D E D O O D

Van

POMPEUS, TREURSPEL.

Uit bet franfch va n den heer C O R N E I L L É .

t*A M ST E R. D A M, By de Erfgenamen van JACO B L E S C A I L L B »

op de boek van d e Vitebpoort > 1684 . Hêt Priviltt't.

C O P Y E Van de

P R I V I L E G I E -DE Staten van Rolland ende Weftvrieflandt doen tewetett. Af -

foo On s vertoon t i s byd« tegenwoordig e Regente n van de Schouwburgh to t Amrferdam, Dat fy Supplianten federr ee-

nige Jaren herwaarts nar t hunn e goede vrinden hadden gemaak t e n tenToonele gevoer t verfctieyde n Werken , fo o ran Tren t (peeten, Blyfpeelen als Kluchten, welke fy lieden na geerne me t den arokge» meen ailden make n ; doch gemerkt dat dele werke n door he t na -drukken Tan anderen, veel van htm luvfrer, foo in Taal ars Spelkönft fouden komen reverliefen, en alibo fy Suppliante n hen berooft foo-den fien van han byfonder Ooghwit om de Nedetduytfche Taal en d e Dichtkonft voort te lettert, foo vonden fy hen genoodfaakt.om daar inne te voorfieia, eade ben te keeren tot Ons , ondetdanigh vetfoe-keode, datWy onvneredene n voorfz. de Supplianten, geliefde » te verléenen Oöroy ofi e Privilegie, ommeallehunneWeiktn reedi s gemaekf, endenoeh in 't lt'ctit te brengen , dentijdt va n vijftien Ja-ren alleen te mogen drukken en verkoopen o f doen drukken en ver-koopen , met vetbod t van all e andere n op feekere n lioog e peen e daar toe by Ons te ftellen , ende voort s in commun i forma . So o is 't dat W y de Sak e en 't Vetfóek voorfz . overgemerk t hebbende , ende genegen wefende te r bede van de Supplianten , uyt Onfe rech-te reten I chap, Souveraine macht ende autboriteyt defclve Supplian-ten geconfenteert, geaccordeert end e eo&royeer r hebben , con-fenteren, accorderen endeoftroyeren mtfdefe n , dat fy gedtrarende den tijdt va n vijftie n eerf t achte r een volgend e Jare n d e vooffz . Werken die reeds gedrukt zijn, ende di e van tydt tot tydt doof Uaai gemaakt ende in 't ligt gebrag t fulle n werden , binnen de n voorfz . Onfen Lande alleen fullen moge n drukke n , doen drakken, oyrge-ven e n verkoopen. Verbiedend e daarom allen end e eencn ygelykea defelve Werken naar te drukken, ofte eiders naargedrnkt binnen den fdve Onfe n Land e te brengen, uyt te geven ofte te verkoopen , op de verbeurte va n all e de naargedrukte , ingebragte oft e verkögte : Exemplaren, end e ee n boete van drie honden gulden s daarenbo -ven te verbeuren , te appliceren een derde part voor den Officier die de calange doen fal, een derde part voor den Armen der Plaat fe daar het cafus voorvallen fal.ende het refterende derde part voor den Sup • plianten. Alle s in dien verfrande, dat wy de Supplianten met deft » Onfen O&roye alleen willende grattficeren tot verhocdingevaa ba-re fchade daor he t nadrukke n van de voorfz. werken, daar doo r i a geenige deelen verdaan, den inhoude va n dien te autboriière n Ofte? teadvoueren, end e veel min de felve onder Önieprote&iee»de be -fcherminge, eenig meerder credit, aenften ofte reputatie te geven,ne-maer de Suppliante n i n cas daar in yets onbehoorlyx foude moge » infJuereo, alle her felve tot haren lafte fullen gehouden wefen re »e*» antwoorden; cot dien eyudc wel exprefleli j* begcieadc^at by aidfen

fy defen OnfisnOardyeTöOr d e felve Werken falie» uille n (lelie s daar van gene geabbrevieerde ofte gecontraheerde mentie Allien rao-

ten maken , nemaar gehouden Tullen wefen het felve Oftroy in 't ge-eelende fonder eenige Omiflie daar voor t e drukken oft e te doen

drukken, endeda t fv gehouden fullen zijn een exemplaar van allede voorfz.werken,gebonden end e wel geconditioneerr te brengen in de Bibliotbeecq van' Onf e Univerfiteyt to t Leyden, end e daervaiibe -hoorlyk t e doen blyken . Alle s op'paene van heteffe ö va n dien te verliefen. End e ten eynde de Supplianten defe n Onfenconfent e O&roye mogen genieten al s naar behoore n : Laftenuy alle n ende cenen ygelyke n die't aangaan mag, datfyde Suppliante n vande n ichoude van defen doen,laten en gedogen, ruftelyk en volkomcntlyk genieten, encefferend e all e belette n ter contrarie . Gedaa n in de n Hage onde r Onfe n groote n Zegel e hieraa n doe n hange n den xix Septembr.in't Jaa r onfes Heeren en Zaligmakers duyfent fes hou. den vier en tacbtigh. G . F A G E L

Ter Ordonnantie van de Staten S I M O N va n B E A U M Ö N T,

De tegenwoordige R E G E N T EN va n de S CH OUW -BURG) hebbe n het recht der bo venftaande Privilegie, voor dit Treurfpel , vergund aan de Erfgenaaxne n var. J A C O B L E S C A I L J E . den 6 December, 1684 .

V E R T O O N E R S J U L I US C i E Z A R. M A R C U S A N T H O N I U S . L E P 1 D U S . K O R N E L I A , Weduwe van Pompeus. P T O L O M E U S J KoningvanAïgypten. C L E O P A T R A , Suflervan Ptolonïtus. P H O T I N U S , OpperfltderjEgvptifcbeRjiadtn. A C H I L L A S , Algemeen.fledehouder der legers van di

Kj>ning van Aigypte. S E P T I M I U S , Romeins hoofdman > in dien>fl vond't Kt' H • ningvanJEgypti. C H A R M I O N E , Staat Juffer van Cleopatra. Afc H O R E u s , Lei jonlfir van Cleopatra. P H I L I P P U S , VrygtmaakfeflaafvanPompeus.

lenigt %wygendt Roomfcbe Soldaat en. Eenigt\»rgtnde Aigyptenartn.

HetTooneel is binne n Alexandrijcn > in het Koning-lijk paleis van Ptolqmeus, D £•

De D O O D Van

P O M P E U S -E E R S T E B E D R Y F .

EERSTE T O O N E E L.

P T O I O M E U S , P H O T I N U S , A C H I L L A S , S E P T I M I U S .

P É T O L O M E U S

H Et ló t verklaar d zich , wyl' t ón z heden doe d verftaan, (vergaan ,

Hoe 't met den Schoonzoon) en Schoonvader is Toen ' t Godendom verbaaft gefplïtf t fchee a door krak-

keekrt, Deed hen Pharzaliën in eene n uitzla g deelen, Die niemand van hen gifte: ai 'twater 't welk met bloed Geverfd, ee n fneller drift gevoeld in zijne vloed , Door vriendemoorders , aide waapenen verbrooken'»' Al de Adelaar s op 't veld , met doodfche peft ontftoo -De gantfche waagenburg zoo deerelijk vernield! (ken , Die heele heuvelen van dooden,die ontzield (wreeken , Haare uiterft e ee r ontbreekt , ftaag dwinge n he n t e Wier lyken hal f verrot , met flank de lucht ontfteeken » Die met een nieuwe krijg de leevende bevecht. Zijn naare teekenen, waar naar het hooge recht Des degens, Cxfar s zaak doed als rechtvaardig roemen. En held Pompeus, die geflagen is, verdoemen. De Veldheer, waard beklaagd, en die de befte zy Gekoorenhad, di e zijn geluk de dwinglandy Van 'c onlttJs overgeeft-, zal de nakomelingen,

A Ee »

a D e D O O D va n Een heerlijk voorbeeld zijn va n veel veranderingen. Hyvluchc, hy , di e altijd als overwinnaar quam, De voorfpoed naa r de maat van zijne degen nam; Hy zoekt in onze ftad , en havenen, en muuren , Een fchuilplaats , die de magt van Caeza r ka n verduu .

ren. Dietrocze Vluchter, zoek t de fchuilplaats, die wel eer De Goden koozen, tot de r reuzen tegenweer. (deeze n Hy meend, dat weer dit land, in ipy t des krijgs, voor De Heme l hoedende, zal tot befcherming weeze n Der Aarde > -en eindelijk, dat onz beroemde land > Meê dee l zal neernen in zijn wanhoop, en de hand Vferleenen > om d e val van 't Aardryk te onderfchraa .

gen. Pompeus komt alhier 't geval des waerelds waagen , Hywilj -da s pnz'./Egypte, in wonderwerk vermaard , Hem i n zij n vryhei d fterkke, o f dood , vergunn e de

aard. (ten . Dat die zijnroem verheffe , of met hem neer mag ftor-Dit is ' t, mijn vrinden,'t geen onzraadüot moet bekor-

ten. Hy brengt in deeze plaats, de vrede, of oorlogstroo n Gat hy voor heenen aan mijn Vade r deeze kroon , Hy fteld my in gevaar, heeft hy my 't «rijk gegeeven » Hy doed het nu weerom, als in een waagfchaal, beeven Men moet hem ftraffen j of ontfangen: zyne dood Verhaaften > of zyn lot ver weeren in de nood. 't Een fchyndonzeeker , en hecanderzeeronwaardig , Voor my, die onderwyl vaft vrees, of onrechtvaardig Gr ongelukkig my te vinden , eindlykal Watikbegin, i k zie mynvyandlyk geval, (gen . Steld my of vee l gevaar, of grootefchan d voo r de oo-Ik zal verkiezen, maar gy zult my raaden mogen, Tot welk een keur myn hert moet billykoverflaan . Het raakt Pompeus, en deez e ee r zal aan onz Haan; Of Cszars Zegepraal te ftuicea, o f tefterkea ,

P O M P E U S . 3 Ik, ondertuflchen, die het oorbaarfte uit moe t werken, Kan zéggen, dat noit vorft, in zulk een zaak van ftaat, Zoo zser gedwongen wierd, te zien naar goede raad.

P H O T I N U S . Terwijl > ó Vorft, de kling,'tgefchil reeds kon befliflen , Ziin recht, en billikheid maar yd'le beeldeniflen . Die zich in dat geval, rechtvaardig toonen wil , Staa niet op reden j maa r op het geweld Hechts ftiï» Bezieu kracht, bezi e Pompeus, wien s vermoogea Met zijn geluk gelijk geveld is, e n bedroogen. Hy vlucht voor Csezar niet aflëen» ihdeez e ftaat, Hy vlucht ook voor't verwijt,en de oogen van de Raad. Waaraf het meerendeel hem op het hert zal drukken, Het jammerlijk verlies, e n al' t verongelukken Der Helden, die ten prooije, aan gieren op het veld Gelaaten zijn, hy vlucht voor al't romeinfch geweld; Voor 't reeds verlooreRoome, en flaat hen in de keeten> Die zijne nederlaag dit hebben dank te weeten. Hy vlucht de wanhoop van de vorften, en'tgemeen, 't Welk, om 't vergooten bloed der buuren niet te vreên, Zich wreeken wil van't Land j ' t welk eer heeft volge -

ftooken Van fchatten, en van volk, nuleeg: de ftaf verbrooken De troon totafch verbrand, hy,de oorzaak van't gewoel, En aller ongeval, ftaat yders wraak ten doel. Hy wil de Waereld met zijn val verbryzeld, vlieden; Maar, onderzijn e val de Waereld noch gebieden. Zult gy alleenig hem befchermen voor de magt Van zoo veel vyanden i 't geluk, zoo hoog geacht, Beftond alleen in hem, hy had voor zich maar krachten, En nu hy valt, moet gy die val niet moeilijk achten . Zult gy de zwaarelaft, daar Roome zelf voor bukt) Dan draagen ? eene laft die de Aard verplet ,en drukt. Voor wien d e groot e hel d Pompeu s zel f moef t bui -

gen, (gen , Wanneer men hem> wien 't lot zijne ongunft wil b£iui-

4 De D O O D van De hand bied, en 't oprecht wil weezen,wercl men vaak Oaidiegetrouwigheid, gefmolte n ind e wraak Der tegenftandera, en men boet het nood'loos firijea Voor de onderdrukte met een ftraf, alszy, telije n Die averechts gedraaid, u voelen doed uw loon. O Vorft! haal toch den krijg niet op uw land en troon. Voeg u by hen wien 't lot en Goden gunft toedraagenj En zonder van geweld , of ongelijk te klaageni Prijs al bet doen der Goón, terwij 1 hun magt alleen» Het hooge recht heeft, van verheffen, en vertreên. Gehoorzaam hun beduiden eifch van hen geen reeden t Volg hun bevel, en help de onlukkige vertreeden. Hy, va n der Goden gunf t nu over al beroofd, Zoekt maar het eind der haat te laaden op uw hoofd. Zijn hoofd ten val gedoemd , en nauw den flag ontwee-

ken» Schijnt in zijn val alleen een metgezel te ontbreeken. Het is een misdaad, dat hy hier een fchuilplaats zoekt. Het toond zijne achting niet > wijl u zijn haat vervloekt. Hy zoekt uw havens, e n zal meeker u bederven , En gy kund twijfPlen of hy ook verdiend te fterven ! Had hy onz' wenfchen , en verwachten braaf voldaan, En zag men in zijn vloot zyn zegeteekens ftaan. Dan had hy niet alsvreugd,en welkoom hier te wachten; Maar.nu verwonnen gun hy't Godendom zijn klagten. Ik-leg het niet op hem, maaro p zijn ongeluk. K volvoer des Hemels wil, maar toe mijn eigen druk ! En met dezelve klin g die Caezarzoubezuuren Verkort ik zuchtende zijne ongelukkige uuren. Kort om, gy kund geenzints verzeekeren uw hoofd, Noch 't onweer ftillen, als gy 't zijn' hem niet beroofd-Gerechtigheid is voor geen deugd van ftaat te ftellen.. Tot goed,of quaad doen,naar 't de tijd eifcht, overhellen, Is geenzints oorzaak van het krenken van gezach. Het vorft'lijk recht maakt van verfchoonen geen gewag, Het bloode recht verdelgt het heerfchen^noec men vree-

zen Voo s

P O M P E U S , f "Voor alle onbillikheid, wie zal daar vry van weezen? Die, met volkomen magt , alle and'ren wil gebiên, Moetalles, zelfdewetverbreeken, nier s ontzien. P c deugd, die hem bederft,gelijkeene ondeugd,haaten . Zich niet in 't onderzoek van misbedrij ven laaten, Maar, vliege n in den arm, elk die hem helpen ka.a Dit's mijn gevoelen ; licht zal u Achillas van Een andre gtond van ftaat,met deeze Heer iets zeggen, Elk heeft zijn meening,ho e de haare dan mag leggen, Die de overwonneftraft, vreeft den ver winnaar niet.

A C H I L L A S . Photinus fpreekt zeer wel, Heer Koning, maar al ziet Elkeen met my, zich in 't geluk, e n moed bedrooge n Van deeze Held , nochtans 'kbe n me t zij n blqedbe*-

woogen. En zie 't voor dierbaar aan, de Goden droegen ' t meê Hunne achting toe, als't volk op'c veld dien neerlaag le.ê.' Nietdatik om den ftaat, dat ftuk niet wil gehengen: Maar, is 't niet noodig, 't is niet wettig bloed te plengen, ^Vaar toe is 't noodig dat men in die ftrafheid leef ii Wie vreeft hem , aa n wiens zy hy zich gehouden heeft , Gy zijt onzijdig, en kund ook onzijdig leeven» Aanbid men Caezar, gy kund hem die pligt ookgeeven. Maar fchoon uw wierook hem onfterf'lijke ee r bereid . Dit offe r wa s te groot naar 't altaar aangeleid. Door't off ren va n zijn hoofd , aan' t Hoofd der krijgs-

gelukken, Zoud gy te zwarte een vlek op uwe naam doen drukken. Het is genoech dat gy hem thans uw hulp ontzegt, En niet ter neder werpt, indien gy 't dus belegt, Zal niemand op uw doen iets te berifpen weeten 9 Gy zijt hem veel verpligt; hoe heeft hy zich gequeeten, Toen Rome, o p zijne raad, u w Vader weder gat Den breidel van dit Rijk, e n zijn geroofde ftaf. Maar dankbaarheid, en 't recht, daar 'i\ olk zich meë ka»

ftreelen, A | Moe s

6 De D O O D va n Moet maa r bepaald , in 't her t de r vorfte n > meefler

fpeelen. Of ook een vorft a l iets kan fchuldig zijn, ja, fchoon Hy om veel dtenft,en trou,verfchuldig d wa s zijn kroon» Zoo ish y echter aan zijn vol k veel meer verbonden > Als aan een ander, en daar werd gee n fchuld gevonden» Wanneer zy met het bloed van zijnen onderdaa n Alleen betaald moet zijn. maar , als wy verder gaan > Wat waagde hy toch in 't Verdedigen der rijkken ? Hy wou de Waereld maa r zijn groote mag t doe n blij -En met uw Vader weer te ftellen op den troonj (ken, Groeide oo k zijne eerzug t op, hy heef t he m hulp ge-

boon; 3v1aar niet als met de mond , zijn welgefchikte zeggen Had minde r krag t al s 't goud, 'c welk Csezar by quam

leggen; Ja , zijn welfpreekendheid, die Rauwe, en flechte magt .Had nimmer onz weer in JEgyptc en 't hof gebrag t > Die byftand gaave n on s zeshonderdduizend kroonen . Laat hem zoo groots nie t mee r zijndienft aa n onz ver -

toonen, D e gif t van Cxzar.meer, alsal zijn zeggen, doed: Toch zoo 't een weldaad is, die gy vergelden moet , 't I s wel, gy zult voor hem, als hy voor u deed, fpreeken. Hy zie de erkentenis van 't gen» u is gebleeken. Onfangt gy hem, gy fteld een meefter op uw troon, Die, fchoon hy is verdelgt, noch op uw naam, en kroon Zal woeden, en de wet u, in u w rijkken, ftcilen. Sluit da n uw havens toe, maar wild zij n hoofd niet vel -Toch als gy 't noodig acht,'is deeze hand gereed, (lenj Die aan zijn konin g zijn gehoorzaamheid befteed , Het zou my fpijten dat men immermeer zou hooren Dat ik hem 't eerft nier trof.

