V L I Z

www.vliz.be

Zeelessen

Kustvorming:

Zandige kusten

V L I Z

www.vliz.be

Zeelessen

OOSTENDE

V L I Z

www.vliz.be

Zeelessen

InleidingDe kust is de plaats waar land en zee elkaar ontmoeten. Deze confrontatie zorgt er voor dat de verschillende kustmilieus zoals zandstranden, rotskusten en estuaria veranderlijk en onstabiel zijn. De kusten worden door golven gebeukt en zijn dagelijks aan de invloed van eb en vloed blootgesteld. De kust is daarom nooit een afgelijnd gebied, maar meer een brede strook die er na een tijd anders kan uitzien of van plaats kan wijzigen.

Het merendeel van de ijsvrije kusten in de wereld bestaan uit strand en/of duinen. Hoe ze zijn opgebouwd hangt af van de beweging van de zee en de weerselementen. Die bepalen of het strand zal worden geërodeerd of dat er sedimentatie zal plaatsvinden. De natuur zorgt ervoor dat een natuurlijk evenwicht van opbouw en afbraak de kust tegen de krachten van de zee beschermd. De mens legde (toeristische) stranden aan en verstevigde de kustlijn door bebouwing en dijken. Deze menselijke ingrepen hebben de oorspronkelijke manier van kustvorming gewijzigd. Toch kan men krachten zoals zee en wind niet tegenhouden. Ze kunnen de vorm van de kust nog steeds wijzigen. Daarom probeert men door allerhande ingrepen die steeds veranderende kustlijn onder controle te krijgen en op haar plaats te houden. In deze presentatie komen de 2 voornaamste processen van afbraak of erosie bij zand-en duinkusten aan bod: mariene - en eolische of winderosie. Het opbouwen van de kust gebeurt eveneens door zee en wind, dit door sedimentatie of afzetting van los materiaal.

V L I Z

www.vliz.be

Zeelessen

Inhoud1. De zee geeft vorm aan de kust

1. Mariene erosie 2. Mariene erosie en waterhoogte3. Mariene sedimentatie 4. Zandtransport langsheen de kust

2. De wind geeft vorm aan de kust1. Eolische erosie en sedimentatie2. Zandverstuiving en fixatie3. Duinvorming

V L I Z

www.vliz.be

Zeelessen

1. De zee geeft vorm aan de kust

MARIENE EROSIEMARIENE EROSIE= de zee breekt af

- dagelijks:getijdegolven nemen zand weg van het strand.

- periodieke stormgolven: slaan in één keer grotere hoeveelheden zand weg

MARIENE SEDIMENTATIE = de zee bouwt op

- dagelijks:getijdegolven voeren zand aan op strand.

De zee transporteert zandlangsheen de kust. Vertikaalgeplaatste strandhoofdenhouden het zand tegen waardoorstrand aangroeit

MARIENE SEDIMENTATIE

KLIFJE

STRANDHOOFDEN

V L I Z

www.vliz.be

Zeelessen

1.1 Mariene erosie (BEELDANIMATIE)

DRUK ENTER/ STOP ANIMATIE(STORM)GOLVEN SLAAN STUKKEN STRAND AF

VORMING VAN EEN DUINKLIF

V L I Z

www.vliz.be

Zeelessen

Mariene erosie en waterhoogteBij stormen verplaatst de vloedlijn (grens tussen zee en land )zich waardoor hoger gelegen stukken kunnen worden weggeslaan.

NATSTRAND

DROOGSTRAND

ZOMER VLOEDLIJNWINTER VLOEDLIJN

VLOED

JAARLIJKSE SEIZOEN

EROSIEZONE

NA 2-JARIGESTORM

NA 100-JARIGESTORM

2-JARIGE VLOEDLIJN

100-JARIGE VLOEDLIJN

2-JARIGE STORM storm die, statistisch gezien,

eens in de 2 jaar voorkomt

V L I Z

www.vliz.be

Zeelessen

1.2 Mariene sedimentatieZee brengt zand ook terug naar kust

1. ZANDTRANSPORT

AFZETTING

2. OBSTRUCTIE HOUDT ZAND TEGEN

3. ZAND STAPELT ZICH OP

ZEEBRUGGE

V L I Z

www.vliz.be

Zeelessen

Zandtransport langsheen de kustVaste structuren houden zand dat door zee wordt getransporteerd tegen.

STRANDHOOFDEN

PIER

ZANDTRANSPORT

GOLFBREKER

AFZETTING

V L I Z

www.vliz.be

Zeelessen

2. De wind geeft vorm aan de kust2.1 Eolische erosie en sedimentatie

EOLISCHE EROSIE= wind breekt kust af

Wind blaast eerst het lichte zanddat niet vastligt vanop hetstrand en uit duinen weg. Danwordt zand met grovere korrelweggeblazen. Dit heet deflatie.

EOLISCHE SEDIMENTATIE= wind bouwt kust op

Dit opgewaaide zand belandtergens verder op het strand, inzee, in duinen of verder inbinnenland. Dit zorgt o.a. vooraangroei van nieuwe duinenen het verplaatsen van reedsbestaande duinen.

ZANDVERSTUIVING

V L I Z

www.vliz.be

Zeelessen

2.2 Zandverstuiving en fixatie

HELMGRAS

RIJSHOUTHAGEN

ZANDVERSTUIVINGZand wordt gemakkelijk doorwind verplaatst, afhankelijk vanwindrichting en sterkte.

FIXATIEOm strand en duinen op hunplaatst te houden wordenvegetatie en harde structurenneergeplant die het zandtegenhouden:-Helmgras is zeer geschikt omdat het een sterke grassoortis die bedekking met zandoverleeft.- Rijshouthagen zijn rijen vansamengebonden houten takkendie in zand worden geplaatst.

V L I Z

www.vliz.be

Zeelessen

3. Duinen zijn dynamisch structuren. Door het eolische zandtransport groeien ze en verplaatsen ze zich waardoor ze zelfs over huizen kunnen ‘wandelen’. Ook bieden ze een goede bescherming tegen de zee.

DUINVORMING

NIEUWSTEDUIN

OUDEREDUINEN

NIEUWSTEDUIN

OUDEDUINEN

ZEE STIJGT

NIEUWDUIN

V L I Z

www.vliz.be

Zeelessen