensjezwangerschapendedaaropvolgende16weken,magjenietont- slagen worden. Eerder, eventueel definitief, stoppen met werken en toch 16 weken een zwangerschapsuitkering krijgen kan ook, d.m.v. een zogenaamde vrijwillige verzekering. Vraag om inlichtingen bij je bedrijfsvereniging. • Werkendevrouwenhebbenhetrechtomhunbabytijdenswerktijddeborst te geven of om melk af te kolven. Informeer op jouw werk hiernaar of vraag ons om meer informatie wanneer je geïnteresseerd bent. • Speciaalalsjeblijftwerkenisvroeginschrijvenbijeenkinderdagverblijfnood- zaak. Via het FIOM zijn er voor alleenstaande ouders extra mogelijkheden. • Jewerkgeverontvangtvoorjoubijziekte100%vergoedingvanuitdeziekte wet ingeval je arbeidsongeschikt mocht raken tengevolge van de bevalling. Dit geldt van 6 weken voor tot 52 weken na de bevalling. Bij een “gewone” ziektezouermaar70%wordenuitgekeerd.• Sinds1991geldenerregelingentenaanzienvanouderschapsverlof,waarna je samen met je partner bepaalt wie er na de bevalling parttime thuis blijft om voor jullie kindje te zorgen. Werkenden kunnen bij hun werkgever een aanvraag indienen om een half jaar korter te gaan werken, waarbij geldt dat men tenminste 20 uur per week moet blijven werken en dat de niet gewerkte uren niet worden uitbetaald. Als beide partners werken kunnen beiden een dergelijke aanvraag indienen zodat men na elkaar of tegelijkertijd korter kan gaan werken. Deze regeling geldt voor kinderen tot 4 jaar oud en er hoeft dus zeker niet direct na de geboorte gebruik van te worden gemaakt. Sommi ge CAO’s kennen gunstigere regelingen. Voor nadere details kun je je werk gever benaderen of het VSV (Voorlichtingscentrum Sociale Verzekeringen) telefoonnummer 020-5979797. Je kunt de folder “Zwanger? Verlof en gezond werken voor en na de bevalling” downloaden via internet op www.minszw.nl. Dit is zeker aan te raden.

17

Erkennen van een kind bij ongehuwd zijnHet kind van een ongehuwde moeder kan door een man als zijn kind worden erkend als de moeder dat wil. Door deze erkenning ontstaat een juridische band tussen de erkenner en het kind met als gevolg dat de erkenner de plicht heeft bij te dragen aan het onderhoud van het kind. Het kind kan zowel voor als na de geboorte worden erkend. Ons advies is om het voor de geboorte te doen anders moet de moeder 2 dagen na de bevalling mee naar de burgerlijke stand. Buitenlandse vrouwen met een Nederlandse man wordt aangeraden het kind in de zwangerschap te laten erkennen, aangezien het kind dan automa-tisch de Nederlandse nationaliteit krijgt. Als dit na de zwangerschap gebeurt krijgt het kind de nationaliteit van de moeder en moet er een verblijfsvergun-ning worden aangevraagd. Dit kost veel tijd en geld. Voor informatie kun je terecht bij het stadsdeelkantoor. De moeder gaat met de erkenner(de vader) naar de burgerlijke stand. Er wordt een zogenaamde erkenningsakte opge-maakt die wordt ondertekend door de moeder, de erkenner en de ambtenaar. Het is handig om een kopie van de erkenningsakte mee te nemen bij het aan-geven van de baby. Als de baby niet erkend wordt door je partner kan alleen iemand die bij de bevalling was aangifte doen van je baby.

Voorbereiding van andere kinderenEen broertje of zusje erbij krijgen is een ingrijpende verandering in het leven van kinderen. Je doet er dus verstandig aan om je eventuele andere kinderen tijdig op de hoogte te brengen van de komst van een nieuwe baby. Er zijn boekjes voor kinderen van verschillende leeftijden die gaan over het krijgen van een broertje of zusje. Ook kun je je kinderen betrekken bij het inrich-ten van de babykamer en het klaarmaken van de babyuitzet (voor titels van boekjes, zie onze literatuurlijst). Het bijwonen van de zwangerschapcontroles kan ook helpen bij de voorbereiding, veel kinderen willen dan ook voelen aan mama’s buik en vinden het prachtig om het hartje te horen.