S E p T i M i u s . 'K ben een romein gebooren.

En ken hen beide , o ! Vorit , Fompoisisinnoo d ,

P O M P E U S . 7 Hy zoekt nu hulp by u , die meefter van zijn dood, En lecven weezen kund, he m helpen, ofverjaagen , •Of.fjoodj ofleevende,aanzijnvyando p kun d draagen.1

Van deeze vier , zou 'teerfte u zeer gevaarlijk ftaan , Laat my dan toe, dat ik de laatfte u voor mag (laan. Hem we g te jaagen, is een magtig vyand wekken, 't Zal den Ver winnaar voor een halve pligt üechts ftrek-Nadien gy hem 't gevolg van een te lang gevecht, (ken, Te water, e n te land, Ee m fpaarende, openleg t Als elk van hen vermoeid van wreeken» envanïlrijea » De weêrflag van 't geval des krijgs, u zou doen lijen. Hem C«zar geeven , is maar een, e n zelve zaak, Krijgt die hem in zijn magt, Zoo zal hy zijne wraak Verbergen, onz ten fpijt, hem zijn vergiffhisgeeven j En de eer genieten dat hy kan zachtmoedig leeven, Gewapend met dedeugd van valiche ootmoedigheid, Die hem niet eigen is, en , fpij t zijn hert , nu leid , En achtende geluk, tot flaaf te konnen maaken , Een medeminnaar, die geen leevens gift kan laaken, Verpligt hy't flaaffe Rome,en fpaard he m door uw daad, Maar zet op u, gelij k Pompeus, fell e haat. Gy moet voor misdaad, en gevaar den Vorft be vrijen. Zijn magt verzeekeren , en voor zijne achting ftrijen. Hy moet in 't dooden van dien gadeloozen Held , Zijn oogwit krijgen, gy, in't tegendeel ' t geweld, En allefchande, o p u t om zijne grootheid laaden. Die 's mijn gevoelen, en dit hoord u e!k te raaden. Zoo wint gy gunfl: by de eene,en vreef t den and'ren niet.' De raad is vol gevaar, die u Achillas bied : Want geen van beide, zal u gunft, or eer betoonen.

P T O L O M E U S . nen . 'k Zal my van 't nazien van het recht der zaa k verfchoo-Laat ons de bui, die 't al het bovenft e onde r keerd, Ontwijken, 'k volg uw raad, mijn o verleg begeerd Ook deel te nemen, in al 's rijks veranderingen . 't Is lang genoeg dat wy 't vermeet'le volk niet dwingen,

A 4 Diï

8 Ö e D O O D van Dat wy geloovén > dat een roomfche burger meer Zou weezen als een menfch, men ftoot die trotze neer, Mét haare vrytgheid , laat ons haar fierheid dooven, In 't laauwe bloed, dat wy Pompeus doen ontrooven. Laat ons dien erik'le hoop ,van haar hoogmoedigheid Verdelgen, Iaat ons haar, wier dwingende beleia Ü È Waerel d üaat in 't juk, een felle dwingland geeven Haar fluiten, wien 't geval in boeijens wil doen leeven. Laat ons 't Heelal nu mee gaan wreeken in haar ftraf . De koningen , öRoome ! o p wiens gewijde ftaf Uw dartel e moe d zic h koelde, ook ziend e deeze uw

keeten Met minde r fmart zic h flaaf van Cxzar s grootshei d

heeten, Terwijl hy u zoo wel vermeefterde als haar magt. Gaat dan, Achillas, enSeptimiust betrach t De groote daad ,| die my onfterffelij k zal maaken. Hetzy den Goden lief, of leet, 'k zal voor u waakea? 'k Verfta dat zy zijn dood begeeren, nu zy hier Hem zenden.

A C H I L L A S . 's Konings wil is"*t recht va n 't rijks beftier.

P T O L O M E U S . Ga, haafl: u om mijn Troon met zekerheid te ftijven. Denkt dat ik op uw hand JEgypte nu laat drijven, Aan wien 't geval van Roome en van Egypte ftaat.'

TWEEDE TO ON EEL.

P T O L O M E U S , P H O T I N U S .

P T O L O M E U S .

I K ben bedroogem,of mijn zufter,wantzy Jaat Zich voorftaansdat de komft van deeze held haar zaa-

ken (ken > Met een eewenfehter einde en uitkomft , goed zalrnaa-

5 Wij l

P O M P E U S . $ Wijl vaders laatft e wi l in zijn bewaaringis : Verwagt zy flechts de kroon; in dceze onfteltenis. Zy ach t zich reeds voogdes, va n onz verdeeld vermoo-

gen, En dat zijn goedheid reeds tot alle plicht bewoogen, Haar alles toe zalftaan. haa r opgeblaaze hart,

gen, (werd ; 't Welk doo r deez e yd'I e waan . op nieuw s ontfteke h Beheerfcht alreeds mijn rijftjtn druk t in haar gedachten) Dat zy haar Wind geluk heeft in den top te wachten.

P H O T I N U S . Dit 's ook een reeden daar trien zich om haaften moet > O Vorft, in 't florten van dat zeer gevaarlijk bloed . Hy, volgende de wil uws vaders, za l zijn oordcel Wel vellen, maar tot u, noch tot uw zufters voordeel . Zijn Vrinden keuren goed, al wat hy ook bedrijft . Nu overweeg wat grond vanonruft, da t hier blijft . Ik wilde Koning, aoor mijn ruftig tegenipreekeri , De broederlijke liefde, en band niet doen verbreeken ; Keen! 'k wil haar uy t uw troo n maa r geenfins ui t u w

hert ' • • ' • • Verftooten; 't heerfchen baar d niet als benauwde fmert* Wanneer daar twee gelijk zic h op den zeete l zetten. Een vorft die dat verdraagt, verftaatnoc h nie t d e wet-

ten Van 't keninglijk beftier , hy breekt zijn moogendheid , Wanneer hy aan een tweede, iets van dat recht toeleid De reedenen van ftaat maar , Vorft, ik zie haar ko-

men.

DERDE TO O N E E L.

CLEOPATRA, PTOLOMEUS, PHOTINUS.

C L E O P A T R A . r noch hier, daa r reeds Pompeu s werd verno-men? P T o -

i o D e D O O D va n P T O L O M E U S .

Ik wacht in mijn Palcis , dien dapp're n Oorlogsheld > En heb Achillas, en Septirryus gefteld Om hem te ontmoeten.

C L E O P A T R A . Hoe, alleen deez' twee gezonden

P T O L O M E U S . Is dit niet volksgenoech ? volg mcê,gy zijt ontbonden .

C L E O P A T R A . Het is u dan te veel , hem ook deeze eer te doen ?

P T O L O M E U S . Het Haat aan my, de kroo n voor oneer te behoén.

C L E O P A T R A . Voerd gy den ftaf van't Rijk,zoo wilt ook niet vergeeteB De hand te kuflen, wien gy dien hebt dank te weeten. Bewijsgetrouwigheid aa n dien beroemden man .

P T O L O M E U S . Pbarzaliën beneemt de groothei d veel daarvan.'

C L E O P A T R A . Schoon hy door zijne val van yder was vcrftooten> Hy blijft die n held, van wie n gy heb t u w kroon genoc -

P T O L O M E U S . f ten Nu is hy maar een fchim, kreeg Vader door zijn magt D e kroon , ' t is recht da t oo k zijn fchi m zichfchuldi g

acht, Voor deezedienft, niet ik, hy ga zijn dienft verhaale n Op Vader s graf, en doe zich van zijn geef t betaalen ,

C L E O P A T R A . Cy handeld hem dan zoo, na die doorluchte daad!

P T O L O M E U S . Mijn waarde Zuftcr, 'k zie o p 't noodlot dat hem haat.

C L E O P A T R A . Gy ziet hem, dat 's wel waar , maar met verfmaademt e

P T O L O M E U S . (ooge n De tijd heefr;om ee n zaak te ontdekken veel vermoogen C y , di e hem zoo veel acht, ga , too n hem uwen pligt,

Maar

P O M P E U S . i x Maar, denk ook, da t hy wel in deeze haven licht. Noch fchipbreuk lijden kan.

C L E O P A T R A . Hoe zeud hy fchipbreuk vreezeni

Zelfs in de haven? o f is hy ter dood ver weezen? P T O L O M E U S .

Ik heb gedaan al 't geene ik voor noodzaaklijk acht, En van de Goden my te binnen is gebragt.

C L E O P A T R A . Ik merk het al te wel, Photinus, en Verwanten > Vol lafheid , wiften u een haat in't hert te planten, Vol doodeli jk vergift, die menfchen door de Goón Uit flijk geheven....

P H O T I N U S . Ja, mijn raad wil hem doen doón.

C L E O P A T R A . Ik fpreek u, Vorft, als ik my zal verned'ren moeten Met ut e fjf>reeken, zult gy ook vooralle boeten.

P T O L O M E US , ttgtn Photinus. Zwijg maar, als ik die trotze een weinig zeggen laat; Ik ken uwe onfchuld, en ik weet van haare haar, Maar't is mijn zufter, hoor haar zonder tegen fpreeken.

C L E O P A T R A . Indien 't noch tijd is om dit flecht befluit te breeken, Ontflau, Prins , vanhaar, e n haaredwinglandy, Herroep de deugd, die zy verbannen, waar op wy, En menfchen van ons bloed,wel mogen moedig weezen.

P T O L O M E U S . Een yd'le hoop ftaat reeds in uw gezicht te leezen, Alsgy Pompeus noemt, zoo fpreektgy als vorftin, En dekt mee valfche drift de hovaardy, die in Uw eigen baatig hert, d e rol va n deugd komt fpeelcn. Bely her, Zufter, wilt uw misdaad my niet heelen, U is de laatftc wil van Vader wel bevvuft, Gy fpreekt veel van dien held, om dat zy by hem ruft.

C L Eo -

12 De D O O D va n C L E O PA T R A .

Weet nu> dat my de deugd alleenig dus doed fpreelcen . Zoo eenigeeigenbaat mijn boezem had ontfteeken, Zou ik voor Caezar, en niet voor Pompeus zijn. Hoor dan't geheim,'t geene ik verburg met andre fchijn Wanneer 'tmoedwiljig volk>'twelk deeze ftad bewoon-

de Dit Rijkontveiligdei de n Vorfthaarv/eerzintoonde , En hy te Rome by den Raad zelfs by ftand zocht, Nam h y onz beide meede op dien benauden tocht; Om medeli jen in haar hert hier door te baarcn. Gy waart toen noch zeer jong, en ik reeds van die jaarenj Dat iny het weini g fchoo n , 't gee n my den heme l

fchonk. Als uit twee ftarren , in mijn jeugdige oogen blonk, Ja Cxzar zelfs geviel, ten minfte, ik kon wel merken» Dat zijne heufcheid mijn gevoelen wou verfterken : Maar.ziende tegen hem de bitsheid van de Raad. Nam hy Pompeu s > en zijpe achtbaarheid, te baat. Dit was de laatfte van hun trouw , en vrindepligtcn, Pompeus nam op zich zijn oogwit te verrichten. Gy weet den uitflag ook, die Minnaar niet vernoegd Met onz dien groten man te hebben toegevoegd, (nen , Die al de ftemmen va n gantfe h Rome ftraks kon win -Gaf noch een klaarder blijk van liefde aan mijne zinnen, Vergrootende zij n gift, ontfloot hy met de fchat, Voor my zijn hert , ' t welk noch maa r d e cerfte mii )

bezat. Hy heeft geweld, e n krij g de zenuwen gegeeven, En al het geld, dat wy hem fchuldig zijn gebleeven, Herftelde in onze hand 't verloorenrijksgezach . De. Vorft, di e dit herdacht, toen hy op 't fterven lag, Lietmy, zoowelalsu , 'tbezitva n zijne Kijken , En by zijn laatfte wil zal altijd kunnen blijken , Datgy aan my, een deel moetgeeven van die magt. Cy nu onkundig, va n mijn dien ft, heb t vaak gedacht,

P O M P E Ü S . 13 Dat my veel dienft gefchiede, en durft den Vorft tfetij-

gen, Dathy, door drift verblind, my al te veel doe d krijgen j Ku hy my half betaald , mijne eigene erftenis, Daar hy my het geheel wel dubbeld fchuldig is.

P TO L O ME US. Voorwaar, die reekening heef c Zuller net gevonden.

C L E O P A T R A . 'kWagtCsezar haaft,hy heefc een brief aan my gezonden. Uwe oogen zullen licht van daag > getuigen, va n Een zaak zijn, die uw geeft zich niet verbeelden kan» En fprak, ik als vorftin , het was niet zonder reeden , 'k Heb niet als haat , en fmaat, van uwe trots geleden. Gy hebt, onwaardige, di e my mijn eer ontrukt, My niet als Zufter, maar als een flavin, gedrukt > Ik zwijg van veelerhande, ondraagelijke {lukken, 'k Moeft voor' t baldadi g fchui m de r Rijk s bedienaar*

bukken. Van wien ik, tot nu toe, heb gift, en ftaal gevreeft. Pomp eus, of de Vorft wien ik ben lief geweeft, Komt om my recht te doen, hoe 'took uw Raad mag

maaken, 01 de een of de ander zal my aan den flaf doen raaken. 'k Laat u omwinden welk een aangelegenheid, En trotsheid ftraks mij n tong , in'cfpreeke n heef c ge-

feid. Cleopatra binntu.

VIERDE T 00 NEEL.

P T O L O M E U S , P H O T I N U S .

W P T O L O M E U S . At dunkt u van die Trotze ï

P H O T 1 N us. O Vorft, ' t geen wy daar hooren,

Komt my gantfeh onverwagt, en wonderlijk te vooren, Ea

14 De D O O D va n Ik weet niet wat ik denk, 't noemt mijn gedachten in, En hoorende 't geheim van haare, en Cxzars min , Werd mijn gemoed gefolt, en heen, en weer gedreeven. Ik kan geen vaft befluit in 'c eene, of't ander geeven.

P T O L O M E Ü S . Wat zullen wy ! de held gaan helpen ?'

P H O T I N U S . Neen , men moet,

Al had men he m befchermt , vóór' t ftorten gaa n zijn Cleopatra is trots,s'is fcboon,vóI haat gebooren, (bloed , Zoo ' t waar is dat haar oog' ook Csezar kan bekooren, Kund gy alleenig maar ontworftelen haa r haat, Als gy zijn vyands hoofd aan hem vereeren gaat.

P T O L O M E U S . Zyisgevaarelijk, enliftig , e n doorfleepen .

P H O T I N U S . Haar lif t heef t voo r di e dienf t gee n hooge r dienft be-

P T O L O M E U S . (greepèn . Maarzoo zijn grootsheid doo r haar lonken overflaat .

P H O T I N U S . Zoo vlei haar, maar 't is beft dat gy u van den raad Der afgezondene ook bediend, laa t on z beletten, Dat zy den voet ons niet te ras komt dwars te zetten.

P T O L O M E U S . Kom, gaan wy van den trans des toorens alles Zien » Op haare wederkomft za l 't noodige gefchien^

Einde vm 't etrflc Btdrïjf.

TWEE-

P O M P E U S . i $

T W E E D E B E D R Y F .

EERSTE T O O N E E L .

C L E O P A T R A , C H A R M Ï O N E .

C L E O P A T R A . 'k "D Emin hem,maar hoe hoo g die vlam ook is geree-

D zen , Ik zal noyt blindelings aan haar gehoorzaam weezen. De deugd, di e my akij d zoo klaar voor oogen fteld, Wat ik yerfchuldigd be n aan d'overwonnen held. Laat my dit nimmer toe.want fchoon ik kan beminnen Die hem verwonnen heeft> 'k za l nochtans noi t mij n

zinnen, En ed'le ziel , de fmart van de argwaan voelen doen , Dat Csezar van my ietsonwaardjgs zou vermoên. Zijn hert is tot geen min, door laffe min te noopen.

C H A R M I O N E . Hoe! mind gy Cxzar ? daar, zoo 't naar uw wenfeh zou Egypte tegens hem zou in de Waapens ftaan. (loopen » Pompeus byftand doen , de zege tegen gaan, Die|in Pharzaliën op Csezars naam mag boogen. Voorwaar de liefde heeftop u geen groot vermoogen]

C I E O P A T R A . De Vorlten hebben door geboorte, in haar gemoed Een prikkel» die door deugd,haar tochten temmen doed. Haar edelmoedigheid, kan niets als eer verdraagen. 't Gaat alles wel,als zy hen zelve. om raad gaan vraagen. Maar als eene onderdaan, een misflag werd gewaar, Verwerpt hy's Vorften raad, en fteld hem in gevaar. Dit voeld Pompeus nu, de Vorft had reeds beüootea Hem hulp te bieden, maar 't is weder om geftooten . Hy geeft Photinus 't oor, en toond zich zonder trouw,

Ï 6 D e D O O D va n Daar hy > dee d by hem recht, he m Vorft'lijk hand'lc n

C H A R M I O N E . (ZO U Zoo dat gy Minnaarcs, en Vyandia te zaamen Van C&'Zar...

C L E O P A T R A . Ik behoef mijn vlam my niettefchaamen.

'k Draag hem een hert toe, dat zijn min wel waardig is. C H A R M I O N E .

Zoo hebt gy reeds zijn hert i C L E O P A T R A .

'k Geloofde dit gewis. C H A R M I O N E .

Hebt gy verzeekering ?' C L E O P A T R A .

Nok zullen koninginnen» Leer dit , Charmione, die haare naam beminnen, Poen blijken dat de min, haarziel heef: overhèérd Voor dat zy weeten, hoe baar iemands min begeerd , En dat die fchóone vlam, di e haar heeft ingenoomen, Haar altijd zorgen doed» o m in geen fchandte koomen , Te Roome zach ik eerft de vlam van zijne ziel, Daar kreeg ik't mcrk,waar door ik my eerft zeeker hiel. Van die, tot deeze tijd, deed hy door zijne booden, En buid , en lauw'ren my tot zijne liefde nooderi. De zege, e n liefde, volg t waar hy zich heene wend, Dit 's Spanje, Vrankrijk, en Italiën bekend . Zijn arm verwin d geen Stad, gee n Land, gee n Vorft ,

geen Lieden, Diehy niet daad'lijk komt aan mijne liefde bieden, Ënmetdiezdve hand , noc h rookende van't bloed , 't Welk hy de vrinden van Pompeus ftorten doed, (gen , Schrijft h y my zijneliefde, en noemd zich mijn gevan-Beklaagd zijn lot, daar 't hem de zege doed onthngen. Verwinnaar in het veld, zond hy my dit gefchrift , Zoo nu zijn fpoedigheid, zoo groot is als zijn drift , Of liever, zoo de see hem niet wil tegenftreeven.

