BREIN EN DYSLEXIEANNEKE SMITS

Hoopgevend voor dyslectici

Dyslexie: een verwarrende term

Vragen: klopt het of klopt het niet b/d verwisselingen zijn symptomen van dyslexie ja/nee Leesproblemen ontstaan door problemen in de visuele waarneming

ja/nee Dyslexie is een neurologische stoornis ja/nee Dyslexie is volledig te verklaren vanuit neurologische factoren ja/nee De hersenen kunnen compenseren voor dyslexie ja/nee Bij die compensatie spelen betekenis en emotie een rol ja/nee De school heeft veel invloed op het leesniveau van dyslectici ja/nee Lezen is een onnatuurlijke handeling voor de hersenen ja/nee Na de leeftijd van 9 jaar kunnen dyslectici niet meer leren lezen

ja/nee Dyslexie komt door onvoldoende lateralisatie van de li hersenhelft ja/nee Breinscans vormen een betrouwbare maat voor dyslexie

ja/nee Dyslexie komt meer voor bij jongens dan bij meisjes ja/nee

Overkoepelende vraag

Waarom is ‘brein en dyslexie’ hoopgevend?

Dyslexie definitie

Dyslexia is a specific learning disability that is neurobiological in origin. It is characterized by difficulties with accurate and/or fluent word recognition and by poor spelling and decoding abilities. These difficulties typically result from a deficit in the phonological component of language that is often unexpected in relation to other cognitive abilities and the provision of effective classroom instruction. (Lyon, Shaywitz, & Shaywitz, 2003, p. 2)

Ontwikkeling van de hersenen Interactie tussen omgeving / aanleg /

hersenontwikkeling Plasticiteit van de hersenen Individuele variatie

Indeling van de hersenen

Bepaalde gebieden in de hersenen zijn gekoppeld aan of verantwoordelijk voor specifieke cognitieve functies.

Cognitieve functies worden doorgaans ‘aangestuurd’ door een circuit waarbij meerdere hersengebieden betrokken kunnen zijn.

Boven: Achter en voor (Zull, 2002)

Geheugen en begrip;Verleden

Keuzes, actie, organisatie, nieuwe ideeën, strategieënHeden

Binnenin (onder)

MotivatieEmotieGeheugen

Don’t worry how to motivate children, identify what is already motivating them. (Zull, 2002, p. 53)

Onder en boven, oud en nieuw

Oude structuren zijn sterker dan nieuwe:

Emoties overrulen cognities

‘Spreken is natuurlijk, lezen niet’

Goede lezers

Breinactivatie in groep dyslectici

Compensaties in zwakke lezers

Lateralisatie van de hersenen Gecompenseerde dyslexie: minder

lateralisatie Oorzaak van dyslexie?

Fonologische problemen

Asynchroniciteit (Breznitz)

Neurons that fire together, wire together (Hebb, 1949)

Leren is connecties leggen

Leraren creëren de condities waaronder hersenen kunnen veranderen.

Remediëren?

Aylward et al. (2003) Shaywitz et al. (2004) Hoge frequentie;

klank/tekenkoppelingen, woorden, tekst lezen, schrijven

Spelling Richards et al. (2006)

Good spellers may be taught, not born, as is often assumed.

Leren is verandering

Kunnen imaging technieken gebruikt worden voor diagnose?

Onbetrouwbaar voor individuen: vals positief en vals negatief

Duur fMRI Lastig met jongere kinderen

Vragen

Hoopgevend?

Vragen: klopt het of klopt het niet b/d verwisselingen zijn symptomen van dyslexie nee Leesproblemen ontstaan door problemen in de visuele waarneming nee Dyslexie is een neurologische stoornis nee Dyslexie is volledig te verklaren vanuit neurologische factoren nee De hersenen kunnen compenseren voor dyslexie ja Bij die compensatie spelen betekenis en emotie een rol ja De school heeft veel invloed op het leesniveau van dyslectici ja Lezen is een onnatuurlijke handeling voor de hersenen ja Na de leeftijd van 9 jaar kunnen dyslectici niet meer leren lezen

nee Dyslexie komt door onvoldoende lateralisatie van de li hersenhelft nee Breinscans vormen een betrouwbare maat voor dyslexie

nee Dyslexie komt meer voor bij jongens dan bij meisjes nee

Hoopgevend en voorzichtig…