18

5 De bevalling

De normale termijn om te bevallen is tussen 37 en 42 weken en dat is tevens de termijn dat je bij ons kunt bevallen. Daarvoor of daarna moet je bevallen onder leiding van een gynaecoloog. Een bevalling is een ingrijpende ervaring. Het is belangrijk om er goed bij stil te staan. Soms brengt een eerdere bevalling veel vragen met zich mee. Wij praten hierover graag met je tijdens het spreek-uur. Het merendeel van de bevallingen verloopt natuurlijk en normaal. Wij raden je aan om(een gedeelte van) de boeken te lezen waarnaar wij verwijzen in de literatuurlijst en/of een zwangerschapscursus te volgen.

Waar bevallen?Nederland is een land waar je de mogelijkheid hebt om thuis te bevallen. Er zijn hier zoveel ziekenhuizen in de buurt dat we als het nodig mocht zijn, net zo snel in het ziekenhuis zijn als de tijd die nodig is om een specialist ter plaatse te krijgen. Een vrouw bevalt het beste daar waar zij zich veilig en op haar gemak voelt. Wij respecteren elke keuze zolang deze medisch verant-woord is en nemen uiteraard geen enkel risico met jou en de baby. We zullen tijdig doorverwijzen mochten er problemen zijn. Het is niet nodig van tevoren te laten vastleggen waar je wilt bevallen, je kunt dit nog tot tijdens de beval-ling wijzigen, alleen dan kun je immers bepalen waar je je het prettigst voelt. Medisch gezien begeleiden wij je thuis op dezelfde manier als wanneer je poliklinisch bevalt. Wij hebben thuis een kraamverzorgende die ons assisteert en daarna jou en de baby verzorgt en alles weer opruimt. Als je in het zieken-huis wilt bevallen ga je daar pas heen tegen het einde van de ontsluiting, dit om te voorkomen dat de weeën weer afzakken, bedenk dus dat je sowieso met weeën in de auto moet.

Vaak horen wij dat vrouwen liever in het ziekenhuis bevallen omdat het veiliger zou zijn en omdat je dan niet al die troep thuis hebt. Over de troep kunnen we snel zijn: we hebben niet veel ruimte nodig en we dekken alles af met plastic zakken en matjes. Over de veiligheid kunnen we het volgende zeggen: uit onderzoek is gebleken dat een thuisbevalling net zo veilig is als een poliklinische bevalling. Als het de tweede of de derde baby is, blijkt het

19

thuis zelfs veiliger te zijn dan in het ziekenhuis. In het ziekenhuis is er een kans dat er onnodig medisch ingegrepen wordt. Wij hebben als verloskundigen alles bij ons wat in noodgevallen nodig zou kunnen zijn zoals een zuurstofapparaat en steriele instrumenten. Wij kunnen ook thuis steriel hechten mocht dat nodig zijn. Een baarkruk om verticaal op te bevallen hebben we altijd bij ons.

Als je in het ziekenhuis wil bevallen gaan we met je mee. Als je ervoor kiest je baby in het ziekenhuis te krijgen ga je tegen het einde van de ontsluiting naar het ziekenhuis. Wij komen altijd eerst thuis bij je kijken en wij bellen dan het ziekenhuis om te zien of er een verloskamer voor ons beschikbaar is. Soms ligt het ziekenhuis vol en moeten we uitwijken naar een ander ziekenhuis. Ga daarom nooit op eigen gelegenheid, maar bel ons altijd eerst! De bevalling is ook in het ziekenhuis onder onze leiding, maar meestal wel met een student van het ziekenhuis erbij.

Als je in het ziekenhuis bevalt zonder medische noodzaak moet je bij sommige verzekeraars een eigen bijdrage betalen. Zorg dat je van tevoren goed geïnformeerd bent. Deze bijdrage moet je dan aan het ziekenhuis betalen en niet aan ons. Als alles goed is ga je een paar uur na de bevalling weer naar huis. Je moet dan zelf de kraamzorg bellen dat je thuis gekomen bent. Informatie over de kraamzorg heb je tijdens de eerste controle van ons gekregen.

