Rapport Commissie externe validering examens

De Onderwijsdagen, Rotterdam,13 november 2012.

Even voorstellen:

Roeland Smits, senior-adviseur juridische zaken en strategisch beleid, HBO-raad

secretaris Commissie Externe validering examenkwaliteit (‘Commissie Bruijn’)

Mail: smits@hbo-raad.nl

Volgen? @Roeland_Smits

2

Inhoud presentatie

1. Commissie 2. Opdracht3. Achtergrond: Strategische agenda

staatssecretaris4. Vormen van externe validering5. Overige aspecten opdracht6. Afwegingen van de commissie7. Advies commissie8. Motto & titel rapport9. Aanbevelingen m.b.t. implementatie10.Ontwikkelingen

3

Hbo onder vuur door gesjoemel diploma’s

(Volkskrant, 29-4-11)

Een paar krantenkoppen uit 2011/2012

Toezicht op hbo in 2013 strenger (Volkskrant, 3-2-12)

Hbo-keuring is een 'dure poppenkast' (Volkskrant, 23-5-11)

Afstudeerniveau aantal hbo’s onvoldoende (Volkskrant, 12-3-12)

Tiende van hbo-docenten geeft soms onterecht zesje

(AD, 11-5-12)

Politiek geschokt en boos over wantoestanden hbo (Volkskrant, 28-4-11)

“Er is een crisis in het hoger onderwijsstelsel, de diplomafraudes op hogescholen zijn geen incidenten”. (Nieuwsbrief GroenLinks, 21-3-12)

Honderden klachten van studenten over hbo (Telegraaf, 3-5-11)

Diploma-fraude hoger onderwijs breidt zich uit (2Vandaag, 2-2-11)

Opnieuw diplomafraude in het HBO (BNR, 17-12-11)

De commissie externe validering examens

Voorzitter: • Jan Anthonie Bruijn, hoogleraar medische

faculteit Universiteit Leiden, voorzitter AWT, lid RvT Hogeschool Leiden, lid Eerste Kamer

Toetsdeskundigen:• Janke Cohen-Schotanus, hoogleraar

onderwijskunde, medische faculteit Groningen

• Cees van der Vleuten, hoogleraar onderwijskunde, Maastricht

Materiedeskundigen hbo:• Marianne Dunnewijk, oud-vz. CvB Hs. Zuyd• Frans van Kalmthout, lid CvB AvansDeskundige op het terrein van (centrale)

examinering:• Cor Sluijter (Cito)

5

De opdracht

1. Breng mogelijkheden tot externe validering examens in kaart

2. Geef voor- en nadelen aan 3. Betrek daarbij ervaringen in binnen- en

buitenland4. Inventariseer de startsituatie in het hbo5. Bekijk wettelijke en andere verplichtingen

waarmee rekening moet worden gehouden6. Adviseer over de meest wenselijke vorm(en)

van externe validering7. Adviseer tevens over het tijdpad

6

Strategische agenda staatssecretaris

Kwaliteit in verscheidenheid:

1. Vormen van landelijke toetsing in gezamenlijkheid ontwikkelen

2. Centrale examinering is geen “must”

3. Externe validering kan per opleiding verschillen

4. Maatregelen dienen “aan het einde van de kabinetsperiode” te zijn geïmplementeerd rapport interpreteert dat als einde studiejaar 2014-2015

7

Externe validering via

Kern rapport commissie Bruijn

1. Externe validering via: toetsing

2. Externe validering via: andere methoden

3. Additionele maatregelen gericht op verbetering examen/diplomakwaliteit (niet per sé gerelateerd aan externe validering)

8

Via toetsing: bottom-up of top-down?

Top-down toetsing (zoals centrale examinering):

• levert geen bijdrage aan expertiseverhoging bij docenten

• past minder goed bij moderne didactische concepten

• mist draagvlak bij stakeholders• draagt onvoldoende bij aan

kwaliteitsverhoging via evaluatie• is kostbaar

Commissie concentreert zich op bottom-up vormen van toetsing

9

Validering via bottom-up toetsing

Voorwaarden ‘bottom-up’ valideren:

• Instellingsoverstijgend anders geen externe validering dus: GEZAMENLIJK TOETSEN

