Uitvoeringsprogramma 2017

6 februari 2017

UITVOERINGSPROGRAMMA 2017 2

VOORWOORD

Beste opdrachtgevers,

Met gepaste trots bied ik u hierbij het uitvoeringsprogramma van de Omgevingsdienst Groningen

(Omgevingsdienst) aan. Eigenlijk hadden we dit programma al voordat u de jaaropdrachten aan ons

heeft verstrekt klaar willen hebben, zodat u met het programma in de hand uw jaaropdracht had

kunnen samenstellen. We hebben het nu andersom gedaan. Uw jaaropdrachten zijn input geweest

voor dit programma. Voor wat betreft het uitvoeringsprogramma 2018 zullen we de juiste volgorde

hanteren. Het uitvoeringsprogramma is een vertaalslag van de doelen van uw beleid. Doelen

geformuleerd in de beleidsdocumenten zijn:

1. Veiliger, gezondere en duurzame leefomgeving;

2. Voldoen aan de Verordening Kwaliteit VTH (kwaliteitscriteria 2.1);

3. Betere naleving van wetgeving, regelgeving en voorschriften.

Uw doelen vormen voor de Omgevingsdienst de kaders voor de ontwikkeling van onze producten en

diensten. Inmiddels hebben we 150 producten en diensten die we in een matrix hebben vastgelegd.

Deze matrix kent 170 subproducten die allemaal terug te vinden zijn in ons nieuwe zaaksysteem

(LOS) waar we in januari 2017 mee van start zijn gegaan. In de Wiki staan de werkprocessen van de

PDC beschreven zodat u kunt zien wat u voor welk product krijgt. In 2017 worden hier

productbeschrijvingen en kengetallen aan toegevoegd.

Omdat we uw kennispartner zijn anticiperen we op de komst van nieuwe wet- en regelgeving en

andere ontwikkelingen. Door hier op tijd op in te spelen kunnen we efficiëntie en kwaliteit blijven

bieden. We volgen dan ook de Omgevingswet op de voet, evenals de nieuwe Wet

natuurbescherming en ontwikkelingen op het gebied van Energie. Eveneens wordt het opstellen van

een uniform uitvoerings-handhavingsbeleid bij het inwerkingtreden van het Wijzigingsbesluit

Omgevingsrecht in 2017 een opgaven. Wij willen graag met onze deelnemers in gesprek hoe dit

proces eruit moet komen te zien en welke rol wij daarin kunnen/willen vervullen.

Al onze werkzaamheden kunnen we blijven uitvoeren door continu te blijven investeren in onze

mensen. De Verordening Kwaliteit VTH is daar leidend in. 2016 was het overgangsjaar, het jaar

2017 is het jaar van het bestendigen. Nu komt het aan op bewijzen, verbeteren en doorgroeien naar

een betrouwbare onafhankelijke kennispartner die haar klant centraal heeft staan.

S.M.M. (Saskia) Borgers

Secretaris Dagelijks Bestuur Omgevingsdienst Groningen

UITVOERINGSPROGRAMMA 2017 3

BEGRIPPEN- EN AFKORTINGENLIJST

• AB: Algemeen Bestuur Omgevingsdienst.

• AMvB: Algemene maatregel van Bestuur. Is het uitvoeringsbesluit behorende bij een wet, in dit

geval de wet VTH.

• BIG-8: Dit model maakt vanuit een strategisch kader de vertaling naar operationeel beleid ten

behoeve van kwaliteitsborging te samen met een sluitende planning en control cyclus

• BOR: Besluit omgevingsrecht.

• BRZO: Besluit risico zware ongevallen. Bedrijven waar grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen

aanwezig zijn bóven een bepaalde drempelwaarde, vallen onder de werking van het Besluit

risico's zware ongevallen.

• DB: Dagelijks Bestuur Omgevingsdienst.

• DVO: de dienstverleningsovereenkomst, als bedoeld in artikel 9 van de Gemeenschappelijke

regeling.

• Directeur: de directeur/secretaris van de Omgevingsdienst, als bedoeld in artikel 27 van de

Gemeenschappelijke regeling.

• Gebruiker: de burgers en bedrijven in de regio.

• GR: Gemeenschappelijke Regeling Omgevingsdienst .

• Inputfinanciering: financiering op basis van een vast bedrag per jaar. Per klant wordt een vast

bedrag beschikbaar gesteld aan de Omgevingsdienst. Er wordt niet afgerekend op basis van

kosten per product.

• KWC 2.1: Kwaliteitscriteria 2.1. Deze maken onderdeel uit van de verordening kwaliteit.

• Klant: deelnemers van de Omgevingsdienst.

• Deelnemer: colleges van burgemeester en wethouders van de 23 gemeenten en gedeputeerde

staten van de provincie Groningen.

• LHS: Landelijke Handhavingsstrategie. Een instrument voor alle overheden om eenduidig te

interveniëren naar aanleiding van tijdens het toezicht gedane bevindingen.

• LOS: leefomgevingssysteem, zaaksysteem van de Omgevingsdienst. Hierin wordt alle informatie

rondom een zaak, gestructureerd en ongestructureerd gebundeld.

• Lumpsumfinanciering: zie inputfinanciering.

• Mor: Ministeriële regeling Omgevingsrecht (AmvB).

• MPI: Meldingsplichtige inrichtingen.

• MT: Managementteam Omgevingsdienst.

• Omgevingsdienst: Omgevingsdienst.

• Outputfinanciering: financiering op basis prijs * aantal. De producten en de daaraan

gerelateerde prijzen worden opgenomen in de producten- en dienstentcatalogus.

• PDC: een overzicht met de producten- en diensten die de Omgevingsdienst uitvoert, inclusief

de daaraan gerelateerde kwaliteit en kosten per product.

• Procescriteria: de eisen die de deelnemers stellen aan de beleidscyclus. Door de criteria te

volgen sluit de cyclus zich (zie BIG-8).

UITVOERINGSPROGRAMMA 2017 4

• SER-akkoord: Het bedrijfsleven, de overheid en milieuorganisaties hebben op 28 augustus 2013

onder aanvoering van de Sociaal Economische Raad (SER) een akkoord bereikt op hoofdlijnen

over het zogenaamde energie-akkoord.

• VTH: Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving.

• Wabo: Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht.

• Wiki: Informatieomgeving voor de medewerkers van de Omgevingsdienst, ook toegankelijk voor

deelnemers.

• Wkb: Wet kwaliteitsborging voor het bouwen.

UITVOERINGSPROGRAMMA 2017 5

INHOUDSOPGAVE

Uitvoeringsprogramma 2017

VOORWOORD

BEGRIPPEN- EN AFKORTINGENLIJST

1 UITVOERINGSPROGRAMMA 2017: HELDERHEID IN UITVOERING

1.1 Achtergrond en aanleiding 6

1.2 Doel van het uitvoeringsprogramma 6

1.3 Borging van de BIG-8 cyclus 7

1.4 Begripsbepaling VTH 8

2 EEN ONAFHANKELIJKE BETROUWBARE KENNISPARTNER DIE HAAR

KLANT CENTRAAL STELT

2.1 Het verbeterplan als basis voor de doorontwikkeling 10

2.2 Ons kompas voor de komende jaren in beeld 10

2.3 De richting van het kompas: stap voor stap 11

3 VERANDERENDE OPGAVEN: LANDELIJKE, REGIONALE EN INTERNE

ONTWIKKELINGEN

3.1 Inleiding 13

3.2 Landelijke ontwikkelingen 13

3.3 Regionale ontwikkelingen 15

3.4 Interne ontwikkelingen 18

4 DOELEN VAN ONZE DEELNEMERS

4.1 Inleiding 21

4.2 Doelen van onze deelnemers in beeld 21

5 HET PROGRAMMA VOOR 2017 OP HOOFDLIJNEN

5.1 Inleiding 24

5.2 Producten en diensten 2017 24

6 ONZE ORGANISATIE, MENSEN EN MIDDELEN

6.1 Algemeen 30

6.2 De financiële kaders in beeld voor 2017 30

6.3 De personele inzet in beeld voor 2017 31

6.4 De uitvoeringsorganisatie nader beschreven 32

6

1 UITVOERINGSPROGRAMMA 2017:

HELDERHEID IN UITVOERING

1.1 Achtergrond en aanleiding

De Omgevingsdienst voert sinds 2013 voor de 23 Groningse

gemeenten en de provincie Groningen taken uit op het gebied van

Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH). Het doel van

VTH is het realiseren en behouden van een schone en veilige

leefomgeving en daar levert de Omgevingsdienst namens haar

deelnemers een bijdrage aan. De taken zijn ondergebracht in

diverse pakketten welke de deelnemers kunnen afnemen. Het

basistakenpakket is voor iedere deelnemer verplicht. De overige

taken zijn verdeeld in het Milieu-, Wabo- en Overige pakket.

