Van competenties naar learning outcomes? Impact van het ... · 1 Van competenties naar learning...

1

Van competentiesnaar learning outcomes?

Impact van het Bolognaproces

Dag van de OnderwijsvernieuwingUniversitaire Associatie Brussel

5 juni 2007Lucien Bollaert

Diensthoofd onderwijs en onderzoek HOWESTVlaams Bolognapromotor

Lid E4, QAF, Bolognaseminaries, EQF

2

inhoud

1. Bologna-proces: leerresultaten2. Kopenhagen-proces: EQF3. EHEA & EQF4. Lissabon-strategie5. Vlaanderen6. Besluiten

3

1. Bologna-proces

1998-2010 Bologna-proces start met Sorbonne-

verklaring (25/05/98) en vaste in Bologna-verklaring (19/06/99)

uniek fenomeen: de iure geen bindendinternationaal verdrag, maar de facto veelmeer dan een gemeenschappelijke politiekebeleidsverklaring

proces waarbij regeringen zich opintergouvernementele wijze engageren omhun beleid te coördineren

4

1. Bologna-proces

tweejaarlijkse ministeriële conferenties:Bologna (1999)Praag (2001)Berlijn (2003)Bergen (2005)Londen (2007)

Bologna Follow-up Group & Board of the Bologna Process Bologna Follow-up Group: 45 ondertekenende landen en Europese

Commissie + 7 leden met raadgevende stem (Raad van Europa,UNESCO-CEPESS, EUA, EURASHE, ESIB, EI, UNICE)

Board: EU-troika-landen, land dat de volgende ministeriëleconferentie organiseert, 3 landen verkozen door en onder deBologna Follow-up Group en de Europese Commissie + 4 ledenmet raadgevende stem (Raad van Europa, EUA, EURASHE, ESIB)

5

1. Bologna-proces: doelstellingen

onmiddellijk: creatie van een Europese Ruimte vanHoger Onderwijs gebaseerd op de principes vantransparantie en kwaliteit

achterliggend: creatie van een Europa van de kennis: compatibel,

vergelijkbaar en mobiel ‘employability’ verhogen wereldwijde aantrekkelijkheid/concurrentiekracht verhogen sociale rechtvaardigheid vergroten en sociale cohesie

versterken

6

1. Bologna-proces: actielijnen (1)

erkenning van diploma’s: invoering van een systeemvan makkelijk leesbare en vergelijkbare diploma’s

invoering van een systeem dat voornamelijkgebaseerd is op 3 cycli

invoering van een creditsysteem promotie van mobiliteit promotie van Europese samenwerking in

kwaliteitszorg promotie van de Europese dimensie in het hoger

onderwijs

7

1. Bologna-proces: actielijnen (2)

promotie van levenslang leren participatie van instellingen van hoger onderwijs en

van studenten promotie van de aantrekkelijkheid van de Europese

Ruimte van Hoger Onderwijs integratie van de Europese Ruimte van Hoger

Onderwijs en de Europese Onderzoeksruimte

8

1. Bologna-proces: actielijnen & leerresultaten

erkenning van diploma’s: invoering van eensysteem van makkelijk leesbare envergelijkbare diploma’s

invoering van een systeem dat voornamelijkgebaseerd is op 3 cycli

invoering van een creditsysteem promotie van mobiliteit promotie van Europese samenwerking in

kwaliteitszorg promotie van levenslang leren

9

1. Bologna-proces: creditsysteem

creditsysteem = organisatiestructuur waarbij aan opleidingen enopleidingsonderdelen een bepaald aantal credits (studiepunten)worden toegekend die doorgaans berekend worden op grondvan de studietijd van een gemiddelde student én deleerresultaten in competentietermen

nationale creditsystemen moeten ECTS-compatibel zijn ECTS = creditsysteem ontwikkeld door de Europese Commissie

om studentenmobiliteit te bevorderen het creditsysteem moet zowel voor transfer als voor accumulatie

dienen=> accumulatie: de studievoortgang moet georganiseerdworden ahv de verwerving van credits

10

1. Bologna-proces: kwalificatiestructuur

Berlijn: “Ministers encourage the member states to elaborate aframework of comparable and compatible qualifications for their highereducation systems, which should seek to describe qualifications interms of workload, level, learning outcomes, competences and profile.They also undertake to elaborate an overarching framework ofqualifications for the European Higher Education Area.”