Zil

P . O M . P E U S . i 7 Zal deeze ftad > hem haaft, zijn her t aan my zien gee ven Hykomt, Charmione , to t binnen onze wal . By my,~ om loon, van zijnzeeghafcig'krijgsgeval . Hy.bied my al zijn zege, en buigt naar mijne wetten Dathert. di e hand , diewet aan koningen kan zetten, 't Staat aan mijn ftrafbcid » of den Meeftèr van 't Heelal» Zich ongelukkig > oFgëlükkig noemen' zal.

Q H A . R M I O N E . Uw fchoonhèiddurfa alreed s 't vermoogen overdenken," Van iets»waar mee gy nooi: uw held zuid willen krenken. Indien "uw ft rafheidzijrï geluk verand'ren moet , Zoois'er geen belang, dat Caezar vreezen doed. (den » Maar wat verwach t gy toch * wat cifcht gy van zijn han -Diereedsgekeetend zijn , doo r heii'g e huwlijksbande n Aanai^n.Calphurnia?

C L E O P A T R A . Het fcheide n va n een vrouw,

Te Roomenugemeen>roaakt plaats voor.mijne trouw, En Caezar kend die wet: door zulk een wijs van fchcijen , Konhy Calphurnia voo r 'techtaltaa r geleijen .

C H A R M I O N E . Op deeze wijs kan hy zich ook van u ontflaan.

C LEO P A T R A . MiiTchien dat mijn geluk hem beeter aan zal ftaart. Miflchienzal mijne min hem meer verbonden houwen ? Maar > laat ons aan 't geval, die gantfche zaak betrouwen. Voltrekken wydeeze Echt, indie n ' t gefchieden kan , AI was't voor eenendag, te n minfteridatikda n Een dag de Waereld, zal als hoofdvoogdes beftieren . 'JeHeb ftaatzucht,'t zy ik die gelijk een deugd mag vieren^ Of voor een misdaad acht, mijn hert is wel te vrecn In'tdragen van die laft , ' k bemin die drift alleen , Deeifèls alleenig waard voor groote koninginnen, Om eer moet haar alleen die y ver doen beminnen. Dan kan men, zonder fchand, geraaken tot één kroon? 'k Wil door geeü dól geweld, benaaderen een troon.

B Ver :

i8 D e D O O D va n Verwonder u dan niet > datgy my ziet verweeren, Charmione, een held, die tny vérpligt hem te eeren: Wijl ik niet meer voor lijn misleide deugd vermag, Zoo raad mijn ziel, hem ftil , te ontvluchten deezen flag. Ik wenfche dat een öorm van hier dreef zijn e fcheepen, En uit de handen van zijnbeuJs hem weg wouw fleepen ; Maar, Achöreus> die getrouwe, komt daaraan, Van wien ik zeekerlijk aldeomflagzal verftaan.

TWEEDE TOONEEL. C L B O P A T R A , C H A R M I O N E , A © H O R E U S .

C L E O P A T R A .

I S 't werk al uitgevoerd ? en zaage n onz e ftranden> Hoe zy dat edel bloed) beftonden aan te randen ?

A C H O R E U S . Op uw bevel héb ik my naar de ftrand gefpoed. Ik heb het dol verraad, zie n woeden op zijn bloed l Ik zag die groote Man verraadelijk bederven, 'k Zag in zijn ongeluk, Mevrouw,zij n heerlijk fterven. Naardien g y dan begeerd , da t me u 't geval verteld Der braave dood,dïe onz infehaamte en fchande fteld, Zoo hoor, verwonder, en beklaag u zijnent weegen: Dry van zijn fcheépeo, di e de haaven 't eerfle kreegen. Ziende al het toeftel, en bereijen onzer vloot, Geloofden dat de vorft, bewoogen in hun nood, (ten Genoopt van eere,en pligt,hen quam met vreugd begroe-Maar, ziende dat de vont alleen haar deed ontmoeten, Door eenig lijrgevolg, vermoeden zy terftond Dat hy verbreeken wou zijn woorden, en verbond , Pompeus wierd door fchrik een weinigingenoomen, 3Vlaar, als hy onze vloot zag in de Wapens komen , Verbande ht de vrees, die hem onwaardig fcheen, In 't moeijefijkgeval, verzorgde hy alleen, Korndia, om die in geen gevaar te vmgen.

P O M P E U S . r 9 Laatonz, fpraakhy» die hoofd, alleenigopgaandraa -Aan d'intrêcdié ./Egypte onz. nu heeft toebereid, (gen En wijl alleen 't gevaar op ray ij aangeleid> Zoo denk maar om uw vlucht,en my daar na te wreeken, Den Konin g Juba zal zyn trouw en woord niet bree-M ijn Zoonen>en den held uw Vader,zuld gy daar (ken; Wel vioden, toch, al zaagt gy hen in doodsgevaar, Zoo wanhoop niet > zoo lang gy Cato ziet in 't Ieeven.'' Terwyl hun teed're min » het. afTcheid niet kon geeven," Had hem Achillas met zijn boot aanboord geleid > Septimius»die hem de hand toereikt, en vleid, (men . Als veldheer, groe t he m indefpraakvan'tgrooteRo -Bid hem ,uy t 's vorften naam, in zij ne boot te koomen, Kom over, fprak hy, kom, en daal in deeze boot, Oe zanden jfdaar alhier het|waateroverftoot. Doen meenig groote kiel in deezen ingang zinken. Pompeus, die 't bedrog , zaguit hunne oogen blinken, Belachte 't ongeval, hy kuft voor 't laaft zijn vrouw; En al de zijne, die hy graag behouden zouw, Verbied hy 't volgen, en verhaaft zich tot zijn plaagen. 'T, gezicht waarmeêhyonzd e fchepte r opquamdraa -Behield hy nu ook noch, en 't aangezicht bewees (gen , Den moord'ren, dat zyn hart geen fiaaf was van de vrees; Zijne onbevlekte deugd geleid hem i n zijn lijen. Zijn flaaf Philippus ,die hy onlangs liet bevrijen, Verzeld hem, deeze heeft dit alles my verteld, Het verd're zag ik zelf, my n hert is noch ontfteld. 'K geloof dat Csezar zelf, die rampen niet zal hooren > En zijne traanen , e n manhafte zuchten fmooren.

C L E O P A T R A . Nu fpaar de mijne niet, verhaa l zijn wreede dood, Om wien mijn weeke ziel mijne oogen reeds ontüooc

A C H O R E U S . . (treeden,-Men leid hem, en wy zien he m uit defcheepsvlood Zelf zonde r dat men hem wat onderhoud met reeden , Die fmaad doei hem wel zien, wat hy te wachten had.

B i D e

20 Dc D O O D va n De boot komt end'lijk aan, men ooodigd hem naar (lad. Hy ftondgrootmoedig op , Achilla s trok zijn dcegen, Hen tceken * waar op hy zoo daadlijk wierd döorreegcn, Door vier verbafterde va n eer, en 't roomföhe bloed , En als Scptimius mee fteek op fteek hem groet > Verfchrikt Achillas zeIf,door "t woeden van hun handen, Verwonderd dat zy hem zoo hevig aan gaan randen> Staat als verleegen met he t uirgetooge zwaard, Daar hem het bloed niet fchaamte.in't beevendeaanzicht

C L E O P A T R A . (Vaard. Gy, Goden > die in 't land een burgertwift kund (meeden, Als gy zijn fterven wreekt > zoo fpaar doch onze fteeden! En wij t het piet de plaats, maar eer d e feit? hand ; Want Roornen heel t begaan de misdaad van onz land. Wat fprak?- wa t deed den Held, i n dc uitgang va n zijn

A C H O RE us . (leeven? JHy heeft zich blind'lings aan zijn noodlot opgegeeven . Hy dekte met een Hip der mantel, zijn gezicht > En acht niet waardig, dat hy't ongenadig licht (den t Des Heemels meer befchouwd,nu'tdushem zie r verm-i s y wil nie: dat men denk, datookzijneooge n baade n Om bijltand, in den nood > van zulk een gruwelftuk . JVJen hoorde in al dien tijd geen woord van ongeluk, Of dat hy ltervende, bunttraf, e n dbod begeerde, En zonde r dat zijn moe d zich tegens hun verweerde. Scheen'c hem een Hechte zaak te denken aan 't verraad» En wat men zeggen zal van hem, endeczedaad . Zjjn deug d vergroot zijn roem > fpijt hu n mishandelin-

gen» De laatfte zucht, die hy noch uit zijn mon d kon wringen Was vaneeneeedele aart, e n eindigde de nood Van 't noodlot deezes Helds, motzi m beroemd e dood. De fchelm Septimius heeft ' t hoofd van' t lijf gehouwen, Achillas deed.heropeeq fpeer, te n pronk befchouwen , Als was ' t een merk va n zege, uit eenig bloedigüaan, En eindelijk, op dat zijn rampipoed werd veddaan,

P O M P E U S 21 Laat hy de holle zee, dat waardig lijf befpoelen, Die romp zal de oDgera-,.. van vloed, en wind gevoelen. Kornelia, di e dit vcrfchtiklijk fchouwfpel zag , Wou door haar fcbreeuweri, die n onmenfchelijken flag, Noch weeren, en haa r man met mededogende oogen, Jklchermen, maar als zy haar hoop nu ziet ver vloogen, Slaat zy haar handen na den hemel, geefc zich op, Aan 't ongeval, da t haar bedroeftheid drijft in top. Zy valt of dpod, of flaauw» in haar galei ter neder (de r Onzeeker in haar vluchu.f Oeit ftraks haar bootsvolk we-De fclwcpen i n het ruim., Septimius , vo l haat, Die noch de helft maas fciet van zijne gruweldaad, Zet haar ih 't vluchten na,, en wil met dry paar kielen, Pompeus na zijn dood noch volgen, en vernielen! Achillas brengt terwijl de prijs, denvorf t belooft , 't (Jemeene volk vol fchrik » wen d bevende het hoofd Van 't helde n aangezicht , d'ee n waan d da t h y he t

fcheuren Van 't aardrijk noord, dat elk om zijne wraak doed treu-Een ander hoord den flag des donders, en verbeeld (ren . Zich eene ontfi^ltenis, daai zelf natuur in fpeeld: Zoo zeer had deeze daad, haar ziel met anglfc getlaagen, Vertoonende de ftraf, die elk noch had te draagen. Aan de and're kant, vertoond zijn Slaa f geen üaafs ge-

moed, Die van de ftrand vaft let waar heen de hollevloed Dit koftelijke pand, gezin d is heen te (mijten, Om, zoo 't hem moog'lijk.i?, die pjigt aan riem te quijten Diedooden eigen is, om zijn verbrande beeri, In een geriogtin bus, te mengen metgeween ; Om van éèn weinig aarde, een cërengrafte Ih'chten, Voor Hein, wien al 't geluk des Waerelds wou.verpligten. Maar, wijl Kornelia naar de Afrikaan fche itrand , In't vluchten werd vervolgt, doed van de Griekfché kant Zich GaezMfskrijgsvlootop., di e naauwlijks is te tellen, £n in 't

B 5 C L EO-

S2 D e D O O D van C L E O P A T R A .

Dit is Zijn vloot, 'k zal u de wet nu ftellen, Beefd, fchelmen, beefd, en ziet de blikfem in mijn band , Die u vernielen kan» de vloot, die gy onz land Zaagt naderen, is die van Caezar, al mijn vreezen , En twijffelen heef t uit, ó ja! 't z r«l Caezar weezen. Hy komt, iK ben vorftin, Pompeus krijgt zijn wraak, De dwinglandy leid neer, 't lot helpt mijn goede zaak. Laat ons terwijl ' t geval der helden,overweegen , Bemerken wat wy zijn, door 't geene zy verkreegen. De Prins des roomfchen raads, -de meeïter van 't Heelal , Aan wiens beroemde deugd, ' t gelukkige geval, Verbonden fcheen,de Held, die dry maal van dry doelen Des Waerelds,zegenpraalde,en Room e zijn beveelen Zag v reezen, e n voldoen, die in de laatfte (lag, Twee burgermeefteren, zij n (landaard volgen zag, Ziet, nu 't geluk zijne arm, en aanflag heeft begeeven , De iEgyptfche monfters , hem voort dingen naar het lee-Men moe t Septimius, Achillas ,en Photin, Als hooge rechters, vanzijneed'lenoodlotzien. gen , Eenvorft , die van zijn handde n fchepte r heef t gekree-Laatpeftenvanhet ho f hun moedwil aa n hem pleegen! Zoo derft Pompeus, en mifTchien zal ook van daag > Vorft Caezar op zijn beurt, gevoelen deeze plaag, (nen ! Waakt mijn voorzegging valfch,ó Goden! ziet mijn traa» Wilt voo r mijn wenfchden weg , e n voor zijn waapens

C H A R M I O N E . (baanen ! Mevrouw, den koning komt.

DERDE TO O NE EL. P T O L Q M E U S , C L E O P A T R A , C H A R M I O ^ T E ,

P T O L O M E U S .

Myn Zufter, weet gy niet Van't groot geluk, dat ons zoo daad'lijk isgefchiet ?

C L E O -

P O M P E U S . 23 C L E O P A T R A .

jVk weet dat Caezar komt, en vind my nu ontflaagen, Van al de wetten > daar uwc Raad my meê dorft piaagen.

P T o L o M E,'U s. Zoo haat gy altijd dan dien trouwen onderdaan !

C L E O P A T R A . Neen» maar ik lach, met al zijn werken! en beraan.

P T O L O M E U S . Wat voorftel deed hy doch/t geen u docht quaad te wee-

zen i C L B O P A T R A .

'kHeb veel van hem jeleên^n had noch meer te vreezen, Zoo groot een amptenaar voerd zijn gedachten uit > En gy bied hem de hand, in al wat hy beiluit.

P T O L O M E U S . Om zijn voorzichtigheid, waardeer ik ook zijn raaden-

C L E O P A T R A -Om Zijne dwing'landy, vreeze ik ook voor zijn daaden .

P T O L O M E U S . Eenvorftmag, o m zijn rijk, oo k alle daaden doen.

C L E O P A T R A . Van die gerechtigheid kan ik niet goeds vermocn. Na dat men, om da t recht, mijn recht heeft we g geno-IsookPompeus,aan zijndeerlijkeindgekomen . (men ,

P T O L O M E U S . Nooit wierdzoo zwaarenjzaak tot beetereiadgebragt , Daar ik hem helpen zou, verrafte ons Caezars magt. Gy ziet zijn vlugheid, en 't ontroerd mijne ooderdaarien. Eer ik in ftaat ben van te heipen, zijn zij n vaanen Alhier gevoerd, nu kan ik veilig aan de hand Van de overwinnaar biên, uw hert, mij n hof, en land.

C L E o p A TR A-Oraagzorg voor uwe gift, ik zal de mijne brengen. Wild, in uw rijks belang, dat niet van and're mengen,

P T O L O M E U S . Het uwe, en't m i j nc, is van een zei ven aart, en bloed.

B 4 CLEO.

24 De D O O D va n C L E O P A T R A .

Gy kund ook zeggen , in gelijke ftaat gevoed, Bei zijnde vorften , maa r ik weet dat inde zaakeri Van onz belang, nochtans ^is ondeffchei d t e maaken.

P T O L O M E U S . Ja, Zufter, want het rijk, waar meede ik ben te vreên, Strekt zic h to t d e overkan t de r Nylftroo m naauwlijk s

heen, Waar, Cizarshert, verpÜRtaanuweftreng e wetten' , Komt onder uw gebied de Taag, en Ganges zetten.

C L E O P ' A T R A , Mijn hert , ' twd k groo t vermaak in eer , e n heèrïche n

vind, (blind . Word we l ontfonkt, maar maak t mijn achterdocht niet Maar.laat vanTagus,noch van Ganges,onz hier ('precken, 'kZal mij n vermógen, noch veranderen, noch breeken.

P T O i. O M E us. 't GevaTdat lacht u toe, bedien u daar nu van.

C L E O P A T R A . Indien ik 't niet gebruik, befchuldig gy my dan.

P T O L O M E U S . 'k Verhoo p daar veel van, wijl de min he m heeft bezee-

ten.' C L E O P A T R A . (ten .

Maar moog'lij k heb t g y noch de vrees niet heel vergee-Toch wat gelegenheid , mijn liefde hecden vleit , Vrees niet, ikTieb mijn oog opfliemands goed geleid, 'k Ben tegens u door haat noch gramfchap aangedreeven> 'k Wil wel met tijfchoon g y hier wel met my,wild ;leeven,

P T O L O M E U S . Gy toondmy onderwijleal vry wat veel uw haat.

C L E O P A T R A , De tijd is 't die een zaak naar waarde kennen laat.

P T O L O M E U S . De wijze van uw doen laacmy genoeg dit blijken.

C L E O P AT R A . Weid Catzar komt, h y is nu meefter van uw rijken •

P T » «

P O M P E U S . a? P T O L O M E U S .

Hy is het van al de Aard, < n ook van mijrr'Beftier . C L E O P A T R A ,

Ga, offer hem uw dienft , ' k verwacht de zijne alhier. Ga, hy verdiend het wel, gy kund hier toch niets maaken. Ik Ml voor d e eer des kroons, in uwe plaats; wel waaken. Photinu's komt o m u te helpen, nu , ga voort. Deraatflaag me t die n ma n wat tot uw pügt behoord.

Cltupjtra binnen.

VIERDE TOON EEL.

P T O L Ó M E | U J 5 , P H O T I N U S .