De Omgevingsdienst is door het Rijk de aangewezen BRZO-

Omgevingsdienst voor Noord-Nederland. Alle BRZO-taken in de

provincies Drenthe, Friesland en Groningen voert de

Omgevingsdienst uit.

De afgelopen jaren heeft de Omgevingsdienst een ontwikkeling doorgemaakt. Ook de komende jaren

zal de Omgevingsdienst, naast het ‘open houden van de winkel’, zich doorontwikkelen. Doel hiervan is

dat de basis op orde komt, het vertrouwen herstelt (binnen en buiten de organisatie) en de klant weer

centraal komt te staan. Om dit te realiseren is het Verbeterplan opgesteld waarin de koers tot 1 januari

2019 staat uitgewerkt. Een van de opdrachten is het opstellen van een uitvoeringsprogramma. Het

uitvoeringsprogramma is als onderdeel van de VTH-beleidscyclus een wettelijke verplichting voor de

deelnemers. Het is aan de deelnemers om jaarlijks inzage te geven in welke activiteiten zij gaat

uitvoeren om bij te dragen aan de in het beleid gestelde doelen en prioriteiten. De Omgevingsdienst

zal haar deelnemers moeten voorzien van informatie voor wat betreft de taken die zij uitvoert namens

de deelnemers. Dit zodat de deelnemers een (integraal) uitvoeringsprogramma kunnen aanbieden aan

het college en ter informatie aan de gemeenteraad/ Provinciale Staten.

1.2 Doel van het uitvoeringsprogramma

Het Uitvoeringsprogramma 2017 geeft het Dagelijks Bestuur, het Algemeen Bestuur, de

gemeentebesturen en het provinciebestuur van de 23 Groningse gemeenten en de provincie Groningen

inzicht in wat zij in 2017 van de Omgevingsdienst mogen verwachten. Het uitvoeringsprogramma geeft

niet alleen inzage in de producten en diensten, maar voldoet ook aan de procescriteria zoals

opgenomen in het Besluit Omgevingsrecht.

7

Het uitvoeringsprogramma geeft een verwachting weer van de producten en diensten die de

Omgevingsdienst in 2017 uitvoert. Het is niet ongewoon dat accenten binnen het programma

verschuiven. Bijvoorbeeld door wisseling van prioriteiten van deelnemers, wijzigingen in wet- en

regelgeving of door wijzigingen in de vraag of conjunctuur kan een specifiek product of dienst meer

aandacht vragen dan verwacht. Dit kan van invloed zijn op de jaaropdracht en de andere producten of

diensten. Als zich een dergelijke situatie voordoet, wordt in overleg met de betreffende opdrachtgever,

binnen of buiten de jaaropdracht, naar oplossingen gezocht en afspraken gemaakt. Het is

vanzelfsprekend dat in de rapportages (voorjaars- en najaarsrapportage en jaarverslag) daarvan

melding wordt gemaakt.

1.3 Borging van de BIG-8 cyclus

In het Omgevingsrecht staan regels, uitgewerkt in procescriteria, waar overheden zich aan moeten

houden bij het uitvoeren van VTH. Deze regels zijn er voor de duidelijkheid, kwaliteit en uniformiteit.

Eisen aan de inrichting van deze procescriteria

zijn wettelijk vastgelegd in de Wet Algemene

Bepalingen Omgevingsrecht (Wabo) en de daarbij

behorende algemene maatregelen van bestuur

(Besluit omgevingsrecht (Bor) en Ministeriele

regeling omgevingsrecht (Mor)). Dit zijn de

zogenaamde procescriteria. De procescriteria

beschrijven de eisen die gesteld worden aan de

sluitende beleidscyclus: de BIG-8 cyclus. De BIG-

8 verbindt de Omgevingsdienst met haar

opdrachtgevers in een wederzijds afhankelijke

relatie. Het is een dubbele regelkring met een

strategische beleidsmatige cirkel in de bovenste

ring en een operationeel, uitvoerend deel in de

onderste ring. Het uitvoeringsprogramma vormt

daarin de verbindende schakel.

Bovengenoemde proceseisen gelden per 14 april

2016, met de inwerkingtreding van de Wet tot

wijziging van de algemene bepalingen omgevingsrecht (verbetering vergunningverlening, toezicht en

handhaving), naast toezicht- en handhaving ook voor vergunningverlening.

Naast de wet komt er ook nog een AMvB VTH en een wijziging van het Bor. In de concept AMvB VTH

wordt een vertaalslag gemaakt van de Package Deal (basistakenpakket) naar het Bor. Ook zijn

procescriteria opgenomen voor vergunningverlening en wordt de basis gelegd voor een

gemeenschappelijk inspectiesysteem (Inspectieview Milieu). Wanneer deze AMvB en het

wijzigingsbesluit in werking treden is op dit moment nog niet duidelijk, waarschijnlijk medio 2017.

Hierover leest u meer in hoofdstuk 3 van dit uitvoeringsprogramma, paragraaf 3.2.1.

Figuur 1: Big-8 cyclus

8

1.4 Begripsbepaling VTH

Vergunningverlening

Vergunningverlening is het beoordelen en toetsen van aanvragen aan geldende wet- en regelgeving en

andere beleidskaders om te komen tot een kwalitatief goed besluit (zo nodig onder voorwaarden en

voorschriften) binnen de gestelde proceduretijd. Ook het beoordelen van de kwaliteit van meldingen,

en het beoordelen of met een melding kan worden volstaan en de activiteit niet vergunningplichtig is,

kan worden gezien als onderdeel van vergunningverlening.

Toezicht

Onder toezicht wordt verstaan het uitvoeren van controles en het naar aanleiding van een klacht of

melding beoordelen of een handeling of zaak voldoet aan de daaraan gestelde eisen. Toezicht is

bedoeld om te zorgen dat de regels worden nageleefd zonder inzet van verdere handhavingsmiddelen.

Handhaving

Handhaving is het ongedaan maken of opheffen van een situatie, die in strijd is met wettelijke

voorschriften. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van bestuursrechtelijke handhaving met als

handhavingsmiddelen het opleggen van een last onder dwangsom of bestuursdwang, het geheel of

gedeeltelijk intrekken van een vergunning/ ontheffing. Bestuursrechtelijke handhaving is niet gericht

op straffen maar op het beëindigen, herstellen en eventueel voorkomen van een strijdige situatie.

Daarnaast bestaat de mogelijkheid tot strafrechtelijke handhaving (BsB-M) die wel gericht is op

bestraffen. Bestuursrechtelijke en strafrechtelijke handhaving kunnen naast elkaar worden toegepast

en sluiten elkaar niet uit.

1.5 Leeswijzer

Dit voorliggende uitvoeringsprogramma is opgedeeld in 6 hoofdstukken. In hoofdstuk 1 wordt de

aanleiding en het doel van het uitvoeringsprogramma gepresenteerd. Vervolgens wordt in hoofdstuk 2

ingegaan op de missie en visie van de Omgevingsdienst en hoe wordt gewerkt aan het realiseren van

ons kompas. Hoofdstuk 3 schetst de relevante ontwikkelingen, zowel landelijk, regionaal als intern.

Voordat in hoofdstuk 5 wordt ingegaan op het programma voor 2017, wordt in hoofdstuk 4 aandacht

besteed aan de doelen die onze deelnemers hebben geformuleerd. Deze doelen en de daaruit

voortvloeiende prioriteiten vormen de basis voor de uitvoering van ons werk. De vraag voor 2017 staat

dan ook uitgewerkt in hoofdstuk 5. Tot slot wordt in hoofdstuk 6 ingegaan op de organisatie, onze

mensen en de middelen. Dit laatste hoofdstuk geeft inzage in de onderste cyclus van de BIG-8.

In een separaat bijlagenboek bij dit uitvoeringsprogramma zijn alle bijlagen opgenomen. Dit is de

totale jaaropdracht per pakket uitgesplitst, bijlage 1, alle individuele jaaropdrachten 2017, bijlage 2 en

de begroting, bijlage 3.

9

10

2 EEN ONAFHANKELIJKE BETROUWBARE

KENNISPARTNER DIE HAAR KLANT

CENTRAAL STELT

2.1 Het verbeterplan als basis voor de

doorontwikkeling

Op 13 mei 2016 is het rapport ‘Evaluatie Omgevingsdienst’ in het AB van de Omgevingsdienst

besproken. Uit deze evaluatie blijkt dat de Omgevingsdienst begin 2016 nog niet aan de initiële

doelstellingen en verwachtingen voldoet. Inmiddels zijn resultaten geboekt in kwaliteitsontwikkeling,

aantrekkelijk werkgeverschap en verbetering van de relatie tussen de eigenaren en de organisatie. Het

realiseren van een efficiënte uitvoeringsorganisatie is nog niet tot stand gebracht. Geconcludeerd moet

worden dat op dit punt de basis nog niet op orde is. Sinds de start is er een negatief algemeen beeld

van de organisatie. De ontstane situatie is te wijten aan een haperend samenspel tussen deelnemers de

deelnemers, opdrachtgevers en de Omgevingsdienst.

