van mbo naar hbo - Ronald Schouten & Anneke Westerhuis - SKconf2014

Doorstroom van mbo naar hbo

(Ronald Schouten & Anneke Westerhuis ecbo)

Van mbo naar hbo

22 mei 2014

www.ecbo.nl

Expertisecentrum Beroepsonderwijs:

Ecbo voert een onderzoeksprogramma uit dat kennis oplevert waar het beroepsonderwijs in Nederland zijn voordeel mee kan doen. Het programma is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met en onder aansturing van een Programmaraad.

De Programmaraad bestaat uit een vertegenwoordiging van de MBO Raad en de stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (voorheen Colo), onder aanvoering van een onafhankelijk voorzitter.

www.ecbo.nl

http://www.ecbo.nl/

De centrale vraagstelling luidt:

Hoe komt het dat over het geheel van de instroom gezien, Mbo’ers in of na het eerste jaar op het hbo vaker uitvallen dan Havisten?

Drie veel genoemde mogelijke oorzaken:

1. Mbo’ers hebben al een beroepskwalificatie en kunnen dus gemakkelijker gaan werken.

2. Mbo’ers sluiten qua kennis en vaardigheden onvoldoende aan bij het niveau van de hbo opleiding.

3. Mbo’ers kunnen tot nu toe onbeperkt doorstromen naar het hbo en maken in sommige gevallen een verkeerde keus.

Een andere oorzaak zou kunnen zijn dat de onderwijstypen niet goed op elkaar aansluiten. De focus ligt hier op de factoren in relatie tot de student.

Doorstroom Mbo - Hbo

• Studenten met een mbo-vooropleiding en met een havo-vooropleiding presteren verschillend in het hbo. • Mbo-studenten vallen meer uit in het eerste studiejaar, havisten veranderen vaker van opleiding. • Na 5 jaar studie hebben meer studenten met een mbo-vooropleiding hun diploma gehaald dan studenten met een havo-vooropleiding. • Na 8 jaar studie hebben meer studenten met een havo-vooropleiding hun diploma gehaald dan studenten met een mbo-vooropleiding.

Bron: http://www.mboraad.nl/?dossier/27162/Beroepskolom+mbo+-+hbo.aspx

Studiesucces Mbo'ers en Havisten op het hbo:

Nuance….

We gaan in op het eerste studiejaar op het hbo van de Mbo'ers.Twee bronnen: 1. Onderwijsnummerbestand (DUO)2. Schoolverlatersonderzoek 2012 ROA: doorstroom mbo naar hbo

Doorstroom Mbo - Hbo

http://www.mboraad.nl/?dossier/27162/Beroepskolom+mbo+-+hbo.aspx

http://www.mboraad.nl/?dossier/27162/Beroepskolom+mbo+-+hbo.aspx

Verhouding instroom Mbo’ers en Havisten

Instroom: ongeveer 50% van de mbo4 afgestudeerden stroomt door naar het hbo

Instroom hbo cohort 06/07






0.0% 20.0% 40.0% 60.0% 80.0% 100.0%

mbo %havo %

Bron: eigen analyses op data in het onderwijsnummerbestand van DUO

Structureel verschil in uitvalpercentages

Uitval na 1ste jaar: ingeschreven in het eerste jaar, maar niet meer in het tweede jaar

cohort 06/07

cohort 07/08

cohort 08/09

cohort 09/10

cohort 10/11

cohort 11/12

0.0% 5.0% 10.0% 15.0% 20.0% 25.0% 30.0% 35.0% 40.0% 45.0% 50.0%

mbohavo


Vergelijking instroom hbo 11/12 en 13/14

Vooropleiding Mbo Instroom hbo 13/ 14

I nstroom hbo 11/ 12

Ad Ba Ad Ba Economie 73,8% 32,9% 64,4% 34,5% Gedrag en Maatschappij 6,9% 22,2% 5,6% 21,1% Gezondheidszorg ,9% 10,3% 2,6% 8,9% Landbouw en Natuurlijke omg. 4,3% 3,6% 10,1% 3,5% Onderwijs 3,1% 11,7% 3,9% 12,2% Taal en Cultuur 2,8% 2,9% 2,2% 3,3% Techniek 8,2% 16,4% 11,2% 16,4%

De keus van tegenwoordig….