20

De ontsluitingTijdens de zwangerschap is de baarmoedermond gesloten. Tijdens de beval-ling zorgen de weeën ervoor dat de baarmoedermond langzaam open gaat, dit heet ontsluiten. Als de baarmoedermond 10 cm open is mag je gaan persen. Weeën zijn pijnlijke samentrekkingen van de baarmoeder. Voordat de baar-moedermond open kan gaan moet het weefsel eerst zachter worden. Ook daar zorgen de weeën voor. In het begin komen de weeën onregelmatig en duren ze kort. Je zult merken dat ze steeds sneller op elkaar kunnen komen en steeds langer duren en pijnlijker worden. Het kan zijn dat na een periode van een paar uren van dergelijke weeën, alles weer afzakt en weggaat. Dan zijn het de zogenaamde ‘oefenweeën’ geweest en het kan dan gerust nog dagen of weken duren voor de echte bevalling doorzet. Je kunt zo’n oefenfase meerdere keren hebben alvorens je echt gaat bevallen.

De eerste 5 centimeter van de ontsluiting duren het langst. De tweede helft gaat meestal sneller. Wij raden je aan tijdens de beginfase nog zoveel moge-lijk gewoon je gang te gaan. Het helpt je door de eerste uren heen en als het op een gegeven moment niet meer gaat merk je dat vanzelf. Het is belangrijk dat je een houding vindt waarin je de weeën goed kan opvangen. Dit kan zijn zittend, liggend op je rug, liggend op je zij met een kussen tussen je benen, lopend of onder de douche.

Bij een eerste kind moet je toch wel rekenen op gemiddeld 24 uur vanaf het moment dat de weeën regelmatig komen. Het is daarom ook zo dat wij als je ons belt meestal komen en ook weer weggaan. We praten dan met je over het moment waarop we weer terugkomen. Als je op een gegeven moment zo ver bent dat het allemaal niet meer zo lang gaat duren, dan blijven we tot ruim een uur na de geboorte van de baby.

De uitdrijvingLangzamerhand gaan de ontsluitingsweeën over in persweeën. Je krijgt dan drukgevoel alsof je ontlasting krijgt. Je moet nu eerst nog een tijdje persen voordat de baby geboren wordt. Als de vliezen nog niet gebroken zijn voor het persen gebeurt het vaak tijdens het persen en anders prikken wij ze door

21

met onze vingers of met een vliezenbreker(klein instrumentje). Dit is pijnloos. Meestal ligt de tijd dat er geperst wordt ergens tussen het kwartier en de anderhalf uur, maar het kan ook langer of korter duren. Wij houden ook hier steeds weer de conditie van de baby goed in de gaten. Na de geboorte leggen we de baby zo snel als mogelijk bij jou op je buik.

De nageboorteBinnen een uur (meestal binnen een kwartier) na de geboorte van de baby wordt de placenta(moederkoek) geboren. Vrij snel daarna kijken we of het nodig is dat je gehecht wordt en als dat nodig is bepalen we in overleg met jouwanneerwedatgaandoen.Ditgaatvanzelfsprekend–ookthuis-onderplaatselijke verdoving. Als je borstvoeding wilt geven, leggen we samen met jou je baby aan de borst.

In bad bevallenWarm water is een natuurlijke vorm van pijnstilling. Sommige vrouwen wil-len daarom graag in bad bevallen en dat kan bij ons. Het water zorgt voor ontspanning en voor een goede doorbloeding van de bekkenbodem. Voor de baby is de geboorte rustiger in bad. De overgang van donker naar licht, van nat naar droog, van warm naar koud, van gedempt geluid naar hard geluid en van afgesloten omgeving naar de vrije buitenwereld is minder plotseling als de baby in water wordt geboren. Als de baby in goed conditie is, is het ook een veilige manier van bevallen. Een gezonde baby gaat pas ademen in de open lucht en niet onder water en bovendien halen wij de baby snel met het ge-zichtje boven water zodat hij kan gaan ademen. Ook hier weer nemen wij geen enkel risico. Voor de inwendige onderzoeken moet je uit het water komen en bij de geringste twijfel laten wij je uit bad komen om de rest van de bevalling op bed te doen. Wel kan het dan fijn zijn om na de geboorte alsnog samen met de baby terug te gaan in het warme water. Het bad kan zowel dienen als plek om in te ontsluiten als om ook daadwerkelijk in te bevallen. De baden kunnen gehuurd worden bij de Oerbron in Amsterdam. Telefoonnummer 0299-421780 of kijk op www.oerbron.nl. Kosten ca. € 235 (prijswijzigingen voorbehouden). Wij willen graag dat je daar drie paar lange handschoenen aanschaft zodat wij je veilg kunnen onderzoeken in het water.