In de zomer van 2016 is naar aanleiding van de evaluatie een Verbeterplan opgesteld en vastgesteld

door het DB en AB tot 1 januari 2019. De uitvoeringsorganisatie zal naast het ‘open houden van de

winkel’ moeten doorontwikkelen zodat de basis op orde komt, het vertrouwen herstelt (binnen en

buiten de organisatie) en de klant weer centraal komt te staan.

2.2 Ons kompas voor de komende jaren in beeld

De Omgevingsdienst wil een uitvoeringsorganisatie zijn die in de praktijk van alledag doet en laat zien,

wat past bij het beeld dat onze deelnemers van de dienst hebben. Met andere woorden: dat wat wij zijn

(identiteit) past bij hoe anderen ons ervaren (imago). Wij verwoorden onze drijfveer en ons kompas als

volgt:

“In alles wat wij doen, dragen we bij aan een

Veilige, schone leefomgeving in onze regio”

Wij zijn een:

“Onafhankelijke betrouwbare kennispartner, die de klant centraal stelt”

Wij doen dat door inwoners, bedrijven en overheden op een efficiënte wijze, proactief en met een

transparante afweging van belangen te adviseren bij het inrichten van de leefomgeving.

Wij geven de leefomgeving een eigen stem.

11

De kernwaarden voor onze organisatie zijn:

• deskundig (relatie met kennis);

• durf (relatie met onafhankelijk);

• betrouwbaar en integer (relatie met betrouwbaar).

Daarbij is het de uitdaging om met gevoel voor de lokale situatie op een gelijkwaardige, deskundige,

efficiënte en effectieve manier vorm te geven aan de VTH-taakuitvoering. De kernwaarden vertalen we

in de wijze waarop we ons organiseren en intern samenwerken. Dat doen we consequent. Het concreet

maken en toepassen van deze waarden helpt ons om met plezier te werken en trots te zijn op onze

organisatie. Daarmee zijn wij trots op onszelf en op wat wij presteren.

2.3 De richting van het kompas: stap voor stap

De doorontwikkeling van de Omgevingsdienst is niet van de een op de andere dag gerealiseerd, daar is

tijd en zorgvuldigheid voor nodig. Tot 1 januari 2019 wordt daarom verder gebouwd om te komen tot

die onafhankelijke betrouwbare kennispartner die de klant centraal stelt.

Ook met betrekking tot het uitvoeringsprogramma wordt stap voor stap toegewerkt naar het gewenste

resultaat. Dit levert een uitvoeringsprogramma op dat:

- voldoet aan de (laatste) wet- en regelgeving;

- uniform en bestendig is;

- gedragen wordt door al onze deelnemers.

Dit uitvoeringsprogramma realiseert de eerste twee doelen: het voldoet aan wet- en regelgeving en is

uniform en bestendig. Echter, gezien het stadium waarin de Omgevingsdienst zich het afgelopen jaar

bevond is het volledige uitvoeringsprogramma voor 2017 onvoldoende in samenspraak en

samenwerking met de deelnemers tot stand gekomen.

Wij gaan in 2017 tijdig met onze deelnemers in gesprek om het uitvoeringsprogramma 2018

gezamenlijk vorm en inhoud te geven.

12

13

3 VERANDERENDE OPGAVEN: LANDELIJKE,

REGIONALE EN INTERNE ONTWIKKELINGEN

3.1 Inleiding

Ontwikkelingen kunnen in de toekomst effect hebben op (de wijze van) onze taakuitvoering, onze

doelstellingen of de wijze van samenwerking met onze deelnemers. Wij vinden het daarom belangrijk

om deze ontwikkelingen te verkennen en te volgen, waar nodig en mogelijk in samenwerking met onze

deelnemers. In dit hoofdstuk is een onderscheid gemaakt in landelijke, regionale en interne

ontwikkelingen en wordt op hoofdlijnen beschreven welke consequenties deze mogelijk hebben.

3.2 Landelijke ontwikkelingen

3.2.1 Wijzigingsbesluit Omgevingsrecht: hoogstwaarschijnlijk in 2017 in werking

Op 14 april 2016 is de wet Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving in werking getreden. De wet

is een invulling van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en regelt de randvoorwaarden

voor gemeenten en provincies om tot een hogere kwaliteit van VTH te komen. Zo is het

basistakenpakket van de omgevingsdiensten wettelijk vastgelegd en zijn gemeenten verplicht een

verordening kwaliteit VTH te hebben.

Naast de wet komt er ook nog een AMvB VTH en een wijziging van het Besluit Omgevingsrecht. In de

concept AMvB VTH wordt een vertaalslag gemaakt van de Package Deal (basistakenpakket) naar het

Besluit Omgevingsrecht (Bor). Ook zijn procescriteria opgenomen voor vergunningverlening en wordt

de basis gelegd voor een gemeenschappelijk inspectiesysteem (Inspectieview Milieu). Wanneer deze

AMvB en het wijzigingsbesluit Bor in werking treden is op dit moment nog niet zeker, waarschijnlijk

medio 2017.

Een van de wijzigingen die op dit moment is opgenomen in het wijzigingsbesluit Bor, is het hebben van

een uniform uitvoeringsbeleid op het niveau van de taken die bij de Omgevingsdienst belegd zijn. Het

AB van de Omgevingsdienst dient hiervoor zorg te dragen. Van uniforme beleidsdocumenten is op dit

moment nog geen sprake, de Omgevingsdienst heeft te maken met 24 verschillende (VTH)

beleidsdocumenten. In 2017 wordt hiervoor een project opgezet en wordt in samenwerking met de

deelnemers verder gewerkt aan meer uniformiteit op de bovenkant van de BIG-8 cyclus, namelijk het

beleid. Met name het formuleren van het hoe staat hierbij centraal.

3.2.2 Wet Natuurbescherming: per 1 januari 2017 in werking

Vanaf 1 januari 2017 worden de Flora- en Faunawet, de Natuurbeschermingswet 1998 en de Boswet

vervangen door één integraal en vereenvoudigd kader: de nieuwe Wet Natuurbescherming. De

bescherming van gebieden, diersoorten, plantensoorten en bossen wordt straks via deze wet geregeld.

Onderdeel van deze verandering is dat het ministerie taken bij provincies neerlegt. Behalve een aantal

14

inhoudelijke wijzigingen gaat deze verandering ook gepaard met een decentralisatie van de

soortenbescherming Flora- en Faunawet (thans artikel 75) van het ministerie naar de provincies.

Met de nieuwe Wet Natuurbescherming krijgen provincies, gemeenten en omgevingsdiensten een

grotere rol bij de uitvoering van natuurwetgeving en –beleid. Naast het vaststellen van een eigen

natuurbeleid krijgen provincies extra taken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en

handhaving. Het kabinet acht het wenselijk dat in de periode dat de nieuwe Wet natuurbescherming

van kracht is, de mogelijkheid voor bedrijven en burgers bestaat om voor de natuuraspecten een

separate vergunning of ontheffing aan te vragen, net als dat nu mogelijk is. De vrijwillige aanhaking

met een omgevingsvergunning als bedoeld in de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, zoals die

nu geldt voor de Natuurbeschermingswet 1998, zal ook na de inwerkingtreding van de nieuwe Wet

Natuurbescherming worden gecontinueerd. Uiteindelijk zal de nieuwe Wet Natuurbescherming worden

opgenomen in de Omgevingswet.

Voor de Omgevingsdienst geldt dat de provincie Groningen de taak niet heeft ondergebracht bij de

Omgevingsdienst. Dat betekent dat de impact van deze wetswijziging op de taakuitvoering van de

Omgevingsdienst vooralsnog beperkt blijft tot het toetsen van aanvragen van (met name) vergunningen

voor agrarische inrichtingen, of het aspect natuurbescherming een rol speelt. Wanneer dat aan de orde

is, dient de afstemming gezocht te worden met het bevoegde gezag, zijnde Gedeputeerde Staten van

Groningen.

3.2.3 Energiebesparing bij bedrijven

Begin 2017 start de Omgevingsdienst samen met de provincie Groningen en een extern adviesbureau

met het maken van een project- en uitvoeringsplan voor energiebesparing bij bedrijven. Sinds 2015

zijn er na elkaar verschillende energiebesparingsprojecten bij de Omgevingsdienst ingebracht.