• Punttoets of longitudinaal? voorkeur voor longitudinaal

• Leerwegafhankelijk of leerwegonafhankelijk? voorkeur voor leerwegonafhankelijk

• Specialistische toetsen valideren via protocollen

10

Via andere methoden dan toetsing

• Examencommissies: tenminste één lid van buiten, leden certificeren

• Opleidingscommissies: beter in hun rol zetten, tenminste één lid van buiten

• Kwaliteit docenten: register hbo-docenten (vgl. wet BIG)

• BKE/SKE

11

Overige afwegingen

• Kwaliteit docenten verhogen

• Toetsbeoordelingscommissies instellen (NB: hoe dan ook belangrijk, maar noodzakelijk bij invoering voortgangstoets) rechtstreeks onder examen-commissies

• Kwaliteit toetsing verhogen iedere hogeschool beschikt over expertise t.a.v. toetsen, toetsvormen en toetspraktijk (lectoraat, center of expertise, samenwerking met universiteit)

• Toetsing in accreditatiekaders en visitatiecommissie

12

Overige aspecten opdracht

• Startsituatie in hbo geen noodzaak aanbevelingen uit te splitsen naar hbo-sectoren (uitzondering: educatieve sector, daar gebeurt al veel)

• Vergelijking met overig Nederlands onderwijs situatie hbo/wo wijkt af, niet meegaan in centraliserende tendens

• Vergelijking met buitenland externe validering via vormen van “peer review” te verkiezen boven van bovenaf opgelegde vormen van “control”

• Tijdpad invoering vormen van externe validering m.i.v. studiejaar 2014-2015

13

SAMENVATTING ADVIES COMMISSIE (1):

VOER HBO-BREED IN:• externe validering middels gezamenlijke

toetsing met minimaal 2 partners (voorkeur van de commissie gaat uit naar: instellingsoverstijgende, leerwegonafhankelijke voortgangstoets)

• externe validering van eindwerkstukken via instellingsonafhankelijk protocol

• tenminste één lid van de examencommissie is een “externe”

• externe examinatoren als mede-beoordelaar

14

SAMENVATTING ADVIES COMMISSIE (2):

• register voor hbo-docenten + BKE/SKE

• toetsingsbeleid onderdeel accreditatiekaders, toetsdeskundigheid in visitatiecommissies

OPTIONEEL• externe validering ook via andere

toetsvormen + expertisevorming t.a.v. toetsing vergroten

15

WANT:

VREEMDE OGEN DWINGEN

16

Aanbevelingen m.b.t. implementatie

• Samenhangend, betrekkelijk verstrekkend en niet vrijblijvend pakket aan maatregelen

DUS:• Hou rekening met weerbarstige werkelijkheid

• Kosten èn moeite zullen niet gering zijn, onderschat dat niet

• Géén drastische of verplichtende uitrol

• Handel bij implementatie voortvarend maar “prudent en met realiteitszin”

17

Ontwikkelingen sinds uitbrengen advies:

• Bestuur HBO-raad heeft advies in mei overgenomen, overwegend positieve reacties, wel zorgen over uitvoering/uitvoerbaarheid (stapeling)

• Staatssecretaris positief over adviezen “Vreemde ogen dwingen”

• Positieve reacties vanuit politiek en samenleving

• Algemene vergadering HBO-raad heeft zich in september uitgesproken over PvA implementatie 18

Plan van Aanpak

• Elke hogeschool start of participeert in tenminste één pilot met betrekking tot gemeenschappelijke toetsontwikkeling

• Er komen 2 à 3 landelijke pilots waarin àlle van een bepaald type opleidingen deelnemen (bijv. alle opleidingen fysiotherapie)

• Er wordt een werkgroep van deskundigen ingesteld t.b.v. de opstelling van een protocol voor toetsing van “kern”werkstukken.

• Er wordt een werkgroep ingesteld voor de ontwikkeling van een module Basiskwalificatie examinator (BKE) t.b.v. programma basisvaardigheden didactische bekwaamheid (BDB)

19

Regie en communicatie

• Geen project, centrale regie of aansturing

• Hogescholen zèlf verantwoordelijk voor uitvoering adviezen Bruijn

• Leggen verantwoording af via jaarverslagen (op éénduidige manier, via eenzelfde format)

• Coördinatie op verenigingsniveau vooral gericht op: spreiding pilots (vormen

gemeenschappelijk toetsen, sectoren) kennisdeling (uitkomsten pilots, best

practises) communicatie 20

VRAGEN / DISCUSSIE?

21