De cohorten zijn vergelijkbaar qua instroom in sectoren.

We gaan verder met cohort 11/12.

Nadere analyse van instroom hbo 11/12

Instroom hbo in 2011/2012 vanuit het mbo: Havo Mbo41.442 31.585

Economie

Gedrag en Maatschappij

Gezondheidszorg

Landbouw en Natuurlijke omgeving

Onderwijs

Taal en Cultuur

Techniek

0.0% 10.0% 20.0% 30.0% 40.0% 50.0% 60.0% 70.0% 80.0% 90.0%

mbo hbo bachelormbo hbo associate degreehavo hbo bachelorhavo hbo associate degree


Nadere analyse uitval instroomcohort hbo 11/12

Uitval na 1ste jaar van de Mbo’ers per sector:

Economie

Gedrag en Maatschappij

Gezondheidszorg

Landbouw en natuurlijke omg.

Onderwijs

Taal en cultuur

Techniek

0.0% 5.0% 10.0% 15.0% 20.0% 25.0% 30.0% 35.0% 40.0% 45.0%

BaAd


Verwante of niet verwante doorstroom

Maatregel ter verbetering aan de aansluiting tussen Mbo en Hbo

De combinaties waarbij strengere eisen zullen worden gesteld aan

doorstroming zijn:

Techniek en procesindustrie (mbo) naar economie (hbo)

Handel en ondernemerschap (mbo) naar gezondheidszorg (hbo)

Handel en ondernemerschap (mbo) naar techniek (hbo)

Economie en administratie (mbo) naar gezondheidszorg (hbo)

Economie en administratie (mbo) naar techniek (hbo)

Zorg en welzijn (mbo) naar economie (hbo)

Voedsel, natuur en leefomgeving (mbo) naar economie (hbo)

Bron: kamerbrief van 5 december 2013 over doorstroom mbo-hbo

Nadere analyse combinaties mbo-hbo 11/12

De combinaties waarvoor strengere regels gaan gelden: in 11/12 is dit 5,9% van de totale instroom in het Hbo uit het Mbo. Hiervan viel 32,4% na het 1ste jaar uit.

Per combinatie:

Mbo Techniek - Hbo Economie

Mbo Economie - Hbo Gezondheidszorg

Mbo Economie - Hbo Techniek

Mbo Zorg & Welzijn - Hbo Economie

Mbo Natuur - Hbo Economie

Mbo Handel - Hbo Gezondheidszorg

Mbo Handel - Hbo Techniek

0.0% 10.0% 20.0% 30.0% 40.0% 50.0% 60.0% 70.0% 80.0% 90.0% 100.0%

Uitval 1ste jaar


Nadere analyse doorstroom Mbo-Hbo 11/12

Bron 2: Schoolverlatersonderzoek 2012 door ROA, daaruit de respondenten met een Mbo vooropleiding. Eigen analyses op de ‘ruwe’ gegevens.

Wat cijfers op een rijtje:

• Mbo’ers die in 2011 zijn afgestudeerd in het Mbo en zijn doorgestroomd in het Hbo in 11/12: 1.085 studenten (3,4% van de totale instroom uit Mbo in het Hbo).

• Hiervan stroomde 98,1% door in een bachelor opleiding en 1,9% in een Ad opleiding.

• Na 1 jaar is hiervan 16,2% gestopt (bachelor studenten: 16,4% en Ad studenten: 10,5%).

• Beoordeling van de aansluiting met de vervolgopleiding:

slecht 15,5% 20,2% 15,6%

matig 26,3% 21,9% 26,2%

redelijk 36,3% 35,3% 36,2%

goed 21,9% 22,6% 21,9%


Wat zijn de redenen die worden gegeven om te stoppen?(in % van de groep die gestopt is)

Baan aangeboden gekregen

Combinatie met huishouden (te) zwaar

Ik werd gepest op school

Te moeilijk, te specialistisch

Ik was onvoldoende gemotiveerd

Lessen niet interessant genoeg

Ik voelde met niet veilig op school

Keuze voor andere opleiding

Organisatie was slecht/ slechte aansl.