Energiek Toezicht (SER-akkoord), Energie Efficiency Richtlijn (EED), Meerjarenafspraak Energie-

Efficiëntie 2001-2020 (MJA3) en vanaf 2018 ook Meerjarenafspraak Energie-Efficiëntie ETS-

ondernemingen (MEE) lopen nu nog los naast elkaar. Het is de bedoeling om, o.a. in het kader van

kostenefficiency, deze projecten (met toekomstige ontwikkelingen) onder te brengen in één project- en

uitvoeringsplan. Doel van het project is dat bedrijven en instellingen energie gaan besparen, door ten

minste de wettelijke verplichte energiebesparende maatregelen te nemen. In het concept plan van

aanpak dat reeds is opgesteld door de provincie en de Omgevingsdienst Groningen staat de

uitvoeringstaak voor de Provincie en de Omgevingsdienst Groningen beschreven om zich ervoor in te

zetten dit doel te realiseren. De insteek is het uitvoeren van de toezicht met daarbinnen ruime

aandacht voor voorlichting aan bedrijven over energiebesparing. In 2017 wordt gestart waarbij de

aanpak in eerste instantie uitgaat naar de grote gebruikers. De inhaalslag wordt gemaakt in de periode

2017-2020. Gaandeweg de looptijd van het project wordt gewerkt aan draagvlak bij gemeenten om het

thema energiebesparing bij bedrijven structureel te programmeren, zowel voor de korte als voor de

lange termijn.

Hierdoor wordt duidelijker wat de opgave is, het te behalen resultaat, de beschikbare middelen en de

wijze van uitvoering. Verder worden bedrijven, door het samenvoegen van de projecten, op uniforme

wijze benaderd in de te realiseren besparingen.

15

Daarnaast bouwt de Omgevingsdienst kennis, ervaring en kwaliteit verder op, om zo de doelstellingen

op energiebesparing bij bedrijven te ondersteunen. Zowel het Rijk als de provincie hebben middelen

beschikbaar gesteld voor toezicht op energiebesparing bij bedrijven.

Via informatievoorziening bij het deelnemersplatform en in persoonlijke gesprekken worden alle

deelnemers betrokken voor zover zij dat wensen.

3.2.4 Omgevingswet: een gezamenlijke opgave

Naar verwachting treedt de Omgevingswet medio 2019 in werking. Met deze wet worden 26 wetten

naar één wet teruggebracht en worden 120 Algemene maatregelen van bestuur (AMvB) samengevoegd

in 4 nieuwe AMvB’s. Met de Omgevingswet moet het omgevingsrecht eenvoudiger, efficiënter en beter

worden, met ruimte voor regionale verschillen, duurzame ontwikkeling en een actieve en kwalitatief

goede uitvoering. De wet beoogt een verandering in de manier van werken, de cultuur, het juridische

en technische instrumentarium. Dit vraagt meer dan alleen een wetstechnische implementatie binnen

de organisatie.

Op dit moment is onduidelijk hoe de rol van de Omgevingsdienst verandert onder de Omgevingswet,

wat onze deelnemers willen, hoe moet worden samengewerkt met ketenpartners en wat ze van ons

verwachten. Wij hebben daarom besloten de komst van de Omgevingswet projectmatig op te pakken.

Doel van het project is voorbereid te zijn op de effecten van de Omgevingswet. Het beoogde

projectresultaat is drieledig:

- Het in kaart hebben gebracht van gevolgen, kansen en bedreigingen van de Omgevingswet;

- Voorbereid zijn op een goede implementatie van de VTH-taken onder de Omgevingswet;

- Het kunnen ondersteunen van onze opdrachtgevers bij de implementatie van de wet.

Een en ander zal worden uitgewerkt in een projectplan. Bij deze uitwerking worden de deelnemers

betrokken.

3.3 Regionale ontwikkelingen

3.3.1 Herindelingen worden een feit: gemeenten bereiden zich voor

De komende jaren vindt in de provincie Groningen de gemeentelijke herindelingen plaats. Voor de

VTH-taken moeten gemeenten voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen zoals in de Wet

Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving is opgenomen. Het Rijk verplicht gemeenten om een

verordening Kwaliteit vast te stellen.

De impact van de verwachte herindeling voor de Omgevingsdienst is groot. De verschillende

dienstverleningsovereenkomsten (DVO), mandaatbesluiten en taakinbreng veranderen de komende

jaren. De Omgevingsdienst is zich daarop aan het voorbereiden. Zo is er in het najaar van 2016 een

model uniform DVO en mandaatbesluit vastgesteld voor de duur van één jaar. De verwachting is dat de

komende jaren de DVO’s, mandaatbesluiten en de taakinbreng veranderen door de herindeling.

16

3.3.2 Aardbevingen

Het winnen van aardgas uit het Groningen-gasveld leidt tot aardbevingen. Deze aardbevingen zullen

naar verwachting ook de komende jaren blijven voorkomen. Het onderzoek naar seismische activiteit in

Groningen is nog volop in ontwikkeling. Vanuit de verschillende rollen is het openbaar bestuur c.q.

deelnemer betrokken bij de problematiek die de aardbevingen met zich meebrengen.

Het DB van de Omgevingsdienst is zich ervan bewust dat zij als Omgevingsdienst én BRZO RUD een

bijzondere positie inneemt aangezien de diverse bestuurders naast hun verantwoordelijkheid in het

kader van vergunningverlening, toezicht en handhaving, ook een verantwoordelijkheid hebben in het

kader van de openbare orde en veiligheid.De gevolgen van aardbevingen bij (al dan niet BRZO)

inrichtingen kunnen grote impact hebben op de samenleving.

De Omgevingsdienst is vanuit verschillende invalshoeken betrokken bij het aardbevingendossier.

VTH Drieslag

De Nationaal Coördinator Groningen (NCG) heeft zowel de Werkorganisatie DEAL als de

Omgevingsdienst gevraagd te participeren in het project VTH Drieslag. Doel van het project is om

de VTH aspecten van de versterkings- of hersteloperatie snel en efficiënt te laten verlopen. Dit

project dat uit drie fasen bestaat, bevindt zich in de derde fase waarbij feitelijk uitvoering wordt

gegeven aan de versterkings- en hersteloperatie. De nadruk ligt in eerste instantie bij de WO DEAL,

en naarmate de versterkings- en hersteloperatie verder verloopt komen ook de andere gemeenten

aan bod. Vanuit de Omgevingsdienst voeren wij voor een zestal deelnemers ook de Wabo taken uit,

en in die context wordt verwacht dat in 2017 een extra beroep op de Omgevingsdienst wordt

gedaan. Daarnaast wordt een beroep gedaan op de Omgevingsdienst vanwege haar specialistische

kennis op het gebied van constructieve veiligheid en cultuurhistorie.

Stuur- en werkgroep Industrie

Door de NCG worden overleggen georganiseerd om zo beter grip te krijgen op de

aardbevingsproblematiek en de relatie van de problematiek met de industrie. Door NCG worden

zowel een stuur- als werkgroep Industrie georganiseerd. In deze stuur- en werkgroep hebben NCG,

bestuurders én bedrijven zitting. De Omgevingsdienst is hierbij betrokken als adviseur en als

verantwoordelijk BRZO RUD. De stuur- en werkgroep gaan verder dan alleen BRZO bedrijven. Op de

agenda staan naast BRZO bedrijven ook de RIE4 en overige risicovolle bedrijven in relatie tot

externe veiligheid.

Bestuurlijk overleg

In het bestuurlijk overleg overleg zonder bedrijven (de openbare orde en veiligheid is uitsluitend

een bevoegdheid is van (primair) de burgemeester), worden bestuurders bijgepraat over de

ontwikkelingen en worden adviezen gegeven over mogelijke routes naar een situatie waarin zicht is

op de risico's en de mogelijke impact van een aardbeving op de aspecten van openbare orde en

veiligheid. Daarnaast worden de actuele ontwikkelingen op de voet gevolgd.

3.3.3 Aanwezigheid Groningse handhavingsstrategie

De 23 Groningse gemeenten en de provincie hebben recent de ‘Toezicht- en Handhavingstrategie

Wabo in de provincie Groningen’ opgesteld. Een strategie die ertoe moet bijdragen dat de bevoegde

17

overheden bij de uitvoering van VTH-taken zodanig eenduidig, rechtvaardig en transparant optreden

dat het rechtsgevoel in de maatschappij wordt gerespecteerd en de leefomgeving veilig, schoon en

gezond blijft. In de strategie wordt ingegaan op de verschillende onderdelen van de nalevingsstrategie,

te weten de preventie-, toezicht-, sanctie-, en gedoogstrategie. Daarnaast worden de

bestuursrechtelijke, strafrechtelijke, privaatrechtelijke en overige handhavingsinstrumenten behandeld.

De strategie wordt afgesloten met een beschrijving van de overlegstructuren en de informatie-

uitwisseling en de rol van de provincie daarin.

Komende jaren sluit de Omgevingsdienst zoveel als mogelijk aan bij de in de ‘Toezicht- en

Handhavingsstrategie Wabo in de provincie Groningen’ vastgestelde kaders. In het kader van

uniformiteit is het randvoorwaardelijk dat al onze opdrachtgevers deze strategie vaststellen/hebben

vastgesteld. In 2017 en 2018 wordt een vertaling gemaakt van strategie naar praktijk.