22

Wanneer bel je als je denkt dat de bevalling is begonnen? • Indienjejeeerstekindverwacht:alsjeweeënhebtdieeenuurlangomde3 minuten komen en 60 seconden of langer aanhouden.• Indienjealeenkeerbentbevallen:alsjeweeënhebtdieeenuurlangomde 5 minuten komen en ongeveer 60 seconden aanhouden.• Overdagalsdevliezenbreken.Inprincipeisdekleurvanhetvruchtwater helder of lichtroze en met vlokjes. Als de vliezen ’s nachts breken en het vruchtwater heeft de gewone kleur en je hebt nog geen weeën, dan hoef je ons daar pas ’s ochtends voor te bellen. Is de kleur echter groen, geel of bruin, dan willen wij het direct weten en dan willen wij daar dus ook ’s nachts voor worden gebeld. Het is handig als je een beetje vruchtwater voor ons opvangt in een glaasje of bakje, dan kunnen wij het later bekijken. Doe na het breken van de vliezen een maandverband in uit het kraampakket. Als er nog een andere reden is om ons te bellen bij het breken van de vliezen, bijvoorbeeld als het hoofdje niet goed is ingedaald, dan zullen wij je dat laten weten op het spreekuur.• Bijbloedverlies.Eenbeetjebloed-enslijmverliestijdensdeweeënisnieterg, het is zelfs normaal en hoort erbij. Verlies je echter binnen een korte tijd een maandverband vol, bel ons dan direct op, dan komen we thuis kijken of wij het nog een normale hoeveelheid vinden of niet.• Verdervanzelfsprekendaltijdalsjeongerustbent.

23

Wat heb je verder nodig?Bij een aantal verzekeringen krijg je een kraampakket. Dit pakket bevat de meeste spullen die je nodig hebt. Daarnaast moet je nog het volgende in huis hebben:

6 katoenen luiers (hydrofiel-luiers)•een digitale thermometer•een ijzeren kruik of een hittepit•een afwasteiltje•een rol vuilniszakken•een rol keukenpapier•

Voor de baby:een wiegje met lakens en dekentje (geen dekbedje)•een pak luiers•kleertjes, sokjes en een mutsje•

Als je geen kraampakket krijgt, dan heb je de volgende spullen nodig:

10 celstofmatjes (drogist)•een groot zeil of een groot stuk plastic•2 pakken kraamverband•1 pak maandverband•1 pak watten•2 pakjes steriele gaasjes (zestientjes)•10 gazen van 10x10•eenflesjealcohol70%•1 navelklem•desinfecterende zeep (unicura)•zie verder het lijstje hierboven•

24

Vanaf 37 weken is het handig een tas klaar te hebben staan om mee te nemen naar het ziekenhuis mocht dat nodig zijn:

T-shirt of pyjama voor jezelf•schone kleren om weer in naar huis te gaan•pantoffels•toiletspullen•kleertjes voor de baby•een mutsje voor de baby•een warme omslagdoek of dekentje voor de baby•autostoeltje of maxi-cosi •een fototoestel •het ponsplaatje van het ziekenhuis•

Wij verzoeken je met klem om vanaf 37 weken het bed te verhogen. Dit kun je doen door het bed op klossen of op bierkratjes te zetten. Het bed moet zeker 60 tot 70 cm hoog zijn. De klossen kun je gratis huren bij Amsterdam thuiszorg (020-8861600 of kijk op www.amsterdamthuiszorg.nl) en worden thuisbe-zorgd. Dit geldt ook als je in het ziekenhuis wil gaan bevallen. Het is noodzakelijk dat het bed hoog kan blijven tot zowel de kraamzorg als wij de zorg hebben afgesloten. Zo zijn we voorbereid op alles en kunnen we de bevalling rustig tegemoet zien.