P T O LO M E US. T K heb uw raad gevolgt, maar hoe ik haar méér- vleide, 1 Hoemeerdedertelheidh^aronverftan d misleide . Zoodat ik./eindelijk, dopr.zoo vee l irnaadontroerd > Miinfeflegramfchap, irimiJ D woorden heb 'volvoerd. M;jnarm, di e door dit leet zich naauwJijk s i n koft bin -

den, Kon haaft geen achterdocht inQezarsaankomft vinden ; Mijn hevigheid had haar fchier in dien ftaat gefteld, Datzy Pompeus mocht gaankJa?.gen van gcvvdd. 'k Moeft hcoren dat ik ha.ir als koqingin rnoef t ecren . Indien.haar haat, en trots, kan Cxzars hert verheeren , Werd ik van broer, en vorft, tot onderdaan gebragt. Neén,komen wy haar voor,'t is zwakheid dat men wacht, En'tquaad de n teuge l vierd , 'kza l ' t middel haaront -

rooven, , Waar door zy mijn gezach, en achting, ui* kan doqven. Waar doorzy heerfcht,cn't oog vanCxzar heett behajgd . Laat ons niet dulden da t zy onz ten rijkeuiïjaagt , Ten kofte van een lonk ,

P H O T I N U S . Heer Koning, geef geen reeden

Aan Caezar, om Egypte ook op den nek te treeden. * B s Zijn e

i6 D e D O O D van Zijne eerzucht, die al de Aarde, in zijn gareel wil flaan» En in de woede ran zijn oorlog doen vcrgaan> Vermeetel door zijn zége , en 't Imertelijk gevoelen, Dat waare minnaars treft, zal onophoud'lijk woelen, Om wraak te neemen van die zijn beminde ftrafr. Schoon gy niet anders al s u zelve recht verfchafc. En om uwe ondergang, en die van 't rijk, te brouwen > Zou hyuw e eed'le toor n maar voo r een misdaad hou-

P T O L O M E U S . [(wen . Zoo hy mijn zufter ziet, werd zy mijn koningin.

P H O T I N us . Gy zijt om hals, verdelgt gy 't voorwerp van zijn min.

P T O I O M E U S . 'K zal haar, terwijl ik my niet redden kan, niet fpaaren.

P H O T I N U S . (ren . Om haa r met vreugd te doön • moet gy uw zelf bewaa-

P T O L O M E U s . Hoe! om op zulk een hoofd mijn goude kroon té zien ! Mijn ftaf, zo u mijn hand niet langer maggebiên, Ca, ga, dan voor de hand, des overwinnaars bukken.

P H O T I N U S . Gy zuid hem uit de hand eer van een zufter rukken. Wat vlam haar Caezar toond, denkt dat hy haaft vertrekt, Dat gy dan meefter zijt, de vlam der liefde ftrekt In zijns gelijke nooit zoo ver zich uit, of't waaken Voor haare grootsheid ka n die drift zeer licht doen ftaa-Ook ziet hy Africa, en Spanjen in de magt (ken . Vanjuba, e n zoo lan g de zoons niet zij ngeflagt. Die held Pompeus teelde, e n Scipio in 'tleeven Gezien werd, zal hy elk geen wetten kunnen gee ven, Hy, wie n Pharaaliën metfchrikn a deoogenziet , Zou qualijk doen, zoo hy haar adem fcheppfh liet. Indien hy tijd^af, aan deeze onvertfaagde helden, Om zich te wreeken van de flaagen die haar velden, Indien hy haar verwind, moet hy naar Rome gaan, En daar dezeetel van zijn rijk, ter needer flaan

P O M P E U S . a 7 Genieten 't groot geluk, van zijn beroemde daaden, Verand'ren naar zijn zin, alle amptenaars, en raaden. Nu j oordee l wa t gy beft voor uw bewaaring doed, O Vorft, zie Csezar aan, bedwing uw kloek gemoed, Geef hem üechts alles toe; en wild wel overdenken , Dat u 't geval zeer licht, 't gevolg daar van zal fchenken. Geef, zonde r tegenfpraa k , uw ftaf , uw troon , uw

kroon, Laat hy daar hee r van ?ijn, 'twerd e a l hem aangeboón Hy lal deiaatfte wil van onze vorf t volvoeren , En meenen wel te doen, gy zult zijn hert beroeren. Metdeczelaatftedienft, wiens groot belang uw ftaf Wel hoeden zal voor de angft, van ongerechre ftraf. Wat hy dan doed, gy moet uw ongenoegen dekken , Prijs toch zijn oordeel , e n laat hem maar voort vertrek -Wanneer wy naderhand, de tijd zien tot de wraak, (ken > Verzeeker ik u magt, en vrinden, voor uw zaak. Bedwing to t deze tijd 't geweld van uw gedachten, Daar u dedartlefmaad , een s zuftersdurft verachten , Haare opgeblazentheid, is niet als beuzel praat. Een die op zaaken denkt, geen woord ter herten gaat.

P T O L O M E U S . Gy geeft, meteen e gift, my'trijk , en'tlieveleeven . Een wijz e raadsheer, is een vorf t to t fteungegee ven. O fteunfel van mijn troon , 'k ga Caezar alles biën, Om 't al te houden, dat wy reeds verlooren zien . 'k Wil met mijn gantfche vloot, he m daadlij k gaan ver-

beiden , En, door die valfchepligt, zij n groot e magt misleiden.

Einde van btt twetdt Bedrijf.

DER-

28 De D O O D va n

D E R D E B E D R Y . F . E E R S T E T O O N E E L.

C H A R M I O N E , A C H O R E U S .

C H A R M I O N E .

T A , wijl. d,e Koningzclrsdie n hel d begroeten gaet , En voo r zy n voete n d e ee r va n zij n vermooge n

laat > Houd zich Cleopatra, i n haar vertrek beflooten ; En zal daer blijven, tot zy de ccr eerft heef t genooren > DatCfezarzells, aa n haar zij n pligtbewijzingdoed . Wat dunkt u van dat groots laatdunkende gemoed ?

A C H O R E U S . ZOO ed'le n hoogmoed paf t aan koningüjkc vrouwen . Die de eer van haar geboort e i n waarde willen houwen. Door krachten > en beleid Kan'i k haar fpreeken ?.

C H A R M I O N E . Neen.

Zy zend rriy om van u te hóoren , hoe 't gemeen , En ' t hof , zic h opdekomftvanCxzar , heeftgedraa -

gen , ( behaagen? Of'tlchoongcfchenk van'chooH j zy n grootsheid kon Of hy vernoegd fchceri, of met fmaad diegift bezag . Of hy zijn zwakhei d toonde , of dwingende gezach. En eind'lijk, wat hy tot de moorders heeft gefprooken ?

A C H O R EUs i Het hoof d heeft wonderlijkziingroote ziel ontftooken. Ik zag een werking in zijn ruftig e gelaat, Waar va n d e moorders niet veel goeds te wachten ftaat , 1 k weet niet of hy veinft: maar kan wel reeden vinden, Van billijke achterdocht, zijn zy des konings vrinden , Zoo heeft haar raadflag hem geen groote dienlt gedaan.

'Kben

P O M P E U S . 29 'K be n he m gevolg t > toen g y my na de ftrand zaagt

gaan. (men , Zijnlchèepen > die van ftrand met goedefchikking qua -Een mij l maa r zijnd e i n zee, voor t Caczars vlooc ver-

naaraén. Gelijk hy ftaSg, de gunft van Mars te land genoot, Zoogaf Ntptunu s ook' t gelei nu aan zijn vloot , Dieitreefde, al s zijn geluk , voorwind , op'tfchielij k

komen, Wierd onze ontflelde vorf t zijne achterdocht benomen, Dat hy een Koning was, hy dekte met een fchijn Van vrolijkheid, zijn vrees; zijn doen, en woorden zijn VoHatfrêned'righeid: i k moeft mij n fpijtverfmooren , DiePtolomeus, maa r gee n konin g , daar mogt hoo -En Caiiar,die de fchrik klaar uit zijn aanzicht las, (ren . Gaf hem wat nerts, door fchijn , dat hy medoogend wasJ De vorft, hie r doo r gevleid, heef t he m met fchrik ge-

geeven Degih, die' t noodlot in zijn handen hadgedreeven . Mijn heer, fprak hy, gy hebt geen medeftrijder meer , 'T geen u de goden niet vergunden, toen uwe eer In 't laatite ftnjd perk klonk , ftelikin u w vermogen , Pompeus en zijn vrouw. de een ziet gy voor uwe oogen, En de and're werd vervolgd: op' t einde van dit woord > Ontdekte Achillas 't hoofd , ' t welk , al s op nieuw ver-

moord , (ken, Zich va n dien euvlen hoon , met hikken zoekt te wree-T fchee n ^a t he t helde n hoofd , zic h aanfteldeo m t e

fpreeken, Van zyn geleede fmert, 't verwilderde aangezicht, Er, óe opi-nftaar.de mond , herriep het leevens licht, Ziin gramfchsp toonde in 't einde een yver om de goden Zijn val te wijten, e n to t zijne dood te nooden. Waar Csezar, die nier weet wat hem te denken ftaat, Bi ij ft ïta mop dit gezicht, of hem den blikfemflaat, • Hy houd zijne oogen op dit voorwerp necrgeflaagen »

Men

jo D c D O O D van Men zie t niet dat zijn geeft, verheugd is, of wij klaagen, Maar , zoo men giffen mag, my docht dat uit zijn oog Een von k va n looze vreugd , i n ' t gloei jende aanzich t

vloog, * (ren. Die zijn e eergierigheid > vol gramfchap, niet wil wee-'Tgenoegen , van alleen den Aardboöm teoverheeren , Ontftak, op'tonvoorzienite , e n tegen zijn bedwang, Zyn her t > 't welk door de vreugd van 't wigtig itaatsbt -

lang (zwichten . Zeer fel bevochten wierd : maar voor zijn deugd moeit Hy haa t d e trouwloosheid , neemt ach t o p grootfebe

pligten. Hy oordeeld van zich zelf, door and're, en taft zich aan, En onderzoekt, ai flil, hoe zijne tochten gaan. H y overweegt de zelve, om 't red'lijkfte uit te keuren, ïïtort ttaanen: dwingt zijn deugd bet hoofd ia top te beu-En laat een ed'len aart in deeze zwakheid zien. (ren ; X)ie 't hoofd verbergen doed; om dit gezicht te ontvliên. Hy heft zijne oogen, en zijne uitgehakte handen Ten hemel, morrende (chijnt hy hen aan te randen > Die hem deeze offer doen, hier op beneemt de druk, En diep gepeins zijn fpraak, h y laat op't gruwelftuk > .Zoo vol van oneer, ook geen romers antwoord krijgen : Als doo r zijn wreed gezicht, zijn zuchten, en zijn zwij-t vlet dertig benden treed hy daatelijkaan land. (-gen . B'ezet de haavens, en verzeekerd poort, en ftrand, SYeld over al zijn wacht, geeft heimelijk beveelen . En laa t zijn wantrouw > en zijn leet, daar onder fpeelen. Spreekt van ^Egypte, als heer ,en van Pompeus»niet Als vijand, maar als een, die hy als fchoonzoon ziet . Dit zag ik alles zelf.

C H A R M I O N E. Zie daar verwachte plaagen

En' t geen de Koningin, Ofiris af wou vraagen. "K zal met geen kleene vreugd haar alles doen verftaan ; En , gy volbard in 't geene uw trouwheid heeft gedaan.

A c HO-

P O M P E U S . 3 Ï ACHOREUS.

Stel haar voor my geruft, maar Caezar laat zich hooren, Stel haar de doodfchrik we l van 't moord gefpan te voo-E* 't zy de zaak ofwel ,of qualijk flaagt, ik zal (re n j Haar fprceken, als ik 'c eind maar weet van die geval;

TWEEDE TO ON EEL.

C - S Z A R , P T O L O M E U S , L E P I D U S , P H O T I N U S , A C H O R E U S .

Ecnige Rjiomfcbt, en Aïgyptifcbe Soldaun.

P T O L O M E U S . (beftieren .

KLim op den troon , mij n Heer, g y kunt mijn rij k C J E Z A R .

Kend gy my wel, die dus uw tong den toom durft vie-ren 1

Wat kan my 't noodlot, van zijn vijandfehap, meer blij k Verfchaffen ? my , die zelf d e naam van troon, gelijk Als die van fchandefebat: voorwaar het nijdig Romen Zou dit vermeet'le fluk , met vreugd , te vooren ko-

men, (moe d Met recht wierde ik vervolgd , van haar, wiens laf ge-De koningen wel maakt, maar ook verfmaaden doed. Die niets in koninge n of vreezen of beminnen. Die met haar leeven, ook de haat dier naam beginnen: 'T was noodig dat u dit Pompeus had geleerd, Had hy de kroon bemind, of zulk een gift begeerd > Hy had die reeds gehad, gy, en u w konin gnj kken > Verdienden , zoo gy hem uw byftand had doen blijken, Die u den fchepter gaf , onfterffelijk c lof . Gy koft niet vallen, of gy liet de waereld ftof Tot roem van uw bedrijf, en zoo ter neer te vallen, Was u meer waard, als met die zegekreet te brallen; En zoo u 't noodloot van dien val niet konde ontflaan » Zou ik u zelf daar na, weer hebben op doen liaan.

$2 De, E ) O Q D va n Gy had geen krachten om dee^eed'leluft t e wekken. Maar > welk een recht , deed u zijn droeve dood voltrek-

ken? . (flag' , Wat hadizij q bloe d verbeurd e wa t misdaa d dreef uw Gy, die^deciinftederromeinen j ookontzagh , Ln achting fchuldig zijt» heb ik om u, de velden Bevochtigt met het bloed, de r o verwonne helden? K reeg ÏK voor u de zege * en 't recht in deeze fïrijd , Van keven en van dood ? kan ik o groote fpij t.! Die nimmermeer dit in Pompeus kón gedoogen » In u dit toeltaan'*. die mijn zege, en mijn vèrmoogen , Misbruikt hebt ? meerder deed, a!s ik zelfs denken dorft , Hoe meend gy, dat ik doch den flag, die u bemorft > Met ' s Vel d heers waardi g bloed , naa i u w doen, za l

noemer^ Schoon Mithridatesopüérrederlaag ma g roemen Van veele~duizenden V gy docd derodmfche mag t Meer hoon, en leet, als hy ! nu gy dien hoofdman flagt , Denk niet dat ik niet weet, da t gy, was ik geflaagen j Mijn hoofd , he m al s een gift, zou d hebben opgèdraa-

ge n > Gyachteonz evenveel; maar dank zy mfjn gehik , Men eerd my, daar mijn vlucht, met allerhande druk , Zou zijn geplaagt geweeft i gy eerd die zege brachten, Niet my, geniet ik iets, 'tis voorgeluk flechrste achten. Gevaareltjkedrift, e n vriendfcbap > diegedraaid Kan werden , daar 't geval des waelrelds heene waaid. Maar fpreek , verber g u w fchaamte , e n u w ontfteld e

weezen. P T O L O M E U S .

*T is waaryik ben ontfteld, en meerder als voor deezcn. Gy zelf zult toeftaan, dat dit met groot recht gefchiet. Ik kreeg, in mijn geboorte, een onbepaald gebied, Kuiiê ik hier een Heer, hier, daar mijn hof moet bee-

ven, ('ven, Als-'t nty in ' t aanzicht ziet, ik , die mocht wetten gee-

P O M P E U S . 33 Zie in mijn eyg e hof , een s anders grootemagt Jkwerd, doorutezien , to t ned'righeid gebragt. Nu oordeel, of uw taal mijn zinnen kan heritellen ? Die zich in uwontzachj doo r vreeze,en nadach t quel-£n hoe een angftig prins , dieuw e mogentheid, (le n , En gröote gramfchap ziet, beft tot zijn voordeel plcir. In al 't vcrwond're n , 't welk mij n zie l nu kom t ont-

moeten , Fn u als wrecker van Pompeus moe t begroeten , Gedenkt my evenwel, dat wy aan uwe mag: Meer zijn verbonden, als aan die uw vijand bragt." Uw gunft gin g voorde zijn e , wat zy voo r on s oqi t

deeden, Cefchiedeop uw verzoek,dathy door krachten reeden , De roomfche Raad bewoog, 'tbeleedigtkroongefchi l Te redden, was niet zijn , maar uw verzoek, en wil: Maar, door die groote raad der heil'ge ftaatsbeveelea

(dcelen, Zou, zónder 't geld, 't welk gy dies tiids onz toe woud Niet veel gevorderd zijn, en door uw geld, mijn heer , Kreeg vader het gezach, ten trots der muic'ren, weer. Omkorttegaan, w y zijn aan Gezar alles fchuldig. . Wy hebben uwen vrind, uw Schoonzoon, ongeduldig Om uwe voorfpoed, tot die tijd, vee l eer gedaan, Dat hy zelf tegens u, dorft in de waapens gaan, En dwiriglandy begon, en me t . . . .

CJEZ A R. Al zacht, zij n keven ,

Heeft aan uw haat, genoeg vernoeging moete n geeven, Bevlek zijne ee r nier, noc h verhaal da t Romen niet Bekennen durft, e n weetgy voor uwzaakeniet , Rechtvaardig u, maar wil Pompeus niet verachten.

P T o L f M E u s. 'k Laat aan de Goden dan het oordeel der gedachten, En zeg alleen, dat wy. i n al deniwaarènftrijd , Daar gy doo r hoon, en fmaad, eerft toe gedwongen zi;r.

C Mc ?

34 De D O O D va n Niet wenfchten, als 't geluk voor u, en uwen deegen; En wyl hy tegens u zijn vijandfcbap dorft pleegen , Heb ik zijn dood voor u, noodzaakelijk geacht . Zyne ongegronde haat, aangroeijende in zijn fnagt » Die zelfs ui t d e afgrond hulp tot uw bederf zo u haaien, Zou, vallende in uw hand, op u zelfs nederdaalen. Wy vreefden dat uw hart» ' t welk vol zachtmoedigheid, Uw zinnen, met de luft van die gedachten, vleid, "Uw recht misbruikende, u mogt ongelukkig maaken. Jvly docht ook , dat in die gevaarelijke zaaken, (doen . Jvlijn pligt wasu, mijn heer , uw s ondanks , dienf t t e Mijn brandend e y ver, die naar uw beveelen toen I^iet wachten kon, heeft zelf een laft op zich genoomen, Diegymisprijft,enmymetfchandet'buisdoedkoomerè Schoon g y 'teen misdaa d noemd , a l wat me n voor u Is wel geooreloft; dat ik mijn hand met bloed (doe d Befmette, wa s om u voor ongeval te dekken; (ken Hoe grooter de ondaad is, hoe meer 't u moet verftrek -Tot teeken, dat mijne eer, en arm u dienen wou, En dat dir offer, u geheiligd, door mijn trouw , Uw eer, en al uw magt vefzeekerin g kan geeveri.