3.3.4 Uniforme verordening kwaliteit in de provincie Groningen

De samenleving verwacht hoge kwaliteit van de overheid bij VTH. De verordening kwaliteit maakt

inzichtelijk welke kwaliteit burgers, bedrijven en instellingen, maar ook overheden onderling

afspreken. In de wet VTH is opgenomen dat de gemeenteraad en provinciale staten verplicht zijn om

een verordening kwaliteit VTH voor de basistaken vast te stellen en daarin invulling geven aan twee

wettelijke verplichtingen:

1. het verplicht afstemmen van een uniforme verordening op het gebied van

omgevingsdienstenniveau voor het basistakenpakket; en

2. het invulling geven aan de zorgplicht voor alle Wabo-taken.

Als achteraf blijkt dat de deelnemers de zorgplicht onvoldoende invullen, kan de staatssecretaris, door

middel van een algemene maatregel van bestuur, alsnog de kwaliteitscriteria in de wet verankeren. Dit

geldt voor alle Wabo-taken.

De VNG heeft samen met het IPO een modelverordening kwaliteit vergunningverlening, toezicht en

handhaving opgesteld dat als handvat heeft gediend voor de nu voorliggende verordening. De

verordening sluit aan bij het wetsvoorstel zelf, Bor en de Mor. De eisen die met de verordening aan de

organisaties van gemeente en provincie – en daarmee ook aan de Omgevingsdienst - worden gesteld,

zijn gebaseerd op de Kwaliteitscriteria 2.1.

De verordening geeft de mogelijkheid om af te wijken van de Kwaliteitscriteria door middel van het

principe ‘comply or explain’ (pas toe of leg uit). Dit betekent dat moet worden voldaan aan de

kwaliteitscriteria en dat in voorkomende gevallen gemotiveerd mag worden afgeweken. Bijvoorbeeld

indien een organisatie een hoger of lager kwaliteitsniveau wil bereiken, een eigen kwaliteitssysteem

heeft of meer tijd nodig heeft om te voldoen aan het gewenste kwaliteitsniveau. Dit laatste kan door

elk deelnemer afzonderlijk in een beleidsnotitie worden vastgelegd.

In Groningen heeft een projectgroep gewerkt aan een Groningse verordening Kwaliteit. Deze

modelverordening is reeds opgeleverd en is zoveel mogelijk afgestemd met alle betrokken partners

binnen de provincie. De modelverordening, toelichting en handreiking dragen bij aan een transparante

18

“Een zaak is een afgebakende hoeveelheid werk met een gedefinieerde aanleiding en een

gedefinieerde resultaat waarvan we de kwaliteit en de doorlooptijd willen bewaken”

verantwoording over kwaliteit, waarbij uniformiteit en het beginsel van ‘comply or explain’ volgens de

‘Groningse maat’ zijn toegepast.

Op dit moment voldoet de Omgevingsdienst aan de kern norm/”basisnorm” van de kwaliteitscriteria.

De kwaliteitscriteria vragen daarnaast om aanvullende opleidingen. Deze zijn onderdeel geweest van

het opleidingsplan 2016 en deze worden voortgezet in 2017. Naast opleiding vragen de

kwaliteitscriteria ook om het maken van “vlieguren” op de functie. Zowel het inzetten op de basis, als

aanvullende opleidingen, als het hebben van ervaring is een continu proces. Om het goed te kunnen

monitoren wordt in 2017 ingezet op een digitaal volgsysteem.

3.3.5 APV-taken

In 2017 zal een nadere verkenning plaatsvinden omtrent de ambitie (wel of geen taak van de

Omgevingsdienst) in relatie tot de APV-taken.

3.4 Interne ontwikkelingen

3.4.1 Live-gang van het nieuwe zaaksysteem LOS per 2 januari 2017

Vanaf 2 januari 2017 gaat de Omgevingsdienst ‘live’ met het Leef OmgevingsSysteem (LOS). Het LOS

borgt het werken via uniforme (werk)processen, (uren)registratie en toegankelijkheid tot informatie van

de verschillende bedrijven voor haar medewerkers en de deelnemers. Met het LOS komt een einde aan

het werken via de verlengde kabels.

De deelnemers van de Omgevingsdienst zijn in de afgelopen jaren betrokken geweest bij de

aanbesteding-, concretiserings- en implementatiefase van het LOS. Zij zijn op deze manier voorbereid

op een andere, uniformere werkwijze. Het portaal van het LOS is het communicatiemiddel voor

informatie-uitwisseling, het plaatsen van de opdrachten en het volgen van het uitvoeringsprogramma

tussen de deelnemers en de Omgevingsdienst. Met inzet van het LOS professionaliseert de

Omgevingsdienst het zaakgericht werken. Definitie van zaakgericht werken is:

Alle taken (producten en diensten) die de Omgevingsdienst uitvoert voor haar deelnemers staan in het

portaal van het LOS. Aan de taken zijn uniforme (werk)processen gekoppeld die in 2016 ontwikkeld

zijn met specialisten van de Omgevingsdienst. De procesbeschrijvingen, workflow, termijnen, doel,

resultaat van de taak en overige beschrijvingen zijn openbaar. Deze zijn te vinden op de Wiki-

omgeving van de Omgevingsdienst: http://groningen.omgevingsdienst.wiki

De Wiki-omgeving wordt in 2017 doorontwikkeld. Momenteel zijn de hoofdstukken ‘Producten en

Diensten’ en ‘Zaaktypen’ ingericht. De overige hoofdstukken nog niet of nog niet volledig. Vanuit de

projectgroep LOS is men nu samen met de ontwikkelaar van de Wiki-omgeving in gesprek om te

onderzoeken hoe de ‘Verordening kwaliteit VTH’ en de ‘Toezicht en Handhavingsstrategie Wabo in de

19

provincie Groningen’ hier ingericht worden. Als dit onderzocht is, is het mogelijk om elk (sub)product

te koppelen aan een deskundigheidsgebied uit de Verordening Kwaliteit. Hierdoor wordt er een

koppeling gemaakt met de Verordening kwaliteit VTH en de PDC-2017, e.e.a. gerelateerd aan een

uniform werkproces.

3.4.2 Verder ontwikkelen van een heldere en volledige producten- en dienstencatalogus

De afgelopen jaren is gewerkt aan de producten- en dienstencatalogus voor de Omgevingsdienst. De

PDC-2017 kent een matrix-indeling op basis van Thema’s en Taken. De uitbreiding van de producten

en diensten, de uitgebreidere indeling en het splitsen van de producten en diensten in de verschillende

takenpakketten (Basis-, Milieu-, Wabo- en Overige taken) is in het najaar van 2016 vastgesteld door

het management, het DB en het AB van de Omgevingsdienst onder de noemer PDC-matrix 2017.

De vastgestelde PDC-matrix 2017 is op 1 januari 2017 zichtbaar in het LOS en in de Wiki-omgeving

van de Omgevingsdienst, ook voor de deelnemers. De PDC-matrix 2017 bevat echter alleen de

productnamen van circa 150 producten en circa 170 sub-producten. De volgende stap is om de

producten en diensten uit de PDC-matrix te beschrijven en in een later stadium te voorzien van

kengetallen. In 2017 wordt de PDC-matrix 2017 in samenwerking met de deelnemers doorontwikkeld.

3.4.3 Uniforme dienstverleningsovereenkomsten en mandaatbesluiten

Per 1 januari 2017 werkt de Omgevingsdienst met een nieuw model dienstverleningsovereenkomst.

Met het model dienstverleningsovereenkomst (DVO) wordt tussen de deelnemers en de

Omgevingsdienst een nadere specificatie gegeven voor de uitvoering van de opdracht. Door te werken

met een modelovereenkomst wordt ervoor gezorgd dat in de basis alle afspraken met de deelnemers

gelijkluidend zijn. Hierbinnen zijn er mogelijkheden om te komen tot lokale prioriteiten. De duur van

de overeenkomst is 1 jaar.

Daarnaast heeft het AB van de Omgevingsdienst op 25 november 2016 een model mandaatbesluit

vastgesteld. Met het model mandaatbesluit wordt aan de deelnemers gevraagd op welke wijze de

Omgevingsdienst haar taken kan uitvoeren: op basis van een mandaat of dat een adviesfunctie wordt

vervuld. Dit is belangrijk omdat dit de juridische basis is voor de dienstverlening door de

Omgevingsdienst. Verder wordt gevraagd om een keuze te maken uit de vier takenpakketten van de

Omgevingsdienst. Dit wordt gevraagd om ervoor te zorgen dat de Omgevingsdienst haar uitvoering en

dienstverlening optimaal voor haar deelnemers kan inrichten.