25

6 Het kraambed

Het kraambed is een bijzondere tijd die veel vrouwen (en partners) in een soort roes beleven. Hoe je je zal voelen is niet te voorspellen. Er kunnen mo-menten zijn van uitzinnige blijdschap en geluk, van intimiteit en puur genieten naast momenten van totale moeheid, te veel drukte, niet meer weten wat te doen met een huilende baby, lichamelijke ongemakken en de aanwezigheid van eventuele oudere kinderen uit het gezin.

Al met al is het heel belangrijk hier goed op voorbereid te zijn door veel te le-zen (zie aanbevolen boeken) en erover te praten. Veel drinken en rusthouden, zijn naast rustig aan met bezoek ook onontbeerlijk. Laat je vooral de eerste week verwennen door de kraamverzorgende en je familie en vrienden: de tijd dat je alles zelf moet doen komt echt snel genoeg.

De relatie met je partner kan ook veranderen door het krijgen van een baby. Ook hier is het weer belangrijk om eerlijk naar elkaar te zijn en begrip op te brengen voor alle grote veranderingen die jullie beiden ondergaan in zo’n hele korte tijd. Het kan heel erg helpen om duidelijk naar elkaar toe te zijn over de verwachtingen die je van elkaar hebt en vooral ook om de tijd te nemen om samen van jullie baby te genieten. In het kraambed komt de kraamverzorg-ster elke dag langs in principe voor het aantal uren dat er geindiceerd is, dit is normaal gesproken 44 uur. Dit kan op indicatie meer of minder worden. Wij komen in het kraambed om de dag bij je kijken. Dit zijn meestal korte bezoekjes. Als er problemen zijn of je bent ergens ongerust over, zijn wij altijd bereikbaar. In het kraambed mag je ons voor spoedgevallen en overdag voor overleg over bijvoorbeeld de borstvoeding bellen op het mobiele nummer, dan krijg je meteen de dienstdoende verloskundige aan de telefoon.

26

Veelgestelde vragen in het kraambedNaweeënSommige moeders krijgen na de bevalling last van naweeën, alsof de baar-moedernogevendoorgaat.Jekunthiervoorrustigparacetamol–liefsttweetegelijk- nemen. Dit mag ook bij borstvoeding. Je mag 6 paracetamol tablet-ten in 24 uur slikken. Als je voordat je gaat voeden eerst zelf plast, heb je ook minder last van naweeën.

Een huilende baby Baby’s huilen vaak en vooral de eerste paar nachten veel. Je hebt dan vaak alles al geprobeerd: aan de borst/een voeding gegeven, een schone luier, liedjes zingen, heen en weer lopen en je denkt dat je iets fout doet of dat er iets mis is. Niets is minder waar, je doet het goed en er is nu eenmaal niets aan te doen. Veel baby’s moeten erg wennen aan het bestaan op aarde. Ze zijn gewend aan de geluiden van hun moeders hart en darmen, de warmte, het vruchtwater en de duisternis en ineens is alles anders. Het is voor baby’s ook een manier om energie kwijt te raken en bovendien hebben ze geen andere manier dan huilen om te laten weten dat ze het even moeilijk hebben. Het belangrijkste is dat ze de nabijheid van de ouders kunnen voelen, de warmte, de hartslag en de stemmen. Soms kan het helpen om de baby in te bakeren of te dragen in een draagdoek. Mocht je het gevoel hebben dat er iets echt mis is met je baby, dan moet je ons natuurlijk wel bellen.

DiarreeDe eerste ontlasting van baby’s is een bijna zwarte kleverige soort stroop. Dit heet meconium en het hoort zo. Borstgevoede kinderen krijgen, als de voeding goed op gang is, gele spuitluiers. Dat is geen diarree, maar de normale ontlasting zoals die eruit ziet bij borstvoeding. Bij flesgevoede kinderen is de ontlasting vaak wat dikker.