C J E Z A R . Uw laff e misdaad, door u w loosheid aangedreevén, Zoekt koel e ontfchuldiging, e n dekzel voor uw zaak; Uw drift was valfch, indie n zy vreefde voor't vermaak) 't Geen al de waerel d wenfehte ,'uw vrees heeft my be -

noomen Het nut, da t eenmaal uitdeburgerkrijgzou koomen , Daar my mijne eer toeroept; 'k begeer de zeege alleen, Om' t einde van dien krijgtezien :en.diemïsdêen. Vergiffenis te doen, zoo ras zy zijn verwonnen, (nen . Zou haar mijne eerzucht voort,als broeders, lieven kon-Hoe groot, hoe vol gevaar ooit vijand was, de haat Getemd zijnde, is mijn her t voor hem een toeverlaat. O! wat een vreugd zou de aard, na zoo veelooreloogen, Genooten hebben , had men op een waage n moogen ,

Als

P O M P E U S . J? Als overwinnaars van hun tweedracht, rijden zien-, My, e i Pompeus! - mogt uw vrees dit niet wel vliên i Belagchelijke vrees, die my met recht doedklaagen , Gy hoeft gee h zorg voor mijn zachtmoedigheid t e drsU*

8eH-Wenfch mijn zachmoedighèid, zy koome u hu te pas. Indien mijn opzicht flechtsop't rech t der wetten was, 'kZou Rome, door uw ftraf, nu gaan te vreede Hellen» My in uw nabcroüw> noch naam, noch achting quelleri» Gebruiker! zelfs uw troon, als tot een fchoüwtoonéel, Maat, om Cleopatra, wil ik haar bloed geheel Vetfchoonen, en'tveraaa d o p uwe vleijers leggen, 'k Zal iien wat gy my zelfs hie r op zult kunnen zeggefl Ennaar 't gevoelen, ' t welk gy my zelfs uiten zult, Zal ik u achten met, of zonder groote fchuld. Wil \raft een altaar voor Pompeus op gaan bouwen. Als een, wien s naam ik wil onfterffelijk doe n houweri i Wifch door deeze offerhande u w groote miidaad uit : Maar neem, in 't keuren van het offer, wijz bc-üuit. Gahèen, gee f laft daar toe, laat my alhier verblijven» Om met mijn e dverfte n , mijn zaake n voor t te drij -

ven.

DERDE T O O NEÈL. C È Z A R , A N T H O N I U S , LEPIDUS .

. CiEZAR. .

ANthonius, hebt gy die fchoone Vrouw gezien ? A N T H O N I U S .

tGeluk wouw my 'r gezicht, van deeze fchoone biên. Nooit kon dé Hemel zoo veel zoets tezaamen mengen j Zoo veel bevalligheên, in een fchoon lichaam.brengen , Men ziet een deftigheid, in't aangezicht verfpreid , ^ie votften dwingen zou, tot onderdaanigheid. Haaf oog fteelt herten , en haar taal verrukt de zinnen'}

3« D e D O O D va n indien ik Caezar was , ik zouw haar willen minnen.

C / E Z AR . Hpenamzy'tofïir va n mijn heetë min toch aan?

A N T H O ' N I U S . Zy dorft noc h geen geloof, aan mijne woorden flaan, Schoon 'c ook haar hér: geloofd, met zeedig dit te weig'.

ren, Wil z y uw minnevlam, maar hooger op doen fteig'ren. Zy noemt zich des onwaard, hoewe l zy zelve dénkt, Dat zy wel waardig is, dat gy u w min haar fchenkt.

C/EZ AR . Zou zy my minnen *

A N T H O N I U S . Kunt gy 't wel onzeeker achten ?

Daar zy de kroon van u alleenig moet verwachten. Hoe ! zult gy twijffelen, of zy van liefde brand ? Die alles van u hoopt, di e tot de hoogde ftand Van grootheid, door uw magt, kan werden opgeheeven, Wil zonder vreeze uw liefde aan hiare liefde geeyen , Voor d e overwinnaar van Pompeus buigt het al. Gyiült hetzien, nochtan s z y vreeft voor't ongeval Desfmaats , die Rom e pleeg t , aan ' t koninglijkver -

moogen: (oogen, Maar meeft fpeeld haar d e zorg van uwe trouw voor de Zy vreeft Calphurnia , maar , alj.zy u za l zien, . . Zal de eene en deand're vreeze uit haar gedachten vlicn. En gy uw zoete hoop doen naar uw zin gelukken, (ken . Alsgy een vtind'lijk woor d zult i n haar boeze m druk -

CiEZAR. Laatonz diefchoon e zielva n d e yd'le vreeze ontdaan, Mijn mi n haar tooncn, en niet wachten, laat onz gaan.

A N T H O N I vs. Eer dat gy haar gaat zien, zoo weet, dat in uw handen, Septimius, die eerfl Pompeus aan dorft randen , Kornelia nubrengt, hy meent door deezedaad, Crooteachtingoptedoen, byu, ; enbydenftsat f

Zoo

P O M F E U S . 57 Zoodraa IJ aanquam , heeft men , volgende uw be v.ee-

ïen> Haar hier gebragt; e n al de zaaken docD verheelcn.

C ^ Z A R . Zy kom; verdrietelijke, en moeijelijke maar , (klaar. Hoe plaigt gy mij n gedul d : war blijk : mv wreedhei d OHeeonel ! mag mij n mi n da n eind'Jij k niet j gebeu-

ren > Dat my een uur de zorg de vrijheid niet kom fleure n !

VIERDE T O O N E E L.

CJEZAB, K O R N E I I A , A N X H O N I U S , L J E P I -D U S , S E P T I M I U S .

M S E P T I M I U S .

YnHeer. C JEZATL.

Septimius, ga na uw meefter toe . Ik ben het byzi jn, van een Jand verraader moê; Van een Romei n > die, na dat hy de kling mogt draagen, Ten dienft van Caezar, en Pompeus, met behaagen, Eea koning dienen kan.

Sêplimiujgaat birmm. K O R N E L i A ,

Weet, Caezar , dat mijn val , Die in uw boeijenszelf toet lot braveeren zal , My uw gevangene, maar geen üaavinka n maaken . Gyeifchtniet datmijn hert> ' t welkgy van «er ziet blaa.-

ken, Aan u gehoorzaam is > en heer, e n meefter noemt . Hoezeer, ik door 't geval, tot rampfpoed be n gedoemd, Zoo zal ik evenwel, noch deeze naam behouden, Dat my Pompeus , en de jonge Craffus trouwden ; Dat Scipro my teelde; om meer te zeggen , 'k leef Gelijk ee n roomfchc yrouw ,di e voo r geer. rampfpoed

beef. q i i n

38 D e DOO D va n ïn al de ftormen , my door 't noodlot toegedreeven, Hebikgeenfchaamte, al s n a Pompeus noch te leeven.' Én fchoon ray 't middel in de nood, di e my nu drukt, Door wreede deerenis, van fterven is onrrukt, (men, Enftjal, e n vloed ontzeid , moet i k my echter fchaa-Dat my mijnramp > en rouw , het leeve n nie t benaa-

men; ïjet fterven wa s mijne eer, maar 't noodlot wouw 't ver.-

biên, Om my rampzaaliger t e n in uw boey te zien. (te n > 'k Voel echte r datdeGoó n my tot een dank verplich-Wijl ik , voor Caezar hier, zie Pcolomeus zwichten. Helaas! wa t quader fter za g mijn g<-boorteuag,-Zoo ik de Goden noch met recht, bedanke n mag , Pat z y alhie r my doen mij n vanden ontmoettn j paar my een koning met beleefthei d moef t begroeten : JN'aardien mijn man aan hem, de kroon gaf, en ' t ge-

bied: QCaszar, hoo r doc h naar de kreet der zeege niet! Zy i s maar de ui t flag, van de eleruie mijner daagen ! Bi t i s de bruidschat, die mijn mannen moeit bebaagen. Dé Waereld heeft o m my, nu tweemaa l itra f geleên , En tweemaal heeft mijne echt, vol tegenftrijdigbeên , De goden van het volk,'t wel k recht had, afdoen wen-

den.' 'K zou niet elendig Zijn, i n al mijnzwaareelenden , Zoo ik, tot heil van Rome, aan óezar was gepaard, Door zoo een droevige echt, 't vergif voor my gefpaard, Van 't onyerwinnelijk geftarnte , met mijn fchreederi Had in uw huis gebragt ; maar waar toe zo o vee l ree-

den? Denk niet, dat ik mijn haat verkleenen kan , ó neen! I k heb 't u reeds gezegt, ik volg de room fche zeen • Een hert, gelijk het mijne3al is het ook gevangen, (gen . Wil niet, ui t vrees van de eer te fchenden, ietsontfau-$)ifch geen vernedering, die laage dienft gebied ,

P O M P E U S . s 9

Gedenk alleen dat gy Kornelia hier ziet. CiEZAR. (ven !

O eed'le e n waarde helft van hem, die hier moeft fnee-Wiensmoed, ve r wondring wekt , wien s lot kan deer -

nis gee ven , Al uw gedachten} doe n voorwaar, een klaar befluit» Wie dat uw vade r was, en wie uw man , en uit De moed die gy vertoond , werd licnt'lijk afgenoomen > 'T gedacht uws mans>en dat, van waar g> zijt gekoomen. De ziel van CrafTus, en Pompeus, al hun kracht» Die, door de tegenipoed, miflei i wierd, en veracht , Het bloed der S'cipioos, befchermers van't vermoogen , Der goden, fpreekt door u , e n flikkerduit uwe oogen. En Romen liet geen huis , in al zijn muuren meer , Wiens vrouw, e n doch:ers , u gelijk zijn , i n uwe eer. Indien't Jupijn, en al de goden kon behaagen Dat eertijds Hannibal de zege weg kon draagen > Zelfs zonder uw geilacht, dat die beroemden held , Wien nu de Hemel van u wegneemt, het geweld, Van een te wreeden vorft, wat had verdagt gehouwen , En geen beloften , zoo veel kunnen toevertrouwen , Als de oude vrindfchap> dieh y in mijn here altijd Verwachten mogt, dat hy gedoogt had, dat de ftri id £ijn vrees had weggejaagtien d e achterdocht benoomen, Dat hy my eindelijk gewacht had, zonder fchroomen ,, En plaats gegeeven tot ver weering van mijn zaak, 'K zou hem dan, fmoorende de tweedragt, en de wraaki Bewongen hebben , om zijn leeven noch te fpaaren , Uit zijn gedachten , mijn geluk te laaten vaaren, Om my te minnen, die de zege allee n begeer , Om hem tot deelgenoot te hebben, in mijneeer, (ven , 'K zou zij n vernoegd e zie l wee r hebbe n doe n herlee -En zelfs, hetgodendotn zijn nederlaag vergeeven ; Hy zou te Rome weer, mijnzeegeb y de n Raad Verdeedigd hebben,en doen fmooren all e haat, (deeren, Maar, nu door zijn verlies , 't welk niemant kan waar-

C 4 De

Ao D c D O O D va n De waereld , deeze vreugd e om ' t nootlo t moe t onr-Zal Cxzar u zoo veel bewijzen als hy kan , (beerén , Wat hy heeft voor geha d met uw beroemde man. Neem volle vrijigheid, gy moet alleen twee daagen. Hier mijn gevange zijn, enzelfsgetuig'ni s draagen , Hoeiknaonzetwift, zij n naam }a achting houw, Ervzijnemoordersftraf, ikwildooru, Mevrouw , Aan gantfch Italiën, de nieuwe trots vertellen, Waar van Theffaliën, mijn boezem op doed zwellen > Ik laat u wat in ruft. Ga , Lepidus, befchik Voor haar een goed vertrek, ' k ga voor een oogenblik; jVlen eere haa r , als een der grootfle roomfch e vrou-

wen, Dat 's meer als koningin, el k zal zich vaardig houwen> Tot alles wat hen door uw goedheid werd geboön.

K o R N E L I A . Wat deugden doed gy my al naaten, groote Goón!

Vindt vm het derdt Bedrijf*

VIER-

P O M P E U S ,

V I E R D E B E D R Y F . E E J 5 . H E T O O N E E L .

P T O L O M E U S , A C H I L L A , P H O T I N U S .

P T O L O M E U S .

HOe! met die zelve hand! en met die zelve deegen, Waar mêe hy't hen eerft van Pompeus heeft door-

reegen ? Is dan Scptimius, door Cjezar dus verfmaad: ' En, in uw bijzijn , ook gefturven in dien ftaat ?

A C H I L L A S . Hy fturf, 6 vorft l en laat de fchande in uw gedachten, Die hy heeft doorgeftaan, en u noch flaat te wachten , Denk n u wie Caezar is, zoo langzaam in zijn haat; In korten tijd rijft toorn , dichaaf t wecrovergaat , Maar grimmighei d } meternf t , en voordacht aange -

dreeven, Vermeerderd door de tijd, kan zwaarder flaagen geeven, Hoop niet, dat gy hem ooit, bezaadigder zult zien , Hytoond zic h maar verftóór d , om alle vree s te ont-

vliên, (heeren , Zijne eerzucht zorgt maar, dat geen magthem ka n ver-Vervolgt Pompeus, en doed zijn geheug'nis ecren , Zijn loozegramfchap zoekt het voordeel van zijn dood , En door dit wrccken, werd zijne eer, en naam vergroot .

P T O L O M E U S . Ik had geen meelter, ach! had ik u willen hooren, Ik zat noch op de troon, waar toe ik ben gebooren, 'T is on voorzigtigheid , aan koningen gemeen , Te veel naar raid te zien , en in de keurighcen Mifleid te werden,'t lot komt hen 't gemoed verblinden,

C 5 La

4i D e D O O D vac » En zoo IJ eenig licht, door haar gedachten vinden, Zijn zy verbijfterd, en dan diend dat licht alleen, Om haar in de Afgrond,meêr,en meerder , neer te treên.

P H O T I N U S . Ik kendeCsezar niet, maar wijl hy 't groot betrachten Vandeongemeenedienft, durf t vooree n mifdaadach -Heer koning, is \ allee n zijn al te moedig bloed > (ten, Dat onz verfchoonen, en die daad afwaflchen moet ; Ik rep nugeenzintsmeêr> va n zonder tegenfpreeken Te hoopen op 't vertrek, en zoo dien fmaad te wreeken» Ik gee f demidd'len tor geneezing van ditquaad > Laat onz de dood, die hem zoo zeer ter herten gaat > Rechtvaardigen op hem , lgat zy te zaamen derven, En laat onz in hun bloed, gelijk de handen verven, Zoo ziet zich Rome, door uw magt alleen, ontzlaan , Van tweetieraimen, die in eernaam t'zaamengaan,.

P l O L O M E U S . Ja > hier door is alleen mijne ondergang te mijen, Ik wil geen draf, vooreen , di e 'k zelf verfterkte, lijen : Laat onz hem toonen, dat zijn zege, en krijgsgezach, Door onz is voortgezet, laa t onz op eenen dag, Met al het roomfcoe volk, naar onz believen leeyeri j Haar nu de vrijdom , als wel eer, de boeijens geeven. O ! Csezar, uwe moed groeije In uw daaden niet; Erken de mijne, die gy met uwe oogen ziet. Gy zijt zoo fterflijkals Pompeus ooit mogt weezen; Gy waard hem nijdig, en zijn magt ftond u te vreezen; Gy hebt geen leevens, noch geen zielen meer, als hy; Zijn ramp, die gy beklaagd, moeft u doen zien, dat gy Een hert hebt, dat als 'c zijne, ook is met (taal te raaken, Nublikzem,donder vry,gayderangftigtnaake a Vooruwgeregtigheid; het is aan mygefteld ^ U w ftaat te redden, en uw liftige geweld Teftraffen, die in myzlechts zufters bloed-wil fpaaren. Ik Iaat my leeven, en mijn kracht niet evenaaren Door deeze waagfehaaj van uwe onftandvaftigheid ;

P O M P E U S . 43 Gy zult',"t©t Zul k een prijs, haar liefde, die u vleid, Niet krijgen, of de fmaad van 't weigren Jjunnen wree-

ken; (ken. 'k Zal, op eene eed'ler wijz, uw haat , en kracht verbree-Gy ichreeft my flus de keur van mijn flachtoffers voor, Ik heb'er op gedacht, en geeve uw Jaft gehoor. Wat kan i k beeter aan uw fchoonzoons ziel opdragen Als u ï wien s bloed, wiens rook, wiens afch hem za l be-

haagen. (moe t Mijn vrienden.'k ben genoech gemoedigd: maar, men Een arm gaan zoeken,die zoo groot een ihchting doed . Miffchien i s al mijn drift onnut, wijl zijn foldaaten De (lad bewaaren, wat kan onze voorzorg baate n i Wat tijd, wat fcbikkïng, neemt men heedén beft in acht?

A C H I L L A S . In deezen ftaat , ö vorft i heb t gy zeer groote kracht. Twee mijlen van de ftad heb ik, voor weinig dagen, Zes duizend mannen, of he t oproer onzmogtpjaagen , Voor u gereed gefield: dat Csezar vrijliik waak, Al zijn voorzichtigheid doed niets tot deeze zaak; Qe ftad heeft onder de aarde eenuirgang , doo r die we-

gen Werd licht uw volk te nacht a l ftil, in 't hof gekreegen : Want openbaar zijn-magt te willen wederftaan , Was zoo veel, als van zelfs in zijn verder f t e gaan . Wy moeten,alsd e liefde, en wijn zij n zorg veraffchen , 1 n 't midden van 'c omhaal we l op onz voordeel paflèn ; Het volk is al voor onz^ Toe n h y hierbinqen tra,d , Heb ik d e fchrik gemerkt, die hun gemoed bezat. ' Toen zy zelfs zaagen, dat zijn moedigeadelaaren , Reeds meefter van de pracht,van onze vaandels waaren, Op 't dcrtelfchouwfpel va n deeze opgeblaaze fmaad, Ontvonkte ee n dolle toorn i n haar verbleekt gelaat, 'k Zag hoé de razerny haar zinnen ko n ontroeren, Dat z y gereed zijn om eeneaanzlag uit te voeren, Het fchort maar aan 't bevel. Het roomfche volk voor al,

Da.t

44 De D O O D ran Dat van Septimius beftierd werd, door zijn val Te fchrikkelijk ontzet , zoekt deeze fmaad t e wreeken» Die aan baar hoofdman zooonlijdlij k isgebleeken .