20

21

4 DOELEN VAN ONZE DEELNEMERS

4.1 Inleiding

De bovenkant van de BIG-8 cyclus bestaat uit drie onderdelen: ‘strategisch beleid’, ‘operationeel

beleid’ en ‘rapportage en evaluatie’. De deelnemers hebben beleid opgesteld waarin de koers is

uitgezet voor de inspanningen op het gebied van VTH. Een van de vereisten in het Bor is dat het

uitvoeringsprogramma een duidelijke verbinding legt met de gestelde prioriteiten en doelstellingen in

het beleid.

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de doelen die de deelnemers zichzelf hebben gesteld. Uit de

beleidsdocumenten van de deelnemers hebben wij een 'rode lijn' gedestilleerd, deze wordt in paragraaf

4.2 beschreven.

4.2 Doelen van onze deelnemers in beeld

Onze deelnemers zijn zelf verantwoordelijk voor het opstellen van beleid, de kaders voor de uitvoering

van ons werk. De doelen in de beleidsdocumenten van onze deelnemers zijn in een drietal hoofdlijnen

samen te vatten:

Veilige, gezonde en duurzame leefomgeving voor wonen, werken en recreëren

De gemeenschap is zelf verantwoordelijk voor het creëren van hun leefomgeving. Echter wordt dit niet

gerealiseerd zonder VTH. De overheid moet erop toezien dat de regels en voorschriften die worden

opgelegd, worden nageleefd om bij te dragen aan een veilige, gezonde en duurzame leefomgeving.

VTH op de door de overheid opgelegde voorschriften draagt bij aan deze doelstelling.

Voldoen aan de Verordening kwaliteit VTH (KWC 2.1)

Het VTH beleid van de verschillende deelnemers heeft tot doel om te voldoen aan de kwaliteitseisen

gesteld in het Omgevingsrecht. De Verordening kwaliteit VTH (KWC 2.1) zijn erop gericht om de VTH-

taken te professionaliseren en de kwaliteit te waarborgen. Wanneer er wordt voldaan aan deze criteria,

dan zijn de deelnemers in staat de gewenste kwaliteit en continuïteit te leveren. Daarvoor moet

voldoende deskundigheid binnen de organisatie aanwezig zijn en voldoende capaciteit. De deelnemers

wensen de kwaliteit te waarborgen.

Betere naleving van wetgeving, regelgeving en voorschriften

VTH is noodzakelijk om ervoor te zorgen dat de wet- en regelgeving wordt nageleefd. Toezicht is

bedoeld om ervoor te zorgen dat de regels worden nageleefd zonder inzet van nadere

handhavingsinstrumenten. In sommige gevallen is uiteindelijk handhaving nodig om te zorgen dat een

situatie in strijd met de wettelijke regels ongedaan wordt gemaakt of opgeheven. Eventuele opgelegde

maatregelen zijn gericht om deze situatie zo snel mogelijk te beëindigen, te herstellen of te

voorkomen. Zonder naleving van de wet- en regelgeving en de daaruit voortvloeiende opgelegde

voorschriften kan niet worden voldaan aan de doelstelling om een veilige, gezonde en duurzame

22

leefomgeving te bewerkstelligen. Om tot een dergelijke naleving te komen hebben veel deelnemers, al

dan niet in samenwerking met de Omgevingsdienst, een risicoanalyse uitgevoerd op het

bedrijvenbestand. Hieruit volgt een controlefrequentie op bedrijfsniveau, op brancheniveau of een

combinatie daarvan.

23

24

5 HET PROGRAMMA VOOR 2017 OP

HOOFDLIJNEN

5.1 Inleiding

In dit hoofdstuk wordt inzage gegeven in de taken die Omgevingsdienst in 2017 op basis van de PDC

matrix 2017 uitvoert voor haar deelnemers. Daarnaast wordt ook in gegaan op de thema’s en projecten

die in 2017 centraal staan.

5.2 Producten en diensten 2017

Per 1 januari 2017 werkt de Omgevingsdienst met een PDC-matrix 2017, bestaande uit, circa 150

producten en circa 170 sub-producten. In een separaat bijlagenboek is de totale jaaropdracht per

pakket uitgesplitst in bijlage 1. De beschrijving van de producten en diensten worden in 2017

uitgewerkt.

Het proces om tot kengetallen te komen, wordt nog verder uitgewerkt in een plan van aanpak. Het doel

van het plan van aanpak is om in Q3 2017 te komen met de eerste, voorlopige kengetallen van de

meest voorkomende (sub)producten. Het proces om tot kengetallen te komen zal in de komende jaren

doorgezet worden om tot een betrouwbaarder kengetal per (sub)product te komen.

5.3 Thema’s en projecten 2017 primair proces

Naast de reguliere producten en diensten wordt ook geïnvesteerd in het verder bouwen aan de

organisatie ten behoeve van de VTH-taakuitvoering. Dit wordt gedaan in de vorm van thema’s en

projecten. Afhankelijk van het thema c.q. project zijn de betreffende uren:

Versleuteld binnen de producten;

Onderdeel van de indirect productieve uren;

Extra uren (nieuwe opdracht; meerwerk).

Omgevingswet

Naar verwachting zal medio 2019 de Omgevingswet in werking treden. De Omgevingswet is een

omvangrijke stelselwijziging van het fysieke domein en heeft ook gevolgen voor de uitvoering van het

takenpakket van de Omgevingsdienst. Hoe het takenpakket van de Omgevingsdienst verandert als

gevolg van de inwerkingtreding van de Omgevingswet is op dit moment nog niet volledig duidelijk. In

2016 is de Omgevingsdienst gestart met de voorbereiding op de komst van de Omgevingswet. Er is

een verkenning uitgevoerd en verbinding gezocht met de voorbereidingstrajecten bij de

opdrachtgevers en strategische partners. Het doel van dit project is dat wij in staat zijn om ook na het

in werking treden van de Omgevingswet, onze opdrachtgevers inhoudelijk adequaat en conform

25

bestuurlijke afspraken te adviseren. Komend jaar gaat de Omgevingsdienst zich samen met haar

opdrachtgevers verder voorbereiden op de komst van de Omgevingswet.

Risicogestuurd VTH

De Omgevingsdienst heeft voor een aantal deelnemers risicoanalyses opgesteld op basis van kennis en

ervaring en wanneer mogelijk een landelijk toegepast model. Daarnaast is de Omgevingsdienst in 2016

gestart met de invoering van risicogestuurd vergunningverlening en toezicht bouw, toezicht bodem en

toezicht asbest.

Op basis van het Bor dienen de risico’s in kaart gebracht te worden met een risicoanalyse (Bor art. 7.2).

In een risicoanalyse wordt minimaal ingegaan op “het samenspel van het effect van niet-naleving en de

kans dat niet-naleving zich voordoet” (Mor art. 10.3-1). Op basis van deze risicoanalyse wordt

duidelijk waar de prioriteiten liggen. Daarnaast kan door de deelnemer, bijvoorbeeld op basis van een

actuele situatie, prioriteiten benoemd worden.

Wij constateren dat niet al onze deelnemers beschikken over actueel beleid en daarmee een actuele

risicoanalyse/prioritering. Ook constateren wij dat deelnemers (ad hoc en niet uniform) overzichten bij

ons aanleveren met betrekking tot inrichtingen waar vergunningen verleend moeten worden, toezicht

gehouden moet worden en/of gehandhaafd moet worden. In het kader van de uniformiteit is gewenst

dat 2017 en 2018 in het teken komen te staan van voldoen aan de wettelijke eisen en uniformiteit

zodat de omgevingsdienst in 2019 kan werken conform een uniform systematiek voor wat betreft de

risicoanalyse.

Stookinstallaties

Vanaf 1 januari 2017 moeten alle middelgrote stookinstallaties (installaties vanaf 1.000 kw) voldoen

aan de emissie-eisen in het Activiteitenbesluit. Dat heeft consequenties voor bijna elke middelgrote

stookinstallatie. Op dit moment is nog onduidelijk wat onze opdrachtgevers hiermee willen. De

Omgevingsdienst start in 2017 met een verkenning, indien nodig wordt een plan van aanpak

opgesteld.

Actualisatie bodemkwaliteitskaarten

In 2018 moeten de Bodemkwaliteitskaarten geactualiseerd worden. De Omgevingsdienst neemt deel

aan dit provinciale project namens diverse opdrachtgevers. Naar verwachting starten de

(voorbereidende) werkzaamheden in 2017. Wat dit betekent voor de inzet vanuit onze organisatie zal

in 2017 verder geconcretiseerd worden. De Omgevingsdienst start in 2017 met een verkenning, indien

nodig wordt een plan van aanpak opgesteld.