Bergen: “We adopt the overarching framework for qualifications in theEHEA (…). We commit ourselves to elaborating national frameworksfor qualifications compatible with the overarching framework forqualifications in the EHEA by 2010, and to having started work on thisby 2007.”

Londen: “We note that some initial progress has been made towardsthe implementation of national qualifications frameworks, but that muchmore effort is required. We commit ourselves to fully implementing suchnational qualifications frameworks, certified against the overarchingFramework for Qualifications of the EHEA, by ”. Recognising that this isa challenging task, we ask the Council of Europe to support the sharingof experience in the elaboration of national qualifications frameworks.We emhasize that qualifications frameworks should be designed so asto encourage greater mobility of students and teachers and improveemployability.

11


5) leervaardigheden

4) communicatievaardigheden

3) beoordelen

2) toepassing kennis & vaardigheden/

1) kennis en vaardigheden

3de cyclus

5) leervaardigheden


3) beoordelen

2) toepassing kennis & vaardigheden90- 120(min. 60)


2de cyclus

5) leervaardigheden


3) beoordelen

2) toepassing kennis & vaardigheden180-240


1ste cyclus

5) leervaardigheden


3) beoordelen

2) toepassing kennis & vaardighedenca. 120


korte cyclus

ECTSDescriptorenCyclus

12


outcomes ECTS Short cycle -knowledge and understanding building upon c. 120 (within or general secondary level supported by textbooks; linked to providing underpinning for work & vocation, 1st cycle) personal development & further studies

complete 1ste cycle; -can apply knowledge & understanding in

occupational contexts; -are able to identify & use data to formulate

responses to concrete and abstract problems; -can communicate about their understanding, skills and activities, with peers, supervisors & clients; -have the learning skills to undertake further studies with some autonomy.

13

outcomes ECTS 1st cycle -knowledge and understanding building upon 180-240 general secondary level supported by advanced textbooks, including some knowledge of the forefront of their field of study;

-can apply knowledge & understanding indicating professional approach to work or vocation, and have competences of devising and sustaining arguments and solving problems;

-are able to gather & interpret relevant data to inform judgements including reflection on social, scientific or ethical issues; -can communicate about information, ideas, problems & solutions to non-/& specialist; -have the learning skills to undertake further studies with a high degree of autonomy.


14

outcomes ECTS 2nd cycle -knowledge and understanding founded upon 90-120 1st cycle, providing basis for originality in min. 60 developing/applying ideas, often in research at 2nd context; cycle

-can apply knowledge & understanding and level problem solving abilities in new environments within broader/multidisciplinary contexts;

-are able to integrate knowledge and formulate judgements with limited information, including reflection on social & ethical responsibilities; -can communicate about conclusions, and the underpinning knowledge and rationale to non-/& specialist; -have the learning skills to undertake further studies with a high degree of autonomy.


15

outcomes ECTS 3rd cycle -systematic understanding & mastery of skills not & methods of research in that field of study; specified

-are able to conceive, design, implement & adapt substantial process of research with scholarly integrity;

-are able to make a contribution through original research extending the frontier of knowledge by a substantial body of work, some meriting (inter)national refereed publication; -capable of critical analysis, evaluation and synthesis of new and complex ideas; -can communicate about expertise with peers, scholars and society in general; -are able to promote academically or professionally in a knowledge based society.