Pijnlijke stuwingNa de geboorte van de baby gaan de hormonen die zorgen voor borstvoeding vanzelf hun werk doen, ook als je ervoor kiest je baby flesvoeding te geven. Stuwing in de borsten ontstaat meestal rond de derde of vierde dag. Als je

27

borstvoeding geeft is het belangrijk je borsten extra te stimuleren door zo vaak mogelijk aan te leggen. Stuwing duurt hooguit 1 of 2 dagen daarna worden de borsten weliswaar vol, maar toch soepeler. Het helpt om onder een warme douche de borsten gelijkmatig te masseren van buiten naar binnen.

Een spugende baby Baby’s krijgen vaak bij de geboorte wat vruchtwater naar binnen waardoor ze een beetje misselijk kunnen worden en ook af en toe wat kunnen spugen. Het ziet er soms naar uit omdat de baby moet kokhalzen. Het spuug kan groenig of bruinig van kleur zijn. Slijm kun je met een gaasje uit het mondje vegen. Het is allemaal heel normaal zolang de baby roze is en normaal ademt. De misselijk-heid is meestal met twee dagen over.

Pseudo-menstruatiePasgeboren meisjes kunnen een paar dagen na de geboorte een beetje bloed en slijm verliezen uit hun vagina. Een soort hele kleine menstruatie als gevolg van de hormoonwisselingen. Ook dit hoort erbij en is normaal.

AnticonceptieHet is belangrijk om er na de bevalling aan te denken dat je weer zwanger kunt raken, ongeacht of je borst- of flesvoeding geeft. Er zijn verschillende mogelijk-heden om je tegen een nieuwe zwangerschap te beschermen:• Condooms• Pil –wijradenbijborstvoedinghetgebruikvandepilaf,omdatdehoeveel- heid melk erdoor terugloopt en de hormonen ook in de borstvoeding terecht komen. De baby krijgt deze hormonen ook binnen en er is nog niet bekend of dit kwaad kan. Bij flesvoeding kun je na 4 weken weer met de pil beginnen. Denk er aan dat de eerste maand nog niet veilig is.• Spiraal – er zijn 2 soorten spiraaltjes; een koperhoudend en een hor moonhoudend spiraal. Het hormoonhoudende spiraal (Mirena), geeft in de baarmoeder een klein beetje hormoon af, en kan ook gebruikt worden tijdens de borstvoeding. Het beste tijdstip om een spiraal te plaatsen is 6 weken na de bevalling. Bij je huisarts of gynaecoloog kan je hier nadere informatie over krijgen.

28

• Minipil/Cerazette – pil bestaande uit maar 1 hormoon ipv 2. Mag in principe naast de borstvoeding gebruikt worden. Er is geen stopweek.• Implanon – een hormoonhoudend staafje dat vlak onder de huid in je bo-venarm wordt aangebracht. Verdere werking is hetzelfde als de pil. • Nuvaring – deze nieuwe anticonceptiering die je zelf in de vagina plaatst en daar hormonen afgeeft, is een goed alternatief voor de pil. Hierbij geldt ook dat het bij borstvoeding wordt afgeraden. Veilig slapenWiegendood is het om onverklaarbare reden overlijden van een baby in het eer-ste levensjaar. Met onderstaande richtlijnen verklein je de kans op wiegendood:• Gebruikeenwollenofkatoenendekentjeinhetbedjevandebaby.• Eendekbedjeistewarmenademtnietvoldoende,debabyzouhierin kunnen stikken. Ook geen dekentje in een hoes. je moet de lakens kunnen instoppen, juist aan de zijkanten.• Gebruikgeenstootranden,debabykrijgtdaardoorweinigfrisselucht.• Bijeengrootledikantjekunjebeterdehelftvanhetbedjegebruiken.Zo voorkom je dat de baby naar beneden kruipt.• Wanneerdebabybijjeinbedslaaptishetverstandigdebabyophetaan kleedkussen in het midden van het bed te leggen en de baby zijn/haar eigen deken te geven en nooit onder jouw eigen dekbed te laten slapen.• Legdebabynooitteslapenineenruimtewaargerooktwordt.Ookin andere kamers waar de baby vaak is hoort niet gerookt te worden. Roken blijkt één van de grote oorzaken te zijn van wiegendood.• Zorgdatjebabyniettewarmligt.Eengezondebabykanzijneigenlichaams temperatuur goed op peil houden zonder dat er in de slaapkamer wordt gestookt. Je kunt dan beter een kruikje in het bed leggen, bovenop de deken.• Eenfopspeentijdenshetslapenwerktbeschermendtegenwiegendood.• Zorgookindeautovoorgoedeventilatieenbijlangereizenvoorregelmatige tussenstops met even buiten wandelen.