Analyse van impact van Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (privatisering bouw)

Het wetsvoorstel voor de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) ligt op dit moment bij de Eerste

Kamer. Het is nog onduidelijk wanneer de wet, waarschijnlijk gefaseerd, in werking treedt. Met de Wkb

verschuift bij nieuwbouw de toetsing van en het toezicht op bouwactiviteiten van overheid naar

marktpartijen. Voor de overheid heeft dit grote impact: een deel van de werkzaamheden valt weg. De

Omgevingsdienst start in 2017 met een verkenning, indien nodig wordt een plan van aanpak

opgesteld.

26

Besluit bodemkwaliteit

Met name ten aanzien van het Besluit bodemkwaliteit worden regelmatig overtredingen geconstateerd

door de (uitvoerende onderdelen van de) deelnemers en daaraan gekoppelde werkorganisaties. In 2016

heeft er een interne voorlichting (binnen gemeenten) en een regionale voorlichting (door gemeenten,

voor marktpartijen) plaatsgevonden. In 2017 wordt ook (extra) voorlichting gegeven voor de

uitvoerende onderdelen van de gemeenten. Wij verwachten hierdoor een toename van het aantal

meldingen.

Indirecte lozingen

De VTH-taak voor indirecte lozingen binnen inrichtingen is een reguliere Wabo-taak. Daarmee is de

Omgevingsdienst verantwoordelijk voor de uitvoering hiervan, voor zover het inrichtingen betreft die

door het Wabo deelnemers in het werkpakket van de Omgevingsdienst zijn ingebracht. Ook in 2017

worden deze taak door de Omgevingsdienst uitgevoerd.

Bestuurlijke Strafbeschikking milieu

Per 1 mei 2012 is het instrument Bestuurlijke Strafbeschikking milieu (BSBm) wettelijk beschikbaar voor

bestuurlijk bevoegde gezagen. De directeuren van de Omgevingsdiensten zijn zelfstandig bevoegd

voor de uitvoering. Voor zover een Omgevingsdienst per 1 mei 2012 nog niet was gestart gold dat in

de overgangstermijn tot oprichting van de Omgevingdienst de bevoegdheid lag bij Gedeputeerde

Staten. Overdracht van de bevoegdheid vindt plaats op verzoek en nadat de Omgevingsdienst de

nodige faciliteiten heeft geregeld. Inmiddels is de overdracht in 2016 een feit geworden. 2017 zal in

het teken staan van het verder door ontwikkelen en versterken van de BSBm.

Met de BSBm heeft het bevoegde gezag bestuurlijk toezicht en handhaving een instrument in handen

dat bedoeld is om de handhavingsamenwerking tussen bestuur en OM te verbeteren en een adequate

ondersteuning van het bestuursrecht te realiseren. Bij politiek-bestuurlijk gevoelige zaken wordt het

voornemen tot oplegging van een BSBm altijd eerst met het betrokken overheidsorgaan besproken.

De directeur van de Omgevingsdienst heeft de beleidsvrijheid om te bepalen voor welke milieudelicten

de BSBm mag worden ingezet (binnen de feitenlijst van de AMvB). Om deze beleidsvrijheid te borgen is

het noodzaak om de BOA's daar in te zetten waar ze ter versterking van het bestuurlijk optreden nodig

zijn. Dit betekent dat de inzet per deelnemer per jaar variabel is.

Ketentoezicht

Op 14 april 2016 is de gewijzigde wet Wabo (Wet VTH) in werking getreden. Medio 2017 zal het

wijzigingsbesluit Omgevingsrecht in werking gaan treden. Met het van kracht worden van het

wijzigingsbesluit wordt ook wettelijk vastgelegd dat ketentoezicht onderdeel is van het

basistakenpakket dat door de Omgevingsdiensten uitgevoerd wordt en dat de kwaliteitscriteria hierop

van toepassing zijn. Als het wijzigingsbesluit in de huidige vorm wordt aangenomen, zal in 2017 een

risicoanalyse uitgevoerd worden voor ketentoezicht.

Daarnaast wordt een bodemketenonderzoek uitgevoerd, waarbij door gebruik te maken van specifieke

analysebronnen, illegale bodemsaneringen worden opgespoord. De uitkomst van het onderzoek levert

vervolgens input op voor regulier toezicht op bodemactiviteiten.

27

In 2017 starten wij een samenwerkingsproject met het Landelijk Meldpunt Afvalstoffen (LMA) waarbij

wij meldingsplichtige inrichtingen (MPI’s) opsporen. De sector die wij hierbij onderzoeken betreft de

(kleine) grondbanken. Wij sporen de MPI’s op door een analyse uit te voeren waarbij wij de

meldgegevens in AMICE en Bodemplus combineren met het inrichtingenbestand van de

opdrachtgevers.

Cross Compliance

Cross compliance is de koppeling van landbouwsubsidie aan eisen op het gebied van milieu,

voedselveiligheid en dierenwelzijn. Dit betekent dat overtredingen op het gebied van Milieu,

voedselveiligheid, dierenwelzijn van invloed kunnen zijn op de subsidieverstrekking. Er geldt een

doormeldplicht voor het deelnemer, deze wordt door de Omgevingsdienst uitgevoerd. Ten opzichte

van 2016 verwachten wij hier geen veranderingen.

Terugdringen emissies drainagewater Glastuinbouw

In het Activiteitenbesluit gelden regels voor lozingen op bodem, riool en oppervlaktewater. Voor lozing

van nutriënten is in de wet opgenomen dat in 2027 de kosten emissieloos moeten zijn. Voor het

bereiken van de doelen voor gewasbeschermingsmiddelen in oppervlaktewater is deze termijn te lang.

Daarom heeft de overheid vastgesteld dat het te lozen drain- en drainagewater per 1 januari 2018

gezuiverd moet zijn. Deze zuiveringsplicht geldt alleen voor gewasbeschermingsmiddelen. De

Omgevingsdienst start in 2017 met een verkenning, indien nodig wordt een plan van aanpak

opgesteld.

Achterstand database IPPC/RIE

Voor 1 oktober 2017 moet Nederland een rapportage aanleveren bij de Europese Commissie over de

uitvoering van de Richtlijn Industriële Emissies (RIE). Een deel van de vragenlijst gaat over de IPPC-

installaties. Het Rijk verzoekt het deelnemer om de IPPC-database voor april 2017 te actualiseren1. Het

deelnemer is wettelijk verplicht om de informatie te leveren die het Ministerie nodig heeft voor hun

rapportage aan de Europese Commissie. De Omgevingsdienst start in 2017 met een verkenning, indien

nodig wordt een plan van aanpak opgesteld.

Cultureel erfgoed

In het kader van de verdergaande deregulering krijgen gemeenten steeds meer (voormalige) rijkstaken

op het gebied van cultureel erfgoed. Dit betekent dat taken die voorheen bij het Rijk of de Provincie

ondergebracht waren, nu door de gemeenten uitgevoerd (moeten) worden. In 2017 verkent de

Omgevingsdienst voor haar (Wabo) opdrachtgevers, hoe zij het uitgebreide takenpakket wensen uit te

laten voeren door de Omgevingsdienst.

Met het programma ‘Aardbevingen en erfgoed’ wil de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

onderzoeken hoe monumentale gebouwen kunnen worden hersteld en versterkt met respect voor de

1 http://www.infomil.nl/onderwerpen/duurzame/ippc-brefs-bbt/rapportages-database/ippc-rapportage/, geraadpleegd op 12 december 2016

28

cultuurhistorische waarde, zonder dat de veiligheid van de bewoners en gebruikers in het geding komt.

In het verlengde hiervan trekt Minister Bussemaker extra miljoenen uit voor het herstel van deze

monumenten. De verwachting is dat monumenteigenaren binnen de WABO-gemeenten die te maken

hebben met aardbevingen een beroep op extra subsidiestromen doen om de monumenten te

herstellen of te versterken. In dat geval zal hier in het kader van VTH werk uit voortkomen.

In de Omgevingsverordening van de provincie Groningen zijn bepalingen opgenomen met betrekking

tot de vergunningplicht voor het slopen van karakteristieke bouwwerken in het aardbevingsgebied. De

Omgevingsdienst verkent in 2017 of en zo ja welke consequenties dit heeft voor de (Wabo)

deelnemers.

Aanpak actualisaties van vergunningen

Actualisaties van vergunningen Milieu krijgen in het algemeen een lagere prioriteit dan de afhandeling

van nieuwe aanvragen. In het verleden is hierdoor een grote achterstand ontstaan in het hebben van

een actueel vergunningenbestand, dat problemen oplevert bij toezicht. De Omgevingsdienst gaat

daarom meer prioriteit geven aan de actualisaties van vergunningen. Qua proces sluit de

Omgevingsdienst aan bij de landelijke aanpak actualisatie van vergunningen bij BRZO+ inrichtingen.

Hierdoor richten we ons proces eenduidig in. In de maanden januari tot en met mei 2017 voeren we de

toetsen uit conform de jaaropdrachten 2017. Hierdoor hebben we tijdig in beeld welke vergunningen in

2018 geactualiseerd moeten worden. In de overige maanden worden de vergunningen geactualiseerd

conform de jaaropdrachten 2017.