16

anatomie descriptoren/leerresultaten kennis & inzicht toepassing van kennis & inzicht vaardigheid om op problemen succesvol te

reageren gebruik makend van gegevens communicatievaardigheden leervaardigheden geordered op een schaal volgens complexi-

teit, onafhankelijkheid & originaliteit breedste betekenis (competentie), inclusief

beroeps-, professioneel & onderzoeks-onderwijs


17

Barcelona European Council (March 2002) declaration totake action in the field of vocational education and training(VET), similar to Bologna

Copenhagen meeting declaration on enhancedEuropean cooperation in VET (November 2002)

Education Council resolution (legal basis) to commitEU member states, other EEA countries, accessionand candidate countries, European social partners andEC (November 2002)

Joint Interim report of the (Education) Council &Commission on the implementation of the “Educationand Training 2010” (February 2004)

Maastricht Communiqué on future priorities ofEuropean cooperation in VET (December 2004)

2. Kopenhagen-proces

18

Main objectives single framework for transparency of qualifications and

competences cooperation in QA in VET ECVET, based on competences individuals acquire

along their vocational learning route and commonprinciples for validation, in both formal and informallearning

strengthening policies, systems and practices forlifelong guidance

development of qualifications and competences atsectoral level

attention to learning needs of teachers and trainers

2. Kopenhagen-proces

19

EQF consultation document : structure of 8 levels based on common reference

points referring to learning outcomes (knowledge &skills) and personal and professional competences(autonomy & responsibility, learning competence,communication & social competence,professional & vocational competence)

supported by tools and instruments(ECTAS for LLL, Europass, Ploteus, diplomasupplement, etc)

common principles and procedures : QA,validation, guidance and key competences

2. Kopenhagen-proces: EQF

20

07/05 - Commission Staff Working Document: “Towards aEuropean Qualifications Framework for Lifelong Learning”

Bergen: “We underline the importance of ensuringcomplementarity between the overarching framework for theEHEA and the proposed broader framework for qualifications forlifelong learning encompassing general education as well asvocational education and training as now being developed withinthe European Union as well as among participating countries”

Londen: “We are satisfied that national qualificationsframeworks compatible with the overarching Framework forQualifications of the EHEA will also be compatible with theproposal from the European Commission on a European highereducation in a global context.”

3. EHEA & EQF

21

3. EHEA & EQF EQF 6: use detailed theoretical and

practical knowledge, some atthe forefront of the field andinvolve a critical understandingof theories and principles

communicate ideas, problemsand solutions to both specialistand non-specialist audiences…

demonstrate administrativedesign, resource and teammanagement responsibilitiesin work and study contextsthat are unpredictable andrequire that complex problemsare solved where there aremany interacting factors

EHEA 1st cycle: have demonstrated knowledge

and understanding in a field ofstudy that builds upon theirgeneral secondary education,and is typically at a level, whilstsupported by advancedtextbooks, includes someaspects that will be informed byknowledge of the forefront oftheir field of study

can communicate information,ideas, problems and solutions toboth specialist and non-specialistaudiences

22

kennis, begrip, leercompetentie, communicatie,werken met gegevens & probleemoplossendvermogen zijn meestal hetzelfde tot identiek

vaardigheden & competenties gerelateerd aan decomplexiteit van contexten, sociale normen & (team)management zijn nieuw

geen referenties naar formeel onderwijs methodologie van de descriptoren is breder, want

EHEA verondersteld NQF voor HO; EQF isgenerieker (sectoraal, niet-formeel & informeelleren) en voor sectoren

NQF nodig voor EHEA, niet verplicht voor EQF

3. EHEA & EQF

23

verschillend in reikwijdte (EQF ruimer voor meerniveaus en voor & met meer belanghebbenden)

verschillend in bewoording beide gebaseerd op leerresultaten niveaus & cycli (korte cyclus?) EQF heeft (nog) geen eengemaakt credit-

systeem EQF kan EHEA uitgebreiden tot de volledige

reikwijdte van LLL NIET TEGENGESTELD, MAAR COMPATIBEL

3. EHEA & EQF

24

After Budapest (27-28 February 2006) : 120 responses from 31 countries European organisations concept OK, necessary and relevant primarily a translation device with added value

at national and sectoral level, but on voluntarybasis

8 levels OK based on learning outcomes OK importance of QA new version to Council & Parliament

3. EHEA & EQF

25

commitment that the EU becomes by 2010 “the mostdynamic and competitive knowledge-based economy inthe world capable of sustainable economic growth withmore and better jobs and greater social cohesion, andrespect for the environment” (3/2000)

the knowledge society, the internal market, the businessclimate, the labour market, environmental sustainability