P T O L O U E U J . Hoe is het moogelijk dat y mand tot hem dringt ? Zoo hem,geduurende het raaal>zijn wacht omringt.

P H O T J N U S . 't Volk van Kornelia > de Homers die u dienden, Bevinden onder hen veel broederen, en vrienden» Wier ongenoegen wel deed blijken, dat haar hand Zich wenfcht te ontlaften van hun heer,en dwingeland! Zy gaaven reeds hun woord, en ftaan den vorft na 't lee;

ven» En kunnen veiliger, als wy» den fteek hem geeven ; Zijn valfche nedVigheid, of eer, zijn dwaas beleid, 't Welk voor depligt,daar hy Kornelia mêevleid, (ken, -

De winft van Hom e wacht, za l to t hem toegang maa-Om, zonder twijffel,tot di t wigtigeeind te raaken. Maar, 'k zie Cleopatra; veins toch, dat uw gemoed Zoo zwak is, dat het niet, ó vorft, als vreezen doed.' Laat onz vertrekken, wien zy aanziet als haar plaagen, Wier laftig bijzijn toch haare oogen zou mishaagen.

P T O L O M E U S; Caa heene, en kom ftraks weer.

TWEEDE TOON EEL.

P T O L O M E U S , C L E O P A T R A , C H A R M I O N E . A C H O R E U S .

1 C L E O P A T R A . K heb, met al mijn magr ,

De gramfchap van de vorft tot ftilltand weer gebregt . P T O L O M E U S .

Ik dorftzo o groo t eer» dien ft, van zu (ter, wel verwach-Wiens zinnen bezig zijn met «edele gedachten, (ren .

Maar,

P O M P E U S . 45 Maar, uwen minnaar, fcheid wel ras.

C L E O P A T R A . 't gefchiede alleen,

Om dat'è r in de Had krakeel te rijzen fcheen > 't Welk hy zelfs dempen wou, want eenige foldaaten, En burgers hadden zich in ' t fchelden uitgelaace n > En ik, He heb u zelf de boodfehap willen doen, Dat gy niet quaads voor u, noch 't rijk hebt te vermoên. De gróoten Qefar heef t uw misdaad wel mifpreezen , Met meer medugenheid, alsgramfchap in zijn weezen» Ja, hy beklaagd u, die zoo laffe raadslien hoord , Die hunne kaningen niets raaden als tot moord ; Zoo laa g als hun geboorte, i s 't eind dat zy bcjaagen, Vergeefs verhef t me n hen , o m fiaaten teonderfcliraa »

gen. Een hert tot dienfl geteeld, weet qüaalijk van gebiên > Het is verlecgcn, als het zich zoo groot moet zien , Zijn hand , di e zelfs zich op geen misdaad durft betrou-

wen. Ontvalt den laft, die hem te zwaar was om te houwen,

P T O L O M E U S -'t Is zoo , mijn zufter, en het eind der fnoode daad. Doed my de miszlag zien in't kiezen van mijn raad. Had ik aan wijzer geeft, mijne ooren willen geeven, 'k Zou in de zelve roem, van mijns gelijken lecven . De vrindfehap waarder zijn, die , doo r natuur geleid , Uw broede r wer d vergund , fchoon vo l ondankbaar -

heid ; Pompeus wierd alhier, van Cxfar wel ontfangen , De waereld zou door onz, de vreede weer erlangen, My, me: rechtvaardigheid, hun zaaken hand'ien zien, Haar beide r vrin d zijn , ja , haaricheidsmanwe l mif -

khicn. Maar, wij 1 't voorgaande , toch gee n ande r ein d ka n

krijgen , Zoo viikie ik goed,voor u mijn meening niet te z-vijgen;

'k Mis-

46 De D O O D van *k Mifdeede u, zufter, ert gy zijt nochtans zoo goed, Datgy mijn keven > en mijn fchepterflaf behoed. Verwin u c' eenemaal, doe koninglijke daaden > Verlos Achillas, die met doodfche fcbrik belaaden, Celijk Photinus vree ft, zy hebben u mifdaan, (aan > En 't fterven wel verdiend! maar 't gaat mijne eer ook Die heef t belang hier in, zoo Qezar haar wil doodén, Om ' t geen haa r koning zelf > hen ernftig heeft gebo -

den» (ftraf i Zoo kom t die fchande op my, mijn hert werd i n haar Zoo zeer getroffen, of hy my zelf 't vonnis gaf. Wil toch, om my. uw haat, die billijk is, bepaaleri> Kan hun verachte bloed, uw eed'le hert betaalen i Laat ik verfchuldigd zijn ^ ftü Caczars gram gemoed > Zlechts met een woord ,wij! hy 't al om uw liefde doed .

C L E O P A T R A . Indien in mijne hand haar dood en leeveh nifteri, Achte ik het geenzints waard, da t my die wraak zou lu-

iten , Maar > ik vermag niet veel op dien beroemden man, Als 't bloed desdooden helds, my wederfpreeken kari, 'k Beroem my niet, dat ik hem kan doen overhellen» lkfprak'eraf: maar hywift dat weer uit te ftellen , En draai jende onz gefprek > op een gantfeh ander ding i Gaf hy noch toeftand, noch volkomen weigering. *k Wil evenwel 'c verZoek,om u, noch eenmaal waagen; 't Verdubbeld bidden> mogt miflehieb wat beete r flaa-Ik durf gelooven> dat.. . T (ge n ".

P T O L O M E U S . Hy komt, ei ! laat my gaan >

Dat hy my hier vond,- zou hem licht doen overflaan Tot grooteafkeerigheid, en zijne gramfchap tergen, Gy zul t me t meerde r vruch t allee n ' t verzoek her i

vergen, Ja> he m dit toe doen ftaan.

Ü E *

P O M P E U S . 47 DERDE TO O NE Et.

CJÏZAR, C L E O P A T R A , A N T H O N I U S , L E -P I D U S , C H A R M I O N E , A C H O R E U S .

en ttnigt Renuinen.

CiEZAR. Vorftin , de ftad is weer

tn ftiite, en niemand hoord van eenige oproer meer > Of vreeft voor binnekrijg, van burgers of foldaatsn, Oie door baldaadigheid, en drift zijn uitgelaaten. Maar, toen ik u verliet , op deeze zelve tijd, Leed, groote Goón! mijn ziel een ongerufler flri/d-De moeijeliike zorg, di e my deed van u blijven, Kon my, in weerwil van mijne eer, to t gramfchap drij-

ven, Ik was geftoord, o m dat mij n tegenwoordigheid , Door haare vijandfehap, wierdvan u afgeleid. Maar > ik kan alles, wat my tegenftaat, vergeeten, Als mijn gedachten, m y het groot geluk doen weeren i En mijn verlangen, met die zoete hoop, en fchijn Vermaaken, dat uw min mijn vlam zal gunftigzijn ; Ten minften denken doen , dat Caezar kan gelooven, Dat gy niet t'eenemaal uw min hem zult ontrooven t Dat hy met rech t uw minmageiflehen, wij l alleen De Goden, boven hem, d'almogendheid bekleên. Ja koningin, indien daar ymand wierd gevonden, Die met meer achting, voor uw banden, was gebonden, Zoo ik een zeetel wilt, die met me e waardigheid, Daargy zijn meefter boeide, uw zinnen had gevleid. Ik ging voort na hem toe , min om zijn troon te win-

nen i (nen. Als wel, om 't recht, van u door dienft te moogen min-Ik zou niet willen, dat ik wierd van u geacht Eer ik dien vijand, had in mijn geweld gebiagt;

O »

48 De D O O D va n Om zulk een,ko.ft'lijk recht » ging ik deeze oorlog wek-

ken-, (doe n trekken, Deeze eerzucht, heeft mijne arm , voor u > den kling "k Wilde in Pharzalien Pompéus niet verilaah^ Maa^eer-bewaaren, ja, princes, h y is vergaan, (den , Degoddes krijg s heef t nie t zoo vee l voor my geftree-Als 't voordeel, en de gunft van uweaanloklijkheeden. Die ftierde deeze hand, door haar zwol mijn gemoed, Wijn zege is de arbeid , die haa r krach t voor ' t laatlte

doed. Het iseer» merk des vlams, die zy my. waardig achten, In 't heft teblaazen , en in 't eind zijn ook mijn klagten Gevolgt, tóénmijn gezich t uw godd'lijkeoogen zag» Waar op, uwzrel, met eere, een antwoord geeven mag. Gy maakt my meefter van de Waereld, eri van Romen , -"k Ben om die tijtel te vergrooten, hier gekomen, 'k Ben uw gevangen,en gelukkig, zoo mijn geeft , Zoo veel van de uwe, maa r verwinnaar is geweeft, Dat zy het een waardeerd, en 't andre toe wil laaten.

C L E O P A T R A . Ik dank het hoog geluk, 't welk my met eere, en ftaaren Vervuld, en ophoopt, voor zoo grooteeene overvloed, 't Is tijd dat ik mijn hert voor u onfluyten moet . Ik ken my zelve, en u , die van mijn jonge r jaaren Uw liefde altijd aan my,door dienften, quaamt verklaa -

ren. Mijn rijksftaf, iseé n gift van uw beroemde magt. Gy hebt tot tweemaal toe, de kroon my 't huis gebragt> 'k Beken hierop, mijn heer , dat ik u moet beminnen, En dat mijn hert,geenzints deeze aanval kan verwinnen, Daar 't zoo veel deugden, en zoo groote daaden ziet . Mijne afkomft, deeze ftaf, dit rijk, mijn nieuw gebied > Zijn zoo veel vijanden, helaas! die mijn verachten, Doordoodelijke haat , geheel te plett'rén trachten. De naam van koningin, ftrekt my by haaf tot fchand, Zoo Rome, al s wel voorheen > dien eernaam noch ver-

band. D e

P O M P E U S . 4 9 De troon, verneederd irfy,. dair zy my wil verhoogen , Die teekenen van eer ,zoo fchand'lijk in hunneoogen, Die tijfels maaken roy onwaardig voor uw min. Noch durf ik evenwel, als ik uw magt begin (zeggen » Te wikken j aan mijnwénfch, geen e eed'le hoop ont -Die zoo veel legers, in hum bloed kon nederleggen» Met rech c > de eenzinnighei d va n Roomen temme n

maS> De fchrik, die 't altoos heeft voor 't koninglijk gezacb Moet wijken,voor 't bevel van uw gerechte wetten , Daar is geen hinderpaal, die gy niet kunt verzetten. Gy hebt het my beloofd, ik wagt die wonderdaad, Uw laatlte flag, in roem, dit ver te boven gaat. 'k Verzoek dit maar aan u, en niet aan and're Goden.

C £ Z A R . (den . Ceen werk is zwaar , waar toe de liefde my komt noo-Ik zal terloops, maar eens het AfriKaanfcheftrand Bezoeken, en mijn magr, hen, wiende fchrik vermand, En van mijn vijanden noch over zijn gebleeven, Doen zien, en Roome, 't welk geen vijand my kan gee-

ven, Zal, on vermogende om mijn arm te weder ftaan » In't eind bezorgt zijn, hoc't my aan de hand moet gaan. Uwe oogen zullen zien, hoe zy aan uwe voeten > Ootmoe4iglijkhaar haat ,.en trotsheid, ofPren moeten» Na eene neêrlaag, zie ik hoe de ondankbaarheid, Jn Alexanders ftad, u om mijn gunft noch vleid. Ik wil dat zy uw liefde, ontzachli jk koomen fmeeken , Uw liefde bidden, dat zy Cxzars op wil queeken. Dit is bet groot geluk, daar 'mijne wenfch naar tracht. Dit ir de vrucht, die ik met mijn laurieren wacht. Gelukkig zoo het lot, zijn wreedheid om kon wenden > My die liet plukken, eer'trpy va n u af wou zenden» Maar'c krijgsvuur, ' t vuur der min met nieuwe n y ver , flaat. t Wil dat ik dm uw min te krijgen, u verlaat.

D Waa r

jo D c D O D D va n Waar dat men heene vlucht, i k moet oo k derwaardc

draaven, • Om 't einde van de zege, e n uwe min te ftaaven. Laat ondertuflehen toe, dar ik opmieu ws vemen (biên , Met kracht , doo r uwe min , mij n vijand' t hoofd ma g Zookom'tverfchrikte volk , die waarheid weêrtebin -

nen, (nen, Dat mjn grootmoedigheid , het komen, zien, en win-Acht voor een zelve zaak.

C L E O P A T R A . Mijn heer! het is te veel,

Laat toe dat ik daar van misbtuikè een minder deel. Uw liefde, heeft my tot die misllagaangedreeven , Hy boete deeze fchuld, gy züfr den ftaf, fa 't leeven Miflfchieo my fchenken , maar zoo gy van de overdaad Van owe lief de', my ook iets gebruiken laat > Zoo bidde ik u, b y alle uw grooteaanloklijkheden, 'töeluk da t uwen kling beftierd, met recht, en reden 5 By alles't geene i k hoop, en gy met luft verwacht, Befmet toc h met geen bloed , 't geen my is toegedacht. Mijn heer , ei! geef genaade, of laat ik hen die geeven, Toon hierdoor, da t ik weer ben tot den troon verhee -

Ven, Achillas, en Photin ,7ijn uwe haat niet waard» Zy zijn genoech geftraft, als hen in de oogen vaard, De glans van mijn gezac h , haar mifdaad...

CJEZ AR . Neem een teken,

Waar door uw naam, vorftin, veel fchoonder door mag breeken.

Mijn wil ftaat't uwer magt, maa r zoo gy raad bemind, Kiesonderdaanen, die uw goedheid dankbaar vind. Gebruik toch over my maar wettelijke magten i Maak niet dat ik my, aan haar quaad moet fchuldig ach* 't Is zelf al veel dat ik om u den koning ipaarj (ten , En was 't mijn liefde niet..«

VIER,-

P O M P E U S . 51

V ÏERD E TOO N EEL.

CMZ AR , K O R N E L I A , C L E O P A T R A , ACHO* REUS, A N T H O N I U S , L E P I D i u s , CHARM iONE.

en ttnige Romeinen.

OR N E L I A. Waak, Caszar, daar 's gevaar J

Uw dood is al beflemt,men zweert uw bloed te plengen:.* Men Wil uw hoofd,by 't hoofd van mijn Pompeus bren-

gen. Waak j Caefar! waak! 't is tiid, eer uwvergoote bloed In 't zijne werd gemengt» wie deeze misdaad doed, Wie't met hem ltaan -, en hoe het ftuk is voorgeflagen» K'üh'd gy mijn flaavcn, die't u zeggen kunnen, vraagen.

C / E Z A R . O! rech t romeins gemoed, e n waardig zulk een held, Ziin ziel, die van om hoog, vaft aan ziet, hoe 't geweld, Dat hem was aangedaan, door my zijn ftrat zal voelen, Laat zijne gramfchap om deeze eed'le wraak bekoelen» En red my door zijn Helft , di e h y op aarde liet, Van daag uit een gevaar, 't welk my by na verried. Hy leeft noch in haar min, 'k hoor door haar mond herü

fpreeken, Hy dnjfr haa r voort,en kan haare eed'leziel ontfteeken , Hy dooft haa r gramfchap uit,om met grootmoedigheid, My te overwinnen.

C O R N E L I A . Schoon zich Gezarlichtlijk vlei d >

Wet die gedachten dat mijn haa t al isgeweeken , Voor deeze erkentenis. dieaan my is gebleeken » Hy denk het niet, he t bloed van mijn beroemd e held, Heeft eeuwig onderfcheid, in onz gemoed gefteld . 'k Verwach t de vrijdom, diegym y hebtaangebooden , 'k Zal die befteeden, om elk tot uw val te nooden,

D 2 Een

jx D e D O O D van Een vijand zoeken, die van 't leeven u beroofd. Zoo gy tny houden durft 't geen gy my hebt beloofd; ' Maarfchoonmi;n wenfc h is, da c ik u mag zien beder -

ven > Zopftut i k deezeflag , die u nu wildoen fterven, De reden wil uw dood, maar geenzints door verraad > Die 'c weet , en nie t ontdekt , heeft dee l in zul k ee n

quaad. Ik Wil uwdood ! maar als uw vijandin , dezoonen £n neeven van mijn man> die moeten u betoonen Van welk een bloed zy zijn, als zy in een geveqht. Mijn wenfch volvoeren,in 't befchermen van zijn recht , 'k Wil dat een waarde hand > door my daar toegedree -

ven, U , in een veldflag » zal tot offerhande geeven Aan hem, wiens ziel gyeerd , door' t oefFnenvanu w

wraak, Daar zelfs uw leger ziet zoo ridderlij k een zaak. Mijn zorg.e n wenfch verhaaft uw dood en ongelukken, Nochtans deeze ondergang > zou mijne hoo p verdruk-

ken, (oo k vleid , Uw welvaart daag d mij n wraak , maar wat mij n hoop 'k Wil haar niet tergen, in haare ongeduldigheid. Eene uirgeftelde wraak, zal licht tot niet verloopen > Zy ftaat te duur, als zy voor wachten is te koopen > 1 k zal de blikzem, op het Africaanfche ftrand , Niet zoeken > 'k zie haar tot mijn heil in uwe hand > Zy dreigt ee n hoofd, 't welk z y om my eerft moet ver-

zengen, (brengen , 't Stond in mijn magt , he t zijne, o f ' t uwe aan hem te Die my de liefde was. mijn haa t mogt keuren, maar Ik maak een onderfcheid, in zijne moordenaar, En die hem overwon, ik wil uw roem niet ftraffen , Eer ik die fchelmfche daad het rechte loon kan fchaffen ; J a , Roome wil dit ook > haar god'lijk aangezicht Zou fchaamroot werdcn,om 't vergeeten van mijn pligt,

P O M P E U S . y ? Die hoon was al te groot, zoo, na zoo veel gelukken, De waereld ,op een dag} voor 't fchandlijk ftaal zag buk-

ken Twee hoofden, welke r roem gee n paaien is gezet» Haar moedig hert , datg y wilt boeijen door uw wet, Zou als een ongeluk , haar volle vrijdom wraaken , Zoo deaanflag van den NijMen Tijbe r vry moeft maa -

ken, Gelijk haa r een romein , i n boeijen s heef t geleid, Wacht zv van een romei n oo k haar e vrijigheid. Gy zoud hier fneuvelen»en zy geen wraak erlangen , Zy zouden u mifdoen, en gy geen ftraf ontfangen, En zonder dat uw dood, aan uws gelijke een lchrik En afkeer geeven zou , ging, in dat opgenblik , Als gy wierd afgemaakt, het voorbeeld oo k verl opren, Wreek Rome van dit rijk, door't noodlo t uitgekaoren Tot ongelukken , ik zal noch de wraak wel zien, Die mijn Pompeu s wil. D e tijd en nood gebiên Tezorgen, ' K ga , vaarwegen Cxza r ma g vcrklaaren, Dat mijne wenlchen een s voor zijne welftan d waaren .