In het algemeen moet een vergunning minimaal één keer per 10 jaar integraal beoordeeld worden op

actualiteit. Voor bedrijven met een hoger risicoprofiel geldt een termijn van 4 jaar (deze bedrijven zijn

bekend).

29

30

6 ONZE ORGANISATIE, MENSEN EN

MIDDELEN

6.1 Algemeen

In het Omgevingsrecht worden regels gesteld waar de overheden zich aan moeten houden bij het

uitvoeren van VTH. Zo zijn er ook regels gesteld omtrent de voorbereiding, uitvoering en monitoring

van de taken die de Omgevingsdienst uitvoert.

6.2 De financiële kaders in beeld voor 2017

In 2017 wordt de Omgevingsdienst gefinancierd op basis van input, vanaf 2019 zal dit veranderen en

wordt de Omgevingsdienst gefinancierd op basis van output. De deelnemersbijdrage per deelnemer is

opgenomen in tabel 2.

Tabel 1: Deelnemersbijdragen 2017 Omgevingsdienst (in EUR)

Provincie 5.008.051

Bedum 31.279

De Marne 612.201

Winsum 69.617

Grootegast 133.680

Leek 485.746

Marum 61.497

Zuidhorn 263.533

Groningen / Ten Boer

771.769

Haren 48.888

Delfzijl 442.954

Eemsmond 225.045

Appingedam 78.858

Loppersum 69.029

Bellingwedde 305.871

Stadskanaal 1.342.068

Vlagtwedde 708.335

Slochteren 122.509

Menterwolde 514.015

Hoogezand 2.020.349

Veendam 590.419

Pekela 240.956

Oldambt 369.060

Totaal 14.515.730

De uitvoering van het voorliggende programma 2017 moet passen binnen de begroting 2017 die op 14

oktober 2016 door het AB is vastgesteld en waarop in de vergadering van 25 november door het AB

31

een begrotingswijziging is aangebracht. De begroting is voor de volledigheid bijgevoegd in bijlage 3

bijlagenboek UVP 2017.

Omdat de uitvoering moet passen binnen de begroting zijn de individuele jaaropdrachten 2017 van

onze deelnemers getoetst aan het voor hen geldende budget (deelnemersbijdrage). Indien de vraag

hoger was dan het ingebrachte budget, dan is of de vraag naar beneden bijgesteld of is een

meerwerkopdracht geformuleerd. Daarnaast is getoetst in hoeverre in voldoende mate uitvoering kan

worden gegeven aan alle geplande ontwikkelthema’s, de ontwikkeling van kwaliteitsaspecten van

organisatie en personeel en het (pro) actief inhaken op de aankomende ontwikkelingen.

6.3 De personele inzet in beeld voor 2017

Om uitvoering te kunnen geven aan het uitvoeringsprogramma 2017 en daarmee aan de individuele

jaaropdrachten zijn personele middelen nodig, met andere woorden gekwalificeerde, collega's die het

werk uit gaan voeren. Naast de medewerkers die in vaste dienst zijn beschikt de Omgevingsdienst over

een centraal inhuurbudget om waar nodig en wenselijk capaciteit voor in te huren van buitenaf. De

totale formatie inclusief het centrale inhuurbudget is 157,7 fte.

Tabel 2: Formatieoverzicht Omgevingsdienst per 1-1-2017

Overhead 24,2

Management 9,0

Ondersteuning 5,5

P&O 3,0

F&C 2,8

Informatie & Kwaliteit 2,0

Communicatie 0,9

Huisvesting 1,0

Primaire ondersteuning 7,9

Primaire teams 114,7

Team Advies 18,4

Team Milieu 17,7

Team Bouw en bijzondere wetten 17,0

Team BRZO 13,4

Team Milieu 25,5

Team Bouw Bodem, Bijzondere wetten en BOA 22,7

Flexible schil 10,8

Flexibele schil Overhead 2,9

Flexibele schil Primair 7,9

Totaal Omgevingsdienst Groningen 157,7

32

6.4 De uitvoeringsorganisatie nader beschreven

6.4.1 Scheiding van toezicht en handhaving en vergunningverlening

Conform hoofdstuk 7 van het Besluit Omgevingsrecht heeft de Omgevingsdienst een functiescheiding

aangebracht tussen vergunningverlening enerzijds en toezicht en handhaving anderzijds. De

Omgevingsdienst kent zes teams, zie tabel 3. Op die vlakken waar een verhoging van de kwaliteit is

gewenst, is vergunningverlening, toezicht en handhaving en advies samengebracht onder één

leidinggevende. Op het niveau van de functie blijft de scheiding tussen toezicht en handhaving

enerzijds en vergunningverlening anderzijds in stand. Dit komt voor binnen het team BRZO en het

team toezicht en handhaving Bouw, Bodem, Bijzondere wetten en BOA. Verder zijn alle adviserende

taken op het gebied van bouw samengevoegd met het team Vergunningverlening Bouw en Bijzondere

wetten. Hierdoor ontstaat een betere onderlinge kruisbestuiving en wordt de slagkracht en de

flexibiliteit van het team vergroot.

6.4.2 Roulatie van personeel is geborgd

Het is vanuit de procescriteria verplicht dat vergunningverleners, toezichthouders en handhavers niet

voortdurend feitelijk worden belast met het uitoefenen van toezicht op de naleving van het bij op of

krachtens wetten bepaalde met betrekking tot dezelfde inrichting.

De afgelopen jaren is hier ad hoc op geacteerd. Vanaf 2017 wordt hier een proces op gezet om de

roulatie van personeel te waarborgen.

6.4.3 De organisatie is buiten de gebruikelijke kantooruren bereikbaar en beschikbaar

De Omgevingsdienst heeft een piketdienst. De Omgevingsdienst is daardoor ook buiten kantooruren te

bereiken. De piketdienst is een 24-uurs bereikbaarheidsdienst voor klachten over en incidenten bij

bedrijven.

6.4.4 Uniforme werkprocessen onderdeel van het zaaksysteem LOS

Met ingang van 2 januari 2017 wordt gewerkt met het zaaksysteem LOS. De werkprocessen maken

onderdeel uit van het LOS. De procesbeschrijvingen van de zaaktypen zijn te vinden in de Wiki-

omgeving. Per zaaktype is o.a. de workflow (processchema), het doel en resultaat, termijnen en

beschrijvingen te vinden.

In 2017 (fase 2) wordt door de projectgroep LOS bekeken of de ontwikkelde, geüniformeerde

werkprocessen voldoen aan hetgeen de medewerkers, specialisten of MT-leden voor ogen hadden of

dat een verbetering gewenst is. Dit wordt per zaaktype bekeken. Indien verbeteringen gewenst zijn,

wordt dit in fase 2 van en door de projectgroep LOS verbeterd.

6.4.6 Rapporteren over de voortgang vindt plaats op verschillende momenten in het jaar

De laatste processtap in de BIG-8 is de monitoring. De Omgevingsdienst monitort met behulp van een

LOS de resultaten en de voortgang van de uitvoering van het uitvoeringsprogramma. Per jaar

33

ontvangen de deelnemers een voor- en najaarsrapportage en een jaarverslag waarin de stand van

zaken staat gepresenteerd voor wat betreft de voortgang van de productie.

6.4.7 Onze samenwerkingspartners

Om onze primaire taken goed uit te kunnen voeren werken wij op onderdelen ook samen. Er zijn

verschillende varianten van samenwerking te onderscheiden, namelijk het uitvoeren van een taak, maar

ook het samen optrekken in projectvormverband omtrent een bepaald thema. In onderstaande tabel

een overzicht van de samenwerkingsverbanden.

Samenwerkingspartners Samenwerkingsvorm Samenwerkingsactiviteit

Landelijk Meldpunt Afvalstoffen Projectbasis Meldingsplichtige inrichtingen

(MPI’s) opsporen

RUD Drenthe

Projectbasis

Structureel (DVO)

Zaaksysteem LOS

BRZO-activiteiten

FUMO Structureel (DVO) BRZO-activiteiten

Incidenteel specialistisch advies

Veiligheidsregio Groningen Overlegstructuur Brandveiligheid

Werkorganisatie DEAL Overlegstructuur Aardbevingsorganisatie

Drank/ en Horeca

Politie Ad hoc Milieu

GGD Ad hoc Laagfrequent geluid

OM Overlegstructuur Directie, uitvoeringsniveau

BSBm

CVW (Centrum Veilig Wonen) Overlegstructuur Drieslag

NCB

NCG (nationaal coördinator

Groningen)

Overlegstructuur Aardbevingen

ILT Overlegstructuur

(2x per jaar)

BRZO/partners

Waterschap Overlegstructuur Indirecte lozingen

Omgevingsdienst NL Overlegstructuur Landelijke onderwerpen