‘Van wijken en wanten weten’

Paul Schnabel

Sociaal en Cultureel Planbureau www.scp.nlUniversiteit Utrecht

Den Haag, 14-05-08

Deels bijzondere situatie Nederland

• Oorlogsschade – snelle bevolkingsgroei

• Verkleining huishoudens

• Compacte steden – ruimtelijke planning

• Centrale regulering woningbouw

• Dominante corporaties – grote sociale huursector

• 7 miljoen huizen

• 4 miljoen koop

• 2,4 miljoen sociale huursector

• 0,6 miljoen particuliere huur

• (1,2 miljoen huishoudens huursubsidie)

• Gemiddeld hoge woningkwaliteit

2005 – 2% slecht - 92% goed/uitstekend

1985 – 20% slecht - 55% goed/uitstekend

Wat betekent dit nu?

• Weinig geld weinig kans op wooncarrière‘Percolatorwerking’

• Fysieke herstructurering in dienst van sociale verandering en vernieuwing‘bewoners belangrijker dan buurt’

• Wijken niet opgeven, maar aanpakken grote rol corporaties

Welke wijken en waarom?

• Naoorlogs (vooroorlogs al aangepakt)

• Homogeen huur, kleinstapeling, monotoon

• Functiescheiding, anonimiteit, veel publiek groen

• Verwaarlozing, verloedering, verval

• ‘Witte vlucht’

Contrast in positieve zin

• ‘Buitenveldert’ - ‘Mariahoeve’

Early gentrification

‘Lessons learned’ (Corpovenista)

• Integrale aanpak nodig• Mix: huur/koop, grond/stapel• Levendigheid = veiligheid (menging functies)• Publieke familiariteit = consensus, cohesie,

controle• Corporatie: streng/rechtvaardig/betrokken• Alert op vies, onveilig, kapot• Bevorder reputatie en identiteit• Involveer en communiceer: draagvlak bij

bewoners• Voorraadbeleid = gebiedspolitiek• Verandering vraagt schaal

‘Lessons still to be learned’

• Van publiek groen naar privégroen: woonkamer buiten

• Gezin = kinderen, huisdieren, auto(s)

• Wonen is conservatief, statusgevoelig en osm

• Verhuizen vooral in eigen stad en eigen wijk

Wat het moeilijk maakt

• Ongunstige verhouding investering – opbrengst• Percolatorwerking achterstandswijken –

succesvolle immigranten trekken weg• Niet iedereen houdt zich aan de code (‘goede

buur’), is sociaal competent of accepteert correctie

• Wonen in een wijk betekent ‘selbstzwang’• Publieke ruimte is niet vanzelfsprekend

welbegrepen eigen belang• Onbekendheid met alternatieven/compensaties

(tweede huis, volkstuin, caravan, land van herkomst)

• Werken aan het want van de wijk