Persoonlijke problemen

Reisafstand te groot

Ik vond de sfeer op school niet prettig

Verkeerde keuze gemaakt

Niveau te laag/ doorgestroomd naar Wo

0.0% 5.0% 10.0% 15.0% 20.0% 25.0% 30.0% 35.0% 40.0% 45.0% 50.0%

Bron: eigen analyses op ruwe gegevens m.b.t. het mbo, uit het schoolverlatersonderzoek 2012 ROA


Vertegenwoordiging van de combinaties mbo – hbo in de steekproef van ROA, waarvoor strengere toelatingseisen gaan gelden:

Er is een oververtegenwoordiging van de combinaties in de steekproef: 11,2% (in de totale instroom 11/12 is dit 5,9%).

techniek mbo - economie hbo

economie mbo - gezondheidszorg hbo

economie mbo - techniek hbo

gezondheidszorg mbo - economie hbo

landbouw mbo - economie hbo

totaal

0.0% 2.0% 4.0% 6.0% 8.0% 10.0% 12.0%

% van instroom in het hbo



Uitval in het eerste jaar in de combinaties in de steekproef van ROA:






totaal

0.0% 5.0% 10.0% 15.0% 20.0% 25.0% 30.0% 35.0%

% uitval in betreffende combinatie


Nadere analyse combinaties in de steekproef

Redenen om te stoppen in de combinaties als totale groep: (% van de groep die is gestopt)

Opleiding gestopt: baan aangeboden gekregen

Opleiding gestopt: combinatie met huishouden (te) zwaar

Opleiding gestopt: ik werd gepest op school

Vervolgopleiding gestopt: te moeilijk, te specialistisch

Vervolgopleiding gestopt: motivatie

Opleiding gestopt: lessen niet interessant genoeg

Opleiding gestopt: ik voelde met niet veilig op school

Vervolgopleiding gestopt: keuze voor andere opleiding

Vervolgopleiding gestopt: organisatie was slecht

Opleiding gestopt: persoonlijke problemen

Opleiding gestopt: reisafstand te groot

Opleiding gestopt: ik vond de sfeer op school niet prettig

0.0% 5.0% 10.0% 15.0% 20.0% 25.0% 30.0% 35.0% 40.0%

totaal combinaties mbo - hbo















0.0% 10.0% 20.0% 30.0% 40.0% 50.0% 60.0%
















0.0% 10.0% 20.0% 30.0% 40.0% 50.0% 60.0% 70.0% 80.0%



Groep is klein














0.0% 5.0% 10.0% 15.0% 20.0% 25.0% 30.0% 35.0% 40.0% 45.0% 50.0%
















0.0% 5.0% 10.0% 15.0% 20.0% 25.0% 30.0% 35.0% 40.0% 45.0%



Groep is klein














0.0% 10.0% 20.0% 30.0% 40.0% 50.0% 60.0%



Groep is klein

Wat kunnen we concluderen?

De vraag is: waarom is er een structureel hogere uitval in of net na het 1ste jaarvan Mbo’ers ten opzichte van Havisten?

Er zijn drie mogelijke oorzaken genoemd.1. Mbo’ers hebben al een beroepskwalificatie: het hebben van een beroepskwalificatie maakt stoppen voor oud-mbo’ers wellicht makkelijker, maar het aangeboden krijgen van werk bleek niet vaak een reden om te stoppen2. Mbo'ers hebben onvoldoende kennis en vaardigheden voor het niveau op het hbo. Dit lijkt te worden ondersteund doordat vrij vaak werd aangegeven dat de studie te moeilijk/ te specialistisch was.3. Mbo’ers maken bij het kiezen van een vervolgstudie een verkeerde keus. Het ligt hier voor de hand om specifiek naar de vijf combinaties waarvoor strengere toelatingsregels gaan gelden te kijken. En dan zien we dat er weliswaar sprake is van meer uitval, maar niet zoveel meer dat het verschil er door de verklaren is.

Discussie en vragen

Dank voor uw aandacht

Ronald Schouten: [email protected]

06-10533747

Anneke Westerhuis: [email protected]

www.ecbo.nl

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

http://www.ecbo.nl/

van mbo naar hbo - Ronald Schouten & Anneke Westerhuis - SKconf2014

Education

Transcript of van mbo naar hbo - Ronald Schouten & Anneke Westerhuis - SKconf2014