V X F D £ TO Q N E E L.

CJEZAR, C L B O P ATRA , A N T H O N IUS , L E * P I r>us , A C H O « E U s , C H A R M 1 ON E ,

Enttnigt roomfche Zoldaattn,

C-EZAB..

HAar Verheid , en zjjn moed , neemd mijn gedach-ten in.

Ziet een s voor wie n g y 'ömgenaade bid , vorftin . C L E O P A T R A . ( ken;

Ga heen,mijn heer,ga heene, ik kan voorlien niet fpree< Ga >op diefchelmen uw gefchonde rechten wreel»cn. 't Is meer op my als u gemunt, men zoek t mijn dood.

D 3 Mijn

j+ D e D O O D vu JVlijn magt brengt die verraars in deallergrootftënood ; Om dietedempen , werd tnijnfteunfe l aangegrecpen ; ^ len zoekt , door uwe dood my naar de dood tefleepen . In a l de gramfchap, die van zinnen my be ro*fd, Gedenk ik echter, dat mijn broeder is haar hoofd . Zult gy 't gedenken, heer) za l ik van u verwerven Dat uw verftoord gemoed, daar't andere doed lie r ven, Zich za l gewaardigen te denken wie hy is ?

C J E Z ' A R . O ja. 't zal eeuwig ftaan in mijn geheugenis , Dat uw grootmoedig hert zij n misdaad wi l vergeeveni Ten inzich t va n zijn bloed . Vaa r we l , wil vroblij k

leeven. Achillas, en zijn vrind, moet bqkken voor 'tgevaar, Waar mee hen ' t noodlot dreigt; om 't vlockgefpan,e n

haar Te jaagen op de vlucht, zal ik haar ftraf bereijen, Hen beule n zenden , daar zy mijn gevolg verbeijen . *k Zal hen g'eéf i vaandels, maa r mijn bijle n haten zier».

Ca^argaaf muit Rgmtintnbinntn. C L E O P A T R A .

Ga, Achoreus , wi l u w handaaivCaezarbiên, . (ren ; Keer, neffens hem , mijn dood, die reeds al is bezwoo-Alshy zijn vijand ftraft - zoohOUd ian hem te vooren JtGeen h y my heef t beloof d 5 draag zerg^voor' s ko -

nihgs bloed, Wanneer de heevigheid va n Carzars deege n woed ; Spaar, om mij n druk, zijn bloed.

A C H O R E us . 'k Verzeekèr ü zün leeven,

Zoo hé m mij n zorg, e n han d flechts bijftan d moge n geeven.

ï.inii vm 't xttrdt Btdrijf'

VYF~

P O M P E U S . SS

V Y F . D E B E D R Y F .

S E K S T E T O O N E E L

K O R N E L I A , houdende een doodbus in haar handen. P H I L I P P U S .

K O R N E L I A .

MYne oogen, kan i k u gcloove n ? heeft gee n droom, ((chroom,

A*nmy, die droevig lijnde, oo k alle rampen Een looien voorgedicht? Philippus! keert gy weder i Lei g y die waarde man op 't eerlijk lijkvuu r neder ? De doodbus, die ik draag, ia daar zijne afch dan i n •". O voorwerp a l te teer, en fchriklijk voo r mijn min ! Gy eeuwig onderhoud van haat , en medelijen ! Kleen overfcho t mijn s mans , wild zijne n geef t nie t s mi jen, (v/een, Aanhoor zij n vrou w , verwacht gee n naklagt . of ge-Ik zal mijn ongeluk gaan onder de oogen treên, Met and're midd'len. ' t Zijn onwaardigegenuchten , Met duizend woorden zijne elenden uit te zuchten. Die by zich zelve klaagt , zoek t trooft in zijne klagt . 'k Bezweer de Goden, by haar allergrootfte magt , Om meer te zeggen j ' k zweer by u, die meer vermoo-

gen Op my hebt,als 'tontzach van 't godlijk mededoogen , 't Welk quaalijk voor hem waakte. Elendi g overfchot , Ik zweer by u , die na dien doodfehen flag van 't lot Mijn godheid zijt , b y u, die my alleen ' t genoegen Van troof t hie r geeve n kund; daar g y my to e komt

voegen iene y yer tot zijn wraak; het laffe ./Egypte bragt

D * Aaa

j6 D e D O O D va n .Aan Caezar, 'toffer, daar mijn man o m wierd geflagt . Maar'k zweer, ö Rome , noojti n uw e wal ;e komen, Voor dat ik van dien god, en paap, heb wraak genomen. Doe my dit denken , en verlter k my in mijn haar . 0 afc h ! di e m y in hoop,en duizend zorgen laat , En, om oo k Cxzarzij n verdienfttn te doen voelen , Zoo ftorr j n yder s hert , al' t gecn e i n ' t mij n kom t

woelen. Gy, die hem eer beweeftrbp dien vervloekten ftrand ; Gy , wiens godvruchtighei d va n lierdepligten brand , Zeg my, wat goede geeft heeft u tóch aangedreeven , Om deez e lijkpligtaandien-greoten hel d te geeven ?

P H I L I P P U S . Geheel met bloed befmet, mee r dood dan-tnijnen'heer , E n , na i k honderdmaa l .vervloekt had-krdoh , en eer, Ale vrouw, ftierdeik mijn gang, en zuchten na die zijen Des oeveri, die den flag der golven moefte-lijê n -y 1 k liep heel lang verget t~$ > tot dat ik eind'lijk van Een rots, dicht by een plaat, den romp va n uwen man Ontdekte, daar de vloed,vergramt,fcheen-luft t e vinden In 't lichaam a f en aa n te zetten door de winden. ik wierp mv in de vloed, omhelfde,en friet hem voort , En zaamelde onderwijl war tot een houtmiit höord ; De (lukken van ee n kiel, hierop de ftrand gebleeven, Heb ik hem,zonderkunft , zoo ik helt kon, gégeeven j D e vlam floeg nauwlijksdoor, o f 't godendom verziet iVly van een man, di e my godvruchtig byiiand bied : 't Was Cordus, een romein va n afkomft» diequam kee-

ren Van ftad, en jaaren lang zich moeft aan ftrand erneeren; Als h y de romp maar zag, heeft hy terft'ondgeloofd , Dat dit Pompeus was, door 't milten van het hoofd; Hy val t aan't weenen, en laat dus zijn inrxxfthöoren : O gy! wie dat gy zi j t, door ' t godendo m gekooren Tot deeze waarde dienft, gy kend u zege niet; Gy vrteft voo r ftraf, daar gy noch geen vergelding zieu

Maar

P O M P E Ü S . 57 Maar, Caezar tal, eerlang, dien held op 't felfte wreeken> Aan wiens vermoorde lijk uw y ver is gebleeken; Vertel vry ydereen» dat gy hem hebt verzengt; 't lsraadzaam,datgyaanzijn wcduwdeafchzel f brengt : Zijn ovetwinnaar heeft diet achting baar ontfangen > Zoo grootfchj als nimmer Go d zou, op zijn komft, er-

langen. Volvoer het, ik kom weer. H y ging voort, van m y af: Maar keerde kortlijk, als hy my de lijkbus gaf, f ten, Waarin zij n hand , enmiin e in' t einde'deafchbefloo -Die van dien held, en 't vuur, noch over Was gefchoo -

C o R N E L i A . ften . Wat lof verdien d die man, door zijn godvruchtigheid !

P H I I L I P P U S . 'k Zag wond're warring in elks weezen, en beleid , Toen ik hier binnen quam, veel volk vlood naar de haa-

ven, Daar onze koning zich op 't fterkfte had begraaven; De romers volgden hen» enCiezarlie t he n zien , Daar 't zand va n bloed noch rookte , een recht,'t welk

moeit gefchiên . Men zag Photinus door een beulfch e klin g ontlijven: Zoodrrtaals by my zag, qua m heen d e nieuwsgier drij -

ven, Om my te kennen; toen greep hy uit dèeze hand Delijkafchvan mijnheer , e n zeide /ó waarde pand! O overfchot van een der grootfte halve goden J Wiens naam geen loffpraak rnaar zij n waarde, werd ge-

booden. Schoon ik ook zegepraal, Pompeus ,zie<te wraak. Die uw verraader s volgt, en't offer, 't geen* ik maak. Meêr zullen'e r noc h vqoruw heil igaJtaa» feeeven; Gy, vlieg na' t hof, e n wil , voor my, zijn vrouw dit

geeven; Stel haar bedroefdheid, door die zwakke hulp, te vreên; Zeg haar, dat ik mijn arm zal tot haar wraak befteên .

D s O p

^g D e D O O p va n Op deeze woorden i s hy luchtende gefcheijen » En lie t een ku s van eer de beenderbus geleijen, Dien ik toen wederkreeg va n deezen grooten man .

K O R N E L I A . O lucht! ó eerbewijs ! óhoegenakk'lijkkan Elk 's vijands lot , die niet te vreezen is, beklaagen r. Philippus, dat men hem de wraak ichijnt t'huis te draa-

g t » , Wijl eige halsgevaar hem tot deeze y ver noopt , En, onder dit belang, alleen zijn heug'nis loopt, En zijn gezac h yerlterkt, en de eer kan grooter maaken. 'k Beken , 'k zi e Cxzar s hert » door eedl e vlammen ,

blaaken: Maar'k zie Pompeus ook verwonnen door zii n hand, Die medeminnaar va n zijn grootsheid is van kant; Zijn deug d za l aa n de nijd veel twijflmg kunne n gee -

ven Wat h y zou doen, indie n Pompeus was in 't leeven; Hoc groo t zij n die n ft ook is , ' t gevaar, 't welk he m

nu naakt, Dien priis verkleinende, zijn giants ookduifter maakt ; Deliefde fpeel d haar rol, d e liefd e doed hem vechten : Als hy Pompeus wreekt, kan hy 'tgefchil beflechten , 't Geen zijn beminde treft, daa r zijn belang zoo zeer Verknocht is aan 't belang van mijn vermoorden heer, Behoorde i k he m zij n dienf t po k nie t vee l danks te

weeren ? 't En zy een moedig hert naar'(zijne altijd moet meeten Dat van een ander; ja ik oordeel, en vertrouw, Dat ik zelfs, daar hy ft rijd, her n in de waapens houw, Terwijl ik indien ftaat, waa r toehyisgedreeven , Dezelve pros ven van mijn deugd zou willen geeven ,

T W E E -

P O M P E U S . 59

TWEEDE TO O NE EL.

C L E O P A T R A , K O R N E L I A , P H I L I P P U S , C H A R H I O N E .

C L E O P A T R A .

I K ko m hier nie t om u tefteuren in'tgekla g > 'tGeene uwe droefheid we l rechtmaatig uitten mag .

'k Wil de afch van uw gemaal, wiens lijk,' de vloed ont-draagen,

Uflraksiscoegebragt, meru i uitpligt,beklaagen . Ikkom,om u , Mevrouw, tezweeren, dar mijn moe d Het godendom, 't welk u zijn ftrafheid voelen doed , Om krachten heeft gefmeekt. Ha d i k mijn wenfc h ge -

kreegèn, (gen. Demeefter va n u w zie l wa s niet zoo fchelms doorree-Toch zöo uw droefheid, door het zien vari deeze gift , Een weinig plaats maakt voor een vergenoegde drift ; Indien de wraak uw druk oen weini g mog t vérbreeken, Zoude ik uzeggen,datmenreedsuw hoo n zier wreeken. Photinus, die 't verraad..), gy weec het moog'lijk al .

K O R N E L I A -Ik hoorde al iets, Princes, van dien verraaders val.

C L E O Ï » * T R A . Zoo een verhaaft e ftraf hoord e u zeer lief t e weezen.

K'ORNEL I A-Zoo 't zoet is, 't is voor u '. 't werde ook van u gepreezen.

C L E O P A T R A . Elk eerj vindaangena m öenè uirOag diehy hoopt .

K O R N E L I A Onze inzicht en belang elkandre verre ontloopt. Zoo Caszar by zijn lijk Achillas lijk wil voegen, Zal hy ü wél voldoen, maar my geenzints vernoegen; Daar moet een and're gilt te n offer zijn gebragt, Eer ik Pompeus, en zijn ziel bevreedigt acht;

6o D e D O O D va n Dat laage bloed kan ook by 'c ongeluk niet haaien} Mijn fmert laat zic h doo r geen on waarde fmert beta-

len. De wraak, die miin gemoed ontfteekt , en overheerd. Straft Ptolomeus, daar zy Caezars dood begeerd j Schoon hy on waardig is tot heerièhen, ja te leeven , Weet ik, dat Caezai hem, zijns ondanks di t zal geeven. Maar, fchoon zijn liefde aan u, die dienft hadtocgezeid, Zal eindlijk eenig God, met meer rechtvaardigheid, t Dit keeren ; ja, wil my den heernel maar verhooren, Zoo zal den eenen noch des anders hert doorbooren. Vergund deheemel ooit mijn ziel zoo veel geluk, Zoo zal de blijdfchap haar bewoonen voor de druk: Maar zoo mijn hooge wenfch te veel eifcbf >gropte Go-

den ! En een uw ftraf genaakt, zoo wilt den koningdooden.

C L E O P A T R A . De hemel volgd altijd de wenfch niet in zijn wraak.

K O R N EL I A . De hemeHchikt zomtijds ook de uit Qag naar de zaak, En ftierd den fchuldigen zijn welverdiendeplaagen .

C L E o P A T H A . De hemel laat zoo wel zij a goedheid hem behaagen, Als zijn rechtvaardigheid .

K Q R H E J L I A . 't Is zoo, maar dit begin,

Heeft meer rechtvaardigheid, als groote goedheid, in.' C L E O P A T R A .

Hy laat zomtijds van 't recht, zich tot de zachtheid, lei. K O R N E L U : (jen .

Onz beider haat, en liefde is licht, vorftin, tefcheijen. Ik fpreek als weduw > gy als zufter ; yders recht Is, billik, aan 't geval des konings vaft gehecht. Wy zullen uit het bloed/c geen reeds gefl<ort is, merken, Wiens wenfchen'tgodendo m gelief d heef t ujt te wer-

ken. Zie, Achoreus daar. DEK-

P O M P E U S . 61

DER,DE TOON EEL.

K O R N E L I A , C L E O P A T R A , A C H O R E U S , P H I L I P P U S , C H A R M I O N B .

C L E O P A T R A .

O C h ! i n zijne oogen ftaat Geen teeken ,als 't geen my een voorbeeld is van quaad.

ACHOREUS, Zoo draa als Cxzar had vernomen....

C L E O P A T R A . Ach! ik weet

Wat zorg en arbeid hy geduurig heeft befteet, Om de onderaardiche Weg, waar door het volk van bui-

ten Stond in te komen, door tegraaven , en te fluiten > Oithy zijn volk de plaatsaanitonds verzeek'ren deed, Alwaar Photinus itraksde ftnercderftouiheid leed ; Dat ook Achillas, door diefmerr, om 't hert beneepen, Oehaaven, nu alreeds ontvolkt, had aangegreepen; Dat hem den koning volgde, e n de overige magt, Al door Anthonius, te lande is aangebragt; Dat Caezar, dus verfterkt met nieuwe krijgsbaniercn, Achillas heeft geftraft, en deed de zegevieren, Daartwijffel i k niet aan.

A C H O R E U S . O ja! mevrouw > men zag

Dat hem 't geluk verzelde, als 't lang voor deezen plag . C L E O P A T R A .

Zeg my alleen,of* hy mim broeder heeft behouwen . Of hy zijn woord my hield?

A C H O R E U S . Datmoogtgy we l betrouwen.

C L I O -

62 De D O O D va n C L E O P A T R A -

Dit is alleen deZadlfdie ik'maar weeten moet» De Goden hebben hem , gelijk gy ziet, behoed .

K O R N E L I A . Het loon de r mifdaad za l miflchien hier nanochkoo-

C LE O P A T R A . (men . Gy wilde dat aanftonds, n u heeft hy' t niette fchroo-

A C H O R E U S . (men . Ach .' had den hemel toc h uw wenfe h wa t meer ver-

G i. B o P-A T R A- (hoord . Wat zegtgy ? beeier ! 'kfchri k op' t melde n va n dat

woord. (zinnen . Verhaal onz toch, 't geene ik noch haauwlijks kan ver-

A C H O R É U S . (nen ; Geen zorg, geen laft, kon hier het minfte voordeel WID-Hy koos te fterven, fchoon dit Czza r weeren wouw, Hy isgeftorven , maar met teekenen > mevrouw» Die vorften waardig zijn als zy haar leeven laaten; Herroepende zijn deugd» verweerde hy zijn ftaaten ; 't Staat Rome op zeer veel bloeds> dat hy ter neder leid; Hy heeft Anrhonius> met zoo veel dapperheid, Bevochten, dat hy reeds veel voordeels hadgekreegen: Maar,' t noodlot zwichte, op 't zien van Csezars dapp'-

ren deegen. Achillas volgt terftond. Photinu s krijgt een dood, Te fchoon voor een verraar, by helpt zijn vorft in nood> fcn fterft gewaapend: maar al 't roepen moge nie t baa-

iten, Van Csezar, die den vorft in 't leeven wilde laaten» Diet zonde r hoop va n gunft , verfchrikt doo r deez«

ftem, Zijne ongeraden geeft deed vreezeni dat men hem Een laag leid, en zijn hoofd tot fchande, wil verfchoo-

nen; Hy valt de rijen aan, doorboordze.cn ka n hen toonen, Warjdeugd kan werkex», die met wanhooop is verz.eld;

Zijn

P O M P E U S . 6; Zijn hert, Y welkt 'onrecht, zich door die verbeelding

queld. Zoekt overal de dood, die hem niet aan durft reppen. Na 't miflen va n zijn volk, en na wat aam te fchep .