High Level Group, chaired by Wim Kok, Facing thechallenge, the Lisbon strategy for growth and employ-ment, November 2004

Modernising Education and Training: a vital contributionto prosperity and social cohesion in Europe (2006 jointprogress report of Council & Education & Training 2010 workprogramme)

4. Lissabon-strategie

26

Europese Onderzoeksruimte is EU-project een goede onderzoeksbasis is essentieel voor

kwaliteitsvol hoger onderwijs een goede onderzoeksbasis is essentieel in een

kenniseconomie Bologna-afspraken

doctoraatsopleidingen worden 3de cyclus interdisciplinariteit wordt benadruktmobiliteit op doctoraats en post-doctoraatsniveau

moet verhogennetwerking op doctoraatsniveau moet

gestimuleerd worden met het oog op excellentie

4. Lissabon-strategie

27

4 decreten verwezenlijkten Bologna inVlaanderen:Structuurdecreet (04/04/2003)Participatiedecreet (19/03/2004)Flexibiliseringsdecreet (30/04/2004)Studiefinanceringsdecreet (30/04/2004)(Mini-decreet (16/06/2006))(Lerarenopleiding(15/12/2006))

5. Vlaanderen

28

instellingen van hoger onderwijs: na BaMa enflexibilisering de 3de hervormingsgolf nationale kwalificatiestructuur inschakelen in EHEA & EQF inschakelen opleidingen in nationale kwalificatiestructuur omschrijven opleidingen en opleidingsonderdelen (vakken,

oefenzittingen, seminaries, stages,…) in leerresultaten/competenties

vorming docenten en administratoren in denkwijze vanleerresultaten/competenties

leerresultaten in competentietermen toekomst associaties (academisering)

veel meer in de diepte (& structuur)! grotere impact op instellingen

5. Vlaanderen

29

Kwalificatiestructuur (01/01/2008)

Financieringsdecreet (01/01/2008)

Basisdecreet (01/09/2009)

Personeelsdecreet (2010 of 2013?)

5. Vlaanderen

30

competentie

Een competentie is een observeerbaar (en dus evalueerbaar) vermogen door de integratie van kennis, (inzicht),

(gedrags-) vaardigheid en attitude om succesvol (en dus probleemoplossend)

te functioneren in een specifieke rol of functie als maatschappelijk individu in een contextuele situatie.

6. besluiten

31

Bologna- en Europese processen hebben dynamiek enhervormingen ontwikkeld

Bologna ≠ Kopenhagen & Lissabon (verborgen liberalisering) processen (EHEA, EQF, LLL, ERA) niet enkel structurele

veranderingen, maar ook inhoudelijke curricula uitschrijven in leerresultaten (Tuning) leerresultaten in competentietermen (ECTS, kwalificatiestructuren) eindcompetenties verwerken in opleiding(smatrix-EVC) open, efficient & effectief onderwijs(midden)-management

(professionalisering) QFs moeten ontwikkeld en aanvaard worden door alle betrokkenen

& belanghebbenden Europese QFs zijn meta, maar geven ook generieke input belang van KZ blijft toenemen (internationale geloofwaardigheid &

vertrouwen) synergie & strategie nodig!

6. besluiten

32

competitieve marktgedreven autonome instellingen

internationaal verantwoording (KZ)

LLL niet-formeel & informeel

studentgecentreerd geïndividualiseerd

accumulatief leerresultaten

competenties open instellingen

• nationaal gedirigeerd• staatsinstellingen• nationaal• inspectie• generatiestudenten• formeel• docentgecentreerd• voorgeschreven programma• niet-accumulatief• leerproces• kennis & vaardigheden• ivoren toren

6. besluiten

33

bijkomende informatie: www.dfes.gov.uk/bologna (tot 1 juli) www.bologna2009benelux.org (vanaf 1 juli) www.ec.europa.eu www.ond.vlaanderen.be/bolognaproces www.esib.org

vragen & bedenkingen

6. besluiten

Van competenties naar learning outcomes? Impact van het ... · 1 Van competenties naar learning...

Documents

Transcript of Van competenties naar learning outcomes? Impact van het ... · 1 Van competenties naar learning...