29

Vitamine K Vlak na de bevalling geven wij aan alle kinderen 3 druppels vitamine K, genoeg voor de eerste levensweek. Dit is een vitamine die nodig is om de bloedstolling van de baby goed te laten verlopen. Bij borstvoeding krijgt het kind vanaf 8 dagen elke dag 3 druppels vitamine K toegediend, tot en met de leeftijd van 3 maanden. Aan flesvoeding is vitamine K al toegevoegd.

Geboorte aangifteBinnen drie werkdagen na de geboorte moet de baby bij het gemeentehuis of het stadsdeelkantoor in de gemeente worden aangegeven. Dit kan door ieder-een worden gedaan die bij de bevalling aanwezig was maar door de vader(de erkenner) ook als hij niet bij de bevalling is geweest. Als je kindje niet de Ne-derlandse nationaliteit bezit moet je bij de burgerlijke stand een internationaal geboorteuittreksel vragen. Hiermee moet je naar het betreffende consulaat gaan voor de registratie van de baby. Sinds januari 1998 biedt de wet de ouders de mogelijkheid zelf te bepalen welke achternaam het kind krijgt, die van de moeder of die van de vader.

VerzekeringDe baby moet na de geboorte zo snel mogelijk bij de verzekerings-maatschap-pij of het ziekenfonds worden aangemeld. Je krijgt dan een voorlopig verzeke-ringsbewijs. De eerste 30 dagen is een kind sowieso verzekerd, ook al is de baby nog niet aangemeld bij de verzekering.

30

7 Klachtencommissie

Wij hopen natuurlijk dat je tevreden zult zijn over de door ons verleende zorg. Mochten er onverhoopt toch ernstige klachten of geschillen zijn waarvoor geen oplossing gevonden kan worden door bijvoorbeeld een gesprek met ons, dan kun je je richten tot de klachtencommissie van de kring van Amster-damse Verloskundigen waarbij wij waarborgen dat aan de behandeling van jouw klacht niet wordt deelgenomen door een persoon op wiens gedraging de klacht rechtstreeks betrekking heeft. Binnen een maand na ontvangst van de op schrift gestelde klacht zal de commissie, na het horen van de betrok-ken partijen, beslissen of de klacht zal worden doorgespeeld naar de lan-delijke klachtencommissie van de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen(KNOV). Deze zal dan de klager en de aangeklaagde binnen redelijke termijn, schriftelijk en met redenen omkleed in kennis stellen van haar oordeel over de gegrondheid van de klacht, al dan niet vergezeld met aanbevelingen.

PrivacyregelingOm de controles van zwangeren goed te kunnen uitvoeren moeten wij de administratieve en medische gegevens vastleggen. Niet alleen wij, maar ook stagiaires en waarneemsters hebben toegang tot deze gegevens. Dit is noodza-kelijk om op elk moment goede verloskundige zorg te kunnen leveren. Wij hebben, net als de hierboven genoemde personen, tegenover anderen geheimhoudingsplicht. Indien het nodig is om medische informatie op te vragen bij bijvoorbeeld huisarts of ziekenhuis, zullen wij jou hiervoor altijd om toestemming vragen.

Wij gaan met alle gegevens zorgvuldig om. Daarbij hanteren wij de regels die wettelijk zijn vastgelegd. Deze regels zijn opgenomen in een zogenaamd pri-vacyregelement. Dit regelement ligt bij ons ter inzage en je kan het tegen een geringe vergoeding bij ons verkrijgen. In het privacyreglement is bijvoorbeeld geregeld dat je de gegevens kan inzien die over jou zijn vastgelegd en dat je eventuele fouten daarin kan laten herstellen. Als je van mening bent dat er niet juist met je gegevens wordt omgegaan kan je daarover met ons praten.