PP n ' Zag by een boor, bijna bezet, daar 't volk in fprong, Hy werpt zich meê daar in: maar, 't volk, dat om he m

drong, Viel met zoo grooten tal in 't vaartuig, da t de baaren Die met zijn Taadin g > naar den afgrond deeden vaaren . Dus geeft zijn dood aan he m zijn vollen lüifter weer , Aan u Egypte , en aan Vorft Caezar zege, en eer Hydoed u overal voor koningin verklaaren , (ren , En, fchoon de romers vr y van't bloed deskoning s wa-VViens neêrlaag gy betreurd, zo o laat hy echter nie t Zijneongenuchten na , hy zucht, als vol verdriet. Maar, zie hem zelfs, die u zal meerder blijken toonè n Van frnert, o m dat het lot den vorft nié t wou w ver-

fehoonen.

FIER DE TO O NE EL.

C J È Z A R , K O R N E L I A , C L E O P A T R A , A N T H O N I U S , A C H O R E U S , C H A R -

M I O N E , P H I L I P P U S .

C O R N E L I A . (lijkgaf ,

DAt Cajza r ' t woor d my houw, 't geen hy my daat-Achillas, heeft nu als Photinus > zelfs zijn ftraf ,

Uw teeder hert»is aan hun koning nu gebleeken > Ik kan Pompeus hier toch verder piet meer wreeken. Ik zou hier niet meer zien, dan dat rampzaalig ftrand , 'T gee n my een voorbeeld geef t va n haar bedreeve *

fchand, (gen, Uw nieuwe zege feeft, 't gefchreeuw, en 't zaamen drin-Van 'tvolk,om ' s konings lot, zoo vol Veranderingen,

En

64 De D O O D va n En 't geen my meeft alhier het blijven komt verbiên , Is, dat ik hier, in u, mijn meefter aan moet zien, Laat ik my zelve ontdaan , van deeze on waardigheden, Laat ik in vrijigheid, mij n haa t aan ubeflecden . Mijn yver dwingt my noch, een beed e u voor te Haan. Aanfchouw dien doodbus, hier gebreekc het hoofd noch

aan; (nen Onthouw die gift my niet, mijn e eer zou Zelf s niet kun-Cedoogen, datik u, aan my liet meer vergunnen.

C i E l A R. T i s billijk , én mijn her t heeft u al toegelegd, Dat overfchot, het welk gy eifcht, met zoo veel recht. Maar 't is ook billijk dat wy, na zoo veel verzuchten» Zijn geeft, die noch al waart, alleonruft doen ontvluch-

ten. En dat een houtmijt, door onz beidérhand geboet Hem wreekt, en voor defchand, van andere roldoed. Dat zic h zij n fchitn vernoege , in' t hooren onzer klag-

ten, En dat een doodbus, die men hem mag waardig achten, Na 't blufïèn van de vlam, als de uitvaard is gevierd, Met pracht, en glans, zijne afch tot uw genoegen iierd, Hy za l zic h door die hand, die hem eerft dorft bevech -

ten , Altaaren voor zijn-deugd, na't fter.ven, op zien rechten , Slachtoffers, wierookgeur, en beede, en wat men meer Kan geeven , komt hem toe, als wel behoorlijke eer , En morgen zal hy al de plechtigheên ontfangen } Ik bidde u, laat my toch dit groot geluk erlangen. Doe aan uw ongeduld ,dit weinige geweld, En weesdan vry, 't vertrek werd dan aan u gefteld, Breng dan di e waard e (chat te Rom e , Iaat haar den-

C O R N E L I A . (ke n Neen, Caezar, 'k zal die fchat aan Rome niet eer fchen-

ken, Voor dat uw neederlaag, en uitvaard, aan zijn bloed,

En

P O M P E U S . t ; £n heilig e «fch > de muur des ftads ontfluiten doed. En fchoon zy hem zoo zeer, ais ik hem doe > beminnen, Hy komt daar niet, voor dar. zy hem u zien verwinnen, Jk brengze in Africa, daar zal mijn hoop, de magc Afijn» vaders, va n zijn zoons, en Cato, c'zaam gebrage Van braave r koning , noch vee l onderftand zie n krij-

gen, Het recht genieten, en 't ge?al> in 't eind, doen zwijgen/ Paarzalu 'toverfchot van 't Pharzaüaanfche veld, Te water, en te land , dden voelen zijn geweld; Daar zal ik tot uw val, met haaft, de weggaan baanen, En 't leger hitzen > door dien bus, en mijn e traanen: Wijn hand zal hen mijn wet doen volgen , in hun vaan, Doodbufien in de plaats vacadelaaren,flaan. Jk zal dit voorwerp, vol v*i\ droefheid, hen befchaffen, Om hem te wreeken, en, grootmoedig, u te ftrafïen. Gy geeft hem eer. 't is waar, maar gy krijgt van deeze eer De wederglansop al uw voor'g e daaden weer. Gy eifcht my tot getuigcen'k wil gehoorzaam weezen; Maar, denk niet, da t mijn hert u min haat , al s voor

deezen. 't Verlies is veel te groot > daar 's geen herftellen aan. De drift van mijne haat zal niet licht overgaan: Jk wil mijn haat 200 lang doen duuren als mijn daagen. Mijn leeven}en mijn dood hangt aan haar welbehaagen: 'k Beken nochtans, gelijk een waare romeinin, Dat ik u niet meer haat, als ik uw deugd bemin. Heteene,cn 't ander is zeer kragtig, en rechtvaardig ; Hettoond u w deugd, e n is mijn pligten niet onwaar»

d 'g ; Het eene is vol belangs, en 't ander vol van moed; De dwang m ijn geeft het eene, en 't ander volgen doed. Gy ziet dat uwe deugd, vergeefs van trouw verlaaten, My dwingt te prijzen 't geene ik ook behoor te haaten. Nu oordeel van de haat, waartoe mijn plig t my drijft: Kornelia werd van Pompeus weeuw geftijft.

E Jf r

66 D e D O O D van Ik ga, öaa r twijffel niet, of * zal van hier vertrekken, Omtegensudegoên, en menfche n o p te wekken» Die goden ,'die u vleide» en, in den laatften ftrijd. Wijn man zoo qualij k dieode* en my, met valfche vlijt Bedroogen; die mijn man ook hebben zien doorftee-

Icen, Daar hy haar blikfem zag,die zullen hem noch wreeken, Wanneer de wroeging hendefchul d bekenne n doed. Mijne y ver, die veel meer, door haare weig'ring, woed, Gedenkende aar t mijn man , heeft d e armen va n d e

goden, Om u dezeege weer te ontrukken, niet van nooden. En,als ik my, in al mijn magt, bedroogen vind, Zal dit Cleopatra volvoeren. *k weet gy mind; Ik ken uw liefde, en weet hoe u haar kracht kan leijen, En dat u is bewuft, ho e 't huuwlijk is refcheijen; Dat u de min verblind; ja, Rome heeft geen wet Die gy niet fchenden durft, en u de trouw belet. Weet dat de jonglingfchap van Rome lichtzal denken, Dat, om de bedgenoot eens koningins te krenken, Hen alles vry ftaat; dat uw vrinden, nu verfmaad» Zichwreeken fallen, op uw bloed, om deezedaad. 'k Belet uw val, als ik uw ruften wil wcêrftreeven. Vaar wel, en morgen moet gy my 't beloofde geeven

VYFDE TOONEEL.

C X. Z AR, C L E O P A T R A, A N T H Ö N I U S , A C H O R E U S , C H A R M I O N E .

C L E O P A T R A .

EEr ik u in 't gevaar van al dit lijden laat, Mijn Heer, beneem in my al de oorzaak van dit quaad; (driecen;

Slacht my voor u behoud: mijn ftaat baard my ver-En, wij l ik Caszar tot mijn man niet mag genieten,

P O M P E U S . 67, Wil ifc niet ieeven ,diededoodin' t aanzich t vie l , Om uwe welftand, als om uw doorluchte ziel.

C.EZAR. Deeze yd'le voordag heeft de n heme l noch gegeeveri Aan grootfchezielen, die in onvermoogen leeyen : Zy hebben weinig kracht, en zorgen dies te meer» Vermogten zy wat veel, zy wenfchten minde r weer. De hemel zal 'r gevolg van deezé vloek beletten > En mijn geluk voortaan volkome n voort gaan zetten» Als maar uw liefde„uw fmert, en druk te ftelpen poogd, En gyi ter mijner gunft, uw fchoone wangen droogd, En dat uw goedheid, diep geraakt door mijn gebeeden , Een trouwe minnaar laat die waarde plaats bekleeden, Die uwen boozen broer, onwaardelijk bezat ; Gy zult wel hooren welk een ongcneuchte ik had , Toen ik de wanhoop zach, ,die hy heeft willen voeden» En met wat kracht ik hem voor*r fchrikken wou behoe-

den; Hy heefc mijn geedheid tot o p 't laatite toe mistrouwd » En liep in zijn bederf , daa r hem de vrees weerhoud . Een fchand voor Cxzar, dat hy met zoo veel e benden , Met zoo veel zorg, om geen gehoorzaamheid te fchen-

den, In dit geval nochtans u zijn gehoorzaamheid Niet toonen kon, in 't eerft, * t geen hem is opgeleid. Wijd dat den hemel, di e in weerwil van onspoogen , Door hooge r laft, de ftraf de s misdaads wouw gedoo-

gen. Haar ftraf heid tegen hem geeft u een zachter lor, Terwijl ^Egypte nu zal vieren uw gebod.

C L E O P A T R A . I!? weet dat ik hier door een nieuwe kroon za l draagen i En niemand als de Goön; enhem , dithebteklaagen . Terwijl de fchikking van de Goden dan gehengt, Dat ftrafheid, en geluk, te zaamen werd gemengd, Zoo floor u niet, indien gyfny al &ü ziet weenen >

E * Om"

68 De D O O D va n Om uw geluk > 't welk my veel zegen wil verleeneni Zoo ik zijn dood, gevolg d op zijn verraad) aanfchoUW: En my i en aan natuur, en aan de reden houw; Ik fla mijne oogen niet op mijne aanftaand e ftaaten , Of't bloe d verwij d my, dat mijn her t he m heeft ver -

laaren> Die > zijnde j als ik , geteeld ui t een beroemde ftam, Door 't hooren van quaa raad een deerlijk einde nam; 'k Voel in mijn ziel een ftil> en zwijgend tegenftreeven j En kan my, zonder leet, nie t op den croon begeeven.

ZESDE TO O N E E L.

L E P I D I U S , C S Z A R , CLEOPATRA, ANTHONIUS , C H A R M I O N E .

L E P m u s .

H Et ho f i s door vee l volks, mijn heer, alom ver -vuld,

' t Roept om zijn koningin te zien, vol ongeduld » Valt het de goden aan met fchelden, e n met klaagen, Dat die dit koft'lijk pan d zoo lang verbergen zatgen.

C E Z A R . Princes, laat onzaan haar niet weig'ren, dat zy zien 't Geen zy begeeren, en hoe gy haar zulcgebiên. (ven , De hemel, die mijn wenfch vaa k gunftig was, wi l gee-Datdoor dit bly geroep uw droefheid werd . yerdreeven, Aan uw gedachten niet al s 't voorbeeld over laa t Van al 't genoegen.'t welk mijn her t ra« wonden flaat. Uwhof, en mijngevolg,isbezig i n 't bezorgen . Van al de pracht,dieönz zal ftreelen met de morgen, Daar d e een, en d e ander zich to t zijne n dienft ver-

voegd , U kroond , en ook de ziel des dooden helds yernoegd. Voor u een troon, voor hem een altaar o p zal bouwen, En zweerd uw beide r naam in eeuwigaee r te houwen.

E I N D E .

NASPEL, Op

DE D O O D Van

P O M P E U S .

N A S P E L . PERTOONERS.

Alle die in't ircurfptlgefpeeld bebben,z.oo fpreekettde als zwijgende.

Zingende. ROME. . / E G Y P T E . W Y S H E I D . S T A A T K U N D E . '

Danzende. R O M E I N E N . J E G Y P T E N A A R E I J .

Befchrijving va n de vertooning.

H TA toentel verbeeld een landfcbap', met roomfche tenten in 't verfcbiet) door de middenfte der %elve vertoond %icb

ten \ee mctfcheepen, voor baart anders leggende. Aan de rechter %i)de van't tooneel %it C<e%ar op een triumph-

vagen, houdende een ALgyptifcbe vaan , geleidt van Mars : dichter op de wagen (laat de Faam. Voor hem leggen geknield dry Egyptenaar*. Op de jijden Jiaan Antonius , en Ltpidus, Kornelia,en Pbilippus gtboeid.Naier na vorèn,dry halfnaakte flaaven. Voor > en bydee^e , liggen de lijken van Ptolomeus, Pbotinus, Achillas i en Stptimius. By define kïiield ten jlaaf met het hoofd van Pompeus ophen fpeer. Achter aan de %ij van 't tooneilflaat Rj>me. Aan de linker %ij %it Cleopatra , opeen ftaatcyplaats, houdende een'roomfche vaan, voor baar float Venus, voor dee^e drie P^mdncn > achter op , Cupido, op %ij Achoreus > en Cbarmione, een weinig van daar, leggen ienige Cupidoos, fpetltnde met bijlen, en bundelen

R O M E .

N A S P EL .

R O M E .

Z ie Cxzar , vol van oorlogsdeugd, Die in Pharzaliën, mee vreugd,

Zijn ftandaard rechte, na zijn degen De zeege had in 't veld verkregen:

Maar, die van vorftelijker aard , Wanneer men aan hem komt vertellen, Hoe 't laffe ^Egypte 't hoofd dorft velle n

Van held Pompeus, zelf beweend * De bufch me t de afch. en 't dood gebeent •

Van die by gaaien had gefpaard. Danz. van Romeimn.

R O M E . Wy Romeinen triumpheeren ,

Nu de Nijlftroom dood s bevreeft , Cxzars kling ziet overheeren >

Al die vijand i s g e weeft. Sprei, ö arend j uwe vleug'len

O ver al wat grootfch verfchijnt , Laat uw bek, noch klaauwen teug'len;

Yderfch{ikr,en vlucht , en quijnd Vooruwmagt, intopgev'oogen ,

Die't geluk zelf paaien field ! Eer, ^Egypte , ditvèrcroogm ;

Eer, o aarde! deezenheld . JË 6 ï ^ T E .

Schrikt de Nijl voor Caezars oogen, Blijft zy aan zij n klin g verpligt?

Rome fchrikt weer voor 't vermooge n Van Cieopatiaas gezicht.

Leid Gradi vus zijne wagen! Blaaft de faam zijn daaden uit!

Venus leid met welbehaagen De ogrlogsvaane n va n zijn bruid!

-ji N A S P E L , Zie uw (landaard in baar handen ,

Wijl Zy de onze aan neen vereerd ; Doed hyftad , c o vloore n branden,

Minnebrand heeft hem verheert : Hy brengt baar zijn krijgslauneren,

Daar hy over lijken ftapr , Om haargodlijkheid te vieren >

Nu elk in de banden klapt. Romers, en^Egyptenaaren ,

Mengen beid e een vreugdgefchal , Elk is blijde O i land, ó.'baaren ,

Nimmer zaagt gy dit geval. R O M E .

Reken nu, ö ! laater tijen, Van mij n veldheer s Ejroot e öag,

Of de roem der nionarchije n Uw verdeeld e jaar , e n dag ;

Laat de zon zij n eernaa m blijken Van daar hy de morgen groet ,

Tot daar hy, in noorde r rijken , Zich verkoel d in Theti s vloed,

JS. G T r T E . Waar men zeege, o f winf t durf t noemen ,

Zalmen u , Cleopatra, Voor de fterkfte moogen roemen :

Hy, wie n el k fmeekr om genaa , Buigt zijn zwaard , e n bundelbijlen

Voor d e Mingod, die o kroon d j Hy, gewon d door deeze pijlen ,

Zich al s uwe n flaaf vertoond.

Danz. van f£gjf>ttnaaren. Heeft d e liefde dan zoo veel vermoogen ,

Datze zoo ruftig e helde n boeid ï Zoo is 't eidel o p krachten te boogen; Hier zwicht de krijgsdeugd voo r dertele oogen.

N A S P E L . Ach ƒ hceftde liefd e da n zoo veel vermooge n ? Lacht nu , ó rijken , vlooten, e n muuren ,

Vrankrijk, e n Spanje , e n wi e noc h a l meer, Cajzars inval zoo har t moef t bezuuren ; Lacht nu, bevreefde , e n bange gebuuren; Lacht vry, ö rijken , vlooten , e n muuren .

S T A A T K U N D E . Wat o f de n uitfla g weeze n zal . Van't wonderlijk e krijgsgeval ?

Zal n u ./Egypte dienftbaa r weeze n "f Of Rom e voo r ./Egypt e vreeze n i

Zie hier de min , en daa r het zwaard» Om hor , en rijken t e vernielen .

O! doll e drift, u beide onwaard; O! liooggeboore, en brav e zielen.

W y S H E I D . Ik, die de twift Vsu k heb bcüitt,

Ik kom , met zeegen, Tot uw e welftan d neer ;

Laat min , noc h degen , Het zwaarfte weegen :

Maar Kies , n a rede* D e blije vrede , Zoo bloeij e u w welftan d weer .

S T A A T K U N D E . O! Tijberftroom, ö ! vlugge Nijl» Bruifch voor t gelijk ee n ihelle pijly

Vermeng a l uw beroemde baaren; Laat d'Arend me t d e Phceni x paaren.

Zoo rijze , na zoo vee l gevaar, Een Phoenix, of ee n adelaar,

Uyt d e afch , waar in dee z twe e verteere n , Die al de waerel d zal regeeren.

Danz. van 6 *s£gjpttnaartn.

E I N D E .