31

In de gezondheidszorg worden steeds nieuwe be-handeltechnieken en therapieën ontdekt. Daarvoor is wetenschappelijk onderzoek nodig en moeten statistieken worden opgesteld. Het is van algemeen belang dat cliëntengegevens daarvoor kunnen worden gebruikt. Ook onze praktijk stelt gegevens ter beschik-king voor wetenschappelijk onderzoek. Hierbij worden alle mogelijke maatregelen getroffen om de privacy te waarborgen. Zo zal een onderzoeker nooit weten van welke zwangere bepaalde gegevens afkomstig zijn. Wanneer het echter van belang is dat de onderzoe-ker dat wel weet zal er altijd eerst toestemming aan de zwangere worden gevraagd alvorens de gegevens ter beschikking gesteld zullen worden. Ook dit is een regel in het privacyregelement. Mocht je desondanks bezwaar hebben tegen (anoniem) gebruik van je gege-vens voor wetenschappelijke doelen dat kun je dat ons laten weten.

32

8 Aanbevolen boeken

Veilig zwangerBeatrijs Smulders & Mariël Croon, uitg. Kosmos. Het complete handboek over zwangerschap.

Veilig bevallenBeatrijs Smulders & Mariël Croon, uitg. Kosmos.Het complete handboek over bevallen.

Bevallen en opstaanJ.Spanjer, uitg. Bert Bakker. Een boek over zwangerschap, emoties, pijn, oefeningen, moederschap, beval-len, sex en nog veel meer.

Duik in je weeënCarita Salomé, uitg. Holkema&Warendorf, 3e druk. Een boekje over zwangerschapsgymnastiek volgens de mensendieckmethode.

Zwangerschap en geboorteSheila Kitzinger, uitg. Spectrum. Compleet handboek voor alle aanstaande ouders.

Het grote wonderL.Nilsson, uitg. Ploegsma. De negen maanden in prachtige foto’s.

Duizend vragen over de negen maanden W.Braam&A.Leenhuis, uitg. Spectrum. Handig naslagwerkje met vragen en antwoorden.

Borstvoeding geven: een antwoord op heel veel vragenA.de Reede-DunselmanHet meest complete boek over borstvoeding

33

Baren, de verticale baringStichting lichaamstaal. Over diverse manieren van bevallen, het eerste contact, de invloed van water en over ervaringen van ouders. Veel foto’s.

De meest gestelde vragen over zwangerschap en geboorteDr. R. Griffioen e.a., uitg, Kosmos. Praktisch boek met vragen en antwoorden.

Kraamtijd, genieten van je babyUitg. Kosmos

Een beetje zwangerA.v.Dam, uitg. Kontakt. Een handboek voor aanstaande vaders. Kinderen krijgen na je dertigsteSheila Kitzinger, uitg. Bert Bakker. Over hoe de baby in te passen in het dagelijks leven en andere onderwerpen.

Als de zwangerschap mislooptM.v.Buuren & W.Braam, uitg. La Riviere en Voorhoeve.

Uit het nest gevallenH.Mochel, uitg.kamoen. Over miskramen en sterfte rondom de geboorte.

Help, ik heb mijn vrouw zwanger gemaaktKluun, uitg. Podium.

34

KinderboekenJoost en het monsterRichard GrahamVan een vrouw die een huisje bouwde in haar buikImme DrosBaby, kom er eens uitBob GrahamNu ben ik de oudsteCatherine Dolto-TolitchHallo babyCarry SleeMaaike’s nieuwe broertjeDee SchulmanRobin en SuzeSjoerd Kuyper

Websitesknov.nlhallowereld.nlmoedersvoormoeders.nlborstvoeding.nl babyopkomst.nlcatalpa.nl kidsconcern.nl gastouderbureaus.nlkinderopvang.netselene.nlalcoholpreventie.nlstivoro.nlminszw.nl

Kijk voor meer links op onze website www.verloskundigenvida.nl

Onze visie: Persoonlijke en verloskundige begeleiding in het proces van zwangerschap naar ouderschap.

Verloskundigen Vida Schonerwoerdstraat 7 1107 GA Amsterdam tel 020-69 77 016 fax 020-36 30 649 info@verloskundigenvida.nl www.verloskundigenvida.nl